De NSA zou in staat zijn om mobiele communicatie af te luisteren doordat het encryptiesleutels heeft gestolen bij het Nederlandse bedrijf Gemalto, zo zou blijken uit documenten. In samenwerking met het Britse GCHQ zouden miljoenen encryptiesleutels zijn gestolen.
De documenten zijn verstrekt door Edward Snowden en ingezien door The Intercept. Volgens de site is de NSA in samenwerking met het Britse GCHQ binnengedrongen op de computersystemen van Gemalto, een bedrijf dat zijn hoofdkantoor in Amsterdam heeft staan en onder andere simkaarten produceert. In Nederland maken T-Mobile en Vodafone gebruik van simkaarten van Gemalto.
Door binnen te dringen op de computersystemen konden encryptiesleutels voor het ontsleutelen van mobiel communicatieverkeer worden buitgemaakt. Daardoor is het onder andere mogelijk om spraakgesprekken af te luisteren, maar ook dataverkeer, zo stelt The Intercept. Het bezitten van de encryptiesleutels maakt het voor de veiligheidsdiensten gemakkelijker om mensen te bespioneren: door het verkeer te ontsleutelen hoeven zij geen aanvraag in te dienen bij telecomproviders om de communicatie te kunnen ontcijferen.
De hack lijkt de NSA en GCHQ vergaande toegang te hebben gegeven tot mobiel verkeer. Naast het afluisteren van spraak en dataverkeer zouden de veiligheidsdiensten ook toegang hebben gekregen tot de servers die telecomproviders gebruiken om klantenfacturen op te stellen. Die konden zo gemanipuleerd worden dat de inbraak op de telefoon van een individu niet terug te leiden was voor de provider en dus ook niet op de rekening verscheen.
Waarschijnlijk worden de encryptiesleutels vooral gebruikt om verkeer via 3g of 4g af te luisteren. De beveiliging bij technieken uit deze generaties is aanzienlijk verbeterd ten opzichte van 2g, waarvan al een aantal keer is gebleken dat deze gehackt kan worden. Door gebruik te maken van de sleutels hoeft de beveiliging niet gekraakt te worden.
Gemalto is een van 's werelds grootste simkaartfabrikanten. Het bedrijf maakt er elk jaar zo'n 2 miljard. Paul Beverly, topman bij Gemalto, liet weten dat zijn bedrijf geen idee had dat de veiligheidsdiensten waren binnengedrongen. Beverly stelt uit te zoeken hoe de hack is uitgevoerd, maar dat er voorlopig nog geen sporen van inbraak zijn gevonden. Uit de documenten die The Intercept heeft ingezien blijkt dat de veiligheidsdiensten toegang hadden tot het volledige computernetwerk van Gemalto. De computers van het bedrijf zouden zijn geïnfiltreerd met malware. Dat hier geen spoor meer van is terug te vinden doet vermoeden dat het om geraffineerde software gaat.
Volgens de documenten van Snowden verschaften de spionnen zich toegang tot de e-mailaccounts en interne communicatie van Gemalto-medewerkers in hun zoektocht naar encryptiesleutels. Er werden scripts geschreven om communicatie te vergaren, waarbij de belangrijkste medewerkers het doelwit werden. Uiteindelijk werd zo communicatie onderschept tussen telecomproviders en Gemalto: het bleek dat medewerkers de encryptiesleutels die bestemd waren voor providers veelal via e-mail of ftp verzonden. Dat ging vaak gepaard met gebrekkige beveiliging, of juist helemaal geen beveiliging. Daardoor waren ze voor de NSA en GCHQ gemakkelijk te verzamelen.
Tweede-Kamerlid Gerard Schouw van D66 liet in een reactie aan The Intercept weten ontsteld te zijn over de hack. Hij wil uit laten zoeken of de AIVD op de hoogte was van de inbraak bij Gemalto. Ook wil hij dat de Nederlandse overheid met een verklaring komt.
Volgens The Intercept zijn de documenten afkomstig uit 2010, waardoor het aannemelijk is dat de veiligheidsdiensten al jarenlang versleuteld mobiel verkeer kunnen afluisteren. In de documenten wordt melding gemaakt van het Mobile Handset Exploitation Team. Het team, bestaande uit medewerkers van de NSA en GCHQ, had als voornaamste doel om in te breken bij simkaartfabrikanten.
Gemalto produceert voor ongeveer 450 klanten simkaarten. Daarbij zitten onder andere grote telecomproviders zoals AT&T en Verizon. Daardoor is het aannemelijk dat de veiligheidsdiensten een groot deel van de wereldwijde mobiele communicatie kunnen afluisteren. Hoe groot de impact precies is, is niet geheel duidelijk.