Inleiding
De Galaxy Note-serie van Samsung staat bekend om twee dingen: de apparaten worden geleverd met een stylus, en ze horen het summum te zijn op het gebied van high-end-hardware en specificaties. Voor de telefoonmodellen klopt dat vaak ook wel, maar het is onze ervaring dat de tabletvarianten vaak net niet datzelfde niveau halen. Neem bijvoorbeeld de Note 10.1, die een jaar geleden op de markt kwam. Deze had op papier redelijk goede specificaties, maar in de praktijk was de tablet niet zo snel als we zouden willen. Ook de schermresolutie was weinig opzienbarend.
Samsung heeft op IFA 2013 een nieuwe 10,1" Note aangekondigd, de zogenaamde 2014 Editie, en afgaande op de specs heeft het Zuid-Koreaanse bedrijf ditmaal voor ogen om echt het beste van het beste af te leveren. Het aantal pixels op het scherm is verviervoudigd, de gebruikte system-on-a-chip is de snelste van dit moment, hij heeft werkgeheugen in overvloed en ondanks dat alles is de behuizing dunner en lichter dan voorheen.
Specs zijn niet alles, maar na de onthulling waren we door al die krachtige hardware voldoende geprikkeld om een bezoekje aan de Samsung-stand te brengen om te kijken of de nieuwe Note 10.1 echt zo'n indrukwekkende tablet is als hij op papier lijkt.
De behuizing: kleiner, lichter en met een leren achterkant
De behuizing van de vorige Note 10.1 paste naar onze mening niet helemaal bij de hoge prijsklasse van de tablet. Samsung gebruikte dezelfde glanzende plastic behuizing als bij zijn goedkopere tablets en daarnaast was de tablet redelijk groot. De nieuwe Note 10.1 is op dat vlak een grote stap vooruit.
/i/1378503616.jpeg?f=imagenormal)
Omdat de speakers niet meer naast het scherm zitten, maar in de zijkant, kon Samsung de bezels rondom het scherm significant kleiner maken. Daarnaast is de tablet ook dunner dan zijn voorganger en het is Samsung ook nog gelukt om wat gewicht van het geheel af te schaven. Dat zorgt er bij elkaar voor dat de nieuwe Note 10.1 voor een tablet van dit formaat redelijk compact aanvoelt.
Het nieuwe uiterlijk ziet er ook minder goedkoop uit. Samsung gebruikt voor de bezel hetzelfde textuurtje dat we een jaar geleden zagen bij de ATIV Tab: een donkergrijze coating met kleine spikkeltjes en dat ziet er al een heel stuk beter uit dan een witte glanzende rand. Het is echter de achterkant die de meeste aandacht trekt. In plaats van effen plastic heeft Samsung gekozen voor een soort nepleer, compleet met nepstiksels aan de randen van de tablet.
/i/1378503612.jpeg?f=imagenormal)
Aan de ene kant is het een beetje kitscherig, maar toch vinden we dat de Note 10.1 er wel mee weg komt. De tablet is niet echt voor een mainstreampubliek bedoeld, maar meer voor de wat meer artistiek aangelegde gebruiker en daar vinden we het uiterlijk als geheel wel bij passen. De nepleren textuur biedt overigens als voordeel dat hij een beetje stroef is, waardoor de tablet lekker vasthoudt.
Rondom de tablet is het nog steeds de vertrouwde Note 10.1. Dat betekent dat je rechtsbovenin een sleuf hebt om de meegeleverde S Pen in op te bergen en in het midden bovenaan zit een infrarood-oogje om allerlei apparatuur mee aan te sturen. Ook een micro-sd-slot ontbreekt niet.
Hoewel steeds meer Android-fabrikanten overstappen op virtuele knoppen blijft Samsung stug vasthouden aan fysieke knoppen. De Note 10.1 heeft dan ook een fysieke homeknop onder het scherm, met aan weerszijden capacitieve knoppen voor 'menu', en 'terug'. We zullen het op dit punt waarschijnlijk nooit eens worden met Samsung; zij vinden het makkelijker werken maar wij vinden virtuele knoppen functioneler, zeker als je de tablet gaat draaien. Van de menu-knop zijn we geen fan, daar hebben we al vaker over geschreven, maar ook op dat vlak vaart Samsung duidelijk een eigen koers.
/i/1378504083.jpeg?f=imagenormal)
Scherm en hardware: beste van het beste
Samsung heeft heel lang vastgehouden aan een resolutie van 1280x800 pixels voor zijn tablets en zeker het laatste jaar begonnen ze daarmee achterop te raken. In 2012 zagen we al Android-tablets met resoluties van 1920x1200 pixels en dit jaar introduceerde Sony nog de Xperia Tablet Z met diezelfde resolutie.
/i/1378503759.jpeg?f=imagenormal)
De fabrikant maakt die achterstand nu goed door een paar tussenstappen over te slaan en meteen naar een verdubbeling van de resolutie, en dus een verviervoudiging van het aantal pixels, te gaan. Het 10,1"-scherm in de Note 10.1 heeft dus 2560 pixels in de breedte en 1600 pixels in de hoogte. Daarmee staat hij op gelijke hoogte met de Nexus 10 en de onlangs door Asus geïntroduceerde Transformer Pad en heeft hij meer pixels per inch dan een iPad. Het maakt dat alles er hartstikke scherp uitziet en dat tekst fijn leest. Ook de kleuren, kijkhoeken en helderheid lijken prima in orde.
Hardware
Bij de vorige Note 10.1 gebruikte Samsung nog zijn eigen Exynos 4412. Deze bestond uit vier Cortex A9-kernen op 1,4GHz en een Mali 400-gpu. Voor de Europese uitvoering van de nieuwe Note 10.1 heeft Samsung de overstap gemaakt naar een van de snelste system-on-a-chips van dit moment: de Snapdragon 800 van Qualcomm, bestaande uit vier Krait 400-kernen op 2,2GHz en een krachtige Adreno 330-gpu. Deze is gekoppeld aan een bijna krankzinnige 3GB aan werkgeheugen, meer dan we ooit eerder in een Android-tablet gezien hebben.
Ondanks dat de aanwezige engineers van Samsung het niet zo op prijs stelden, hebben we een paar benchmarks gedraaid om te kijken wat dit beest van een tablet aan rauwe rekenkracht in huis heeft.
Ten opzichte van de vorige generatie Snapdragon, de S4 Pro of APQ8064, zijn de rekenkernen in de Snapdragon 800 duidelijk sneller, zeker bij het draaien van Java-apps binnen Android. De eveneens gloednieuwe Tegra 4 spant echter de kroon.
Op grafisch gebied zijn zowel de Tegra 4 als de Snapdragon 800 flink sneller dan de S4 Pro uit de Xperia Tablet Z. In de wat complexe T-Rex-test komt de Adreno 330-gpu in de Note 10.1 als beste uit de bus, terwijl de mobiele GeForce in de Tegra 4 een voorsprong pakt in de simpelere Egypt-benchmark.
Teleurstellend in de praktijk
Op papier is de Snapdragon 800 dus één van de snelste chips van het moment, en je zou denken dat de Note 10.1 daarom extreem snel en vloeiend werkt. Dat is niet zo. Zolang je eenvoudig met de tablet aan de slag gaat: beetje surfen, mailtje sturen, appje installeren, dan gaat het prima. Gebruik je de Note 10.1 echter intensief door te multitasken, veel programma's tegelijk te draaien en gebruik je zware features zoals Samsungs multiwindow, dan heeft de tablet het opeens heel zwaar.
Toen we met het demomodel bezig waren zagen we meerdere malen dat animaties erg schokkerig weergegeven werden. Erger waren de momenten waarop de tablet gewoon een paar seconden bleef hangen en nergens op reageerde. Dat gebeurde overigens niet bij één exemplaar, maar bij meerdere.
Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat de hoge schermresolutie gewoon net even te veel is voor de Snapdragon 800, maar dat is gezien de aanwezige rekenkracht niet aannemelijk. We gokken eerder dat Samsungs firmware gewoon niet netjes geoptimaliseerd is en de vele extra processen die de TouchWiz-skin met zich meebrengt roet in het eten gooien.
Laten we hopen dat het dat laatste is, dat zou namelijk betekenen dat Samsung via een firmwareupdate verbeteringen kan doorvoeren. Dat is nodig, want met een tablet van bijna 600 euro met deze hardware verwachten we simpelweg beter.
TouchWiz en de S Pen
Samsung heeft het bestaande scala aan softwarefeatures van de vorige Notes verder aangevuld. We hebben even snel gekeken en konden minimaal vier verschillende apps ontdekken om mee te schetsen, schrijven en ontwerpen. Daarnaast kan je de S Pen gebruiken om allemaal snelkoppelingen te raadplegen en natuurlijk zijn er ook nog functies als Multi Window, waarmee je meerdere apps gelijktijdig op het scherm weer kan geven. Er zijn meer fabrikanten die apparaten met styli leveren, maar vooral op het gebied van software en mogelijkheden komen die niet in de buurt van waar Samsung mee bezig is.
/i/1378504233.jpeg?f=imagenormal)
Het gaat een beetje ver om in deze handson alle kleine nieuwe features uit te doeken te doen; dan hebben we meerdere pagina's nodig en het gaat vooral om hele kleine functionaliteit die veel mensen over het hoofd zullen zien. Zo kan je nu bijvoorbeeld de naam van een plaats opschrijven en vervolgens met een icoontje die plek opzoeken op Google Maps. Het lijkt ons een feature die niet heel vaak gebruikt zal worden, maar Samsung vond het blijkbaar nodig om er een aparte functie voor te maken. We zijn geen voorstander van handleidingen lezen, maar als je echt alles uit je Note wil halen doe je er goed aan.
/i/1378503867.png?f=thumb)
Je kan op twee manieren tegen die stortvloed aan features aankijken. Aan de ene kant krijg je gewoon heel veel functionaliteit van Samsung en voor iedereen zit er wel wat tussen. Aan de andere kant voelt het hele TouchWiz-ecosysteem er een beetje ongeorganiseerd en chaotisch door. Omdat Samsung maar feature op feature blijft toevoegen is de structuur soms ver te zoeken: het is leuk dat je vier apps meegeleverd krijgt om in te schetsen, maar zou het voor de gebruiker niet duidelijker zijn als je één app maakt waarmee je alles op tekengebied kunt?
Wat in ieder geval geen goede zaak is, is dat al die extra features behoorlijk wat ruimte innemen. Zoveel zelfs, dat Samsung niet met een 16GB-model komt, maar de instapvariant voorziet van 32GB aan opslagcapciteit. Daar wordt echter 14,5GB van weggesnoept door de systeembestanden, en dat is bijna crimineel te noemen. Als dat, en de tegenvallende performance die we eerder al noemden, de keerzijde is van al die extra features in TouchWiz, dan zien we liever dat Samsung wat dingen weglaat.
Tot slot
De nieuwe Note 10.1 is op heel veel vlakken een stuk beter dan zijn voorganger. De behuizing is merkbaar dunner en lichter, het uiterlijk is in onze ogen sterk verbeterd en de stap van het oude scherm met een resolutie van 1280x800 pixels naar de nieuwe met 2560x1600 pixels is heel groot. Samsung heeft ook nog eens supersnelle hardware en heel veel functionaliteit ingebouwd, vooral rondom de S Pen.
Mensen die meer willen met hun tablet dan enkel content consumeren zitten bij de Note 10.1 wel goed, want dankzij die S Pen en de meegeleverde software kan je naar hartelust schrijven, tekenen en op andere manieren creatief bezig zijn. Je kan voor elke andere tablet in principe een capacitieve stylus kopen, maar de ervaring die je daarmee hebt komt in de verste verte niet in de buurt van wat de Note 10.1 biedt.
Alle mooie high-end-hardware ten spijt moeten we echter weer concluderen dat, net als bij de Note 10.1, de theoretische rekenkracht niet goed benut wordt. Het was niet al te moeilijk om de tablet te laten zweten en mensen die hun tablet intensief gebruiken zullen daar in de praktijk zeker tegenaan lopen. We zijn geen tablet-engineers, maar het is gewoon niet logisch dat dit met een gebrek aan rekenkracht te maken heeft. Logischer is dat Samsungs TouchWiz-schil veel extra processen op de achtergrond heeft draaien die net even te vaak een cpu-spike veroorzaken, of het systeem vertragen door kortstondig heel veel van de i/o te vragen.
De nieuwe Note 10.1 moet in het vierde kwartaal uitkomen en gaat 599 euro kosten. Dat geeft Samsung nog even de tijd om aan de firmware te sleutelen en we hopen echt dat ze daarmee de prestaties nog op kunnen krikken. Want de Note 10.1 is veruit de meest complete tablet die je kan kopen, maar zonder een consistent vloeiende interface zal hij zijn hoge aankoopprijs niet helemaal kunnen rechtvaardigen.