Inleiding
Laptops zijn mobiele apparaten dankzij hun accu, maar het is pas sinds een jaar of vijf dat er laptops op de markt zijn waarmee je dat mobiele werken ook een werkdag lang kunt volhouden op een acculading. Laptops zijn efficiënter en accu's zijn beter geworden, maar steeds vaker is die accu ook ingebouwd en kun je een lege accu niet meer verwisselen voor een volle. Het is dus een kunst geworden om zo lang mogelijk met die ene, ingebouwde accu te doen.
Iedere laptop, tablet en smartphone die we bij Tweakers testen, doorloopt een aantal accutests. Aanvankelijk testten we alleen hoe lang een apparaat het uithield bij continu browsen en film kijken, maar om een completer beeld te schetsen simuleren we al een tijdje zwaardere belastingen, met behulp van de accutests van PCMark.
Toch zul je met je eigen laptop of smartphone niet snel op exact dezelfde accuduur uitkomen als wij in onze tests. Dat komt doordat de accuduur van veel factoren afhankelijk is. Bij smartphones hebben we bijvoorbeeld eens op vier verschillende telefoons getest hoeveel invloed de helderheid van het scherm heeft en of je beter wifi of 4g kunt gebruiken voor een zo lang mogelijke accuduur. Bij laptops zijn er nog meer factoren die je zelf kunt beïnvloeden. Hoeveel invloed heeft het vervangen van een harde schijf door een ssd bijvoorbeeld? En is je toetsenbordverlichting een significante stroomslurper of is juist Chrome grootverbruiker? Wij draaiden onze accutests in verschillende scenario's en keken wat je het best kunt doen om je accuduur zo lang mogelijk te rekken.
/i/2001441427.jpeg?f=imagenormal)
Hardware: ssd en toetsenbordverlichting
Van hdd naar ssd: +28%
Ssd's kom je inmiddels al in laptops van vierhonderd euro tegen en de opslag heeft weliswaar een lagere capaciteit dan de ouderwetse harde schijf, maar biedt verder alleen voordelen. Ssd's zijn sneller en vrijwel ongevoelig voor schokken, en de belangrijkste eigenschap voor deze test: ze springen zuiniger om met energie.
/i/2001441195.jpeg?f=imagenormal)
Om te testen hoe groot dat verschil is, draaiden we de browsetest met een ssd en met een harde schijf. Onze ThinkPad E550 is standaard voorzien van een Samsung PM851-ssd en daar zetten we een Fujitsu MHW2120BH tegenover. De Fujitsu is een oud 120GB-schijfje, met twee platters, uit 2007. Hij verbruikt volgens de fabrikant 1,9 watt bij lees- en schrijfacties, terwijl de schijf idle 0,6 watt verbruikt. Je zou misschien verwachten dat harde schijven sinds 2007 zuiniger zijn geworden, maar dat blijkt mee te vallen. De schijfjes met een platter van HGST zitten op 1,6 watt tijdens lezen en schrijven, en 0,5 watt bij idle, terwijl de zuinigste WD-schijfjes 1,4 watt tijdens lezen en schrijven verbruiken en een idle-verbruik van 0,55 watt hebben.
De Samsung PM851-ssd verbruikt, ter vergelijking, volgens de fabrikant tijdens lezen en schrijven 0,25 watt, terwijl het idle-verbruik 0,05 watt bedraagt. Dat is een stuk zuiniger, en omdat lees- en schijfacties op een ssd sneller gaan dan bij een harde schijf, kan de ssd sneller terug naar zijn idle-staat, waardoor het verbruik relatief gezien nog lager uitkomt. We vermoeden eigenlijk dat er nog maar weinig tweakers zijn die zich niet van een ssd bedienen, maar doe je dat nog niet, dan is het goed om te weten dat je er niet alleen wat snelheid betreft, maar ook in accuduur op vooruitgaat.
Toetsenbordverlichting aan: -14 to -21%
Op de wat duurdere laptops tref je vaak toetsenbordverlichting aan en ook die vergt natuurlijk energie. Hoeveel? Dat hebben we uitgezocht met behulp van twee laptops: de Apple MacBook en de Medion S3409.
Bij de goedkoopste toetsenbordverlichting wordt het licht verspreid via een lichtgeleidend paneel achter de toetsen, maar je kunt ook iedere toets zijn eigen led geven. Apple doet dat laatste bij de 12"-MacBook. Dat ziet er niet alleen mooi uit, maar de leds kunnen ook behoorlijk veel licht geven en zijn bij deze laptop in zestien standen te dimmen. De Medion S3409 kost een stuk minder dan de MacBook en levert dan ook een wat eenvoudigere toetsenbordverlichting mee, die alleen in- of uitgeschakeld kan worden.
We draaiden onze browsetest met de toetsenbordverlichting in- en uitgeschakeld. Bij de MacBook hebben we niet alle zestien, maar alleen het zachtste en het felste helderheidsniveau getest. Hoewel ledjes erom bekendstaan weinig energie nodig te hebben, blijkt de energieopname in vergelijking met de rest van de laptop nog best groot te zijn, zeker als je ze op de hoogste stand zet. Bij de MacBook wordt de accuduur in dat scenario dan ook met ruim twintig procent verkort, terwijl het aanzetten van de achtergrondverlichting bij de Medion de accuduur met bijna een uur doet afnemen.
Software: besturingssystemen en browsers
Een ander besturingssysteem: -32% tot +2%
Laptops worden bijna nooit zonder besturingssysteem geleverd en daardoor heb je in eerste instantie te maken met Windows, macOS of ChromeOS. Dat besturingssysteem kun je natuurlijk veranderen, maar dat is niet altijd bevorderlijk voor de accuduur. MacOS is bijvoorbeeld geoptimaliseerd voor Apple-hardware. Windows draait weliswaar op veel meer systemen dan macOS, maar fabrikanten werken samen met Microsoft om Windows zo efficiënt mogelijk te laten werken op hun systeem. Een wifi-driver die niet helemaal correct werkt, kan al roet in het eten gooien demonstreerde Microsoft zelf eens met de Surface Pro 2. In onze videotest ging de accuduur er bij die tablet dankzij een update met elf procent op vooruit.
De samenwerking tussen hardware en software is dus belangrijk en dat blijkt meteen uit het resultaat dat de Apple MacBook behaalt als je macOS vervangt door Windows 10; er gaat dan bijna anderhalf uur van de accuduur af. De accuduur hoeft echter niet per se omlaag te gaan. Onze Lenovo ThinkPad E550 werd geleverd met Windows 7, maar haalt na een upgrade naar Windows 10 geen slechtere accuduur. De accuduur wordt overigens ook niet per definitie beter, want de zes minuten die je volgens de grafiek met Windows 10 wint, vallen binnen de foutmarge.
Ook voor het draaien van Ubuntu 14.04 is de ThinkPad E550 in principe gecertificeerd, maar dat wil niet zeggen dat het ook een goede accuduur oplevert. De hardware functioneert op zich naar behoren in de Linux-distro, maar we vermoeden dat de drie uur kortere accuduur ten opzichte van de Windows-installatie door beter geoptimaliseerde drivers in het Microsoft-OS komt. We hadden verwacht dat het gebrek aan geoptimaliseerde drivers ook voor ChromiumOS zou gelden, maar dat besturingssysteem blijkt zo licht te zijn dat we maar een halfuur inleveren ten opzichte van de Windows-installatie.
Installeer je dus een nieuw besturingssysteem op je laptop, dan is de kans groot dat dat nadelige gevolgen heeft voor je accuduur. En zelfs al hou je hetzelfde besturingssysteem en installeer je alleen een andere browser, dan kun je er nog op achteruitgaan.
Een andere browser: -18 tot -26%
Net als besturingssystemen worden browsers geoptimaliseerd en het makkelijkste is dat te doen door Microsoft en Apple, die zelf het besturingssysteem ontwikkelen. We hebben de verschillende browsers opnieuw getest op de Apple MacBook en Lenovo ThinkPad E550.
In macOS blijkt Safari veruit het best geoptimaliseerd en is het verschil met Chrome aanzienlijk, terwijl Firefox nog iets meer energie vraagt. Ten tijde van het testen was macOS Sierra nog niet officieel uitgebracht, maar konden we wel testen met de bèta van Safari 10.0. Die browser kon toen nog wat optimalisaties gebruiken, want Safari 9 bleek zuiniger.
We hebben ook Windows 10 op de MacBook geïnstalleerd en dat laat vrijwel hetzelfde beeld zien; de meegeleverde browser is zuiniger, gevolgd door Chrome en daarna Firefox.
Op de E550 onder Linux blijkt Chrome eveneens een langere accuduur te realiseren dan de met Ubuntu meegeleverde browser Firefox. Bovendien bracht Google vlak nadat we de browsetest met Chrome 52 hadden gedraaid, versie 53 uit, die een verbeterd energiegebruik moet hebben. Dat hebben we uiteraard getest en de accuduur bleek met maar liefst 22 procent toe te nemen.
Scherm: resolutie, helderheid en verversing
Schermhelderheid helemaal omlaag draaien: +34%
We draaien onze accutests op een helderheid van 180cd/m², enerzijds omdat dat een helderheid is waarmee binnenshuis nog goed te werken valt en anderzijds omdat het een helderheid is die zelfs door de matigste laptopschermen nog wordt gehaald. Bij de meeste laptops kun je de helderheid echter nog veel hoger of lager zetten, zoals bij de Asus UX305FA, waarbij we de helderheid in stapjes van 25 procent opvoerden.
Met een maximaal gedimd scherm kun je een accuduur van tien uur halen, maar dan is het alleen in een verduisterde omgeving af te lezen.
Panel self refresh: +12%
/i/2001441199.jpeg?f=imagenormal)
Lcd's in laptops verversen over het algemeen zestig keer per seconde hun beeld en spreken daarvoor iedere keer de framebuffer aan. Bij snel bewegende beelden levert dat een vloeiend beeld op, maar bij statisch beeld, zoals tijdens het lezen van een webpagina, heb je dat nergens voor nodig. Sommige laptops hebben daarom een scherm dat panel self refresh ondersteunt. Daarbij wordt de inhoud van de framebuffer gekopieerd naar een stukje geheugen dat met het paneel is verbonden en de framebuffer vervangt. De gpu kan daardoor in een nog lagere power state gaan werken, wat weer energie bespaart. Zodra het beeld weer beweegt, wordt de gpu wakker en levert die verse beelden aan de framebuffer.
Onze browsetest bestaat uit het automatisch scrollen door een vaste reeks webpagina's. We hebben echter ook per webpagina een vaste pauze ingebouwd, die de tijd die je doorbrengt met het lezen van de pagina, moet simuleren. Panel self refresh levert in dit testje, op een Asus UX305FA, een elf procent langere accuduur op, maar de winst zal in de praktijk afhangen van de manier waarop de laptop wordt gebruikt. Beweegt het beeld continu, bijvoorbeeld tijdens het spelen van games, dan heeft psr geen effect. Lees je echter een e-book op je laptop, dan kan psr een behoorlijke stroombesparing opleveren.
Een lagere schermresolutie toepassen: +14%
Toen we in 2013 de Samsung Ativ Book 9 Plus testten, was dat de eerste laptop met een resolutie van 3200x1800 pixels. Grappig genoeg had Windows 8.0 nog moeite met de schaling van veel programma's. Samsung nam daarom het zekere voor het onzekere en zette de resolutie standaard op 1920x1080 pixels. We moesten onze Ativ Book 9 Plus dus handmatig op zijn native resolutie zetten, maar dat gaf ons wel het idee om meteen eens te kijken hoeveel invloed die resolutie op de accuduur had.
Het verschil bleek opvallend groot te zijn en de accuduur nam met drie kwartier toe, alleen maar door de resolutie te verlagen.
De full-hd- in plaats van de 3200x1800-uitvoering aanschaffen: +24 tot 68%
Deze laatste accuwijsheid zal inmiddels bij veel tweakers bekend zijn en is er bovendien een waarop je bij de aanschaf van de laptop al kunt letten. Simpel gezegd: pixels kosten geld en energie. De aanschafprijs van een laptop met een 3200x1800-scherm is hoger dan die van dezelfde laptop met full-hd-scherm en ook het verbruik ligt hoger.
- Accutest browsen 2013 (180cd/m²)
- Accutest video 2013 (180cd/m²)
- PCMark 8
Het levert je misschien niet zo'n mooi scherp beeld op, maar laptops met een lagere resolutie zijn in de accutests in het voordeel. De XPS 13-laptops zijn weliswaar niet helemaal identiek; de ene heeft een i5-5200U en de andere een i7-5500U, maar het mag duidelijk zijn dat het grootste verschil hier gemaakt wordt door de schermresolutie. De Medion-laptops, die alleen verschillen in grootte van het werkgeheugen, laten vooral in de browsetest zien dat meer pixels meer energie vereisen.
Conclusie
De accuduur voor je laptop wordt door enorm veel factoren beïnvloed, waarvan we er in dit artikel een aantal hebben getest. Als we kijken naar de software, blijkt dat laptops met de door de fabrikant geleverde programmatuur de langste accuduur halen. Vervang je macOS bijvoorbeeld door Windows, dan gaat je accuduur er dertien procent op achteruit en met Ubuntu op een Windows-laptop leverden we zelfs een derde van de accuduur in.
Je browser heeft eveneens invloed op de accuduur en hier geldt dat de browser die standaard met macOS of Windows wordt meegeleverd, het efficiëntst is. Chrome doet het minder goed dan de standaardbrowser, maar is vanaf versie 53 wel een stuk efficiënter geworden. Firefox verbruikt op zowel macOS en Windows als Ubuntu de meeste energie in onze browsetest.
Niet alleen software, maar ook hardware heeft logischerwijs invloed op de accuduur. Een ssd is niet alleen sneller dan een harde schijf, maar levert ook een langere accuduur op. Een negatief effect op je accuduur is afkomstig van de toetsenbordverlichting, die op de hoogste stand een vijfde van de accuduur van de MacBook afsnoept.
Voor één stuk hardware hebben we een aparte pagina ingericht: het scherm. Wil je echt je accuduur maximaliseren, dan valt daar de meeste winst te pakken. Het effect van een verlaging van de helderheid ligt voor de hand, maar ook het aansturen van je paneel op een lagere resolutie of verversingssnelheid heeft invloed.
Ieder beetje helpt dus, van je browser tot en met je toetsenbordverlichting en van het besturingssysteem tot en met de ssd. In een tijd waarin laptopaccu's steeds vaker niet vervangbaar zijn, kun je dan ook maar beter voorbereid zijn.
:fill(white)/i/2001441427.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/2001441195.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001198387.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001408667.jpeg?f=imagegallery)
/i/2001441199.jpeg?f=imagegallery)
:strip_icc():strip_exif()/u/238327/laravel.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/341611/crop59bdeb03f3805_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/850753/crop58494ffc89d00.jpeg?f=community){kind=small}
/u/39500/BoGy_4_Tweakers_60.png?f=community){kind=small}
/u/763847/crop57206071c0978_cropped.png?f=community){kind=small}
Het is ook eigenlijk niet echt een review, maar meer een stuk dat wil bewijzen dat "alles" effect heeft op batterij duur. Van drivers, tot OS, tot browser, tot resolutie. En dat dit dus de rede is waarom mensen niet altijd dezelfde accuduur halen als welke in een review benoemd staat./u/34858/crop61e5ade5a4319_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/120036/piw-ed.gif?f=community){kind=small}
/u/47938/garfield4.png?f=community){kind=small}
/u/796809/crop67a292a8c1f9c_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/323414/crop59ad1bf65c549_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/221341/crop59db8f647e0a8_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/285051/teaglass_tweakers.jpg?f=community){kind=small}
/u/321057/crop681391d2ea4e1_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/476116/crop5e5e2c28a5b02_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/281678/penguin%2520pingouin%2520pinguino%2520666%2520small.png?f=community){kind=small}
/u/85011/crop65747d648e683_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/199617/chidori.gif?f=community){kind=small}
/u/357567/crop5dfcfaa04d0e8_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/269377/arnoud8bit.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/484587/crop574c2e4aaab36_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/2172/crop57acf4ac04e70.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/85892/hein.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/147658/crop5dcbc3f3ef95c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/151487/crop577b8e24ab293_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/4580/crop63277a49e9b9d_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/317385/crop5de254a3e0024_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/84706/crop5f48f03c9fe53_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/615225/crop5a0d64291c3b2_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/613706/crop61ffe2d27d79a_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/379078/crop58d8da5b23207_cropped.jpeg?f=community){kind=small}