Inleiding: de voordelen van krimpen
Intel heeft na wat uitstel eindelijk zijn Ivy Bridge-platform uitgebracht. De die-shrink van 32nm naar 22nm, oftewel de tick in Intels tick-tock-strategie, zorgt ervoor dat de processors zuiniger worden en uiteraard biedt dit de nodige voordelen met betrekking tot accuduur en warmteontwikkeling voor notebooks.
De eerste lichting Ivy Bridge-chips voor notebooks betreft uitsluitend quadcores. We gaan dus de komende tijd voornamelijk nieuwe high-end notebooks met de processors zien, waarschijnlijk multimedia- en gamenotebooks.
De Nederlandse laptopbouwer BTO was zo aardig om ons twee keer twee nieuwe modellen te verstrekken. Zo konden we eerst twee exemplaren met Core i7 2670QM-quadcores testen, waarna we de beschikking kregen over twee modellen met Ivy Bridge-chips aan boord: een 15"-exemplaar met een Core i7-3610QM en een 17"-laptop met een Core i7-3720QM.

De eerste lichting Ivy Bridge-quadcores
Notebook-processors zijn steeds belangrijker voor Intel. Er worden wereldwijd immers meer laptops dan desktops verkocht en dit verschil zal naar verwachting alleen maar toenemen. Intel heeft dus veel te winnen bij zuinigere chips met veel grafische rekenkracht.
Vorig jaar zagen we dat de Sandy Bridge-architectuur al voor een enorme sprong voorwaarts zorgde. Deze vervanger van de Westmere-architectuur, met zijn Clarksfield-quadcores en Arrandalde-dualcores, leverde al aanzienlijk meer rekenkracht en de relatief goede geïntegreerde gpu's. Ivy Bridge is gebaseerd op nagenoeg dezelfde architectuur, maar Intel is hiervoor overgestapt op een 22nm-productieprocedé. Bovendien worden er tri-gate-transistors gebruikt; het contact tussen de gate en het channel tussen source en drain zijn hierbij niet langer 'plat', maar driedimensionaal. Meer daarover kun je lezen in het achtergrondartikel dat we over het Ivy Bridge-platform hebben gepubliceerd.
Net als vorig jaar zijn de quadcores het eerst aan de beurt. De dualcores, waaronder de ultra-zuinige processors voor ultrabooks, volgen later dit jaar, mogelijk al in juni.
Intel heeft vijf quadcores uitgebracht en de interessantste van de vijf is de goedkoopste van het stel: de Core i7-3610QM. Deze chip is de opvolger van de Core i7-2670QM, waar veel high-end notebooks mee uitgerust zijn.
Type | Cores/ threads | Speed | SC Turbo | DC Turbo | QC Turbo | Tdp | L3 cache | HD 4000 | Gfx Max
|
i7-3920XM |
4/8 |
2,9GHz |
3,8GHz
|
3,7GHz |
3,6GHz |
55W |
8MB |
650MHz |
1300MHz |
i7-3820QM |
4/8 |
2,7GHz |
3,7GHz
|
3,6GHz |
3,5GHz |
45W |
8MB |
650MHz |
1250MHz |
i7-3720QM |
4/8 |
2,6GHz |
3,6GHz
|
3,5GHz |
3,4GHz |
45W |
6MB |
650MHz |
1250MHz |
i7-3610QM |
4/8 |
2,3GHz |
3,3GHz
|
3,2GHz |
3,1Ghz |
45W |
6MB |
650MHz |
1100MHz |
i7-3612QM |
4/8 |
2,1GHz |
3,1GHz
|
3GHz |
2,8GHz |
35W |
6MB |
650MHz |
1100MHz |
De 7 Series-chipset
Naast nieuwe processors heeft Intel ook de nieuwe Series 7-lijn van chipsets geïntroduceerd. De belangrijkste vernieuwingen van deze 'Panther Point'-chipsets zijn usb 3.0 en de mogelijkheid om drie beeldschermen aan te sturen. Ze zijn verder nagenoeg identiek aan de Series 6-chipsets en worden eveneens met 65nm-procestechnologie geproduceerd. Overigens kunnen de Series 7-chipsets ook met Sandy Bridge-processors overweg.

De testhardware
BTO is voor de Nederlandse laptopliefhebber geen onbekende naam. Deze zogeheten build-to-order-fabrikant uit IJsselstein biedt een aantal basismodellen die door de klanten naar believen zijn aan te passen. De door ons geteste laptops zijn gebaseerd op de P15xEMx en de PM170EM, twee 'barebone-laptops' van de Taiwanese oem Clevo.
Beide laptops zijn primair bedoeld voor het leveren van prestaties, met name voor gamers. Voor de frequente reiziger zijn ze minder goed geschikt: de nogal sobere 15CL46 weegt al 3 kilogram en de iets luxere 17CL46 weegt zelfs 3,8 kilo. De voedingsadapters wegen respectievelijk 860 gram voor het 15"-model en meer dan een kilo voor de 17CL46. Ook de nogal matige touchpad in combinatie met de meegeleverde muis, de Onkyo-speakers en de meegeleverde headset maken duidelijk dat deze laptops vooral voor gamers bedoeld zijn.
BT 17CL46
BTO leverde ons eerst een 17CL46 met een Core i-2670QM, die vervolgens van een brandnieuwe i7-3820QM werd voorzien. De 17"-laptop werd verder uitgerust met 16GB 1600MHz-ddr3 van Corsair, verdeeld over twee geheugenslots. Er zijn in totaal vier slots aanwezig, zodat uitbreiding naar 32GB mogelijk is. De ssd bleek een Crucial m4 met een opslagcapaciteit van 256GB. Voor meer opslagcapaciteit is een tweede drivebay beschikbaar, terwijl BTO ook nog de mogelijkheid biedt om in plaats van de dvd-drive nog een derde schijf toe te voegen.
De gpu van onze 17CL46 was de GTX 675M, de snelste mobiele videokaart die Nvidia momenteel levert. De 675M is gebaseerd op de GF114-gpu, die ook in de GTX 580M wordt gebruikt. Deze chip heeft 384 cores; de gpu-clock loopt op 620MHz, terwijl de shaders op 1240MHz zijn geklokt. De videochip communiceert via een 256bit brede bus met 2GB gddr5. Met deze gpu en een Core i7-3610QM kost de 17CL46 op dit moment 1499 euro.
:fill(white)/i/1335624708.jpeg?f=thumb)
BT 15CL46
Ook de 15CL46 werd eerst aan ons geleverd met een Core i7-2670QM, waarna we dezelfde laptop mochten testen met een Core i7-3610QM, de opvolger van de 2670QM. Ook deze laptop was voorzien van 16GB ddr3 van Corsair, maar dit bezette wel alle vier de geheugensleuven. De Crucial m4-ssd in dit model had een opslagcapaciteit van 128GB.
Deze 15"-laptop werd verder uitgerust met Nvidia's GeForce GTX 670M. De specificaties van deze videokaart zijn identiek aan die van de GTX 570M. De kaart is net als de GTX 675M en de 580M opgetrokken rond de GF114-gpu, waarbij er 336 cores zijn ingeschakeld en de gpu op 598MHz is geklokt, en is voorzien van 1,5GB gddr5. Deze configuratie kost bij BTO 1399 euro.
Synthetische benchmarks
We gebruiken onze vaste set synthetische benchmarks om een indicatie te krijgen van de prestatieverschillen. De twee BTO-notebooks staan elk twee keer in de lijst: de scores van de Ivy Bridge-versies zijn groen, de modellen met Sandy Bridge-quadcores zijn met rood en oranje gemarkeerd.
Cinebench 11.5 - Single |
Systeemnaam | Processor | Punten, hoger is beter |
Dell Alienware M17x R3 |
Core i7 2760QM |
*********
1,38 |
BTO 17CL46 |
Core i7-3720QM |
*********
1,38 |
BTO 15CL46 |
Core i7-3610QM |
********
1,35 |
Dell Precision M4600 |
Core i7 2920XM |
********
1,34 |
Alienware M14x |
Core i7 2820QM |
********
1,29 |
Asus N53 |
Core i7-2720QM |
********
1,29 |
Samsung NP700G7A |
Core i7-2670QM |
********
1,22 |
HP Envy 17 3000 |
Core i7 2670QM |
********
1,22 |
BTO 17CL46 |
Core i7-2670QM |
********
1,22 |
BTO 15CL46 |
Core i7-2670QM |
********
1,22 |
MSI GT780 DXR |
Core i7-2670QM |
*******
1,20 |
XNB Titan SA17 |
Core I7-2670QM |
*******
1,18 |
HP Envy 17 |
Core i7 2630QM |
*******
1,14 |
Asus Lamborghini VX7 |
Core i7-2630QM |
*******
1,14 |
Cinebench plaatst de 3720QM en 3610QM bij de singlethreaded test boven de Core i7-2920XM en de 2820QM. De 3720QM weet echter niet van de 2760QM te winnen; die chip heeft een kloksnelheid van 2,4GHz tot 3,5GHz, tegen 2,6GHz tot 3,6GHz voor de Ivy Bridge-chip.
Cinebench 11.5 - Multi |
Systeemnaam | Processor | Punten, hoger is beter |
BTO 17CL46 |
Core i7-3720QM |
*********
6,55 |
BTO 15CL46 |
Core i7-3610QM |
********
6,21 |
Dell Precision M4600 |
Core i7 2920XM |
*******
5,72 |
Alienware M14x |
Core i7 2820QM |
*******
5,62 |
Dell Alienware M17x R3 |
Core i7 2760QM |
*******
5,58 |
Asus N53 |
Core i7-2720QM |
*******
5,53 |
MSI GT783 R |
Core i7 2670QM |
*******
5,35 |
Samsung NP700G7A |
Core i7-2670QM |
*******
5,34 |
MSI GT780 DXR |
Core i7-2670QM |
*******
5,14 |
BTO 17CL46 |
Core i7-2670QM |
******
4,98 |
BTO 15CL46 |
Core i7-2670QM |
******
4,98 |
Asus K53 |
Core i7 2630QM |
******
4,90 |
Asus N55S |
Core i7 2630QM |
******
4,90 |
Bij het multithreaded onderdeel worden de Sandy Bridge-quadcores echter overtuigend verslagen. De relatief goedkope 3610QM zet al een mooie score neer en de hoger geklokte 3720QM doet daar nog een schepje bovenop.
We behandelen de cpu-score van 3DMark afzonderlijk om te kunnen zien hoeveel meer punten de grafische suite toekent aan de nieuwe processors van Intel. Dat verschil blijkt aanzienlijk.
Uiteraard kijken we ook naar de gpu-scores. Ondanks de vergelijkbare gpu's presteren de GTX 675M en de 670M een fractie beter dan de GTX 580M en de GTX 570M. Het leek erop dat Nvidia alleen de typenummers had gewijzigd, maar het bedrijf heeft kennelijk wel degelijk enkele optimalisaties doorgevoerd.
De uiteindelijke 3DMark Vantage-score valt uit in het voordeel van de BTO's met Ivy Bridge; de concurrentie wordt op flinke afstand gezet.
Bij 3DMark 11 kijken we naar de Physics-test, die voornamelijk door de prestaties van de cpu wordt bepaald. Ook hier wint Ivy Bridge met gemak, sterker nog: de nieuwe instapquadcore verslaat de high-end modellen van de vorige generatie.
Bij het gpu-onderdeel scoren de nieuwe gpu's van Nvidia wederom beter dan hun voorgangers. De verschillen zijn niet groot, maar van een rebrand is dus niet echt sprake.
Ook de scores in 3DMark vallen in het voordeel van Ivy Bridge uit. We kunnen nu al zeggen dat de snelste gamenotebook van dit moment een Ivy Bridge-Core i7 en een GeForce GTX 675M aan boord heeft.
Praktijkbenchmarks
Uiteraard beproeven we Ivy Bridge ook een collectie programma's uit de dagelijkse praktijk. Zo kunnen we zien hoeveel voordeel gebruikers van de die shrink hebben.
Bij Lightroom valt het voordeel alvast niet tegen: bij het exporteren van een set afbeeldingen is de 15"-BTO met de 3610QM op de kop af 15 seconden eerder klaar dan met een 2670QM. De 17"-BTO met de 3720QM is zelfs 17,5 seconden sneller dan zijn Sandy Bridge-tegenhanger.
Photoshop - Retouch Artist |
Systeemnaam | Processor | Tijd in seconden, lager is beter |
Dell Alienware M17x R3 |
Core i7 2760QM |
*******
12,50 |
BTO 17CL46 |
Core i7-3720QM |
*******
12,50 |
BTO 15CL46 |
Core i7-3610QM |
*******
12,60 |
Alienware M14x |
Core i7 2820QM |
*******
12,80 |
Dell Precision M4600 |
Core i7 2920XM |
*******
13,00 |
Asus N53 |
Core i7-2720QM |
********
14,20 |
MSI GT783 R |
Core i7 2670QM |
********
14,35 |
XNB Titan SA17 |
Core I7-2670QM |
********
14,50 |
HP Envy 17 3000 |
Core i7 2670QM |
********
14,68 |
Samsung NP700G7A |
Core i7-2670QM |
********
14,70 |
MSI GT780 DXR |
Core i7-2670QM |
********
14,97 |
BTO 17CL46 |
Core i7-2670QM |
********
15,05 |
BTO 15CL46 |
Core i7-2670QM |
********
15,25 |
Asus N55S |
Core i7 2630QM |
********
15,50 |
HP Envy 17 |
Core i7 2630QM |
*********
15,60 |
Ook bij het in Photoshop uitvoeren van een reeks bewerkingen op een afbeelding tonen de Ivy Bridge-chips hun kracht: beide zijn ruim 2,5 seconde sneller.
Bij Premiere Pro exporteren we een videoproject naar een h.264-bestand. De verbeteringen leiden hier tot een winst van meer dan 50 seconden - dat is voor de 17CL46 een versnelling van ruim 25 procent.
Met Handbrake hercoderen we een hd-videobestand naar een formaat voor de iPad. Ook hier is de winst aanzienlijk: de 3610QM is 16 seconden sneller en de 3720QM is nog eens drie seconden eerder klaar. De BTO's zijn daarmee de eerste laptops die deze test binnen de minuut voltooien.
QuickPar gebruikt slechts een enkele thread voor het repareren van rar-bestanden aan de hand van par2-files. In tegenstelling tot bij de singlethreaded Cinebench-test verslaan de Ivy Bridge-chips alle Sandy Bridge-chips; zelfs het topmodel, de 2920XM, moet eraan geloven.
Games en grafische kaarten
Hoewel op basis van de specificaties van een rebrand gesproken zou mogen worden, kent 3DMark de 670M en de 675M meer punten toe dan de 570M en de 580M. We draaiden enkele games om te zien of de nieuwe GeForce-generatie echt beter presteert, en natuurlijk om de invloed van Ivy Bridge op de gameresultaten te bekijken.
AvP - 1366x768 - High - 0xAA/16xAF |
Systeemnaam | GPU | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
*****
+
***
40,0 / 65,6 |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
*****
+
***
40,3 / 64,7 |
MSI GT783 R |
GTX 580M |
*****
+
***
37,0 / 61,0 |
Alienware M17x R3 |
HD 6990M |
*****
+
***
38,0 / 60,7 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
***
32,0 / 56,7 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
***
32,3 / 54,1 |
XNB Titan SA17 |
HD 6990M |
****
+
**
30,0 / 47,6 |
MSI GT780 DXR |
GTX 570M |
****
+
***
28,0 / 46,4 |
MSI GT683R |
GTX 560M |
***
+
**
25,0 / 39,7 |
Asus VX7 |
GTX 460M |
***
+
**
21,0 / 33,7 |
HP Envy 17 3000 |
HD 7690M |
**
+
**
17,0 / 29,1 |
AvP - 1680x1050 - High - 0xAA/16xAF |
Systeemnaam | GPU | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
*****
+
****
26,0 / 43,5 |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
*****
+
****
25,3 / 43,1 |
XNB Titan SA17 |
HD 6990M |
*****
+
***
26,5 / 42,2 |
Alienware M17x R3 |
HD 6990M |
*****
+
***
26,0 / 41,4 |
MSI GT783 R |
GTX 580M |
*****
+
***
24,0 / 41,0 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
****
19,6 / 37,6 |
Samsung NP700G7A |
HD 6970M |
****
+
***
23,0 / 35,7 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
***
20,6 / 35,6 |
MSI GT780 DXR |
GTX 570M |
***
+
***
18,0 / 30,7 |
MSI GT683R |
GTX 560M |
***
+
**
15,0 / 26,1 |
Asus VX7 |
GTX 460M |
**
+
**
11,0 / 19,8 |
HP Envy 17 3000 |
HD 7690M |
**
+
**
12,0 / 19,4 |
AvP - 1920x1080 - High - 0xAA/16xAF |
Systeemnaam | GPU | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
*****
+
****
22,0 / 38,6 |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
*****
+
****
22,0 / 38,4 |
XNB Titan SA17 |
HD 6990M |
*****
+
***
23,0 / 37,8 |
Alienware M17x R3 |
HD 6990M |
*****
+
***
23,0 / 37,2 |
MSI GT783 R |
GTX 580M |
*****
+
****
21,0 / 36,7 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
****
17,6 / 32,8 |
Samsung NP700G7A |
HD 6970M |
****
+
***
19,0 / 32,5 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
***
17,6 / 31,3 |
MSI GT780 DXR |
GTX 570M |
***
+
***
15,0 / 27,1 |
MSI GT683R |
GTX 560M |
***
+
**
13,0 / 23,0 |
HP Envy 17 |
HD6850M |
***
+
**
11,9 / 20,5 |
De Alien vs. Predator-benchmark maakt meteen duidelijk dat de GTX 670 en de 675M inderdaad beter presteren dan de GTX 570M en 580M: bij Alien vs Predator worden er een aantal fps meer uitgeperst.
Minder duidelijk is de winst waar Ivy Bridge voor zorgt. De 17"-BTO met een Core i7-3720QM presteert wel iets beter dan met een 2670QM, maar de 15"-variant weet met een 3610QM op de laagste twee resoluties minder fps te produceren dan met een 2670QM.
Battlefield 3 vervangt Far Cry 2 in onze testsuite, maar dat heeft wel als consequentie dat we nog geen vergelijkingsmateriaal hebben. Wat we wel zien is dat de beide gpu's het spel ook op 1920x1080 redelijk vloeiend weergeven, al zijn de minimale framerates bij de GTX 670M wel aan de lage kant.
Metro 2033 - 1366x768 - Medium - AAA/4xAF |
Systeemnaam | GPU | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
*****
+
****
50,0 / 84,0 |
MSI GT783 R |
GTX 580M |
*****
+
****
50,0 / 83,7 |
Dell Alienware M17x R3 |
HD 6990M |
*****
+
***
52,0 / 79,2 |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
*****
+
***
45,6 / 78,0 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
***
42,6 / 70,7 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
***
41,0 / 69,3 |
MSI GT780 DXR |
GTX 570M |
****
+
***
39,0 / 64,5 |
MSI GT683R |
GTX 560M |
***
+
**
30,0 / 50,2 |
Asus Lamborghini VX7 |
GTX 460M |
***
+
**
27,0 / 43,3 |
Metro 2033 - 1680x1050 - Medium - AAA/4xAF |
Systeemnaam | GPU | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
*****
+
****
37,6 / 62,8 |
MSI GT783 R |
GTX 580M |
*****
+
***
38,0 / 61,5 |
XNB Titan SA17 |
HD 6990M |
*****
+
***
41,0 / 61,1 |
Dell Alienware M17x R3 |
HD 6990M |
*****
+
***
40,2 / 60,0 |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
*****
+
***
34,0 / 57,2 |
Samsung NP700G7A |
HD 6970M |
*****
+
***
38,1 / 57,0 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
***
33,3 / 51,5 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
***
31,0 / 50,8 |
MSI GT780 DXR |
GTX 570M |
****
+
***
28,3 / 47,0 |
MSI GT683R |
GTX 560M |
***
+
**
23,0 / 37,2 |
Metro 2033 - 1920x1080 - Medium - AAA/4xAF |
Systeemnaam | GPU | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
XNB Titan SA17 |
HD 6990M |
*****
+
***
36,6 / 56,6 |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
*****
+
***
34,8 / 56,2 |
MSI GT783 R |
GTX 580M |
*****
+
***
34,0 / 55,5 |
Dell Alienware M17x R3 |
HD 6990M |
*****
+
***
37,0 / 55,0 |
Samsung NP700G7A |
HD 6970M |
*****
+
***
35,5 / 53,0 |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
****
+
***
30,3 / 51,6 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
***
29,0 / 45,9 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
***
29,0 / 45,8 |
MSI GT780 DXR |
GTX 570M |
****
+
***
25,7 / 42,2 |
MSI GT683R |
GTX 560M |
***
+
**
21,0 / 33,6 |
HP Envy 17 |
HD6850M |
**
+
***
13,0 / 28,9 |
Metro 2033 leunt zwaar op de processor en de Ivy Bridge-chips zorgen hier dan ook voor hogere scores. Bij de 15CL46 is de winst bescheiden, maar bij de 17CL46 is deze significant. Dat is op zich niet zo vreemd: de 17"-laptop maakte niet de 'logische' overstap van een Core i7-2670QM naar diens opvolger, de 3610QM, maar naar de hoger ingeschaalde Core i7-3720QM.
Stalker: CoP - 1366x768 - Extreme - 0xAA |
Systeemnaam | GPU | Minimum / Gemiddelde Frames per second in fps, hoger is beter |
Dell Alienware M17x R3 |
HD 6990M |
******
+
***
51,0 / 73,0 |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
*****
+
***
46,2 / 71,7 |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
*****
+
***
44,3 / 70,0 |
MSI GT783 R |
GTX 580M |
****
+
***
33,9 / 61,6 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
**
37,0 / 56,0 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
****
+
**
37,5 / 56,0 |
Asus N55S |
GT 555M |
**
+
****
21,0 / 51,0 |
MSI GT780 DXR |
GTX 570M |
****
+
**
32,6 / 49,5 |
MSI GT683R |
GTX 560M |
***
+
**
28,0 / 44,0 |
Asus Lamborghini VX7 |
GTX 460M |
***
+
**
28,0 / 40,0 |
HP Envy 17 3000 |
HD 7690M |
***
+
*
23,0 / 31,0 |
Alienware M14x |
GT 555M |
**
+
*
22,0 / 30,0 |
Asus N53 |
GT 540M |
*
+
*
10,5 / 17,5 |
Stalker: CoP - 1680x1050 - Extreme - 0xAA |
Systeemnaam | GPU | Frames per second in fps, hoger is beter |
Dell Alienware M17x R3 |
HD 6990M |
*********
52,0 |
XNB Titan SA17 |
HD 6990M |
*********
52,0 |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
********
48,0 |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
********
47,0 |
Samsung NP700G7A |
HD 6970M |
********
46,0 |
MSI GT783 R |
GTX 580M |
*******
43,6 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
******
38,0 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
******
37,7 |
Asus N55S |
GT 555M |
******
35,0 |
MSI GT780 DXR |
GTX 570M |
******
33,9 |
MSI GT683R |
GTX 560M |
*****
31,0 |
HP Envy 17 3000 |
HD 7690M |
****
22,0 |
Stalker: CoP - 1920x1080 - Extreme - 0xAA |
Systeemnaam | GPU | Frames per second in fps, hoger is beter |
XNB Titan SA17 |
HD 6990M |
*********
46,0 |
Dell Alienware M17x R3 |
HD 6990M |
*********
46,0 |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
********
42,0 |
BTO 17CL46 |
GTX 675M |
********
41,6 |
Samsung NP700G7A |
HD 6970M |
*******
40,0 |
MSI GT783 R |
GTX 580M |
*******
38,5 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
******
33,3 |
BTO 15CL46 |
GTX 670M |
******
33,0 |
MSI GT780 DXR |
GTX 570M |
******
31,0 |
Asus N55S |
GT 555M |
******
30,0 |
MSI GT683R |
GTX 560M |
*****
27,0 |
HP Envy 17 |
HD 6850M |
*****
25,0 |
Asus Lamborghini VX7 |
GTX 460M |
****
24,0 |
HP Envy 17 3000 |
HD 7690M |
****
19,0 |
Stalker: Call of Pripyat is niet afhankelijk van de cpu. Het spel draait niet beter met krachtigere processors: de prestaties zijn vrijwel gelijk.
Update: Oorspronkelijk waren de prestaties van de Ivy Bridge-laptops wel beter bij Stalker dan de Sandy Bridge-versies, maar we hebben de benchmarks opnieuw gedraaid waarbij bovenstaande realistischer resultaten verschenen.
De GTX 670M en de 675M presteren dus inderdaad wat beter dan de GTX 570M en de 580M. Tegelijkertijd zien we dat games flink wat voordeel van een Ivy Bridge-quadcore kunnen hebben, maar de mate waarin is wel sterk afhankelijk van de game.
Gamebenchmarks met de HD 4000
We weten ondertussen dat Intel flink wat verbeteringen bij zijn geïntegreerde GMA HD-grafische chip heeft doorgevoerd. We laten de GeForce-gpu's van de BTO's dus even voor wat ze zijn en kijken naar de verbeteringen van de GMA HD 4000 ten opzichte van de GMA HD 3000 van de Sandy Bridge-cpu's. We nemen enkele oudere games en zetten de resolutie op een bescheiden 1280x800 pixels om het de videochips niet te moeilijk te maken.
Intel heeft niet gelogen over de boost van Ivy Bridge op gpu-gebied. Het aantal fps dat de Asus N53SV met zijn toch ook niet misselijke Core i7-2720QM in DiRT 2 produceert, is fors kleiner dan bij de BTO met zijn Core i7-3610QM. Ook de minimale framerate is bij de BTO veel hoger.
Bij Far Cry 2 weet de nieuwe igp het gemiddelde aantal frames per seconde bijna te verdubbelen, van 16,1 naar 30,9 fps.
Bij HAWX is zelfs sprake van meer dan een verdubbeling van de gemiddelde framerate. Het verschil tussen gemiddelde en minimale framerate is bij de HD 4000 echter wel veel groter.
Bij de quadcores is de gpu-prestatiewinst nog niet zo van belang omdat deze chips meestal in notebooks terechtkomt die toch al over een krachtige dedicated videochip beschikken. Voor de dualcores zijn de prestaties van groter belang en we zijn dan ook erg benieuwd naar de gamebenchmarks van die Ivy Bridge-cpu's. Vermoedelijk komen deze rond juni op de markt en dan zullen de we prestaties van de nieuwe igp nader onder de loep nemen.
Accuduur en warmteontwikkeling
De 17CL46 heeft een accucapaciteit van 77.922mWh en bij de 15CL46 meten we zelfs 78.692mWh. Uiteraard willen we weten hoe lang de laptops het hiermee in onze accutests uithouden. We zijn vooral benieuwd of Ivy Bridge voor een langere accuduur zorgt: de chips zijn immers op 22nm in plaats van 32nm geproduceerd.
In onze browse-test, waarbij vrijwel uitsluitend de processor wordt belast, zien we een paar minuten winst bij de Core i7-3610QM en een opvallend grote winst bij de 3720QM. Met de snellere Ivy Bridge-cpu houdt de 17"-BTO het een kwartier langer uit dan met een 2670QM.
Bij de videotest gebruiken we Windows Media Player om een hd-bestand af te spelen. De resultaten zijn wat verwarrend: de accu van de 15"-notebook is namelijk een kwartier eerder leeg als we de Sandy Bridge door een Ivy Bridge vervangen. De 17CL46 houdt het wel weer significant langer vol.
Warmteproductie 15CL46
We kijken met onze Flir-camera of de nieuwe processors ook voor koelere laptops zorgen. Door het verbeterde productieproces en de bijbehorende lagere energieconsumptie zou dat wel het geval moeten zijn.
We hebben beelden geschoten van de boven- en onderkant van de notebooks in idle-stand, na tien minuten afspelen van hd-video, en na 10 minuten onder maximale belasting. Aan de onderkant hebben we steevast het warmste punt genomen, aan de bovenkant meten we de temperatuur ter hoogte van de entertoets. Dat is niet de maximale temperatuur, maar die is proportioneel en de temperatuurverschillen geven dus een representatief beeld.
Overigens is de temperatuurschaal per afbeelding verschillend, dus voor de absolute temperaturen kan niet naar de kleuren van de afbeelding worden gekeken. We hebben de temperaturen gecorrigeerd wat betreft de verschillen in tempratuur van de ruimte waarin de beelden geschoten zijn.
Temperatuur ter hoogte van enter-toets |
Cpu | State | Graden Celsius, lager is beter |
Core i7-2670QM |
idle |
*********
23,0 |
Core i7-3610QM |
idle |
*********
23,3 |
Core i7-2670QM |
video |
*********
24,4 |
Core i7-3610QM |
video |
*********
24,3 |
Core i7-2670QM |
full load |
*********
25,9 |
Core i7-3610QM |
full load |
**********
25,6 |
Hoogste temperatuur aan de onderkant
|
Cpu | State
| Graden Celsius, lager is beter |
Core i7-3610QM |
video |
*********
29,0 |
Core i7-2670QM |
video |
**********
34,6 |
Core i7-2670QM |
full load |
********
36,5 |
Core i7-3610QM |
full load |
**********
41,0 |
Warmteproductie 17CL46
Temperatuur ter hoogte van enter-toets |
Idle | State | Graden Celsius, lager is beter |
Core i7-2670QM |
idle |
*********
25,6 |
Core i7-3720QM |
idle |
**********
24,1 |
Core i7-2670QM |
video |
*********
26,9 |
Core i7-3720QM |
video |
**********
27,8 |
Core i7-2670QM |
full load |
*********
29,9 |
Core i7-3720QM |
full load |
**********
29,1 |
Hoogste temperatuur aan de onderkant |
Film | State | Graden Celsius, lager is beter |
Core i7-2670QM |
video |
**********
33,0 |
Core i7-3720QM |
video |
**********
31,1 |
Core i7-2670QM |
full load |
********
36,1 |
Core i7-3720QM |
full load |
**********
39,5 |
De verschillen in temperatuur zijn niet heel groot en Ivy Bridge doet zijn werk niet significant koeler dan zijn voorganger. Het lijkt erop dat Intel eventuele lagere temperaturen ongedaan heeft gemaakt met hogere kloksnelheden en misschien dat de krachtigere gpu hier ook een rol speelt. Ook zou het kunnen dat de koeler pas in werking treedt bij een bepaalde temperatuur. Ivy Bridge doet er dan misschien langer over om die temperatuur te bereiken, maar meten wij uiteindelijk na tien minuten een vergelijkbare temperatuur als bij Sandy Bridge. Verder is opvallend dat we aan de onderkant onder full load wel flink hogere temperaturen waarnemen bij Ivy Bridge.
Conclusie: warm aanbevolen
De prestatiewinst van de Ivy Bridge-cpu's is niet zo spectaculair als vorig jaar, toen de Sandy Bridge-chips werden geïntroduceerd. Dat was gezien de vrijwel ongewijzigde architectuur ook niet te verwachten. Bij onze praktijktests zien we echter wel dat de Core i7-3610QM, de goedkoopste nieuwe quadcore die we in veel game- en multimedianotebooks gaan terugzien, moeiteloos kan meekomen met de snelste mobiele Sandy Bridge-quadcores.
De prestatieverbeteringen van de ingebouwde gpu zijn aanzienlijk, maar die prestatiewinst wordt waarschijnlijk pas echt van belang als de dualcores op de markt komen. Quadcores worden immers vaak met een dedicated gpu gecombineerd.
De warmteontwikkeling van het nieuwe platform valt ons tegen: we hadden gehoopt dat de Ivy Bridge-quadcores hun werk koeler zouden doen maar ze werden ongeveer even warm als hun voorgangers, ook al zou de schaalverkleining juist een lager energieverbruik tot gevolg moeten hebben. Bij sterk op de cpu leunende toepassingen lijkt de accuduur wel weer wat beter te zijn, maar alleen de Core i7-3720QM wist in vergelijking met de 2670QM echt te overtuigen. Alles in aanmerking genomen kunnen we echter niet anders dan concluderen dat Intel met het Ivy Bridge-platform weer een duidelijke stap voorwaarts heeft gemaakt, en in de komende tijd zullen de chips dan ook in talloze laptops opduiken.
/i/1334305169.png?f=imagenormal)