Flash-vergelijking

Wat is de snelste opslag?

Hdd versus ssd

In de loop der jaren hebben we tal van solid state drives gereviewd, maar een vergelijking van die ssd's met oudere schijven hebben we nooit eerder gemaakt. Tijd om daar verandering in te brengen en een shoot-out rondom opslag te organiseren. We hebben daartoe een evolutionaire lijn van opslagmedia geselecteerd, van de traagste tot de snelste drives.

Aan de ene kant van het spectrum hebben we harde schijven van 2,5" en 3,5", zoals je die in desktops en laptops vindt, aan ons standaardprotocol voor opslagproducten onderworpen. Aan de andere kant hebben we op flash gebaseerde opslag getest. Daarin is tegenwoordig volop vernieuwing te vinden. Jaren waren solid state drives met sata-interface de standaard, maar tegenwoordig komt er steeds meer variatie in interfaces. Zo hebben we niet alleen sata-drives getest, maar ook m2-ssd's met pci-express-aansluitingen, met twee en vier lanes.

De brug tussen opslagcapaciteit en snelheid moet geslagen worden door harde schijven met een stukje flashgeheugen als cachinglaag. Ook van dit type opslag hebben we een 2,5"- en een 3,5"-variant getest. Zo kunnen we eindelijk antwoord geven op de vraag: welk type opslag voor consumenten is het snelst en hoeveel sneller dan tragere alternatieven is dat?

Van traag tot snel: de line-up

De traditionele drives die we in deze test gebruikt hebben, zijn harde schijven die vrij standaard zijn voor desktops en laptops. Onze 3,5"-testexemplaren worden veelal als massa-opslagmedium gebruikt, bijvoorbeeld in een nas of voor films in een desktop. We testten een 2TB-Samsung-drive, de HD204UI, die op 5400rpm draait, en Western Digitals WD40EFRX, een 4TB-drive met Intellipower-techniek, die de spindle eveneens op 5400rpm aanstuurt. De derde traditionele drive uit onze test is een 2,5"-harde schijf van een laptop: de Seagate Momentus Thin ST500LT012 van 500GB, die op 5400rpm draait en een sata-300-interface heeft.

Omdat geen van deze harde schijven 's werelds snelste is, hebben we ook een WD Velociraptor aan het rijtje testhardware toegevoegd. De hdd's van deze serie behoren tot de snelste consumentendrives, met spindles die op 10.000rpm draaien. Ons testmodel heeft een capaciteit van 600GB.

Uit het hybride kamp hebben we een 2,5"-drive met flash-cache getest: de Toshiba AUF02A van 1TB met 8GB cache. Daarnaast hebben we een grotere 3,5"- hybride drive van Seagate, de ST2000DX001 van 2TB getest. Alle hybride-drives hebben 8GB flashgeheugen aan boord, dat als cachinglaag dienstdoet.

Drive	Interface	Capaciteit	Grafieknaam
OCZ Revodrive	Pci-e x8	480GB	Pcie-x8-ssd
Samsung XP941	M.2 x4	512GB	M.2 x4-ssd
Samsung XP941	M.2 x2	512GB	M.2 x2-ssd
Samsung 840 Pro	Sata-600	256GB	Sata-ssd
Seagate Desktop SSHD ST2000DX001	Sata-600	2TB (8GB flash)	Shdd 3,5 inch
Seagate Laptop Thin SSHD ST1000LM014	Sata-600	1TB (8GB flash)	Shdd 2,5 inch
WD Velociraptor WD6000HLHX	Sata-600	600GB	Hdd 2,5 inch 10k
WD Red WD40EFRX	Sata-600	4TB	Hdd 3,5 inch 4TB
Samsung Spinpoint HD204UI	Sata-600	2TB	Hdd 3,5 inch 2TB
Seagate Momentus Thin ST500LT012	Sata-300	500GB	Hdd 2,5 inch

Om reguliere solid state drives te vertegenwoordigen kozen we een van de snelste sata-drives: de Samsung 840 Pro van 256GB. Deze ssd wordt gewoon met een sata-600-interface aangesloten. Een msata-variant onder de sata-ssd's hebben we niet gekozen; deze heeft immers dezelfde interface als een sata-drive.

Als vertegenwoordiger van de nieuwe generatie solid state drives werd een Samsung XP941-ssd van 512GB uitverkoren. Dat is een solid state drive in de m2-formfactor, maar dan wel een van de weinige drives die niet alleen over een x2-, maar ook over een x4-interface beschikt. Dat betekent dat maximaal vier pci-express-lanes voor data-overdracht benut kunnen worden, wat een theoretische maximale snelheid van 20Gbit/s oplevert. Deze m2-ssd hebben we met zowel een x2- als een x4-interface getest; ons Asrock Z97 Extreme6-bord heeft als een van de weinige Z97-borden een x4-slot.

Om de grenzen van ssd-prestaties op te zoeken hebben we ten slotte een pci-express-drive met maar liefst acht pci-express-lanes. Deze Revodrive 350 van OCZ, met 480GB aan opslagcapaciteit, maakt gebruik van een raid-controller die vier SF2282-controllers aanstuurt. Uiteraard is een dergelijke ssd een van de duurdere; de prijs per gigabyte is in ieder geval de hoogste van de geteste producten.

Ons testsysteem is een Windows 8.1-systeem dat is opgebouwd met een Asrock Z97 Extreme6-moederbord, 2x 4GB-ddr3-werkgeheugen, een Pentium G3220-processor en een Kingston V300-ssd. We hebben benchmark AS-SSD en onze trace-based benchmark gedraaid met behulp van Intels Nas Performance Toolkit. Uit die eerste test komen synthetische cijfers voor maximale overdrachtssnelheden rollen. Uit de traces kunnen we veel realistischere data destilleren. De resultaten geven de prestaties van een systeemschijf bij verschillende gebruiksscenario's weer.

Synthetische benchmarks

We hebben voor de puur synthetische prestaties van de verschillende drives de AS-SSD-benchmark gedraaid. Hierbij noteren we sequentiële lees- en schrijfsnelheden van niet-comprimeerbare data. De overige tests zijn vrij ssd-specifiek en kunnen nauwelijks door de harde schijven voltooid worden.

We zien een keurige progressie van traag naar snel. De harde schijven zijn extreem langzaam, waarbij de 2,5"-Seagate de laagste snelheid haalt. De 3,5"-drives doen het iets beter, maar halen nog geen 150MB/s overdrachtsnelheid. De Velociraptor-drive, met een rotatiesnelheid van 10.000rpm, is een van de snelste harde schijven, maar breekt nog steeds geen records. De twee hybride drives zijn iets sneller, maar blijven nog ver achter bij drives die alleen van nand gebruikmaken.

Ook in de flash-drives zien we mooi hoe de interface steeds hogere snelheden mogelijk maakt. Een van de rapste ssd's met sata-600-interface blijft op ruim 500MB/s steken. De sata-barrière wordt geslecht door over te stappen naar de m2-drives met pci-express-interface. De x2-drive haalt een imposante 750MB/s, maar met tweemaal de bandbreedte zitten we ruim over de 1100MB/s. Dat er baas boven baas is, toont OCZ met de Revodrive, met acht pci-express-lanes en een interne raid-opstelling.

De schrijfsnelheden geven een beeld dat vergelijkbaar is met dat van de leessnelheden, maar de 2,5"- hybride schijf zet de minste prestaties neer. De overige prestaties liggen meer in de lijn der verwachting, met een gestaag stijgende lijn van schrijfsnelheden. De Samsung-drive is overigens net iets sneller dan de Revodrive, maar die verschillen zijn gering.

De 4k-prestaties van harde schijven zijn, vergeleken met flash-opslag, extreem traag. Het snel kunnen lezen en schrijven van dergelijke kleine datablokken is vooral van belang voor het besturingssysteem, dat grote hoeveelheden dll's, configuratiebestanden en drivers moet lezen.

Het zal duidelijk zijn dat de snelheidswinst van een ssd boven een harde schijf ten minste een factor drie bedraagt. Bovendien blijkt het gebruik van een m2-ssd met een pcie-interface van twee of vier lanes wel degelijk een significant verschil voor de snelheden op te leveren.

Traces: dagelijks gebruik

Onze trace-based benchmarks draaien opgenomen harde-schijf-toegangspatronen af. Daarbij worden onder meer traces van een Windows-installatie, het starten van Windows en diverse applicaties, en het spelen van games gereproduceerd. We splitsen deze traces op in een aantal scenario's. Welke handelingen daarvoor meegerekend worden en hun relatieve belang kun je hier teruglezen.

We beginnen met de Boot StorageMark, waarbij een kleine 18 gigabyte aan data van de drives gelezen wordt en ongeveer 11 gigabyte wordt geschreven. Het booten van een desktop en een laptop met Windows wordt in beide gevallen voor 30 procent gewogen in deze traces.

De twee m2-drives presteren hier uitstekend en de twee andere flashdrives ontlopen elkaar niet veel, hoewel de Revodrive eigenlijk een stuk sneller zou moeten zijn. De prestaties van de hybride Toshiba-schijf vallen tegen; in deze test zien we geen prestatiewinst van het nand-geheugen in de drive.

In de Home & Office StorageMark telt vooral een desktop-workload. Deze traces tellen voor maar liefst 60 procent mee in deze set. Daarbij wordt in totaal ongeveer 31GB gelezen en bijna 24GB aan data geschreven.

Opnieuw is de m2-drive met x4-interface de snelste, gevolgd door dezelfde drive met x2-aansluiting. De harde schijven zijn, met en zonder flash-ondersteuning, enkele malen trager. Alleen de Velociraptor scoort nog redelijk, maar is ook ruim tweemaal zo langzaam als een ssd.

Met de Gaming StorageMark draaien we traces van onder meer Call of Duty Modern Warfare 2 en Black Ops, Dirt en Stalker. Daarbij wordt vooral data gelezen; bij de traces wordt ongeveer 6GB aan data gelezen en slechts 3GB geschreven.

Het zal duidelijk zijn dat de m2-ssd's ook nu weer de beste prestaties leveren. De harde schijven zijn in het beste geval drie- tot viermaal zo traag. Ook nu zien we geen verbeteringen van hybride drives ten opzichte van puur magnetische drives.

De StorageMark 2011-index is een gecombineerde score voor de bovenstaande traces, met inbegrip van een Workstation- en Data Storagemark-index.

Met de gecombineerde score blijkt de x4-interface van de m2-drive van Samsung verreweg de snelste drive op te leveren. Dezelfde drive met x2-interface is vrijwel even snel als de Revodrive. Die drie pci-express-drives zijn flink sneller dan een standaard-solid state drive met sata-interface; de winst is ongeveer vijftig procent.

De best presterende harde schijf is nog altijd ruim driemaal zo traag als een ssd en dat verschil loopt flink op naarmate de harde schijf kleiner is. Onze 2,5"-laptopschijf is vijfmaal zo traag als de geteste ssd. De 3,5"-Seagate hybride drive is weliswaar iets sneller dan een gewone 3,5"-drive, maar nog altijd tussen de drie- en viermaal zo traag als onze ssd.

Performance-degradatie

Een verse installatie werkt altijd het vlotst, want na verloop van tijd worden systemen trager en trager. Een factor die daaraan bijdraagt, zijn steeds voller wordende systeemschijven, reden om onze traces niet een, maar vier keer uit te voeren. De eerste keer doen we dat op een nagenoeg lege drive. Alleen de data voor de traces, ongeveer 80GB, staat dan op de drive. Dit geeft veelal optimale prestaties.

De tweede keer dat we de traces draaien, vullen we de helft van de resterende ongebruikte capaciteit van de drives met willekeurige data. Een schijf van 500GB heeft dan ongeveer 210GB vrije ruimte. Voor de derde 'run' vullen we het grootste deel van de vrije ruimte. Er is dan nog slechts ongeveer tien gigabyte aan vrije ruimte beschikbaar. Een ssd of harde schijf moet dan flink zoeken naar beschikbare vrije blokken om data weg te kunnen schrijven en zal, als de huishouding niet op orde is, trager worden. Bij de laatste test houden we nog slechts 4GB ruimte vrij: de minimaal benodigde ruimte voor de traces. De facto is de drive dan gewoon vol.

Met het scoreverloop zien we of de drives slechter, ofwel trager, worden naarmate ze voller raken. Vooral oudere generaties ssd's hadden hier last van door gebrekkige garbage-collection- en trim-functionaliteit.

De harde schijven hebben geen last van degradatie, maar daarentegen zien we ook geen toegenomen prestaties van de hybride drives. Dat komt ongetwijfeld doordat de trace-data te groot is voor de 8GB nand-geheugen van de drives, waardoor ze dat niet kunnen cachen.

Bij de flashdrives zien we helaas dat de eerste run van de traces steeds veel lager is uitgevallen dan de overige runs. We kunnen daar geen verklaring voor bedenken, temeer daar het zowel bij sata- als bij m2- en pcie-interfaces optreedt.

Praktijk in een laptop

Om ook een indicatie te krijgen van de verschillen die je in een daadwerkelijk gebruiksscenario van een harde schijf, hybride schijf of ssd kunt verwachten, hebben we die drie varianten in een laptop getest. In een B5400-laptop van Lenovo hebben we de standaard-harde schijf, een Toshiba hybride schijf en een ssd geïnstalleerd.

Omdat weinig benchmarks in ons laptopprotocol op het opslagmedium zijn gericht, hebben we een beperkt aantal benchmarks gedraaid. De Photoshop-test zou behoorlijk afhankelijk zijn van het type opslag in de laptop, omdat het programma veel data van en naar de schijf schrijft. PCMark 8 heeft een op traces gebaseerde opslagbenchmark, reden om die ook te draaien.

In de Photoshop-benchmark zien we geen enkel significant verschil tussen de harde schijf, de hybride drive en de ssd. Dat komt vooral doordat we de acties en instellingen dermate getweaked hebben dat de benchmark vrijwel uitsluitend de processorprestaties in kaart brengt.

In de twee PCMark 8-scores zien we daarentegen wel verschil. In de Home-score is de hybride drive iets sneller dan de standaard meegeleverde harde schijf. De ssd is weer iets sneller dan die hybride drive.

In de Storage-deeltest worden die verschillen uitvergroot. De harde schijf scoort het minst, terwijl de hybride drive een prestatieverbetering van ruim twintig procent toont. De solid state drive overtuigt en scoort tweeënhalf keer zo goed als de harde schijf en tweemaal zo goed als de hybride drive. Dat zien we overigens niet terug in onze traces.

Om ook real-life situaties als games te testen, hebben we savegames van Battlefield 4 en Crysis 3 verschillende malen geladen met de hdd, hybride drive en ssd. De verschillen in BF4 bleken echter totaal niet significant. Ongeacht het opslagmedium duurde het laden op onze laptop ongeveer 40 seconden. Met het laden van Crysis zagen we bij de ssd wel een lichte verbetering: van 26 seconden voor de hdd en shdd naar 21 seconde voor de ssd.

Conclusie

Dat een solid state drive een stuk rapper is dan een traditionele harde schijf voelde iedereen op zijn klompen aan en zal een ieder die ooit een systeem naar een ssd heeft gemigreerd aan den lijve ondervonden hebben.

De vraag hoeveel sneller drives met flashgeheugen zijn dan harde schijven, hebben we nu geprobeerd te beantwoorden. In synthetische benchmarks zien we snelheidswinsten van ongeveer 4,5 keer bij sequentieel lezen en schrijven. Wanneer we daar de 4k-prestaties bij betrekken, zien we ssd's tientallen malen tot meer dan honderdmaal beter presteren dan harde schijven.

Waar deze review minder in geslaagd is, is het aantonen van de winst die een hybride schijf oplevert ten opzichte van een traditionele harde schijf zonder caching-flash. Met AS-SSD zijn de hybride schijven iets beter met leesprestaties en in de 4k-prestaties doet het nand van de Toshiba-shdd goede zaken. Ook in de laptop zien we dat de hybride notebookdrive net iets beter presteert dan de standaarddrive.

Ten slotte zien we dat de ruim 500MB/s die we al een tijdje bij de snelste sata-ssd's als topprestatie hebben gezien helemaal geen permanente grens is. Met de m2-drives, die redelijk goed verkrijgbaar zijn, en nu zowel Z97- als X99-moederborden standaard met een m2-slot worden uitgerust, is de sata-barrière eenvoudig geslecht.

Met een m2-slot met vier pcie-lanes, die iets zeldzamer zijn, en een ssd die dat ondersteunt, kunnen ongekende prestaties neergezet worden, die zelfs de psychologische grens van 1000MB/s in de verder weinigzeggende AS-SSD-benchmark overschrijden. De meerprijs die je voor een pci-express-drive op een insteekkaart betaalt, laat zich wat ons betreft niet zien in de prestaties.

Concluderend kunnen we rustig stellen dat een ssd in je systeem de prestaties met op z'n minst een factor drie verbetert, met pieken naar een factor honderd. Bovendien is de sata-barrière van 6Gbit/s met m2-drives te slechten, wat een zinvoller upgrade-pad biedt dan een nieuwe sata-ssd kopen die marginaal sneller is dan je huidige ssd.

Reacties (126)

[rodie83]

Dit stuk lijkt een redelijk beeld van 'algemeenheden' te geven, totdat je ziet dat er per soort opslagmedium slechts 1 drive is gebruikt. Daardoor zijn een aantal uitspraken toch minder waard.

Zou je andere merken / drives pakken zouden de resultaten er behoorlijk anders uit kunnen zien. Dat zou wat mij betreft wel iets duidelijker naar voren mogen komen.

Een andere olossing was geweest om meer schijven per type opslagmedium te kiezen en daar gemiddeldes uit te trekken, al begrijp ik dat dat erg veel tijd kost. Het zou het verhaal wel veel steviger maken.

[Grrrrrene]

De verschillen tussen de verschillende typen drives zijn zoveel groter dan de verschillen tussen verschillende modellen van hetzelfde type dat ik de keuze wel kan begrijpen. Zo'n test als hij voorstelt is erg kostbaar en tijdrovend.

[Cocytus]

Dat is niet helemaal juist. Het klopt als je het hebt over HDDs / SHDDs / SSDs. Maar als je gaat kijken naar SATA / M.2 / PCIe SSDs, dan is er echt wel een groot verschil tussen verschillende modellen met dezelfde aansluiting. Dat toont zich met name bij de gekozen 'PCIe SSD', de OCZ RevoDrive.

Ik zet 'PCIe SSD' tussen aanhalingstekens, omdat de RevoDrive geen (native) PCIe-SSD is, maar een SATA SSD die op een PCIe bord is geplakt. Er zit dus, naast de veel gebruikte SandForce SATA controller (SF2282) nóg een controller tussen, die SATA signalen omzet naar PCIe. Je hebt dus nog steeds een belangrijk nadeel van SATA (hoge latency), en maar één van de voordelen van PCIe (hoge sequentiële snelheid). Logisch dat die drive in een desktoptest niet heel goed presteert. Dat is niet zo erg als je dat uitlegt en je conclusie daarop aanpast.

Maar dat is niet gebeurd. Integendeel; er wordt een algemene conclusie getrokken: "De meerprijs die je voor een pci-express-drive op een insteekkaart betaalt, laat zich wat ons betreft niet zien in de prestaties." Dat is een conclusie die je gewoon niet kunt trekken op basis van deze test omdat geen native PCIe-kaart is getest.

[Reactie gewijzigd door Cocytus op 22 juli 2024 14:15]

[player-x]

Maar dat is niet gebeurd. Integendeel; er wordt een algemene conclusie getrokken: "De meerprijs die je voor een pci-express-drive op een insteekkaart betaalt, laat zich wat ons betreft niet zien in de prestaties." Dat is een conclusie die je gewoon niet kunt trekken op basis van deze test omdat geen native PCIe-kaart is getest.

Ben zelf ook geen fan van de RevoDrives, maar voor bepaalde speciale scenario's kunnen ze voordelen hebben, maar die zelfde voordelen zijn ook prima te behalen met bv een Intel mobo raid 0 oplossing, voor een stuk minder geld.

[Reactie gewijzigd door player-x op 22 juli 2024 14:15]

[maratropa]

Toch op een goeie controller is er weinig verschil in latency met bjv de xp941. Als ik mn lsi in it modus met samsung pro 840 ssd's vergelijk ( ssds in software raid 0) dan is de latency ongeveer gelijk aan die ik bij xp941 testen zie.. (asssd)

[H!GHGuY]

Juist. En wat dit mooi had kunnen aantonen was een latency test. Dan zou die revodrive door de mand gevallen zijn.

Voor de rest vind ik review best OK.

[Croga]

Eensch. Één van de opmerkelijkste zaken die ik zie is dat een "normaal" SSD niet veel langzamer is dan een PCI-e SSD. Als je dan ziet dat er gekozen is voor de snelste SATA SSD op de markt en een gewone "mainstream" PCI-e SSD dan moet je je afvragen of het niet verder uit elkaar zou liggen als je zou gaan voor een mainstream SATA met een high-end PCI-e.

Het moge in ieder geval duidelijk zijn dat de Revodrive zijn meerprijs op geen enkele manier waar maakt.

[player-x]

Ooo maar PCIe SSDs zijn zeker wel een stuk sneller, maar dat betreft alleen wel de M2 PCIe drives met een echte native verbinding, voor de desktop nuteloze oplossingen met hardware Raid, als de OCZ RevoDrive geven alleen voordelen onder zeer speciale omstandigheden.

Wil je echt maximale snelheid, dan is het gebruik maken van een RAMdisk een dure en complexe oplossing, maar een die wel echt enorm snel is, ruim 10x dat van een SSD.

Zou interessant zijn geweest, als er ook een RAMdisk in de mix was gegooid.

[Reactie gewijzigd door player-x op 22 juli 2024 14:15]

[Croga]

Eensch! Ik kan me nog goed herinneren dat er 16MB in m'n computer zat terwijl spellen maar een paar MB groot waren en nooit meer dan 4MB RAM nodig hadden.... 10MB RAMDisk en gaan met die banaan!

Helaas speel ik nu nagenoeg alleen nog WoW en een RAMDisk van 30GB met 32GB RAM gaat hem niet worden ben ik bang

[bbob]

MIjn webshop draait bijv op een vps met redis cache. d.w.z dat veel bestanden gewoon in de cache = ram staan en supersnel geleverd kunnen worden.

Nadeel van een ramdisk is wel dat het een tussenoplossing is. Verandert de data moet je deze bij voorkeur toch weer op een ssd of hdd schrijven. Doe je dat niet, stroom weg, data weg. Dat is wel het voordeel van ssd t.o.v ram data is niet weg bij stroomstoring.

Neemt niet weg dat ssd schrijven steeds sneller worden. De insteekkaarten zijn denk ik ook eerder voor servers bedoeld met veel schrijf en leesacties. Met meerdere gebruikers zullen de insteek ssd's wel beter scoren. Voor een normale desktop/laptop zal het weinig zin hebben.

[Croga]

MIjn webshop draait bijv op een vps met redis cache. d.w.z dat veel bestanden gewoon in de cache = ram staan en supersnel geleverd kunnen worden.

Waarom zou je hier afzonderlijke software voor nodig hebben? Zowel Windows als Linux (/*ux) doen dit zelf al erg goed.

Nadeel van een ramdisk is wel dat het een tussenoplossing is. Verandert de data moet je deze bij voorkeur toch weer op een ssd of hdd schrijven. Doe je dat niet, stroom weg, data weg. Dat is wel het voordeel van ssd t.o.v ram data is niet weg bij stroomstoring.

Vandaar ook dat dit soort cache over het algemeen niet voor data gebruikt wordt. Je wilt dit soort cache, in het geval van bijvoorbeeld een webserver, gebruiken voor paginas die veel berekening vergen en vaak geserveerd worden. Dat is dus zowieso nooit veranderende data en dus is bij powerfailure niets verloren.

Uiteraard moet je opletten wat je doet met je RAMDrive. Zo'n apparaat heeft alleen zin als je al weet dat je iets gaat doen wat het caching mechanisme van je OS niet kan regelen voor je. Zoals bijvoorbeeld preloaden van zaken.

[bbob]

Kijk op linux eens naar memcache apc wat voorbeelden van caches voor linux
redis is een andere die bijv gebruikt wordt voor magento.

Ramdisk van linux is leuk maar heeft beperkingen die de bovengenoemde caches niet hebben. Ramdisk loopt vol, cache ook maar wissen dan bestanden na x tijd. Ramdisk is basic de cache oplossingen gaan verder.

[Croga]

Kijk op linux eens naar memcache apc wat voorbeelden van caches voor linux
redis is een andere die bijv gebruikt wordt voor magento.

Je hebt ze tegenwoordig echter helemaal niet meer nodig omdat deze functionaliteit al in het OS zelf ingebouwd zit. Die is een stuk slimmer en gaat een stuk verder dan memcache of redis.

[bbob]

Grappig je hebt er schijnbaar heel veel verstand van en meer dan de andere experts die voor ,let wel webservers, aanbevelen en inbouwen.
De standaard linux functionaliteit is voor een webserver echt niet genoeg maar goed jij zal het wel beter weten dan al die experts.

[TerrorDanny94]

Je moet de spel niet installeren op de Ramdisk maar je moet hem alleen opslaan en laden.. Installatie zet je lekker op je hdd of ssd

[Nas T]

Het spel.
Dan gebruik je de non-volatiele opslag als backup?
Het voordeel van een ramdisk is dat laden van data idioot snel gaat. Sommige spellen duren, zelfs met een rappe SSD, wel even met laden. Ik vraag me af of een ramdisk daar veel af gaat krijgen.

Ook vraag ik me af of het nut heeft om een onboard raidcontroller te gebruiken voor een raid-0 SSD opstelling. Sequentiële doorvoer zal misschien verdubbelen, maar dat heeft in de praktijk weinig nut. Ik vraag me af of random lees en schrijfacties (welke meer zeggen over praktijkprestaties) verbeterd worden.

[TerrorDanny94]

Skyrim is zo spel die je het liefst op ramdisk heb en zullen vast wel meer spellen zijn maar weet ik niet 1 2 3 zo op te noemen

ik zal vanmiddag even linkje neer zeten van skyrim via ramdisk ssd en hdd dan kunnen mensen zien hoe het in de praktijk gaat

[Nas T]

Zo'n spel, niet zo spel.
Tada.
LMGTFY

Dit is niet vergelijkbaar. 5400rpm drive, geen SSD.
Plus je spel staat niet met één klik op je ramdisk. Behalve als je vaak je spel afsluit en opent en je pc 24/7 aan staat heb je daar profijt van.

[Reactie gewijzigd door Nas T op 22 juli 2024 14:15]

[sdk1985]

Hij test verkeerd om. Hij test eerst op de harde schijf, en daarna op zijn ramdisk. Grote kans dat de snelheidswinst komt van de elementen die in het ram/vram zijn blijven staan. Battlefield 3/4 laad de tweede map ook 100% sneller.

Als hij eerst andersom test dan is dat nog niet perfect. Wordt de laadtijd echter hoger dan weet je wel zeker dat die vertraging door de harde schijf is veroorzaakt. Nu is het resultaat van de test eigenlijk triviaal.

[Reactie gewijzigd door sdk1985 op 22 juli 2024 14:15]

[player-x]

Ik vraag me af of een ramdisk daar veel af gaat krijgen.

Ja/nee/soms.

Een programma dat nadat het geladen is geen of zeer weinig schrijf/lees acties heeft, heeft bar weinig voordeel aan een RAMdisk.

Maar games als bv WoW, FarCry of Skyrim, dat steeds gedeeltes van de, of steeds ander maps laden, hebben enorme voordelen van het gebruik van een RAMdisk

Sequentiële doorvoer zal misschien verdubbelen, maar dat heeft in de praktijk weinig nut.

Geheel correct, heeft voor normaal gebruik weinig voordelen.

Ik vraag me af of random lees en schrijfacties (welke meer zeggen over praktijkprestaties) verbeterd worden.

Nee de voordelen wegen niet echt op tegen de nadelen, en is eigenlijk alleen nuttig je een grotere drive wilt hebben, ipv twee kleinere drives.

/offtopic - voor RAMdisk.
Zelf maak ik sinds kort wel gebruik van raid 0, met een array van twee 1TB EVOs, voor mij heeft dat twee voordelen, de eerste is een grotere drive volume.

Maar voor mij is de tweede reden, met mijn speciale gebruik, nog belangrijker, sneller laden, maar daar gebruik ik wel een trucje voor.

Games bestaan uit twee type data, 99% game data en minder dan 1% user data, game data is statische data dat alleen veranderd tijdens patches, user data daar in tegen veranderd meestal continu.

Wat ik doe is de game data opslaan als een RAR file, met een -m1 of -m2 switch, welke ik dan met realtime RAR decompressie weer uit kan lezen, (ik test welke het snelste werkt per programma/game, nagenoeg altijd -m2), dit heeft twee voordelen, heel soms wordt er aanzienlijk minder data gelezen, maar vooral wordt er maar een file uit het geheugen gelezen, en je dus de maximale doorvoer haalt.

Nadeel van deze methode is dat als er een game update is, je die wel opnieuw moet wegschrijven, om dat in de gaten te houden, lees ik na het laden van de RAR file maar voor het laden van de user data de folder grote uit.

En na het verplaatsen van de user data, lees ik weer de folder grote uit, en als die nog gelijk zijn, eindig ik de batch file, indien niet gelijk overschrijf ik de RAR file met nieuwe data.

Al met al, en hoewel er naast ook nog eens flinke koste die er mee gepaard gaan aan extra hardware, maakt het mijn file systeem in de praktijk gemiddeld een stuk sneller in gebruik, maar wel ook langzamer tijdens tijdens het starten van games en programma's.

Uiteraard heb ik ook vele uren verspilt aan het opzetten en uitdokteren hoe je zo een dergelijke batch file maakt, en als dat niet leuk vind, begin er dan ook maar niet aan, want totdat MS een dergelijke optie in het OS inbakt of er een 3th party programma komt die het allemaal automatisch doet, blijft het ook redelijk veel werk.

[Reactie gewijzigd door player-x op 22 juli 2024 14:15]

[Jazco2nd]

waarom heb je specifiek voor RAR gekozen en niet een andere compressiemethode? Al gaat het puur om opslaan en niet compressie.

[player-x]

De command-line functies van WinRAR deed pressies wat ik wilde.

En RAR is een van de beste compressie methodes, met de functies die voor mij nuttig waren.

[player-x]

Nee, ik installeer wel degelijk alle games en programma's op de RAMdisk, anders wordt of kan het een zooitje worden met drive letters.

Als ik een programma afsluit, schrijf ik via een batchfile gestarte, een robocopy opdracht, wat met de mirror/synchronisatie functie snel weg schrijf, wat redelijk ideaal is in de praktijk, daar alleen veranderde bestanden overschreven worden, en dat op de eerste keer na, klaar is in fractie van een seconde, zelfs bij een netwerkdrive.

Het over zetten naar het geheugen duurt uiteraard een heel stuk langer in verhouding, daar wel alles moet worden ingelezen.

[VNA9216]

Wat een nog betere oplossing zou zijn, is de besturingsystemen nog wat beter laten cachen. Nu zie ik om me heen wel eens mensen met een RAM drive die een spel naar de RAM drive kopieren voor ze gaan spelen.. dus eerst een halve eeuw wachten tot je kan beginnen ongelooflijk imho.

als je veel RAM hebt zal windows toch bestanden die hij eerder ingeladen heeft meestal al gecached houden zodat als ze weer nodig zijn ze gewoon uit het RAM gelezen kunnen worden. Wat microsoft (en linux/OSX devs) zou sieren is als ze eens met een oplossing komen waarbij een applicatie zelf een cache profiel kan aanleveren zodat het OS de bestanden alvast in RAM kan cachen onder het spelen voordat ze nodig zijn. Er zijn al dingen als superfetch enzo die proberen bestanden in te laden voor ze nodig zijn, maar ik kan het niet echt efficient noemen, met name als je meerdere games speelt of veel andere software gebruikt.

Een applicatie aan laten geven welke mappen/bestanden er gecached moeten worden wanneer hij gestart word zou veel efficienter zijn imho, zodat het OS gewoon de bestanden kan cachen die op dat moment van belang zijn ipv een afweging maken welke bestanden van alles op je systeem gecached moeten zijn. Tijdens het spelen/draaien van een applicatie de applicatie zelf voorrang geven voor leesacties natuurlijk, en verder het OS zn ding laten doen zou mijn advies zijn.

[player-x]

Wat een nog betere oplossing zou zijn, is de besturingsystemen nog wat beter laten cachen.

Cachen is zeker niet het zelfde als programma's draaien van een RAMdisk, daar zit een wereld van verschil tussen.

dus eerst een halve eeuw wachten tot je kan beginnen ongelooflijk imho.

Dat valt best wel mee hoor, ja het opstarten duurt wat langer, maar 1sec per GB valt ook wel weer mee, maar daar na gaat alles veel en veel sneller, laadtijden verminderen soms met meer dan een een factor 10.

[VNA9216]

Als je al schijftoegang hebt van 1 GB/sec, dan lijkt het me sterk dat je met die ramdisk nog veel snelheidswinst haalt aangezien de meeste data nog moet worden verwerkt ook. Ik heb zelf een RAID 0 array als game opslag die de 1 GB/sec bij lange na niet haalt, maar bij de meeste games is hij een paar seconden druk, en daarna duurt het laden nog een tijd terwijl de schijven niets meer doen.

Als je pro-actief gaat cachen en je haalt zoals jij zegt die 1 GB/sec is alle disk content van je spel al in je RAM gezet tegen de tijd dat je het EA logo of het Ubisoft logo bent gepasseerd. dat zou dan dus JUIST handiger zijn dan een ramdisk waarbij je voor het spelen eerst de data moet kopieren enzo.

[player-x]

Lees eerst deze twee post nog eens goed.

player-x in 'nieuws: Hynix ontwikkelt ddr4-module met capaciteit van 128GB'
player-x in 'reviews: Flash-vergelijking: wat is de snelste opslag?'

En je haalt twee dingen door elkaar, het kopiëren en het starten van de game.

Tijdens het kopiëren/unraren van de game van de twee EVOs naar de RAMdisk, haal ik echt gewoon gemakkelijk 1GB/s aan doorvoer.

Daarna staat de game op een RAMdisk met een theoretische doorvoer van 60GBG/s, en daarna is de filesysteem niet meer de vertragende factor, maar de CPU zelf.

Uiteraard haal ik geen gemiddelde doorvoer van 60GB/s, maar er zijn wel piekjes die daar tegen aan zitten.

En laten we zeggen dat we zo een piek doorvoer hebben gedurende 10ms, dan zou een goede SSD daar een 1sec voor nodig hebben.

Jij bent vast ook een van die personen die eerst tegen stribbelde tegen SSDs, dat de verschillen de extra kosten niet waard was.

Maar een RAMdisk staat tegenover een SSD, in ongeveer de zelfde verhouding, als een SSD tegenover een HDD.

[mvhorssen]

Ben ik het mee eens. Een systeem met een SSD voelt t.o.v. een HDD al zoveel sneller, dat de theoretische snelheid van de SSD zelf er wat minder toe doet. Of die SDD nou 450MB/S doet of 550, zoveel maakt voor de gebruikerservaring niet uit. Het is dan vooral leuk als je van specs houd.

[Foritain]

Dit is inderdaad grotendeels waar, echter de stap naar de m.2. SSD's op je pci-e lanes is toch wel degelijk een duidelijk merkbare verbetering, ik heb nu een tijdje een m.2. plextor m6 op een ASRock Z97 Extreme 6, en dat is niet eens de allersnelste m.2. SSD die er is (maar het alternatief was nog een stuk duurder en vond ik iets te ver gaan). Ik heb ook lang aangehouden dat de benchmarkverschillen tussen de populaire modellen (M4 vs 830, M500 vs 840 Evo, etc etc) niet zo relevant waren, maar zodra we van SATA af stappen zullen we toch weer een merkbaar snellere ervaring hebben.

[EthirNandor3]

Ik zat ook verlekkerd te kijken naar die M.2 x4 oplossing. Die kost (Moederbord + Samsung XP941) € 200 meer dan de laatste BBG (wel met 256 MB i.p.v 512MB, maar het gaat mij om de snelheid).

Alleen nu lees ik bij een review dat het gebruik van M2 x4 PCI lanes in gebruik neemt van de X16 sloten: de eerste twee x16 gaan terug naar 8 en naar 4 lanes (dat is in ieder geval het geval bij de Asrock Z97 Extreme6 hier genoemd)
Dit lijkt mij daarom een heel slecht idee voor een Game PC, zeker met SLI.

Klopt dit? Of heb ik het verkeerd begrepen

[Foritain]

Als ik de benchmarks vergelijk van de GTX 760 op de ASRock Extreme 6 met M2 SSD en 4790K met mijn test-setup met 4770k en een SATA SSD (waar ik die GPU ook in heb getest), dan zie ik enkel verwaardeloosbare verschillen. Vooral dan even de tests die vooral GPU-bottlenecken, want de CPU prestaties van de 4790k zorgen soms voor net een paar FPS meer (en dat is dan het systeem met de m.2. SSD). Ik zie dus geen nadeel, maar dat is geen SLI natuurlijk.

Anandtech heeft in die review echter wel crossfire getest:

"As part of this review, we tested two 7970s at x8/x4 while the XP941 was installed and saw less than a 1% drop in frame rates for our game tests. "

Ook daar zie ik dus geen reden tot bezorgdheid. Mocht iemand mij twee zwaardere GPUs willen uitlenen om in SLI te testen dan doe ik dat graag Misschien dat er met 2x 980 iets te meten valt, maar die heb ik niet zo 1-2-3 liggen

[Reactie gewijzigd door Foritain op 22 juli 2024 14:15]

[EthirNandor3]

Sorry, je krijgt ze niet van mij . mijn compu is nu 4 jaar oud en ik ben nog een nieuwe aan het verzinnen (ik overweeg SLI van 2x 970, of een enkele 980 die ik dan over een jaar of zo SLI maak)

Dank voor je info over de M.2 x4, impact valt dus mee, maar ik wil wel SLI houden als een optie, dus voor nu valt het af voor mij.

Ik zit ook een Raid-0 van 2x 256MB SSD te overwegen als alternatief: dit gebruikt geen PCI express, en volgens de testen die ik heb gezien toch wel aanzienlijk sneller dan een enkele SSD in de meeste situaties.

Heb je hier toevallig ook ervaring mee?

[Reactie gewijzigd door EthirNandor3 op 22 juli 2024 14:15]

[VNA9216]

Houd er dan wel rekening mee dat sommige features van je SSD met de meeste controllers niet bruikbaar zijn (zoals bijv TRIM support valt vaak weg als je ze in een RAID array zet) Met een beetje pech word daardoor je array na verloop van tijd ongelooflijk traag.

volgens mij is dat ook de reden dat die PCI-E varianten er zijn. Die kunnen dat gewoon intern afhandelen, en toch een grotere hoeveelheid bandbreedte bieden dan de standaard s-ata oplossingen

Ik zou me daar in ieder geval even goed in verdiepen voordat je zo'n aanschaf doet. Het zou zonde zijn als je na een paar maanden met een heel traag systeem te maken hebt.

[Reactie gewijzigd door VNA9216 op 22 juli 2024 14:15]

[EthirNandor3]

Dank, zal ik zeker doen.

Er zijn ook genoeg reviews te vinden die 1 SSD met Raid-0 vergelijken. Maar ze zijn niet erg consequent: TomsHardware geeft bijvoorbeeld een verwaarloosbare winst aan (bij 'realistisch' gebruik) andere reviews geven wel aan dat het zin heeft.

De meeste nemen het afnemen van de snelheid na verloop van tijd niet mee, dus dat is een goede tip!.

Ik ga me er inderdaad verder in verdiepen, het is in ieder geval geen dure optie meer tegenwoordig.

[Foritain]

Helaas niet, sorry.

[_JGC_]

De OCZ Revodrive is dan ook gewoon een SATA RAID controller met daarop 2-4 SATA SSDs in RAID0. In plaats van een "PCI-e SSD" had voor deze test gewoon een tweetal of viertal Samsung 840 Pro drives aan een Intel chipset geknoopt kunnen worden met waarschijnlijk een beter en goedkoper resultaat.

[MadIceXIII]

Dat is correct. Ik heb twee 256GB Samsung Pro SSDs in RAID0. Toen ik een tijd terug een 512GB Samsung Pro drive wilde kopen, bleken twee van 256GB iets goedkoper. Erg vreemd, maar nu zie je dat niet meer. Hoe dan ook besloot ik toen voor die RAID0. De performance schaalt bijna perfect en tevens is het toch een redelijk grote boot drive. De drives worden aangestuurd door de twee SATA 3 poorten van de Intel chipset en een 3770K. Ben er uiterst tevreden mee en het draait als een zonnetje.

De prijzen van 1TB SSDs zakken en mocht ik een nieuwe machine bouwen dan zal ik ook twee 1TB SSDs in RAID0 overwegen.

[Powermage]

En dan, dan had je alsnog de conclusie gehad dat SSD's gewoon echt stukken sneller zijn, door de selectie te maken heb je een redelijke doorsnede van wat er in de markt te krijgen is en zie je gewoon de globale trend in de markt, wat voor andere conclusie denk je anders hieruit te krijgen?

[rodie83]

Omdat een enkele schijf niks zegt over het type medium. Had men de 840 pro vervangen door een andere SSD waren de waardes in read/schrijf/4k heel anders geweest. Hetzelfde geldt voor de Revodrive en m2 slots. Het artikel neemt, zeker in de conclusie, teveel van de gemeten waardes van de drives over als waarde van het medium. En dat is wat mij betreft onjuist.

En eens met je opmerking dat SSD's altijd sneller zijn dan traditionele schijven. Dat lijkt me echter geen nieuws anno 2014 en bovendien heb je voor die conclusie niet zo'n breed artikel nodig.

[Femme]

Een andere olossing was geweest om meer schijven per type opslagmedium te kiezen en daar gemiddeldes uit te trekken, al begrijp ik dat dat erg veel tijd kost. Het zou het verhaal wel veel steviger maken.

Dat kost inderdaad veel tijd en biedt niet zo heel veel toegevoegde waarde boven de uitkomsten uit de vergelijking in dit artikel. Uit de prestatieverschillen tussen de harde schijven kun je wel opmaken dat je geen wonderlijke verschillen moet verwachten tussen de harde schijven van verschillende fabrikanten als ze allemaal ongeveer dezelfde fysieke beperkingen hebben ten aanzien van de rotatiesnelheid, platterdiameter en gegevensdichtheid. In de resultaten zie je dat naar verwachting de 2,5 inch 5400 toeren schijven het langzaamst zijn en de 10.000 toeren drive het snelst is met daar tussenin de 3,5 inch 5400 toeren schijven. De snelste harde schijf is ruim een factor twee sneller dan de traagste terwijl een sata-ssd een factor twee tot vier sneller is dan de snelste harde schijf afhankelijk van de workload. Als je geïnteresseerd bent in prestaties koop je dus altijd een ssd.

Het prestatieverschil tussen drives met dezelfde form factor, capaciteit en rotatiesnelheid is niet boeiend vergeleken met enorme prestatieverschil ten opzichte van ssd's. Een harde schijf is altijd traag. Je kunt beter kijken naar prijs, vermeende betrouwbaarheid en eventueel geluidsproductie.

[i-chat]

als deze test op zichzelf stond dan had je gelijk, maar vergeet niet dat tweakers.net al jaren benchmarks uitvoerd dat er behalve in de laptop bench niet is afgeweken van hun standaarden,

hierdoor kun je redelijk aannemen dat de getallen redelijk representatief zijn, natuurlijk zullen er uitzenderingen zijn... maar voor de sata ssd kant is de samsung 840 een zeer goede keus, het was altijd al een van de sata ssd met de beste prijs-kwaliteit verhouding die er te koop is,

bovendien zijn de verschillen zo groot in de meeste gevallen dat een fijnmaziger test nauwelijks wat op zal leveren, ja je kunt in sommige opzichten verwachetn dat zaken als firmware bugs roet in het eten gooien maar die gevallen worden nagenoeg altijd zeer snel opgepikt en breed uitgemeten in het nieuws...

[dezejongeman]

de buren (hwinfo) heeft de toshiba sshd al eens vergeleken met één van seagate. hier kwam men tot de conclusie dat de firmware van de toshiba heel erg slecht is/was afgesteld. het zou mooi zijn als jullie nog even een seagate door dezelfde test heen zouden halen, want mijn vermoeden is dat een sshd beter zou moeten kunnen scoren.

ik was ook wel benieuwd geweest wat er gebeurt als er een snelle usb2.0 en usb3.0 sticks aan de tests waren toegevoegd. hoe intressant is het om vanaf daar je OS te booten, of is dat toch een afrader. dit is voorlopig nog steeds de goedkoopste vorm van opslag tot ~32GB. voor een HTPC die alleen als media player vanaf een netwerk wordt gebruikt is de ruimte meer als genoeg.

wat er in deze review ook nog ontbreekt is reactie tijd. leuk dat een SSD 500MB kan verstouwen maar praktisch gezien gebruik je dat bijna niet. je zou eigenlijk een tijdsmeting moeten kunnen doen (in milliseconden) vanuit een OS dat niets aan doen is en dan een file'tje openen. het zou me niet verbazen dat de verschillen tussen een hdd klein, groot, rotatiesnelheid en NAND grotere verschillen opleveren. per saldo heb ik liever een opslagmedium dat 300MB/s kan verstouwen maar 2x zo snel reageert dan 1 die 1GB/s kan wegduwen.

wat deze review wel heel mooi aantoont is de platter grootte vink uitmaakt. de raptor is met 10k rpm en een platter van 200GB wordt prima bijghouden door de 4TB (1TB per platter) op 5400rpm.

[FourtyTwo]

Een 1TB platter heeft een hogere datadichtheid dan een 200 GB plaat, dit compenseert de tragere draaisnelheid.
Het is dus geen verrassing dat een 1 TB platter aan 5.400 rpm redelijk goed meekan met een 200 TB platter aan 10.000 rpm.

[PowerToTheUsers]

Geen vergelijking in verbruik tussen de verschillende oplossingen? Is een performante SSD tegenwoordig minder zuinig dan een "green" harde schijf? En wat is het verschil in stroomverbruik tussen een klassieke sata-SSD en een insteekmodule via PCIe of m.2?

[player-x]

Voor thuis gebruikers zijn die verschillen verwaarloosbaar.

Een SSD verbruikt idle nagenoeg niks, en tijdens gebruik 1~2W, en gewone moderne HDDs verbruiken 4~5W, dit zijn universele waardes, die voor (nagenoeg) alle HDDs en SSDs gelden.

Imho weinig interessante informatie dus.
_Edit:
@Johannes & mohf, is dat niet min of meer algemeen bekende informatie?

Voor thuis gebruikers zijn die verschillen verwaarloosbaar.

En ik had het over thuis gebruik, waar deze review ook op gericht was, en niet over laptops.

[Reactie gewijzigd door player-x op 22 juli 2024 14:15]

[Johannes77]

Als aanvulling, op 2,5 inch, voor laptops is het energieverbruik wel belangrijk. De SSD's zijn dan over het algemeen zuiniger dan harddisks, (en doordat ze sneller zijn hoeven ze minder vaak te werken) en geven daardoor een half uur extra batterijduur.

[mohf]

Verschil in verbruik tussen SSD's is wel groter dan 1-2 W.

Even snel googlen:

http://www.tomshardware.c...view-1tb-ssd,3567-13.html

Average power consumption: 0.58W tot 2.25W (allemaal SSD's).

Bovendien kan een verschil tussen 0.5W Idle en 1.5W idle zo een verschil maken van 1-2 uur accuduur, vooral op de nieuwe generatie ultrabooks (haswell, en binnenkort broadwell) die vooral idle al zo weinig verbruiken.

edit:
Voorbeeld: laptop met 50Wh accu en gemiddelde verbruik van 6W levert ongeveer 8u 20min accuduur. Maak daar 7W van en je hebt een accuduur van 7u 10min.

[Reactie gewijzigd door mohf op 22 juli 2024 14:15]

[Flaat]

Ja dat lijkt me interessantere info, de rest van de review komt me een beetje over als een test wie er het snelste is tussen Usain Bolt, Arjen Robben, jij als dude op tweakers, je moeder en je oma. Niet heel verassend.

Tevens vraag ik me af of de sshd tests goed zijn gedaan, de thuis test schrijft 11gb weg bijvoorbeeld dat doe ik niet dagenlijks en is precies waar een sshd niet goed in is. Wat intresanter is is hoe de performance van die dingen schaalt met het laden van een grote exel file waar je al 2 dagen mee bezig bent. Of een browser met 20 tabs ivm ssds en hds.

[bantoo]

Hoogstwaarschijnlijk zit dat er niet in om dat het verwaarloosbaar is.

[Waah]

Ik mis vooral de effecten op het dagelijkse gebruik, al probeer PC-mark dat natuurlijk na te bootsen. Hoe snel start een PC op? Hoe snel start software op? dat soort opties.

Met een HDD weet ik dat je een mooi splash-screen krijgt van Office als je een office-programma start. Met een SSD zie je nog maar een glimps, if any. Dat soort effecten zijn voor verschillende toepassingen veel interessanter dan synthetische benchmarks IMHO.

[Femme]

In de trace benchmarks worden real world toegangspatronen van echte applicaties teruggespeeld om de prestaties van het bestandssysteem en de achterliggende hardware te meten. De uitkomst vertelt je niet wat het verschil is in opstarttijden van een applicatie of de tijd die nodig is om een bepaalde handeling uit te voeren maar kan wel heel goed gerepeteerd worden. Het maakt ook prima inzichtelijk welk product de beste prestaties voor zijn geld biedt.

Het is erg moeilijk om tests te maken waarin realistische handelingen in applicaties worden uitgevoerd. Een realistisch gebruiksscenario zal best wel ingewikkeld zijn en zal moeilijk telkens exact op dezelfde manier herhaald kunnen worden. Ook is het moeilijk om alleen de tijd te meten waarin de gebruiker zit te wachten op I/O en niet alle andere tijd waarin de gebruiker bezig is met het bedienen van de applicatie. Een gebruiker die bijvoorbeeld bezig is om foto's uit een photoshoot te selecteren in Lightroom kan best wat tijd kwijt zijn aan het wachten op I/O indien de foto's op een harde schijf staan, maar probeer maar eens een test te bedenken waarin je exact die verloren tijd meet. Het is wel mogelijk om een trace te maken van de I/O die de applicatie. Bij het opnieuw afspelen van de trace kun je meten hoe lang het opslagsysteem doet over het uitvoeren van de transacties in de trace. Zo'n test kan eindeloos op exact dezelfde manier herhaald worden.

[Waah]

Dank voor de uitleg, daar had ik even niet aan gedacht nee. Is nogal afhankelijk van heel wat factoren. Het lastige met dit soort scores vind ik vaak alleen: Wat is voldoende? en wat is overkill? dat haal je hier lastig uit.

Net als de strijd tussen Sata-ssd's momenteel. Of je nu de goedkoopste crucial haalt, of de duurste. In de praktijk maakt het voor de meeste consumenten/gamers weinig uit. Maar het verschil is wel degelijk meetbaar, maar niet echt merkbaar.

Ik ben vooral benieuwd of dat ook zo is tussen SATA-ssd's en PCI-E SSD's.

[Femme]

Dank voor de uitleg, daar had ik even niet aan gedacht nee. Is nogal afhankelijk van heel wat factoren. Het lastige met dit soort scores vind ik vaak alleen: Wat is voldoende? en wat is overkill? dat haal je hier lastig uit.

Als je in de markt bent voor een nieuwe ssd omdat je bijvoorbeeld meer capaciteit nodig hebt wil je natuurlijk het liefst een zo snel mogelijke ssd voor je geld. Upgraden puur voor betere prestaties heeft alleen zin als je ontevreden bent over de huidige prestaties van je harde schijf of ssd.

- Als je referentiekader een harde schijf is en je vind 'm snel zat heb je geen ssd nodig.
- Als je referentiekader een harde schijf is en je vind 'm traag zal een ssd met twee tot viervoudige prestaties absoluut een grote verbetering zijn.
- Als je referentiekader een sata-ssd is en je niet het gevoel hebt dat het ding je systeem vertraagd zal een nog snellere m.2/pci-e ssd geen veel betere ervaring bieden.
- Als je referentiekader een sata-ssd is en je vind 'm te traag dan zul je baat hebben bij nog snellere ssd's, maar moet je geen al te grote verwachtingen hebben bij het verschil.

In de praktijk zullen gebruikers van moderne ssd's niet het gevoel hebben dat de ssd een bottleneck vormt voor de prestaties van het systeem en dan zal een snellere dus ook niet veel betere prestaties bieden. Ik ben zelf vorig jaar geswitched van een 2012 naar een 2013 MacBook Pro Retina en hoewel de pci express ssd in de nieuwe MBP veel hogere transfer rates heeft merk je daar in de praktijk niet veel van. De I/O was al erg snel.

[Anoniem: 343906]

Daar sla je menige spijker op zijn koppie.

Iedereen die een reactie heeft gegeven heeft voor het schrijven daarvan meer tijd nodig dan welk opslagmedium ook nodig heeft voor het lezen dan wel schrijven van data.

[Waah]

Duidelijk verhaal Femme!

[i-chat]

ik denk dat je het verschil wel kunt merken maar niet altijd zult merken,
de verschillen zijn in sommige opzichten groot genoeg om merkbaar te zijn, maar zoals al aangegeven je hebt ook met de interactie naar de gebruiker toe te maken en als die gelijk loopt met de i/o dan is daar niet zo'n probleem... wanneer je echter een taak laat uitvoeren warbij je systeem veel data moet inlezen en weer wegschrijven ... bijv het updaten van windows... zult je het verschil wel kunnen merken, maar zullen de verschillen aanzienlijk kleiner zijn dan tussen sata600 ssds en draaiende schijven...

in de praktijk blijf ik dus voorlopig bij mijn aanbeveling om te kiezen voor een 2slachtige oplossing ssd (indien mogelijk m2) voor je systeem, en een goedkope draaiende schijf voor je data.

[Anoniem: 297189]

Ter verduidelijking had er meer uitleg kunnen worden gegeven over waarom SSDs voor bijvoorbeeld synthetische random read and random write vaak 100x sneller zijn dan een HDD, terwijl het verschil bij meer algemene storage benchmarks/traces en praktisch gebruik veel minder is (hoewel natuurlijk nog steeds veel sneller, vooral voor bepaalde dingen als booten op starten van programmas).

Ik denk dat dit mede komt doordat de meeste storage drivers in OSen (ook Windows) tegenwoordig toch wel redelijk slimme write caching/disk caching of buffering gebruiken, in ieder geval op beperkte schaal. Bij bijvoorbeeld Linux is bekend dat veel lees/schrijfopdrachten worden gecached, en de mate van optimalisatie van de write cache en file system (ordered data etc) kan worden afgewogen tegen stabiliteit (minder risico op corruptie bij harde crash of power failure door meer conservatievere, langzamere instelling).

Stel dat een applicatie een aantal bestanden achterelkaar wegschrijft, waarbij elk bestand ook gefragmenteerd wordt opgeslagen (niet sequentieel). Bij elkaar moeten er dan op een redelijk groot aantal fysieke locaties op de schijf blokken geschreven worden. Je kunt dit doen in exact de volgorde van de schrijfopdrachten (beginnend bij het eerste bestand van begin tot eind etc), waardoor de schrijflocatie op de schijf min of meer continu heen en weer verspringt. Op een traditionele HDD is dit "random seeken" natuurlijk heel langzaam vanwege het mechanische aspect. Dit is ook te zien in de low-level random read/write benchmarks.

Maar in de praktijk kan een OS wel degelijk de schrijfacties slimmer aanpakken. Door bijvoorbeeld de schrijfacties van een korte periode (zeg een seconde) te sorteren op locatie op de schijf, en dan in volgorde van locatie weg te schijven. Het mogelijke duidelijk zijn dat op die manier de seeks op een HDD veel sneller worden (de seek afstand tussen twee blokken is veel korter).

Veel HDDs implementeren geloof ik al dit soort optimalisaties op beperkte schaal op de drive zelf met een kleine cache/buffer (meestal met gewoon RAM, zeg 128MB). Dat de "hybride" HDDs met 8GB flash cache in de praktijk tegenvallen komt volgens mij omdat ze eigenlijk iets vergelijkbaars doen als wat een goed geoptimaliseerd OS al doet d.m.v caching en het sorteren van lees/schrijf opdrachten. Dus eigenlijk gewoon overbodig, en kan zelfs langzamer zijn door de extra laag (wat ook uit benchmarks blijkt).

Ik had vroeger de indruk dat bij bepaalde upgrades, met name installeren van Service Packs (op XP, Vista etc), Microsoft elke vorm van write caching/optimalisatie vanuit de OS helemaal uitzette waardoor dit vaak vrij lang duurde met heftige disk access. Dit deden ze waarschijnlijk om het risico op curruptie bij crashes of andere onverwachte onderbreking te minimaliseren. In kan me voorstellen dat en zo'n geval zo'n hybride schijf wel sneller zal zijn.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 297189 op 22 juli 2024 14:15]

[Femme]

Ter verduidelijking had er meer uitleg kunnen worden gegeven over waarom SSDs voor bijvoorbeeld synthetische random read and random write vaak 100x sneller zijn dan een HDD, terwijl het verschil bij meer algemene storage benchmarks/traces en praktisch gebruik veel minder is (hoewel natuurlijk nog steeds veel sneller, vooral voor bepaalde dingen als booten op starten van programmas).

Een ssd heeft geen last van de zoek- en omwentelingstijden waar een roterend medium op moet wachten en kan makkelijker verschillende geheugenchips tegelijkertijd aan het werk zetten om de prestaties op te schalen. Een harde schijf heeft maar één lees- en schrijfkop en kan ook maar één ding tegelijkertijd doen.

In de real world krijgt een ssd lang niet zoveel parallelle I/O op zich afgevuurd als in een of andere synthetische benchmark van 4K random reads en writes en is er ook wat meer sequentiële I/O in de mix. Ook zijn er in deze beter voorspelbare toegangspatronen meer kansen voor de cache in het bestandssysteem en de caches op de drive om hun werk te doen. Onze trace benchmarks meten de prestaties van het bestandssysteem inclusief de cache van het besturingssysteem. We proberen dit effect wel beperkt te houden door de hoeveelheid geheugen in Windows softwarematig te beperken. De invloed van de file cache zal wel een belangrijke reden zijn waarom het verschil in de prestaties tussen een harde schijf en ssd in de trace benchmarks soms kleiner is dan het verschil in random read/write prestaties of het verschil in sequentiële lees- of schrijfsnelheden.

[i-chat]

ik heb wel eens een paper gelezen van iemand die op elke platter een eigen arm wilde zetten, waardoor je min of meer ook minder last hebt van dit systeem, verder zou er een veel uitgebreidere file alocation table moete komen waarbij de schrijf controler idd eerst data kon ordenen voordat deze naar de platter geschreven zou worden ... het leek me destijds een leuk idee maar ik gok dat het productie-techisch aan onmogelijk grenst. en eigenlijk is dat best jammer...

[koelpasta]

Ik denk dat dit mede komt doordat de meeste storage drivers in OSen (ook Windows) tegenwoordig toch wel redelijk slimme write caching/disk caching of buffering gebruiken, in ieder geval op beperkte schaal.

Nee, HDD's hebben mechanische armpjes die bij random acties constant moeten bewegen naar de plek waar ze moeten zijn.
Dit verraagt de boel enorm.
Je moet je eigenlijk afvragen waarom SSD's bij random acties niet nog veel sneller zijn.

[Reactie gewijzigd door koelpasta op 22 juli 2024 14:15]

[Anoniem: 297189]

Ik denk dat je mijn opmerking niet helemaal begrepen hebt. Natuurlijk zijn random seek acties enorm langzaam bij HDDs.

Wat ik aangeef is dat t.o.v. pure low-level random access benchmarks, het OS de random-access een beetje slim kan combineren/verdelen (b.v. geordend van voor naar achter op de schijf, waardoor de mechanische armpjes maar een klein beetje of zelfs niet hoeven te bewegen voor opeenvolgende acties) waardoor de gemiddelde seek access-time veel beter wordt. Natuurlijk lang niet zo snel als SSDs, maar wel veel dusdanig beter dat low-level random access benchmarks geen goede weergaven zijn van het werkelijke praktisch performance verschil, ook voor "gecombineerde" random access.

Daarmee in verband staat dat hybrid HDDs met een ingebouwde flash cache van 8GB weinig helpen, omdat de OS meestal de combinerings/ordening optimalisatie toch al doet, en vaak ook een grote RAM disk cache heeft, waardoor dus het nut van de cache van de hybrid HDD grotendeels wegvalt.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 297189 op 22 juli 2024 14:15]

[koelpasta]

Kan iemand mij uitleggen waarom de 4k random test zo tergend traag is?
Ik zou denken dat een geheugencontroller niet zoveel moeite heeft met random access. In ieder geval niet zoveel.
Wordt hier wel de snelheid van de drive gemeten of speelt het processen van de disk structuur door de cpu hier ook een (sterke?) rol?
Of is de native 'sector' grootte van SSD's veel groter da 4k ofzo?
Ik sapput nie..

[Femme]

De resultaten van de 4K random read/write zijn met een queue depth van 1. De ssd of harde schijf krijgt een request, gaat naar zijn medium om de data in te lezen of te schrijven en als hij daarmee klaar is krijgt hij pas de volgende opdracht van het besturingssysteem. Een ssd kan dan niet goed de verschillende kanalen van de flashcontroller tegelijkertijd aan het werk zetten. De 4K random read/write met 64 gelijktijdige threads levert veel hogere doorvoersnelheden op omdat de ssd dan alle kanalen kan benutten en altijd wel I/O's in de queue heeft die uitgevoerd moeten worden.

[koelpasta]

Aah., dat maakt een hoop duidelijk!
Dacht altijd dat de queue volgeprakt zat bij zo'n test.
Dank voor de reactie

[DaOverclocker]

Toch denk ik dat een hybride shdd in het dagelijks gebruik wel echt sneller is dan een normale hdd. Volgens mij zou je bijv de windows boot tijd kunnen meten. Na een aantal keren booten zit het meeste in de cache, en start windows sneller op. Volgens mij een heel leuk alternatief voor mensen met plek voor 1 schijf in hun laptop en die toch ook veel opslag willen. Dat komt in deze test niet echt naar voren.

[elhopo]

Ik heb een hybride schijf in mijn werklaptop en ik kan je vertellen dat het gewoon slecht werkt. Thuis heb ik een SSD in mijn laptop wat vele, vele malen sneller werkt. Daarvoor had ik een normale schijf in mijn thuisllaptop en dat was kwa prestaties ongeveer vergelijkbaar met wat mijn werklaptop nu presteert. Marginaal sneller zou dus best wel kunnen kloppen.

Probleem is denk ik dat je zoveel verschillende dingen laad op een dag dat de hybride niet weet wat hij nou moet cachen. Booten doe ik 1 x per dag, en daarna laad ik de ontwikkelomgeving in. Soms een Word documentje, soms email checken... Al met al heel wisselend dus en daardoor denk ik dat het gewoon niet performt.

[batavier]

Ik heb een SSD in mijn Fujitsu-dinges werklaptop (MZ7TE128HMGR) en vergeleken met de harde schijf die er eerst in zat... Ongelooflijk wat een verschil in snelheid.

Even een praktijkvoorbeeld:

• Voorheen duurde het opstarten van Photoshop 5 minuten.
• 1GB intern geheugen bij naar 2GB. Photoshop opstarten duurde toen 3,5 minuten.
• SSD erin: 30 seconden.

Ook andere programma's zijn zeer goed merkbaar sneller. Collega's die met mij meekijken zijn stikjaloers. Het enige jammere is dat de schijf in de winkel 80 euro kost (ongeveer) en dat het IT-bedrijf er 400 euro voor rekent...

[elhopo]

Dat is een SSD, ik heb die thuis dus ook, en die is inderdaad veel sneller. Ik heb op mijn werk een hybride schijf, en die is nauwelijks sneller dan een normale schijf.

By the way, welke sadist laat je op een computer met 1 GB / 2 GB laat werken? Typisch probleem van pennywise pound foolish lijkt me. Photoshop moet je niet met 2 GB gebruiken, dat is gewoon echt niet te doen. Een computer met minder dan 8 GB zou ik gewoon weigeren. Refuse to compromise zou ik zeggen. Als een professional moet je professionele tools hebben, geen trage zooi.

[batavier]

Inderdaad, het is sadistisch... en ook niet slim, zoals je al aangeeft. Met een SSD werkt het gewoon prima, maar zonder. Brrrrr.

[kamerplant]

Ik denk dat het ook sterk afhangt van welk hybride systeem je hebt.
Ik gebruik op m'n iMac Fusion Drive, die combineert een traditionele HDD met een normale SSD tot één partitie. Vervolgens bepaald Fusion Drive wat wordt bewaard op welke drive en houdt het nog wat werkruimte aan.
Dat werkt extreem goed! Booten van het OS en Apps gaan supersnel! VMware is weer op en top en alles voelt geweldig.

[Choasmarkk]

Maar de Apple Fusion drives hebben dan ook een SSD van 128gb, ipv de meeste hybride schijven die slechts 8 of 16gb aan solid geheugen hebben. Dat weinige zit zo vol al je een beetje programma's etc hebt draaien.

[kamerplant]

True. Ikzelf heb hem met 256GB / 1TB draaien. Daarom gaf ik ook aan dat hybride erg afhangt van de implementatie - hybride is niet per definitie een verkeerd ding.
Dat hybride met 8GB Flash weinig effect heeft is niet zo vreemd.

[Insert Coin]

Ik heb sinds 2 maanden de 2 TB hybride SHDD en merk vrijwel geen verschil t.o.v. de 1 TB normale HD die ik hiervoor had.

[i-chat]

het grootste probleem van sshds is toch wel dat ze veel te wenig cashgeheugen hebben,

zou je een hybride bouwen met 32gb en 1tb data dan zou het merendeel van windows en de belangrijkste aplicatie data op je flashgeheugen staan, waardoor je dat werkelijk snelheids winstten gaat merken, dus voor laptop gebruik kun je 10x je odd opgeven voor een 60 of 120gb ssd ...

zeker omdat de meeste laptops wel van usb3 of esta voorzien zjin en je dus gemakkelijk een externe speler kunt gebruiken als je eens een keer een dvd erin wilt steken .... of die nieuwe software niet van usb kunt installeren.

[markvandelouw]

Wat ik (persoonlijk) erg jammer vind, en in mijn ogen ontbreekt: sas-disks.
Tuurlijk is dit niet voor huis tuin en keuken pc's, maar in mijn workstation (videobewerking) draait een 4x 73gb 15.000rpm hardware raid0.
Stil is hij niet, maar snel!
Graag had ik ook geweten hoe een gemiddelde sas-disk zich vergelijkt met en sata-HDD en een SSD.

[Reactie gewijzigd door markvandelouw op 22 juli 2024 14:15]

[maratropa]

Als er iets snel achterhaald is en zinloos is geworden dan zijn het 15k sas schijven

[i-chat]

je zou eens (als je wilt) een berichtje naar tnet moeten sturen om te vragen of je hun benchmark traces mag lenen om uit te voeren op jouw systeem, gevoelsmatig durf ik te wedden dat een hardware (maar mogelijk zelfs een software) raid 0, van samsung 840 pro 120gb schijven wellicht al beter presteert dan jouw setje

[ikbentomas]

Bij de 4k random read test wordt er geschreven

Bovendien blijkt het gebruik van een m2-ssd met een pcie-interface van twee of vier lanes wel degelijk een significant verschil voor de snelheden op te leveren.

Maar in die tests staat de sata SSD opvallend genoeg toch bovenaan?

[airell]

In die zin wordt alleen het verschil tussen twee en vier lanes benadrukt lijkt me, niet sata tov pci-e.

[Femme]

Die opmerking is bovendien een samenvatting van de hele pagina over synthetische benchmarks waarin de m.2 x4-ssd telkens sneller is dan de m.2 x2-ssd en gemiddeld genomen ook een stuk sneller dan de sata-ssd.

[Anoniem: 552239]

Ik ben eigenlijk ook wel benieuwd naar het performance verschil tussen een 5400 rpm disc en een 7200 rpm disc

[i-chat]

kijk eens naar die 10k schijf, als daar al nauwelijks verschil in zit dan al helemaal niet tussen 54 en 59 of 72