BlackBerry Z10: een dure gok op een onzekere toekomst

Software: interface

De interface van BlackBerry 10 bestaat uit drie hoofdonderdelen: de Hub, de app-switcher en het hoofdmenu met alle apps. Het navigeren tussen en in apps gebeurt in alle gevallen met veegbewegingen. Een veeg naar rechts brengt in veel gevallen, maar helaas niet altijd, het vorige scherm terug. Een veeg van boven naar beneden brengt in sommige vallen een contextueel menu tevoorschijn, maar evenmin altijd.

Daar zit gelijk een pijnpuntje; de interface is niet consistent. De veegbeweging van beneden naar boven om de applicatie te minimaliseren werkt altijd, maar andere manieren van navigatie zijn willekeurig. Sommige apps werken met een 'hamburger-menu', een verborgen balk aan de zijkant. Andere hebben een 'driepunts'-menu rechts onderin en sommige hebben de balk bovenin. Dat is niet alleen zo in apps van derden, dat verschil zit ook al in native apps. Overigens is dat issue in Android al jaren te vinden, maar desondanks gebruiken mensen het met veel plezier.

Het meest irritante element is dat gebaren meebewegen. Als je een app in landscape gebruikt, moet je vegen vanaf de zijkant van de telefoon, met relatief dunne bezel, om de app te sluiten. Dat is oncomfortabel, onlogisch en zou snel gefikst moeten worden. De veegbeweging vanaf het BlackBerry-logo onder het scherm wordt namelijk in landscape nergens voor gebruikt.

Afgezien van die details werkt de interface als een trein. Het vegen om een app te minimaliseren blijkt al snel te wennen, waarna het raar aanvoelt om een app met een home-knop te moeten afsluiten op andere telefoons. De veegbeweging om een menu tevoorschijn te halen voelt minder logisch. Het is simpelweg niet zichtbaar; daardoor doe je dat alleen als je echt een functie nodig hebt.

BlackBerry 10-smartphones kunnen gebruikt worden zonder speciale databundel. Daar staat tegenover dat het datagebruik excessief is, ook als de gebruiker vrijwel alleen op wifi-netwerken zit. Zonder gebruik slurpt hij makkelijk per dag 50MB, met een hoogtepunt van 450MB per dag. Of het nu een bug is of normaal, met Nederlandse datalimieten is dit simpelweg onacceptabel. Hierbij moet worden aangetekend dat er niet meer meldingen online zijn verschenen van deze bug. Daardoor is onduidelijk bij hoeveel mensen hij optreedt en of hij te reproduceren is. BlackBerry heeft het in onderzoek.

Hub

De Hub zit links en is de 'universal inbox' voor niet alleen mails en sms'jes, maar ook Facebook-meldingen, Twitter-meldingen en notificaties van apps. Curieus genoeg belanden notificaties van Android-apps, die kunnen worden afgespeeld, ook in de Hub. Ook het systeem zelf plaatst daar geregeld meldingen.

Standaard is de Hub een lijst met alle meldingen, maar links ervan zit een verborgen menu om meldingen van een bepaalde applicatie te kunnen zien, zoals BlackBerry Messenger, een mailaccount of Facebook. Ook een handige tweak: door omlaag te vegen, kan de gebruiker de eerstvolgende agenda-items zien. Zo is ook info van de agenda in de Hub te zien.

Helemaal nieuw is de Hub natuurlijk niet; diverse meldingen kwamen al bijeen in de gezamenlijke inbox op eerdere BlackBerry-toestellen. Het is een prima manier om van allerlei zaken snel op de hoogte te blijven.

De Hub is wel meer dan een plek waar meldingen samenkomen. Bij tweets en Facebook-meldingen kun je die lezen en eventueel reacties zien; je kunt minstens drie lagen diep in de Hub. Daarna onthoudt hij bovendien waar je was gebleven, ook als je daarna een nieuwe melding wil oproepen. Je moet dus altijd weer drie keer op Vorige drukken of drie keer naar rechts vegen.

De Hub werkt in de praktijk heerlijk. De combinatie van universele inbox en notificatiebalk maakt de Hub zowel nuttig als snel bereikbaar en daardoor kun je meldingen van veel accounts op een makkelijke manier zien. Nadeel is dat er geen meldingen per account uitgeschakeld kunnen worden, waardoor mails bijvoorbeeld worden ondergesneeuwd door Twitter-meldingen of omgekeerd.

App-switcher

De app-switcher is een lijst met thumbnails met een naam eronder. De lijst bevat maximaal acht thumbnails, die ieder een venster hebben met een titelbalk eronder. Bovendien kunnen apps een kleine weergave hebben; App World geeft geminimaliseerd een 'featured app' weer, de 'weer'-app laat het huidige weer zien en zo meer. Een app sluiten kan met het kruisje, niet met een veegbeweging, hoe consistent dat ook zou zijn.

De apps-switcher is voor verbetering vatbaar. Ten eerste is het aantal van acht apps naast elkaar volstrekt willekeurig en gezien het werkgeheugen van 2GB niet echt nodig. Bovendien staan ze altijd in chronologische volgorde en kun je apps niet 'pinnen'. Bovendien is het niet zo handig, omdat je tekstueel moet navigeren. Iconen zijn altijd hetzelfde en daardoor makkelijk te herkennen, maar thumbnails verschillen altijd, waardoor je niet altijd weet waar de juiste thumbnail zit. Daarvoor moet je de titel lezen.

Hoewel BlackBerry van de app-switcher het centrale element in de interface heeft gemaakt, is hij niet vreselijk goed uitgewerkt of handig. Het zou ooit een mooi homescreen kunnen worden, maar nu is het een beginnetje.

Hoofdmenu

Het hoofdmenu bestaat uit een lijst applicaties, gesorteerd in rijen en kolommen van vier. Met een mooie animatie glijden de pagina's over elkaar heen. De iconen zijn een kwestie van smaak, maar de logo's die in langwerpige, halftransparante rechthoeken worden gezet, zijn wat ons betreft niet mooi.

Een functioneel gebrek is dat ze niet te sorteren zijn op datum, meest gebruikt of anderszins, waardoor je voor nieuwe apps altijd naar het einde moet scrollen. De apps zijn wel individueel te verplaatsen of te verwijderen. Meegeleverde apps kunnen niet worden verwijderd.

Lockscreen

Het toestel kan worden ontgrendeld door vanaf het BlackBerry-logo omhoog op het scherm te vegen. Dat is een ongelooflijk handige tweak, die maakt dat je het scherm niet hoeft in te drukken.

Het lockscreen werkt als een soort gordijn dat je omhoog schuift, waarachter het homescreen tevoorschijn komt. De notificaties op het lockscreen zijn statisch en kunnen dus niet worden aangetikt.

Door omlaag te vegen vanaf het lockscreen wordt de Nacht-modus gestart; het geluid gaat uit en er komt een zacht schijnend klokje tevoorschijn. Dat is een ideale manier om die functie te bereiken, die wat ons betreft bij andere platforms ook niet zou misstaan.

Booten

Booten
Telefoon / tablet	In seconden, lager is beter
Xiaomi Mi-Two	** 18,65
Samsung Galaxy Note II	** 19,45
Apple iPhone 5	** 20,46
Samsung Galaxy S III	** 21,92
Galaxy Nexus (4.2)	*** 31,38
HTC One X+	**** 35,73
LG Optimus 4X HD	**** 39,47
HTC 8X	**** 40,23
BlackBerry Z10	******* 64,31

Het starten van de Z10 duurt opvallend lang: het duurt meer dan een minuut om tot het lockscreen te komen. Dat betekent niet dat de telefoon klaar is voor gebruik. De Hub moet dan nog worden voorbereid en apps starten niet gelijk. In totaal ben je makkelijk twee minuten verder voordat je echt up and running bent.

• Volgende pagina 3. Software: toetsenbord, apps en snelheid