Inleiding: de enige echte
Nokia is bezig met een ingrijpende transformatie. Het 'oude' Nokia, dat zowel hardware als software zelf maakte, moest vanaf februari 2011 veranderd worden in een nieuw Nokia, dat zich richt op hardware en services en dat de ontwikkeling van besturingssystemen aan anderen overlaat.
MeeGo was onderdeel van dat oude Nokia, en het heeft er lang naar uitgezien dat het niks met dit OS zou worden. De versie die Nokia in januari op de CES liet zien, was abominabel: elke handeling kostte minuten en de interface was noch vernieuwend, noch inspirerend.
De keuze voor Windows Phone in plaats van MeeGo is niet meer dan logisch: wil je op lange termijn succesvol zijn, dan heb je een ecosysteem nodig met veel externe ontwikkelaars en aansprekende apps. Nokia dacht - terecht - dat niet in zijn eentje op te kunnen zetten: ook met Symbian is dat, ondanks de gigantische hoeveelheid verkochte toestellen, slechts deels gelukt.
En toen kwam de MeeGo-telefoon N9. Nokia presenteerde het toestel in juni en had het - voor de verandering - goed geheim gehouden. Hoewel vele techblogs al jaren bijna uitsluitend negatief over nieuwe Nokia's schrijven, waren de eerste hands-ons opvallend positief: het toestel zag er mooi uit en de software werkte vloeiend en intuïtief, zo was de algemene tendens.
De positieve ontvangst zal in het hoofdkwartier van Nokia als een pyrrusoverwinning zijn gezien. De N9 wordt maar beperkt uitgebracht - en eigenlijk alleen maar omdat de hardware en de software toch al klaar lagen en Windows Phones niet tegelijkertijd in alle landen beschikbaar kunnen komen. Dat betekent onder meer dat de N9 niet uitkomt in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Nederland.
En toch hebben we Nokia helemaal gek gezeurd om een exemplaar te mogen testen. De N9 komt namelijk wél in België uit, en bovendien is de N9, na de populaire N900, Nokia's tweede Linux-telefoon. Dat neemt niet weg dat de N9 een eenmalige release is: Nokia benadrukt keer op keer dat het niet op deze weg doorgaat. Alleen het design van de N9 zullen we vermoedelijk nog wel terugzien: in de laatste week van oktober kondigt Nokia zijn eerste Windows Phone-toestel aan en dat zal er vrijwel hetzelfde uitzien als deze N9.
Hardware en scherm
Scherm
Het scherm is een van de opvallendste elementen van de N9. Het is een licht gebogen amoled-paneel met een resolutie van 854x480 pixels. De amoled wordt door Nokia 'Clear Black Display' genoemd, en die naam is terecht. De zwartwaarden zijn vergelijkbaar met die van de Super Amoled-schermen van Samsung. Dat is niet meer dan logisch: amoled-schermen hebben geen backlight en tonen zwart door pixels simpelweg uit te schakelen, waardoor zwart echt zwart is. Het scherm wordt beschermd door Gorilla Glass en zou daardoor een stootje moeten kunnen hebben. We hebben zaken als valtesten en over het toestel heen rijden met een auto deze keer achterwege gelaten, omdat Nokia zei het testtoestel nog voor andere zaken nodig te hebben.
Ook maakt de lichte bolling dat het scherm zich bijzonder prettig laat bedienen. Omdat er om het scherm louter zwarte elementen zitten, ziet de zwarte interface er goed uit en de kleuren zijn duidelijk en fel.
Daar houdt het op met de lof: de helderheid van het scherm valt tegen en wit ziet er een beetje paars-groenig uit. Beide zien we wel vaker bij amoled-schermen, en Nokia heeft deze problemen niet kunnen oplossen. In onderstaande tabel is te zien dat de N9 slechts 287 nits weet te produceren. Dat is weinig, maar omdat het scherm weinig spiegelt, is de N9 in direct zonlicht prima afleesbaar. Sterker nog: alleen het scherm van de Sony Ericsson Xperia Arc is beter afleesbaar in direct zonlicht. De N9 is beter te gebruiken bij helder weer dan bijvoorbeeld de iPhone 4 of Samsung Galaxy S II.
| Helderheid |
| Telefoon / Tablet | | Resolutie | in cd/m², hoger is beter |
| BlackBerry Torch 9860 |
3,7" |
800x480 |
*******
720 |
| Sony Ericsson Xperia Ray |
3,3" |
854x480 |
******
575 |
| Apple iPhone 4 |
3,5" |
960x640 |
*****
478 |
| HTC Titan |
4,7" |
800x480 |
*****
465 |
| HTC Radar |
3,8" |
800x480 |
****
384 |
| Google Nexus S |
4,0" |
800x480 |
***
343 |
| Samsung Galaxy S II |
4,3" |
800x480 |
***
320 |
| Samsung Galaxy S |
4,0" |
800x480 |
***
309 |
| Nokia N9 |
3,9" |
854x480 |
***
287 |
Design en uiterlijk
De N9 is een van de eerste toestellen met een gebogen scherm. In tegenstelling tot de schermen van bijvoorbeeld de Nexus S en de Galaxy Nexus is het N9-scherm echter bol en niet hol. Helemaal nieuw is dat niet: ook Acer heeft zijn Android-toestel Liquid Mini van een bol scherm voorzien.
Toestel
| N9
| N900
| E7
| iPhone 4S
| Galaxy S II
|
| Hoogte |
116mm |
111mm |
123mm |
115mm |
125m |
| Breedte |
61mm |
60mm |
62mm |
59mm |
66mm |
| Dikte |
12mm |
18mm |
13mm |
9mm |
8mm |
| Gewicht |
135g |
181g |
176g |
140g |
116g |
| Scherm |
3,9" |
3,5" |
4,0" |
3,5" |
4,3" |
Het gebogen scherm loopt door in de behuizing: de zijkanten en de achterkant zijn afgerond; alleen de bovenkant en onderkant zijn plat. Dat maakt het wat ons betreft het meest sexy toestel dat Nokia heeft gemaakt, al zullen smaken verschillen.
De notificatieled en de frontcamera zitten opmerkelijk genoeg onder het scherm verstopt, terwijl dat bij vrijwel alle andere toestellen boven het scherm zit. Aan de rechterzijkant zijn de volumeknoppen en de vergrendelknop te vinden, en aan de onderkant zitten de speaker en de microfoon. Aan de bovenkant zit de micro-usb-poort achter een klepje. Dat klepje moet worden geopend door op de zijkant te drukken. Het werkt wel, maar had makkelijker gekund. Daarnaast zit nog de 3,5mm-aansluiting voor een headset.
Een van de opvallendste elementen zit achter het klepje daarnaast: de ingang voor de micro-simkaart. Nokia is daarmee de tweede fabrikant, naast Apple, die een microsim gebruikt. Er is overigens ook geen slot voor een micro-sd-kaart en de gebruiker kan niet zelf de accu verwisselen. De achterkant is mat, afgezien van een glanzend metalen strip waarin de camera is verwerkt en de opvallend felle flitsers.
De behuizing van de N9 is volgens Nokia van polycarbonaat, een dure naam voor een goedkope kunststof waar al jaren mobieltjes van worden gemaakt. We hadden hier liever een deels metalen behuizing gezien, zoals in Nokia's N8 en E7: dat had het design wat ons betreft afgemaakt.
:fill(white)/i/1318933641.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1318933642.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1318933643.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1318933644.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1318933645.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1318933646.jpeg?f=thumb)
Hardware
De N9 kunnen we eigenlijk met geen enkel ander toestel vergelijken: het is het eerste en enige toestel dat op dit platform. De enige die in de buurt komt is de N900, het ontwikkelaarstoestel dat Nokia in 2009 uitbracht met Maemo 5, de voorganger van MeeGo Harmattan.
De N9 draait net als de N900 op een Omap3-cpu van Texas Instruments. De N900 draaide echter nog op een Omap3430, terwijl de N9 is voorzien van een Omap3630: een singlecore processor met een op 1GHz geklokte Cortex A8-core. In de soc is een PowerVR SGX540-gpu geïntegreerd. De gpu wordt net als in Symbian en Windows Phone gebruikt om de interface te renderen.
Een van de speerpunten van het OS is multitasking en Nokia heeft daarom 1GB aan werkgeheugen ingebouwd. Eindelijk lijkt Nokia door te hebben dat veel geheugen prettig is als je wilt multitasken: tot nu toe werden veel toptoestellen, tot teleurstelling van de fans, uitgebracht met te weinig werkgeheugen.
Software: Maemo met een beetje MeeGo
MeeGo is het OS dat Nokia en Intel samen zouden ontwikkelen. Zouden ontwikkelen, want Nokia haakte in februari van dit jaar af. Intel is inmiddels ook gestopt met MeeGo en werkt nu samen met Samsung aan Tizen, een eveneens op Linux gebaseerd OS voor smartphones, tablets, netbooks en in-car electronics.
Toch draait de N9 officieel op MeeGo 1.2 Harmattan. Dat is echter marketingtaal: het besturingssysteem op het toestel is Maemo 6, een doorontwikkeling van Maemo 5, dat op de N900 stond. De N9 is wel compatibel met MeeGo: de benodigde api's zijn aanwezig en apps die voor MeeGo zijn gemaakt, draaien op de N9. Andere smartphones die compatibel zijn met MeeGo zullen er niet meer komen.
De Ovi Store is gevuld met apps die gebouwd zijn in Qt, de ontwikkeltaal die Nokia gebruikt voor Maemo, Symbian en op termijn Meltemi, de opvolger van S40. Meer over de interface van de N9 is te zien in deze presentatie van de ontwerper ervan.
Hoofd design Marko Ahtisaari van Nokia legt de filosofie uit achter de 'swipe-interface' van de Nokia N9Maemo is voor Nokia het platform waarop experimenten uitgevoerd mogen worden. De N9 heeft dan ook unieke software, die samenwerkt met de hardware om bepaalde acties uit te voeren: de randen om het scherm zijn aanraakgevoelig.
Interface
Op het scherm zijn altijd vaag een klokje en notificaties van onder meer gemiste oproepen en nieuwe e-mails te zien. Als je op het scherm dubbelklikt, komt een lockscreen tevoorschijn met uitgebreidere notificaties. Die moet aan de kant geschoven worden om de interface tevoorschijn te toveren.
Er is geen traditioneel homescreen. Er zijn drie beginschermen die je met een veeg vanaf de rand van het scherm kunt openen: een notificatiescherm, een hoofdmenu met alle apps en een venster met thumbnails van alle openstaande programma's.
/i/1318424562.png?f=thumb)
/i/1318424552.png?f=thumb)
/i/1318424563.png?f=thumb)
/i/1318424561.png?f=thumb)
Het oproepen van de beginschermen met een veeg vanaf de rand van het scherm, is elegant en origineel - we hebben nog nooit eerder telefoonsoftware op basis van dit concept gezien. En het werkt als een trein.
Een speciale vermelding verdient ook de multitasking. Nokia's staan sinds jaar en dag bekend om het beperkte werkgeheugen, waardoor er niet veel apps naast elkaar gedraaid kunnen worden. Op de N9 is die beperking in geen velden of wegen te bekennen. Pas toen er 25 apps openstonden, begon er vertraging op te treden en met 30 apps werd het toestel onwerkbaar. Gelukkig is er een optie om alle apps in een keer af te sluiten.
/i/1318424543.png?f=thumb)
/i/1318424544.png?f=thumb)
/i/1318424546.png?f=thumb)
Apps
Er staan standaard best veel apps op de N9: diverse games, waaronder een beperkte versie van Angry Birds, en volledige versies van Twitter, Skype en Facebook. Het werken met die apps ging niet vlekkeloos: Facebook Chat bleek alleen berichten te kunnen versturen en bij Twitter kwamen geen tweets, mentions of berichten binnen. Dat zou met een nieuwere firmware gefikst moeten zijn.
Nieuwe apps kunnen uit de Nokia Winkel worden gehaald. Die is een stuk sneller dan onder Symbian, maar ook minder goed gevuld. Er zijn geen thema's te vinden - de ondersteuning daarvoor is uit de N9 gehaald - en grote titels als WhatsApp, Fruit Ninja, Wordfeud ontbreken. Omdat MeeGo Harmattan niet verder gepromoot wordt, zullen die er ook niet komen. Dat maakt de Nokia Winkel - en daarmee de N9 - weinig aantrekkelijk voor de vele smartphoneliefhebbers die apps voor file-informatie, ov-info en tv-gidsen willen installeren.
Terminal
Standaard hebben gebruikers geen root op de Nokia N9, maar het is niet moeilijk om dat te krijgen. In de Instellingen is een Developer Mode te vinden. Daarop klikken zorgt ervoor dat enkele tools worden geïnstalleerd, waardoor het toestel in ontwikkelaarsmodus aan een computer kan worden gehangen. Ook wordt dan een Terminal geïnstalleerd.
Met het commando Devel-Su kan root worden verkregen, mits daarna het standaard wachtwoord 'rootme' wordt ingevoerd. Uiteraard is het aan te raden om het standaard wachtwoord zo snel mogelijk te wijzigen.
Omdat Maemo en MeeGo op Debian gebaseerde distro's zijn, kun je vanuit de Terminal veel doen dat in Debian ook kan, al lukt er veel ook niet. Het grootste succes bleek het installeren van Firefox voor Maemo - maar dat bleek een eitje. Ook zaken als ssh zijn mogelijk vanuit de Terminal. Het is prijzenswaardig dat Nokia het zo makkelijk maakt om root te krijgen op je telefoon. We hopen dat dit veel navolging zal krijgen bij andere fabrikanten - maar het zal wel niet.
/i/1318424559.png?f=thumb)
/i/1318424560.png?f=thumb)
Tekstinvoer
De tekstinvoer op de N9 werkt lang niet slecht. Het toetsenbord heeft een donkere look en toont alle letters in de qwerty-layout, zowel in de zowel portrait- als in de landscape-stand. Het toetsenbord levert bovendien tactiele feedback, een subtiele trilling bij elke toetsaanslag. Ook is het toetsenbord contextgevoelig; zo wordt in de terminal een rij met functietoetsen weergegeven. De woordvoorspelling werkt weer minder goed; de voorgestelde verbeteringen zijn vaak onjuist. Desondanks werkt het toetsenbord alleszins redelijk.
/i/1318424554.png?f=thumb)
/i/1318424557.png?f=thumb)
Opstarten
| Booten |
| Telefoon / Tablet | OS | Tijd in seconden, lager is beter |
| HTC Titan |
Windows Phone 7.5 |
***
21,87 |
| Google Nexus S |
Android 2.3.3 |
***
23,35 |
| Samsung Galaxy S II |
Android 2.3.3 |
***
24,34 |
| LG Optimus 7 |
Windows Phone 7 |
****
24,78 |
| Nokia N8 |
Symbian ^3 |
****
27,36 |
| Apple iPhone 4 |
iOS 4.0 |
*****
34,89 |
| LG Optimus 2X Speed |
Android 2.2 |
*****
38,43 |
| HTC Desire HD |
Android 2.2 |
*******
52,34 |
| Nokia N9 |
Maemo |
********
59,13 |
| LG Optimus 3D |
Android 2.2.2 |
*********
59,60 |
Opstarten op de N9 is een tijdrovende kwestie. Opvallend is trouwens dat het traditionele bootscreen van de N9, met de twee handen die elkaar vastgrijpen, is vervangen door een strak logo van een vierkant met afgeronde hoeken.
Accu en camera
Accu
De N9 heeft een lithium-ion-accu met een capaciteit van 1450mAh. We kunnen de accuduur uiteraard niet vergelijken met die van andere telefoons op dit platform, maar hij is niet onredelijk. Je komt de dag prima door en wellicht kan je er nog een tweede dag gebruik uit persen, al moet je dan niet te veel met je N9 doen.
Het bijhouden van de accustatus bleek echter problematisch: soms leek de N9 een tijdje op hetzelfde niveau te blijven, om dan ineens aan te geven dat hij bijna leeg was. Het is op deze telefoon aan te raden om de accu dus goed in de gaten te houden en bij voorbaat zaken als wifi en bluetooth uit te schakelen als je het niet gebruikt.
Camera
Nokia heeft een 8-megapixelcamera met Carl Zeiss-lens in de N9 gebouwd. De camera heeft een f/2.2-groothoeklens en kan video's opnemen met een maximale resolutie van 720p op 30fps. De groothoeklens heeft een aanzienlijk grotere beeldhoek dan andere telefoons.
De camera van de N9 haalt het echter niet bij het hoge niveau van de N8, die daadwerkelijk een compactcamera kan vervangen. Het is onduidelijk waar het precies aan ligt, maar het verschil is vrij groot. De lens van de N9 wordt bij normaal gebruik bovendien al snel vies, door de plaats in het midden van de behuizing.
De N9 is bepaald niet de snelste met het maken van foto's. Een ander pijnpunt is het ontbreken van een cameraknop, waardoor je een foto altijd via een knop op het scherm moet maken. Hoewel dat bij veel meer toestellen het geval is, vinden wij een losse cameraknop nog altijd gemakkelijker.
De N9 maakt onder goede lichtomstandigheden redelijke plaatjes, maar kan minder goed overweg met contrastrijke situaties, waardoor gezichten op een lichte achtergrond te donker kunnen uitkomen. Als er weinig licht is, pakken met name video's al snel korrelig uit.
:fill(white)/i/1287666829.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287666851.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1287666881.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1318603733.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1318603734.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1318603735.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1318608019.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1318608020.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1318608021.jpeg?f=thumb)
Browser en browsertests
Browser
De webbrowser is op de N9 belangrijker dan bij iOS, Android en Windows Phone 7: omdat er weinig apps zijn, zijn gebruikers in veel gevallen aangewezen op gewone of mobiele websites.
De browser meldt zich als de MeeGo Nokia N9-browser, met typenummer 8.5.0. Uit de user agent string blijkt verder dat het om een Webkit-browser gaat, net als de browsers van iOS, Android en Symbian.
De browser is behoorlijk spartaans: er zijn vrijwel geen opties en instellingen. De zoekmachine kan worden ingesteld op Google, Baidu, Yandex en Bing (in die volgorde), pop-ups kunnen worden geblokkeerd en privé-gegevens kunnen worden gewist. De rendering is over het algemeen prima, al zien sommige lettertypes er net niet helemaal goed uit.
/i/1318424558.png?f=thumb)
/i/1318424564.png?f=thumb)
Tests
We hebben bij de N9 niets aan native benchmarks: we kunnen de N9 niet vergelijken met een ander Meego- of Maemo-toestel. Uiteraard hebben we wel enkele browserbenchmarks uitgevoerd om een vergelijking met browsers op andere platformen te kunnen maken.
| Frontpage laden (met gevulde cache) |
| Telefoon / Tablet | OS | Resolutie | Seconden in seconden, lager = beter |
| Samsung Galaxy Nexus |
Android 4.0 |
1280x720 |
**
0,51 |
| Samsung Galaxy S II |
Android 2.3.3 |
800x480 |
**
0,52 |
| HTC Titan |
WP 7.5 |
800x480 |
***
0,64 |
| Nokia N9 |
Maemo |
854x480 |
***
0,66 |
| Apple iPhone 4S |
iOS 5 |
960x640 |
***
0,70 |
| SE Xperia Ray |
Android 2.3.4 |
854x480 |
****
0,88 |
| Apple iPhone 4 |
iOS 4.0 |
960x640 |
*****
1,01 |
| HTC Sensation |
Android 2.3.3 |
960x540 |
*****
1,04 |
| BlackBerry Torch 9860 |
BlackBerry OS |
800x480 |
******
1,28 |
De N9 is hier rap: hij staat tussen allemaal toestellen met krachtigere processors, een teken dat Nokia veel aandacht heeft besteed aan de snelheid van de browser. Hij staat maar vlak achter de Galaxy Nexus, S II en HTC Titan en nog voor de browser van de iPhone 4S
Deze test wordt geautomatiseerd 35 maal uitgevoerd, waarna de hoogste en laagste scores worden weggestreept, waarna het gemiddelde wordt berekend.
De Nokia N9 scoort een voldoende in onze Frontpage-laadtest, waarbij de Grade B-versie van de Tweakers.net-frontpage wordt geladen terwijl de cache leeg is. Met een tijd van 3,73 seconden blijkt het toestel geen snelheidsmonster, maar hij loopt niet al te ver achter op de rest.
| Html5-test - webstandaarden |
| | Punten, hoger is beter |
| Nokia N9 (Maemo 6) |
**********
269 |
| Apple iPhone 4 (iOS 4.3) |
**********
224 |
| Samsung Galaxy S II (Android 2.3) |
********
185 |
Samsung Omnia 7 (WP 7.5)
|
*******
146 |
Samsung Omnia 7 (WP 7.0)
|
*
17 |
De Nokia N9 ondersteunt html5 beter dan welke recente mobiele browser ook. Dat was wel enigszins een verrassing, omdat Apple, Google en Microsoft hun browsers recentelijk hebben bijgwerkt, juist om de html5-standaard beter te ondersteunen.
BrowserMark meet de prestaties van de browser op diverse punten, zoals het weergeven van animaties en het uitvoeren van javascript. De N9 presteert hierbij minder goed dan veel concurrenten. De Omap3-processor is daarvoor een reden, maar dan nog kan een fabrikant de software tweaken om de browser hoger te laten scoren. Daar heeft Nokia kennelijk minder aandacht aan besteed.
Sunspider meet alleen de ondersteuning voor javascript. Daarop scoort de N9 dan weer vrij goed. Boven de N9 staan alleen een paar dualcore-toestellen en de iPhone. Omdat Apple sinds iOS 4.3 veel aandacht besteedt aan javascript-performance, is dat geen verrassing.
Specificaties en prijzen
| Merk en Type |
| Merk |
Nokia |
| Type |
N9 |
| Toestel |
| Telefoonmodel |
bar |
| Invoermethode |
touchscreen |
| Besturingssysteem |
Linux Moblin/MeeGo |
| Beeldscherm |
| Schermresolutie |
854x480 |
| Schermdiagonaal |
3,9" |
| Schermtype |
amoled |
| Multitouch-touchscreen |
ja |
| Touchscreentechniek |
capacitief |
| Camera |
| Cameraresolutie |
8 megapixel
|
| Autofocus |
ja |
| Resolutie video-opname |
1280x720
|
| Functionaliteit |
| Berichten |
e-mail, mms, sms |
| Gps |
ja |
| Verbindingen |
| Frequentiebereik (gsm/umts) |
850MHz, 900MHz, 1800MHz , 1900MHz , 2100MHz |
| Wlan |
802.11a, 802.11b, 802.11g, 802.11n |
Bluetooth-versie
|
Bluetooth 2.1 + EDR |
| Overige draadloze verbindingen |
near field communication
|
| Technische kenmerken |
| Chipset |
Texas Instruments OMAP3630 |
| Processorsnelheid |
1GHz |
| Cpu-cores |
single |
| Werkgeheugen |
1GB |
| Opslaggeheugen |
16GB/64GB |
| Accu |
| Gesprekstijd |
11u |
| Stand-by-tijd |
450u |
| Accucapaciteit |
1450mAh |
| Accutype |
li-ion |
| Uiterlijk |
| Kleuren |
zwart |
| Gewicht |
135g |
| Lengte |
116mm |
| Breedte |
61mm |
| Hoogte / Diepte |
12mm |
Conclusie
De N9 is met enige afstand de beste Nokia die we ooit hebben getest. Het design valt bij veel mensen in de smaak, van het scherm valt je mond open en de software is innovatief en intuïtief, en werkt veelal soepel.
Er is echter een enorm nadeel: de N9 is door zijn maker al bij voorbaat dood verklaard. Het Maemo-platform heeft geen toekomst en daarom zal het aantal apps laag blijven - en dat is tegenwoordig niet echt meer te verkopen. De weinige smartphonekopers die genoeg hebben aan een browser, een mailclient en Facebook zullen met de N9 prima uit de voeten kunnen. Wie echter actuele weers- en verkeersinformatie wil hebben, moet het doen met websites in plaats van veel snellere en handigere apps. Toepassingen als Wordfeud en WhatsApp zijn simpelweg niet beschikbaar.
Dat maakt dat de N9 voor het merendeel van de mensen een slechte koop zal zijn. De adviesprijs van 599 euro is bovendien aan de hoge kant. Liefhebbers van het design kunnen beter de Windows Phone-variant kopen, die volgens geruchten uitkomt in Nederland als de N9 in België in de winkels ligt. De Windows Phone-variant ziet er waarschijnlijk ongeveer hetzelfde uit, maar heeft toegang tot veel meer apps en ook op andere terreinen zit er meer toekomst in, omdat Nokia en Microsoft dat platform wél actief zullen ondersteunen.
Als showcase is de N9 echter heel goed geslaagd: Nokia bewijst hiermee dat het hardware en software kan maken die innovatief is en goed werkt. Het is al even geleden dat we Nokia zulke complimenten hebben kunnen geven. We hopen dan ook van harte dat de met de N9 opgedane ervaring in de toekomst voor andere Nokia-smartphones wordt gebruikt.
Eindoordeel
:fill(white)/i/1318933641.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1287666829.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1287666851.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1287666881.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1318603733.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1318603734.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1318603735.jpeg?f=imagegallery)
/i/1318608019.jpeg?f=imagegallery)
/i/1318608020.jpeg?f=imagegallery)
/i/1318608021.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/1308630610.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/1324630156.png?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/1308630610.png?f=thumbmedium)
/i/1289658762.png?f=fpa)
/u/409163/maemo%252070.png?f=community)
:strip_exif()/u/59638/t_dp-sunglasses.gif?f=community)
:strip_exif()/i/1284461410.gif?f=fpa)
/i/1308630369.png?f=fpa)
/i/1297426587.png?f=fpa)
/i/1224592125.png?f=fpa)
/i/1251359273.png?f=fpa)
/i/1226310085.png?f=fpa)
/i/1259138083.png?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/204309/goron.jpg?f=community){kind=small}
/u/269377/arnoud8bit.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/45947/android_bot_smaller.jpg?f=community){kind=small}
/u/46093/crop63121c928b013_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/40949/polarwolf.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/76569/garfield14.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/238894/wouter-typografie-tweakers2.jpg?f=community){kind=small}
/u/230710/Overdose_avatar_army.png?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/18339/rem.jpg?f=community){kind=small}
/u/93629/crop5f5b31620d196_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/9258/killbill.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/179238/crop5641af1748ed7_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
En hoe vernieuwend is een OS als er zo goed als geen doelgroep (met uitzondering van een groepje Tweakers) voor is en er geen apps voor gaan verschijnen? 
:strip_icc():strip_exif()/u/26381/Tijger_logo.jpg?f=community){kind=logo}
:strip_icc():strip_exif()/u/81611/headcrop.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/81908/t.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/162143/crop5b6d888e9cc79_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/235378/crop5eb2795aa6fc3_cropped.gif?f=community){kind=small}
Ik bedoel. Waarom dan toch deze review?/u/325211/avatar.png?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/27216/bosmonster_dropdown.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/54579/Static.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1100/crop5a1c5df8066e1_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/303937/HRNGTW4S.png?f=community){kind=small}
/u/75323/5procentoog.JPG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/366698/amd-bulldozer-delay-klein.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/140379/Hond_icon.jpg?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/20725/24828.jpg?f=community){kind=small}