Atrias werd op 1 november 2021 eindelijk in gebruik genomen. De overgangsperiode liep volgens de FEBEG tot eind december van dat jaar. Om in de toekomst te kunnen profiteren van alle nieuwe toepassingen op de energiemarkt, is er een digitale meter nodig die de Vlaamse overheid sinds 2019 introduceerde en in 2029 in alle Vlaamse gebouwen te vinden moet zijn. Die digitale meter vervangt de elektromechanische ferrarismeter die nu nog in veel Belgische woningen te vinden is.
Er zijn vier digitale meters die in België gebruikt worden: twee voor elektriciteit en twee voor gas. Enkel de twee digitale elektriciteitsmeters bevatten een P1- en S1-poort met een RJ12-connector, waarmee data uitgelezen kan worden. De digitale gasmeters beschikken niet over dergelijke poorten en sturen data door via de digitale elektriciteitsmeters, waarna die ook uitgelezen kunnen worden. De twee poorten staan standaard uitgeschakeld en kunnen enkel op aanvraag geactiveerd worden via netbeheerder Fluvius, waarna een identiteitscontrole volgt.
De P1-poort stuurt elke seconde data voor elektriciteit uit en elke vijf minuten data voor gas. Deze poort is volgens de netbeheerder handig om feedback over het basisgebruik te krijgen in combinatie met een energiegebruikmanager in de vorm van een app of webportaal. Deze poort zal voor de meeste eindgebruikers het interessantst zijn. De data die via de P1-poort uitgelezen kan worden omvat onder andere het serienummer van de elektriciteitsmeter, een tijdsaanduiding van de informatie, het totale verbruik, de totale injectie, de tarieven, de spanning en de stroom op het elektriciteitsnet van het gebouw.
:strip_exif()/i/2004990858.jpeg?f=imagenormal)
De S1-poort levert enkel 'ruwe' data van de elektriciteitsmeter en dat voor een frequentie van 2000 tot 4000 keer per seconde. Die data dient verwerkt te worden door een Customer Energy Management System of andere applicatie voor energiebeheer. Volgens Fluvius kan er via de 'ruwe' data van de S1-poort aan 'non-intrusive load monitoring' gedaan worden. Dat is een monitoringstechniek waarmee wordt nagegaan welke apparaten in het huis stroom verbruiken. Dit wordt afgeleid aan de hand van de veranderingen in spanning en stroom in het elektriciteitsnet van het gebouw.
De nieuwe digitale meter verzendt zijn data via het 4G-netwerk en maakt volgens Fluvius gebruik van de 'meest geavanceerde beveiligingstechnieken' en van een Europese beveiligingsmethode om data te versleutelen. Welke technieken en welke methode dat zijn, is niet duidelijk. In een technische handleiding lezen we dat de data wordt aangeleverd in een variant van de Dutch Smart Meter Requirements-standaard (DSMR 5.0.2.1 P1).
Privacy
Volgens Fluvius en de VREG blijft elke netgebruiker eigenaar van zijn of haar verbruiksgegevens. De partijen die de energiefactuur helpen opstellen, zoals de energieleverancier, hebben wel toegang tot de gegevens, maar moeten zich houden aan de AVG.
De poorten op de digitale elektriciteitsmeters waren voor de komst van Atrias al te gebruiken en konden al ingezet worden om verbruiksdata uit te lezen. Atrias verandert daar dus niets aan, maar dankzij de komst van het nieuwe dataplatform kan elke Belg met een digitale meter nu wel zijn of haar energiegebruik volgen op het webportaal van Fluvius.
Op het Tweakers-forum zijn meerdere leden aan het experimenteren met het uitlezen van hun energiedata en zijn ook energiegebruikapplicaties van derden beschikbaar. Het is onduidelijk of de energiegebruikmanagers van Nederlandse energieconsumenten ook werken bij de Belgische digitale meter, maar ze beschikken wel over dezelfde RJ12-connector.
Tot slot
Volgens Test Aankoop is het een goede zaak dat Atrias eindelijk operationeel is. De Belgische consumentenorganisatie stelt in een reactie aan Tweakers dat ze de vertraging bij Atrias hekelde en blij is dat dankzij het systeem de digitale meter geen 'domme' meter meer is. De organisatie is sinds 2018 al tegen de verplichting van de meter in Vlaanderen. "Dit had een keuze moeten zijn voor de consument", zegt de organisatie. "De besparingen die dankzij de digitale meter gemaakt kunnen worden, zijn enkel weggelegd voor wie extra investeert in bijkomende software." Test Aankoop is dus tevreden dat Belgische consumenten binnenkort hun verbruik kunnen afstemmen op goedkopere energie, maar het duurt nog zeker tot in 2029 voor elke Vlaming hier de vruchten van zal plukken.
Stem op je favoriete onderwerpscategorie
Ben je Plus-abonnee? Dan horen we graag van je in welke onderwerpscategorieën je meer Plus-artikelen zou willen lezen. Je kunt stemmen in het Aboforum.