Door Sim Kranenburg

Samsung QN85A-tv Review

Minileds als alternatief voor oled

14-01-2022 • 06:00

180

Singlepage-opmaak

Metingen en hdr

Het contrast is zo'n beetje de belangrijkste eigenschap als het op beeldkwaliteit aankomt. Hoe meer contrast er in het beeld zit, hoe beter de kijkervaring. Doordat de QN85A voorzien is van een full array local dimming miniledbacklight, kan het eigen contrast van het lcd-paneel flink worden verbeterd. Er zijn 36 horizontale en 16 verticale zones voor een totaal van 576. Hoewel de local dimming in het menu niet volledig kan worden uitgeschakeld, heeft het er alle schijn van dat de backlight in de laagste stand niet wordt gedimd. Het ANSI-contrast, waarbij de helderheid van acht witte en acht zwarte vlakken van een schaakbordpatroon wordt gemeten, komt namelijk uit op 1466:1. Dat is precies wat je zou verwachten van het IPS-paneel waarmee de QN85A is uitgerust. Met de local dimming op de standaardstand komt het ANSI-contrast uit op 17.330:1 en op de hoogste stand op 19.649:1. De miniled-fald backlight doet dus prima z'n werk. In het ideale geval zou de local dimming ongezien z'n werk moeten doen, maar helaas zijn de overgangen tussen de afzonderlijke zones soms duidelijk zichtbaar.

Doordat het contrast op lokaal niveau niet zo hoog is, ziet het beeld er wel wat minder scherp uit dan bij een oled. Bij oledschermen kunnen de afzonderlijke pixels volledig worden uitgeschakeld, waardoor het contrast in een situatie met weinig omgevingslicht veel groter is. Als je kijkt met veel omgevingslicht, is de Q85A duidelijk de betere keuze. Oledtelevisies hebben over het algemeen flink last van reflecties in een fel verlichte kamer, waardoor het ervaren contrast flink kan afnemen. De Q85A is voorzien van een antireflectielaag die z'n werk prima doet. Zelfs met veel zonlicht in de kamer of onder felle tl-lampen ziet het beeld er hierdoor nog steeds goed uit.

We hebben de kleurweergave gemeten aan de hand van een serie grijstinten en met onze SpectraCal C6-colorimeter en Portrait Displays Calman color calibration software. Deze meting zegt meer over de kleurweergave dan metingen aan zeer verzadigde kleuren. Zolang de grijstinten de juiste helderheid hebben en geen kleurzweem vertonen, zal het grootste deel van de kleuren immers correct worden weergegeven.

Grayscale

Van alle presets levert de Film-modus het beste resultaat op. Af fabriek is deze stand erg netjes afgesteld. Met een gemiddelde ΔΕ2000 van 1,7 liggen alle afwijkingen onder de grens van 3, waardoor ze met het blote oog onzichtbaar zijn. Ook het gammaverloop is zeer goed en volgt de 2,2-lijn goed. Met een kalibratie valt dus eigenlijk geen zichtbare winst te behalen.

De wat meer verzadigde kleuren meten we aan de hand van de kleuren van de ColorChecker-kaart, die sinds jaar en dag in de fotografie wordt gebruikt om de kleurweergave te controleren.

Colorchecker

Ook bij deze meting zien we dat de QN85A keurig is afgesteld. De gemiddelde ΔΕ2000 komt uit op slechts 2. Er zijn geen uitschieters die al te ver boven de 3 uitkomen, waardoor er met een kalibratie nauwelijks zichtbare winst valt te behalen.

  • Grayscale - gemiddelde grijsafwijking
  • Gemiddeld Delta E colorchecker
Gemiddelde grijsafwijking
Televisie Geteste beeldpreset SDR Paneeltype Schermdiagonaal Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
LG C1 Bioscoop OLED 48"
1,40
LG CX Donkere kamer OLED 48"
1,50
LG G1 Bioscoop OLED 65"
1,50
Samsung QN95A Film LCD 65"
1,70
Samsung QN85A Film LCD 55"
1,70
Panasonic JZW2004 Professioneel 1 OLED 65"
1,80
Philips 806 CALMAN OLED 48"
1,90
Sony X95J Bioscoop LCD 65"
2,40
TCL C825 Film LCD 65"
2,50
Sony A80J Bioscoop OLED 55"
3,10
Sony X90J Bioscoop LCD 65"
4,30
Gemiddelde gedetailleerde-kleurafwijking
Televisie Geteste beeldpreset SDR Paneeltype Schermdiagonaal Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
LG CX Donkere kamer OLED 48"
1,20
LG C1 Bioscoop OLED 48"
1,50
LG G1 Bioscoop OLED 65"
1,60
Panasonic JZW2004 Professioneel 1 OLED 65"
1,60
Samsung QN95A Film LCD 65"
1,80
Philips 806 CALMAN OLED 48"
1,80
Sony X95J Bioscoop LCD 65"
1,80
Samsung QN85A Film LCD 55"
2,00
TCL C825 Film LCD 65"
2,40
Sony X90J Bioscoop LCD 65"
3,00
Sony A80J Bioscoop OLED 55"
3,20

Hdr

De Samsung QN85A kan hdr weergeven in de formaten HDR10, HDR10+ en HLG, maar geen Dolby Vision. Dit is op dit moment het populairste hdr-formaat met dynamische metadata. Bij het ontbreken van Dolby Vision-ondersteuning wordt teruggevallen op HDR10. Hoewel dat er nog altijd mooi uitziet, is de Dolby-versie over het algemeen wat mooier. Samsung bespaart op de licentiekosten die Dolby in rekening brengt. We hebben nooit officiële bedragen gehoord, maar waarschijnlijk liggen de kosten ergens tussen de vijf en tien dollar per toestel. Gezien de hoge winkelprijs van dit model winden we dat Dolby Vision eigenlijk niet had mogen ontbreken.

Oled mag dan zwart perfect kunnen weergeven, de maximale helderheid van deze techniek loopt flink achter bij die van de duurdere lcd-modellen met fald backlight. Bij de QN85A loopt, net als bij oled, de maximale helderheid terug als het volledige scherm moet worden verlicht. Toch produceert deze tv flink meer licht en dat komt de hdr-weergave, zeker overdag, ten goede.

Piekhelderheid

In de stand Dynamisch wisten we een kortstondige piek, van enkele seconden, te meten van maar liefst 1968cd/m². Het beeld is in die stand echter veel te blauw. In de filmstand zien we beduidend minder felle pieken, maar nog altijd komt er duidelijk meer licht uit het scherm dan bij een oled. Bij een volledig wit scherm is de QN85A vele malen feller dan een oledtelevisie.

Bij het meten van hdr drukken we de afwijkingen niet meer uit in ΔΕ2000, maar gebruiken we ΔΕITP. Hiervoor is gekozen omdat ΔΕ2000 nooit is ontworpen om afwijkingen van licht uitstralende beeldschermen uit te drukken en er bij hogere helderheden grote afwijkingen optreden. Meer over dit onderwerp lees je hier en hier. De Film-modus levert, ook bij hdr, het beste resultaat op.

HDR grayscale

Bij het weergeven moeten hdr-beeldschermen helderheidspieken die boven het maximaal mogelijke liggen, afkappen en weergeven met de piekhelderheid van het scherm zelf. Daarbij gaan dus details in de hooglichten verloren. Om wat meer detail in de helderste delen van het scherm te behouden, passen televisiefabrikanten een bepaalde mate van roll-off toe bij het knikpunt in de electro-optical transfer function. Dat is de functie die, vergelijkbaar met gamma bij sdr-beelden, bepaalt hoe fel een bepaalde signaalwaarde daadwerkelijk moet worden weergegeven.

Door deze roll-off van de helderheid ontstaan er wat grotere afwijkingen rond het kantelpunt. Dit zie je terug in de middelste grafiek. In de bovenste grafiek zie je de afwijkingen waarbij de helderheidsfout buiten beschouwing is gelaten. De gemeten kleurafwijkingen liggen gemiddeld onder een ΔΕITP van 3, waardoor ze met het blote oog niet waarneembaar zijn. In de middelste grafiek zijn helderheidsfouten wel meegenomen. Het kantelpunt is hier goed zichtbaar, maar de gemiddelde afwijking is nog steeds bescheiden, zodat het beeld goed overeenkomt met de intenties van de makers.

  • Max helderheid HDR full screen
  • Max helderheid HDR 5% window
  • Gemiddelde ΔE ITP grayscale zonder luminance
  • Gemiddelde ΔE ITP color checker zonder luminance
  • Dekking DCI P3 kleurruimte
Max. helderheid hdr full screen
Televisie Geteste beeldpreset HDR Paneeltype Schermdiagonaal Gemiddelde helderheid in cd/m² (hoger is beter)
TCL C825 IMAX LCD 65"
818,59
Samsung QN95A Film LCD 65"
699,92
Samsung QN85A HDR Film LCD 55"
684,67
Sony X95J Bioscoop LCD 65"
600,98
Sony X90J Bioscoop LCD 65"
564,99
LG G1 Bioscoop OLED 65"
163,10
Sony A80J Bioscoop OLED 55"
160,96
Panasonic JZW2004 True cinema OLED 65"
145,90
LG CX Bioscoop OLED 48"
119,08
Philips 806 CALMAN OLED 48"
115,29
LG C1 Bioscoop OLED 48"
99,47
Max. helderheid hdr 5% window
Televisie Geteste beeldpreset HDR Paneeltype Schermdiagonaal Gemiddelde helderheid in cd/m² (hoger is beter)
Samsung QN95A Film LCD 65"
1.480,47
Samsung QN85A HDR Film LCD 55"
1.141,95
Sony X95J Bioscoop LCD 65"
1.110,78
Panasonic JZW2004 True cinema OLED 65"
867,48
LG G1 Bioscoop OLED 65"
787,76
Sony X90J Bioscoop LCD 65"
734,78
LG C1 Bioscoop OLED 48"
669,98
Sony A80J Bioscoop OLED 55"
651,48
LG CX Bioscoop OLED 48"
643,34
Philips 806 CALMAN OLED 48"
637,50
TCL C825 IMAX LCD 65"
575,00
Gemiddelde ΔE ICtCp grayscale zonder luminance
Televisie Geteste beeldpreset HDR Paneeltype Schermdiagonaal Gemiddelde grijsafwijking in ΔE ICtCp (lager is beter)
LG C1 Bioscoop OLED 48"
1,12
LG G1 Bioscoop OLED 65"
1,56
Philips 806 CALMAN OLED 48"
1,56
Panasonic JZW2004 True cinema OLED 65"
1,61
Samsung QN95A Film LCD 65"
1,76
Sony A80J Bioscoop OLED 55"
1,81
Sony X95J Bioscoop LCD 65"
2,21
LG CX Bioscoop OLED 48"
2,59
TCL C825 IMAX LCD 65"
2,80
Samsung QN85A HDR Film LCD 55"
2,97
Sony X90J Bioscoop LCD 65"
3,88
Gemiddelde ΔE ICtCp color checker zonder luminance
Televisie Geteste beeldpreset HDR Paneeltype Schermdiagonaal Gemiddelde kleurafwijking in ΔE ICtCp (lager is beter)
LG G1 Bioscoop OLED 65"
1,01
LG C1 Bioscoop OLED 48"
1,17
Panasonic JZW2004 True cinema OLED 65"
1,26
Philips 806 CALMAN OLED 48"
1,59
Sony A80J Bioscoop OLED 55"
1,68
LG CX Bioscoop OLED 48"
2,29
Sony X95J Bioscoop LCD 65"
2,39
Samsung QN85A HDR Film LCD 55"
2,40
Samsung QN95A Film LCD 65"
2,49
TCL C825 IMAX LCD 65"
2,64
Sony X90J Bioscoop LCD 65"
2,65
Dekking DCI P3 kleurruimte
Televisie Geteste beeldpreset HDR Paneeltype Schermdiagonaal Gemiddelde procenten in % (hoger is beter)
LG G1 Bioscoop OLED 65"
99
Sony A80J Bioscoop OLED 55"
97
Panasonic JZW2004 True cinema OLED 65"
97
Philips 806 CALMAN OLED 48"
97
LG CX Bioscoop OLED 48"
97
LG C1 Bioscoop OLED 48"
96
Samsung QN95A Film LCD 65"
93
Samsung QN85A HDR Film LCD 55"
92
TCL C825 IMAX LCD 65"
91
Sony X90J Bioscoop LCD 65"
88
Sony X95J Bioscoop LCD 65"
87