Inleiding
Inleiding
In 2012 bracht Samsung de 'new Series 9' uit, de opvolger van de oude 'Series 9'. Ondertussen heeft Samsung wat met naamgevingen geschoven en heet de nieuwe 'new Series 9' gewoon 'Ativ Book 9 Plus'. Net als de vorige Series 9 is ook de Book 9 Plus het paradepaardje van Samsung op het gebied van ultrabooks.
Bij paradepaardjes horen natuurlijk de nieuwste en duurste snufjes, moeten ze ook bij Samsung gedacht hebben. Daarom treffen we op de ultrabook een paneel aan met de enorm hoge resolutie van 3200 bij 1800 pixels. Samsung levert de panelen inmiddels ook aan andere laptopfabrikanten, maar vooralsnog is de Book 9 Plus de enige verkrijgbare laptop met het high res pls-scherm.
Bij paradepaardjes horen natuurlijk de nieuwste en duurste snufjes
De Ativ Book 9 Plus is ook de luxe, grote broer van de Book 9 Lite, die we al eerder testten. Het uiterlijk van de Book 9 Plus lijkt op dat van de Lite, maar is nog wat dunner en gemaakt van aluminium in plaats van plastic. De Haswell-processor en het scherm van de Plus moeten de prijs, die grofweg twee keer zo hoog ligt als die van de Book 9 Lite, rechtvaardigen. Daarnaast vergelijken we de Samsung-laptop met nieuwe ultrabooks uit de Haswell-serie, zoals Sony's Vaio Duo 13, die hardwarematig gezien vergelijkbaar is, maar een totaal ander uiterlijk heeft. En natuurlijk besteden we uitgebreid aandacht aan het scherm, de resolutie en de manier waarop Windows daarmee omgaat.
Uiterlijk en hardware
Samsung heeft met de Ativ Book 9 Plus, net als met de eerdere Series 9, weer een uitzonderlijk dunne laptop neergezet. Hij is slechts anderhalve centimeter dik. De matblauwe behuizing is van aluminium en reflecteert niet, in tegenstelling tot het touchscreen. Op de zwarte schermomlijsting blijven vette vingers makkelijk zichtbaar, maar al met al heeft de laptop een rustige uitstraling. Er zitten geen overbodige toetsen en lampjes op de laptop en het enige hinderlijke zijn misschien de SideSync- en HomeSync-logo's op de polssteun. De gebruikelijke Intel-stickertjes zijn gewoon van de laptop af te trekken.

De laptop voelt opvallend stevig aan. De Book 9 Plus lijkt makkelijk weerstand te bieden als we druk uitoefenen op de buitenkant. Ook de kant met het scherm en het toetsenbord laat evenals de scharnieren een solide indruk achter. Het lijkt erop dat Samsung ervoor heeft gekozen om zo weinig mogelijk plastic te gebruiken en die keuze betaalt zich uit in stevigheid.
Toetsenbord en touchpad
Tikken op het toetsenbord van de Book 9 Plus is geen onplezierige bezigheid, voor een ultrabook. De toetsen hebben weinig travel, zijn plat en steken nauwelijks uit boven de rest van de laptop, maar dat zijn we bij ultrabooks gewend. Een laptop van anderhalve centimeter dik kan nu eenmaal geen ideaal toetsenbord bevatten. De stevigheid maakt het tikken op de Book 9 toch prettig. Tijdens het tikken staat het apparaat als een huis en het toetsenbord buigt niet mee met het indrukken van de toetsen, wat waarschijnlijk komt doordat de basis van de laptop uit een stevig stuk aluminium gemaakt is.

De touchpad, afkomstig van Elan, is een ander verhaal. Het oppervlak is groot en ligt hoog in de behuizing, waardoor veegbewegingen makkelijk te maken zijn. In de praktijk bleek de touchpad echter wel eens bewegingen en clicks te registreren die we niet maakten.
Aansluitingen

Zoals de meeste ultrabooks is ook de Book 9 Plus voorzien van twee usb 3.0-aansluitingen. Aan de linkerkant van de laptop bevinden zich een ethernet- en micro-hdmi-aansluiting, en onder de schuine zijrand heeft Samsung ook nog ruimte voor een sd-kaartlezer gevonden. Aan de rechterkant bevinden zich de gecombineerde 3,5mm-jack-aansluiting voor audio in en uit, en een d-sub aansluiting. Een ethernet-verloopkabeltje wordt bijgeleverd; het d-sub-verloopkabeltje is een extra van ongeveer 30 euro.
Hardware
Samsung Ativ Book 9 Plus | |
Processor |
Intel Core i5-4200U 1,6 / 2,6GHz |
Gpu |
Intel HD 4400 |
Werkgeheugen |
4GB 1600MHz ddr3 |
Opslag |
Samsung MZNTD128HAGM |
Schermpaneel |
13,3", pls, 3200x1800 pixels |
Afgezien van het scherm is de Ativ Book 9 Plus een ultrabook zoals we die kennen: een zuinige Intel-processor, vergezeld van een m.2-ssd en 4GB ddr3-geheugen. De ssd is vervangbaar, maar de chips van het werkgeheugen zijn vastgesoldeerd. Er zijn ook geen plannen om een versie met 8GB werkgeheugen uit te brengen, dus gebruikers van deze laptop zitten vast aan de wat krappe 4GB.

Synthetische benchmarks
We hebben de prestaties van de laptop gemeten met behulp van enkele benchmarks, zoals Cinebench en Crystaldiskmark. Aangezien we eerder al de Sony Vaio Duo 13 met exact dezelfde processor hebben getest, verwachtten we vergelijkbare resultaten. We hebben ook de voorganger van de Ativ Book 9, toen nog Series 9 geheten, meegenomen in de vergelijking. Daarnaast hebben we de resultaten van de 'budget'-Ativ Book 9, die nog steeds 800 euro kost, toegevoegd.
Zowel in de multi- als de singlecore-test scoort de Core i5-4200 even hoog als dezelfde processor in de Sony Vaio. Zoals we in eerdere reviews hebben aangegeven is een Haswell-processor niet per se sneller dan de oudere Ivy Bridge-processor. De winst van HP's EliteBook met Ivy Bridge-processor is toe te schrijven aan de turboboost-functie die de processor op 2,9GHz laat tikken, terwijl het bij de Samsung-laptop bij 2,6GHz ophoudt. Ook de Ivy Bridge Core i7-processor is sneller dan de Haswell-i5.
In de OpenGL-test scoort de HD 4400-gpu lager dan dezelfde gpu in de Vaio Duo 13. Dat verschil wordt vermoedelijk veroorzaakt doordat de gpu in de Book 9 meer pixels aan te sturen heeft dan in die in de Sony-laptop.
Crystaldiskmark
De ssd in de Book 9 Plus is uit eigen stal afkomstig. Het gaat hier om een 128GB-exemplaar met m.2-aansluiting, aangesloten op de sata-600-bus. Dat blijkt, gelet op leessnelheden, een vlot exemplaar te zijn.
De sequentiële leesnelheden liggen hoog, terwijl de sequentiële schrijfsnelheid tegenvalt. In de praktijk merk je daar overigens weinig van; ook bij intensief gebruik blijft de laptop gewoon snel aanvoelen.
Praktijktests
Adobe Photoshop, Lightroom en Premiere
Voor de praktijktests halen we Adobe's Photoshop, Lightroom en Premiere uit de kast.
In Photoshop en Lightroom is de Samsung-laptop iets langzamer dan de Vaio met dezelfde processor. De afwijking valt met vijf procent echter nog mee.
In Premiere is de Samsung weer een procent of vijf sneller dan de Vaio. De Asus Zenbook Prime met Core i7-processor is steeds de snelste.
Handbrake en Multipar
In Handbrake en Multipar zetten de i5-4200U's in de Book 9 Plus en de Vaio Duo 13 exact dezelfde scores neer. Het broertje in de MacBook Air doet het verbazend goed in Handbrake; vermoedelijk draait de software sneller op OS X dan op Windows.
5,7 miljoen pixels op 13,3 inch
Met een schermresolutie van 3200x1800 pixels pioniert Samsung op Windows-laptops. Andere fabrikanten, waaronder Asus met de Zenbook Infinity, zetten al schermen met een resolutie van 2560x1440 pixels op een 13,3-laptop, maar Samsung ging nog een flinke stap verder en begeeft zich daarmee op onbekend terrein. Alleen 4k-schermen hebben een hogere resolutie, maar die hebben dan ook beelddiagonalen van minstens 32 inch. Samsung heeft bijna evenveel pixels op een veel kleiner oppervlak geplaatst en dat levert niet alleen voordelen op.
Helaas weet de klassieke interface van Windows 8 geen raad met de resolutie
Wat wel een voor de hand liggend voordeel van de hoge resolutie is, is de ongelofelijke scherpte van het scherm. Dat werkt prettig in Windows-apps en bij het browsen naar de meeste websites. De Windows-apps draaien dus goed, maar helaas weet de klassieke interface van Windows 8, die toch het meest gebruikt zal worden op een laptop van 1500 euro, geen raad met de resolutie, ondanks de verhoogde dpi. De werkbalken in het bijgeleverde Photoshop Elements bijvoorbeeld, hebben een vaste grootte en dat levert bij die hoge resolutie minuscule knoppen op. Andere programma's worden door de verhoogde dpi juist uitgerekt en zien er daardoor 'fuzzy' uit. Een bezoekje aan Tweakers.net vat het probleem mooi samen; ons logo wordt uitgerekt, waardoor het er onscherp uitziet, terwijl de knoppen Nieuws en Reviews er wel weer haarscherp uitzien.
:fill(white)/i/1381392888.jpeg?f=thumb)
Samsung heeft de problemen met de resolutie 'opgelost' door de schermresolutie van de Book 9 Plus af-fabriek op 1920x1080 pixels te zetten. Met Windows 8.1, dat beter moet schalen, zou die work-around niet meer nodig zijn. Uiteraard wilden we die bewering controleren en daarom installeerden we de rtm-versie van Windows 8.1 op de Book 9 Plus.
:fill(white)/i/1381401521.jpeg?f=thumb)
Windows 8.1 bleek de meeste, maar niet alle schalingsproblemen op te lossen. De standaard-Windows-buttons en letters, zoals in het installatiescherm van Firefox, zijn in Windows 8.1 netjes scherp weergegeven, terwijl ze er in Windows 8 nog fuzzy uitzien. Ook de letters en het logo in HWiNFO worden beter weergegeven in Windows 8.1. De buttons in Photoshop bleven echter onveranderd minuscuul. Niet alleen Microsoft, maar ook softwareontwikkelaars moeten dus rekening gaan houden met hogeresolutieschermen.
Scherm
Het scherm is de opvallendste feature van de Book 9 Plus. Zoals gezegd is dit het eerste scherm met een resolutie van 3200x1800 pixels en het is dus ook de eerste keer dat Tweakers een laptop met een dergelijk scherm in huis heeft. We hebben het daarom helemaal doorgemeten.

Nog voordat we de metingen doen valt echter al op dat de lichtverdeling van de backlight niet helemaal egaal is. Vooral aan de randen en zeker in de hoeken is het scherm wat donkerder.
Helderheid en contrast
Volgens Samsung bedraagt de maximale schermhelderheid van het pls-paneel 350 nits. Om die bewering te toetsen moesten we op vier verschillende plekken de automatische schermdimming uitzetten. In Samsungs eigen instellingenmenu moet adaptive brightness uitgezet worden, maar vervolgens kunnen Windows en de Intel-driver nog roet in het eten gooien, dus ook daar moest de schermdimming uitgeschakeld worden.
Uiteindelijk wordt de 350cd/m² bijna gehaald, maar die hebben we wel midden op het scherm gemeten. Aan de zijkanten van het scherm is de helderheid lager. De Series 9 van vorig jaar haalde nog 450cd/m². De lagere helderheid is een logisch gevolg van de hoge schermresolutie, omdat er meer licht nodig is om langs het toegenomen aantal transistors te schijnen.
De zwartwaarde van het scherm bedraagt 0,68cd/m², wat resulteert in een contrastverhouding van 494:1. Omdat onze testmethode onlangs gewijzigd is, kunnen we de contrastverhouding nog niet vergelijken met die van andere ultrabooks, vandaar de vergelijking met de Alienware 17 en de Asus G750.
Kijkhoeken
Het paneel van de Book 9 Plus hebben we al eerder in het wild gespot, bijvoorbeeld in Lenovo's Yoga 2 Pro, op de IFA-beurs. De kijkhoeken van het paneel zagen er toen goed uit en dat blijkt in de praktijk ook het geval te zijn. Je zult eerder het scherm kantelen om een irritante reflectie te elimineren, dan om de kleurweergave te verbeteren. Dat wordt bevestigd door onze testafbeelding, die in een donkere kamer bij de meeste kijkhoeken een vrijwel onveranderd beeld laat zien. Alleen bij een horizontale kijkhoek van 45 graden treedt wat verkleuring op.
Horizontale kijkhoeken
Verticale kijkhoeken
Kleurfout en kleurtemperatuur
Tot slot hebben we de kleurfout en de kleurtemperatuur gemeten met de Spectracal C6-colorimeter en software van Calman.
De gemiddelde kleurafwijking blijkt met 5,6 punten acceptabel. De weergave van blauw is erg goed, maar de secundaire kleuren cyaan en magenta trekken te veel naar blauw toe. Ook de andere kleuren wijken meer af dan we graag zouden zien. De kleurbalans bij de meting van grijswaarden is ook iets te blauw. Daardoor komt de kleurtemperatuur van het scherm uit op een waarde van 6920 kelvin.
Accu en warmtebeelden
Samsung heeft een flinke accu in de ultrabook gelepeld; 55Wh is de capaciteit en dat is iets meer dan wat er in vergelijkbare ultrabooks zit. We draaiden zowel de videotest als de browsetest.
De Book 9 Plus speelt zes uur video af voordat de accu helemaal leeg is. Prima score, maar de MacBook Air en Sony's Vaio Duo 13 draaien nog ruim drie uur langer door, en dat met kleinere accu's en vergelijkbare processors. Vermoedelijk is het hogere verbruik van de Book 9 Plus toe te schrijven aan de backlight van het scherm, dat door de hoge resolutie harder moet branden om de 180cd/m² te halen. Daarnaast verbruikt de gpu meer energie om alle pixels aan te sturen.
De browsetest hebben we op zowel 1920x1080 als 3200x1800 pixels gedraaid. Bij de lage resolutie bleef de Book 9 Plus 372 minuten werken, drie kwartier langer dan bij de native resolutie van het scherm. Wil je dus echt de maximale accuduur uit je batterij halen, dan is het verlagen van de schermresolutie een nuttige optie. Met de Intel-driver op maximale energiebesparing gaat de accuduur - op de native resolutie - nog met een uur omhoog.
Update, maandag 21 oktober: We hebben de accutest nog eens overgedaan met de instellingen van de Intel-driver op maximale besparing. Dat bleek een flink verschil te maken, vandaar de toevoeging.
Warmtebeelden
Tijdens dagelijks gebruik werd de Book 9 Plus voor ons gevoel niet erg warm. Blijkbaar heeft Samsung de koeling van de Book 9 Plus goed voor elkaar. Om dat te controleren hebben we de processor flink belast en warmtebeelden gemaakt van het resultaat. De omgevingstemperatuur bedroeg tijdens het testen 22,7°C.

Duidelijk is dat de touchpad en de polssteunen tijdens volle belasting niet enorm warm worden. De temperatuur ligt rond de 27 graden. Het toetsenbord wordt ruim tien graden warmer. De hoogste temperatuur bedraagt 51,9ºC, gemeten bij de luchtuitlaat. De onderkant van de laptop wordt op het warmste punt, rondom de luchtuitlaat, 44,8ºC, geen alarmerend hoge temperaturen voor een ultrabook.
Als we de laptop openmaken, zien we dat de accu bijna twee derde van het oppervlak van de laptop inneemt. Dat verklaart ook meteen waarom de polssteunen en de touchpad zo koel blijven; alle overige hardware is aan de schermkant van de laptop gestopt. De koeling van de processor wordt verzorgd door twee ventilatortjes, waarvan de geluidsproductie bij volle belasting relatief gezien meevalt. Bij normaal gebruik doen de fans geruisloos hun werk.

Alternatieven
De verkrijgbaarheid van ultrabooks met Haswell-hardware, zoals de Ativ Book 9 Plus, valt momenteel nog tegen. Sony's Vaio Pro is al enige tijd verkrijgbaar en ook Acers Aspire S7 is ondertussen leverbaar, maar andere fabrikanten laten nog op zich wachten. In deze prijsklasse lijkt het de trend te zijn om steeds hogere schermresoluties toe te passen, waarbij de Ativ Book 9 Plus momenteel de kroon spant.
Goedkoper en sneller dan de Ativ Book 9 Plus is Sony's Vaio Pro. De Vaio is voorzien van een Core i7-processor en Windows 8 Pro. Het werkgeheugen van 4GB en de ssd van 128GB zijn vergelijkbaar met die van de Book 9 Plus. De schermresolutie blijft steken op 1920x1080 pixels, maar dat levert waarschijnlijk wel een langere accuduur op.
Acer heeft de nieuwe Aspire S7 met een schermresolutie van 2560x1440 pixels uitgerust. Ten opzichte van de S7 uit 2012 is de accu van 35 naar 47 wattuur vergroot. De prijs ligt met ruim 1600 euro nog wat hoger dan die van de Ativ Book 9 Plus, maar voor dat geld krijg je wel een Core i7-processor, 8GB werkgeheugen en twee ssd's in raid 0, met een totale capaciteit van 256GB.
Ook Asus heeft voor een flink hoge resolutie gekozen: 2560x1440 pixels. De laptop is nog niet te koop, maar de prijs voor de versie met Core i7-processor, 8GB geheugen en 256GB ssd is al wel bekend: maar liefst 2200 euro. Vanaf 31 oktober is de laptop verkrijgbaar.
Hands-on Asus Zenbook Infinity
Fotogalerij en specificaties
Specificaties
Merk en uitvoering |
|
Categorie |
Laptops |
Merk |
Samsung |
Serie |
Ativ Book |
Uitvoering |
NP940X3G-K01NL |
Afbeeldingen |
:fill(white)/i/1371729062.jpeg?f=thumblarge) |
Prijs en beoordeling |
|
Laagste prijs |
€ 1.488,99 Vergelijk prijzen |
Aantal aanbieders |
13 winkels |
Eerste prijsvermelding |
woensdag 21 augustus 2013 |
Beoordeling |
Score: 4 (1 review) |
CPU en moederbord |
|
CPU-type |
Intel Core i5 4200U |
Snelheid |
1,6GHz |
Maximale turbofrequentie |
2,6GHz |
Scherm en videokaart |
|
Schermdiagonaal |
13,3" |
Schermresolutie |
3200x1800 |
Backlight |
Led: Edge-lit |
Touchscreentechniek |
Capacitief |
Multitouch |
Ja |
Videochip |
Intel HD Graphics |
Geheugen |
|
Geheugengrootte |
4GB |
Geheugentype |
DDR3 |
Opslag |
|
Hardeschijftype |
Solid State Disk |
Opslagcapaciteit |
128GB |
Aantal SSD |
1 |
Interfaces |
|
Video uit |
Micro-HDMI, Mini-VGA, Wireless Display (WiDi) |
Verbinding (USB/FW) |
2x USB 3.0 |
Verbinding (Ethernet) |
Ethernet 1Gbit/s |
Verbinding (wlan) |
802.11a, 802.11b, 802.11g, 802.11n |
5GHz-ondersteuning |
Ja |
Verbinding (Bluetooth) |
Bluetooth 4.0 |
Overige specificaties |
|
Laptoptype |
Ultrabook |
Multitouch touchpad |
Ja |
Laptop extra's |
Cardreader, Webcam |
Besturingssysteem |
Windows 8 |
Accucapaciteit (Wh) |
55Wh |
Kleuren |
Zwart |
Taal |
|
Indeling |
Qwerty |
Afmetingen en gewicht |
|
Hoogte |
13,6mm |
Lengte |
222,4mm |
Breedte |
319,6mm |
Gewicht |
1,3kg |
Conclusie
Nadat we een tijdje met Samsungs Ativ Book 9 Plus hebben gewerkt, vallen ons twee dingen op: de schermresolutie en de stevigheid van de laptop. Dankzij de stevigheid veert het toetsenbord niet mee tijdens het tikken en schuiven we de laptop ook gerust tussen een paar boeken in een tas. Dat zien we bij concurrerende ultrabooks wel eens anders.
De schermresolutie is de grootste blikvanger en blijkt zowel voordelen als nadelen te hebben. Als beeldelementen goed schalen zien ze er superscherp uit, wat natuurlijk de bedoeling achter de resolutie is. Helaas wil Windows 8 niet lekker samenwerken met de hoge resolutie en daarom worden sommige applicaties 'vaag' weergegeven. Windows 8.1 lost dat probleem grotendeels op, maar er zullen ook programma's blijven, zoals Photoshop, waarin de hoge resolutie het gebruik van de software onmogelijk maakt. Dat is Samsung niet aan te rekenen, maar wel een puntje om rekening mee te houden, mocht je de aanschaf van een laptop met een dergelijke schermresolutie overwegen.
Lenovo, HP en Dell staan klaar om de strijd met de Book 9 Plus aan te gaan
Een ander nadeel van een beeldscherm met een dergelijke resolutie is het energieverbruik. De backlight moet harder branden om dezelfde hoeveelheid licht te produceren als op hetzelfde scherm met een lagere resolutie. Daarnaast heeft de gpu meer energie nodig om al die pixels op het scherm te toveren. Daardoor scoorde de Book 9 Plus in onze accutests lager dan je op basis van de Haswell-processor en 55Wh-accu zou verwachten. Anderzijds levert dat alsnog zes uur accuduur op voor films bekijken en vijfenhalf uur in onze browsetest, wat niet slecht is, maar de norm voor Haswell-ultrabooks ligt ondertussen hoger.
Over de beeldkwaliteit van het scherm zelf zijn we vervolgens ook positief. De lichtverdeling van de backlight valt weliswaar tegen en de helderheid is niet optimaal, maar dat zijn te verwachten minpunten bij een dergelijke resolutie op een 13,3"-scherm. De kijkhoeken zijn wel weer goed en de kleurafwijking is acceptabel.
Zoals de stevigheid en het scherm in het oog springen, zo 'gewoontjes' is de rest van de ultrabook. Niet slecht, maar ook niet bijzonder goed. De Haswell-processor presteert naar verwachting en de ssd is snel, maar torent niet boven andere ultrabooks uit. Ook het aantal aansluitingen, twee usb-poorten, vga, hdmi en ethernet, zijn vergelijkbaar met wat we op andere ultrabooks zien.
Op het moment van schrijven is Samsung de enige verkrijgbare laptop met een paneel met 3200x1800 pixels. De concurrentie heeft echter niet stilgezeten en Lenovo's Yoga 2 Pro, HP's Zbook 14 en Dells Precision M3800 staan klaar om de strijd met de Ativ Book 9 Plus aan te gaan. Voor 1500 euro is Samsung voorlopig de enige, maar wellicht leidt meer keuze ertoe dat de prijs nog gaat dalen. Tot die tijd is de Book 9 Plus een dure, maar gewone, stevige ultrabook, met een buitengewoon scherm.
Pluspunten
-
Hoge schermresolutie
-
Stevige laptop
-
Kaartlezer en ethernetaansluiting aanwezig
Minpunten
-
Scherm verbruikt veel energie
-
Hoeveelheid werkgeheugen is krap
-
Nog niet alle software werkt samen met de schermresolutie
Eindoordeel