Het Duitse Fraunhofer-instituut heeft een tool ontwikkeld die nepnieuws herkent. De tool analyseert met behulp van machinelearning onder andere metadata en taalfouten om een indicatie te geven dat het om nepnieuws gaat.
De tool van Fraunhofer FKIE richt zich op Twitter-berichten en de sites met mogelijk nepnieuws waar tweets naar linken. Als eerste stap ontwikkelde het onderzoeksteam van het instituut databanken met aan de ene kant serieuze berichtgeving en aan de andere kan berichten die gebruikers als nepnieuws bestempelden. Op basis van deze datasets trainde het systeem met machinelearning om kenmerken van nepnieuws te onderscheiden.
Daarbij let het systeem bijvoorbeeld op metadata. "Metagegevens leveren kritische aanknopingspunten op", volgens prof.dr. Ulrich Schade, wetenschapper bij Fraunhofer FKIE. Het gaat dan bijvoorbeeld om de zendfrequentie en het tijdstip waarop berichten verzonden worden om bots aan het licht te brengen. Het Fraunhofer-instrument kan ook netwerken van volgers van accounts in kaart brengen en in de vorm van heatmaps en andere visualisaties tonen. Uit de structuur van netwerken en knooppunten is af te leiden waar een nepnieuwscampagne is begonnen.
De software classificeert verder op semantisch niveau formuleringen en woordcombinaties. Woordgebruik in een bepaalde context kan wijzen op opzettelijk zaaien van haat en taalfouten kunnen een indicatie zijn dat het bericht een oorsprong heeft die in een ander land ligt dan die van de taal waarin het bericht is opgesteld. Volgens Fraunhofer is de software voor specifieke doeleinden aan te passen en te trainen. De tool zou door zowel bedrijven als overheden in te zetten zijn en ook in een vroeg stadium kunnen waarschuwen dat een nepnieuwscampagne gestart is.
Onder andere Twitter en Facebook voeren een strijd tegen nepnieuws. In het afgelopen weekend bleek dat de organisatie Snopes zijn samenwerking met Facebook voor het factchecken van nieuws staakte. Het werk is erg arbeidsintensief, stelt het bedrijf. Ook van Associated Press is het niet zeker of het nog doorgaat met hetzelfde werk voor Facebook.