Inleiding
Begin dit jaar bracht Intel een groot aantal nieuwe notebookprocessors in de Core i-familie op de markt. Een aantal van deze processors kreeg het achtervoegsel 'UM' en is bedoeld als opvolger van de zuinige Core 2 Duo-ulv-chips. Eén van deze nieuwe modellen is de Core i5 520UM; een zuinige mobiele dualcore met een tdp van 18W. Deze cpu is de opvolger van Intels SU7300, een oudere ulv-cpu die veel in kleine notebooks is gebruikt.
Met de UL30JT introduceert hardwarefabrikant Asus een 13"-laptop die voortborduurt op eerdere UL30-modellen, maar dan met de Core i5 520UM in plaats van de oudere Core 2 Duo. De kloksnelheid van de nieuwe chip mag dan wat lager liggen dan die van zijn voorganger, maar in combinatie met de verbeterde architectuur en de nieuwe turbo-modus, zou de UL30JT toch sneller moeten zijn. Daarnaast beschikt de laptop over een GT310M-gpu van Nvidia, die dankzij de Optimus-techniek automatisch ingeschakeld kan worden als er zware 3d-applicaties worden gedraaid. Asus belooft dat de UL30JT met al deze nieuwe hardware het tien uur kan uitzingen op een volle accu, even lang als zijn voorgangers.
Tweakers nam de UL30JT onder de loep en beoordeelde de behuizing, de hardware en de mogelijkheden, en vergeleek hem met de UL30A, een van zijn voorgangers. Kan Asus de vele mooie beloftes in de praktijk waarmaken?
/i/1274269538.jpeg?f=imagenormal)
Specificaties en prijzen
Merk en Type |
Merk |
Asus |
Type |
UL30JT-RX008X |
Eerste prijsvermelding |
donderdag 22 april 2010 |
Technische Specificaties |
Cpu |
Intel Core i5 520UM |
Snelheid |
1,06GHz |
Moederbordchipset |
Intel Mobile HM55 |
Geheugengrootte |
4GB |
Geheugentype |
ddr3 (sodimm)
|
Video-interface |
Schermdiagonaal |
13,3" |
Gpu |
GeForce GT310M |
Uitgangen |
D-sub, hdmi |
Schermresolutie |
1366x768
|
Opslag |
Hardeschijfgrootte |
500GB |
Interfaces |
Usb/firewire |
3x usb 2.0 |
Wlan |
802.11b, 802.11g, 802.11n |
Overige specificaties |
Extra's |
cardreader, webcam |
Besturingssysteem |
Windows 7 Professional |
Gewicht |
1,7kg |
Kleuren |
zwart |
Taal |
Indeling |
qwerty |
Taal |
meertalig |
Uiterlijk en indruk
Afwerking
Bij voorgaande modellen in de U30-serie koos Asus voor een matte buitenkant en een glanzend afgewerkte binnenkant. Bij de UL30JT heeft ook het gebied rondom het toetsenbord een matte afwerking gekregen, wat de gevoeligheid voor vingerafdrukken vermindert en het uiterlijk van de laptop uniformer maakt. Wel vinden we het jammer dat de rand rondom het scherm nog steeds glimt. De matte delen hebben een geborstelde afwerking. Al met al kan gezegd worden dat de laptop een simpel, maar strak uiterlijk heeft.
Op de bouwkwaliteit valt niet veel aan te merken. De laptop voelt stevig aan, al buigt het scherm wel een beetje door als er druk op de hoeken wordt uitgeoefend. Dat is vooral merkbaar als geprobeerd wordt om de laptop aan de zijkant met de duim open te klappen. Dit is een bijeffect van Asus' keuze om het scherm zo dun mogelijk te maken. De accu zit stevig op zijn plek en valt niet te bewegen, wat bij oudere modellen van Asus nog wel eens het geval was. De laptop weegt 1,7 kilo en kan daarom moeiteloos op schoot gebruikt worden. Ook zal het meenemen van de laptop in een rug- of schoudertas voor weinig mensen een probleem zijn.
Touchpad en toetsenbord
Asus heeft ervoor gekozen om een nieuw model touchpad in te zetten. Voorheen maakte het bedrijf gebruik van een oppervlak met kleine putjes; bij de UL30JT heeft het touchpad hetzelfde uiterlijk als de behuizing. Belangrijker is wellicht dat het touchpad veel beter reageert dan oudere modellen. Er ontbreekt echter wel wat functionaliteit: tegenwoordig is het heel normaal dat multitouch-gestures zoals pinch-to-zoom ondersteund worden, maar de UL30JT mist dat. Het touchpad van fabrikant Elan biedt alleen de mogelijkheid om met twee vingers te scrollen. Anno 2010 verwachten we toch echt meer mogelijkheden op dit gebied. Het toetsenbord is van hetzelfde chiclet-type dat Asus in veel van zijn laptops gebruikt, en is aangenaam in het gebruik. Mensen die gewend zijn om hard op de toetsen te meppen, kunnen het toetsenbord iets laten doorbuigen, maar bij normaal gebruik is hier geen sprake van.
/i/1274269480.jpeg?f=imagenormal)
Scherm
Asus heeft gekozen voor een 13"-scherm met een resolutie van 1366 bij 768 pixels en een led-backlight. De kleuren en de helderheid van het scherm zijn goed te noemen, maar de kijkhoek is niet om over naar huis te schrijven. Vooral de verticale kijkhoek is klein. Verder heeft het scherm, zoals tegenwoordig veel voorkomt, een glanzende toplaag. Hoewel de kleuren hierdoor mooi uitkomen, zorgt het ook voor hinderlijke reflecties, die vooral opvallen als de helderheid van het scherm enigzins teruggeschroefd is. Voor een mobiel apparaat is dat beslist een minpunt.
/i/1274269547.jpeg?f=imagenormal)
Turbo 33
Rechtsbovenaan het toetsenbord is de powerknop geplaatst, en linksbovenaan zit een knop waarmee Asus' Turbo 33-modus in- en uitgeschakeld kan worden. Asus claimt dat deze dynamsiche overclockfeature, samen met de Turbo-functie van de cpu, het systeem een boost van 33 procent kan geven. Hoewel de feature zeker welkom is, lijkt het ons overdreven om er een aparte fysieke knop aan te wijden. Bij oudere modellen diende deze knop om te wisselen tussen verschillende energiestanden, een functie die in de praktijk waarschijnlijk vaker gebruikt wordt. Daar komt nog bij dat het in- en uitgeschakelen van de Turbo 33-modus een herstart vereist. Omdat snel wisselen dus niet aan de orde is, had de knop beter weer voor het energiebeheer gebruikt kunnen worden.
Speakers en onderzijde
Als we naar de onderkant kijken zien we twee klepjes, een voor de harde schijf en eentje voor het werkgeheugen. Aan de achterkant wordt de achtcels batterij bevestigd, die wat hoger is dan de laptop zelf, waardoor de onderkant van het apparaat iets vrijkomt. Dit is niet onpraktisch, aangezien de speakers in de bodem gemonteerd zijn. Asus lijkt voor dezelfde speakers gekozen te hebben als bij voorgaande UL30-modellen. Voor laptopspeakers geven ze een redelijk geluid, maar verwacht geen kraakhelder hoog of diepe bassen, zeker niet als de laptop op schoot wordt gebruikt.
/i/1274432142.jpeg?f=imagenormal)
Onderdelen en software
Hardware
Intels zuinige Core i5-520UM-dualcore draait standaard op een kloksnelheid van 1,06GHz, maar als hij zwaar belast wordt kan de Turbo-functie de snelheid van een enkele core opschroeven naar maximaal 1,86GHz. Als beide cores belast worden ligt de maximale snelheid op 1,33GHz. De package met de 32nm-cpu huisvest ook de op 45nm gebakken X4500HD-igp. De tdp van deze combinatie bedraagt 18W.
Asus heeft ervoor gekozen om de laptop ook nog te voorzien van een aparte gpu in de vorm van Nvidia's GT310M. Met de Optimus-technologie schakelt de laptop over naar deze videochip als er intensieve grafische berekeningen gedaan moeten worden. Zo moet simpel gebruik niet te veel energie kosten, terwijl er desgewenst toch flink wat extra grafische kracht beschikbaar is.
Omdat de GT310M het verbruik flink kan verhogen, heeft Asus de UL30JT uitgerust met een grotere accu dan zijn voorgangers. Waar de UL30A het nog moest toen met een 63Wh-accu, heeft de UL30JT een 85Wh-accu die volgens Asus minimaal tien uur meegaat.
/i/1274432121.jpeg?f=imagenormal)
Aansluitingen
Op het gebied van aansluitingen brengt de UL30JT niets nieuws. Aan de rechterzijde vinden we twee usb 2.0-poorten, een ethernetpoort, een sd-kaartlezer en de audio-aansluitingen. Asus heeft geen opening voor een Kensington-slot ingebouwd, maar heeft wel een oogje in de behuizing aangebracht waardoor een dunne kabel bevestigd kan worden.
Aan de andere kant van de laptop vinden we een rooster waar de UL30JT zijn warmte door kwijt kan. Verder komen we hier een derde usb 2.0-poort, een D-sub-aansluiting en een hdmi-uitgang tegen. De laptop heeft dus alle gangbare aansluitingen aan boord, maar voor een machine in deze prijsklasse zou een usb 3.0- of esata-aansluiting een leuke extra zijn.
/i/1274432129.jpeg?f=imagenormal)
Warmte en geluid
De mate waarin de laptop warmte en geluid produceert, varieert sterk. Bij het bekijken van webpagina's of het uitvoeren van andere simpele taken maakt de laptop nauwelijks geluid, en blijft alles aan de buitenkant lekker koel. Als de cpu zwaar belast wordt en de turbo-modus wordt ingeschakeld, komt er al wat meer warme lucht uit het ventilatierooster. Maar de echte warmtemaker is de GT310M-gpu. Bij het spelen van games of het draaien van andere 3d-toepassingen wordt de lucht die de laptop verlaat duidelijk een stuk warmer. Toch is de geproduceerde warmte ook dan niet problematisch; de laptop kan nog steeds prima op schoot gebruikt worden. Wel is het geluid van de gpu-koeling duidelijk hoorbaar.
Software
De laptop wordt geleverd met de 64bits-versie van Windows 7 Home Premium, zodat het geheugen van 4GB optimaal benut kan worden. Zoals gebruikelijk installeert Asus een heleboel bloatware op het systeem, die de meeste mensen in de praktijk waarschijnlijk niet zullen gebruiken. Naast trial-versies van Microsoft Office en Trend Micro Internet Security, en een uitgeklede versie van PowerDVD9, levert Asus een hoop beheerprogramma's mee. De Asus-map in het startmenu telt maar liefst 13 toepassingen.
Synthetische benchmarks
Bij de synthetische benchmarks vergelijken we de UL30JT met een tweetal laptops met een ulv-processor van de vorige generatie, en ook met een laptop die een meer op prestaties gerichte Core 2 Duo aan boord heeft. We hebben ervoor gekozen om de Turbo-features continu ingeschakeld te laten, aangezien dat bij normaal gebruik meestal ook zal gebeuren.
De i5 is per kloktik krachtiger dan de ulv-processors van de vorige generatie. Deze 45nm-processors hebben een tdp van 10W, en in combinatie met de chipset gebruiken ze ongeveer evenveel als het i5-platform. Er kan dus gesteld worden dat de i5 op papier meer prestaties per watt levert.
Super Pi Mod 1.5 1M |
Type laptop + cpu | Tijd (seconden, lager is beter) |
Asus UL30JT, i5 520UM (1,86GHz)
|
*****
18,8 |
Samsung X460, C2D P8400 (2,26GHz)
|
******
23,3 |
Toshiba R600, C2D SU9400 (1,4GHz) |
*********
33,9 |
Asus UL30A, C2D SU7300 (1,3GHz)
|
**********
37,8 |
Met de Super Pi-benchmark wordt pi tot een miljoen cijfers achter de komma nauwkeurig berekend. Hierbij wordt één processorkern belast, wat er in combinatie met de Turbo-functie voor zorgde dat de 520UM op een snelheid van 1,86GHz draaide. We zien dat de cpu op die snelheid de competitie voorbij stuift. De oudere ulv-processors zijn volstrekt niet in staat de i5 bij te benen, maar ook de 'normale' mobiele Core 2 Duo, met een flink hogere kloksnelheid, blijft achter.
wPrime, 32M |
Type laptop + cpu | Score (lager is beter) |
Asus UL30JT, i5 520UM (1,86GHz) |
****
28,1 |
Samsung X460, C2D P8400 (2,26GHz) |
*****
32,4 |
Toshiba R600, C2D SU9400 (1,4GHz)
|
*********
56,7 |
Asus UL30A, C2D SU7300 (1,3GHz) |
**********
62,6 |
Bij de wPrime-benchmark zien we hetzelfde resultaat. Deze benchmark trekt de vierkantswortel van de getallen één tot 32 miljoen en belast daarbij wederom slechts een enkele processorcore. De 520UM draait daarom weer op 1,86GHz en zet de concurrentie andermaal op forse achterstand.
Cinebench 10, singlecore |
Type laptop + cpu | Score (hoger is beter) |
Asus UL30JT, i5 520UM (1,86GHz) |
**********
3108 |
Samsung X460, C2D P8400 (2,26GHz) |
********
2426 |
Toshiba R600, C2D SU9400 (1,4GHz) |
*****
1643 |
Asus UL30A, C2D SU7300 (1,3GHz) |
*****
1595 |
Het begint saai te worden, maar ook in de singlecoreversie van Cinebench 10 weet de 520UM de andere processors ver achter zich te laten.
Cinebench 10, multicore |
Type laptop + cpu | Score (hoger is beter) |
Asus UL30JT, i5 520UM (1,33GHz) |
**********
5588 |
Samsung X460, C2D P8400 (2,26GHz) |
********
4596 |
Asus UL30A, C2D SU7300 (1,3GHz) |
*****
2995 |
Toshiba R600, C2D SU9400 (1,4GHz) |
*****
2899 |
Als we de multicoretest van Cinebench 10 uitvoeren, neemt de voorsprong van de i5-processor iets af. Als beide cores belast worden, draait de 520UM immers niet op 1,86GHz, maar op 1,33GHz. Toch weet de 520UM weer de hoogste score neer te zetten.
Gamebenchmarks
Normaal zouden we de gameprestaties bij een ultraportable buiten beschouwing laten, maar omdat Asus ervoor gekozen heeft een losse gpu in te bouwen, kijken we toch hoe deze presteert.
De GT310M is een budget-gpu, gebaseerd op dezelfde GT218-core als de oudere GT210M. Met maar 16 shaders en een krappe 64bits geheugenbus lijkt de chip in theorie geen rendermonster. We vergelijken de GT310M met de krachtigere GT335M die we getest hebben in de Alienware M11x. Uit die review werd duidelijk dat de GT335M al moeite had met draaien van moderne games op hoge settings en op papier is de GT335M een klap sneller dan de GT310M. De vraag is dus gerechtvaardigd of Asus met zijn gpu-keuze niet te laag heeft ingezet.
Bij de benchmarks moeten we wel enkele kanttekeningen plaatsen. De Alienware-laptop bevat een Core 2 Duo SU7300-processor die, zoals we gezien hebben, trager is dan de Core i5 520UM. Ook kregen we het niet voor elkaar om de GT310M te dwingen 16xAF te gebruiken: meer dan 8x wilde het Nvidia Control Panel niet accepteren. Alles in aanmerking genomen is de UL30JT dus licht in het voordeel.
Als eerste draaien we de benchmark van Batman: Arkham Asylum. Dit is een redelijk recente game die op de Unreal 3-engine is gebaseerd. De GT310M heeft het duidelijk moeilijk met de game, en weet de GT335M totaal niet bij te benen. Met een minimale framerate van 16 fps is de game niet speelbaar te noemen. Ook de 11fps van de GT335M is overigens een showstopper.
In Far Cry 2, een moderne shooter die draait op de Dunia-engine van Ubisoft, weet de UL30JT ook geen acceptabele framerates te produceren. Hoewel de gemiddelde framerate van 30 redelijk te noemen is, maken de uitschieters naar 17 fps het spel in feite onspeelbaar.
Als we de game World in Conflict erbij pakken, en de ingebouwde benchmark op lage settings draaien, krijgen we een verrassende uitslag te zien. De Asus weet de Alienware hier nipt voor te blijven. De verklaring moet gezocht worden bij het feit dat WoC net als veel andere rts'en zwaar op de cpu leunt, en de UL30JT is hier met zijn Core i5 dan ook in het voordeel. Met een gemiddelde framerate van 68fps, en een sporadische dip naar 25fps, is deze game goed speelbaar in de laagste stand.
Als we de grafische instellingen opkrikken naar medium worden onze vermoedens bevestigd. In plaats van de cpu is nu de gpu de bottleneck, met als gevolg dat de framerate keldert. Het aantal beelden per seconde dat de GT310M met deze instellingen weet te produceren is niet voldoende voor een fatsoenlijk potje internationaal rellen.
Als laatste kijken we naar de racegame DiRT 2, die op Codemasters' eigen Ego-engine draait. Deze engine zal ook in de aankomende Formule 1-game worden gebruikt. Positief is dat de minimale en gemiddele framerates dicht bijelkaar liggen, wat in principe bevordelijk voor de speelbaarheid is. Toch zijn de cijfers in absolute zin echt niet hoog genoeg om lekker te kunnen gamen.
Accu en stroomverbruik
Asus claimt dat de UL30JT, ondanks de snelle cpu en de losse videokaart, een uur of tien werktijd uit een volle accu kan persen. We hebben deze bewering op twee verschillende methoden getest met het programma Battery Eater. De 'classic'-modus zorgt ervoor dat de cpu en gpu constant belast worden terwijl het led-paneel op maximale helderheid is ingesteld. In de 'reader'-test staat een document met tekst open waar sporadisch doorheen gescrold wordt. Hierbij staat de laptop in de zuinige energiestand en de helderheid van het beeldscherm is vastgezet op 50 procent.
Battery Eater - Classic |
Tijd in minuten (hoger is beter) |
Asus UL30A, C2D SU7300 |
**********
174 |
Asus UL30JT, i5 520UM |
******
109 |
Hoewel de classic-modus een worstcasescenario naspeelt, is toch opmerkelijk hoe snel de laptop de batterij weet leeg te zuigen. Na nog geen twee uur moet het apparaat alweer aan de lader. De UL30A weet het bijna drie uur uit te houden, waarschijnlijk om dit model geen dedicated gpu aan boord heeft.
Battery Eater - Reader
|
Tijd in minuten (hoger is beter) |
Asus UL30A, C2D SU7300 |
**********
472 |
Asus UL30JT, i5 520UM |
********
372 |
Met de 'reader'-test zouden we al een heel stuk dichter bij de geclaimde tien uur moeten komen, maar ook hier zijn de resultaten teleurstellend. Hoewel de GT310 in deze stand niet geactiveerd is, weet de laptop het toch maar iets meer dan 6 uur uit te houden. Dat is niet slecht voor een systeem met Core i5-cpu, maar het is bij lange na niet de 10 uur die Asus belooft.
Om te kijken of het wel mogelijk is om de laptop 10 uur op een volle accu te laten draaien, hebben we een testopzet gecreëerd die zo min mogelijk stroom verbruikt. We hebben de zuinigste energiestand in Windows 7 nog verder getweakt: de processor werd zo ver mogelijk teruggeklokt, de wifi-verbinding werd uitgeschakeld, alle overbodige programma's werden afgesloten en de helderheid van het scherm werd op de laagste stand gezet. Vervolgens deden we helemaal niets meer en stond de laptop te idlen met de desktop in beeld.
Battery Eater - 'bestcasescenario' |
Tijd in minuten (hoger is beter) |
Asus UL30JT, Core i5 520UM |
**********
502 |
Na iets meer dan 8,5 uur gaf de accu de geest. Niet alleen is dat nog altijd anderhalf uur minder dan de claim van Asus, ook was het energieverbruik in deze opzet onrealistisch laag. In het dagelijks gebruik zal deze accuduur nooit gehaald worden.
In de praktijk zal, afhankelijk van het gebruik, de behaalde accuduur ergens tussen de resultaten van de Classic- en Reader-test liggen. Voor een gemiddelde laptop is een uur of vier, vijf zeker niet slecht, maar Asus zet de UL30JT in de markt als ultraportable waarmee op een volle accu 10 uur lang gewerkt kan worden. Die belofte wordt op geen stukken na waargemaakt.
Conclusie
Asus probeert met de UL30JT een alleskunner in de markt te zetten, met een compacte behuizing, een snelle processor, dedicated graphics en een lange accuduur. Het is duidelijk dat de fabrikant niet op alle vlakken even succesvol is geweest.
De keuze is voor de i5-520UM is een goede. Deze processor heeft ondanks zijn lage kloksnelheid genoeg rekenkracht om de meeste programma's zonder problemen te draaien. De Turbo-modus zorgt voor extra pit als daar behoefte aan is en de lage tdp zorgt voor een gering verbruik - met als bijkomend voordeel dat de laptop in de meeste gevallen lekker koel blijft.
Ook de behuizing heeft op ons een goede indruk achtergelaten. De keuze om meer elementen mat af te werken heeft de laptop zeker mooier gemaakt, al geven we nog steeds de voorkeur aan een versie waarbij de behuizing helemaal geen glanzende elementen meer bevat - al was het maar omdat we dan minder hoeven te poetsen. Het toetsenbord tikt erg fijn, en het touchpad voelt zeker beter aan dan oudere types. Het glanzende scherm is vatbaar voor reflecties; voor gebruik in de open lucht is dat niet praktisch en de kijkhoek was toch al niet geweldig.
Waarom Asus ervoor gekozen heeft om de GT310M in te bouwen, is ons niet duidelijk. Uit de benchmarks blijkt dat de gpu eigenlijk niet geschikt is om in moderne games acceptabele framerates te produceren. De gpu is hooguit voor oudere games bruikbaar, of misschien nog voor het draaien van gpgu-toepassingen. Als we daar de prijs, de warmteproductie en het stroomverbruik tegenover zetten, neigen we naar de conclusie dat de nadelen zwaarder wegen dan de voordelen. Als Asus voor een GT335M of een nog snellere gpu had gekozen, was de toegevoegde waarde van de dedicated graphics veel groter geweest.
Op het gebied van accuduur kan Asus zijn beloften niet waarmaken. De tijd die met de UL30JT op een volle accu gewerkt kan worden, is geenszins slecht te noemen. Als Asus niet met die 10 uur geschermd had, hadden we op dit gebied waarschijnlijk geen aanmerkingen gehad - maar het feit dat de laptop zelfs in onrealistisch gunstige omstandigheden 'maar' 8,5 uur op een volle accu meegaat, is gezien de beloftes een dikke teleurstelling.
Alles in aanmerking genomen is de UL30JT echter wel degelijk een prima laptop. Zeker voor mensen die een compacte computer zoeken, maar meer prestaties willen dan hedendaagse netbooks kunnen bieden, is de UL30JT een uitstekende keus. Overigens moet voor al dit moois wel een flink bedrag neergelegd worden; op het moment van schrijven ligt de laagtste prijs in de Pricewatch net boven de 900 euro. Het zou ook daarom interessant zijn als Asus een vergelijkbare laptop uitbrengt, maar dan zonder de Nvidia-gpu.
Gallery