Asus' moederbord van de toekomst

Met oled, waterkoeling en modulaire i/o

Asus Prime Utopia

Asus heeft tijdens de Computex een bijzonder moederbord laten zien, dat echter nog lang geen product is. Het concept, dat naar de naam Prime Utopia luistert, laat zien wat in theorie mogelijk is als de technici van Asus de vrije hand wordt gelaten en kosten geen obstakel vormen.

Dat het Prime Utopia concept-moederbord niet binnen afzienbare tijd te koop zal zijn, betekent overigens niet dat aspecten van het ontwerp niet op termijn in high-end moederborden terug te vinden zullen zijn. Mede afhankelijk van feedback op de beurs bekijkt Asus welke concepten daadwerkelijk in producten gebruikt kunnen worden.

Wat Prime Utopia bijzonder maakt, is dat het op het eerste gezicht nauwelijks een moederbord lijkt. Het lijken de eerste schreden op weg naar een toekomst zonder atx-borden. Het zijn nog voorzichtige stappen, want het formaat is nog altijd het atx-formaat, met de i/o-poorten op de bekende plek. De indeling van de meeste componenten is ook deels bekend, want hoe fancy je je moederbord ook wil maken, je zult toch rekening moeten houden met de routering van de signaallijnen tussen cpu en geheugen; die mogen niet te lang zijn.

De pci-e-lanes mogen wel met lange traces verbonden zijn en daar maakt Asus gebruik van door de videokaartslots naar de achterkant van het bord te verplaatsen. Dat schept ruimte aan de voorkant voor extra m2-slots en bijbehorende koeling. Bovendien kun je je videokaart mooi plat op de achterkant showen.

Zonder haakse videokaarten aan de voorkant van het moederbord is er ook plaats voor een leuke en potentieel zeer nuttige innovatie: een beeldscherm. Asus heeft op de onderste helft van het Prime Utopia-bord een 7"-oledtouchscreen gemonteerd, waarop bios-instellingen kunnen worden aangepast, fanprofielen kunnen worden ingesteld en statusinformatie kan worden getoond. Het scherm is bekabeld of kan via wifi verbinding maken, want steeds meer borden krijgen dat aan boord, de Prime Utopia incluis, zodat je het scherm kunt plaatsen waar je wilt.

Het moederbord heeft natuurlijk nog steeds een processor nodig en om die te koelen heeft Asus een waterkoelsysteem op het bord geïntegreerd. Een kwestie van op je custom loop aansluiten en met de Hydra Cortex-header kan het bord vier ventilators op radiators intelligent aansturen. Die Hydra Cortex-header is overigens typisch een feature die we al vlot op nieuwe producten kunnen gaan zien. Asus heeft patent aangevraagd voor het concept en werkt met partners aan producten ervoor.

Een ander concept dat redelijk haalbaar is op toekomstige producten, is het modulaire i/o-gedeelte. In plaats van een vaste indeling is die bij het Prime Utopia-bord namelijk modulair gemaakt, zodat je kunt kiezen of je extra usb-poorten of juist een tweede netwerkpoort wil hebben. Sommige onderdelen, zoals de usb-poorten voor muis en toetsenbord, en het audioblok zijn niet modulair, maar verder kun je met een blokkendoos aan de gang. Dat vergt natuurlijk wel dat er naast de poorten wat logica in de blokjes zit, want je sluit de blokken in principe direct op een pci-e-lane aan.

Het Prime Utopia-bord ziet er natuurlijk behoorlijk futuristisch uit en met zo'n project kan het jaren duren voordat het daadwerkelijk een product is. Asus heeft echter een aantal intrigerende ontwerpkeuzes gemaakt die de atx-standaard op termijn best eens op zijn kop zouden kunnen zetten. Op kortere termijn zou het al leuk zijn om te zien of het modulaire i/o-paneel toekomst heeft en of de Hydra Cortex-header aanslaat.

Prime X299 Edition 30

Wil je minder lang wachten, dan kun je voor een ander Prime-moederbord kiezen. Asus heeft een speciale uitvoering van een X299-moederbord uitgebracht. Dit jaar viert het namelijk een lustrum; het bedrijf bestaat dertig jaar. De Prime X299 Edition 30 moet dat feit luister bijzetten en doet dat met een high-end, vol met features gepropt moederbord.

Het bord is opgetrokken rondom de lga2066-socket voor Intels hedt-processors en voedt die met een vrm van maar liefst zestien fasen die actief wordt gekoeld door een 40mm-ventilator. Het bord is voorzien van twee passief gekoelde m2-slots voor ssd's en een groot deel van het bord wordt afgedekt met shrouds. In het i/o-shield vind je onder meer een 5Gbit-lanpoort, wifi-ax-aansluitingen en nog een reguliere 1Gbit-netwerkpoort.

Net als Utopia heeft de Prime X299 Edition 30 een display, maar in dit geval is dat een 2"-LiveDash-oledscherm, waarop systeeminformatie als temperaturen en kloksnelheden worden getoond. Je krijgt een tweede oledscherm meegeleverd, maar dat zit in de Smart Control Console. Dat is een soort webcam on steroids, want de console heeft ook een ir-cam en doet Windows Hello, er zit een microfoon-array in met ondersteuning voor Cortana en stemcommando's, en hij herkent gebaren, zodat je de muis soms kunt laten liggen. En als je wegloopt, detecteert de sensor dat met een time-of-flightmodule. Wat het Prime X299 Edition 30-moederbord gaat kosten, weten we niet, maar hopelijk hoef je geen dertig jaar te sparen…

Reacties (56)

[_Thanatos_]

Die moederborden lijken tegenwoordig wel wat er onder de motorkap van een luxe auto zit. Plastic shrouds. Want owee als je de motor ziet zodra je de *motorkap* openmaakt. Daar moeten nog meer kappen overheen die je niet weg kunt halen.

Zo ook met mobo's tegenwoordig. Alles afschermen met nog meer plastic.
Er zit toch een kast om je pc heen??

[psychicist]

PC's zijn de afgelopen 10 jaar steeds meer de high-end kant opgegaan en zich gaan richten op gamers, omdat er aan de onderkant van de markt steeds minder vraag was. Ik heb het ook vele jaren allemaal niet echt meer gevolgd, omdat ik gewoon laptops had van werk en de afgelopen paar jaar ook privé.

Daarnaast is de opkomst van Raspberry Pi, Latte Panda en soortgelijke borden er ook debet aan dat er meer moeite moet worden gedaan om degenen die echt geïnteresseerd zijn in PC's, veelal gamers, ertoe te verleiden een PC moederbord aan te schaffen. Bovendien hebben deze mensen vaak doorzichtige kasten.

[_Thanatos_]

Die doorzichtige kasten kunnen misschien een reden hiervoor zijn. Maar dan nog, als je de ingewanden van je pc wil kunnen zien, waarom scherm je ze dan af?...

Het feit dat spullen op gamers gericht zijn, lijkt me geen reden om plastic kapjes overal op te gaan zetten. Het voegt immers geen performance toe.

[psychicist]

Ik vind de moederborden er ook erg futuristisch uitzien in vergelijking met die van mij, toen ik nog mijn PC's in elkaar zette. En ik heb weinig op met gaming cultuur en de meeste bling en RGB hebben. Veel mensen willen dit blijkbaar echter wel en daarom worden zulke componenten verkocht.

Daarnaast heb ik voor een moederbord nooit meer dan €100 betaald, terwijl ze tegenwoordig een meervoud daarvan kunnen kosten. Dus de markt lijkt te zijn veranderd, misschien ten nadele van mensen zoals ons. Maar ik heb op dit moment ook niet echt de noodzaak of interesse om een nieuwe x86 PC in elkaar te zetten.

Mijn desktop is een Orange Pi en wellicht schaf ik later dit jaar een Clearfog Mini-ITX moederbord aan. Ik vind de ontwikkeling qua processoren bij AMD en Intel wel mooi, maar zie nog niet de meerwaarde van de huidige modellen ten opzichte van de Intel Core i7-6700HQ in mijn laptop.

[simon3554]

Omdat het er strak uit ziet. Het dient vaak ook gelijk als heatsink voor m.2 ssd's.
Vele mensen vinden de (vaak mat-gekleurde) kappen mooier dan een kaal pcb.

[_Thanatos_]

Ja maar daarvoor gaat mijn argument weer op: als je de kale ingewanden niet mooi vindt, waarom neem je dan een rampje in je pc? Of omgedraaid: als je een raampje in je pc hebt, waarom wil je de ingewanden dan vervolgens niet zien?

[StefanJanssen]

Het modulaire is zeker een mooie techniek. Ik hoop dat dit snel terugkomt in midrange moederborden.

[SiGNe]

Maar waarom is het nodig?
En vooral, hoe vaak heb je zoiets nodig? Lijkt mij dat je 't een keer aansluit en daarna zo laat zoals 't is.
Het is wel een voordeel voor fabrikanten als die een standaard bord kunnen verkopen dat de consument daarna zelf samenstelt.
Maar ook alleen goed voor Asus op 't moment, die hebben neem ik aan het patent in handen en zijn dan straks ook de enigen die die I/O modules verkoopt.
Mocht je dan als producer bijv. een andere geluidskaart willen kan je geen ander merk kiezen.

tenzij ze het open source/een universele standard maken, dan kan iedereen ervan profiteren en kan de klant z'n PC zo bouwen als ie wil.
Maar opzich kan dat nu ook al doordat er nu al veel keuze is, ziet er alleen wat minder strak uit.

[StefanJanssen]

Waarom is het nodig? 80% van de poorten op mijn moederbord zijn ongebruikt en daarnaast heb ik wel 2 PCI slots in gebruik voor USB aansluitingen.

[hooibergje]

En er zitten standaard al een stuk of tien USB sloten aan een gemiddeld moederbord. Wat heb je er allemaal aan hangen, dan, dat je aan tien USB poorten niet genoeg hebt?

[StefanJanssen]

3 printers (2 3D printers en een normale).
1 VR set
1 toetsenbord (met 2 aansluitingen)
1 draadloze muis dongle
1 bedraade muis (hangt volledig af van wat ik doe of het fijner is)
1 Racewheel
1 USB C hub

Mijn moederbord heeft 8 aansluitingen waarvan er 4 USB 3.0, en 4 USB 2.0, allemaal type A.
voor de USB C hub heb ik dus een aparte kaart erin gezet en ook voor een extra USB poort.

[laptopleon]

Met al die printers en kabeltjes maakt het qua ruimte dan ook niet meer uit - sterker nog het is dan waarschijnlijk zelfs praktischer en netter om een USB-dongle te gebruiken en anders zijn er toch wel boordjes te vinden – zeker in de high end waar dit artikel over gaat – die veel meer aansluitingen hebben?

[StefanJanssen]

Dat is waarom ik zeg

Ik hoop dat dit snel terugkomt in midrange moederborden.

En het punt is meer dat iedereen wat anders nodig heeft en dus is zo'n modulair systeem een uitkomst.
Stel dat de RJ45 vervangen wordt. Dan is het slechts een kwestie van module vervangen en het werkt weer.

[laptopleon]

'Iedereen heeft wat anders nodig' klopt niet helemaal. Hele volksstammen hebben meer dan genoeg aan 4 aansluitingen: muis, toetsenbord, printer en af en toe een USB-stick in kunnen pluggen. Printer wordt steeds vaker een WiFi-verbinding, al dan niet via de cloud, of Bluetooth. USB wordt ook niet populairder voor dagelijks gebruik vanwege steeds gebruikersvriendelijkere cloud-diensten en kun je vaak ook in de zijkant van je toetsenbord prikken.

Kortom ik begrijp je wens maar ik denk dat dit de reden is dat het aantal USB-poorten minder is geworden in midrange en aangezien de vraag naar USB niet toeneemt, vrees ik dat dat voorlopig ook niet zal veranderen.

Andere reden is dat er al modulaire oplossingen zijn: allerlei dongle's (ook in toetsenborden en monitoren) en kaarten. Een midrange kaart heeft daar al ruimte voor.

wijziging: typo

[Reactie gewijzigd door laptopleon op 22 juli 2024 13:31]

[StefanJanssen]

En daarom ben ik blij met de modulaire moederborden. Dan kan de gebruiker zelf bepalen of ze de PS2 poorten, audiokanalen willen of toch liever een extra USB C poort.

[hooibergje]

[El_Hefe]

RE: "Wat Prime Utopia bijzonder maakt, is dat het op het eerste gezicht nauwelijks een moederbord lijkt. "

Wat maakt die Prime Utopia nou zo bijzonder behalve dat die er anders uit ziet? Dat de IO poorten modulair zijn, het een LCD en een Cpu met waterkoeling heeft, lijkt me niet heel erg baanbrekend? Dat lijkt op een 'soldeer klusje', is er iets wat de verbindingen tussen geheugen/cpu/gpu sneller maakt oid?

[oef!]

Het is gewoon marketingpraat voor de doelgroep die "de videokaart mooi plat op de achterkant wil showen" en behoefte heeft aan een beeldscherm in/bij de pc om cruciale gegevens te tonen.

Slim is het wel van Asus, een mobo als dit kost makkelijk meer dan de cpu of gpu die je er in prikt.

[Richo999]

Mooi concept, zie vooral meerwaarde in modulaire I/O! Gebruik vaak veel functies niet die wel op het mobo zitten wat deze toch duurder maakt. Je krijgt gewoon een "kaal" bord waar je pci-e lanes zelf kunt toewijzen. 1 netwerkpoort te weinig? Geen probleem, pak USB eruit en extra netwerk blokje.

[johnkeates]

Dat hebben we al, heet PCIe De grote kosten zitten hem ook niet in dat ene blokje meer of minder, mensen denken wel eens dat de kostprijs en de BOM leidend zijn, maar die zijn slechts een klein deel.

Zo'n bord met ontworpen worden, en de PCBs moeten gemaakt worden, en de PnP machines moeten opgezet worden, daar zitten de echte kosten. Daarna gewoon PCBs door de machine rossen en reflowen is het geld niet.

Als het een paar miljoen kost om een bord van begin tot eind te verzinnen en uiteindelijk in de winkel te krijgen is die ene euro besparen op een I/O blokje dat je daarna voor meerdere euro's weer bij moet kopen niet echt de moeite waard. Daarnaast worden borden (en eigenlijk alle kwantiteit producten) goedkoper met grotere schaal of verbeterde processen, niet met een paar besparingen op een onderdeeltje.

[Reactie gewijzigd door johnkeates op 22 juli 2024 13:31]

[Richo999]

€0,20 per vrm phase besparen op 5 miljoen bordjes per jaar is significant (daar besparen ze liever op). Gaat ook niet om de kosten maar om schaalbaarheid en modulaire opbouw.
Geef mij maar een high end bordje met goede vrm, memory opbouw en m.2. SATA, usb, netwerk, wifi ed. Plug ik zelf wel in.

[johnkeates]

Dat hadden we in het PS2, 386 en 486 tijdperk ook al. Een bedrijf kijkt trouwens niet naar 20 cent per vrm per miljoen bordjes, dat doet namelijk niks voor de OPEX of cashflow.

[Reactie gewijzigd door johnkeates op 22 juli 2024 13:31]

[Richo999]

Ga dan maar es bij de gemiddelde autofabrikant kijken.... Tectyl? Daar kunnen we per auto wel €1 op besparen, die raam rubbers? Mindere kwaliteit scheelt weer €0,20 per auto, plaat werk? Oh mag ook kunststof scheelt weer €0,30 per auto, ketting oh als we nou Chinees staal gebruiken scheelt dat weer €0,50 per auto. Das dan tot nu toe €2,- per auto, nedcar produceerde 120.000 auto's per jaar. Dat is dan toch maar weer €240.000,00 per jaar bespaard.
Op vrm gevoed is bij een 4 phase €0,20 per phase een besparing van €0,80 per bord op een productie van 5 miljoen bordjes (dit is een fictief getal uiteraard ter illustratie)toch weer €4.000.000,- extra winst op de aandeelhouders vergadering.
Kleine bedragen tikken hard aan bij massa productie.

[johnkeates]

Misschien dat dat voor kleinere bedrijven (NL-formaat) relevant is, maar dat is nog niet eens een druppel op de hete plaat. Bij autofabrikanten en andere sectoren is het ook niet hetzelfde als bij een fabrikant van PC-electronica waarbij de marges zo goed als verdampt zijn.

Besparen doen ze allemaal, maar aan het eind van de rit doet het nog steeds niet echt iets voor de prijs die je aan de kassa betaalt en doet het behalve een paar woorden in een alinea niks in de aandeelhouders vergadering.

Als Asus dit bord uiteindelijk in productie aantallen gaat produceren worden ze niet goedkoper dan bestaande borden, en als de rest van de fabrikanten het doen verandert dat ook niet. Dit is totdat het ATX-spec-default is niks anders dan een gimmick, net als die level 10 van 10 jaar geleden, of de Fatal1ty branding. Op papier leuk, op de beursvloer leuk, maar in de praktijk nog net een blip op de radar.

Stel dat dit net als U.2 of NVLink of OPI links met fysieke interconnects zou zijn, maar dan consumenten-versie en grootschalig ondersteund, dan zou het technisch al vast veel leuker zijn, en zou je op lange termijn ook veel meer praktische inzetbaarheid terugzien. Tot die tijd is het eigenlijk niet veel anders dan modulaire telefoons en MXM GPU's.

[Verwijderd]

een fabrikant van PC-electronica waarbij de marges zo goed als verdampt zijn.

Voor de winkels zijn de marges inderdaad erg laag geworden maar in de keten daarboven zijn de marges gezond hoor. Van Intel tot ASUS, er word gewoon strak winst gemaakt. Zeker nu veel mensen schijnen te denken dat ledjes en kleurtjes een computer beter maken is er een hele nieuwe markt die behoorlijk wil betalen.

Alleen op grafische kaarten is de marge erg laag. De nieuwste generaties zijn moeizaam te produceren en bijzonder complex. Verwacht dus niet dat die snel in prijs zullen dalen. SSD's daarentegen zullen dit jaar nog fors dalen in prijs. Daarvan komt er tegen October heel veel op de markt. Je ziet nu al dat de meeste fabrikanten de 256 Gb modellen uit de markt halen en dat die tegen het einde van het jaar niet meer makkelijk leverbaar zijn. Een Tb voor net onder 100 euro lijkt mogelijk. Zeker voor laptops dus oppassen dat ze makkelijk verwisselbaar zijn want de prijzen die laptop makers voor hun SSD's vragen is gewoon onjuist. Op Computex kan je duizend 500Gb laptop SSD's bestellen voor $25.000.

[vix-ducis]

Al eens wat videos van Louis Rossmann bekeken? De man repareert voornamelijk apple hardware en daar blijken toch ook heel wat minderwaardige componenten op de bordjes aanwezig te zijn. Ik wil niet beweren dat de apple-borden rommel zijn, maar er wordt toch zeker hier en daar beknibbeld.

[Adaolin]

Daar zit toch nog wel een beetje verschil in qua bereikbaarheid

[GoldenBE]

En ook handig, want ofwel sluiten de blokjes zelf de case af ofwel zullen ze wel compatibel zijn met een universal backplate/shield. Ik heb hier meerdere moederborden waar die dingen van missen en een gat rond de I/O is niet bepaalt mooi

[Reactie gewijzigd door GoldenBE op 22 juli 2024 13:31]

[MrTre]

Als ik het zo zie zijn de modulaire blokjes even hoog (usb3 en netwerk) dus er kan prima een universeel gat in de i/o shield en een ijzer ding voor als er niks zit. (Zelfde idee als nu bij PCI kaarten)

[SadisticPanda]

Compatibel maken met lego en zo de gaten opvullen

[SiGNe]

Zelf zie ik dan weer niet zoveel in die modulaire I/O, bij het kopen van een moerderbord let ik namelijk al op hoe de I/O eruit ziet.
Voor mij is bijvoorbeeld een optische uitgang voor audio een vereiste.
En er zijn ook moederborden met 2 netwerk poorten te krijgen.
Mocht je dat niet nodig hebben en 't later pas willen uitbereiden kan dat nu ook simpel door een PCI-e kaartje erbij te proppen.

En wat mij opvalt aan dit moederbord is dat er verder, naast de PCI-e slot voor een videokaart, geen ruimte is voor andere PCI-e kaarten.
Het lijkt erop dat alles op dat bord via de I/O poorten moet.

Het LCD scherm is wel erg tof maar daarvan zou plaatsing op de voorkant van de kast handiger zijn,
dan heb je er beter zicht op.
En 't is ook wel echt iets voor Tweakers, niet voor de gewone consument die een PC vooral gebruikt voor internet en Office.

[dj-vj]

Wacht maar echt modulaire I/O is toch niet mogelijk. Echt niet dat je een HDMI blokje op een USB ingang kan plaatsen. Dit is een vrij slecht concept.

[Ventieldopje]

Want, alle blokjes kun je niet via PCI-e x1 aansturen? Wat je nu zegt slaat gewoon nergens op

[brammieman]

Ben ook wat sceptisch over het concept. Het idee is leuk, waarschijnlijk ook nog wel technisch uit te voeren tot op zekere hoogte maar prijs technisch gaat dit nooit interessant worden.

Voor mits alle hardwarefabrikanten instappen op een standaard voor modules, zullen de modules erg prijzig blijven, beperkt in keuze, modules net niet de specificaties hebben die jij wil, achter lopen bij de rest van de markt, etc.

[SadisticPanda]

De 40mm fan daarentegen...dat is toch wel terug stapje achteruit. Ik snap wel dat er wat hitte vrijkomt bij die vrms maar die iele fannetje hebben neiging om snel veel lawaai te maken...

[FooLsKi]

Je moet toch wat, een 120mm fan erop zetten neemt weer zoveel ruimte in beslag

[Mathi159]

Zo'n modulaire IO is naar mijn mening alleen interessant wanneer je daar relatief dure componenten op kunt gooien, zoals usb 20gbit, 10Gbit ethernet, thunderbolt etc. Poorten die via huidige PCIe uitbreidingskaarten een stuk groter zijn dan die blokjes van ASUS. Het toevoegen van wat usb poorten vindt ik niet zo spannend eerlijk gezegd.

[ixi]

Mee eens. Lijkt me dat voor standaard I/O deze oplossing ook duurder is, vooral als elke module zelf ook nog alle logica aan boord moet hebben (en zo niet: zet ze dan maar meteen direct op de backplate). Voelt een beetje als terug naar de jaren 90, waar het moederbord 'kaal' was en je alles (USB, audio, video, ...) maar zelf via ISA of PCI erin moest zetten. Ik voel meer voor een mobo dat voor 99% van de mensen voldoet, de overige 1% kan via de reguliere weg wel uitbreiden.

[Ludwig005]

dat prime moederbord zal later zeker een collectorsitem worden dat veel gaat opbrengen.
kijk maar eens
2 inch oled
gigantische vrms
30ste verjaardagseditie
vermoedelijk een gigantisch monoblock(of hoe dat ding ook mag noemen.

[Meessen]

Een GPU slot op de achterkant van mini-itx bordjes kan aardig handig zijn voor kleine form factor builds.
Dan kan je met een hoek adapter de gpu parralel achter het moederbord zetten, wat veel ruimte bespaard. Nu is daar een lange dure pcie verlengkabel voor nodig.

[Reactie gewijzigd door Meessen op 22 juli 2024 13:31]

[Tylosion]

Wat ik veel liever zou willen zien is een nieuwe standaard in videokaarten, 3 of 4 slot videokaarten voor degelijke koeling. Misschien offtopic omdat het over moederborden gaat, maar daarin lijkt mij geen nieuwe standaard benodigd. Ze werken prima en hebben functionaliteit naar keuze.