Hallo Sarah en Abraham! Mobiele telefonie is vijftig jaar oud

New York, 3 april 1973. Martin Cooper van Motorola gebruikt dit historische moment, het eerste telefoontje ooit, om wie te bellen? Inderdaad, een concurrent. Deze mijlpaal is inmiddels een halve eeuw geleden.

Foto van eerste telefoontje met mobiele telefoon, Martin Cooper met Motorola Dyna-tac in april 1973 (foto: Businessweek)
Martin Cooper met Motorola DynaTAC
in april 1973 (foto: Businessweek)

Het was een vrijwel droge dag, met een temperatuur van rond de 12 graden. Cooper, toen 44 jaar oud, stond midden op straat met de Motorola DynaTAC, een 1,2kg wegende baksteen van een telefoon met een waardeloze accuduur. De knoppen hadden ook een andere layout dan nu gebruikelijk is: cijfers stonden per twee in een rij in plaats van per drie, zoals nu op keypads.

Cooper belde met concurrent Joel Engel van Bell Labs, dat ook werkte aan een mobiele telefoon, om uiteraard te vertellen dat het Motorola was gelukt om een werkende mobiele telefoon te maken. Dat moment geldt als het begin van technologie en het begin van de mobiele markt zoals we die nu kennen.

Of dat echt zo is, kun je betwijfelen. Immers, zeventig jaar daarvoor legde de nu onbekende Nathan Stubblefield al een verbinding met iets dat je vergelijkbaar kunt noemen met een in elk geval verplaatsbare telefoon zonder draden, zei tweaker Killer tien jaar terug al.

Mobiele telefonie zoals we dat nu kennen kwam op gang in de jaren negentig van de vorige eeuw, met de komst van gsm-netwerken, die we nu aanduiden als 2G. Het toppunt lag in de jaren erna en met de komst van de smartphone is het belang van mobiel bellen alweer teruggelopen ten gunste van mobiel internet. De circuitgeschakelde netwerken voor mobiel bellen zijn allemaal vervangen voor ip-netwerken.

Martin Cooper zelf is in leven en is inmiddels 94 jaar oud. Hij definieerde naast zijn uitvinding ook een soort van Wet van Moore voor mobiele communicatie. Waar de onlangs overleden Gordon Moore het had over de verdubbeling van het aantal transistors op een chip, claimde Cooper dat het aantal gesprekken of de hoeveelheid data die in het bruikbare spectrum kan worden verstuurd elke 2,5 jaar verdubbelt. Die wet heeft, ook in de mobiele markt, lang niet de bekendheid die Moore's wet heeft.

Door Arnoud Wokke

Redacteur Tweakers

03-04-2023 • 18:50

44

Submitter: Mapje

Reacties (44)

44
44
33
2
0
6
Wijzig sortering
Mijn eerste eigen (pre-paid) mobiele telefoon was een Philips Diga in 1998, gekocht bij de Kijkshop. Als 18-jarige voelde ik echt een baasje 8-)
De tijd dat dit beroemde filmpje werd opgenomen: https://www.youtube.com/watch?v=TNwhIHqM60g

[Reactie gewijzigd door Polydeukes op 29 juli 2024 06:40]

Een reactie van Martin Cooper himself over deze speciale dag: https://youtu.be/T1lCUDnB5C4
Telefoon in 1973 is bijna net zo groot als de smartphone van tegenwoordig. Zijn er ook niet echt op vooruit gegaan :+

En ik kan me nog herinneren dat toen ik in 1986 in de bus zat te wachten om naar school te gaan zat er een man in pak met een accu bij zich met er bovenop een telefoon en die begint daar gewoon ff te bellen. En ik had echt zoiets van....hoe dan?? Bleek zo'n Kermit te zijn en zijn belletje ging nogal gehaast want je kon er alleen maar op greenspots ofzoiets bellen. Bleek het station er eentje te zijn. Dus toen de busschauffeur kwam wist hij niet hoe snel die weer op moest hangen haha. Ik denk dat het toen een van de eerste momenten was in mijn leven dat ik interesse in techniek kreeg. Machtig vond ik het hoe hij daar bij zat.
86? Volgens mij was die Kermit toch pas begin jaren 90 ergens? Ik kan me het logo op het station nog herinneren, volgens mij had je alleen daar dan ontvangt?
Inderdaad. Hier in het dorp had je ook 2 plekken met een bordje, 2 zones dus.
Ik weet dat ik in 1986 naar Breda met de streekbus moest naar de LEAO en dat was het enige jaar dat ik er op heb gezeten want in 1987 verhuisde ik naar Doorn. En het was in die streekbus dat ik de man tegen kwam. Dus of hij was van de PTT zelf of hij was een van de eerste. Maar dat het 1986 was weet ik eigenlijk wel zeker.
Green Hopper was geweldig. Voor zover ik me kan herinneren had je twee exemplaren, waarvan 1 met een semafoon functie. Voor thuis had je met het basisstation gewoon geweldige thuistelefoons met allerlei telefooncentrale achtig functies zoals doorschakelen naar een ander toestel. (Dat was toen uitzonderlijk).

Bij PTT kon je toen een abo afsluiten van 10 gulden per maand en dan kon je van Greenpoints gebruik maken. Grappig detail is dat et zo'n Greenpoint bij het ziekenhuis was in ins 'dorp'. Je kon daar dus eindelijk gebruik maken van je telefoon, maar dan hing er ook weer een sticker dat je geen draagbare apparatuur mocht gebruiken. Was je onbereikbaar dan kon men je toch nog een bericht via het semafoon netwerk sturen en dan kon je naar zo'n Greenpoint om terug te bellen.

Je wilde zoveel mogelijk gebeld worden, want het uitbellen met Greenpoint was voor de tijd enorm duur. Je wilde dus juist voornamelijk gebeld worden, maar dat was niet werkbaar. Daarbij was de hardware ook niet echt goedkoop. Met de komst van ATF3 was je overal bereikbaar en dit was ook veel goedkoper. Dus Greenpoint verdween behoorlijk rap. ... ik voel me oud, maar... toen was technologie toch zoveel leuker :)
Die man legde me uit dat je met een Kermit alleen maar kon bellen. Hij kon niet gebeld worden. En ook maar max 3 kwartier ofzo, want dan was zijn accu van een halve meter bij een halve meter leeg lol. Maar hij legde me helemaal uit hoe het in zijn werk ging, want die zag mijn kaak op de grond liggen toen ik hem zag bellen. Ik waande me echt in the future. Nu denk ik alleen, wat liep je eigenlijk voor lul met een mega accu haha. Maar toen was het gewoon de toekomst. Maar goed dat hij er geen FB op had, want dan was zijn accu in een minuut leeg haha 8)7
want dan was zijn accu van een halve meter bij een halve meter leeg lol
De kermit was juist een heel klein en dun toestel voor die tijd.

Maar meer dan drie kwartier was ook niet nodig. Het was al enorm duur en als je drie kwartier op dezelfde plek rondliep kon je ook wel een telefooncel nemen voor je lange gesprek. Er was wel een extra dikke accu verkrijgbaar, maar de kermit an sich was behoorlijk klein en plat.

Overigens kon je met de techniek wel gebeld worden maar dit werd eigenlijk nergens gebruikt. Het had ook niet zoveel zin vanwege de beperkte bereikbaarheid van het netwerk. Echt alleen op centrale plekken zoals stations en bekende winkelstraten. Vandaar dat er ook versies met semafoon ingebouwd waren.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 29 juli 2024 06:40]

Alleen in de begintijd heette het Kermit, later Green Hopper. De Henson Company was niet zo gecharmeerd van het gebruik van de naam Kermit.
Eh... Die waren er gewoon voor betaald hoor! De PTT had er een licentie op genomen.

Later zijn ze daarmee gestopt vanwege de kosten.

Bron:
De telefoon van Greenpoint heette Greenhopper. In de begintijd werd de naam Kermit gebruikt, naar het Muppetspersonage Kermit de Kikker. De kosten van de licentie van Henson bleken zo hoog dat een verlenging geen optie was. Dus werd met de naam Kermit gestopt.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 29 juli 2024 06:40]

Ik denk dat je wat dingen door elkaar haalt hier. Greenpoint startte in 1992 en de Kermit was juist een heel compact toestel voor die tijd. Veel dunner en kleiner dan zelfs GSM toestellen van een jaar of 3, 4, 5 later.

Wat jij omschrijft is eerder een autotelefoon, waarschijnlijk gebaseerd op NMT of ATF-2. Die dekking was ook niet landelijk, maar een stuk beter. Hij zal eerder snel opgehangen hebben toen de chauffeur kwam, omdat hij bang was dat die het niet zou accepteren.
Inderdaad, voor 1992 was waren er lompe ATF toestellen met een enorme accu. Deze waren behoorlijk duur qua abonnement (150 gulden per maand?)
Na 1992 kwam greenpoint/kermit met toestellen die even groot of kleiner waren dan een mobiel nu.. Dit abonnement was 10 gulden per maand.
Zon soort gevoel van hoe dan, zal ik helaas denk ik nooit meer mee maken als 20 jarige. Tenzij ze later weer iets baanbrekends uitvinden.
Ik denk dat je van een volgende generatie ook niet meer zo stijl van achterover zult slaan. Binnenkort is satellietcommunicatie met je smartphone ook normaal geworden. Dat zal geen 10 jaar meer duren. Momenteel is het nog even een premium feature, maar ik verwacht dat dat wel door zal zetten. Dan is de volgende stap een soort Star Trek communicator met een bereik van 40.000km en gewoon in een kleine badge op je kleding oid. Piepklein en over accuduur hoef je je dan geen zorgen te maken, want ik zie ze in de serie nooit zeuren dat hun communicator nu al leeg is... :+
Welnu de allereerste mobiele telefoon gebruiker leeft dus nog steeds. Het lijkt dus wel mee te vallen met de stralingsproblemen waarover al jaren gediscussieerd wordt. Natuurlijk is dit maar een enkeling, maar dan nog: hij is blijkbaar het oudste bewijs dat het niet bij iedereen tot problemen hoeft te leiden.

Het filmpje van Robert Webbe vond ik om eerlijk te zijn een stuk interessanter dan het artikel. Ik vraag me af of Robert ook die Ericsson gadgets heeft weten te bemachtigen. Denk aan de clickon camera, laserpen, lamp, mp3 speler en het befaamde autootje. Zou die graag nog eens terug zien. Goede herinneringen aan :)
Ik ken ook mensen die 80 jaar worden en elke week een paar pakjes sigaretten roken :P Zo sterk is dat argument dus niet.

Bijzonder dat het alweer 50 jaar is. Technologie gaat snel, kijk naar naar AI. Wie weet wat we over 50 jaar hebben. Singularity?
Ik dacht dat we AI al heel lang hadden maar nu pas in de picture kwam. Maar schijbaar gaan die ontwikkelingen nu zo ongekend hard. Ik ben ook benieuwd hoe dat er na een lange tijd uit gaat zien. Chappie IRL?
Ik heb ze nog niet allemaal. Inmiddels al wel een paar Bluetooth autootjes.
Het begon toch al echt met ATF3? GSM kwam volgens mij vlak erna en was veel beter omdat je niet van die uitschuif antenne’s meer had…
Mijn eerste mobiel was een Nokia 232 op het NMT netwerk (ATF3). NMT-dekking was toen nog veel beter dan dat van GSM. Tijdens het bellen kon je de accu verwisselen (was regelmatig nodig). In '97 overgestapt op GSM omdat het netwerk toen een aardige dekking had en NMT al minder begon te worden.
Klopt en daarmee kon je heel goed allerlei telefoongesprekken afluisteren met vrij reguliere scanner apparatuur. We hebben echt regelmatig zich lachen, gieren, brullen over allerlei (heimelijke) gesprekjes waarvan mensen niet wisten dat het zo makkelijk af te luisteren was.
Ik zeg gefeliciteerd.
En nu kunnen we helaas niet meer zonder.
Maar eigenlijk is het al 77 jaar geleden
https://www.google.com/ur...Vaw17FmePGyIvvZgLHtq0iaNS

[Reactie gewijzigd door Mr-D. op 29 juli 2024 06:40]

Martin Coopers moment gaat over een “zaktelefoon”, de toestellen ervoor waren zo groot dat die niet in je zak pastte.

[Reactie gewijzigd door robertwebbe op 29 juli 2024 06:40]

Een tijdje terug kwam ik een leerzaam en leuk filmpje tegen van Bell over hun "Mobile Telephone System" ten tijde van WO2, in de jaren '40. Wordt heel duidelijk stap voor stap uitgelegd hoe dit werkt. Ook een vorm van mobiele telefonie. Update: zie dat het filmpje al hierboven geplaatst is bij een NOS-nieuwsbericht.
The Mobile Telephone Service (MTS) was a pre-cellular VHF radio system that linked to the Public Switched Telephone Network (PSTN). MTS was the radiotelephone equivalent of land dial phone service.

The Mobile Telephone Service was one of the earliest mobile telephone standards.

[Reactie gewijzigd door Tjeerd op 29 juli 2024 06:40]

Ik heb inmiddels een Motorola Pulsar I weten te bemachtigen, die werkte op één van die netwerken. Leuke details: je moest zelf een vrij kanaal zoeken en selecteren via schakelaars, er zit een ronde kiesschijf op om het nummer te draaien en er zat een push to talk knop op de hoorn (er was zoveel zendvermogen nodig, een auto kon niet continu zoveel vermogen leveren).
Tja tegenwoordig natuurlijk niet meer weg te denken die mobiel. Ik herinner me nog mijn eindexamen HAVO in 1997, toen schreef ik voor Nederlands een opstel over mobiele telefonie. Echt nog wat exotisch destijds. 4 maanden later had ik er zelf één! Als één van de eerste studenten op de hogeschool destijds.
Je liep toen als een van de eerste op je school dus ongeveer 25 jaar achter. :+
Het grappigste aan de "mobiele telefoon" van tegenwoordig is dat het eigenlijk nauwelijks meer een telefoon is. Veel meer een draagbare computer met internet verbinding. Toch blijft men het een telefoon noemen.
Mijn kinderen denken dat je zonder dataverbinding niks kunt met zo'n ding, ze hebben geen flauw benul van ouderwets bellen.
Ik zie jongeren (<30) ook vooral hun telefoon horizontaal voor hun gezicht houden met de speaker aan. Ze weten niet dat je hem gewoon tegen je hoofd kunt houden zodat de omgeving niet mee hoeft te luisteren ;)
Ik moet daarbij denken aan good old Chriet.

Die liet toen in wondere wereld zien dat videobellen de bom ging worden, resolutie iets van 60x60.

Nu klaagt mijn zoon bij alles onder full hd, en verwacht eigenlijk 4k, als hij video belt, waar hij op welk moment dan ook is.
Ik noem zulke mensen sociaal onaangepast en dus vaak ook asociaal. Heeft te maken met slechte opvoeding enz. Ik geef de schuld aan de ouders.
claimde Cooper dat het aantal gesprekken of hoeveelheid data die in het bruikbare spectrum kan worden verstuurd enkele 2,5 jaar verdubbelt.
Hmm wat was het startgetal? Ik denk dat die wet heel snel achterhaald was?

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.