Wat goed was, is nu slecht
Terwijl de voetbalwereld in de ban is van het aanstaande wereldkampioenschap in Zuid-Afrika, richt Electronic Arts zijn pijlen al op het najaar, als FIFA 11 de verwachtingen waar moet maken voor de gameproducent. FIFA 10 gooide in de herfst van 2009 hoge ogen en wist, afgaande op de gemiddelde scores op websites als Gamerankins en Metacritic, koning Pro Evolution Soccer overtuigend van de troon te stoten. Niets is echter zo moeilijk als het vasthouden van een leidende positie. Aan EA dus de taak om FIFA 11 van voldoende innovatie te voorzien om de fans geïnteresseerd te houden.
Gespeeld op: Xbox 360, PlayStation 3
Afwijkende versies: PS2, Wii, PSP, NDS
/i/1276071316.jpeg?f=imagenormal)
Het is altijd grappig om te zien hoe ontwikkelaars een game het ene jaar de hemel in kunnen prijzen, om een jaar later hetzelfde spel van flink wat kritiek te voorzien. FIFA 10 was nog net niet de heilige graal, maar zeggen dat het ontwikkelteam vorig jaar erg tevreden was met het spel is een understatement. Desondanks presenteerden David Rutter en de zijnen op de EA Showcase in Vancouver een waslijst aan verbeterpunten en onderdelen waarop FIFA in hun ogen flink zou kunnen worden doorontwikkeld.
Meer nieuwe dingen
Toch is de balans tussen het verhelpen van problemen en het ontwikkelen van nieuwe onderdelen wel verschoven. Richtten de makers zich voor FIFA 10 nog voor zeventig procent op het aanpassen van kritiekpunten van FIFA 09, voor FIFA 11 is dat gereduceerd tot vijftig procent, waadoor er dus meer tijd overblijft voor het uitwerken van nieuwe features. FIFA 11 beschikt over een aantal zeer noemenswaardige nieuwe dingen, maar laten we beginnen met wat er volgens de makers zelf veranderd moest worden na FIFA 10.
Dé doorn in het oog bij uitstek was het 'ping-pong passen', zoals EA het zelf noemt. In FIFA 10 is het mogelijk de bal zeer snel rond te spelen, zonder dat spelers daar al teveel moeite voor hoeven te doen. Je zou zo zelfs blind een aanval op kunnen zetten, door gewoon constant op de passknop te blijven drukken. Daarnaast werd er te vaak gescoord uit lobjes en gecontroleerde schoten van afstand en het spel bevatte bovendien behoorlijk veel bugs.
Personality+
Het verhelpen van bugs spreekt voor zich, maar om de diverse andere problemen op te lossen ging EA anders te werk. De ontwikkelaars zochten de oplossing in innovatie en bedachten 'Personality+'. Dit systeem heeft invloed op alle facetten van de gameplay in FIFA. De makers wilden voor FIFA 11 een systeem waarbij alle onderdelen van de persoonlijke eigenschappen van een speler daadwerkelijk invloed op zijn spel hebben. Om dit te bereiken werden verschillende persoonlijke eigenschappen uitgebreid en werd de werking ervan in het spel aangepakt.
Lichaamsbouw
Om te beginnen heeft FIFA 11 meer spelertypes dan FIFA 10. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen kleine, gemiddelde en grote spelers, en die groepen zijn weer onderverdeeld in spelers met een lichte bouw, een gemiddelde bouw en een zware bouw. Zo ontstaan er negen groepen, die verder nog worden aangevuld door een aantal 'speciale gevallen' zoals de Engelse spits Peter Crouch. De modellen van de spelers zijn op zich ook aangepast. Een speler bestaat uit 130 onderdelen, die geschaald worden op basis van eigenschappen in de database.
/i/1276071315.jpeg?f=imagenormal)
Op deze manier moeten de spelers fysiek beter overeenkomen met de realiteit, wat zijn uitwerking in het spel normaal gesproken niet zal missen. Daarbij komt dat eigenschappen een doorslaggevende rol spelen in de gameplay. Dit demonstreerde EA door een serie situaties die in een minuut honderden keren op rij gesimuleerd konden worden. Zo zagen we een speler die een bal aangespeeld kreeg van rechts, en deze bal in een hoek van negentig graden door moest spelen met zijn rechterbeen. Het niveau voor passing van deze speler werd op 100 ingesteld, en de simulatie toonde een honderdtal passes die allemaal bijna perfect in de voeten van de speler kwamen waar de bal naartoe werd gespeeld, met een kleine foutmarge links en rechts. De makers stelden het niveau daarna in op 10, en het verschil was enorm. Ineens nam de foutmarge enorm toe en belandden sommige ballen op ruim vijf meter van de plek waar ze naartoe hadden gemoeten.
Verschil per speler
In deze simpele simulatie ligt volgens EA de oplossing voor het ping-pong passen. Het doorspelen van een bal zonder deze eerst aan te nemen, is in FIFA 11 namelijk niet meer vanzelfsprekend. Natuurlijk, spelers van het kaliber Fabrégas, Sneijder en Pirlo zullen weinig moeite hebben met een hoog baltempo, maar de Ooijers, Campbells en Mertesackers van deze wereld zullen dat tikspelletje niet bijhouden. In grote lijnen loop je met mindere spelers dus een verhoogd risico op foute passes en kostbaar balverlies. De oplettende gamer had een soortgelijke verschuiving al gemerkt in 2010 FIFA World Cup, al staat dat project vrijwel los van de ontwikkeling van de normale FIFA.
/i/1276071314.jpeg?f=imagenormal)
Minder vaardige spelers doen er goed aan om de bal waar mogelijk aan te nemen, omdat dat de zuiverheid van de passing enorm ten goede komt. Het wordt dus belangrijker je veldspel aan te passen aan de kwaliteiten van je team. Dat geldt in mindere mate voor het afwerken van lastige ballen op doel. Ook hier kregen we een demonstratie van, en ook daarbij bleek duidelijk het verschil in vaardigheid. Een speler met een lage wendbaarheid en techniek probeerde een halfhoge voorzet heel onhandig met zijn rechterbeen richting doel te werken. De vaardige speler paste echter zijn lichaamspositie aan en manoeuvreerde zich in een positie waarbij hij, met een halve omhaal, veel meer kracht in zijn schot kon leggen.
Merkbaar
Belangrijker dan dit alles is dat al dit leuks ook direct merkbaar is in de gameplay. Het duurt een aantal potjes voor je eraan gewend bent, maar dan ga je heel bewust op zoek naar je betere spelers om een opening te vinden via een snelle combinatie, en zul je bewust rustiger voetballen met de wat mindere goden. Dit zorgt ervoor dat FIFA 11 trager lijkt dan FIFA 10. Je zult meer tijd in je aanvallen moeten steken. Of dit bij iedereen in goede aarde zal vallen, valt nog te bezien. FIFA gaat nog meer op voetbal lijken, en minder op wat sommige mensen willen zien in een voetbalspel.
Meer gameplay
Personality+ is zonder twijfel de belangrijkste vernieuwing als het gaat om de gameplay. Er zijn naast deze nieuwe feature echter nog andere wijzigingen in de gameplay die voor verbetering moeten zorgen. Een daarvan is onderdeel van de kunstmatige intelligentie in het spel. 'Teammate effort' moet ervoor zorgen dat de speler meer het gevoel krijgt met een voetballend team te spelen, in plaats van alles alleen te moeten doen. Dat is niet altijd functioneel, maar het zorgt voor een 'echtere' indruk. Stel je bijvoorbeeld een voorzet voor die in de richting van de tweede paal vliegt. Als een speler nu richting eerste paal loopt, dan zal hij in sommige situaties ook proberen naar de bal te springen, al is het maar om de keeper af te leiden. Het spel heeft echter wel door waar de bal heen gaat, dus als speler controleer je dan gewoon de speler die bij de tweede paal opduikt.
Traject bepalen
Hiermee hangt samen dat spelers beter het traject van een bal kunnen inschatten. Liepen ze vroeger vaak richting het punt waar de bal neer zou gaan komen, nu zullen spitsen - maar ook keepers - de bal vaker in een eerder stadium in het traject kunnen onderscheppen. Dit werkt bijvoorbeeld ook door in vrije trappen. Als in FIFA 10 een vrije trap werd aangeraakt, dan wist de keeper op het moment dat de muur de bal raakte al waar die bal heen zou gaan na de deflectie: volledig onrealistisch natuurlijk. In FIFA 11 zul je keepers realistischer zien reageren, ze zullen hun gewicht verplaatsen naar het andere been en proberen de andere hoek in te duiken. Het zijn kleine dingetjes die FIFA 11 net dat beetje meer uitstraling geven dan zijn voorganger.
/i/1276071312.jpeg?f=imagenormal)
Dat kleine dingetjes belangrijk zijn voor EA, blijkt wel uit een andere, ogenschijnlijk nietszeggende vernieuwing. Dat je als speler zelf kunt juichen na een goal is niets nieuws, maar voor FIFA 11 breidt EA deze optie uit. Door simpelweg de A- of X-knop ingedrukt te houden na een goal, zullen bepaalde spelers hun 'eigen' feestjes vieren. Dat houdt in dat Torres op zijn knieën naar het publiek zal glijden en dat Totti zijn duim kust. Voor de liefhebbers: ook de 'pistooltjes' van Suarez zitten erin, al zijn deze niet voorbehouden aan de Uruguayaanse spits.
Vijftig procent
Zo begint het geheel er al aardig rooskleurig uit te zien, al moeten we bekennen dat we niet alles hebben teruggezien tijdens onze speelsessie. Sommige dingen merk je uiteraard pas goed na lange tijd. De versie die we in Vancouver speelden was nog lang niet klaar en bevond zich naar schatting op vijftig procent van gereedheid. Dat was te merken. Zo bleek dat de keepers, die in FIFA 10 af en toe vreemde capriolen uithaalden, nog steeds niet al te best functioneren.
Eigen geluid
Een deel dat al wel prima uit de verf kwam, waren de graphics. EA is opnieuw aan de slag gegaan met lichteffecten en animaties. "De gezichten van spelers in Pro Evolution Soccer zagen er vorig jaar beter uit dan de spelergezichten bij ons", gaf EA tijdens een presentatie ruiterlijk toe. Dat moet dit jaar dus beter, en dat lijkt ook te lukken. In de eerste plaats heeft EA een groot aantal spelers de 'star player'-behandeling gegeven. Deze spelers zijn bijna centimeter voor centimeter nagemaakt en zien er zeer overtuigend uit. De minder bekende voetballers bljven een probleem; in hoeverre daar verbetering in komt, kunnen we eigenlijk pas over een paar maanden beoordelen, als EA wat verder is met de ontwikkeling van het spel.
/i/1276071313.jpeg?f=imagenormal)
In de animaties is ook het een en ander veranderd. Met name de algemene motoriek van de spelers komt beter voor de dag, alsmede de gevolgen van een eventuele botsing tussen twee spelers. Een aparte vermelding betreft de groten der aarde, die van EA een speciale behandeling hebben gekregen. De bewegingen van onder meer Lionel Messi, Cristiano Ronaldo en Arjen Robben zijn vrijwel letterlijk nagemaakt. Zo oogt de dribbel van Ronaldo alsof hij elke spier in zijn lichaam aanspant, danst Messi langs verdedigers als een hert in de wei, en heeft Robben zijn kenmerkende huppelende dribbel. Vooralsnog is deze aanpak voorbehouden aan een klein aantal spelers, maar EA sluit niet uit dat er voor de release nog wat bijkomen.
Eigen songs
Ook aan het geluid heeft EA gesleuteld, en daarmee komen we bij de laatste grote feature die we op de EA Showcase kregen te zien. Nieuw in FIFA 11 is namelijk de mogelijkheid om eigen songs en chants te gebruiken in het spel. Spelers kunnen mp3-bestanden die op de harde schijf van de console zijn gezet in het spel laden en aan een bepaald team koppelen. Daarbij kunnen er verschillende songs worden gehangen aan de opkomst van de spelers op het veld, aan goals en aan het einde van de wedstrijd. Hierin word je als speler slechts gelimiteerd tot wat voor mp3's je voor handen hebt en hoe groot je harde schijf is. Ben je PSV-supporter en wil je je thuiswedstrijden beginnen met 'Simply the Best', dan kan dat in FIFA 11.
/i/1276071310.jpeg?f=imagenormal)
Daarnaast is er ook de mogelijkheid om mp3's te koppelen aan het publiek. Deze zullen op willekeurige tijden worden ingezet door de fans op de tribunes. Hierbij wisselt het spel de door EA gemaakte songs af met de door de speler toegevoegde mp3's. Volgens EA is dit de manier om de stadionervaring dichterbij te brengen, en daar heeft het een punt. Iemand die regelmatig zijn favoriete club bezoekt, zal de meeste vaste liedjes wel kennen. De aanwezigheid van die liedjes in een voetbalspel geeft het geheel een geloofwaardiger uitstraling. De enige kanttekening bij dit systeem is dat je de liedjes alleen op je eigen console hoort. Speel je online, dan kan je tegenstander jouw toegevoegde songs niet horen. De reden daarvoor is simpel: mensen zijn in principe vrij om de meest vreselijke spreekkoren aan hun team toe te voegen. Zou je als nietsvermoedende speler online verrast kunnen worden door dergelijke geluiden, dan komt FIFA's lage PEGI-classificatie in gevaar.
Voorlopige conclusie
Ergens is het bizar dat we een game die pas over ruim vier maanden uitkomt, nu al hebben kunnen spelen. Het is dan ook logisch dat niet alle onderdelen die EA omschreef al even goed tot hun recht kwamen in de gameplay. Wel werkend was de functie om een lied toe te voegen, en daar werd gretig gebruik van gemaakt. EA nodigde de aanwezige journalisten - per groep, en wij gingen naar binnen als Benelux - uit om een liedje in te zingen, dat zou worden ingeladen in FIFA 11 en voor alle aanwezigen zou worden afgespeeld. Nadat onze groep in eerste instantie een zeer overtuigende versie van 'Stil aan de overkant' ten gehore had gebracht, werd er uiteindelijk goed gescoord met 'Wat zijn die Duitsers stil!' - met voor 'Duitsers' net een iets ander woord...
Al met al was de eerste kennismaking met FIFA 11 zeer positief. Hoewel we ons afvragen of het nu niet iets 'te echt' wordt voor sommige gamers, bevielen de gevolgen van het Personality+ systeem ons erg goed. De dynamiek van het spel verandert als je constant bewust moet zijn van de technische kwaliteiten van de spelers in je team. FIFA 11 verloopt vooral hierdoor wat trager dan FIFA 10. Ook de toevoeging van de mogelijkheid om eigen muziek, spreekkoren en liedjes aan het spel te hangen spreekt ons erg aan. Het lijkt ons een kwestie van tijd voordat er online diverse, door gebruikers gemaakte 'song packs' van clubs verschijnen, zodat iedereen zijn eigen club van een fraaie presentatie kan voorzien. We willen verder nog niet teveel oordelen over FIFA 11, maar in grote lijnen speelde het spel net zo lekker als zijn voorganger, met enkele aardige toevoegingen als bonus. Nu maar afwachten of alles uiteindelijk zo tot zijn recht komt als EA Sports dat voor ogen heeft.
Titel |
FIFA 11
|
 |
Platform |
Xbox 360, PlayStation 3 (Afwijkend: NDS, PSP, PS2, Wii) |
Ontwikkelaar |
EA Sports
|
Uitgever |
Electronic Arts
|
Releasedatum |
Herfst 2010 |