Inleiding
Samengevat
LG's EG960V heeft een gebogen oled-scherm met uhd-resolutie. Het geluid maakt niet veel indruk en ook de precisie van de weergave zonder kalibratie had beter gekund. Voor de meeste mensen zal vooral de hoge prijs een dealbreaker zijn, maar als je de fantastische beeldkwaliteit vergelijkt met die van andere dure high-end modellen is die prijs eigenlijk heel redelijk. Geen enkele andere tv heeft zo'n perfecte zwartweegave, zo'n enorm goed contrast, zo'n goede uniformiteit en zulke perfecte kijkhoeken. Tel daar de hoge uhd-resolutie bij op en je krijgt een beeld dat veel beter is dan dat van alle andere televisies.
Eindoordeel
In de afgelopen jaren hebben we op vrijwel elke elektronicabeurs prototypes kunnen zien van oledtelevisies met uhd-resolutie en elke keer weer was het beeld indrukwekkend. Hierdoor konden we niet wachten tot ze beschikbaar zouden zijn, maar helaas is de stap van een werkend prototype naar een productiemodel, dat ook nog eens tegen aanvaardbare kosten is te produceren, een grote en dus is het tot nu toe geen enkele fabrikant gelukt om uhd-oleds in de winkel te krijgen.
Binnenkort komt hier verandering in en zullen de eerste uhd-oledmodellen van LG te koop zijn. Het Koreaanse merk had al een flinke voorsprong op de concurrentie en verkoopt al geruime tijd hd-modellen, terwijl de concurrentie het nog steeds zonder oledmodellen moet doen. Alleen aartsrivaal Samsung heeft eventjes een model in de winkels gehad, maar omdat de productiekosten te hoog bleven om geld te verdienen, heeft deze fabrikant de productie van oledtelevisies weer stilgezet.
In deze review bekijken we de 55"-versie van de EG960V, die voorzien is van een gebogen uhd-beeldpaneel en voor zo'n 4500 euro te koop zal zijn. Zijn grote broer, met een 65"-scherm, zal ongeveer 6600 euro moeten opbrengen. Dat zijn stevige bedragen, maar vergeleken met de introductieprijs van de hd-modellen enkele jaren geleden, van 8000 à 9000 euro, valt het alleszins mee. Bovendien was LG in de afgelopen jaren in staat om de productiekosten van oledtelevies steeds verder te verlagen en dat heeft tot constante prijsdalingen geleid. Het ligt dus in de lijn der verwachting dat ook de uhd-modellen uiteindelijk steeds goedkoper worden.
Voorlopig moet je echter diep in de buidel tasten voor een EG960V, maar daarvoor krijg je wel wat terug: een gebogen uhd-oledpaneel met een perfecte zwartweergave, waardoor het contrast vele malen hoger is dan dat van lcd-televisies. Het paneel is voorzien van een polarisatiefilm voor 3d-weergave door middel van passieve brillen, waarvan je er twee bij de tv geleverd krijgt. De tv draait op webOS 2, waardoor de bediening zeer eenvoudig en intuïtief werkt. Het bedieningsgemak wordt verder vergroot door de meegeleverde Magic Remote-bewegingsafstandsbediening, die nu is voorzien van meer knoppen, zodat je minder afhankelijk bent van menu's.
Uiterlijk en aansluitingen
Uiterlijk lijkt de EG960V sterk op eerdere gebogen oledmodellen van LG. Rond het kromme scherm loopt een dun verchroomd randje en nog altijd is de tv bovenaan, met een dikte van nog geen 7mm, superdun. Het eerste gebogen oledmodel van LG was nog dunner, maar dat leverde een dusdanig flexibele tv op dat de Koreaanse fabrikant het scherm een paar millimeter dikker heeft gemaakt voor wat meer stevigheid. De tv is nu een stuk steviger, maar nog altijd wordt afgeraden om hem bovenaan vast te pakken bij het verplaatsen.
De behuizing is onderaan een stuk minder plat, maar met een diepte van 5cm is het onderste gedeelte nog altijd niet dik te noemen. De glasplaat aan de voorkant loopt helemaal door tot het verchroomde randje, maar als de tv aanstaat, zie je dat het actieve beeld op 8mm van de rand begint en onderaan op 12mm. Midden onder het scherm zit een uitstulping waarop het LG-logo is afgebeeld. Het logo is voorzien van verlichting die gaat branden als de tv in stand-by staat, maar de verlichting is in het menu te dimmen en uit te schakelen. Achter de uitstulping zit een joystickje waarmee de tv zonder afstandsbediening te gebruiken is.
De voet heeft een compleet nieuw ontwerp gekregen. Het plastic grondvlak heeft een kromming met een kleinere radius dan het scherm en is afgewerkt met een soort geborsteldmetaal-look. De verbinding tussen de voet en de behuizing van de tv is vervaardigd van plexiglas, waardoor het als je van een afstandje kijkt, lijkt alsof de tv een paar centimeter boven het meubel zweeft. De G960V is ook zonder voet aan de muur gemonteerd te gebruiken, dankzij de bevestigingsgaten aan de achterkant, maar wij vinden een gebogen scherm op een rechte muur er maar raar uitzien.
Aansluitingen
Toch heeft LG wel over muurmontage nagedacht, want alle aansluitingen zijn onder een hoek gemonteerd. Alleen is het anderhalve meter lange netsnoer wat aan de korte kant als je de tv wil ophangen. Bovendien kun je het niet vervangen door een langer exemplaar, want het is niet afneembaar. De achterkant is geheel in het wit uitgevoerd en aan de rechterzijkant treffen we van boven naar beneden de volgende aansluitingen: een CI+-slot, een 3,5mm-koptelefoonaansluiting, een usb 3.0-aansluiting, waarop een harde schijf voor opnamen kan worden aangesloten, twee usb 2-aansluitingen en drie hdmi 2.0-aansluitingen.
Onderaan zitten van links naar rechts een rj-45-netwerkaansluiting, drie analoge aansluitingen die werken via meegeleverde break-out-kabeltjes: scart, component en composiet, een Toslink- digitale audio-uitgang, een satellietaansluiting, een antenneaansluiting, die geschikt is voor kabel en Digitenne, en als laatste treffen we een seriële poort aan voor servicedoeleinden.
Bediening op afstand
Omdat de afstandsbediening van deze tv identiek is aan die van de andere LG-modellen met webOS 2, hebben we stukken tekst overgenomen uit de review van de UF950V.
LG heeft voor modeljaar 2015 zijn Magic Remote vernieuwd en de aanwijsafstandsbediening heeft nu veel meer knoppen gekregen, waardoor hij de Magic Remote en de infraroodafstandsbediening van vorig jaar in één apparaat verenigt. Hierdoor hoeft LG geen twee verschillende afstandsbedieningen meer mee te leveren. Een slimme zet, want of je nu graag bewegingsbesturing gebruikt of liever knoppen indrukt, met deze afstandsbediening kan iedereen goed overweg.
De lay-out van de Magic Remote is zeer duidelijk en alle toetsen zitten op een logische plek, waardoor je nooit lang hoeft te zoeken naar de juiste knop. Ze voelen bovendien prettig aan en hebben een duidelijk hoor- en voelbare klik. De nieuwe Magic Remote is langer dan zijn voorganger en meet nu zo'n achttien en een halve centimeter. Er zitten twee AA-batterijen in, waardoor hij wat zwaarder is geworden. Het relatief hoge gewicht van 151 gram geeft meer 'kwaliteitsgevoel'.
Je kunt naast de tv ook andere apparaten, zoals een decoder, een blu-ray-speler of een audioset, bedienen dankzij de ingebouwde infraroodzender. De communicatie met de tv verloopt via bluetooth, zodat de Magic Remote niet op de tv gericht hoeft te worden. Er is een microfoon ingebouwd, waarmee je zoekopdrachten kunt uitvoeren. De spraakherkenning werkt best goed en kan handig zijn om bijvoorbeeld YouTube-filmpjes te vinden of om zoekopdrachten in de browser te doen. De bewegingsdetectie werkt zeer accuraat en het scrollwielje is handig om door lijsten te navigeren.
TV Plus-app
Het is ook mogelijk om de EG960V te bedienen met een app op je telefoon of tablet. Op iOS heet de app nog altijd LG TV Remote, maar op Android is hij vernieuwd en heeft hij een nieuwe naam: LG TV Plus. Je kunt je mobiele apparaat als reguliere afstandsbediening gebruiken, maar het is daarnaast mogelijk om het touchscreen te gebruiken om de aanwijspijl op het scherm te bedienen. In de oude app op iOS beweegt de pijl te langzaam, waardoor dit niet prettig werkt. In de nieuwe app op Android werkt dit wel goed. Bovendien kun je de rechterkant van het scherm gebruiken als scrollwiel, waardoor je makkelijk door lijsten kunt navigeren. Wanneer de nieuwe app naar iOS komt, is nog niet bekend.
WebOS 2 en mediaspeler
Het besturingssysteem dat de EG960V draait, is webOS 2. Je moet goed kijken om de verschillen met webOS 1 te vinden, want het ziet er bijna hetzelfde uit. De belangrijkste verbetering ten opzichte van de vorige versie is de snelheid waarmee alles werkt, want die is nu veel beter, al vinden we de EG960V net wat minder vlot aanvoelen dan de UF950V die we onlangs bekeken. Commando's worden snel opgevolgd en de interfaceanimaties zien er soepel uit. De menu's werken nog altijd snel zat om geen ergernissen op te wekken. De interface wordt niet op de volledige uhd-resolutie gerenderd, maar op 1080p, om vervolgens naar 2160p te worden opgeschaald. Het resultaat is dat vooral de letters van de interface er wat minder strak uitzien.
Een belangrijk pluspunt van webOS is dat het besturingssysteem zeer eenvoudig werkt en zeer consistent is. Alles wat je op de tv kunt bekijken, zoals live-tv, apps en externe ingangen, wordt op dezelfde manier gerepresenteerd, namelijk als een kaart op een horizontale balk onder in beeld. Hierdoor leer je zeer snel met het besturingssysteem omgaan en hoef je nooit lang te zoeken in de interface. De volgorde van de kaarten is naar eigen inzicht aan te passen al zijn de posities van de LG Store en My Programmes vastgelegd.
/i/2000639753.jpeg?f=imagenormal)
Als je de tv voor het eerst aanzet, wordt je verwelkomd door Beanbird, een cartoonfiguur die je op speelse wijze door de initiële installatie loodst. Voor satellietkijkers heeft LG een belangrijke verbetering doorgevoerd, want voorheen moesten gebruikers van Canal Digitaal in Nederland en TV Vlaanderen in België na de installatie door een enorme lijst kanalen heen ploegen om de zenders uit hun abonnement te zoeken. Nu worden de zenders automatisch netjes op de juiste volgorde gezet.
/i/2000639754.jpeg?f=imagenormal)
Ook nieuw is de mogelijkheid om je favoriete zenders op te slaan op de balk onder My Programmes. Helaas is het maximumaantal zenders beperkt tot slechts acht. Er is nu ook een snelmenu voor veelgebruikte instellingen. Dat is op zich een handige toevoeging, maar omdat dit snelmenu verschijnt als je op de instellingenknop drukt, moet je een keer extra klikken om naar het instellingenmenu te komen. Een keertje extra klikken is niet zo erg, maar als je bezig bent de televisie te kalibreren moet je wel erg vaak extra klikken om bij de juiste instelling te komen.
/i/2000639755.jpeg?f=imagenormal)
Mediaspeler
/i/2000639756.jpeg?f=imagenormal)
De mediaspeler werkt prettig en speelt de belangrijkste foto-, muziek- en videobestanden keurig af. Foto's worden prachtig weergegeven op de volledige uhd-resolutie, waardoor ze er scherp uitzien. Ook de belangrijkste videoformaten worden ondersteund en ondertitels worden correct weergegeven, waarbij de grootte en de positie ervan naar eigen voorkeur zijn aan te passen. Zelfs video's die gebruikmaken van de hevc-codec worden keurig afgespeeld, maar helaas werkte geen enkele van onze uhd-testvideo's. Dit is duidelijk een softwareprobleem, want de hardware kan het gewoon; Netflix-uhd werkt prima en ook het uhd-testkanaal op de Astra 19,2°O-satelliet wordt keurig met 50fps weergegeven.
Energiegebruik en geluid
Bij een lcd-televisie is het energiegebruik voornamelijk afhankelijk van het niveau waarop de backlight is afgesteld, maar doordat bij een oledscherm elke pixel zijn eigen lichtbron is, hangt het verbruik niet alleen van de ingestelde helderheid af, maar ook van de getoonde beelden. Als we een volledig zwart scherm weergeven, meten we het laagste verbruik: 82W. Aangezien er in het geheel geen licht van het scherm komt en je niet eens kunt zien dat de tv aanstaat, zou je een flink lager verbruik verwachten, maar blijkbaar kost het aansturen van een oledscherm toch de nodige energie. Het is te hopen dat LG de efficiëntie van de aanstuurelektronica in de toekomst nog wat weet te verbeteren.
/i/2000639776.jpeg?f=imagenormal)
Als we de helderheid instellen op de maximale stand van 265cd/m², maten we een verbruik van 195W gemiddeld, flink meer dan je van de gemiddelde 55"-lcdtv met led-backlight zou verwachten. Met de helderheid ingesteld op 120cd/m², een normale helderheid om 's avonds bij gematigd omgevingslicht televisie te kijken, kwamen we tot 129W gemiddeld. Met de oledhelderheid op de laagste stand, zo'n 24cd/m², maten we een gemiddeld verbruik van 92W. Door de lage helderheid ziet het beeld er dan zelfs in een volledig verduisterde kamer echter niet meer zo mooi uit, al valt er nadat je ogen aan het donker gewend zijn beter naar het beeld te kijken dan bij een lcdtv op deze lage helderheid. Wie op zoek is naar een hele zuinige tv kan maar beter geen oled-tv kopen. Waar de zuinigste lcdtv's tegenwoordig een A+-energielabel hebben, moet de EG960V het met een B-label doen.
Geluid
De beeldkwaliteit van de EG960V mag indrukwekkend zijn, de geluidskwaliteit is dat zeker niet. Het tegendeel is eerder waar; het geluid valt behoorlijk tegen voor een tv in deze prijsklasse. De kleine luidsprekers die naar beneden gericht onder in de behuizing zijn gemonteerd, brengen een iel geluid ten gehore en er zijn genoeg midrange-televisies te vinden die een stuk beter klinken. Ook zijn de luidsprekers erg dicht bij elkaar gemonteerd, waardoor er van een stereobeeld nauwelijks sprake is.
De verstaanbaarheid van stemmen is op zich niet verkeerd, maar als je naar een concert of film wil kijken, kun je maar beter een extern audiosysteem aansluiten. Het is op zich raar dat er zulke middelmatige luidsprekers in een tv van deze prijsklasse zitten, maar aan de andere kant; als je zoveel geld uitgeeft voor de beste beeldkwaliteit is het ook niet zo gek om nog wat extra te spenderen aan een goed extern audiosysteem.
Inputlag, gebruik met pc en 3d
/i/2000639757.jpeg?f=imagenormal)
Consolebezitters hebben baat bij een televisie met een zo laag mogelijke inputlag, want als de tv er lang over doet om de gamebeelden te vertonen, wordt het moeilijker om actiegames te spelen. We gebruiken de Leo Bodnar-lagtester om de inputlag te meten. Dit apparaatje stuurt, net als een gameconsole, een 1080p60-signaal naar een hdmi-ingang en meet vervolgens hoe lang het duurt voordat de beelden vertoond worden.
In de hiervoor bedoelde spelmodus, waarin zoveel mogelijk beeldverwerking wordt uitgeschakeld, bedraagt de inputlag 60ms, maar soms lukt het om hem verder naar beneden te krijgen. Zo ook deze keer. Nadat we de gebruikte hdmi-ingang hernoemden naar 'Gameconsole', zakte de inputlag naar 55ms, alsnog aan de hoge kant voor fanatieke gamers. De gemiddelde waarde zit rond de 40ms en de beste tv's wat inputlag betreft zitten rond de 20ms.
Gebruik met pc
Als je de EG960V in combinatie met een pc wil gebruiken, heb je eveneens baat bij een zo laag mogelijke inputlag, maar helaas hebben we geen betrouwbare methode om deze te meten op de volledige uhd-resolutie van 3840x2160 pixels. De ouderwetse meetmethode met een crt-monitor ernaast is evenmin geschikt, omdat er geen beeldbuizen bestaan die deze hoge resolutie kunnen weergeven. We zullen het dus moeten doen met een subjectieve observatie. We merken wat inputlag betreft geen enkel verschil tussen 1080 en 2160p, en het verschil zal dus in ieder geval niet groot zijn.
Bij het weergeven van 2160p-beelden op 60fps via hdmi 2.0 valt deze tv niet terug op chroma subsampling en dus gaat er geen kleurresolutie verloren. Het is hiervoor wel nodig om in het menu eerst de functie 'hdmi ultra hd deep colour' aan te zetten, waarna de tv een keer herstart. Daarnaast moet je gebruikmaken van hdmi-aansluiting 1 of 2, want de derde aansluiting is niet zonder chroma subsampling te gebruiken op 2160p60. Dat is overigens voor het weergeven van uhd-videobeelden op 60fps geen enkel probleem, omdat zowat alle videocodecs ook gebruikmaken van chroma subsampling. Alleen als je via de pc naar bijvoorbeeld kleine letters kijkt, kun je de lagere kleurresolutie zien.
3d
Doordat LG gebruikmaakt van passieve brilletjes die niet knipperen, is het prettig naar 3d kijken op de meeste televisies van het merk, maar op een uhd-oledscherm is het nog prettiger. Door de perfecte zwartwaarden en het hoge contrast zien films, inclusief die in 3d, er geweldig mooi uit. Het is wel zaak om op dezelfde hoogte als de tv te zitten, anders krijg je moiré en crosstalk te zien, maar als je eenmaal op de juiste hoogte zit, wordt je getrakteerd op een supermooi 3d-beeld met maar heel weinig crosstalk.
De passieve brilletjes zijn spotgoedkoop en je krijgt er twee van bij de televisie meegeleverd. Ze wegen slechts 15 gram, waardoor je al snel vergeet dat je er een op hebt en doordat ze niet knipperen, gaan ze ook bij het kijken naar een lange film niet vermoeien. Ze kunnen gecombineerd worden met je eigen bril, maar voor brildragers zijn er clip-on-versies te krijgen die erg prettig zitten. Als je het meegeleverde model niet mooi vindt, zijn er allerlei andere modellen te koop, waarvan sommige speciaal voor kinderen zijn gemaakt.
Beeldverwerking
Als je een uhdtv bezit, zul je voorlopig waarschijnlijk vooral naar opgeschaald hd-beeldmateriaal kijken, want het aanbod van kwalitatief goed uhd-materiaal is nog erg karig. De televisiefabrikanten willen altijd doen geloven dat hd-materiaal er op een uhdtv, dankzij geavanceerde algoritmen, beter uitziet dan op een hdtv, maar in onze ervaring is dat niet waar en is de beeldkwaliteit vergelijkbaar. Ook op de EG960V ziet hd-materiaal er prima uit, maar niet beter dan op een hd-oledmodel van LG.
Met de functie Superresolutie moet het lijken alsof de resolutie van de getoonde beelden wordt verhoogd, maar in werkelijkheid is het een vorm van sharpening, waardoor het beeld er op het eerste gezicht wat scherper uitziet. Tegelijk ontstaan er echter ook halo's rond contrastovergangen. Van Rand Verbeteren zou je verwachten dat randen in beeld er beter uit gaan zien, maar hoewel we vele testpatronen hebben geprobeerd, konden we geen verschil in het beeld ontdekken.
/i/2000641524.jpeg?f=imagenormal)
Door Dynamisch Contrast aan te zetten kun je het contrast in het beeld verhogen. Dit is een behoorlijk onzinnige feature op een oled-tv, want er valt simpel weg niets te verbeteren aan het geweldige contrast van deze techniek. Als je het aanzet worden vooral de wat lichtere tinten helderder gemaakt en dat kan handig zijn als je naar beeldmateriaal kijkt dat ernstig is onderbelicht, maar als je het aanzet bij goed materiaal gaan er veel details verloren in de heldere gedeelten van het scherm.
Het kleurbereik van een oledscherm is een stuk groter dan dat van de meeste televisies en als je in het menu voor Kleurbereik Breed kiest, krijg je intensere kleuren te zien. Dit is de stand waarop oledtelevies dikwijls in winkels en op beurzen staan, zodat iedereen kan zien dat de kleuren 'beter' zijn dan die van gewone televisies. Veel mensen zullen de intensere kleuren mooi vinden, maar je krijgt op deze manier simpelweg te veel kleur te zien. Verreweg het meeste beeldmateriaal is volgens de rec709-standaard vervaardigd en alleen als het kleurbereik op Standaard staat, krijg je de juiste kleuren te zien.
/i/2000641525.jpeg?f=imagenormal)
Om beweging er scherper en soepeler uit te laten zien heeft LG Trumotion-beeldinterpolatie toegevoegd. Wij zijn geen liefhebber van beeldinterpolatie, omdat dit soort algoritmen fouten in het beeld veroorzaken en bij de toepassing op filmbeelden krijg je al snel last van het Soap opera-effect. Er zijn drie standen: Vloeiend, Wissen en Gebruiker, waarbij de eerste de meest vloeiende beelden oplevert en de tweede voornamelijk probeert om beweging er scherper uit te laten zien. In de derde stand kun je het algoritme naar eigen smaak aanpassen, al leidde dat bij ons niet tot betere resultaten.
De hogere framerate van Trumotion levert wat meer scherpte in het beeld op bij beweging, maar sommige lcdtv's hebben ook de mogelijkheid om de backlight te laten knipperen en dat levert meestal nog veel meer bewegingsscherpte op ten koste van de helderheid van het beeld. Nu hebben oledschermen geen backlight, maar hetzelfde effect zou bereikt kunnen worden door de oleds zelf korte lichtpulsen te laten weergeven. Helaas zijn er nog geen oledschermen die deze techniek toepassen.
Beeldeigenschappen
De meest opvallende eigenschap van het beeldpaneel is natuurlijk de kromming. Wij zijn geen voorstander van gebogen televisies, omdat het beeld er op geen enkele wijze beter van wordt. De fabrikanten willen ons doen geloven dat er allerlei voordelen aan gebogen schermen zitten, maar het tegendeel is waar, want de geometrie heeft er duidelijk onder te lijden. Als je bijvoorbeeld naar een tenniswedstrijd kijkt, kun je goed zien dat de horizontale lijnen niet recht, maar krom worden weergegeven.
Toch is een gebogen scherm bij het kijken niet storend en dat komt doordat de fabrikanten het slechts een milde kromming meegeven. Zo heeft de EG960V een kromming met een straal van ongeveer 540cm. In de praktijk merk je na een korte gewenningsperiode niet veel meer van het gebogen scherm en valt alleen nog de superieure beeldkwaliteit van het oledscherm op.
LG maakt bij de in televisies gebruikte oledpanelen alleen gebruik van witte oleds, waarvoor rode, groene en blauwe kleurfilters zijn geplaatst. Per pixel wordt ook nog een vierde oled gebruikt, zonder kleurfilter. Het probleem met gekleurde oleds die geen kleurfilters nodig hebben, is dat ze niet allemaal even lang meegaan. Na verloop van tijd kan de kleurweergave van dergelijke panelen veranderen. Daar hebben de schermen van LG dankzij het gebruik van enkel witte subpixels dus geen last van.
Toch heeft de Koreaanse fabrikant bij de overgang van hd- naar uhd-panelen de grootte van de afzonderlijke subpixels aangepast. Het is niet duidelijk of deze verschillende groottes nodig zijn om de kleurbalans op orde te krijgen of dat toch de levensduur in de overwegingen is meegenomen. Op de macrofoto's hieronder kun je goed de afmetingen van de verschillende subpixels zien. Links zie je een hd-oledpaneel van LG en rechts een uhd-paneel.
Kijkhoeken
Om te laten zien hoe het beeld eruitziet als je niet recht voor de tv zit, hebben we twee foto's gemaakt met identieke belichting, de ene recht van voren en de andere onder een hoek van vijfenveertig graden.
We zien dat de kijkhoeken eigenlijk perfect zijn. De helderheid neemt onder een hoek niet noemenswaardig af en ook de kleurweergave en het contrast blijven supergoed als je onder een hoek kijkt; hier kan geen enkele lcdtv tegenop.
Om te laten zien hoe de uniformiteit van het beeld is, hebben we foto's gemaakt van een volledig wit beeld.
Ook hier zien we pure perfectie; er zijn geen verschillen in helderheid waar te nemen, zoals we dat bij lcdtv's altijd wel zien, en ook onder een hoek blijft het beeld perfect. Met een lichtmeter kunnen we kleine verschillen in helderheid waarnemen tussen de boven- en onderkant van het scherm, maar met het blote oog zien we deze verschillen absoluut niet.
Normaal gesproken laten we op deze plek de backlight-bleeding zien door een zwart beeld met een lange sluitertijd te fotograferen, maar omdat een oledscherm helemaal geen backlight heeft, straalt het scherm bij de weergave van een zwart beeld in het geheel geen licht uit en valt er dus niets te fotograferen. In onze volledig verduisterde tv-testruimte zie je helemaal niets meer als je de tv een zwart beeld laat weergeven en het is dan op geen enkele wijze te zien dat de tv aanstaat.
Metingen en kalibratie
Doordat oledtelevisies net als plasma- en crt-televisies zijn voorzien van een auto brightness limiter, die als er veel wit in het beeld te zien is de helderheid reduceert, is de maximale helderheid afhankelijk van de beeldinhoud. Dit is gedaan om te voorkomen dat de voedingscircuits overbelast raken en gelukkig valt het reduceren van de helderheid tijdens het kijken meestal niet op. Alleen als er een volledig wit beeld wordt weergegeven is goed te zien dat de helderheid lager is.
Als we een testbeeld weergeven waarvan 10 procent van de oppervlakte wit is en de rest zwart, meten we een maximale helderheid van 433cd/m², bij 25 procent wit bedraagt de helderheid 372cd/m² en bij een volledig wit scherm loopt de maximale helderheid terug naar 170cd/m². Als je de helderheid lager afstelt, werkt de abl minder heftig en bij een helderheid rond de 100cd/m² heeft de abl zelfs helemaal geen invloed meer op de helderheid. In de praktijk is er helderheid genoeg beschikbaar voor een goed beeld in verreweg de meeste lichtomstandigheden, al moet al te fel licht in de kijkruimte worden vermeden. In een winkel met felle verlichting ziet het beeld er wellicht net even wat minder mooi uit dan dat van sommige lcdtv's met een zeer hoge lichtopbrengst, maar thuis, waar de meeste mensen geen felle lichtbronnen hebben, is er ruim voldoende helderheid beschikbaar.
Contrast
De belangrijkste maatstaf voor de beeldkwaliteit is het contrast, dat wij altijd meten volgens de ansi-standaard. Omdat oledtelevisies bij het weergeven van zwart in het geheel geen licht uitstralen, heeft deze meting geen nut, omdat de contrastverhouding dan uitkomt op oneindig staat tot een. Dat betekent concreet dat het contrast door de perfecte zwartwaarde gewoon supergoed is en dat vertaalt zich in een indrukwekkende beeldkwaliteit, waar geen enkele andere beeldschermtechniek aan kan tippen. Het hoge contrast gecombineerd met de hoge uhd-resolutie maakt dat er wat beeldkwaliteit betreft nog nauwelijks wat te wensen overblijft.
We hebben wel een grijstintenmeting gedaan. Deze meting zegt veel over de kleurweergave, want als grijs zonder kleurzweem wordt weergegeven, worden de meeste andere kleuren ook correct weergegeven. Hieronder zie je het resultaat van de beeldpreset ISF Expert 1, die van alle presets het beste resultaat geeft.
/i/2000639357.png?f=imagenormal)
We zien dat er nog wel wat aan de kleurweergave te verbeteren valt, want vooral groen is onvoldoende in het beeld aanwezig en van blauw zien we wat te veel. Ook verloopt de gammagrafiek niet helemaal netjes. Met een gemiddelde ΔΕ2000 van 4,7 is de afwijking zo groot dat hij met het blote oog goed te zien is.
Na de grijstinten hebben we de primaire en secundaire kleuren gemeten.
/i/2000639358.png?f=imagenormal)
Aan de randen van de driehoek die representeert welke kleuren er kunnen worden weergegeven is de kleurweergave nauwkeuriger en met een gemiddelde ΔΕ2000 van 2,9 zijn de afwijkingen van deze meting net niet groot genoeg om met het blote oog te worden gezien.
Kalibratie
Om de afwijkingen terug te dringen tot acceptabele waarden zijn we aan de slag gegaan met onze Spectracal C6-colorimeter in combinatie met Calman v5-software.
/i/2000639359.png?f=imagenormal)
Na een tweestapskalibratie kwamen we uiteindelijk uit op de volgende waarden: blauw laag op -3 en groen hoog op 13. Let op dat deze waarden bij andere EG960V's door verschillen per exemplaar tot heel andere resultaten kunnen leiden. Na de kalibratie verloopt de gammagrafiek nog steeds niet zoals we dat graag zouden zien, maar de afwijkingen blijven allemaal onder een ΔΕ2000 van 3, waardoor ze niet zichtbaar zijn. Met een twintigstapskalibratie is de gammagrafiek overigens prima recht te trekken, maar veel zichtbare winst zal dat, vanwege de geringe afwijkingen, niet opleveren.
/i/2000639360.png?f=imagenormal)
Ook bij de primaire kleuren zijn de afwijkingen na kalibratie dusdanig klein dat ze met het blote oog niet zichtbaar zijn. Het is jammer dat de afwijkingen voor kalibratie wat aan de hoge kant zijn, maar ernstig is het allemaal niet, want ook zonder kalibratie weet het beeld van deze tv dankzij het enorme contrast veel indruk te maken.
Specificaties en fotogalerij
| Categorie |
Televisies |
| Merk |
LG |
| Product |
LG EG960V |
| Uitvoering |
55" Zilver, Zwart |
| Schermdiagonaal |
55" |
| Vorm scherm |
Gebogen |
| Resolutie (tv) |
3840x2160 (Ultra-HD) |
| Beeldverhouding |
16:9 |
| HD specificatie |
Ultra-HD |
| Televisietype |
OLED |
| Paneelfabrikant |
LG |
| 3d-ondersteuning |
Ja |
| 3d-technologie |
Passief |
| 2d-conversie |
Ja |
| Meegeleverde 3d-brillen |
2 |
| Smart-tv-besturingssysteem |
LG webOS 2.0 |
| Omroepen on demand |
NPO gemist (NL), RTLXL (NL) |
| Overige onlinecontent |
Kijk.nl (SBS/Net5/Veronica), Netflix, Netflix (Ultra HD), Videoland on demand (NL), Webbrowser, YouTube |
| Aantal tuners |
1 |
| Common Interface |
CI+ |
| Geschikt voor |
CanalDigital, KPN Digitenne, Ziggo |
| Video in |
Component Video, Composiet, 3x HDMI, Scart |
| Hoogste HDMI-versie |
HDMI 2.0 |
| DLNA |
Ja |
| Miracast |
Ja |
| Verbinding (Audio) |
Audio (3,5mm), Audio Digitaal (S/PDIF) |
| Verbinding (Ethernet) |
Ethernet 100Mbit/s |
| Verbinding (USB) |
2x USB 2.0, USB 3.0 |
| Wifi aanwezig |
Ja |
| Verbinding (wlan) |
802.11a, 802.11b, 802.11g, 802.11n |
| 5GHz-ondersteuning |
Ja |
| Bluetooth aanwezig |
Ja |
| Bluetooth-versie |
Bluetooth 4.0 |
| Speakers |
Intern Stereo |
| Frontspeakervermogen (RMS) |
20W |
| Televisie-eigenschappen |
24p, Appbediening, Firmware-upgrade mogelijk, Opnemen / Timeshift, OSD, Ruisonderdrukking, Slaaptimer, Spraakgestuurd |
| Beugelbevestiging |
Vesa 400mm |
| Introductiejaar |
2015 |
| Televisiekleur |
Zilver, Zwart |
| Hoogte |
760mm |
| Hoogte (zonder voet) |
719mm |
| Breedte |
1,226m |
| Diepte |
213mm |
| Diepte (zonder voet) |
49,9mm |
| Gewicht |
18,9kg |
| Beeldverhoudingen |
16:9 |
Conclusie
De EG960V heeft indruk op ons weten te maken, maar toch waren er een paar verbeterpuntjes. Het energiegebruik bijvoorbeeld; dat is niet heel hoog, maar een recente lcdtv verbruikt een stuk minder elektriciteit. Het luidsprekersysteem klinkt niet beter dan dat van de gemiddelde midrange-televisie. Nu is het natuurlijk zo dat ingebouwde luidsprekers door de beperkte ruimte in de behuizing van een platte tv nooit zo goed zullen klinken als een goed extern systeem, maar toch mag je in een televisie van deze prijsklasse best wat betere luidsprekers verwachten.
Ook is de precisie van de kleurweergave zonder kalibratie onvoldoende. De weergave is alles behalve slecht en met het blote oog ziet het beeld er ondanks de gemeten afwijkingen zeer goed uit, maar in deze prijsklasse mag je verwachten dat op zijn minst een van de presets een correcte weergave oplevert. Toch nemen wij de minpuntjes graag voor lief. Dat komt doordat het hoge contrast van deze televisie een ongeëvenaarde beeldkwaliteit biedt, waar geen enkele andere tv aan kan tippen. Bovendien werkt de bediening door middel van de nieuwe Magic Remote erg prettig en zit webOS eenvoudig en duidelijk in elkaar.
Voor de meeste mensen zal de hoge prijs een dealbreaker zijn, maar als je de fantastische beeldkwaliteit vergelijkt met die van andere high-end modellen is die prijs eigenlijk heel redelijk. Geen enkele andere tv heeft een perfecte zwartweegave, dit enorm goede contrast, een dermate goede uniformiteit en zulke perfecte kijkhoeken. Tel daar de hoge uhd-resolutie bij op en je krijgt een beeldkwaliteit die veel beter is dan die van alle andere televisies. Als je naar mooi uhd-beeldmateriaal kijkt, lijkt er soms zoveel diepte in het beeld te zitten dat het net is alsof je naar een 3d-film zit te kijken, terwijl dat helemaal niet zo is. Overigens is ook de 3d-weergave van deze tv veel beter dan die van alle andere televisies.
Eindoordeel
:fill(white):strip_exif()/i/2000572448.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2000640033.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640032.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640031.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640052.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640054.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640053.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640043.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640045.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640044.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640059.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640039.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640038.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000594847.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000594848.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640029.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640030.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640027.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000640028.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000639775.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000639774.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2000572448.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/u/243772/images2.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/681337/crop5894a01f7c157_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/39500/BoGy_4_Tweakers_60.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/539161/crop6072cf03cc2ea_cropped.jpg?f=community){kind=small}
.:strip_icc():strip_exif()/u/137443/ronavatar2.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/472627/crop5c83fe498b36e_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/35873/sim_icon.jpg?f=community){kind=icon}
:strip_exif()/u/169215/Mixer.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/86805/avatar_1649.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/286795/crop5b1a42cd59dfd_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/138339/crop5edaa1d094734_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/447317/crop5e9f33b668c3d_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/31541/crop66ab69c496dd9_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/201305/Pig.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/235816/crop596740581e453_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/40697/android%2520eating.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/116600/crop5be04a1ae3ded_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/127590/crop5cce81c658561_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/7013/spunky_main.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/96648/shakira.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/37788/8_70mach1_1.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/16991/nozzman_avatar_4.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/484156/4421153_1_sma.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/229579/crop5b1e67590d92c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/285051/teaglass_tweakers.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/23145/dr.jpg?f=community){kind=small}
/u/1983/whiteButton.png?f=community){kind=small}
/u/175440/crop5b5f0d899a5e8_cropped.png?f=community){kind=small}
).
:strip_icc():strip_exif()/u/83849/pat1.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/209540/crop639a155fc38be.jpg?f=community){kind=small}
/u/270805/crop65324d247d6be_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/124925/seismiccharge-60x60.jpg?f=community){kind=small}
/u/365575/crop66772dbf859bd.png?f=community){kind=small}
/u/295372/crop62c2de4e919dd.png?f=community){kind=small}
/u/290031/tweakersicon2.png?f=community){kind=small}
/u/151531/crop5b7a94dcf3c4a_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/378763/Matrix2.JPG?f=community){kind=small}
