Door Olaf van Miltenburg

Nieuwscoördinator

'Rekenautomaat' Electrologica X8

Computerglorie van de Lage Landen

16-05-2018 • 06:00

77

Singlepage-opmaak

De geboorte van de EL-X8

Electrologica dacht al snel na over uitbreiding van zijn aanbod. De Universiteit Utrecht wilde begin jaren zestig een nieuw systeem en kreeg een aanbieding van een concurrent van Electrologica. De Nederlandse bouwer blufte daarop tegenover de universiteit dat het op korte termijn een variant van de X1 kon leveren die tot acht keer zo krachtig was. Deze claim leidde al snel tot de naam van de computer: de X8.

Electrologica optimaliseerde de X8 voor de Algol 60-programmeertaal en op basis van aanwijzingen van Edsger Dijkstra kwam er een speciaal onderdeel voor de verwerking van signalen van de in- en uitvoerapparatuur. Deze coprocessor kreeg de naam Charon, wat staat voor Centraal Hulporgaan Autonome Regeling Overdracht Nevenapparatuur, maar ook verwijst naar de veerman uit de Griekse mythologie, die overledenen met zijn boot naar het dodenrijk vervoerde. Charon zorgde ervoor dat de i/o-communicatie van randapparaten met het geheugen soepel verliep, terwijl snelle apparatuur via de Snelle Kanalen Kiezer verbonden werd.

EX8

Behalve uit Charon bestond de basis van de X8 uit een CRO, of Centraal Reken Orgaan, wat de centrale processor was. Verder waren er het ringkerngeheugen en de switch. Bij elkaar namen deze onderdelen zes grote, strak vormgegeven kasten van twee meter hoog in beslag. Bij het basissysteem hoorde een console voor het starten van het systeem, het uitlezen van geheugenplekken en het wijzigen van geheugenwoorden. De console was met zijn rode strook en houten zijkanten wat frivoler. Het ontwerp van de X8 was afkomstig van Wim Rietveld, de zoon van architect Gerrit Rietveld.

EX8