Tweakers.net jaaroverzicht 2004

Intro en eerste kwartaal

Jaaroverzicht 2004 aankondiging Hoewel er ongetwijfeld mensen bestaan voor wie 31 december niet veel meer betekent dan 86400 seconden extra uptime voor hun Linux-server, is het voor de meeste mensen een datum die gevoelens van nostalgie en verwachting opwekt. Een dag waarop niet alleen teruggeblikt wordt op de gebeurtenissen van het afgelopen jaar, maar ook gefilosofeerd wordt over de voorspellingen voor het nieuwe. In navolging van de overzichten van 1998-2001, 2002 en 2003 zullen we in dit artikel een overzicht geven van de belangrijkste en opvallendste gebeurtenissen die op Tweakers.net voorbij zijn gekomen in 2004 .

Januari

Een van de meest gewilde gadgets - de iPod - krijgt een kleiner broertje, en even later wordt bekend dat Apple in HP een partner heeft gevonden voor de distributie ervan. De geruchten over WMA-ondersteuning die hierdoor mogelijk zou worden blijken ongegrond te zijn, maar de iPod mini wordt desondanks een enorm succes: het zal vele maanden duren voor Apple er genoeg kan produceren om aan de internationale vraag te voldoen. Ondertussen gaat de strijd van de RIAA tegen individuele p2p-gebruikers door. Vrijwel direct na het bericht dat het schikeffect van de eerste golf rechtszaken is afgenomen wordt een tweede aanval ingezet, en verspreidt het idee zich van de VS naar de rest van de wereld.

Apple iPod Mini in alle kleuren (zonder afmetingen)

Intel breidt zijn Centrino-platform uit met Celeron M en een 802.11g WiFi-chip. Ondertussen komt AMD met de Athlon 64 3400+, die een geduchte concurrent blijkt te zijn voor de veel duurdere FX-51. Novell rondt zijn overname van Suse af en wordt daarmee het zoveelste doelwit voor SCO, dat zijn zaken op dat moment al bijna een jaar volhoudt. Ook een andere Linux-gerelateerde zaak uit 2003 sleept zich voort het nieuwe jaar in: verschillende rechters, waaronder een Nederlandse, besluiten dat Lindows inbreuk maakt op het handelsmerk Windows, waardoor het bedrijf uiteindelijk gedwongen wordt de naam te veranderen in Lin---s. Als Microsoft ook daar bezwaar tegen maakt wordt het uiteindelijk Linspire.

Februari

Intel Pentium 4 E Prescott (140 pix) Intel introduceert na enige maanden uitstel zijn 90nm Prescott-core, maar deze wordt lauw ontvangen door reviewers. Ondanks een grofweg verdubbeld aantal transistors en een twee keer zo groot L2-cache presteert de nieuwe core namelijk lang niet in alle gevallen beter dan zijn voorganger. Bovendien wordt hij zo warm dat Intel in eerste instantie niet in staat is om de op papier beschikbare 3,4GHz-versie te leveren. In plaats daarvan wordt de 130nm Northwood-core nog een stap vooruit geduwd. Twee weken later wordt op het Intel Developer Forum - waar Tweakers.net overigens ook aanwezig was - het 'slechtst bewaarde geheim van San Francisco' onthuld: de nieuwe core heeft 64-bits extenties aan boord. Microsoft brengt in dezelfde maand de eerste betà-versie uit van Windows XP voor 64-bit Extended Systems, die dan ineens niet meer exclusief voor AMD-processors blijkt te zijn.

Windows logo / vlag (klein) Microsoft brengt overigens nog meer uit in deze maand, maar dan onbedoeld: een deel van de source code van Windows 2000 en NT verschijnt op internet. Al snel bevestigt het bedrijf dat het inderdaad om de originele source gaat, die waarschijnlijk gestolen is bij één van zijn partners. In de 660MB aan gelekte code worden wat interessante dingen gevonden, maar gevoelige onderdelen blijken er niet tussen te zitten, en de schade blijft dus beperkt. Wat Microsoft en anderen wel raakt is de worm MyDoom. Hoewel deze in eerste instantie ontworpen is om de site van SCO uit de lucht te halen, verschijnen er onder andere varianten die hun pijlen richten op Windows Update en de RIAA.

Maart

Donner (klein) Minister Donner van Justitie verklaart dat hij cybercriminaliteit harder wil gaan aanpakken. Nog dezelfde maand wordt een nieuwe wet aangenomen die het voor de politie veel makkelijker maakt om aan de hand van een ip-adres aan persoonsgegevens en surfgedrag te komen. Later in het jaar zal hij ook een omstreden voorstel blijven steunen om providers te verplichten gegevens over al het dataverkeer een jaar lang te bewaren. Mede door deze acties ontvangt hij uiteindelijk zijn tweede Big Brother Award.

Intel kondigt aan dat het een nummering gaat invoeren voor zijn processors, terwijl AMD met een nieuwe stepping van de K8-core 2,4GHz bereikt. De Europese Commissie besluit om een boete van 497 miljoen euro op te leggen aan Microsoft en eist bovendien dat er een versie van Windows komt zonder geïntegreerde Media Player. Het bedrijf maakt het geld voorlopig over, maar gaat in beroep tegen de uitspraak en wil uitstel voor de andere sancties. Dat laatste verzoek is recentelijk afgewezen, maar de zaak is op moment van schrijven nog steeds niet helemaal afgehandeld. De eerste 12x en dual-layer dvd-branders verschijnen op de markt.

Tweede kwartaal

April

Gmail logo Op 1 april wordt Gmail aangekondigd, de maildienst van Google met (uiteraard) een zoekfunctie, maar als belangrijkste voordeel een enorme inbox: 1GB. Al snel blijkt dat het echt geen grap is en ondanks privacybezwaren blijkt gedurende de rest van het jaar hoeveel invloed het bedrijf heeft op de markt: ineens staan Lycos, Yahoo, Microsoft en anderen in de rij om de capaciteit van hun gratis mailboxen te verhogen. Ook later in het jaar loopt de concurrentie Google weer achterna alsof het carnaval is en er een polonaise wordt gehouden: iedereen moet ineens een desktop search hebben. Het is niet verwonderlijk dat de eigenaars een deel van de miljarden die het bedrijf waard is geworden in hun eigen zak willen steken, en dus zullen ze met de beursgang in augustus wederom in de schijnwerpers komen te staan.

Er gaat een nieuwe ronde van start in de GPU-oorlog: nVidia introduceert de NV40-core in de vorm van de GeForce 6800 Ultra, die qua prestaties een zeer positieve verrassing is na de tegenvallende NV3x-generatie. En alsof al dat pixelgeweld om de prestaties te verdubbelen nog niet genoeg was, zal men er later in het jaar nog een schep bovenop doen door het uit het 3dfx Voodoo-tijdperk afkomstige SLI nieuw leven in te blazen. ATi trekt echter alles uit de kast om daarop te antwoorden: het komt drie weken na de NV40 met de Radeon X800 XT en kondigt aan zelf ook aan een multi-GPU-technologie te werken. De games die op deze high-end kaarten gespeeld worden blijkt alleen niet iedereen braaf te kopen: de FIOD-ECD valt op twintig verschillende plaatsen in Nederland binnen om warez in beslag te nemen.

Dual PCI Express GeForce 6800 Ultra in SLI-opstelling

Mei

De problemen met het opschalen van de Prescott dwingen Intel om drastische maatregelen te nemen: zijn opvolger Tejas wordt geannuleerd, waardoor een enorm gat in de roadmap wordt geslagen. Op de korte termijn zal dit worden opgevuld door extra cache, een snellere FSB, een tweede core en 65nm-productie, maar het is duidelijk dat Netburst op de langere termijn geen toekomst meer heeft. Gelukkig voor Intel blijkt dat de in dezelfde maand verschenen Dothan-core het wel erg goed doet op 90nm, en als de grootste verwarring is gaan liggen blijft de algemene consensus over dat toekomstige server- en desktopchips van Intel gebaseerd zullen worden op een core die wordt afgeleid van de Pentium M-architectuur. Als reactie op Intels versnelde introductie van dual-coreprocessors zet ook AMD ze definitief op zijn roadmap neer, waarmee het startschot voor de industie wordt gegeven om zich erop voor te bereiden. Onder andere de discussie over de licenties op software moet namelijk nog uitgevochten worden.

Intel CEO Craig Barret smeekt om vergiffenis omdat zijn bedrijf de beloofde 4GHz Prescott nooit zal uitbrengen.

Ook Microsoft snijdt flink in zijn plannen, maar dan om de release van Windows Longhorn enigzins op schema te houden. Onder andere het meta-bestandssysteem WinFS en de beveiligingstechnologie NGSCB worden gestript. Later in het jaar wordt bovendien bekend dat twee andere onderdelen van het nieuwe OS - namelijk de Avalon-interface en het Indigo-communicatiesysteem - ook voor Windows XP en 2003 beschikbaar gemaakt zullen worden. Waarschijnlijk zullen we echter ook in het overzicht van volgend jaar nog niet kunnen schrijven dat Longhorn uitgebracht is.

Juni

Socket 775 (200pix) Er worden twee nieuwe sockets om processors in te steken geïntroduceerd: de eerste komt uit de hoek van AMD, dat op de eerste dag van de maand Socket 939 introduceert. Een belangrijke stap voor de Athlon 64, aangezien deze hierdoor eindelijk beschikbaar komt met een dual-channel controller, zonder dat daarvoor een Opteron-plank met registered geheugen moet worden aangeschaft. De bijbehorende Athlon FX-53 en Athlon 64 3500+, 3700+ en 3800+ worden goed ontvangen door reviewers. Een paar weken later komt er ook een grote revisie van Intels desktopplatform. Tegelijk met de op 3,6GHz geklokte Pentium 4 wordt de Grantsdale-chipset met Socket 775 geïntroduceerd. Deze release brengt een aantal nieuwe technieken tegelijk de markt op, waaronder DDR2, PCI Express en HD Audio.

Aan het eind van de maand gooit Apple weer hoge ogen, met onder andere een preview van het gedeeltelijk 64-bits besturingssysteem Mac OS X 10.4 'Tiger' en een nieuwe generatie van de Cinema HD-schermen. De nieuwe PowerMac G5 met dual 2,5GHz processors wordt ook aangekondigd, maar net als Intel lijkt ook IBM onverwacht te maken hebben gekregen met warmteproblemen bij zijn 90nm-chips. Ondanks de nieuwe vloeistofkoeling blijft het apparaat de eerste paar maanden dus slecht leverbaar. Microsoft introduceert een Starter Edition van Windows XP voor ontwikkelingslanden, die onder andere in Rusland, India en Thailand wordt uitgebracht om piraterij tegen te gaan.

Derde kwartaal

Juli

Voortbordurend op het Apple-nieuws van juni komt er in juli alweer de vierde generatie van de iPod uit, die weer later in het jaar nog een upgrade zal krijgen met een kleurenscherm en fotomogelijkheden. Ruzie tussen Real en Apple ontstaat omdat eerstgenoemde zijn eigen muziekwinkel mee wil laten liften op het succes van iTunes en de iPod. In april weigerde Apple al een officiële samenwerking om de DRM-technologie FairPlay te delen, waarna Real kennelijk besloot om het dan maar zonder toestemming na te bouwen. Het introduceert zijn eigen versie 'Harmony' een paar maanden later, waarna het tenminste drie miljoen nummers verkoopt voor 49 dollarcent per stuk. Uiteraard onderstaat er een discussie over de legaliteit van dit gedrag, maar het kat-en-muisspel is nog immer niet uitgespeeld.

Apple iPod 40GB (QT VR top- & bottomview)

AMD neemt afscheid van Duron, maar introduceert de Sempron als antwoord op Intels 90nm Celeron-D, die na Prescott een positieve verrassing bleek te zijn. De eerste 16x dvd-branders duiken op in de winkels en ondertussen blijven de varianten van de MyDoom, Netsky en Bagle als paddestoelen uit de grond schieten. Antivirusbedrijven kijken verbaasd toe hoe verschillende partijen elkaar via verborgen berichten in de wormen voor rotte vis uitmaken. In totaal worden er in de eerste helft van het jaar ruim vierduizend virussen uitgebracht. De 18-jarige Duitser Sven Jaschan wordt verantwoordelijk gehouden voor 70% van de besmettingen. Hij werd al in mei aangehouden, maar dat kon zijn creaties blijkbaar niet tegenhouden. Later krijgt hij een baan aangeboden bij een beveiligingsbedrijf.

Augustus

Windows XP Security Shield Microsoft brengt het langverwachte Service Pack 2 uit voor Windows XP, de meest ingrijpende update ooit. In het kader van betere veiligheid worden extra features toegevoegd zoals een security center, bestaande onderdelen zoals Windows Firewall en Internet Explorer flink onder handen genomen en de standaardinstellingen voor gevoelige plekken zoals de RPC-services worden dichtgetimmerd. Het resultaat van dit alles is een veiliger OS, dat later in het jaar bestand zal blijken te zijn tegen verschillende nieuw ontdekte problemen in oudere versies van Windows.

Doom 3 logo Minister Zalm van Financiën verrast het computerende deel van het land door in het kader van bezuinigingen de pc-privé-regeling per direct af te schaffen. Voor veel mensen wordt het aanschaffen van een nieuwe pc hierdoor ineens een stuk duurder. Er wordt in eerste instantie nog wat gesjoemeld met bonnetjes, en een enkeling vindt zelfs een creatieve oplossing om het gemis te omzeilen, maar uiteindelijk moeten iedereen er toch aan geloven. Gefrustreerde tweakers kunnen zich echter afreageren met Doom III, dat in het begin van de maand wordt uitgebracht.

September

September is de maand waarin overklokkers voor het eerst de grens van 6GHz (en iets later zelfs 6,3GHz) doorbreken, en dat nog wel met de beruchte 90nm Prescott-core. Ook AMD boekt echter vooruitgang met zijn kleinere productietechnologie: de Mobile Athlon 64 3000+ heeft de eer om als eerste 90nm-product van het 90nm Mobile Athlon 64 bedrijf naar de winkels gestuurd te worden, en er wordt zelfs al een 4-way server met dual-core Opterons gedemonstreerd die met het nieuwe procédé zijn gebakken. Meer goed nieuws voor K8 komt uit de hoek van Newisys, dat met zijn Horus-chipset tot en met 32-way (en dus 64-core) Opteron-servers mogelijk wil gaan maken. Ondertussen werken zowel Intel als AMD driftig door aan hun 65nm-procédées.

Sony introduceert een kleinere versie van de PlayStation 2, waarmee de verkoopcijfers van het bedrijf vrijwel direct verdrievoudigd worden. Later in het jaar zal bovendien meer informatie vrijkomen over de zwaar gehypte Cell-processor die het bedrijf wil gaan gebruiken voor de opvolger van de console. In zijn eentje zou deze chip volgens claims van Sony mee moeten kunnen doen met de snelste supercomputers, maar uiteindelijk bleek het allemaal helemaal niet zo revolutionair te zijn, maar meer een combinatie van een aantal bestaande technieken. De Cell is namelijk 'gewoon' een multi-core PowerPC-processor met een aantal extra SIMD-units (waarschijnlijk gebaseerd op het van Apple bekende Altivec) en HyperTransport-achtige interconnects van Rambus. Later in het jaar wordt dan ook bekend dat er een doodgewone nVidia-GPU gebruikt zal worden om de videobeelden op de tv te toveren. Gelukkig was voor de pc-gamers ook nog iets nieuws om overheen te kwijlen, namelijk 3dMark05.

Vierde kwartaal & outro

Oktober

Microsoft introduceert een vernieuwde versie van Windows Media Center Edition, waarmee het bedrijf Digital Home weer een nieuwe stimulans geeft. Intel, de andere initiatiefnemer voor de digitale huiskamer, maakt bekend er komend jaar een hardwareplatform à la Centrino voor te gaan lanceren gebaseerd op de dual-core Smithfield-processor. AMD richt zich ondertussen op een wat minder welvarend marktsegment. De in samenwerking met VSNL ontwikkelde Personal Internet Communicator is een pc die zonder monitor slechts 185 dollar kost bedoeld voor de Indiase markt.

Personal Internet Communicator: AMD's eerste 50x15-realisatie

Breezerdrinkende types worden blij gemaakt met de eerste informatie over MSN Messenger 7, waarin betaald kan worden voor 'leuke extras'. Wie zich echter waagt aan de gelekte bèta stelt zichzelf bloot aan ernstige veiligslekken, en de rest van het jaar blijft het dan ook angstvallig stil over dit onderwerp aan de kant van Microsoft. Nederland scoort goed op de World Cyber Games in San Fransisco. De onderdelen Unreal Tournament 2004, WarCraft III Frozen Throne en Project Gotham Racing 2 worden gewonnen, en met drie gouden en een bronzen plak staat Nederland ook bovenaan in het landenklassement. Van hun prijzengeld kunnen de gamers meteen een nForce4 SLI-chipset en 2,6GHz Athlon FX-55 kopen. Of ze dat ook gedaan hebben is overigens niet bekend .

November

FireFox logo De Mozilla Foundation brengt na vele maanden testen Firefox 1.0 uit. Eerder was de toenemende populariteit van de browser al duidelijk te merken, maar de eerste 'final' release en de daarbij horende publiciteit geven de eerste echte bedreiging voor Microsoft op browsergebied weer een duw in de rug. Versie 1.0 wordt in korte tijd ruim 10 miljoen keer gedownload en nog voor het eind van november wordt al gemeld dat het marktaandeel van Internet Explorer onder de 90% is gezakt. Virusinfecties zoals deze bij Falk AG - het reclamenetwerk dat onder andere gebruikt wordt door Ilse, Startpagina, Nu.nl en The Register - zijn voor steeds meer mensen aanleiding om over te stappen.

De race om de snelste supercomputer is spannender dan ooit omdat de IBM Blue Gene/L en SGI Colombia om de eerste positie strijden. IBM trapt af met 36 teraflops, waarna SGI een resultaat van 42 teraflops neer zet. Beide fabrikanten sturen echter in het geheim hogere resultaten in, waardoor de eindscore 70 teraflops voor IBM is. Hoewel SGI op het laatste moment nog een paar kasten vol met Intels nieuwe Madison 9M-processors aflevert komt Columbia niet boven de 52 teraflops uit. Terug van weggeweest op de lijst is de Big Mac, opgewaardeerd met 2,3GHz-processors goed voor een zevende plaats. Hoewel de supercomputers niet zo heel geschikt zijn om spellen als Valves langverwachte opvolger van Half-Life op te spelen, helpen Intels nieuwe 3,8GHz Pentium 4 en de 925XE-chipset met zijn 1066MHz FSB daar wel weer een beetje mee.

December

Het steeds populairder wordende BitTorrent komt onder vuur te liggen van de MPAA. Het grote kwetsbare punt van dit p2p-systeem als bron van illegale downloads is het feit dat het afhankelijk is van zogenaamde trackers om vraag en aanbod samen te brengen. Binnen een week kan de organisatie dan ook een flinke klap uitdelen aan het netwerk, door simpelweg enkele van de belangrijkste uitwisselplaatsen voor torrents uit de lucht te halen. Suprnova, het meest beruchte 'slachtoffer' van deze acties, had de bui echter al zien hangen en werkt aan een volledig decentrale versie van BitTorrent.

0px;" align=right hspace=10 title="Tweede Kamer (klein)" alt="Tweede Kamer (klein)"> Er komt een einde aan het getouwtrek tussen Oracle en PeopleSoft als er uiteindelijk voor 10,3 miljard dollar akkoord wordt gegaan met een overname. Wanneer een discutabele afspraak tussen Microsoft en de Nederlandse overheid aan het licht komt leidt dat tot kamervragen, protest en zelfs een enkele ludieke actie. Uiteindelijk wordt het omstreden contract de grijze bak in geschoven. ATi brengt de Radeon X850 uit, maar deze blijkt weinig vernieuwend ten opzichte van de X800. Wel vernieuwend zijn de twee handheld consoles die tijdens de kerstdagen om het geld van (grote) kinderen strijden: de Nintendo DS en Sony PSP.

Hiermee besluiten we ons overzicht van het nieuws in 2004. Natuurlijk is er het afgelopen jaar veel meer gebeurd dan we ooit in vier pagina's weer zouden kunnen geven, en daarom verwelkomen we jullie aanvullingen graag in de reacties. We rekenen er in ieder geval op dat het overzicht van volgend jaar minstens even interessant wordt als dat van dit jaar. Nu de focus van de consument wordt verlegd van snelheid en capaciteit naar zaken als features, design en integratie komen we aan in een periode waarin innovatie een bepalende rol gaat spelen. Hierdoor wordt de concurrentie scherper en dat is altijd gunstig voor de consument. De politieke bemoeienis met ict-onderwerpen zal zich waarschijnlijk ook verder door blijven zetten. Gunstig voor de bijvoorbeeld de bestrijding van spam en de kansen van open source software, maar minder positief voor de privacy op internet en de warez-scene. Hoe dan ook hopen we dat het voor onze lezers een interessant en bovenal gelukkig nieuw jaar wordt .