Inleiding
Je kon erop wachten; Samsung naderde in augustus als eerste grote smartphonemaker de magische grens van duizend euro als adviesprijs voor een nieuwe smartphone, met de Galaxy Note 8: 999 euro. Apple knalde er onlangs keihard overeen met zijn iPhone X: 1159 euro. Dat roept altijd de vraag op of high-end smartphones duurder worden. Twee jaar geleden hebben we die vraag proberen te beantwoorden aan de hand van series high-end telefoons van bekende merken. Hoe ontwikkelde de prijs bij de release zich en hoe was die prijs na drie maanden? Inmiddels is het twee jaar later en kijken we hoe het ervoor staat. Zijn de prijzen nog veel verder gestegen of is het alleen maar het effect van normale inflatie?
Om de toestellen goed te kunnen vergelijken hebben we series genomen van bekende merken: Apples iPhone tot met de iPhone 8 natuurlijk en Samsungs Galaxy S. Bij HTC zijn we uitgegaan van de Desire, Sensation en daarna de One-serie, gevolgd door de HTC 10 en U11. Bij Sony hebben we de high-end modellen uit het najaar gepakt: de Xperia X10, Arc S, T, Z1, Z3, Z5, XZ en XZ1. Bij LG ging het om de Optimus-serie met de 2X, 4X HD en daarna de G-serie tot aan de G6.
/i/2000795669.jpeg?f=imagenormal)
Cijfers
Smartphones zijn in de afgelopen jaren een stuk duurder geworden. Sinds ons vorige verhaal in 2015 zijn de adviesprijzen met zeven procent gestegen. Zelfs na inflatiecorrectie - de inflatie was in de afgelopen jaren minimaal - blijft daar nog meer dan zes procent van over. Met de prijs na drie maanden is het nog harder gegaan. Daar kwam in de afgelopen twee jaar 14,7 procent bovenop. Vooral de Android-toestellen in ons mandje hebben hun waarde beter vastgehouden in de eerste maanden na release.
Als je de ontwikkeling sinds 2010 bekijkt, zijn de adviesprijzen met liefst 33 procent omhooggegaan, en dat is met inflatiecorrectie. Veel mensen merkten twee jaar geleden op dat de schommelende dollarkoers daarbij een beslissende rol kan spelen, maar zelfs met correctie voor de dollarkoers blijkt de stijging nog altijd 22 procent te zijn.
Voor deze lijst hebben we niet de duurste modellen genomen; we hebben het goedkoopste basismodel gekozen, want anders had het grafiekje van Apple inmiddels boven de 1100 of zelfs 1300 euro kunnen uitkomen. Het basismodel van de iPhone 8 is echter nog altijd een stuk duurder dan zijn voorgangers en komt dit jaar voor het eerst boven 800 euro uit. Sony heeft met de XZ1 de goedkoopste high-end telefoon: 699 euro. Dat is even duur als de duurste telefoon van 2011, na inflatiecorrectie. De iPhone 4s kostte in het geld van vandaag de dag 700 euro; de adviesprijs toen was 639 euro.
De adviesprijzen stijgen snel, maar de prijzen na drie maanden stijgen niet zo snel mee. In totaal lag de gemiddelde prijs na drie maanden ongeveer 23 procent hoger na inflatiecorrectie dan in 2010. Het grootste deel van die stijging vond in de afgelopen jaren plaats.
Gemiddeld zakte een telefoon in 2016 106 euro in prijs ten opzichte van de adviesprijs. Er zijn grote verschillen te zien per merk. Een iPhone daalt in drie maanden gemiddeld 51 euro in prijs, terwijl de prijzen van de LG- en HTC-telefoons rond de 119 euro dalen. Bij Samsung en Sony ligt de daling rond de 130 euro. De grootste daling komt op naam van de LG G5 in 2016, die in de drie maanden na release 210 euro goedkoper werd.
De reden: vraag en aanbod
Waarom stijgen de prijzen voor smartphones eigenlijk? Er zijn natuurlijk allerlei redenen aan te wijzen, maar het heeft simpelweg met economie te maken. Als er voldoende mensen zijn die een hogere prijs willen betalen, dan zullen fabrikanten die vragen. Als de prijs te hoog is en de telefoon verkoopt daardoor veel minder, dan zal de prijs vermoedelijk snel dalen.
/i/2001648465.jpeg?f=imagenormal)
De populariteit van smartphones is duidelijk terug te zien in het prijsverloop. De adviesprijzen lopen niet zoveel uiteen, maar een tijdje na de release zit er ineens een groter verschil tussen. Daar komt het spel van vraag en aanbod om de hoek kijken. Een fabrikant die een minder populair model heeft uitgebracht, heeft vaak al deals gesloten voor onderdelen en fabricage. Soms hebben retailers en providers al veel exemplaren in voorraad. Een lagere prijs maakt het toestel wellicht aantrekkelijker voor meer mensen en stuwt de verkoop op.
High-end smartphones zijn ook duur omdat ze geld moeten opleveren. Vroeger, rond 2010, was de smartphonemarkt nog nieuw en wilden fabrikanten naast hogere verkopen ook een hoger marktaandeel behalen. Nokia was over zijn top, en het was niet duidelijk wie op termijn groot zou worden en wie klein zou blijven. Android was bovendien net vers op de markt en ook op het gebied van software was de toekomst ongewis. Zou Symbian groot blijven, zou Windows Mobile als Windows Phone veel marktaandeel pakken en wat zou er gebeuren met BlackBerry?
Inmiddels zijn de kaarten grotendeels geschud. Samsung en Apple zijn onbetwist de twee grootste fabrikanten, met de rest daar ver achter. Op softwaregebied is het Android dat de klok slaat, terwijl iOS ook een stabiel marktaandeel heeft en de rest een plek probeert te vinden als nicheproduct. Als de kaarten zijn geschud, kan iedereen gaan denken aan het maken van winst.
De snel dalende prijzen maken duidelijk dat fabrikanten veel marge hebben op high-end smartphones. Apple heeft vanwege de rechtszaak tegen Samsung documenten moeten openbaren waaruit bleek dat de marge op iPhones maar liefst rond de vijftig procent is. Andere fabrikanten maken vermoedelijk minder winst, maar elke winst is welkom. De winst uit Android-smartphones is namelijk geen vetpot gebleken. Veel fabrikanten schrijven geregeld rode cijfers en als er winst is, is die vaak minimaal. LG spande dit jaar in negatieve zin de kroon door per geleverde smartphone slechts dertien cent winst te maken.
Hoewel er veel winst op high-end smartphones zit, zijn de verkopen te laag om er miljardenwinsten uit te slepen. Fabrikanten maken niet vaak cijfers bekend over specifieke modellen, maar Samsung schept al een paar jaar niet meer op over recordcijfers voor zijn Galaxy S-modellen, terwijl verder uit verkoopcijfers blijkt dat goedkope smartphones het beter doen.
Wel heeft een high-end smartphone een attentiewaarde. Fabrikanten willen daarmee tonen waartoe ze in staat zijn, waarna goedkopere modellen bijvoorbeeld het ontwerp of sommige van de functies meekrijgen, om ze zo luxer te doen lijken. Samsung heeft dat gedaan dat met zijn minilijn van Galaxy S-smartphones en met de Galaxy A-modellen, terwijl andere fabrikanten soortgelijke productseries hebben gehad of nog steeds hebben.
/i/2001406431.jpeg?f=imagenormal)
Er zijn echter soms ook basalere redenen aan te wijzen voor de stijgende prijzen. Fabrikanten stoppen steeds vaker een grotere interne opslag in een smartphone, terwijl die opslag zelf in het afgelopen jaar fors duurder is geworden; naar verluidt kwam er 0,80 euro per GB bij en dat zie je terug in de prijs. Apple verhoogde in de afgelopen week zelfs de prijzen van bestaande iPads met veel opslag, een ongekende stap.
Tot slot
Onder de vlag van inflatiecorrectie en dollarkoersen zijn de prijzen van high-end smartphones in de Benelux steeds verder opgestuwd. Daar staat tegenover dat veel van de functies die voorheen op high‑end toestellen zaten, nu op steeds goedkopere telefoons beschikbaar zijn. Wie een groot scherm, een vingerafdrukscanner en 4g wil, hoeft allang niet meer zevenhonderd euro uit te geven; zulke telefoons bestaan al voor rond de tweehonderd euro en wie niet bang is om toestellen te importeren, kan dat zelfs nog goedkoper voor elkaar krijgen.
High-end telefoons behouden uiteraard hun voordelen, zoals snellere socs en software, veel betere camera's, en snufjes zoals slow motion met 960fps op de Sony Xperia XZ1, een gekromd scherm op de Samsung Galaxy S8, geanimeerde emoji's op de iPhone X en een groothoeklens op de secundaire camera van de LG G6.
Met de aankondiging van toestellen als de Samsung Galaxy Note 8 van 999 euro en de iPhone X van 1159 euro is de smartphonemarkt een nieuwe fase ingegaan, waarin we niet langer kunnen schrikken van een prijs van 749 of 799 euro. Die ontwikkeling is logisch en verklaarbaar. Wie het daar niet mee eens is, kan alleen stemmen met de voeten. Als weinig mensen heel dure smartphones kopen, zal de prijs vermoedelijk vanzelf dalen.
