Slimme sensoren moeten waterverbruik van Antwerpse fonteinen gaan indammen

De stad Antwerpen gaat in al haar 47 fonteinen sensoren en intelligente sturingen inbouwen. Die moeten er onder meer voor zorgen dat het water- en energieverbruik afneemt. Het gaat om één van de 18 projecten die door de Vlaamse overheid geselecteerd zijn voor 'slimme innovatie'.

In het kader van het Programma Innovatieve Overheidsprojecten trekt Vlaams minister van Innovatie Philippe Muyters elk jaar 5 miljoen euro uit voor vooruitstrevende projecten in de Vlaamse publieke sector. Van de 29 ingediende voorstellen bleven na een selectie 18 projecten over. Een van de meest opvallende komt van de stad Antwerpen, dat de subsidie gaat gebruiken om sensoren en intelligente sturingen in te bouwen in alle 47 fonteinen in de stad.

De upgrade van de fonteinen is in de eerste plaats bedoeld om het water- en energieverbruik te monitoren en te reduceren, maar het Belgische magazine DataNews meldt dat de technologie ook de waterkwaliteit kan bijsturen. Hierdoor zouden er minder handmatige ingrepen nodig zijn en de fonteinen minder vaak buiten gebruik raken, iets wat in Antwerpen tot nogal wat ongenoegen onder de burgers blijkt te leiden. Daarnaast zou de sturing van de fonteinen kunnen inspelen op de weersomstandigheden, technische storingen en de aanwezigheid of afwezigheid van bezoekers.

Naast de fonteinen van Antwerpen krijgen nog 17 andere projecten een deel van de subsidie van 5 miljoen euro. Zo wil de stad Gent een alternatief financieringsmodel ontwikkelen voor betaalbare en kwalitatieve duurzame woningen en zal Mechelen zijn geschenkbon digitaliseren. Andere projecten gaan dan weer op zoek naar milieuvriendelijkere alternatieven voor betonnen sleufsilo’s of proberen nachtlawaai te verminderen.

Reacties (113)

Gebruiken ze kraanwater voor de fonteinen? Ik dacht dat ze steeds hetzelfde water gebruikten

Het grootste gedeelte van het water wordt neem ik aan hergebruikt, maar je hebt ook altijd verliezen zoals verdamping en water dat eruit spettert. Bovendien wordt het water enorm vies als je er niets mee doet, en misschien dat ze het water schoonhouden door continu leidingwater bij te vullen en het overschot via het riool af te voeren.
Als het klopt wat ik denk, kan je de aanvoer automatisch aanpassen aan de waterkwaliteit en -niveau, in plaats van de kraan in één instelling te laten staan die voor 90%* van de tijd genoeg en voldoende schoon water oplevert (en 50%* van de tijd te veel is).
*cijfers zijn een complete gok, maar dienen om een beeld te schetsen.

Bij openbare fonteinen worden ook vaak nog middelen aan het water toegevoegd. Bijvoorbeeld anti-schuim middel, voor de momenten dat de grappenmakers een fles afwasmiddel in de fontein leegknijpen. Verder wil je natuurlijk ook geen Legionella aangroei in je water, anders zou iedereen die toevallig langs loopt, en de damp inademt er ziek van kunnen worden, dus ook hiervoor worden voorzieningen aangebracht. Op momenten van vorst zou het leidingwerk stuk kunnen vriezen, wat ook niet wenselijk is. Dit soort dingen zijn natuurlijk allemaal prima te automatiseren, en "smart" te maken.

Gewoon vullen met alcohol die fonteinen, al die problemen opgelost Bevriest pas bij -40 en de damp inhaleren is ineens ook leuk en zonder accijns is alcohol ook niet eens zo duur

Op zich leuk dat ze allemaal besparingen doen, maar ik zou dan ook graag weten welke sensoren gebruikt worden en wat er nu gedaan wordt watersparing.

Leuk idee, helaas verdampt alcohol alleen iets te snel daarvoor

Kijk, beetje goed nadenken over een verhaal levert vaak interessante posts op...

Nou maar hopen dat die programmeur ook een tweaker is.
Ongelooflijk dat je met dat compliment op -1 uitkomt! Wat voor iemand doet dát nou?

[Reactie gewijzigd door ajolla op 17 september 2019 14:32]

Er verdampt en verstuift bij een fontein altijd veel water, dus dat zal in ieder geval aangevuld moeten worden.

Ik las in een ongerelateerd artikel:

Volgens de aquatisch ecoloog kunnen de kleine druppels uit de nevel zich over grote afstand verspreiden. "We weten uit onderzoek naar giftige algen in Florida dat gifstoffen zo'n vier kilometer landinwaarts zijn gemeten."

Dus er zal inderdaad het een en ander verstuiven.

Ik ben erg benieuwd hoe ze het watergebruik willen reduceren. Zijn het bijvoorbeeld sensoren die checken of er mensen in de buurt zijn, waarna de fontein aangezet wordt?

Wij hebben een klant die een fontein voorzien hebben van sensoren die ook wind meten. Een beetje een fontein die een flinke straal de lucht in spuit krijgt als het waait een zogenaamde vlag. Al het water naast de fontein terechtkomt is dus weg en dat kostte de gemeente tienduizenden liters water per jaar. Zij hebben dat geautomatiseerd en binnen een paar jaar was het al weer terugverdiend.

Als 1m3 water ongeveer zeg max 2 euro kost, dan ben je dus 20 euro per jaar aan het verspillen.
HOE heb je dat met automatisering (>20 euro per jaar) binnen een jaar terugverdiend?

Onderschat het waterverbruik van een fontein niet! Hoewel niet volledig vergelijkbaar i.v.m. een ander klimaat en grootte: de Bellagio fonteinshow in Las Vegas verbruikt 45000 m3 water per jaar. Ze maken hierbij al gebruik van sensoren om onder bepaalde omstandigheden geen show te geven.

Een mooi voorbeeld in Nederland: het ombouwen van de fontein de Maagd van Holland naar het hergebruiken van water, verminderde het verbruik van 10.000m3 per jaar naar 3.000m3 (april tot oktober in gebruik). Als je die logica doortrekt, zou je kunnen stellen dat een fontein 30% van zijn verbruik verspild.

Edit: het is overigens erg moeilijk om data over het verbruik te vinden. Experts op dit gebied: graag uw inbreng

[Reactie gewijzigd door jhnddy op 17 september 2019 16:59]

Misschien wordt er tienduizenden kuubs bedoeld i.p.v. tienduizenden liters

[Reactie gewijzigd door Rob Z op 17 september 2019 12:29]

Dat zou een verrekt grote fontein zijn...

Het zal echt wel om meer water gaan.

Bovendien is de waarde van schoon drinkwater niet alleen uit te drukken in de kostprijs per M3.
Drinkwater verspillen is om vele redenen gewoon doodzonde. Helaas nemen wij schoon drinkwater voor lief en is het voor ons bijna gratis...

Als je het niet hebt (schoon drinkwater) is het zeer kostbaar.
Als je het wel hebt, kijk je wat het kost per kuub.
(En dan is automatisering een dure manier om kosten te besparen)

Bovendien 'verspillen' we het niet.
Het stroomt via afwatering weer terug naar het oppervlaktewater en moet
hooguit een keertje extra gereinigd worden.

Het is niet zo, omdat wij er zuiniger mee om gaan, dat ze in Afrika
ineens meer te drinken hebben....

Het is niet zo, omdat wij er zuiniger mee om gaan, dat ze in Afrika
ineens meer te drinken hebben....

Onrechtstreeks wel: als er hier mindere oogsten zijn door watertekort, moeten we onze voeding elders halen. Dat leidt dan op andere plaatsen tot ontbossing en intensiever gebruik van de landbouwgrondstoffen waaronder water.

Hoe zuiniger we hier dus omspringen met water, hoe minder water uit Afrika e.a. we moeten invoeren in de vorm van sperziebonen, fruit, soja voor veevoeder,...

[Reactie gewijzigd door ejabberd op 18 september 2019 07:49]

1000 liter water kost anno 2019 € 0,80
https://www.waternet.nl/z...en/kosten-met-watermeter/

"In Vlaanderen betaal je ongeveer 4,3 euro voor 1 kubieke meter (m³) water, inclusief BTW"

http://www.vmm.be/waterlo...actuur/de-prijs-van-water

dat is consumenten....
voor bedrijven: https://www.vmm.be/water/waterfactuur/bedrijven/levering

Maakt niet uit hoeveel het kost, het is drinkwater, daar hoor je zuinig mee om te gaan.

Wij hier in Nederland zijn veel te veel verwend, komt stromend kwaliteit water bijna gratis uit de kraan. Nederland heeft het beste drinkwater van de wereld. Maar er zijn ook landen waar dit anders is.

Dus waarom dit goud verspillen?

Wij hebben goed drink water, andere landen hebben gratis zorg, zo verwent zijn we niet.

Nee, zorg is nergens gratis.

hangt er maar van af hoe je het bekijkt. Belastingen en sociale zekerheid betalen we allemaal. Ik betaal nu de helft aan belastingen dan wat ik in BE betaalde (19% van het brutoloon vs 44%) - BTW is hetzelfde. In België betaalde ik nog iets van €10 per maand (af te rekenen per kwartaal) voor een ziekteverzekering - dat is in NL anders geregeld dat snap ik.

Ik ben daarnet naar de dokter geweest omdat ik me niet lekker voelde en last had met ademhaling. Ik ben binnengelopen met een briefje van €50 op zak, en ben buiten gelopen met een papiertje voor de dienst radiografie van een nabijgelegen ziekenhuis en €50 op zak.

Ik ben op de dienst radiografie binnengelopen met dat papiertje en die €50, en buiten gelopen met foto's en €50.

Er vanuit gaande dat ik mijn pinpas niet bij me had (of in elk geval niet gebruikt heb), hoeveel heeft die gezondheidszorg me dan vandaag gekost? Juist ja, €0,00.

Sja, als je de bulk van je betalingen buiten beschouwing laat, zijn veel dingen gratis... Ik zit momenteel ook gratis op internet.

Zorg is nooit gratis; personeel wil graag een salaris, en dat geld moet ergens vandaan komen. In de praktijk is dat een combinatie van directe betalingen, verzekeringspremies en belastingen.

Niks is gratis - maar goed daar dienen in principe zaken als belastingen voor.

Huisartsen declareren vaak rechtstreeks naar de zorgverzekeringen. Maar voor de rest hebben we een eigen risico. Dus die factuur voor het ziekenhuis ga je zeker weten krijgen. Gespecificeerd tot op de foto nauwkeurig.

Ik woon in Spanje, en heb 100% zeker nog nooit een factuur gekregen van een ziekenhuis. of een dokter. Noch heb ik een eigen zorgverzekering.

Excuus, het stuk Spanje heb ik gemist/overheen gelezen, ik was in de veronderstelling dat het in Nederland had plaatsgevonden.

In Nederland mag je dan wel per maand nog 100+ euro artikken voor de verzekering.

Volgens jouw analogie: ik heb gisteren een nieuw bed gekocht, aanbetaling was maar 550 euro. Op het einde van de dag kost dat bed me dus maar 550 euro. Dat is lekker rekenen zo.

dat bed gebruik je dagelijks en kan je dus op lange termijn afschrijven. Ik gebruik gelukkig niet dagelijks de gezondheidszorg.

Heb je geen verzekeringspremie betaald? En betaalt je verzekering niet iets van €22/mnd aan de huisarts?

In Spanje hoeft dat inderdaad niet - openbare gezondheidszorg is prima en gratis. Je kan je aansluiten bij een private verzekeraar en aankloppen in privéhospitaals / bij privédokters, maar dat kost je inderdaad veel geld.

Dat maakt juist wel uit, anders wordt er niet genoemd dat het binnen een jaar terugverdiend was.

[Reactie gewijzigd door mjz2cool op 17 september 2019 14:32]

Foutje en aangepast, maar wat voegt deze reactie verder toe?

En wat gebeurt er dan uiteindelijk tijdens winderig dagje?
Een kleine straal met lagere druk?

Een beetje zoals je zelf doet in het bos

Ze draaien de fontein met de wind mee?

... erg scherp.

[Reactie gewijzigd door GetaGrip op 17 september 2019 19:48]

Ja

Of uitzetten als het regent
Of registreren dat er ergens een lek zit.

Waarom uitzetten als het regent? Een fontein kan nog steeds prachtig zijn als het regent, toch?

Maar ook (veel) minder mensen/toeristen buiten die het ook zien/op letten dan.

Maar daar heb je dus die sensoren voor (geen idee of die komen, maar uit mijn originele post), die de fontein alleen op volle kracht laten spuiten, als er mensen dichtbij staan. Anders kan je 'm op 10% ofzo zetten, zodat ie in ieder geval niet helemaal uitstaat.

Gewoon net als de roltrappen tegenwoordig. Je ziet dat ze werken en kom je dichtbij dan slaan ze echt aan.

Fonteinen brengen ook verkoeling dus het is niet nutteloos om ze aan te laten wanneer niemand er is.

Nou ja, wie heeft er dan iets aan die koelte?

De buurt als geheel.

Dan mag 't volgens mij wel een heel grote fontein zijn.

Of op een plein in een stad waar het regelmatig windstil is.
Zou het een meetbaar verschil kunnen opleveren in openlucht?

Meetbaar zeker wel, maar significant?

Als het waait, de fontein niet aanzetten. Waait er ook geen water weg.

Je kunt het ook nooit aanzetten, kost het ook geen water en energie.
Gaat er natuurlijk om dat je hem aan wilt hebben als er mens op het plein lopen en dan zou je eventueel de sterkte van de pomp (hoogte van de fontein) kunnen aanpassen aan de wind.

Ik zou denken dat het water wordt hergebruikt en het waterverbruik komt van verdamping en weglekken.
Het energieverbruik zou natuurlijk wel te minderen kunnen zijn als ze de pomp aan activiteit rond de fontein koppelen.

Er zijn wel andere dingen die Antwerpenaars 'ongenoegen' bezorgen denk ik. Klinkt eerder als types in een betere buurt die een directe lijn maar het stadhuis hebben.

Misschien sensoren voor geluidsoverlast en luchtvervuiling? Oppervlakken ontharden ipv pleinen zoals het nieuwe Operaplein aan te leggen?

Dit ongenoegen komt vooral van grote fonteinen die als verkoeling kunnen gebruikt worden op warme dagen, bv in Park Spoor Noord. Op zeer warme dagen worden deze fonteinen uitgezet om legionellabesmetting te voorkomen. Als je met sensoren de kwaliteit van het water kunt meten kun je onnodig uitzetten voorkomen.

OK. Dan houdt het inderdaad steek

Je begrijpt het niet. Dit is 'Smart'. Dus goed. Dat andere lijkt allemaal op werk.

[Reactie gewijzigd door Vayra op 17 september 2019 11:21]

oe. je hebt gelijkt. en werk is lelijk

Hoezo waterverbruik? Hetzelfde water wordt toch steeds rondgepompt? Het is toch niet zo dat het water het riool ingaat?

Lees even wat andere posts in deze draad. Er wordt verschillende keren duidelijk uitgelegd waarom zo'n fontein niet steeds hetzelfde water gebruikt.

In het artikel is er alvast geen sprake van. Maar goed, zal ik doen, thx

Kunnen het niet gewoon sensoren zijn die de windkracht meten? Kan me voorstellen dat als t hard waait mensen nat worden -> dat dit is wat ze bedoelen met ongenoegen?
Of juist uitzetten tot er mensen langskomen, en dan ineens volle kracht aan Zoals je ALTIJD ziet bij van die in de grond ingebouwde sproeiers. (bv bij 18 Septemberplein van Eindhoven)

De kop van het artikel is niet representatief voor het bericht. Het gaat om meer d a n besparing. De omschrijving in DataNews is weinig compleet. Deze uitleg geeft meer duidelijkheid.

Wat het helaas niet duidelijk maakt is of het project gedreven is vanuit de gewensye oplossing of het probleem. Sensoren zijn pas een oplossing als ze detecteren of aansturen wat en wanneer dat nodig is. Als je sensoren detecteren wat al duidelijk was of niets toevoegen aan wachttijd op levering van materiaal of reparatietijd heb je weinig aan die sensoren. Het klinkt nu vooral als een project dat de problemen aan een gebrek aan sensors zouden liggen en dat een leuk excuus is om geld uit te geven aan projectwerkers en leveranciers.

Het budget voor een fontein vol met slimme sensoren heeft vast een waterhoofd.

Klinkt als een typisch project voor het einde van het jaar, als er nog een potje op moet. Jammer dat er niet meer duidelijk is over de technologie. Wat is nou precies de innovatie, in technische zin?

Tja... het is ook beter dat water rond te pompen i.p.v. de kraan openzetten...

Geinig:Deze upgrades moeten het waterverbruik en energieverbruik gaan verminderen, maar een belangrijk resultaat wordt dat de fonteinen minder buiten gebruik zijn en dus juist meer water en energie gaan gebruiken....

Misschien sensoren als niemand ernaar kijkt dat de fontijn uit gaat? En vaker uit = minder snel kapot?

En dan komt er een berg aan sensoren en electronica bij kijken, waarna het energieverbruik flink stijgt. En vergeet de berg met geld die gestoken wordt in onderzoek en installatie niet. Daar had je die fonteinen 100 jaar voor kunnen laten draaien. Een simpele tijdschakelaar was goedkoper, en efficiënter geweest.

Sensoren en elektronica gebruiken niet zo veel energie als je het vergelijkt met de actuatoren die ze aansturen. Dus als je waterpomp minder energie gebruikt over een dag heen gezien door wat meer intelligentie in de aansturing zal dit bijna altijd een netto winst zijn.

Tot je het tegen een bestaande low cost oplossing houdt zoals een tijdschakelaar. Dan is het ineens een hoop geld verspilling voor een heel klein percentage winst op het energieverbruik. Te vaak wordt alles maar over-engineerd, en daarmee nodeloos duur gemaakt. Kijk naar al die pipo's die voor honderden euro's een slimme kruiden kasje maken voor in de keuken, die vervolgens tegen een kostprijs van meer dan 10 euro een kruidenplantje laten groeien. Super leuk om te doen natuurlijk. Maar niet beter dan een kruidenplantje of een paar zaadjes in een bloempotje in het vensterbank. Ik kan je nu alvast op een dienblad geven dat al die projectjes gigantisch over budget zullen gaan en netto geen drol op gaan leveren.

[Reactie gewijzigd door Seth_Chaos op 17 september 2019 14:16]

Dan wil ik je refereren naar het draadje bovenaan. Er is meer te winnen dan louter na 9 uur s'avonds uit. En ik zie er ook wel winst in.
Negatief doen is makkelijk, helemaal omdat het soms wel voorkomt dat er een slimme oplossing voor iets bedacht word waar het totaal geen zin heeft. Maar dat betekent niet dat dit altijd zo is.

[Reactie gewijzigd door Vinxian op 17 september 2019 15:06]

@RVervuurt inderdaad. Wat kan een sensor toevoegen? Een fontein staat er voor de sier en zal de hele dag aanstaan. Als je de fontein 's nachts uit wilt, zet je er een tijdschakelaar op. Als je minder water wilt verbruiken, kun je de kop waar het water uitkomt aanpassen. Zo werken waterbesparende douches ook: smallere doorgang, meer vernevelen. Een toerist zal het niet uitmaken. Oh, en uitgespuwd water gewoon weer oppompen.

Je kan in België innovatieve ideeen die intressant zouden kunnen zijn voor de samenleving aanbrengen waar de overheid dan projecten uit kiest om uit te testen om te kijken of het echt intressant is om algemeen te gaan toepassen. Je moet dit dus zien als een R&D project.

Wat men wil doen met meerdere sensoren is het "slim" maken, men wel dynamisch de fontein kunnen sturen en via IoT. Bij waterschaarste kan je meteen al de fonteinen uitzetten, bij slecht weer zal de fontein zichzelf uitschakelen, bij ander weer stuurt hij automatisch bij, maar men wil ook rekening houden met hoeveel bezoekers er staan maar dat is nogal vaag. Daarnaast eenvoudig opsporen van defecten en het standardiseren van de techniek in de fonteinen om de beheerskosten naar beneden te halen. Ook het detecteren van verontreiniging, er word wel eens iets toegevoegd aan fonteinen door derden, kan handig zijn. Ik vermoed dat een fontein ook wel aangesloten is op de riolering en dus zijn water kan verversen indien nodig.

Je moet hier overigens niet enkel aan klassieke fonteinen denken midden van een pleintje voor een romantisch effect maar ook aan fonteinen die zo ingericht zijn dat kinderen er in kunnen spelen op warme dagen, Park Spoor Noord in Antwerpen bijvoorbeeld is hier heel populair voor.

Een opmerking op het her-gebruik van fontijnwater en even vanuit Nederlands oogpunt geredeneerd (ik weet niet hoe ze hier in Belgie tegenover staan:
Fontijnwater verdampt dus er zal zo nu en dan water bij moeten. In de winter moet het blijven stromen om bevriezing in de leiding tegen te gaan of de fontijn moet helemaal worden afgesloten.

Het bijmengen van leidingwater betekent dat leidingwater in verbinding komt te staan met (op dat moment) "oppervlaktewater". Dit is niet wenselijk i.v.m. de kans op terugloop en besmetting van je leidingwater.

Mij lijkt de door jou voorgestelde schakelaar de beste oplossing als fontijnen echt zo'n probleem zijn voor het waterverbruik.

Aanpassing aan spelling, bedankt ajolla

[Reactie gewijzigd door EliteGhost op 17 september 2019 18:37]