Nog even door met je smartphone

Zo presteren telefoons met custom roms

Installatie van custom roms

Laten we beginnen bij het begin; een custom rom is een versie van het besturingssysteem voor je telefoon die niet is gemaakt door de fabrikant van de telefoon. Lang was CyanogenMod de bekendste onder de custom roms, die rol is inmiddels overgenomen door LineageOS.

Er zijn grofweg twee soorten custom roms. De eerste is een aangepaste versie van wat de fabrikant aanbiedt. Daarbij is bijvoorbeeld bloatware eruitgehaald en zijn functies toegevoegd. Zo zijn er voor sommige Samsung-telefoons custom roms die functies toevoegen die Samsung zelf alleen heeft toegevoegd aan modellen die later uitkwamen. De andere is gebaseerd op Android Open Source Project: AOSP-roms. Een voorbeeld daarvan is opnieuw LineageOS. Dat neemt als basis de Android-uitgave zoals die open source te downloaden is en voegt daar eigen functies aan toe. Het nadeel daarvan is dat het lastig kan zijn met bijvoorbeeld camerasoftware, omdat veel functies uit de standaardapp van de fabrikant dan niet zullen werken.

1. Check of er custom roms zijn
2. Ontgrendel bootloader
3. Flash een recovery
4. Maak een back-up in recovery
5. Flash custom rom
6. Geniet van het resultaatHet eerste dat je moet doen, is kijken of er voor je toestel een custom rom beschikbaar is die geschikt is voor dagelijks gebruik. Er zijn veel ontwikkelaars in hun vrije tijd bezig met het maken van custom roms voor telefoons, maar de kwaliteit kan wisselen. Vaak staat het erbij als het om experimentele firmware gaat. Zeker als je net begint, is het goed om er eentje te hebben die stabiel is. Ook belangrijk: zorg ervoor dat je het exacte typenummer van je telefoon bij de hand hebt, want vaak zijn er verschillende varianten van een model. Je denkt misschien dat je de custom rom voor een Samsung G930V ook wel op een Samsung G930F kunt flashen, maar vaak is dat niet zo. Ook belangrijk: veel zipbestanden hebben een checksum die je kunt controleren, zodat je zeker weet dat het geen kwaadaardig bestand is en dat het niet corrupt is.

Het tweede dat nodig is, is checken of de bootloader mag worden ontgrendeld. Heb je een Huawei-telefoon? Dan heb je pech, Huawei heeft het ontgrendelen van de bootloader onmogelijk gemaakt. Er zijn wel betaalde diensten die het mogelijk maken, waarvan XDA-Developers heeft uitgeplozen dat die van FunkyClub in elk geval werkt. Die kost 55 dollar voor een code. Het nadeel van vergrendelde bootloaders is dat custom roms moeilijker zullen zijn en veel ontwikkelaars er geen tijd in willen steken, omdat het publiek te klein is. OnePlus en Google zijn relatief makkelijk met bootloaders te ontgrendelen. Veel fabrikanten vragen gebruikers om via een site het imei-nummer en geven vervolgens een code om de bootloader te ontgrendelen. Onder meer Xiaomi en Sony doen dat.

De beste manier om te vinden hoe je de bootloader van jouw telefoon moet ontgrendelen, is simpelweg zoeken op internet. Op de site van de fabrikant zelf vind je vaak resultaten. Hou er rekening mee dat het ontgrendelen van de bootloader tot gevolg heeft dat de telefoon zich terugzet naar de fabrieksinstellingen. Je bent dan dus al je apps en data kwijt.

Wat nodig is voor de installatie, verschilt per toestel. Een desktop of laptop, een compatibele kabel en drivers voor de telefoon zijn in elk geval een must. Vaak gaan de custom roms gepaard met instructies voor installatie. Die kunnen dus per telefoon verschillen, maar na het ontgrendelen van de bootloader is het vaak nodig om de recovery te vervangen. De recovery is de software waarin de telefoon terechtkomt om updates uit te voeren, los van het besturingssysteem zelf. Een aangepaste recovery laat je custom roms flashen en geeft soms extra opties. De bekendste is TWRP.

Er is van alles waar je tegenaan kunt lopen. Veel telefoons hebben beveiliging aan boord in de vorm van device-mapper-verity, kortweg dm-verity. Je moet vaak een bestand flashen dat dit ongedaan maakt, anders start het toestel niet op. Samsung-telefoons hebben eigen beveiliging: de 'oem lock'. Die is uit te zetten in de ontwikkelaarsopties van de telefoon. Dat is nodig, want anders loop je tegen een 'frp lock' aan tijdens het flashen in Odin, de desktopsoftware waarmee je de aangepaste recovery op de telefoon kunt zetten.

Dit zijn enkele van de zaken die wij zijn tegengekomen tijdens het flashen, maar er kan van alles gebeuren tijdens dit proces. Internet, en dan vooral fora als XDA-Developers en GoT, zijn in zulke gevallen vaak je beste vriend.

Bij het flashen is het belangrijk dat de custom rom in een zipbestand op de opslag staat, op een plek die je in elk geval kunt onthouden. Ook is het van belang om, als het een aosp-rom is, Google-apps te flashen. Die zijn te vinden op OpenGApps als zipjes. Daarbij moet je het juiste bestand hebben voor de Android-versie, anders werkt het niet. En maak, uiteraard, een back-up. De custom recovery's die online beschikbaar zijn, hebben allemaal een mogelijkheid om alle data te back-uppen, zodat je altijd terug kunt naar hoe het was.

Vanaf daar is het niet moeilijk; je flasht de bestanden vanuit de recovery, start opnieuw op, gaat koffie zetten en trekt een biertje open - de eerste keer booten duurt even - en meestal kun je dan aan de slag met de nieuwe software.

Meestal, want soms gaat er wat fout. Er verschijnen foutmeldingen of de software start niet op: er kan van alles misgaan. Dat zijn wat je noemt leermomenten. Ook dan zijn er online vaak oplossingen te vinden.

En wat nu als het fout gaat en je komt er echt niet uit? Dan is het goed om te weten dat er voor veel telefoons bestanden te downloaden zijn met de originele firmware van de fabrikant. Google zet die online in de vorm van 'factory images'. Samsung heeft eigen software om de originele firmware te downloaden, maar als je toch met Odin aan de slag bent geweest voor de custom rom, kun je net zo goed firmware downloaden van een site als het Nederlandse SamMobile. OnePlus heeft dat ook zelf online staan, net als veel andere fabrikanten. Voor Xiaomi kun je terecht op Miui.com en zo zijn er voor alle fabrikanten wel bestanden te vinden.

Gaat het dan nooit helemaal fout bij het flashen van een custom rom? Zelden. Op de Tweakers-redactie hebben alle telefoons altijd het flashen overleefd. De grootste overlever is een HTC HD2 uit 2009, die eerst op Windows Mobile 6.5 heeft gedraaid en uiteindelijk na Android 1.6, 2.2 en 2.3 met Android 4.4 is geëindigd.

Het liefst hadden we een custom rom geflasht met gegarandeerde, jarenlange ondersteuning, maar dat bestaat nog niet. Het initiatief postmarketOS wil dat gaan doen met een ondersteuning van tien jaar, maar dat initiatief is nog niet ver genoeg. Het is bovendien geen Android, maar een aparte Linux-distro. Het flashen ervan vereist een Linux-uitvoering en handigheid met Terminal, wat het alweer iets minder gebruiksvriendelijk maakt dan de installaties die wij hebben gedaan.

• Volgende pagina 4. Getest: hoe is de accuduur?