De Consumentenbond pakte er groots mee uit donderdagochtend: gezichtsherkenning van veel smartphones is te foppen met een foto. Dat verhaal kan kloppen of niet kloppen, maar in elk geval is het een slecht idee om gezichtsherkenning die werkt met een frontcamera te gebruiken.
De Consumentenbond heeft een lijst gepubliceerd van welke smartphones te ontgrendelen zijn met een foto van de gebruiker. Nieuws hierover verscheen onder meer op AD, de Volkskrant, NOS en Nu.nl; een aantal van de grootste nieuwssites van Nederland dus.
Hoe is de Consumentenbond tot die resultaten gekomen? De bond heeft telefoons, onder meer van internationale zusterorganisaties - vandaar de internationale modellen op de lijst - getest, zo vertelt woordvoerder Babs van der Staak. "Telkens dezelfde persoon in het lab heeft zijn gezicht gebruikt om de telefoons in kwestie te beveiligen. Van dezelfde persoon is een goede fotoafdruk in kleur op A4-formaat op 20 tot 30 centimeter voor de selfielens gehouden. Bij 42 van de 110 telefoons werd de telefoon ontgrendeld met de foto. Het kostte bij de een wel meer pogingen met de foto dan bij de andere."
Het resultaat van de test is gek. Zo staan er veel varianten van dezelfde telefoon in - diverse opslagvarianten, singlesim en dualsim of landspecifieke modellen - maar dat is nog niet het meest bevreemdende. De Consumentenbond heeft enkele telefoons niet kunnen foppen met een foto die bij eerdere tests nog wel te ontgrendelen waren, zoals toestellen van OnePlus.
Daarnaast heeft Consumentenbond geen onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten gezichtsontgrendeling. Veel telefoons, zoals die van OnePlus, LG, Sony en goedkopere modellen van Samsung en Huawei, gebruiken de frontcamera voor gezichtsontgrendeling. Die zijn per definitie te misleiden met een foto, want ze kunnen geen 3d-beeld of warmte waarnemen.
Andere telefoons kunnen dat wel, zoals de iPhone X-telefoons met Face ID, de Huawei Mate 20 Pro - maar niet de Mate 20 - en de Xiaomi Mi 8. De Samsung Galaxy S9 en Note 9 hebben een irisscanner die ook het verschil kan zien tussen een foto en een 3d-beeld.
Voor wie dat weet, klinkt de uitslag van zo'n test als 'nat water is nat'. Immers: een camera ziet een 2d-beeld van een gezicht en een foto is ook een 2d-beeld van een gezicht. Bovendien waarschuwt vrijwel elke telefoon in de software dat gezichtsontgrendeling niet veilig is.
Veel fabrikanten hebben in de afgelopen anderhalf jaar gezichtsontgrendeling met de frontcamera een prominente plek gegeven in de software rond en na de release van Face ID van Apple. Beveiliging met gezichtsontgrendeling via de frontcamera is nauwelijks beter dan geen beveiliging. Veel telefoons hebben ook een vingerafdrukscanner of in elk geval de mogelijkheid een pincode of wachtwoord in te stellen. Het is te hopen dat dankzij publiciteit zoals die nu door de Consumentenbond ontstaat, fabrikanten gezichtsontgrendeling uit de software gaan halen, tenzij het werkt met infrarood. De huidige situatie zal voor veel mensen verwarrend zijn.
Afbeelding: Rik van Duijn