Inleiding
In deze vergelijking bekijken we vijf high-end smartphones die bekendstaan om hun goede camera. We hebben dit keer eens niet gekeken naar zaken als accuduur, processorkracht en besturingssysteem, maar enkel naar de kwaliteit van de camera. De Samsung Note 4 kwam als beste allrounder uit de bus. Dit toestel maakt in de meeste gevallen goed belichte, scherpe foto's met een correcte kleurtemperatuur, al presteren de andere toestellen ook niet slecht.
Prijs bij publicatie: € 749,-
Er zijn steeds meer verschillende types camera's. Denk bijvoorbeeld aan systeemcamera's die aan een opmars begonnen zijn, maar ook aan compactcamera's met grote sensor. Camerafabrikanten hebben merkbaar last van de steeds beter wordende camera's in smartphones en moeten daardoor flink innoveren om met een 'echte' camera meerwaarde te kunnen bieden.
Dat camera's in smartphones steeds beter worden, is niet gek. Fabrikanten gebruiken grotere sensoren, betere en meer lichtsterke lenzen en steeds slimmere software. Het grootste voordeel blijft nog steeds dat veel mensen een smartphone altijd op zak hebben en dus altijd over een camera beschikken zonder daarvoor met een tas te moeten sjouwen of een jaszak te hoeven opofferen. Ook is iedere smartphone voorzien van de laatste technologie, zoals 3g/4g, wifi, nfc en gps, terwijl dat bij veel fotocamera's nog te wensen overlaat. Bovendien is de functionaliteit van een smartphonecamera uit te breiden via apps, terwijl camerafabrikanten over het algemeen erg terughoudend zijn met nieuwe functionaliteit via firmware-updates.
Daarom vonden wij het, na alle smartphone- en camerareviews, de hoogste tijd om de camera's van enkele high-end smartphones eens onderling te vergelijken. Welke smartphone maakt de beste foto's en video's?
/i/2000569354.jpeg?f=imagenormal)
Testopzet en specificaties
Voor deze test hebben we vijf recente smartphones geselecteerd die bekend staan om hun goede camera. Een voorwaarde voor de selectie was dat ze in 2014 geïntroduceerd zijn en kwalitatief goede hardware gebruiken voor fotografie en video.
We kwamen uit bij de Apple iPhone 6 Plus, LG G3, Nokia Lumia 930 van Microsoft, Samsung Galaxy Note 4 en Sony Xperia Z3. De Nexus 6 hadden we ook graag willen meenemen, maar deze was gedurende onze testtijd niet beschikbaar en hetzelfde geldt voor de HTC Desire Eye. De Galaxy K Zoom van Samsung is een buitenbeentje; het is dankzij zijn vormgeving evenveel smartphone als compactcamera en hebben we daarom niet meegenomen. De iPhone 6 is identiek aan de Plus, maar beschikt niet over optische beeldstabilisatie, waardoor we dus voor de Plus gekozen hebben.
Specificaties
|
Apple |
LG |
Nokia |
Samsung |
Sony |
Type |
iPhone 6 Plus |
G3 |
Lumia 930 |
Note 4 |
Xperia Z3 |
Megapixels |
8 |
13 |
20,2 (5)* |
16 |
20,7 (8)* |
Sensorgrootte |
1/3" |
1/3,06" |
1/2,5" |
1/2,6" |
1/2,3" |
Lens lichtsterkte |
f/2.2 |
f/2.4 |
f/2.4 |
f/2.2 |
f/2.0 |
Frontcamera |
1,2 mp |
2,2 mp |
1,2 mp |
3,7 mp |
2,2 mp |
Scherm |
5,5" |
5,5" |
5" |
5,7" |
5,2" |
Schermresolutie |
1920x1080 |
2560x1440 |
1920x1080 |
2560x1440 |
1920x1080 |
OS |
iOS |
Android |
Windows Phone |
Android |
Android |
Flitser |
Dubbel |
Dubbel |
Dubbel |
Enkel |
Enkel |
Slo-mo (fps) |
240/120 |
120 |
nee |
120 |
120 |
|
|
|
|
|
|
Features |
|
|
|
|
|
Optische stabilisatie |
ja |
ja |
ja |
ja |
nee, digitaal |
Sluitertijd instelbaar |
nee |
nee |
ja |
nee |
nee |
Diafragma instelbaar |
nee |
nee |
nee |
nee |
nee |
ISO instelbaar |
nee |
nee |
ja |
ja |
ja |
Belichtingscompensatie |
ja |
nee |
ja |
ja |
ja |
Hulplijnen |
ja |
ja |
ja |
ja |
nee |
Micro-sd-slot |
nee |
ja |
nee |
ja |
ja |
Waterbestendig |
nee |
nee |
nee |
nee |
ja |
Fasedetectie af |
ja |
infraroodlaser |
nee |
ja |
nee |
Witbalans |
ja |
ja |
ja |
ja |
ja |
HDR |
ja |
ja |
ja |
ja |
ja |
Filters |
ja |
ja |
ja |
ja |
ja |
Bracketing |
nee |
nee |
ja |
nee |
nee |
RAW |
nee |
nee |
ja |
nee |
nee |
4k video |
nee |
ja |
nee |
ja |
ja |
* foto's worden (optioneel) naar een lagere resolutie omgerekend
In deze vergelijking hebben we onze aandacht primair gericht op de foto- en videomogelijkheden van de telefoons. Daarbij spelen verschillende zaken een rol, zoals de sensoromvang, lichtsterkte van de lens, filmmogelijkheden, autofocus, snelheid, instellingsmogelijkheden en natuurlijk het gebruik in de praktijk.
Een belangrijke beperking tijdens de vergelijking was dat lang niet alle telefoons handmatige instellingen, zoals een zelfgekozen lichtgevoeligheid en sluitertijd ondersteunen. Tijdens de vergelijking was dat alleen mogelijk bij de Nokia Lumia 930, Samsung Note 4 en Sony Xperia Z3. Bij Android-toestellen is dit vanaf Android 5.0 Lollipop voortaan standaard mogelijk via apps van derden, maar nog lang niet alle bestaande smartphones zijn gereed voor Lollipop. Bij de iPhone zijn de iso-waarde en sluitertijd niet in te stellen via de standaard camera-app, maar vanaf iOS 8.0 is dat wel mogelijk via apps van derden.
Een rechtstreekse vergelijking van de beelden, van onze testkaart bijvoorbeeld, is daardoor lastig omdat de instellingen dus niet identiek zijn. Normaliter testen we met een vaste diafragma- en iso-waarde voor een rechtstreekse, eerlijke vergelijking. Dat was nu niet mogelijk, maar de omstandigheden waren wel steeds identiek en de hogere gevoeligheden zijn getest door de led-verlichting die de testkaart verlicht handmatig te verlagen. Voor de andere foto's is de camera in de automatische stand gebruikt, met uitzondering van de flits en hdr-stand, die handmatig zijn aan- en uitgezet.
Resolutie
Een andere lastige variabele van de smartphones is de onderling sterk afwijkende resolutie. Zo is het lastig om de 20-megapixel foto's van bijvoorbeeld de Sony Xperia Z3 te vergelijken met de 8-megapixelfoto's van de iPhone 6 Plus. Wat het nog complexer maakt is dat sommige smartphones, zoals die van Nokia en de Sony, foto's terugrekenen naar een lagere resolutie. Nokia doet dat met de Lumia 930 op zo'n manier dat de oorspronkelijke 20-megapixelfoto nagenoeg onbewerkt is. Alleen de verkleinde versie van 5 megapixels is geoptimaliseerd en vertoont bijvoorbeeld ook het effect van digitaal inzoomen.Het verschil tussen de 20- en 5-megapixelfoto is daardoor erg groot, alleen al vanwege de toegepaste verscherping en andere beeldoptimalisaties die dus alleen op de verkleinde foto toegepast worden. Aangezien raw ook nog lang niet op alle smartphones mogelijk is, waren de bewerkte jpeg-beelden dus het uitgangspunt voor de vergelijking.
Links het onbewerkte beeld van de Lumia 930, rechts het bewerkte beeld van 5 megapixel
Voor een eerlijke beoordeling hebben we de resolutie van alle foto's teruggebracht naar 5 megapixels. Op die resolutie zijn de foto's optimaal te beoordelen. Voor de volledigheid hebben we uiteraard ook naar de oorspronkelijke beelden gekeken, maar de verkleinde foto's zijn leidend.
Autofocus, sensor en optiek
Dat de vijf bekeken topmerken onderling een andere kijk op fotografie hebben, blijkt uit de specificaties. Er zijn veel overeenkomsten, maar ook veel verschillen. Zo stellen de iPhone 6 Plus en Samsung Note 4 sneller scherp dankzij geïntegreerde fasedetectie-autofocuspunten op de sensor, terwijl de LG G3 een eveneens rappe laserautofocus gebruikt. De Lumia 930 en Xperia Z3 hebben geen fasedetectie- of laserautofocus. Dat verschil is in de praktijk ook echt merkbaar. Beide camera's hebben wat tijd nodig om scherp te stellen. Bij slecht licht is de Lumia extra traag omdat er dan eerst een hulplicht aangaat.
/i/2000570343.jpeg?f=imagenormal)
Sensor en resolutie
Van alle smartphones heeft de Sony Xperia Z3 fysiek gezien de grootste sensor. Deze is met 1/2,3" even groot als een compactcamera. De resolutie is met 20,7 megapixels ook het hoogst, al worden foto's in de autostand teruggebracht naar 8 megapixels en werkt ook de hdr-modus alleen op die lagere resolutie. Hetzelfde geldt voor de Nokia Lumia die zijn 20,2-megapixelfoto's verkleint naar 5 megapixels en alleen de kleine versie voorziet van verscherping en kleur- en contrastverbeteringen. De sensoren van de iPhone 6 Plus en de LG zijn het kleinst van de vijf met een maat van respectievelijk 1/3" en 1/3,06", al is dat nog steeds relatief groot in vergelijking met de 1/4", 1/3,6" en 1/3,2" sensoren die we ook vaak in smartphones aantreffen.
Lens en stabilisatie
De Sony Xperia Z3 is uitgerust met de meest lichtsterke lens - f/2.0 - wat in combinatie met de relatief grote sensor een knappe prestatie is. De LG G3 en de Nokia Lumia 930 zijn met f/2.4 het minst lichtsterk van de vijf. Met uitzondering van de Z3 zijn alle smartphones in deze vergelijking voorzien van optische beeldstabilisatie.
Flitser
De iPhone 6 Plus, LG G3 en Nokia Lumia 930 zijn voorzien van een dubbele led-flitser met twee verschillende kleuren, terwijl de Samsung Note 4 en de Sony Xperia Z3 het met een enkele flitser moeten doen.
V.l.n.r. Apple iPhone 6 Plus, LG G3, Nokia Lumia 930, Samsung Note 4, Sony Xperia Z3
In de praktijk zijn de verschillen best groot. De flitsfoto's van de Note 4 en de iPhone zijn het beste, omdat zowel de achtergrond als voorgrond goed is belicht en de kleuren naturel ogen. De foto's van deze toestellen zijn scherp, rijk aan contrast en ook de witbalans laat zich niet van de wijs brengen.
De flits van de LG G3 is krachtig, maar het geheel is nogal overbelicht en de geportretteerde daardoor aan de de bleke kant. Er is een beetje sprake van rode ogen. De flitsfoto van de Lumia is niet verkeerd, maar wat flets en aan de donkere kant. De Xperia Z3 heeft duidelijk moeite met de verlichte achtergrond. De flits is vrij zwak en het licht van de achtergrond overheerst. De flits leidt bij veel smartphones tot rode ogen.
V.l.n.r. Apple iPhone 6 Plus, LG G3, Nokia Lumia 930, Samsung Note 4, Sony Xperia Z3
Ook bij de foto's zonder flits zijn de verschillen groot. De Note 4 en de iPhone 6 worden nu afgeleid door de verlichte achtergrond, ondanks dat er op de persoon wordt scherpgesteld. De Xperia Z3 heeft ernstig last van overstraling vanuit de achtergrond, wat de foto niet ten goede komt. De Lumia 930 heeft daar ook een heel klein beetje last van. Het eindresultaat is aan de donkere kant, al zijn er wel details in het gezicht zichtbaar. De LG G3 levert in dit geval het beste resultaat.
Features en instellingsmogelijkheden
Het aantal instellingsmogelijkheden verschilt flink per smartphonemodel. In de meeste gevallen wordt de interface zo clean mogelijk gehouden en zijn alleen de belangrijkste functies onder handbereik. Dat is ook wel logisch, want smartphones worden vooral gebruikt voor snapshots. Slechts een enkeling zal meer dan 20 seconden besteden aan het optimaal instellen van een smartphone. Hetzelfde geldt voor fotograferen of filmen vanaf statief. Het gebeurt, maar het is vrij uitzonderlijk. In die zin is het logisch dat fabrikanten voor de meest eenvoudige bediening kiezen. De meer ervaren fotograferende tweakers zullen geavanceerde functies natuurlijk wel waarderen. Dergelijke functies zijn wellicht niet dagelijks nodig, maar het is wel handig als er in ieder geval een optie is om ze te gebruiken.
V.l.n.r. Apple iPhone 6 Plus, LG G3, Nokia Lumia 930, Samsung Note 4, Sony Xperia Z3
Van de hier besproken smartphones bieden die van Samsung, Nokia en Sony de meest uitgebreide opties. De Xperia Z3 heeft naast een automatische stand, genaamd 'Superieur automatisch', ook een handmatige stand. Wanneer deze eenmaal geactiveerd is, kan in een speciaal menu de resolutie, iso-waarde en lichtmeting worden gewijzigd en zijn opties als hdr en beeldstabilisatie in- of uitschakelen. De Samsung is rijk uitgerust wat betreft geavanceerde opties, al zitten die wel verstopt in een menu van twee lagen diep. In dat menu zijn onder andere belichtingscompensatie, de iso-waarde, witbalans, lichtmeting en hulplijnen te vinden en in te stellen. De hdr-stand, fotoresolutie en zelfontspanner zijn altijd zichtbaar in de interface. Bij de Nokia Lumia 930 is geen menu nodig om geavanceerde opties te vinden: de flitser, witbalans, scherpstelling, iso-waarde sluitertijd en helderheid zijn altijd onder handbereik, wat de meer ervaren fotografen zeker zal aanspreken. De Lumia is de enige smartphone met de mogelijkheid om de sluitertijd in te stellen en gebruik te maken van bracketing. Met dat laatste maakt de camera meerdere foto's met verschillende belichtingen, waarbij het aantal foto's en de minimale en maximale belichtingswaarde zelfs is in te stellen. De camera-interface van de Lumia onderscheidt zich van de concurrentie doordat de meest gebruikte instellingen als overlay op het scherm kunnen worden getoverd en daarmee heel eenvoudig waarden kunnen worden gewijzigd.
De LG biedt vrij weinig instellingsmogelijkheden. Via een menu-optie zijn hulplijnen te activeren, kan de resolutie worden aangepast en is de hdr-stand aan- of uit te zetten. Ook de iPhone blinkt niet uit met instellingsmogelijkheden. Je kunt de flitser, hdr-stand, creatieve filters en de zelfontspanner activeren en overschakelen naar een andere foto- of videomodus en dat is het wel. Apple heeft nog één troef achter de hand waarmee de iPhone wel uitblinkt. Als de gebruiker op het scherm tikt om op een bepaald punt scherp te stellen, kan door omhoog of omlaag te bewegen de belichting direct worden aangepast. We zouden deze methode ook graag bij de andere smartphones willen terugzien, want het werkt bijzonder effectief en eenvoudig.
Verder missen we bij de standaard-camera-app hier en daar wat functionaliteit. Zo is de LG G3 de enige zonder belichtingscompensatie - een belangrijke feature die op iedere camera hoort te zitten en biedt de Sony Xperia geen optie voor hulplijnen, al kunnen gebruikers natuurlijk altijd uitwijken naar apps van derden.
Apps
Het mooie van een smartphone is natuurlijk dat de niet afhankelijk bent van de features en de interface van de smartphonefabrikant. Voor alle platformen is een groot aanbod van apps van derden, waarmee zowel de interface kan worden aangepast als de functionaliteit van de camera kan worden uitgebreid. Als de standaard-app bijvoorbeeld geen hulplijnen toont, de sluitertijd en de diafragmawaarde niet vermeld worden of de iso-waarde niet kan worden gewijzigd, dan is er een grote kans dat dit via apps van derden wel kan. Dit is uiteraard wel afhankelijk van de ontwikkelkit die de maker van het besturingssysteem heeft uitgebracht - niet alle mogelijkheden zijn doorgaans vrijgegeven. Zo is het wijzigen van de iso-stand pas een optie sinds iOS 8.0 en Android 5.0 Lollipop.
Activeren van de camera
We hebben ook gekeken hoe snel je de camera kunt activeren als je de smartphone uit je broekzak of tas gehaald hebt. De iPhone 6 (Plus) en de Note 4 doen dat via het touchscreen. Bij de Lumia en Xperia kan dat door het indrukken van de cameraknop, bij de LG-smartphone is dat in te stellen bij het indrukken van een van de volumeknoppen. Het invoeren van de beveiligingscode is niet nodig en je hoeft ook niet handmatig een app op te starten.
Andere verschillen
Los van het fotografische deel zijn er ook nog een aantal andere opvallende verschillen. De Galaxy Note 4 en LG G3 hebben de hoogste schermresolutie met 2560x1440 pixels. Het verschil in scherpte is in vergelijking met de 1080p schermen van de andere smartphones nauwelijks waarneembaar met het blote oog. Het 5"-beeldscherm van de Nokia Lumia 930 is het kleinst van de vijf en het 5,7"-exemplaar van de Samsung Note 4 is het grootst. Fysiek gezien is de iPhone het grootste toestel, hoewel de schermomvang van 5,5" gelijk is aan dat van de LG.
Bij de LG, Samsung en Sony is het geheugen uitbreidbaar met micro-sd-kaartjes, maar bij de iPhone 6 (Plus) en de Lumia 930 kan dat niet en ben je afhankelijk van het interne geheugen. Voor wie veel fotografeert of filmt is dat een nadeel, want voor meer opslag moet je dan een duurdere uitvoering kopen. Over duur gesproken, de iPhone 6 Plus en de Note 4 zijn met afstand het duurst. De LG en de Nokia zijn het meest betaalbaar en de Sony zit een beetje in het midden. Waar Sony zich overigens - los van de grote sensor - mee onderscheidt is de waterdichte behuizing. Juist voor het maken van foto's en video's kan dat in sommige situaties een uitkomst zijn, hoewel het zelden echt mooie foto's oplevert.
Beeldkwaliteit
Naast praktijkfoto's hebben we, net zoals bij de fotocamera's, gebruik gemaakt van de Tweakers-testkaart. Deze wordt altijd op dezelfde manier verlicht door twee professionele led-lampen en bestaat uit verschillende foto's en patronen. Voor de beoordelingen houden we met behulp van vergelijkingssoftware de beelden steeds naast elkaar. We vergelijken dan afzonderlijke delen van de kaart, zoals een portret of een grijsvlak. Het gaat dan dus steeds om een uitsnede van de testkaart. Om de testkaart te fotograferen zijn de smartphones vanaf een statief gebruikt, met behulp van een universele houder.
/i/2000570146.jpeg?f=imagenormal)
De Tweakers-testkaart in volle glorie (testfoto gemaakt met de Nokia Lumia 930)
Voor een goede vergelijking zijn alle foto's teruggerekend naar 5 megapixels, overeenkomstig met de laagst gebruikte resolutie van de vijf smartphones. Dat is afgestemd op de resolutie van de Nokia Lumia 930 die weliswaar ook op 20 megapixels kan fotograferen, maar dan de beelden onbewerkt opslaat. De 5-megapixelfoto's zijn wel bewerkt, al is Lumia 930 in vergelijking met de andere smartphones dan nog steeds vrij behoudend op dat vlak.
Resultaten
De Samsung Note 4 levert de scherpste beelden af, waarbij zelfs de tekst in de hoeken nog vrij scherp is. De Apple iPhone 6 Plus is eveneens vrij scherp. De Sony Xperia Z3 is nogal onscherp in de hoeken, maar in het midden wel weer heel scherp. De LG G3 en de Nokia Lumia 930 zijn in vergelijking met de andere smartphones wat minder scherp. In het grijsdeel zijn de beelden van de iPhone 6 Plus en de Lumia 930 mooi egaal, terwijl die van de Note 4 en Xperia Z3 wat lichte verticale strepen tonen. Het grijsvlak van de G3 vertoont wat ruis en dat is opvallend aangezien de foto op ISO50 gemaakt is.
V.l.n.r. iPhone 6 Plus, G3, Lumia 930, Note 4, Xperia Z3
Als we naar een uitsnede van een model op de testkaart kijken, dan beoordelen we het resultaat van de Note 4 als beste. De foto is duidelijk softwarematig verscherpt, maar het resultaat mag er zijn. De foto is helder, de kleuren zijn goed en de huidtinten mooi egaal. De beelden van de iPhone 6 Plus en de G3 zijn scherp en gedetailleerd, maar wel wat grof waardoor artefacts te zien zijn; de detaillering is nogal grof. De foto van de Xperia Z3 is mooi, maar wat zacht en licht. Door de zachtheid is de scherpte minder dan de concurrentie, maar daar staat tegenover dat er ook geen artefacts te zien zijn. Dat geldt ook voor de Lumia. Het beeld is zo zacht dat het feitelijk wat onscherp is. De beelden laten zich wel goed bewerken, maar zelfs dan haalt het resultaat het niet bij dat van de Note 4.
/i/2000570139.jpeg?f=imagenormal)
De foto hierboven toont uiterst links een uitsnede van de 5-megapixelfoto van de Lumia 930, die nogal zacht is. Het middelste beeld is identiek, maar dan via Photoshop voorzien van verscherping en een hoger contrast. De uitsnede rechts is rechtstreeks afkomstig van de Note 4, ter referentie.
/i/2000570135.jpeg?f=imagenormal)
V.l.n.r. Note 4, Lumia 930, Xperia Z3, iPhone 6 Plus, Lumia 930
In de tweede uitsnede, van een ander model, zien we dezelfde resultaten terug. De foto van de Note 4 is zeer scherp en goed belicht. De Xperia Z3 is wat overbelicht en de iPhone 6 en de G3 zijn wat onderbelicht. De foto van de Lumia 930 is opnieuw vrij zacht, al is de huid daardoor wel erg mooi egaal. Een purist zou deze foto dan ook als beste kunnen waarderen, terwijl een ander liever het scherpe eindresultaat van de Note 4 heeft.
In het donker
V.l.n.r. iPhone 6 Plus, Xperia Z3, G3, Lumia 930, Note 4
Wanneer we de belichting zo veel mogelijk verminderen, krijgen de smartphones het zwaar. In de meeste gevallen gebruiken ze dan de hoogst mogelijke lichtgevoeligheid, uitgedrukt in iso-waarde. De Xperia Z3 en de Lumia 930 schieten omhoog naar ISO3200. De iso-waarde van de Note 4 en de G3 staat op dit niveau niet meer in de exif-vermeld, maar wij vermoeden dat ze op dezelfde waarde functioneren. De iPhone 6 Plus blijft eigenwijs op ISO500 werken, terwijl hij tot ISO2500 kan gaan. De foto is dan ook aan de donkere kant, maar toont wel de meeste scherpte en details.
Sony kiest op iso 3200 voor veel ruisreductie. Er is dan ook weinig ruis te zien, maar er zijn ook erg amper details meer over. De foto is wel goed belicht, terwijl de concurrenten wat donker zijn, waardoor het eindresultaat ons niet tegenvalt. De LG gebruikt een zeer grove ruisreductie waardoor er maar weinig details overblijven. De foto is bovendien erg donker. Op ISO3200 zijn de foto's van de Lumia 930 vrij grof en kleurloos en dat geldt ook voor de Note 4.
Avondlicht
Smartphones presteren het best wanneer het licht goed is, zoals buiten overdag. Binnen of tijdens de schemering wordt de camera zwaar op de proef gesteld, want er is dan weinig licht. Er dan een langere sluitertijd nodig om een foto goed te belichten of de lichtgevoeligheid moet worden opgeschroefd door het signaal te versterken. Dat laatste leidt tot ruis, wat vervolgens weer bestreden wordt door softwarematige ruisreductie. Ook de lichtsterkte van de lens speelt bij dit alles een rol, want een lichtsterke lens betekent dat de iso-waarde minder ver hoeft worden opgeschroefd en het makkelijker is om een snellere sluitertijd te gebruiken. Het eindresultaat is een combinatie van hardware en software.
V.l.n.r. iPhone 6 Plus, G3, Lumia 930, Note 4, Xperia Z3
Bij avondlicht levert de LG G3 allround de beste plaat af, op de voet gevolgd door de iPhone 6 Plus en de Note 4. De foto van de G3 is het best belicht en heeft op het oog de mooiste kleuren, maar die kleuren zijn softwarematig opgevoerd en nogal oververzadigd. De kleuren van de iPhone 6 Plus en de Lumia 930 zijn meer zoals de werkelijkheid was.
De iPhone 6 Plus lijkt het minst gebruik te maken van ruisreductie, maar daar moet bij worden opgemerkt dat de iso-waarde ook relatief laag gehouden is dankzij de beeldstabilisatie. Het eindresultaat toont de meeste details, bijvoorbeeld als je kijkt naar de dakpannen, maar er is best wat ruis te zien voor een iso-waarde van 500. Vooral in de lucht zorgt dat voor de nodige artefacts. Bij de andere smartphones is de ruis softwarematig flink gereduceerd, maar daar staat ook een afname van de details tegenover, wat goed te zien is aan de daken en het water. De ruisreductie van de Note 4 lijkt het meest effectief en maakt onderscheid tussen contrastrijke delen en donkere vlakken. De kerstverlichting is daardoor nog scherp. De foto's van de Lumia 930 en de Xperia Z3 zijn een beetje onscherp, al valt dat op klein formaat niet echt op. De foto van de Lumia 930 vertoont flink wat ruis, met name in de lucht en in het water. Van de vijf is de Xperia het minst scherp doordat een beetje bewegingsonscherpte is te zien. De iso-waarde van 1600 en sluitertijd van 1/8e waren niet voldoende, wat benadrukt dat het ontbreken van optische beeldstabilisatie in dit geval echt een gemis is. De foto's van de G3, Xperia Z3 en Note 4 zijn een beetje aan de blauwe kant, wat weliswaar mooi is maar minder realistisch.
V.l.n.r. iPhone 6 Plus, G3, Lumia 930, Note 4, Xperia Z3
Ook bij de tweede nachtfoto is foto van de Xperia Z3 het minst scherp, gevolgd door die van de Lumia 930. De foto van de LG G3 is nogal aan de blauwe kant, maar de details zijn wel goed. De iPhone 6 Plus toont veel details, maar ook veel ruis. Alles bij elkaar afgewogen toont de Note 4 het beste plaatje.
Voorbeeldfoto's
Groothoek
De Xperia Z3 lijkt de grootste beeldhoek te hebben, samen met de Lumia 930; De foto van de Note 4 is het scherpst, gevolgd door de G3. De Xperia Z3 en de Lumia 930 zijn wat minder scherp in vergelijking met de concurrentie. Vooral bij de Xperia is er een afwijking te zien aan de linkerkant.
V.l.n.r. iPhone 6, G3, Lumia 930, Note 4, Xperia Z3.
Duikboot - geen zoom en zoom
Hoewel digitale zoom over het algemeen af te raden is, ontkom je er soms niet aan. De linkerfoto toont de foto zonder zoom, de rechterfoto de maximale digitale zoom die de standaard-camera-app toestaat. Wat opvalt is dat de Lumia 930 je beduidend minder ver laat 'inzoomen'. De Note 4 is wederom het scherpst.
Apple iPhone 6 Plus
LG G3
Nokia Lumia 930
Samsung Note 4
Sony Xperia Z3
Hotel
De onderstaande foto's, met tegenlicht, zijn in de automatische stand van de camera gemaakt. De Note 4 toont de meeste details en is ook het scherpst. Ook de foto van de iPhone 6 Plus is vrij scherp. De Xperia Z3 is redelijk scherp en toont de meeste details in de voorgrond, hoewel de andere delen van de foto daardoor wel wat overbelicht zijn. De foto van de Lumia 930 is wat donker en zacht. En die van de G3 is niet superscherp.
V.l.n.r. iPhone 6 Plus, G3, Lumia 930, Note 4, Xperia Z3.
Led-strips wit en blauw
V.l.n.r. iPhone 6 Plus, G3, Lumia 930, Note 4, Xperia Z3.
De G3 raakt een beetje van de wijs door blauwe kleur, wat resulteert in een afwijkende witbalans, waarbij deze uitslaat in paars. Ook de Note 4 heeft hier een klein beetje last van. Bij de iPhone 6 is een vrij harde overgang van licht naar donker te zien. Bij de Lumia 930 is die overgang juist weer vrij vlak.
V.l.n.r. iPhone 6 Plus, G3, Lumia 930, Note 4, Xperia Z3.
Trap
De trapfoto van de iPhone 6 Plus is een klein beetje aan de donker in vergelijking met de andere smartphones, maar de witbalans oogt wel natuurlijk. Dat geldt ook voor de Lumia 930. Die van de G3 is een beetje aan de gelige kant en dat geldt in mindere mate ook voor de Note 4 en de Xperia Z3.
V.l.n.r. iPhone 6 Plus, G3, Lumia 930, Note 4, Xperia Z3.
Zithoek
De foto's van de Tweakers-zithoek vallen bij de iPhone 6 Plus en de Lumia 930 wat donker uit. Die van de Note 4 zijn een beetje aan de gele kant. Hoewel deze foto's gemaakt zijn vanaf een statief met universele smartphonehouder, was ruimte dermate dat de LG wat meer naar beneden was gericht waardoor wat deze meer vertekening toont dan de andere smartphonefoto's.
V.l.n.r. iPhone 6, G3, Lumia 930, Note 4, Xperia Z3
Tweakers-desk
De Xperia Z3, G3 en Note 4 tonen een correcte witbalans. Die van de iPhone 6 Plus is iets te geel en de Lumia 930 toont overstraling waardoor de zwarte achtergrond niet mooi uitkomt.
V.l.n.r. iPhone 6, G3, Lumia 930, Note 4, Xperia Z3
Video
Op hetzelfde moment nagenoeg identieke foto's maken met vijf verschillende smartphones is logistiek al een uitdaging, maar met video is die uitdaging nog een stuk groter. Mag tussen de opname van foto's nog wel een paar seconden tussen zitten, bij video moet het moment helemaal identiek zijn. Dat geldt natuurlijk ook voor de beeldhoek, al is dat praktisch onmogelijk. Om dat te evenaren hebben we een speciale houder gemaakt waar de camera's van de smartphones dan redelijk dichtbij elkaar zitten, zodat ze vrijwel vanuit hetzelfde perspectief opnemen. De houder is aan weerszijden vast te pakken zodat je ermee kunt rondlopen.
We hebben een aantal opnamen gemaakt en de resultaten onderling vergeleken. Je kunt zelf ook een indruk krijgen via de twee video's op deze pagina. De eerste toont een statische opname nabij de duikboot op de NDSM-werf. De opname van de iPhone 6 is vrij scherp en contrastrijk. Dat geldt ook voor de G3. Het beeld van de Lumia 930 is wat aan de donkere hand. Hij lijkt in de videomodus wel de grootste beeldhoek te hebben. De Xperia Z3 en Note 4 tonen ook details in de donkere gebieden, maar de beelden zijn wel een beetje flets. De Note 4 lijkt bovendien last te hebben van een lichte kleurzweem bij deze scene.
De tweede begint met dezelfde scene, maar de vijf video's zijn dan tegelijkertijd zichtbaar. Vervolgens wordt gelopen naar een andere locatie, terwijl het filmen doorgaat. Dat heeft een flinke impact heeft op de stabiliteit van de beelden. Min of meer tot onze verrassing bleek de Xperia Z3 het gebrek aan optische beeldstabilisatie bij video in iets positiefs om te zetten. Sony gebruikt alleen digitale stabilisatie en dat werkt in dit geval prima. Het gaat wel ten koste van de beeldhoek, waardoor je in tegenstelling tot de fotomodus wat minder in beeld krijgt. Daar staat tegenover dat het beeld zeer stabiel is. Het schokken tijdens het lopen wordt uitstekend gecompenseerd en het beeld oogt vrij vloeiend. Tegelijkertijd is flikkert het beeld soms wel wat onnatuurlijk. Ook de Note 4 en de Lumia 930 kunnen het beeld wat stabiliseren, al is dat lang niet zo effectief als bij de Xperia. Bij de iPhone 6 Plus lijkt de stabilisatie minder effectief, terwijl de stabilisatie bij de G3 van LG wel helemaal absent lijkt waardoor het beeld flink op- en neer beweegt.
Witbalans
Iets anders dat duidelijk opvalt is dat de witbalans die onderling sterk verschilt. Zo heeft de Lumia 930 is veel gevallen last van een geelzweem, terwijl de LG G3 juist weer wat te blauw is. Ook is het interessant om te zien hoe snel de camera's overschakelen met de kleurtemperatuur, bijvoorbeeld als ze een nieuwe ruimte betreden met ander licht. De witbalans van de iPhone 6 Plus en de Xperia Z3 lijkt over het algemeen het meest accuraat. De Lumia 930 heeft relatief veel tijd nodig om te schakelen naar de juiste witbalans.
4k en slow-motion
Drie van de vijf smartphones kunnen videobeelden vastleggen in 4k-resolutie: de LG G3, Samsung Note 4 en de Sony Xperia Z3. Voor de overige twee is full-hd de max. De Lumia kan na de update naar Lumia Denim ook in 4k filmen. Op de Nokia Lumia 930 na hebben alle smartphones een slow motion-modus met een hogere framerate. In alle gevallen gaat het op 720p met 120fps. De iPhone 6 Plus is een uitzondering: deze kan zowel met 120fps als 240fps filmen.
Samenvatting per model
Apple iPhone 6 Plus
Wat camera betreft is Apple zeker geslaagd met de iPhone 6 Plus. De fabrikant hield vast aan 8 megapixels en hoewel dat tegenwoordig relatief weinig is, is het detailverschil met de concurrentie klein. De foto's zijn scherp, de witbalans accuraat en in de meeste situaties produceert hij goede foto's. Bovendien is de autofocus snel dankzij fasedetectie. De camera-app is erg minimalistisch, maar daardoor wel zeer eenvoudig te bedienen. Een unicum is de combinatie van belichtingscompensatie en scherpstelling. Na het scherpstellen kun op het scherm omhoog of omlaag worden geveegd om een scene helderder of donkerder te maken. Bij de meeste concurrenten is daar een menu voor nodig. Een andere handige functie is dat je - net als bij de Note 4 - de camera vanaf het lockscreen kunt activeren en dus snel kunt reageren. Apps van derden compenseren het gebrek aan extra's, zoals een instelbare lichtgevoeligheid. De beeldstabilisatie van de iPhone 6 Plus maakt een groot verschil. De kans op een scherpe foto is hierdoor groter, met name bij slechte lichtomstandigheden, terwijl de camera de iso-waarde bewust laag houdt om ruis te voorkomen. De hoge prijs is wel een minpunt - de iPhone 6 Plus is met afstand de duurste smartphone in deze vergelijking. Het geheugen is bovendien niet uitbreidbaar.
LG G3
De LG G3 blinkt uit met zijn laserautofocus, waarvan we kunnen bevestigen dat het goed werkt. De camera stelt vlot scherp en produceert bij goed licht prima foto's. Bij slecht licht zijn de resultaten wat wisselend. De witbalans laat zich bij de G3 nog wel eens van de wijs brengen waardoor soms een afwijkende kleurtint zichtbaar is. De flits is krachtig, maar de kans op overbelichting is daardoor ook groter. Vreemd genoeg bevat de standaard-camera-app geen optie om de belichting aan te passen. Dat moet dus achteraf en dat komt de beeldkwaliteit niet ten goede. De G3 is in staat om video's in 4k vast te leggen, al staat hij standaard op 1080p ingesteld. De aan/uit-knop zit achterop en die afwijkende locatie kan betekenen dat je af en toe per ongeluk wat vingerafdrukken op de cameralens achterlaat. Het geheugen is uitbreidbaar met micro-sd-kaartjes.
Nokia Lumia 930
De Nokia Lumia 930 zal vooral de meer ervaren en fanatieke fotografen aanspreken. De camera is niet zo goed als die van de oudere Lumia 1020 en PureView 808, maar ook bij de Lumia 930 is fotografie een belangrijk speerpunt voor Nokia. Dat is allereerst te zien aan de interface. Hoewel die heel overzichtelijk is, zijn de meeste geavanceerde functies binnen handbereik en kun je ze bovendien makkelijk instellen via een overlay. Nokia maakt op een creatieve manier gebruik van de 20-megapixelresolutie. Net als bij de Lumia 1020 wordt de resolutie teruggerekend naar 5 megapixels, wat beeldtechnisch bepaalde voordelen heeft, zoals minder ruis en een snellere upload naar sociale media. Uniek is dat de foto ook in de oorspronkelijke resolutie bewaard wordt en helemaal onbewerkt is. Die kun je dan zelf nog bewerken en perfectioneren. Ook is het mogelijk om foto's in het dng-formaat op te slaan en daarmee is het de enige smartphone die standaard in raw kan schieten. Desondanks vinden we het - door Nokia bewerkte - eindresultaat in 5-megapixelresolutie nog steeds niet echt lekker scherp. Het verschil met concurrerende smartphones is best groot, al zijn er ook exemplaren die juist weer doorschieten met de bewerking. De purist zal de zachte beelden geen bezwaar vinden, maar eigenlijk moet er nog wel wat beeldbewerking of een filter op losgelaten worden. Verder blinkt de smartphone niet heel erg uit op cameragebied. De autofocus is relatief traag, zeker in mindere lichtomstandigheden waarbij er een hulplicht aangaat. Het geheugen is niet uitbreidbaar. Ook is de Lumia de enige die geen slow-motion videomodus biedt. De relatief lage prijs maakt wel veel goed.
Samsung Note 4
De fotografische kwaliteiten van de Note 4 vallen in positieve zin op. De foto's stelden zelden teleur en kwamen meestal goed uit de verf. De witbalans en de belichting waren over het algemeen vrij accuraat. En de foto's zijn zeer scherp, al is daar wel duidelijk softwarematige verscherping aan te pas gekomen, wat niet iedereen op prijs zal kunnen stellen. Het grote amoled-scherm maakt fotograferen en filmen en het terugkijken van beelden extra plezierig. De interface is minimalistisch, maar gevorderde instellingen, zoals de iso-waarde, belichtingscompensatie en lichtmeting, zijn aan te passen via een submenu. Net als de iPhone 6 (Plus) kun je met de Note 4 al vanaf het lockscreen naar de camera, waardoor je vlot een foto kunt maken. De autofocus van de Note 4 is opvallend snel. En ook de Note 4 kan video's in 4k opnemen. Al dat moois komt wel met een prijs, want op de iPhone 6 Plus na is het de duurste smartphone in deze vergelijking,
Sony Xperia Z3
De Xperia Z3 valt vooral op door zijn indrukwekkende specs: een relatief grote 1/2,3" sensor, 20 megapixels, een lichtsterke f/2.0 lens en 4k-video. Het ontbreken van optische beeldstabilisatie - als enige smartphone in deze vergelijking - is wel een pijnlijke misser tussen deze mooie specs. Als gevolg daarvan is het een stuk lastiger om 's avonds in het donker uit de hand te schieten en treedt er eerder bewegingsonscherpte op. Bij video werkt de digitale stabilisatie van de Z3 daarentegen juist weer opvallend effectief.
Dat de Z3 waterdicht is, is mooi meegenomen. Minder is dat de camera een beetje op een onhandige plaats zit: helemaal in de linker bovenhoek. Bij het maken van een foto kan hierdoor al snel een vinger in beeld zijn. In de automatische stand zijn praktisch geen instellingsmogelijkheden te vinden, maar in de handmatige stand verschijnt een snelmenu waarmee de belichting en witbalans gewijzigd kunnen worden. Via een ander menu kunnen gevorderde zaken als de lichtmeting en iso-waarde worden aangepast. Jammer genoeg zit de hdr-stand een beetje verstopt en werkt deze alleen wanneer de resolutie op 8 megapixels ingesteld is. In de praktijk vonden we de camera van de Z3 toch een beetje tegenvallen: de autofocus is relatief traag in vergelijking met de concurrentie en de beeldkwaliteit is niet bovengemiddeld goed ten opzichte van de andere smartphones in deze vergelijking.
Conclusie
De keuze voor een smartphone zal zelden alleen gebaseerd worden op de camera. Het besturingssysteem, het scherm en de features zijn vaak meer van doorslaggevende factor. Maar toch worden de foto- en videomogelijkheden steeds belangrijker nu mensen meer met hun smartphone fotograferen en filmen en de 'echte' camera thuislaten. Het is daardoor terecht dat smartphonemakers steeds meer aandacht besteden aan de hard- en software van de camera en dat zien we ook duidelijk terug bij deze vijf high-end smartphones: relatief grote sensoren, lichtsterke optiek en extra's als optische beeldstabilisatie en 4k-video.
/i/2000569348.jpeg?f=imagenormal)
In deze vergelijking bespreken we vijf toptoestellen. Hierdoor is er eigenlijk geen enkel model dat ronduit slechte foto's maakt. Zeker bij goed licht zijn de beelden probleemloos bruikbaar, zelfs voor een afdruk op A4-formaat of groter. Hooguit is de kwaliteit van de beelden af en toe wat wisselend, bijvoorbeeld door een afwijkende witbalans of tijdens slechte lichtomstandigheden. De Samsung Note 4 kwam als beste allrounder uit de bus. Dit toestel maakt in de meeste gevallen goed belichte, scherpe foto's met een correcte kleurtemperatuur, al presteren de andere toestellen ook niet slecht.
Wie gemaakte foto's het liefst zo snel mogelijk op Facebook of andere sociale media zet, is het beste af met een smartphone die foto's optimaal aflevert. Dan kom je al snel uit bij de Note 4 of de iPhone 6 Plus. Beide smartphones zijn uitstekende allrounders en presteren goed. Op fotogebied kwam de Note 4 in de praktijksituaties net een fractie beter uit de verf, vanwege de scherpte, kleurtemperatuur en belichting. De iPhone 6 Plus volgt op korte afstand en is in de praktijk op videogebied weer wat beter. Hoewel de interface van de iPhone erg minimalistisch is, is de combinatie van focus en belichtingscorrectie briljant. Hoewel hij geen 4k-ondersteuning voor video biedt, onderscheidt hij zich wel met een 240fps slow-motion-modus.
De meer ervaren fotograaf zal vooral gecharmeerd zijn van de Nokia Lumia 930. Ten eerste vanwege de camera-interface met veel gevorderde instellingsmogelijkheden en ten tweede doordat de foto's vrij conservatief door de bewerkingsmolen wordt gehaald. De beelden zijn wat zacht en niet zo scherp als die van de Note 4 of de iPhone 6 Plus, maar daar staat tegenover dat ze ook weinig artefacts vertonen en zich nog goed laten bewerken. Dat fotograferen in raw een optie is, is ook een voordeel, maar de autofocus van de Lumia 930 is wel wat traag. In vergelijking met de Apple en Samsung en leverde dit toestel in veel gevallen echter niet de mooiste foto's af.
Met de foto's van de Xperia Z3 en LG G3 is op zich niet veel mis, maar in vergelijking met de concurrentie vallen deze smartphones het minst op met hun praktijkfoto's, video's en features.
Scorekaartwiskunde bestaat niet. Ons eindoordeel is op veel meer factoren gebaseerd dan met plussen en minnen kunnen worden uitgedrukt.