Alexa is net als Google Assistant en Apple’s Siri een stemassistent die vragen kan beantwoorden en opdrachten kan uitvoeren. Waar Siri vooral gebruikt wordt op iPhone’s en Apple Watches, hebben Alexa en Google Assistant de afgelopen jaren meer voet aan de grond gekregen in apparaten die vast in huis opgesteld staan. Waar Apple’s HomePod-speakers en HomeKit-ecosysteem deze functionaliteit ook bieden, is de populariteit van en integratie met diensten van derden bij Amazon en Google veel uitgebreider.
Configuratie van Alexa gebeurt via de gelijknamige app voor Android en iOS, waar je inlogt met een (bestaand) Amazon-account. De app is niet in het Nederlands beschikbaar; na installatie staat de taal standaard op Engels. Voor de beste werking in Nederland moeten we dat na installatie handmatig aanpassen naar specifiek Brits Engels. De app vraagt je na installatie welk apparaat je wilt configureren, waarbij je kan kiezen voor Amazon Echo-speakers, maar ook directe links naar Philips Hue-, Kasa- en Hive-smarthomesystemen worden gegeven. Onderverdeeld in tal van categorieën waaronder verlichting, schakelaars, camera, sloten, beveiligingsapparatuur, thermostaten, speakers, televisies, stofzuigers en daarnaast vind je ook koppelingsmogelijkheden met 'Works with Alexa' producten van tal van andere merken waaronder Ikea, Samsung, LG, Sony, Logitech, Innr, Lifx, Osram, Sengled, Arlo, D-Link, Google, Ring en Yale. Veel van deze diensten werken met Alexa samen via een cloudkoppeling, maar als je gebruikmaakt van een Echo of Echo dot kunnen sommige apparaten ook lokaal via die luidsprekers aangestuurd worden.
Koppeling van Alexa met producten van derden gebeurt doorgaans via ‘skills’, een soort apps die verbinding leggen tussen Alexa en het betreffende apparaat of dienst. Zo zijn er skills om een Philips Hue-bridge, Honeywell-thermostaten en LG-tv’s aan te sturen, maar er is bijvoorbeeld ook een NOS Nieuws-skill die ervoor zorgt dat je het laatste NOS-radionieuws te horen krijgt als je naar het laatste nieuws vraagt.
De mogelijkheden van Alexa komen grotendeels overeen met die van Google Assistant, al zijn daar voor Nederland nog wel wat kanttekeningen bij te plaatsen, waarover op de volgende pagina meer. Na installatie van de app op Android-telefoons kan je ervoor kiezen om Alexa als standaard spraakassistent in te stellen, waardoor deze Google Assistant vervangt. Wil je dat niet, dan kan je Alexa ook zo instellen dat deze alleen luistert wanneer je de Alexa-app geopend hebt.
De app is ook de plek waar je routines aanmaakt, functionaliteit die vooral voor home automation-doeleinden handig is. Met een routine kan door middel van één spraakcommando meerdere handelingen uit laten voeren. Zo kan je ervoor kiezen om een 'good night'-commando te maken dat de deur op slot doet, het weerbericht voor morgen afspeelt, gedurende een half uur kalmerende muziek afspeelt en na vijf minuten ook alle lichten uitschakelt. Die functionaliteit komt vrijwel overeen met wat Google ook biedt via de Home-app, al gaat het in instellen van pauzes in routines bij Google wat omslachtiger.
Alexa leeft niet alleen als spraakassistent in je telefoon, maar ook - en vooral - als onderdeel van apparatuur die in je huis staat. De slimme Echo-speakers van Amazon zijn daarvan het bekendste voorbeeld, maar bijvoorbeeld ook de Sonos One Gen2, nieuwere LG-, Philips- en Samsung-televisies en de Fitbit Versa 2 en 3 en Sense-smartwatches hebben 'Alexa Built-in’, wat verder gaat dan 'Works with Alexa'. Dat laatste wil zeggen dat een apparaat door Alexa aangestuurd kan worden, terwijl apparaten met Alexa Built-in hun ingebouwde microfoons kunnen gebruiken om direct zélf stemcommando’s te verwerken. Voor derde partijen die Alexa Built-in ondersteunen, geldt overigens dat deze functie per land of regio door de betreffende fabrikant ingeschakeld moet worden, wat op dit moment nog voor geen van bovengenoemde voorbeelden het geval is in Nederland. Wil je buiten je smartphone aan de slag met Alexa, dan ben je feitelijk aangewezen op de Echo-speakers van Amazon zelf.
Net als Google Assistant luistert ook Alexa continu naar of er een 'wake word' gesproken wordt. In het geval van Google is dat 'Hey Google', bij Alexa is het standaard 'Alexa', maar je kunt ook kiezen, voor Amazon, Computer of Echo. Zodra de luidspreker het gekozen ‘wake word’ hoort, licht de led-ring onderop de luidspreker blauw op en hoor je - als je dat instelt - een toon die aangeeft dat de luidspreker nu naar spraakcommando's luistert.
Privacy
Alexa werkt net als Google Assistant via de cloud, waarbij alle stemcommando's en zoekopdrachten die je uitspreekt naar servers van Amazon worden gestuurd en daar worden verwerkt en opgeslagen. Leg je via Alexa verbinding met diensten van derden, dan kan daarbij ook persoonlijke informatie gedeeld worden, mits je daar toestemming voor hebt gegeven. Amazon is vrij transparant over hoe het met je data omgaat, met onder andere uitleg in duidelijk niet-juridisch Nederlands over hoe de dienst werkt. In de app kan je zien welke spraakopdrachten naar de cloud gestuurd zijn en als je niet snapt waarom Alexa in actie komt of een bepaald antwoord geeft kan je om verduidelijking vragen met 'Why did you do that?'- of 'What did you hear?'-commando's. Via de app kan je heel je zoekgeschiedenis of specifieke vragen uit de geschiedenis verwijderen en ook middels spraak kan je jouw laatste vraag wissen door 'Delete my last request' te zeggen.
Onder de streep blijft natuurlijk staan dat je net als bij de Google Assistant veel informatie deelt met een commercieel bedrijf. In het geval van Google is het een bedrijf dat die informatie gebruikt om jou gepersonaliseerde advertenties te verkopen, terwijl Amazon vooral wil dat je direct via spraak aankopen doet in zijn eigen webwinkel, functionaliteit die op het moment van schrijven overigens nog niet in Nederland beschikbaar is. Samen met het feit dat Google ook op andere manieren al heel wat persoonlijke informatie vergaart, klinkt het onderliggende doel van Amazon wellicht wat minder bezwaarlijk, maar ben je écht privacy minded, dan zijn beide diensten waarschijnlijk niet voor jou.