Inleiding: lang wachten
Samsung heeft er een handje van om een product aan te kondigen, de reacties te peilen en daarna nog aanpassingen te doen. Dit zagen we vorig jaar bijvoorbeeld bij de introductie van de Galaxy Tab 10.1: de versie die uiteindelijk in de winkels kwam te liggen was beduidend lichter en dunner dan het model dat een aantal maanden eerder was onthuld.
Met de Note 10.1 hanteerde de Zuid-Koreaanse fabrikant dezelfde strategie. De versie die in februari van dit jaar op het Mobile World Congress werd getoond, is niet gelijk aan het model dat deze maand in de winkels verschijnt: er zit nieuwe hardware onder de motorkap en het apparaat heeft een make-over gekregen.
De Note 10.1 is nu een stuk sneller en de meegeleverde stylus kan in de behuizing worden opgeborgen. De extra snelheid was trouwens ook wel nodig; de onlangs geïntroduceerde Tab 2-serie is duidelijk voor het middensegment bedoeld en de Note 10.1 moet, in elk geval voorlopig, de rol van Samsungs high-end-tablet vervullen.
Samsung heeft zijn Notes overigens altijd als een aparte categorie apparaten bestempeld. De 5,3"-Note mocht geen smartphone heten en de Note 10.1 is officieel geen tablet. In de praktijk is dat natuurlijk wel zo. In deze review zullen we onder meer kijken of de stylus alleen maar een gimmick is, of dat de concurrentie heeft zitten slapen.
Behuizing: een beetje goedkoop
We hebben de laatste weken een aantal Samsung-tablets op de redactie gehad en het is ons nu wel duidelijk geworden dat Samsung naar één universeel ontwerp toewerkt. Zowel de Tab 2 10.1 als de Note 10.1 heeft aan de zijkant geplaatste speakers - waarschijnlijk om problemen met Apple over het design van de iPad te voorkomen - en de Note is gemaakt van hetzelfde witte, glanzende plastic als de Tabs en de Galaxy S III.
Het definitieve ontwerp van de Note 10.1 wijkt dus af van wat we bij de introductie op het Mobile World Congress zagen. De rand is wat breder, de chromen accenten zijn matgrijs gemaakt, en de S-pen kan nu in de behuizing worden geschoven.
:fill(white)/i/1344863776.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1344863777.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1344863779.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1344863782.jpeg?f=thumb)
De Note 10.1 is - net als de Galaxy S III, de Tab 7.0 en de Tab 2 10.1 - van plastic, en hoewel we daar geen principiële bezwaren tegen hebben, voelt hij niet zo high-end aan als bijvoorbeeld een aluminium iPad 2 of zelfs als de Nexus 7, die ook van kunststof gemaakt is. De behuizing buigt enigszins mee als je een beetje kracht zet, waarbij ook wat gekraak te horen is.
We maakten ons in het dagelijks gebruik geen zorgen over de bouwkwaliteit, maar als je een paar honderd euro aan een dergelijk apparaat uitgeeft, is het fijn als het apparaat solide en high-end aanvoelt, en dat is bij de Note 10.1 niet echt het geval.
Een ander kritiekpunt betreft de afmetingen en het gewicht. Samsungs nieuwe ontwerp, met de speakers aan de zijkant, maakt deze tablet iets breder dan veel van zijn concurrenten, en vooral bij deze Note is dat relevant omdat je hem vaak met één hand zal vasthouden: je andere hand moet immers vrij zijn om te tekenen of te schrijven. In de praktijk lieten we de tablet eigenlijk altijd op tafel of knie rusten.
| | Gewicht | Dikte |
|---|
| Galaxy Note 10.1 |
600 gram |
8,9 mm |
| Galaxy Tab 2 10.1 |
588 gram |
9,7mm |
| Galaxy Tab 10.1 |
565 gram |
8,6mm |
| iPad 2 |
608 gram |
8,8mm |
| Asus TF300 |
635 gram |
9,9mm |
| Toshiba AT300 |
590 gram |
8,95mm |
Aansluitingen
Samsungs eerste 10,1"-tablet kon wel wat extra aansluitingen gebruiken; de Note laat daarentegen weinig te wensen over. Ons testexemplaar beschikte over een micro-sd-slot, een simkaart-slot en een infrarood-zender, zodat de tablet ook als afstandsbediening voor de tv kan worden gebruikt.
/i/1344863778.jpeg?f=imagenormal "Samsung Galaxy Note 10.1")
Via een propriëtaire kabel kan de tablet op een computer worden aangesloten en op dezelfde poort passen in theorie ook diverse bestaande accessoires. De afmetingen van de Note 10.1 kunnen daarbij wel roet in het eten gooien: het toetsenborddock van de Tab 10.1 bijvoorbeeld heeft een compatibele aansluiting, maar kan toch niet gebruikt worden omdat de Note 10.1 net een paar millimeter te breed is.
Net als alle andere tablets van Samsung heeft ook de Note 10.1 een microfoon en het is dus mogelijk om met de tablet te bellen. Aan de voorzijde zit geen speaker, dus je kan het apparaat niet aan je oor houden, maar het apparaat is prima als speakerphone te gebruiken en Samsung levert dan ook een telefoonapplicatie mee.
/i/1345031124.jpeg?f=imagenormal "Galaxy Note 10.1 - software")
De S-Pen
Ergonomie
Het draait bij de Note 10.1 natuurlijk allemaal om de stylus, die door Samsung de S-Pen genoemd wordt. Net als de behuizing is ook de S-Pen veranderd sinds de onthulling in februari van dit jaar - en daar zijn we niet blij mee, want het eerste model was beter.
Toen Samsung besloot dat de vernieuwde behuizing een opbergsleuf zou krijgen, moest de pen flink kleiner worden gemaakt; het originele model was simpelweg te dik en te lang om in de behuizing te passen. Dat begrijpen we best, maar de eerste versie lag door zijn grotere afmetingen een stuk beter in de hand.
:fill(white)/i/1344863780.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1344863781.jpeg?f=thumb)
Een grotere teleurstelling vinden we echter het verdwijnen van het 'gummetje'. De achterkant van de stylus die we op het Mobile World Congress zagen, kon gebruikt worden om content op het scherm te wissen door er simpelweg overheen te vegen. Dit bleek in de praktijk erg prettig te werken, omdat het sneller en intuïtiever is dan het in de software een gummetje aan- en later weer uitklikken. Omdat de stylus nu in de tablet verdwijnt, moest de achterzijde aangepast worden aan de rand van de behuizing en voor een gummetje was geen plek meer.
Afgezien van het formaat en het ontbreken van het gummetje, is er verder weinig op de pen aan te merken. Dat deze in de behuizing kan worden opgeborgen is natuurlijk nuttig; dat zal heel wat kwijtgeraakte stylussen voorkomen.
Hardware
De S-Pen is niet zomaar een capacitieve stylus die een vingeraanraking nabootst, maar werkt met een active digitizer van Wacom die in het schem verwerkt is. Hoe harder je op de pen drukt, des te dikker de lijn wordt - er worden 1024 drukniveaus herkend en daarmee kan je behoorlijk precies werken.
De stylus wordt al herkend als hij het scherm tot op 14mm nadert. Eventueel wordt een puntje weergegeven dat duidelijk laat zien waar de pen contact zal maken. Dat is handig als je bijvoorbeeld een lijn wilt verlengen die je eerder getrokken hebt.
Software
Android biedt geen uitgebreide ondersteuning voor stylussen en daarom heeft Samsung een aantal aanpassingen doorgevoerd om de S-Pen functioneler te maken. De belangrijkste app is S Note: een notitie-applicatie met handschriftherkenning en verschillende templates. Door de pen uit de behuizing te trekken verschijnt aan de rechterkant van het scherm een snelmenu; dat bevat onder andere een linkje naar deze app. Gebruikers kunnen ook instellen dat S Note direct gestart wordt als de pen uit de behuizing gehaald wordt.
Met de pen kunnen ook gestures uitgevoerd worden. Daarvoor moet het kleine knopje op de steel worden ingedrukt; vervolgens staat een veeg naar links bijvoorbeeld gelijk aan het indrukken van de terug-knop, en als de pen naar onder wordt bewogen verschijnt het menu. Door dubbel te tikken terwijl je het knopje ingedrukt houdt, verschijnt de S Note-app.
S Note
Binnen S Note kan op verschillende manieren met de stylus gewerkt worden. Allereerst kan je gewoon krabbelen; notities maken die niet herkend worden als tekst maar die als plaatjes worden opgeslagen. Daarbij kan gekozen worden uit verschillende virtuele pennen, zoals een brede of juist een fijne stift, een kwast of een reguliere pen. Het is ook mogelijk om zelf variabelen als lijndikte, kleur en hardheid in te stellen.
Daarnaast kan tekstherkenning worden gebruikt. Dat werkt redelijk goed, al hadden we vaak problemen met spaties; we moesten erg veel ruimte tussen woorden laten om te voorkomen dat ze aanelkaar werden geschreven. De palm rejection werkt verder behoorlijk goed: je kan je hand gewoon op het scherm laten rusten terwijl je aan het schrijven bent, net als bij papier.
/i/1344868894.png?f=thumb)
/i/1344942771.png?f=thumb)
/i/1344942772.png?f=thumb)
/i/1344942773.png?f=thumb)
/i/1344942775.png?f=thumb)
/i/1344942778.png?f=thumb)
Twee andere features waar Samsung veel nadruk op legt zijn Shape Match en Formula Match. De eerste kan herkennen dat je bijvoorbeeld een rechthoek of een driehoek probeert te tekenen, en past deze dan zo aan dat de lijnen mooi recht lopen. Met Formula Match kan je de stylus gebruiken om formules op te schrijven. Vervolgens kan je deze formules via Wolfram Alpha laten uitrekenen en de bijpassende grafiek laten weergeven. Beide features werken erg goed, al zullen ze niet voor iedereen even bruikbaar zijn.
Photoshop Touch
Als extraatje levert Samsung de Touch-editie van Photoshop mee, die in de Play Store normaliter acht euro kost. Op pc en Mac is Photoshop een pittig geprijsd pakket met enorm veel mogelijkheden; we verwachtten niet dat de tablet-editie daarbij ook maar in de buurt zou komen.
De app beschikt inderdaad over minder features, maar is desondanks behoorlijk bruikbaar. De meeste basiselementen van Photoshop zijn aanwezig: er kan met layers met verschillende blend modes gewerkt worden, zijn er diverse tools aanwezig en er zijn ook behoorlijk wat filters en effecten beschikbaar.
/i/1344952618.png?f=thumb)
/i/1344952619.png?f=thumb)
/i/1344952620.png?f=thumb)
/i/1344952621.png?f=thumb)
/i/1344952622.png?f=thumb)
/i/1344952623.png?f=thumb)
/i/1344952625.png?f=thumb)
Voor intensief Photoshopwerk is een pc met toetsenbord en muis natuurlijk een veel betere optie, maar mocht je ooit in de situatie terechtkomen dat er alleen een Note 10.1 voorhanden is, dan kan je de basisbewerkingen prima uitvoeren.
Krachtige hardware, maar tegenvallende prestaties
Toen we de Note 10.1 in op het Mobile World Congress in handen hadden, was de tablet nog uitgerust met de Exynos 4212-dualcore, die ook in de Galaxy S II gebruikt werd. Samsung heeft zich echter bedacht en de dualcore-chip is vervangen door de Exynos 4412, die ook in de Galaxy S III zit.
Deze soc gebruikt net als de 4210 cores op basis van het Cortex A9-processorontwerp en beide bevatten een door ARM ontworpen Mali 400-gpu. Bij de 4412 zijn er echter vier in plaats van twee cores aanwezig, die met 1,4GHz ook nog eens hoger geklokt zijn. De Mali-gpu is eveneens fors hoger geklokt en zou daardoor bijna twee keer zo goed presteren.
:fill(black)/i/1335438451.jpeg?f=thumb "Exynos 4412")
Een van de belangrijkste concurrenten voor de Exynos 4412 is Nvidia's Tegra 3, die eveneens vier Cortex A9-cores aan boord heeft. Die chip heeft echter een andere gpu en een extra, lager geklokte vijfde core voor simpele taken. Die vijfde core zou ervoor moeten zorgen dat Tegra 3 zuiniger is dan de 4412. De 4412 wordt echter met 32nm-procestechnologie gefabriceerd, terwijl voor de Tegra 3 nog een in theorie minder zuinig 40nm-procedé wordt gebruikt.
Samsung heeft de Note 10.1 voorzien van maar liefst 2GB ram. Dat is flink meer dan zijn concurrenten, die bijna allemaal 1GB aan boord hebben. Volgens Samsung is het ruim bemeten werkgeheugen nodig om alle features van de Note 10.1 mogelijk te maken. Wij zien het meer als een interessante statistiekje voor de marketingafdeling, want in de praktijk wordt die 2GB nooit helemaal gebruikt. Android gebruikt nooit meer dan zo'n 700 à 800MB en zelfs toen we onrealistisch veel applicaties tegelijk probeerden te draaien, kregen we het geheugengebruik niet boven de 900MB.
Benchmarks
Wij schaven onze benchmarkprotocollen continu bij en we werken momenteel aan een herziening van de benchmarksuite voor tablets. De Java-benchmark Caffeinemark is met pensioen gestuurd en daarvoor in de plaats is CFBench gekomen. Deze benchmark gebruikt zowel de Dalvik VM als native code om de snelheid van de hardware te bepalen. Zo krijgen we een beeld van de absolute prestaties van de processor, maar zien we ook hoeveel daarvan overblijft bij het draaien van Java-code met de Dalvik VM, zoals bijna alle Android-apps doen.
Bij de Java-berekeningen eindigt de Note 10.1 op een tweede plek. De Transformer Infinity scoort beter, maar die is met 1,7GHz ook duidelijk hoger geklokt. Op de standaardkloksnelheid wordt de Tegra 3 wel verslagen, en de hardware van de vorige generatie blijft ver achter. De verhoudingen liggen bij het draaien van Java- en native code nagenoeg gelijk.
| GL Benchmark 2.1.2 - Egypt offscreen |
|---|
| Telefoon / Tablet | SoC | OS | Framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| Apple iPad (3e generatie) |
Apple A5X |
iOS 5.1 |
*********
141,0 |
| Samsung Galaxy Note 10.1 |
Exynos 4412 |
Android 4.0.4 |
******
98,0 |
| Apple iPad 2 |
Apple A5 |
iOS 5.1 |
*****
90,0 |
| Asus Infinity TF700T - Perform... |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
*****
76,0 |
| Asus Transformer 300T |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
****
63,5 |
| Asus Transformer Prime |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
****
63,0 |
| Toshiba AT300 |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
****
62,0 |
| Nexus 7 |
Tegra 3 |
Android 4.1 |
****
62,0 |
| Samsung Galaxy Tab 2 10.1 |
Omap 4430 |
Android 4.0.3 |
**
27,0 |
| Samsung Galaxy Tab 2 7.0 |
Omap 4430 |
Android 4.0.3 |
**
27,0 |
| Samsung Galaxy Tab 10.1 |
Tegra 2 |
Android 3.1 |
**
25,0 |
| GL Benchmark 2.1.2 - PRO offscreen |
|---|
| Telefoon / Tablet | SoC | OS | Framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| Apple iPad (3e generatie) |
Apple A5X |
iOS 5.1 |
*********
252,0 |
| Apple iPad 2 |
Apple A5 |
iOS 5.1 |
*****
147,0 |
| Samsung Galaxy Note 10.1 |
Exynos 4412 |
Android 4.0.4 |
****
123,0 |
| Asus Infinity TF700T - Perform... |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
***
98,0 |
| Nexus 7 |
Tegra 3 |
Android 4.1 |
***
82,0 |
| Asus Transformer 300T |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
***
80,0 |
| Toshiba AT300 |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
***
77,0 |
| Asus Transformer Prime |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
***
76,0 |
| Samsung Galaxy Tab 2 10.1 |
Omap 4430 |
Android 4.0.3 |
*
44,0 |
| Samsung Galaxy Tab 2 7.0 |
Omap 4430 |
Android 4.0.3 |
*
44,0 |
| Samsung Galaxy Tab 10.1 |
Tegra 2 |
Android 3.1 |
*
42,0 |
De grafische benchmark GL Benchmark draaien we ditmaal alleen offscreen omdat we bij de reguliere test tegen de schermverversingsfrequentie van 60Hz aanlopen.
De op 400MHz geklokte Mali 400-gpu laat hier indrukwekkende scores zien, al worden de gpu-prestaties van de Apple niet geëvenaard. Vergeleken met de populaire Tegra 3-quadcore komt de Exynos 4412 echter prima uit de bus.
Ook bij de benchmark AnTuTu, waarvan de totaalscore een optelsom is van verschillende deeltests, doet de Note 10.1 het goed. De hoger geklokte Transformer Infinity blijft echter wederom buiten bereik.
In de praktijk
We zijn bij Tweakers.net dol op benchmarks, maar je hebt natuurlijk niets aan krachtige hardware als deze in de praktijk niet efficiënt gebruikt wordt. Bij de Note 10.1 lijkt dat jammer genoeg ook weer zo te zijn: net als bij de Tab 2 7.0 en de 10.1 lukt het Samsung niet om software af te leveren die vloeiend werkt. Vooral bij het swipen door homescreens en bij het schakelen tussen apps kwamen we regelmatig haperingen tegen. Ook zagen we vaak vertraging als we een app met de terug-knop afsloten.
We kunnen alleen maar gissen naar de oorzaak, want aan de hardware zou het niet mogen liggen. De Android-tablets met een Tegra 3 zijn in de praktijk echter sneller, hoewel die chip toch een minder krachtige gpu heeft. We snappen goed dat Samsung zich met zware software als TouchWiz van de concurrentie probeert te onderscheiden, maar als dat de prestaties negatief beïnvloedt, moet het bedrijf zich toch eens afvragen of de voordelen wel tegen de nadelen opwegen.
TouchWiz
Zoals bij elk Android-apparaat van Samsung is ook de Note 10.1 voorzien van de TouchWiz-schil, die om de Android 4.0.4-installatie is gelegd. Deze versie van TouchWiz komt uiterlijk overeen met de versie die we eerder deze maand op de Tab 2 7.0 en de 10.1 aantroffen, maar kent wel enkele nieuwigheden, waarvan sommige van de Galaxy S III zijn geleend.
Een van de S III overgenomen features is bijvoorbeeld de Smart Stay-functie. Deze controleert regelmatig met de frontcamera of er iemand naar het schermt kijkt - en zo niet, dan gaat het scherm uit. Dit is vooral handig als je langere teksten leest; zolang je naar het scherm blijft kijken, gaat het niet uit zichzelf op zwart.
/i/1345031558.png?f=thumb)
/i/1345031559.png?f=thumb)
/i/1345031560.png?f=thumb)
Daarnaast is er Pop Up Play, waarmee je een video in een klein schermpje kan afspelen terwijl je andere dingen doet. Hoewel dit technisch gezien prima werkt, vonden wij het maar storend; omdat Android geen echte window manager heeft, wordt het filmpje constant boven de rest van de interface geplaatst. Op een desktop is dat geen groot probleem, omdat je programma's dan in kleinere vensters ernaast kan draaien, maar op de Note 10.1 kan dat niet en is de feature dus eerder storend dan handig.
Een van de meest innovatieve features is de mogelijkheid om twee apps naast elkaar in een splitscreen-interface te draaien, wat door Samsung 'multiscreen' wordt genoemd. Helaas is het aantal ondersteunde apps klein: alleen de browser, de videospeler, S Note, Polaris Office en de e-mailapplicatie kunnen zo worden gebruikt. Apps die niet door Samsung zijn aangepast, waaronder populaire aps als Facebook, Twitter en Gmail, werken niet. Dat doet behoorlijk veel afbreuk aan het nut van deze functie.
/i/1345031561.png?f=thumb)
/i/1345031562.png?f=thumb)
/i/1345031563.png?f=thumb)
Samsung levert ook een app mee waarmee je de tablet kan gebruiken als afstandsbediening voor een televisie, waarbij de infraroodzender in de bovenste rand gebruikt wordt om te communiceren. De app werkt, maar het is ons niet helemaal duidelijk waarom je op die manier je tv zou willen besturen. Ten eerste kan je maar één tv toevoegen, dus wie zowel in zijn woon- als slaapkamer een tv heeft staan, heeft pech. Daarnaast hebben de meeste knoppen erg generieke namen, waardoor specifieke functionaliteit van de tv moeilijk te vinden is.
/i/1345031557.png?f=thumb)
/i/1345031564.png?f=thumb)
/i/1345031565.png?f=thumb)
/i/1345031566.png?f=thumb)
Sommige onderdelen van TouchWiz lijken op het eerste gezicht hetzelfde als in vorige versies, maar zijn toch enigszins aangepast. Zo kan de AllShare-dlna-client niet alleen video en audio, maar ook de volledige scherminhoud op een tv weergeven. Hier is wel een dongle van tachtig euro voor nodig, maar dan heb je ook een kopie van het tabletscherm op je televisie. Tijdens een demonstratie van Samsung zag dit er tof uit, zeker bij games, maar ons testexemplaar beschikte niet over een dongle, dus we hebben dit niet verder kunnen testen.
Ook het uiterlijk van het toetsenbord is aangepast. De grijze kleurstelling van eerdere TouchWiz-versies is ingeruild voor witte knoppen op een lichtgrijze achtergrond, wat ons toch weer een beetje aan iOS doet denken. De vaste rij numerieke toetsen aan de bovenzijde is gelukkig gebleven, waardoor het invoeren van bijvoorbeeld ip-adressen of wachtwoorden met cijfers lekker snel gaat.
/i/1344868878.png?f=imagenormal "Galaxy Note 10.1 - software")
Als laatste willen we ook nog even vermelden dat Samsung nu eindelijk de knoppenpositionering aanhoudt die Google invoerde met Android 4. Dat betekent dat bij een popup-dialoog met Ja/Nee- of Ok/Annuleer-kloppen de bevestigende keuze altijd rechts staat. Tot voor kort plaatste Samsung die juist links in het dialoogvenster, waardoor mensen met een Samsung-tablet en bijvoorbeeld een Nexus-smartphone behoorlijk in de war konden worden gebracht.
Het pls-scherm: niet indrukwekkend
Samsung maakt in vergelijking met andere fabrikanten veel componenten zelf. Bij de Note 10.1 zijn de processor, de geheugenchips en ook het scherm uit de eigen fabrieken afkomstig. Net als de onlangs besproken Tab 2 7.0 en 10.1 beschikt ook de Note 10.1 over een pls-scherm van eigen makelij. Pls staat voor plane to line switching en is Samsungs tegenhanger van in plane switching oftewel ips. Pls zou dezelfde goede kijkhoeken moeten bieden en als voordelen noemt Samsung een hogere schermhelderheid en lagere productiekosten.
Het scherm heeft - zoals de naam al verklapt - een beelddiagonaal van 10,1" en een resolutie van 1280x800 pixels. De introductie van de nieuwste iPad betekent nog niet dat alle tablets nu extreem hoge resoluties moeten hebben, maar het is natuurlijk wel fijn als een tablet ten minste waar voor zijn geld geeft. Bij een tablet van onder de vierhonderd euro is 1280x800 nog wel acceptabel, maar de Note 10.1 zit in hetzelfde prijssegment als die nieuwe iPad, en dan wordt het een ander verhaal.
Kijkhoeken
:fill(white)/i/1344593101.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1344593102.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1344593103.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1344593104.jpeg?f=thumb)
De horizontale kijkhoeken zijn vergelijkbaar met die van de ips-schermen die we tot nu toe onder ogen gehad hebben. In tegenstelling tot goedkopere tn-schermen blijft de kleurreproductie onder een grote hoek goed; enkel de helderheid neemt wat af.
:fill(white)/i/1344593105.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1344593106.jpeg?f=thumb)
Ook de verticale kijkhoeken zijn dik in orde.
:fill(white)/i/1344593100.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1344593290.jpeg?f=thumb)
Toevallig viel ons op dat het scherm van de Note 10.1 een blauwe waas vertoont als er diagonaal naar gekeken wordt. Nu staan ips-schermen sowieso niet goed bekend om hun prestaties in deze situatie, maar de duidelijke waas hadden we nog niet eerder gezien.
De twee foto's hierboven tonen de het pls-scherm van de Note 10.1 en rechts daarnaast het ips-scherm van de Asus Transformer Prime. In de praktijk valt de blauwe waas overigens maar zelden op, omdat deze tablet normaal gesproken niet of nauwelijks op deze manier wordt bekeken.
De maximale helderheid van de Note 10.1 komt uit op 405cd/m² en dat is dik in orde.
Als we de maximale helderheid terugschroeven naar ongeveer 250 cd/m² blijkt dat het zwart een helderheid van 0,31 cd/m² heeft. De contrastverhouding bedraagt daarmee 800:1 en hoewel dat in vergelijking tot sommige concurrenten niet veel lager is, eindigt de Note 10.1 er toch mee op de laatste plek.
Beeldkwaliteit
/i/1344518072.png?f=imagenormal "Samsung Galaxy Note 10.1 - gamut")
/i/1344518065.png?f=imagenormal "Samsung Galaxy Note 10.1 - rgb balans")
Uit onze tests met de X-Rite i1 Pro Display-colorimeter blijkt dat het pls-paneel op het gebied van kleurechtheid niet bijster goed scoort. Vooral blauw en magenta tonen grote kleurfouten. Dat is een probleem als je de tablet gebruikt om bijvoorbeeld de kleuren van foto's te beoordelen, maar voor de meeste toepassingen maakt het niet zoveel uit: de afwijkingen zijn het met blote oog maar moeilijk waar te nemen.
Afwijkingen in de witbalans zijn vaak opvallender. Bij een lage kleurtemperatuur oogt het scherm te rood en bij een hoge kleurtemperatuur zit het beeld er juist wat blauwer uit. In de rgb-grafiek van de Note 10.1 is te zien dat er te veel blauw in de kleurenmix zit, waardoor het scherm wat koel oogt. Dat zie je echter vooral als de vergelijking met andere tablets wordt gemaakt; wij vonden het in de praktijk niet storend.
Accuduur: een dubbel verhaal
In onze film-accutest draaien we een .mp4-bestand met h.264-video en mp3-audio non-stop af tot de accu leeg is en de tablet zichzelf uitgschakelt. Bij de Note 10.1 gebeurde dit na iets meer dan acht uur. Daarmee maakt de Samsung geen indruk.
In onze browsetest laten we de webbrowser met een script continu websites bezoeken. Daarbij houdt de Note 10.1 het slechts een minuut langer uit dan bij het afspelen van video, maar verhoudingsgewijs doet de tablet het veel beter.
Prestaties van geheugen, browser en booten
Voorheen maten we de snelheid van het opslaggeheugen met AnTuTu, maar we zijn overgestapt op een andere benchmark die relevantere informatie oplevert. Veel Android-apps maken namelij gebruik van een SQLite-database om gegevens op te slaan. Apps met een grote database moeten deze elke keer laden als ze gestart worden; goede SQLite-prestaties zijn dus belangrijk.
Om deze prestaties te meten, gebruiken we RL Benchmark. Deze app voert diverse databaseoperaties uit, waaronder inserts, deletes, en updates, en houdt bij hoe lang dat allemaal duurt. Indirect geeft deze benchmark ook een indicatie van de lees- en schrijfsnelheid van de '/data'-partitie, waarop de apps en hun databases zich bevinden.
De Note 10.1 heeft net iets meer dan 20 seconden nodig om de databaseoperaties te doorlopen. Daarmee is hij de snelste tablet die we tot nu hebben getest.
Samsung besteedt veel aandacht aan het optimaliseren van de Android-browser op zijn apparaten, en de Note 10.1 is geen uitzondering. De tablet raast de concurrentie voorbij en zelfs de hoger geklokte Transformer Infinity wordt op een flinke achterstand gezet.
| Booten |
|---|
| Telefoon / Tablet | SoC | OS | Tijd in seconden, lager is beter |
|---|
| Apple iPad 2 |
Apple A5 |
iOS 5.1 |
***
17,30 |
| Toshiba AT300 |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
*****
26,50 |
| Samsung Galaxy Note 10.1 |
Exynos 4412 |
Android 4.0.4 |
*****
27,00 |
| Samsung Galaxy Tab 7.7 |
Exynos 4210 |
Android 3.2 |
*****
27,00 |
| Samsung Galaxy Tab 10.1 |
Tegra 2 |
Android 3.1 |
******
32,85 |
| Nexus 7 |
Tegra 3 |
Android 4.1 |
******
34,00 |
| Asus Transformer 300T |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
*******
39,25 |
| Samsung Galaxy Tab 2 10.1 |
Omap 4430 |
Android 4.0.3 |
*******
40,00 |
| Asus Infinity TF700T |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
********
46,30 |
| Acer Iconia Tab A510 |
Tegra 3 |
Android 4.0.3 |
*********
47,00 |
De Note 10.1 is met een score van 27 seconden een van de snelst startende tablets die we getest hebben.
Specificaties en gallery
:fill(white)/i/1344863778.jpeg?f=thumb)
| Merk en Type |
|---|
| Merk |
Samsung |
| Productserie |
Galaxy |
| Type |
Note 10.1 16GB 3G + WiFi |
| Technische Specificaties |
|---|
| Cpu-type |
Samsung Exynos 4412 quadcore |
| Snelheid |
1,4GHz |
| Geheugengrootte |
2GB |
| Video-interface |
|---|
| Schermdiagonaal |
10,1" |
| Schermresolutie |
1280x800 |
| Touchscreentechniek |
capacitief |
| Multitouch-touchscreen |
ja |
| Cameraresolutie |
5 megapixel |
| Opslag |
|---|
| Opslagcapaciteit |
16GB |
| Hardeschijftype |
solid state disk |
| Extern geheugen |
Secure Digital Micro |
| Interfaces |
|---|
| Wlan |
802.11a, 802.11b, 802.11g, 802.11n |
| 5GHz-ondersteuning |
ja |
| Bluetooth |
Bluetooth 4.0 |
| 3G |
hsdpa, hspa |
| Usb/firewire |
usb 2.0 |
| Fysieke specificaties |
|---|
| Gewicht |
600g |
| Hoogte |
89mm |
| Breedte |
262mm |
| Diepte |
180mm |
| Kleuren |
zwart |
| Overige specificaties |
|---|
| Besturingssysteem |
Google Android 4.0 |
| Taal |
meertalig |
| Bijzonderheden |
inclusief 'S-Pen'-stylus |
Alternatieven: zonder stylus, maar betere deals
Echte alternatieven bestaan er niet voor de Note 10.1; er zijn genoeg 10,1"-tablets met Android Ice Cream Sandwich en een quadcore-soc, maar er was nog geen enkele met een stylus. Het pennetje moeten we op deze pagina dus even buiten beschouwing laten.
We geven hier alternatieven voor het recensie-exemplaar zoals wij dat van Samsung ontvingen, dus met 16GB geheugen en 3g-ondersteuning. Van de meeste hier genoemde tablets zijn echter ook goedkopere versies zonder 3g te vinden.
Toshiba's AT300 maakt gebruik van een Tegra 3-quadcore en is daarom in de dagelijkse praktijk ongeveer een snel als de Note 10.1. De beelddiagonaal en de resolutie zijn identiek en dat geldt ook voor de hoeveelheid opslaggeheugen. De software is wel een stuk kaler uitgevoerd, en 3g-ondersteuning en het infraroodzendertje ontbreken.
Apples 16GB 3g-versie van de nieuwe iPad is enkele tientjes goedkoper dan de vergelijkbare Galaxy Note 10.1. Het grote voordeel van de iPad is natuurlijk de hoge resolutie en daarnaast heeft iOS ook nog steeds een streepje voor als het aankomt op het aanbod van tablet-apps.
De 3g-editie van Asus' Transformer Pad doet op papier weinig onder voor de Note 10.1. Ze hebben een vergelijkbaar scherm en vergelijkbare processors. De Asus is echter een stuk goedkoper, terwijl er flink meer opslaggeheugen aanwezig is.
Voor wie een hogere resolutie én Android zoekt, is er de A700 van Acer. Ook Acers tablet heeft een quadcore-soc en een een 10,1"-scherm, maar de resolutie van 1920x1200 pixels is beduidend hoger dan die van onze Galaxy Note.
Conclusie
Samsung heeft met de Note 10.1 dan toch eindelijk zijn high-end tablet voor 2012 uitgebracht. Met de S-Pen heeft deze tablet een unieke feature, die zowel software- als hardwarematig goed is doordacht en die in de meeste gevallen precies doet wat Samsung belooft. Omdat er met een actieve digitizer wordt gewerkt, kan je veel nauwkeuriger werken dan met een capacitieve stylus.
Op softwarevlak levert Samsung een heleboel extraatjes, met als nuttigste uitschieter Photoshop Touch. Functies als Shape Match en Formula Match werken goed, maar komen toch vooral als een gimmick over.
De nieuwe functies van TouchWiz zijn niet allemaal even nuttig; Smart Stay is een goede toevoeging, maar Pop Up Play en multiscreen lijken meer demonstraties van technisch kunnen dan features waar mensen op zitten te wachten.
Op papier is de hardware van de Note 10.1 prima opgewassen tegen die van de high-end concurrentie. Uit de benchmarks blijkt dat de Exynos 4412-soc een behoorlijk rekenmonster is, vooral op grafisch vlak. In de praktijk is het echter een ander verhaal: ondanks de krachtige hardware stottert de interface nog geregeld. Ook van het beeldscherm hadden we, bij een tablet in deze prijscategorie, meer verwacht - zeker nu Apple de lat met zijn nieuwe iPad weer flink hoger heeft gelegd.
Het grootste probleem van de Note 10.1 is echter zijn prijs. Het model met 16GB opslag en 3g-connectiviteit dat wij getest hebben, kost 579 euro. Dat is fors. Ook de versie met alleen wifi kost 479 euro, en dat is nog steeds niet goedkoop. Er zijn een heleboel Android-tablets onder de 400 euro die vergelijkbare specificaties hebben, al hebben die dan weer geen stylus.
Wacht je nu echt al maanden op een tablet met een accurate stylus, dan zal je aan de Note 10.1 waarschijnlijk wel plezier beleven. Je moet dan wel bereid zijn om een relatief hoog bedrag te betalen en genoegen nemen met een interface die in vergelijking met de concurrenten niet erg vlot werkt.
We verwachten echter niet dat veel mensen honderd euro of meer aan een pennetje willen besteden. De Note zal zich dus vooral moeten bewijzen als reguliere tablet, waarbij hij de concurrentie moet aangaan met de iPad en met diverse Android-tablets die minder kosten, maar vloeiender werken. Daarom moeten we toch echt concluderen dat de Note 10.1 weliswaar lang geen slechte tablet is, maar dat er andere modellen zijn die een stuk meer waar voor je geld bieden.
Eindoordeel
:fill(white)/i/1344863776.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1344863777.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1344863779.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1344863782.jpeg?f=imagegallery)
/i/1344863780.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1344863781.jpeg?f=imagegallery)
/i/1344593101.jpeg?f=imagegallery)
/i/1344593102.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1344593103.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1344593104.jpeg?f=imagegallery)
/i/1344593105.jpeg?f=imagegallery)
/i/1344593106.jpeg?f=imagegallery)
/i/1344593100.jpeg?f=imagegallery)
/i/1344593290.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1344863778.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1338367931.jpeg?f=thumbsmall)
/i/1331197098.png?f=thumbsmall)
:fill(white)/i/1333618955.jpeg?f=thumbsmall)
:fill(white)/i/1326101749.jpeg?f=thumbsmall)
:fill(white):strip_exif()/i/1344247997.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/1344247997.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/1349769605.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/1330365072.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/1330365135.gif?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/41502/breezah.jpg?f=community)
:strip_exif()/i/1314893352.jpeg?f=fpa)
/i/1268985871.png?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/125182/crop5f773b38ac426_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/103402/dr1.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/164703/images2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/216842/DSCF1740.jpg?f=community){kind=small}
/u/290674/crop63db8bdeaadcb_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/249917/jaapschaap.jpg?f=community){kind=small}
/u/155722/Looneytunes.png?f=community){kind=small}
Zie Matthijs nog steeds verbaasd kijken. De media hebben de Ipad er letterlijk bij de mensen thuis ingeramd en toen begon het onderweg online zijn langzaam in te komen. Enkele jaren later is de markt volledig veranderd. Mobiele providers hebben als een gek datalimieten (her)ingevoerd. PDA-fabrikanten van weleer zijn overgestapt op nieuwe OS'en. Het logge Microsoft heeft het compleet laten liggen: Windows Mobile - destijds een prima OS - was vergane glorie en nieuwkomer Google heeft uiteindelijk het meest open mobiele OS ooit geproduceerd waar inmiddels de overgrote meerderheid van telefoons en wellicht straks ook tablets op draait. Binnen een decennium is de mobiele IT-markt compleet op zijn kop gezet. Dat had niemand 10 jaar geleden kunnen bevroeden. Ook Steve Jobs niet.
/u/99291/logo-square.png?f=community){kind=logo}
/u/169118/stewie.JPG?f=community){kind=small}
/u/381607/have%2520a%2520nice%2520day%2520-%2520small.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/22565/spectrum3.jpg?f=community){kind=small}
/u/70160/herko-icon.png?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/55080/el-inigualable-chuck-norris_07.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/96599/lolwut.jpg?f=community){kind=small}
/u/415430/38639.png?f=community){kind=small}
/u/37667/Gundam1.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/211054/pica.jpg?f=community){kind=small}
/u/117810/cupcake2.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/321264/64x64_1242714741_gollum.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/386815/296252.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/159609/caffeine_is_the_shit_60x60.shkl.jpg?f=community){kind=small}