Inleiding: markt met kansen
Inleiding: markt met kansen
Tot voor kort was Nikon ondervertegenwoordigd in de groeiende markt voor high-end compactcamera's. De Coolpix P7700 met 1/1,7"-beeldsensor kon zich weliswaar meten met de PowerShot G15, met een vergelijkbare grootte en uitgebreide bedieningsmogelijkheden, maar in het compactere segment leek Nikon zich 'in te houden'. Zo was de Coolpix P310 een huwelijk tussen een lichtsterke lens en een 1/2,3"-beeldsensor, die redelijk standaard is. Alternatieven als de PowerShot S110 van Canon en de Lumix LX7 van Panasonic zijn daarentegen voorzien van een 1/1,7"-beeldsensor.
Ook in het segment van compactcamera's met een sensor van dslr-grootte en een lichtsterke primelens schitterde Nikon door afwezigheid. Fujifilm biedt al langer zijn X100 met aps-c-beeldsensor en 23mm f/2-lens aan, waarvan onlangs de X100s als opvolger is verschenen, terwijl Leica met zijn X2-camera met eveneens aps-c-sensor en een 36mm f/2,8-lens zijn eigen volgelingen bedient. Ook Sigma met zijn DP-modellen met Foveon-sensor is vertegenwoordigd. De onbetwiste koning in dit relatief exclusieve segment is echter de Cyber-shot RX1 van Sony, met fullframe-sensor en 35mm f/2-Sonnar-lens van Carl Zeiss.
Met de Coolpix A doet Nikon een gooi naar deze laatste markt. De camera beschikt over een aps-c-beeldsensor, heeft een ongebruikelijk wijde 18,5mm f/2,8-lens en heeft een magnesium behuizing. De camera heeft twee reguliere draaiwieltjes en een ring rond de lens voor het aanpassen van camera-instellingen, en is voorzien van dezelfde menu-interface als bij zijn dslr's wordt gebruikt.
De Coolpix A werd op 5 maart aangekondigd, samen met de Coolpix P330, een model met 1/1,7"-sensor en opvolger van de P310. Tweakers heeft de Coolpix A getest en onze bevindingen vind je op de volgende pagina's.

Behuizing: herkenbare styling
Afmetingen en gewicht
Nikon claimt dat zijn Coolpix A momenteel de kleinste compactcamera met aps-c-sensor is en de onderstaande tabel staaft die bewering van het Japanse cameramerk. De camera is vooral in de breedte kleiner dan soortgelijke modellen van de concurrenten. De Fujifilm X100s mag gerust de zwaargewicht worden genoemd in dit rijtje camera's met aps-c-sensor, maar die is dan ook uitgerust met een gecombineerde ovf/evf-zoeker. Alle overige modellen moeten het zonder ingebouwde zoeker stellen.
De RX1 van Sony benadert wat body betreft de afmetingen van de Coolpix A, maar vanwege zijn uit de kluiten gewassen 35mm f/2-lens, die de fullframe-sensor van de camera moet afdekken, is de Sony-camera beduidend zwaarder en ook minder makkelijk weg te moffelen in een broekzak. De Coolpix A is zelfs ongeveer even groot en zwaar als de Lumix LX7 van Panasonic, die voorzien is van een 1/1,7"-sensor en een zoom- in plaats van een primelens.
Features | Nikon Coolpix A | Fujifilm X100s | Leica X2 | Sigma DP1 Merrill | Sony RX1 | Lumix LX7 |
Sensor |
aps-c |
aps-c |
aps-c |
aps-c |
fullframe |
1/1,7" |
Afmetingen |
b: 111mm h: 64,3mm d: 40,3mm |
b: 126,5mm h: 74,4mm d: 53,9mm |
b: 124mm h: 69mm d: 52mm |
b: 121,5mm h: 66,7mm d: 64,3mm |
b: 113,3mm h: 65,4mm d: 69,6mm |
b: 110,5mm h: 67,1mm d: 45,6mm |
Gewicht (incl. accu) |
299g |
445g |
345g |
340g (excl. accu) |
482g |
298g |

Magnesium behuizing
Nikon maakt bij de Coolpix A gebruik van dezelfde herkenbare styling als bij zijn Coolpix P-modellen, terwijl het uiterlijk ook wat weg heeft van enkele Nikon 1-modellen. De strak vormgegeven body is gemaakt van een magnesiumlegering en voelt daardoor stevig aan. De Coolpix A is afgewerkt met een matzwarte verflaag met een structuur die we eerder al zagen bij onder meer de Nikon 1 V-modellen. Net als de pro-dslr-camera's van het bedrijf wordt de Coolpix A in Japan geproduceerd. Alle overige Coolpix-modellen worden in Thailand geproduceerd.
Aan de voorkant zien we onder meer de iets uit het lood geplaatste lens, die in rust ongever 13mm uit de body steekt. Het voorste lenselement wordt dan beschermd door een bij compactcamera's gebruikelijk lamellensysteem. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de X100s van Fujifilm, waarbij een losse lensdop meegeleverd wordt. De 18,5mm f/2,8-lens heeft een instelring voor handmatig scherpstellen en een schroefdraad aan de buitenzijde voor het bevestigen van accessoires.
Rechtsonder staat het DX-merkteken om aan te duiden dat de camera voorzien is van een aps-c-beeldsensor, terwijl linksonder de lens de Fn1-knop zit. Ook zien we een af-hulplicht, geflankeerd door de openingen voor de stereomicrofoon en een ir-venster om de camera op afstand te bedienen. Een verticale 'richel' dient bij de Coolpix A als grip voor de ringvinger. Deze grip is bekleed met een materiaal met een leerachtige structuur, dat helaas wat te glad aanvoelt.

Schuifje
Net als de Nikon 1 V1 heeft Nikon de Coolpix A voorzien van een terug naar de beginpositie springende ring rond de sluiterknop, in plaats van de gebruikelijke ring met vaste posities voor aan en uit. De bediening hiervan is prettig, maar zeer licht, waardoor de kans bestaat dat je de camera per ongeluk aanzet.
Aan de bovenkant zien we verder nog een trefzeker klikkende, metalen modusknop. Deze heeft naast pasm-standen twee custom-instellingen, terwijl daarmee ook de scènestanden te benaderen zijn. Helemaal rechts zit nog een draaiwieltje zonder opdruk, waarmee onder meer de diafragmawaarde of de sluitertijd ingesteld wordt.
De Coolpix A heeft aan de bovenkant verder nog een standaardflitsschoen met links daarvan de ingebouwde flitser. Deze laatste had wel wat hoger uit de body mogen komen, maar werpt geen schaduw onderaan in beeld. De ontgrendeling van de flitser is mechanisch, via een schuifje achterop.

Fijne knoppen
De achterkant van de Coolpix A is netjes en logisch ingedeeld. Links van de heldere 3"-vga-lcd zijn vier ronde knoppen onder elkaar geplaatst. De bovenste twee zijn voor respectievelijk de belichtingscompensatie en de iso-waarde, en moeten ingedrukt blijven om de instelling met het instelwiel rechts aan te passen. De iso-knop kan ook dienen als tweede Fn-knop. De onderste twee zijn voor het in- en uitzoomen en hebben dezelfde volgorde als de recentere dslr-bodies van het merk.
Rechts van het scherm zitten onder meer de goed met de duim te bedienen afspeelknop, de menuknop, de d-pad met daaronder de 'i'-knop voor het snelmenu en de deleteknop helemaal rechtsonderaan. Nikon heeft eindelijk de ring van de d-pad zo ontworpen dat die niet onder je duimen doorglijdt. De bovenste positie van de d-pad wordt gebruikt voor het wijzigen van de weergavestanden. Helaas is aan de andere posities geen functionaliteit toe te kennen en zijn ze alleen van nut bij het scrollen door foto's en menulijsten, en het bepalen van het focuspunt.
We willen even opmerken dat alle knoppen een zeer goede feedback hebben. De kleine ronde knopjes aan de achterkant hebben een korte travel, maar wel een duidelijk klikje, de modusknop heeft duidelijk gedefinieerde posities, terwijl het instelwiel rechts wat soepeler draait. De sluiterknop klikt subtiel, zowel bij half indrukken als bij doordrukken, maar wel duidelijk en relatief stil. Het gripvlak voor de duim is in tegenstelling tot de grip lekker stroef en heeft een opstaand randje voor meer grip. Het liefst hadden we dat materiaal ook aan de voorkant teruggezien.

Af-schuifje
Het schuifje links voor de af/mf-selectie lijkt te zijn overgenomen van de Fujifilm X100/X100s. De bovenste positie heeft een minimale scherpstelafstand van 0,5m, terwijl de tweede stand voor macro-opnames is, met een minimale scherpstelafstand van 0,1m. Het optische pad is bij die twee gelijk, maar in de macrostand is de scherpstelling nauwkeuriger en langzamer dan in de normale modus. Wel kun je met de macromodus van veraf fotograferen.
Wil je de automatische scherpstelling aanpassen, dan is dat bij de bovenste twee standen altijd mogelijk door aan de ring rond de lens te draaien. Met de knop achterop kun je inzoomen op het live-view-beeld en zijn de optimale focus en scherpte goed te beoordelen. Naarmate de scherpstelafstand kleiner wordt, is de focus met kleinere stapjes te regelen. Je kunt natuurlijk ook direct de mf-stand kiezen voor dit werk.

Aansluitingen
Achter een scharnierend klepje links zijn de aansluitingen voor de optionele gps-ontvanger of bedrade afstandsbediening en usb verborgen, terwijl aan de rechterflank van de Coolpix A een klepje zit met daarachter de mini-hdmi-aansluiting. Dat video-ondersteuning bij deze camera bijzaak is, zie je niet alleen aan het ontbreken van een rode knop voor het starten en stoppen van video-opnames, maar ook aan het feit dat een aansluiting voor een externe stereomicrofoon ontbreekt.
Accu
Voor de energietoevoer maakt Nikon bij de Coolpix A gebruik van de EN-EL20-accu. Deze heeft een capaciteit van 1020mAh/7,4Wh en wordt ook gebruikt in de Nikon 1 J-lijn. De accuduur ervan bedraagt volgens opgave van Nikon ongeveer 230 foto's. Hierbij is uitgegaan van de CIPA-testmethode.
Net als bij de meeste compactcamera's wordt ook bij de Coolpix A het sd-geheugenslot afgeschermd door het klepje voor het accucompartiment. Aan de onderkant zitten verder een statiefschroefdraad en de kleine openingen voor de speaker. Om het profiel van de camera zo laag mogelijk te houden kreeg de statiefschroefdraad geen plekje recht onder de lens, maar er net naast. Helaas steekt een randje van de schroefdraad iets uit bij ons exemplaar, waardoor de camera niet lekker stabiel op tafel staat. Voor foto's maken met de zelfontspanfunctie is dat ongewenst en ook onnodig.

Intern: zonder aa-filter en lens intrekbaar
Sensor zonder aa-filter
Nikon heeft de Coolpix A uitgerust met een cmos-sensor in aps-c-formaat met 16,2 megapixels. Dit is evenveel als de D7000-dslr van het bedrijf en de verwachting is ook dat de sensor van de twee camera's sterke gelijkenissen vertonen. Bijzonder is dat Nikon het laagdoorlaatfilter, ook wel aa-filter genoemd, bij de Coolpix A weggelaten heeft. Dat moet een hogere beeldscherpte opleveren.
De nieuwe D7100-dslr heeft eveneens geen laagdoorlaatfilter voor zijn sensor, maar de D7100-sensor heeft 24,1 megapixels. In zijn D800E-dslr haalde Nikon een soortgelijke, detailverhogende truuk uit, maar daarbij werd het filter niet verwijderd, maar het effect ervan geneutraliseerd. Een consequentie van het ontbreken van een laagdoorlaatfilter is dat moiré eerder zal optreden. Als het optreedt is dat meestal bij fijne lijnpatronen. Wij zijn het echter niet tegengekomen bij de door ons gemaakte foto's, maar op testfoto's van onder meer DPReview is het effect te zien.
Het liefste hadden we gezien dat Nikon net als bij zijn Nikon 1-ilc-camera's de sensor voorzien had van af-punten om fasedetectie-af mogelijk te maken, maar dat is niet het geval bij de Coolpix A-sensor. Dat betekent dat scherpgesteld wordt via contrastdetectie-af. Dit is trager dan de eerste af-methode, maar we vinden de Coolpix A snel genoeg scherpstellen. De scherpstelling bij minder licht is overigens bijna even snel als bij goede lichtomstandigheden.
Expeed 2
Voor de uitlezing van de beeldgegevens en de af-informatie maakt Nikon bij de Coolpix gebruik van de bewezen, maar oudere Expeed 2-beeldprocessor. Waarom juist deze oudere chip gebruikt wordt is niet bekend. In zijn Nikon 1-serie en de laatste dslr-toestellen van Nikon zit wel de Expeed 3-chip.
Over de snelheid hebben we overigens geen klagen. De bediening van de menuinterface is zeer responsief en met een burstrate van ongeveer 4,2 beelden per seconde is de Coolpix ongeveer even snel als een D3200-dslr.
De buffergrootte is voldoende voor ongeveer 100 jpeg-foto's, 18 foto's in raw-formaat en na ongeveer 9 raw+jpeg fine-beelden hapert de camera ten teken dat de buffer vol zit en moet worden weggeschreven naar de sd-kaart. Voor een compactcamera zijn dat geen slechte waarden.
Lens

De Coolpix A-lens betreft een intrekbaar ontwerp. De brandpuntsafstand van 18,5mm is wat kijkhoek betreft vergelijkbaar met een 28mm-lens op een fullframecamera, terwijl de grootste diafragma f/2,8 bedraagt. De constructie is met zeven lenselementen verdeeld over vijf groepen redelijk overzichtelijk gehouden.
Helaas beschikt de lens niet over beeldstabilisatie, terwijl er ook geen nd-filter ingebouwd is. Het diafragma is opgebouwd uit zeven afgeronde lamellen. Net als bij de X100s van Fujifilm heeft de Coolpix A een zogeheten 'leaf shutter' in de lens verwerkt. Deze is zeer stil waardoor je op straat niet de aandacht op je vestigt.
Lichtsterker was misschien wel mogelijk geweest, maar dan was de lensconstructie waarschijnlijk groter geworden. Nu steekt de lensmodule ongeveer 13mm uit de body in de ruststand. Als de camera aangezet wordt, schuift de lens in twee delen naar buiten. De lengte van de lens varieert met de focusafstand. Rond de lens zit de metalen draairing voor handmatig scherpstellen, terwijl schroefdraad voor accessoires als een opzetlens of zonnekap zichtbaar worden als de ring aan de voorkant losgedraaid wordt.

Om de optische kwaliteit van de Coolpix A-lens te beoordelen hebben we testfoto's gemaakt van een ISO 122333-resolutiekaart bij oplopende diafragmawaarden. Om de invloed van ruis uit te sluiten hebben we iso 100 gebruikt en de resulterende beelden zijn door een raw-converter gehaald. Vanwege de korte afstand die nodig was om de resolutiekaart volledig in beeld te krijgen, werd scherpgesteld met behulp van de macrostand.

Om de beeldscherpte over het diafragmabereik zichtbaar te maken hebben we bij elke diafragmastap van zowel het midden als de linkeronderzijde een 1:1-beelduitsnede gemaakt. Deze zijn hieronder te zien en aanklikbaar.
iso 100, f/8, raw: midden
Al vanaf f/2,8 is de scherpte en contrast in het midden van het beeld maximaal. Deze scherpte blijft tot en met f/8 behouden, al zien we daar een zeer lichte afname van het contast. Bij f/11 neemt de scherpte lichtjes af, maar f/16 en f/22 zijn vanwege defractie gewoon soft te noemen.
iso 100, f/8, raw: linksonder
De scherpte in de hoeken is echter niet het sterkste punt van de Coolpix A. Bij f/2,8 hebben de cijfers een schaduw, f/5,6 is acceptabel voor de hoeken, terwijl de blur pas bij f/8 helemaal verdwenen is. Ook vertoont de lens bij f/2,8 redelijk wat vignettering en dit effect kan niet door de camera gecorrigeerd worden. Het objectief heeft weinig last van vertekening.
Bediening: dualistisch
Spiegelreflextrekjes
Hoewel de camera wat uiterlijk betreft onmiskenbaar een Coolpix-camera is, is de menu-interface rechtstreeks afgeleid van de spiegelreflexcamera's van het bedrijf. Aan de linkerkant staan tabjes voor de afspeelweergave, het submenu voor het nemen van foto's, het algemene set-up-menu en het retoucheermenu. Ook is er een gedeelte waarbij de laatst gekozen menuopties getoond worden of waarbij de gebruiker zelf de meest gebruikte menu-items kan kiezen.
Het gebruik van de vertrouwde en uitgebreide dslr-interface past natuurlijk ook meer bij de uitstraling van deze high-end compactcamera dan bijvoorbeeld de vereenvoudigde en uitgeklede menustructuur van de Nikon 1-milc-lijn. De dslr-afkomst wordt ook verraden door de verschillende weergavestanden voor zowel het afspelen als het nemen van foto's. Vreemd genoeg wordt alleen bij een van de afspeelweergaves de gebruikte iso-waarde vermeld. De andere nuttige afspeelweergave is die met de rgb-histogrammen. Bij het inzoomen van de thumbnail linksboven slaan die grafieken namelijk op het ingezoomde deel van de foto. Over inzoomen gesproken: het is fijn dat bij handmatig scherpstellen bij inzoomen op het live view-beeld ook de scherpstelrechthoek uitgerekt wordt, maar moeten de randen ervan dan gelijk zo breed worden?
:fill(white)/i/1366152803.jpeg?f=thumb)
Prettig aan de interface is dat de camera nieuwe Picture Control-set-ups kan opslaan en inladen, dat de automatische witbalans de mogelijkheid heeft om de kleur van warm licht te behouden en dat er een groot aantal voorinstellingen is voor verschillende soorten tl-licht. Ook prettig is dat het bij auto-iso mogelijk is om zowel de maximale iso-waarde als de minimale sluitertijd in te voeren en dat bij gebruik van de flitser de mogelijkheid bestaat om de belichtingscorrectie alleen op de achtergrond toe te passen en niet op de flitsterkte.
Daarnaast biedt het menu de mogelijkheid tot bracketing van belichting, witbalans en Active-D-Lighting, kan een raster of een eenassige kunstmatige horizon getoond worden, en is het kunstmatige sluitergeluid het zwijgen op te leggen. De Fn1-knop aan de voorkant is standaard gereserveerd voor de AE-vergrendeling, maar kan gebruikt worden als flitswaardevergrendeling, voor AF-ON, of om tijdelijk over te schakelen van jpeg naar jpeg+raw als de lichtsituatie dat dicteert. Aan de Fn2-knop kunnen onder meer de functies voor lichtmeting, witbalans of bracketing toegewezen worden.
:fill(white)/i/1366154934.jpeg?f=thumb)
Snelmenu
Het snelmenu van de Coolpix A is ook overgenomen van de dslr's van het bedrijf. Dat is gelukkig overzichtelijk, waarbij het grootste deel wordt ingenomen door de belangrijkste belichtingsinstellingen van de camera, met aan de rechter- en onderzijde een groot aantal secundaire instellingen. Via dit snelmenu zijn onder meer de iso-waarde in te stellen, de witbalans, de ontspanstand, waar ook de filmstand is terug te vinden, de autofocusstand en de lichtmeting. Ook kunnen hiermee bracketing, de Picture Controles en de flitsinstellingen ingesteld worden.
Helaas is het nog steeds niet mogelijk om de geselecteerde waarde in het snelmenu met bijvoorbeeld het instelwiel bovenop rechtstreeks te wijzigen. Nu moet je eerst op de ok-knop drukken en de gewenste optie aanklikken, waarna je weer het snelmenu voor je krijgt. Dat kan handiger en sneller. Nu wordt het instelwiel tijdens het tonen van het snelmenu gebruikt om de belichting aan te passen.
Ook is het jammer dat je in dit snelmenu niet snel de auto-iso-functionaliteit aan of uit kunt zetten. Uiteraard is hiervoor wel een oplossing te vinden met de twee custom-modes op de modusknop bovenop, maar dit zou niet nodig moeten zijn.

Daarnaast hadden we graag de mogelijkheid gehad om de kleurtemperatuur in Kelvin in te voeren en vinden we het vreemd dat het activeren en deactiveren van het controlebeeld na het nemen van een foto in het afspeelsubmenu staat, terwijl de instelling voor de duur van het controlebeeld weer in het set-up-submenu staat. Dat kan beter samengevoegd worden. Daarnaast vinden we het onbegrijpelijk dat de zelfontspanfunctie na het nemen van een foto steeds weer terugspringt naar de standaard ontspanstand. Vooral als je op statief meerdere foto's achter elkaar met zelfontspanner wilt nemen is dat lastig.
We hebben trouwens gemerkt dat de belichting vergrendeld wordt op het moment dat de sluiter half ingedrukt wordt. Vooral bij de focus-recompose-techniek levert dat soms problemen met de belichting op en moet je eerst de belichting in een bepaald gebied in beeld meten en vergrendelen, daarna op een punt focussen en ten slotte de compositie naar wens wijzigen. De extra AE-L-stap is soms verwarrend. Het menu heeft geen optie om de werking van AE-L in combinatie met de sluiterknop te wijzigen.
Een laatste verbeterpunt betreft het inzoomen op foto's. Graag hadden we gezien dat met een druk op de ok-knop van de d-pad direct een 1:1-beeld van de pixels getoond kon worden om bijvoorbeeld de focus te checken, zoals dat ook mogelijk is met de D800 en D4. Nu roep je met de ok-knop alleen het retoucheermenu op.
Grafische stijlen en effecten
De camera beschikt in totaal over zes voorgeprogrammeerde Picture Control-stijlen. Voor de meeste flexibiliteit voor nabewerking kun je het beste in de Neutral-stand schieten, maar voor in het oog springende foto's in jpeg-formaat rechtstreeks uit de camera kun je misschien beter een stand kiezen met meer kleurverzadiging, zoals Standard. Ook de Portrait-stand is voor algemeen gebruik geschikt, terwijl Landscape en natuurlijk vooral Vivid de verzadiging flink ophogen.
:fill(white)/i/1366098286.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1366098289.jpeg?f=thumb)
De scènestanden zijn ondergebracht op de modusknop en zijn te selecteren via het instelwiel bovenaan. Deze thematische standen maken gebruik van een combinatie van onder meer een geschikte Picture Control, witbalansinstelling, contrast en belichtingsvoorkeuze. In totaal is te kiezen uit negentien scènestanden met naast de gebruikelijke High-key, Landschap, Close-up, Zonsondergang en Strand/Sneeuw ook themastanden voor Kaarslicht, Schemering, Silhouet, Bloesem en Herfstkleuren. Ook is gedacht aan een stand die is geoptimaliseerd voor het fotogaferen van voedsel.
Naast deze actief te gebruiken beeldstijlen en themastanden biedt de Coolpix A ook de mogelijkheid om achteraf grafische bewerkingen los te laten op de foto's. Behalve standaardbewerkingen als croppen, formaat wijzigen en rechtzetten, biedt de camera ook een aantal filtereffecten aan. Zo kan aan foto's onder meer een warmere kleur gegeven worden, kan het rode, groene of blauwe kanaal versterkt worden en mag het Ster-filter natuurlijk niet ontbreken, terwijl het Zacht-filter een soft-focuseffect oplevert.
Daarnaast zijn er grafische opties voor een fisheye-effect, kan van een foto een lijntekening of een kleurenschets gemaakt worden, is een miniatuureffect toe te passen en kunnen in een foto selectief kleuren uitgelicht worden. Ook is rudimentaire raw-bewerking mogelijk, maar helaas is het niet mogelijk om de schaduwen, hooglichten en de globale belichting los van elkaar te compenseren.
Prestaties: softe jpegs, scherpe raws
Onderstaande testfoto's zijn gemaakt vanaf een stevig statief en met de zelfontspanfunctie van de camera, terwijl de witbalans handmatig ingesteld werd. De draairing van de 18,5mm-lens werd op een diafragma van f/8 gezet voor een optimale scherpte. Het iso-bereik van de Coolpix A loopt van iso 100 tot en met iso 6400, met H1 en H2 als uitbreidingsstanden, en dit hele bereik kan gebruikt worden bij de auto-iso-functie. Voor de ruisreductie is bij onderstaande beelden gebruikgemaakt van de Medium-stand.

iso 100, ruisreductie Medium
iso 200, ruisreductie Medium
iso 400, ruisreductie Medium
iso 800, ruisreductie Medium
iso 1600, ruisreductie Medium
iso 3200, ruisreductie Medium
iso 6400, ruisreductie Medium
iso H1 (equivalent iso 12.800), ruisreductie Medium
iso H2 (equivalent iso 25.600), ruisreductie Medium
Zoals gebruikelijk bij Nikon-dslr's zijn ook de jpeg-bestanden direct uit de Coolpix A standaard wat 'soft'. En dat is jammer, want juist vanwege het ontbreken van het laagdoorlaatfilter voor de sensor zou je uitgaan van een hogere scherpte. Bij de jpegs komt dat aspect echter niet zo goed uit de verf. Het heeft wel als voordeel dat het verkleinen van de foto's minder snel artefacten oplevert dan bij camera's die standaard meer verscherping toepassen bij het bakken van de jpegs.
De Coolpix A houdt zich zeer goed tot en met iso 800. Bij die iso-waarde is al wat luminantieruis te zien en neemt de randscherpte licht af, maar Nikon weet de kleurverzadiging goed te behouden. Bij iso 1600 is de detailafname vanwege de ruisonderdrukking onder meer te zien aan een mindere definitie van de '01'-sticker op het moederbord. Ook het contrast is afgenomen. Het beeld is echter nog steeds goed bruikbaar.
Bij iso 3200 breekt de korrel van de ruis redelijk door, terwijl dan ook hier en daar wat kleurruis te zien is in egale grijsvlakken en schaduwgebieden. Met iso 6400 heeft de Expeed 2-beeldprocessor veel moeite om de ruis te verwijderen. De randscherpte wordt overboord gegooid en de kleurruis breekt flink door. Verkleind zijn foto's bij iso 6400 nog net bruikbaar. De H1- en H2-uitbreidingsstanden worden overspoeld door beide soorten ruis en zijn het afdrukken niet waard.
Ruisreductie
Om de inspanningen van het door Nikon geïmplementeerde ruisreductiesysteem te laten zien, hebben we onze standaardtestcompositie gefotografeerd bij iso 3200, met de afzonderlijke ruisreductieniveaus: Off, Low, Medium en High.
ruisreductie, iso 3200
rij 1 || links: Off | rechts: Low
rij 2 || links: Medium | rechts: High
Het grootste verschil is te zien bij de overgang van de Low-stand van de ruisreductie naar Medium. Dat gaat echter ten koste van wat scherpte. Aangezien de ruisreductie uit toch te veel luminantieruis oplevert, kan beter gekozen worden voor de Low-stand. Overigens wordt met de ruisreductie uit wel kleurruis bestreden.
Raw-nabewerking
We zijn zeer benieuwd hoeveel extra detail er uit de raw-foto's te halen is. Voor de bovenste twee klikbare thumbnails van onderstaande vier testfoto's is gebruikgemaakt van iso 100, terwijl voor de onderste twee iso 3200 gekozen is. Om een eerlijke vergelijking te maken werd bij iso 100 de ruisreductie voor de jpeg-foto uitgezet, terwijl bij iso 3200 de Medium-stand als ruisreductie gekozen werd. Voor de raw-conversie werd Neutral Picture Control gekozen om deze wat kleuren en contrast betreft zo veel mogelijk overeen te laten komen met de jepgs.
rij 1 || links: jpeg | rechts: raw-naberking (iso 100)
rij 2 || links: jpeg | rechts: raw-naberking (iso 3200)
Nabewerking van de raw-bestanden levert een ware transformatie van de beelden op. De rode lijntjes op het moederbord zien er nu haarfijn uit, ook doordat het contrast iets hoger ligt, terwijl de '01'-sticker nu bijna tastbaar is. Let ook op de oppervlaktestructuur van de lensbehuizing. Ook het softe, korrelige beeld van de iso 3200-jpeg is met nabewerking van de raw-bestanden flink te verbeteren.
Alternatieven: select gezelschap
De Coolpix A van Nikon maakt in naam en stilering deel uit van de reeks Coolpix-modellen in het hogere segment, maar de sensor met 16,2 megapixels lijkt zo uit een D7000-dslr afkomstig. Voor meer scherpte heeft Nikon zelfs het laagdoorlaatfilter voor de sensor verwijderd. De 18,5mm f/2,8-lens is wat kijkhoek betreft te vergelijken met een 28mm-lens op een fullframe-camera. Het grootste diafragma van f/2,8 is gematigd lichtsterk en de camera heeft geen beeldstabilisatie ingebouwd.
:fill(white)/i/1306933042.jpeg?f=thumbsmall)
De FinePix X100 van Fujifilm draait al weer een tijdje mee en is inmiddels opgevolgd door het X100s-model, waarvan nog geen prijzen zijn verschenen. De X100 is vanwege de komst van het nieuwe model voor een gunstige prijs te krijgen. De X100 valt op door zijn hybride zoeker, waarmee via een prisma elektronische informatie op het optische beeld getoond wordt, terwijl er ook een 'zuiver' elektronisch beeld weergegeven kan worden. Ook de stille 23mm f/2-lens met 'leaf shutter' en het retro-ontwerp baarde bij introductie opzien. De nieuwe X100s heeft de aps-c-beeldsensor van de X-Pro1- en X-E1-milc-modellen gekregen. Deze sensor heeft net als die van de Coolpix A geen laagdoorlaatfilter en een afwijkende kleurenfilterconfiguratie om moiré-effecten tegen te gaan. Ook heeft de X100s af-punten op de sensor gekregen voor een beduidend snellere autofocus. Een voordeel ten opzichte van de Coolpix A is verder dat de X100s beschikt over een ingebouwd nd-filter. Terwijl de X100 momenteel in de uitverkoop is, kost de nieuwe X100s ongeveer 1299 euro.
De Leica X2 is van dit exclusieve rijtje camera's de duurste met een aps-c-sensor. De camera is voorzien van een vast primelens met Leica-optiek, met een brandpuntsafstand van 24mm en een grootste diafragma van f/2,8. Hoewel de X2 geen rangefindercamera is zoals de Leica M-serie, is de bediening, met onder meer de draaiknoppen op de topplaat voor het diafragma en de sluitertijd, bijna identiek aan de bediening van die modellen. Ten opzichte van zijn voorganger X1 heeft de X2 een nieuwe sensor met meer megapixels en is de snelheid van de autofocus verbeterd.
De Sigma DP1 Merrill is een wat onopvallende, hoekige camera. De DP1 Merrill heeft een 19mm f/2,8-lens en een aps-c-sensor, en is daarmee vergelijkbaar met de kijkhoek van de Coolpix A-lens. De lens steekt bij de DP1 Merrill echter wel wat verder uit de body. Net als de Nikon-camera heeft het Sigma-model een 3"-vga-lcd, terwijl de Fujifilm en de Leica een kleiner formaat lcd met lagere resolutie hebben. Het geheime wapen van de DP1 Merrill zit aan de binnenkant. De camera is namelijk voorzien van de recentste Foveon X3-sensor, met effectief 15,3 megapixels. Een Foveon-sensor heeft drie lichtgevoelige lagen voor de kleuren rood, blauw en groen boven elkaar gestapeld, waardoor elke pixel over alle kleurinformatie beschikt. De conventionele stap van Bayer-interpolatie is bij een Foveon-sensor dus niet aan de orde en bij lage iso-waarden is de scherpte van de beelden onovertroffen. Een nadeel is de hogere hoeveelheid ruis bij oplopende iso-waarden.
De Cyber-shot RX1 is een demonstratie van de technische expertise van de Sony-ontwerpers en de ambitie van het merk op cameragebied. De RX1 is namelijk een compactcamera die van een sensor in fullframe-formaat is voorzien. De camera is daarmee uniek. Niet alleen leidt dat in combinatie met de 35mm f/2-Carl Zeiss-lens tot een ideale compacte camera voor situaties met weinig licht, maar ook voor veel artistieke mogelijkheden met kleine scherptediepte. Ook scoort de sensor uit Sony's eigen stal uitstekend op het gebied van ruis, dynamisch bereik en kleurdiepte. Jammer dat de RX1 zo snel door zijn acculading heen gaat en dat de ringen op de lens met te weinig weerstand draaien. Ook was een ingebouwde nd-filter fijn geweest. En de prijs van rond de 3000 euro zal velen wat te gortig zijn.
Fotogallerij en specificaties
Conclusie
Met de nieuwe Coolpix A heeft Nikon eindelijk een model in het zogeheten enthousiast-segment van high-end compactcamera's. De camera is voor een toestel met aps-c-beeldsensor uitzonderlijk klein uitgevallen. De Coolpix A heeft ongeveer de grootte en het gewicht van de Lumix LX7, een camera met 1/1,7"-sensor en een 3,75x-zoomlens. De body is van stevig magnesium en de draaiwieltjes en knoppen geven goede feedback, maar de leerachtige grip aan de voorkant had wat stroever mogen zijn.
Om de camera comfortabel in een broekzak te kunnen laten glijden heeft Nikon gekozen voor een intrekbaar lensontwerp. Deze lens is met een brandpuntafstand van 18,5mm beduidend meer groothoek dan bijvoorbeeld de 23mm-lens van de X100/X100s van Fujifilm. Voor straatfotografie is dat misschien niet ideaal, maar maakt de Coolpix A ook geschikt voor landschapsfotografie. Ook bij feestjes en krappe ruimtes biedt meer groothoek uitkomst.
Het objectief is met een grootste diafragma van f/2,8 'gematigd' lichtsterk. Wat dat betreft heeft de X100/X100s met zijn f/2-lens een voordeel op het gebied van scherptediepte en belichting. Het ontbreken van beeldstabilisatie is vooral onhandig voor video, maar een groter gemis vinden we een nd-filter, een feature waarmee steeds meer compactcamera's in het high-end-segment uitgerust zijn. Wel kan de Coolpix A bijna geruisloos foto's nemen vanwege de zogeheten 'leaf shutter' in de lens.
De menuinterface komt van het dslr-kamp binnen Nikon en biedt naast een nuttig snelmenu genoeg opties om de gevorderde gebruiker tevreden te houden. Helaas zijn ook een aantal irritante eigenaardigheden van de interface bij de Coolpix A overgenomen, als het aan en uit zetten van auto iso, de vergrendelde belichting bij het half indrukken van de sluiterknop en wat andere gemiste kansen om de bediening te verbeteren. Ook de ring rond de lens blijft teveel onbenut.
De beeldkwaliteit is mede door het weglaten van het laagdoorlaatfilter voor de beeldsensor en de gebruikte lens goed. De foto's bevatten genoeg details, maar nabewerking van de raw-bestanden levert duidelijk voordeel op hierbij. Het midden van het beeld is met volle diafragmaopening al zeer goed, maar in de hoeken moet de opening wat geknepen worden. Het contrast is echter zowel in het midden als aan de randen zeer goed. De Coolpix A weet meestal een goede belichting te kiezen, ook bij lastige lichtomstandigheden. De witbalans gaat bij kunstlicht echter nog wel eens de fout in.
De adviesprijs van de Coolpix A bedraagt 1099 euro en daarmee is hij 200 euro goedkoper dan de nieuwe X100s. Voor die meerprijs krijg je bij de Fujifilm-camera een hybride zoeker en een snellere scherpstelling, maar de Coolpix A past daarentegen zonder problemen in de broekzak.
Pluspunten
+ Stevige body
+ Goede bediening
+ Scherpe, contrastrijke lens
+ Klein en licht
Minpunten
- Lichtsterkte lens had hoger gekund
- Interface en bediening soms voor verbetering vatbaar
- Reserveraccu meenemen kan geen kwaad
- Iets aan de prijs
Eindoordeel