Eerst Tweakers, dan shoppen. Bekijk onze selectie van de beste Black Friday-deals en voorkom een miskoop.

Door Willem de Moor

Redacteur

Hoe relevant zijn harde schijven nog? Welke capaciteiten we kopen (en waarom)

19-10-2025 • 06:00

211

singlepage

Wat zou in 2025 de meestverkochte harde schijf zijn, denk je? 10TB? 12TB? 20TB? Nee hoor, niets van dat alles. Ik heb negen jaar aan Pricewatch-data zitten doorspitten en al die tijd is de 4TB‑drive de allerpopulairste capaciteit gebleven. De voorsprong op andere, grotere drives wordt wel steeds kleiner. Wie koopt harde schijven, waarvoor koop je ze en wat zijn de ontwikkelingen op het vlak van capaciteiten en aantallen de afgelopen jaren geweest?

Vroeger, toen alles beter was, had je computer nog een fijne harde schijf waarop je Windows (pakweg maandelijks opnieuw) installeerde en waarop al je software en games draaide. Het geruststellende gereutel van een harde schijf vertelde je precies hoever je pc was in het opstartproces. Mocht je te veel data verzameld hebben en je harde schijf liep tegen de grens van zijn levensduur, dan hoorde je heel andere geluiden en wist je dat je als de bliksem een grotere schijf moest kopen. Het leven was zo simpel.

Zo tegen het einde van de jaren nul gooiden ssd's roet in het eten. Ze beloofden veel sneller te zijn, al combineerden ze dat wel met − zeker naar huidige maatstaven − extreem beperkte capaciteit. Opeens gingen we Windows op een ssd installeren, met misschien nog wat veelgebruikte dan wel veeleisende programma's erbij, en dan ging de rest van je data, games en apps op een harde schijf. Zo had je dus een (steeds snellere) ssd in je pc, met daarnaast nog een harde schijf voor 'echte opslag'. Over experimenten om de twee nog intiemer te combineren, in de vorm van sshd's (een ssd‑cache in je harde schijf), zullen we het verder maar niet hebben.

hdd open

Het leven werd steeds eenvoudiger naarmate ssd's niet alleen steeds groter werden, maar ook nog maar één rib uit je lijf gingen kosten, in plaats van een complete ribbenkast. De noodzaak om applicaties en Windows te scheiden en het gros van je data op trage harde schijven te bewaren, werd steeds minder. Inmiddels zijn we beland op een punt dat het merendeel van de pc's alleen nog maar ssd's aan boord heeft, waarbij je voor 'koudere data' vaak zelfs je oude ssd in een M.2‑slot steekt. Wat is dan het lot van de harde schijf?

Een recente poll laat zien dat ruim zestig procent helemaal geen hdd in hun pc heeft, maar toch gaan de harde schijven ook in 2025 nog als zoete broodjes over de toonbank. Uit Pricewatch-data blijkt dat er de laatste paar jaar nauwelijks minder hdd's verkocht worden (sterker nog, de verkoop lijkt wat te groeien over 2023 en 2024) en het aantal verkochte TB's groeit alleen maar. Om te zien hoe dat zit, duiken we de data in.

Capaciteiten: groei en stagnatie

Inmiddels zijn de eerste 30TB-drives voor consumenten beschikbaar, terwijl zo rond 2021 de 20TB-grens bereikt werd. Rond 2015 of 2016 kwamen de eerste 10TB-drives op de markt en twee jaar eerder kwamen 8TB-drives op de markt. De drives met nog altijd de populairste capaciteit onder tweakers, die van 4TB, kwamen echter al in 2011 op de markt.

Voor deze cijfers baseer ik me op Pricewatch‑data, met name het aantal click-outs. Dat is het aantal bezoekers dat doorklikt vanaf de prijspagina van een product naar een winkel. Dat laat zich natuurlijk niet een‑op‑een vertalen in verkoopcijfers, maar het geeft wel een goede indicatie ervan. Bovendien geeft het trends goed weer en laat ik absolute (verkoop)cijfers achterwege. De 2025‑data loopt tot en met juni, het eerste half jaar dus. Waar relevant heb ik de data geëxtrapoleerd naar het hele jaar voor vergelijkingen.

In 2017 was 4TB de populairste capaciteit, met bijna 22 procent van de kliks. Dat groeide tot een piek in 2020, met ruim 28 procent van de kliks in de hdd‑categorie. Inmiddels is het 4TB‑aandeel wat gedaald, via 20 procent vorig jaar tot iets meer dan 18 procent dit jaar, maar het is nog steeds de grootste categorie.

De nummer twee in de ranglijsten is misschien wel interessanter, gezien de populariteit van de 4TB-drives. Tot en met 2020 waren dat de 2TB-drives, maar in 2021 zagen we een omslagpunt naar 8TB, zij het nipt. Die tweede plek zijn de 8TB-drives vooralsnog niet kwijtgeraakt.

Top 15 populairste capaciteiten per jaar

De adoption rate van grote drives lijkt flink achter te lopen bij hun introducties. Blijkbaar hebben we met harde schijven niet zo de behoefte om snel te upgraden naar de latest and greatest modellen. Ter illustratie: eind 2021 kwamen de eerste 20TB-drives van Seagate en WD op de markt, maar die komen in 2022 niet in de top 10 voor. Pas in 2023 zijn ze goed voor iets minder dan 7 procent van de kliks, overigens om in 2024 alweer te zakken naar net 4 procent.

Groei van gemiddelde capaciteiten

De 4TB-drives mogen dan al negen jaar de populairste capaciteit vormen, maar hoe zit het met onze honger naar meer en meer opslag? Als we het aantal click-outs voor elke capaciteit bij elkaar optellen en een gewogen gemiddelde berekenen van capaciteit en aantal click-outs, dan komen we voor 2017 op bijna 4TB (om precies te zijn 3,8TB) als gemiddelde.

Dat loopt vanaf 2017 – hoe kan het ook anders: hdd's worden immers steeds groter – gestaag op, maar minder hard dan je wellicht zou denken. We zien jaar op jaar een groei van 6 tot 19 procent, met één uitschieter: in 2021 schoot de gemiddelde verkochte capaciteit van ongeveer 5,6TB naar 7,6TB, een sprong van 36 procent. Inmiddels is de gemiddelde hdd bijna 11TB groot, weer tien procent meer dan de 10TB die we vorig jaar optekenden. Cumulatief is dat sinds 2017 toch een niet onverdienstelijke groei van 2,9 keer en het jaar is nog niet om.

Verkoopstatistieken

Als we kijken naar hoeveel mensen nog harde schijven kopen, zien we wel degelijk een daling. Vergeleken met het 'beginjaar' van de metingen, 2017 dus, ligt het aantal verkochte schijven nu nog maar tussen de 60 en 70 procent. Opmerkelijk genoeg zagen we, als we opeenvolgende jaren met elkaar vergelijken, in 2023 en 2024 wel stijgingen ten opzichte van respectievelijk 2022 en 2023. Nu was 2022 relatief een slecht jaar, met maar driekwart van het aantal kliks vergeleken met het jaar ervoor.

Een uitschieter was 2020: wellicht had dat met de coronapandemie te maken, maar dat jaar werden er meer harde schijven gekocht dan de andere jaren, met uitzondering van 2017 dan.

Ook al daalden de verkopen vergeleken met 2017, toch bleven ze redelijk stabiel de laatste twee, drie jaar. Dat zien we uiteraard ook terug in de totaal verkochte hoeveelheid opslag. Vergeleken met acht jaar geleden kopen we met z'n allen bijna twee keer zo veel opslagruimte en als de tweede helft van 2025 verdergaat zoals de eerste, komt dat uit op ongeveer hetzelfde.

Tot slot: hdd's in nas?

Waar komen al die exabytes aan opslag terecht, als we onze pc's (en laptops natuurlijk) primair met ssd's uitrusten? Het logische antwoord zou dan ook netwerkopslag moeten zijn, of dat nu een nas of een privéserver is. Natuurlijk zijn er nog genoeg tweakers (volgens die poll die ik aan het begin noemde) die een harde schijf in de pc hebben als min of meer koude opslag. Je games, Windows en alle software draai je gewoon vanaf (M.2-)ssd: die prijzen zijn immers laag genoeg om genoeg capaciteit daarvoor in huis te halen.

Q3 2025

Ook al is het derde kwartaal tijdens het schrijven van dit verhaal nog niet afgelopen, ik heb toch even in de cijfers geloerd. Fun fact: de gemiddelde 'verkochte' capaciteit steeg de afgelopen drie maanden naar 11,5TB. Daarbij is de 4TB-drive van zijn troon gestoten: de 8TB-drives zijn nipt populairder geworden.

Mede gezien de populariteit van die 4TB-categorie – en de opkomst van 8TB – denk ik echter dat menige hdd-platter in een nas verdwijnt. Daarin wil je immers drives die een uitstekende prijs-prestatieverhouding hebben en dat hebben de grootste modellen notoir niet. Nieuw is altijd duurder en 'volwassen' modellen hebben ook in de uitermate volwassen hdd-wereld niet alleen die prijs-prestatie, maar ook het vertrouwen. Als je een harde schijf als back-up gebruikt, wil je immers hdd's die zich bewezen hebben. Van oudere drives zijn veel statistieken en ervaringen bekend, bijvoorbeeld van Backblaze, waar dat bij nieuwere modellen nog moet groeien. Misschien zit er in je achterhoofd ook wel: als een kleine schijf vol met data het begeeft, ben je 'maar' 4TB kwijt, maar als zo'n spiksplinternieuwe 20+TB-drive stukgaat, ben je een stuk meer data kwijt.

Dan is het argument dat een enkele grotere drive minder energie vergt dan meerdere kleintjes ook niet enorm relevant meer. Je data is immers meer waard dan een paar tientjes aan extra stroomkosten per jaar. En laten we eerlijk zijn: de prestaties zijn ook niet zaligmakend, want zeker in een nas is je netwerk waarschijnlijk meer een beperkende factor dan transfersnelheden.

Alle statistieken van dit artikel op een rij

Klik hier om alle gebruikte cijfers in een tabel te zien.

Desalniettemin maken hdd-fabrikanten natuurlijk alsmaar grotere harde schijven om 's werelds honger naar opslag te stillen, al is het maar voor datacenters. De snelheid waarmee wij als tweakers die nieuwste schijven omarmen is dan misschien wat minder dan waarmee we uitkijken naar nieuwe ssd's, videokaarten en processors, maar het is duidelijk dat de draaiende platters nog steeds een plek in huis verdienen.

Redactie: Willem de Moor • Eindredactie: Marger Verschuur

Reacties (211)

211
211
163
3
0
37

Sorteer op:

Weergave:

Ook wel opvallend: op tweakers heb je een BBG voor zowat elk type PC onderdeel en diverse electronica, maar voor harde schijven is er geen beschikbaar.

Als ik de comments hier lees, zou daar best wel ruime interesse voor kunnen zijn.
Bij gebrek aan een BBG is de informatie die de mensen van Backblaze bijhouden wel heel nuttig bij het kiezen: https://www.backblaze.com/cloud-storage/resources/hard-drive-test-data

Zij houden al 12 jaar gegevens bij over heel veel verschillende merken en types in grote aantallen in hun setup.
thanks, hier heb je een mooi overzicht per merk voor 2022 - 2024:

Is goed te zien dat western digital redelijk er bovenuit steekt.

https://www.backblaze.com/blog/backblaze-drive-stats-for-2024/ (halver wege pagina zitten grafieken
Die WD UltraStar schijven komen volgens mij bij de overgenomen HGST groep vandaan. Zal ondertussen wel goed geïntegreerd zijn maar het is uiteraard wel een ding met de wat oudere schijven dat er overlap in nummers en productie zit waardoor je niet 1:1 iets over WD kan zeggen zonder HGST er bij te nemen.
Ik heb een m2 harde schijf eentje van 4 tb en eentje van 2 tb allebei 3,5 inch drives.
M2 en 3,5" zijn verschillende formats, denk dat je wat termen verward hier.
Klopt. Zeker ook na dat hele Seagategate gesjoemel. Ik was rond die tijd aan het kijken en het heeft best verlammend gewerkt.

Groter leek leuk, juist om die 4TB schijven die 10 jaar terug de beste prijs/prestatie verhoudingen boden te kunnen vervangen, maar ineens kwam dat akkefietje door de plannen en kon je niks meer vertrouwen.
Klopt, maar WD en Toshiba ontsprongen de dans ook niet per se. Ook die drives worden “besjoemelt”
En laten we niet vergeten dat WD ooit SMR schijven verkocht zonder het bekend te maken. Daardoor ga ik eigenlijk altijd voor Seagate, die hun crisis iig netjes aanpakken (en het was al niet hun schuld).
Ik was onlangs ook nog naar een vervanging voor mijn harde schijven aan het zoeken en een belangrijke factor waarom ik eerder voor 8TB zou gaan is de (storende) geluidsproductie. Vanaf 10TB begint het moeilijker te worden een schijf te vinden die niet als een gek zit te tokkelen bij heavy load, ook bij de helium drives. Ik heb hier een Toshiba MG09 16TB disk draaien die merkbaar luider is dan mijn kleinere drives. Maar dat is natuurlijk enkel iets om rekening mee te houden als jouw NAS in een kamer staat waar je actief bij zit.

Een andere reden zoals eerder aangehaald door anderen is de kost bij het uitvallen van zo'n grotere harde schijf. Niet alleen de directe kost van de kapotte schijf (meteen enkele honderden euros), maar ook de stress die je op de andere drives zet tijdens het re-silveren. Langduring op 100% load draaien is meestal nadeling voor de levensduur van een harde schijf. Plus, je wilt vaak de tijd dat een mirrored disk onbeschikbaar is zo kort mogelijk houden want als de andere mirror het begeeft, dan zit je (vaak) pas in de problemen.
Maar dat is natuurlijk enkel iets om rekening mee te houden als jouw NAS in een kamer staat waar je actief bij zit.
Ik heb twee backup servers. Een in de huiskamer, een op een andere locatie die ook glas heeft. Die in de huiskamer gaat automatisch aan in een nacht van het weekend. Die ontvangt dan de wekelijkse incremental backup van de main server (die in de meterkast staat). Dat ding in de meterkast hoor je als je binnenkomt wel een beetje (maar meestal praat je dan tegen elkaar of je loopt door), en de jassen zijn lekker warm. De backup server gaat uit voor het gezin wakker is. Niemand merkt er dus in de praktijk iets van.

Die server op die andere locatie ontvangt daarnaast real-time de camera feed van de deurbel, dus die staat 24/7 aan, maar heeft wel 'maar' 2 HDDs. Tenslotte maken de servers in het huis gebruik van mirrored enterprise SSDs die bij een power loss gauw de data weg kunnen schrijven. Nooit data problemen mee, en verder geen UPS. De enterprise SSDs in de main server zijn nieuw, in de backup server tweedehands. De enterprise HDDs in de main server zijn tweedehands, die in de backup server zijn is een RAID5 (ZFS) van 4x4 TBs en dat zijn HDDs die al langer in gebruik door mij waren (eentje al moeten vervangen, net buiten garantie uiteraard). De 12 TB HDDs draaien mirrored. Als een HDD uit zou vallen, zou ik me niet druk maken. Valt een SSD uit, ook niet (ook die zijn mirrored). Wel is het zo dat ik geen cold spare heb maar 2x 6 TB (ook wat ouder, SMR dus traag). Fysiek zitten die al in de array.

Uiteindelijk komt de gemiddelde Tweaker ook wel weg met maar 1 backup, maar die zou ik dan nooit op dezelfde locatie willen hebben.

Oh ja, en zorg dat je vrouw je FDE key kan achterhalen voor het geval je plotsklaps dood zou gaan.

[Reactie gewijzigd door Jerie op 19 oktober 2025 12:25]

Ik heb persoonlijk thuis in Nederland een 2*6TB raid 1 nas in gebruik als Backup voor de computers van vrouw en kinderen (die al het huis uit zijn). Voor mijn bedrijven (compagnon bedrijf in Nederland, vier eigen bedrijven in Nieuw Zeeland) een grote 4 bay nas met 3*24 TB in raid 5 voor de backups. Eigenlijk is vooral het 3D printbedrijf (lasersintering/mdf) de voornaamste gebruiker.

Als ik in Nederland ben is er een kans dat ik al mijn persoonlijke data verlies als het huis in brand vliegt terwijl mijn computers ook in huis zijn. Ben ik in NZ, dan is de kans op dataverlies nihil. Zelfs de kans dat er op beide plekken tegelijkertijd een (atoom)bom valt is verwaarloosbaar klein. Wel vervelend als er een schijf uitvalt.
Een server lokaal met een striped ZFS Z2 (6x3TB), Z2 (6x6TB) array. Van de twaalf kunnen er dus maximaal 4 schijven uitvallen zonder dataverlies (al moeten er dan wel netjes 2 per groep uitvallen). Ik heb cold spares en alle drives zitten in hotswap cages dus als er iets uitvalt is het zo vervangen.

Die array draait al ruim 15 jaar, al is er van de originele array (6x1Tb) ondertussen geen enkele disk meer over (en de 6x6TB is later toegevoegd). Ook is de array al tweemaal van de ene server naar een andere verhuisd zonder problemen.

Voor data die vaak aangepast word (databases etc) zit er sinds een paar jaar terug ook nog 2x een 2Tb NVME in die in een ZFS mirror staan.

Beide pools worden offsite incrementeel gebackupped met Crashplan.

Moet dus wel erg raar lopen voordat ik data kwijt raak.

Overigens wel een wijze les geleerd: koop nooit harddisks van dezelfde batch voor je hele array. Als ze gaan falen doen ze het meestal allemaal tegelijk. Ik koop nu meestal disks per 2 bij verschillende retailers, verschillende merken en verschillende series (indien mogelijk).
Als we toch aan het opscheppen zijn :P

Ik draai een ZFS Z3 11x18TB server die nog steeds op freenas draait en ik nog moet upgrade :+

Gebruik hem voor media opslag maar ook iscsi voor op me desktops via 10Gb fiber. In zo geval is me isci snellen dan een echte hdd in me computer.

Backups doe ik sinds kort eindelijk op LTO5 tapes en maak dubbele backups die offsite gaan bij familie.

[Reactie gewijzigd door AndreStarTrek op 20 oktober 2025 10:20]

Heb zelf nog een oud paard, puur voor archief, 225x 600GB
Voor tapes ben ik ook nog actief op zoek naar een oplossing.
Als hobbyist en iemand met voldoende ruimte ben ik namelijk op zoek naar een tape robot waar je in kan staan
De Seagate Ironwolf Pro 24 TB (o.a) heeft idle een geluidsniveau van 20 dB en in gebruik van 26 dB. Dit is de stilste van alle grote HDDs en tevens beschouwd als de beste lijn HDDs.

Als je bang bent voor dataverlies, dan kun je beter een parity-drive instellen en zelfs dan, als je drie 8 TB HDDs koopt in plaats van één 24 TB HDD, dan is de kans ook drie keer groter dat een HDD faalt.

Ik meen dat de failure rate bij moderne grote HDDs minder dan 0,5% is overigens, dus zeker met een parity drive heb je niks om je zorgen over te maken.
4x 8TB is in RAID5 24TB, wat hetzelfde is als 2x een 24TB in RAID1, maar dan langzamer. De Ironwolf Pro 24 TB in RAID 1 kost je 1050 euro. Dezelfde Ironwolf Pro 8TB in RAID5 kost 828 euro. Ruim 200 euro goedkoper, betrouwbaarder en sneller.
RAID 5 is zo snel als de meest trage in de set. Het enige voordeel is dat met meerdere kanalen je meerdere drives gelijk kan schrijven of lezen. Maar de vraag is, wat al je data kleiner is dan je stripe. Best wel een hoop overhead.

Snelheid met RAID is beperkt tot type drive en de snelheid van de individuele drives.

[Reactie gewijzigd door WargamingPlayer op 19 oktober 2025 19:44]

Ho ho. Je chassis voor 4 is ook ongeveer €200 duurder. Plus je energieverbruik is hoger. TOC is niet lager met meer drives. Eerder hoger.
Die twee extra HDDs verbruiken zo'n 14 watt stroom bij elkaar per uur, 14 watt x 24 uur x 365 dagen / 1000 = 122.5 kWh = €30-€35 extra per jaar aan stroomkosten. Dus als je die 4 HDDs 6-7 jaar houdt, dan ben je alsnog duurder uit en tevens maakt het meer geluid bij elkaar en is slechter voor het milieu omdat je meer stroom verbruikt en omdat je nu materialen voor 4 hdds nodig hebt ipv 2. Daarnaast is de kans dat een hdd faalt ook tweemaal zo hoog omdat je tweemaal zoveel schijven hebt.

Anyway, als ik in het Unraid OS, 7 hdds heb en 1 daarvan als parity schijf inzet, dan is dat ook voldoende. Niet nodig om een hele hdd te mirroren.
Als je meerdere schijven je hebt, is de kans dat ze ze samen uitvallen veel kleiner... :)
En maak dat je een systeem hebt waarbij er minstens 3 moeten kapot gaan eer je in de shit zit, nu RAID 6 voor zover ik weet, maar dan hou je nog geen rekening met het bestandssysteem en andere technologie tegen dataverlies.
Zie je NAS ook maar als een halve back-up, er kan van alles mis gaan.
Dit noem ik een goed inzicht. Je kunt nog zo'n prachtige NAS hebben draaien; fikt het huis af dan ben je alles kwijt. Denk ook aan natuurlijke factoren zoals bliksem of stroomuitval. Het offsite bewaren van je gegevens is altijd slim, maar het kan nog beter: neem 2 onafhankelijke clouddiensten in armen. Hier synchroniseer ik alles via OneDrive en maak ik back-ups op Googledrive.

En ja het is weldegelijk on topic want dat gebeurt ook op harde schijven daar. Daar is het waar harde schijven floreren want je maakt een back-up op een gegevensdrager waar anderen verantwoordelijk voor zijn in een groot dataserver. Hun hebben hun naam groot te houden en zit het wel snor.

Ja, maar op een cloudopslag kunnen anderen zien wat jij opslaat... Dit is helemaal geen probleem want ik upload grote gecomprimeerde en versleutelde datamappen met een sterk wachtwoord. Dit kan even simpel met gewoon 7-zip. Het geld dat cloudopslag kost is een schijntje vergeleken met zelf in de weer zijn met tapes en dergelijke. Het offsite bewaren heeft als nadeel dat je discipline moet hebben om het in goede banen te lijden. Zou OneDrive ineens verdwenen zijn dan heb ik de data nog op de PC staan en raak ik in het ergste geval voor 1 werkdag aan data kwijt. Op moderne systemen is het uploaden en comprimeren in no time gedaan.

Harde schijven zijn nog langena niet dood en die markt is springlevend :)
Zou ik kunnen doen maar mijn data is niet belangrijk genoeg, het is meer uit handigheid.
Al zou ik sommige foto's wel missen, maar de rest is, op een paar honderd documenten na, gewoon leuk om te hebben.
Als je meerdere schijven je hebt, is de kans dat ze ze samen uitvallen veel kleiner...
Tenzij je dus net een slechte batch hebt. Of een batch die eigenlijk al 5 jaar aan uren heeft verzameld. Dan is de kans dat ze er alle drie uitklappen gigantisch.
Zie je NAS ook maar als een halve back-up, er kan van alles mis gaan.
Een NAS an sich is géén back up.
En maak dat je een systeem hebt waarbij er minstens 3 moeten kapot gaan eer je in de shit zit, nu RAID 6 voor zover ik weet,
Vziw is dat nog steeds 2
Neen 3. als er 2 sterven kan je je array nog herbouwen. Ik heb het hier al genoeg meegemaakt met mijn brak NASje dat ik met 9 schijfjes van 500 GB en software RAID via OpenMediaVault en voorheen XPEnology soms gebruik.
Sinds ik een ander 2de-hands moederbordje heb, draait het trouwens bijna zonder fouten, ervoor was er altijd wel een schijf die aan het tikken was waarvan SMART op een andere pc zei dat die 100% in orde was.
Oh op die fiets. We bedoelen idd allebei 2 drive fault tolerance.
Je halt 2 dingen door elkaar. Data verlies kun je oplossen door een backup strategie toe te passen. Bijvoorbeeld 3-2-2, 3 backups op 2 verschillende type opslagdragers en gescheiden van elkaar (niet in je zelfde huis).

parity en raid zijn puur om je uptime te verhogen.

data zoals Linux isos behoeft in principe geen backup, want kun je in van het internet halen of opnieuw rippen.

Je kan best 2 x24tb in mirror hebben om te voorkomen dat je 24tb moet downloaden van backblaze (je backup).
RAID1 als je zoveel belangrijke data hebt. En je hebt hier geen last meer van. Als je dan je kapotte schijf vervangt ie alles mooi sequentieel kopiëren. Weinig stress op die manier. Het probleem dat je beschrijft heeft dan ook niets met de capaciteit te maken, maar met de complexiteit van RAID5 of gelijkaardige RAID vormen.

Een andere manier om dit iets of wat tegen te gaan is geen 2 schijven van dezelfde batch kopen. Liefst 2 verschillende merken. Bedrijven als backblaze doen dat ook. Verschillende merken en batches mengen zodat je niet ineens een resem aan uitvallende schijven hebt.

[Reactie gewijzigd door BlaDeKke op 19 oktober 2025 12:51]

HD's zijn gebouwd om permanent te draaien. Hoeveel tijd daarvan wordt besteedt aan lees en schrijf acties doet er dan niet toe. Juist regelmatig stoppen en opstarten verkort de levensduur.

Het geluid wordt veroorzaakt door de koppen. Bij grotere drives zijn er meer platters en meer koppen. De massa die dan telkens verplaats moet worden is dan groter en dat geeft dus meer lawaai. Het is vooral een contactgeluid. Je drive tussen rubbertjes plaatsen maakt hem aanzienlijk stiller.
Het geluid van HDDs is echt een reden voor mij om er geen meer te stoppen in mijn desktop PC. De 8TB Toshiba HDD die ik heb maakt belachelijk veel lawaai, zelfs idle. Zoveel zelfs, dat ik hem niet meer aansluit en hij gewoon dood in m'n case zit.

Dit argument wordt weinig genoemd.

Uiteraard is het gebruik voor servers / NAS waarbij ze niet in je woon- of slaapkamer staan een heel ander verhaal.

[Reactie gewijzigd door Vibonacci op 20 oktober 2025 12:58]

Grappig om te lezen hoe anderen die schijven nodig hebben en gebruiken. Het verbaaste me ook dat er al in 2017 zoveel naar 4TB schijven gekeken werd. Persoonlijk ga ik volledig tegen de trend in, ik heb alleen maar minder data. Ik bewaar minder en zelfs fotos en videos zoek ik tegenwoordig uit. Van de 10000 fotos van mijn gezin is zeker een kwart eigenlijk niet boeiend. Waarom bewaren? Series en films heb ik niet meer digitaal. Waarom bewaren? Allerlei downloads, waarom bewaren? Ik doe er niks mee. Ik snap dat anderen bijv hobbyfotograaf zijn etc, maar ik doe het met minder. Ik denk dat voor mij ongeveer 150GB alle belangrijke data bevat. En dat bevalt mij prima.
Precies dit, waar gebruikt men al die opslag voor? Bij mij is het nog erger, alles staat id cloud, en dan nog is dat niet veel. Ik weet, het is vloeken in de kerk, die cloud.

[Reactie gewijzigd door Piet54321 op 19 oktober 2025 09:46]

Mijn vader heeft inmiddels drie externe 8TB hdd's voor het bewaren van elke foto die hij ooit heeft genomen. .NEF bestanden kunnen oplopen tot in de honderden megabytes per stuk, waardoor die opslag aardig snel vol raakt. Het grootste deel past nog wel op één van die schijven, maar hij maakt backups van backups.
Waarom zou je het in zulke enorme bestanden bewaren? Of gaat hij foto's van 10 kat geleden nog uitprinten op A0 en dan nog...

Ik had een collega die ook elke vakantie 2000 foto's had en allemaal in raw bewaarde en zo een enorme zee aan data creërde. Vervolgens was het zoveel dat hij er nooit meer naar keek want was geen doorkomen aan. Wat moet je met 30 foto's van je kind op een brug, dan 25 van een bootje, bijna allemaal gelijk maar straks gooi je per ongeluk de mooiste weg....

Uiteindelijk toch maar gaan uitzoeken en compressie overheen gegooid want hij zag ook wel in dat jij ze toch niet ging afdrukken op poster formaat.
Waarom zou je het in zulke enorme bestanden bewaren?
Waarom niet? Je geeft 100den, 1000den euro's uit aan een leuke camera, lenzen, accessoires,... steekt uren tijd in je hobby om je foto's dan op te slaan in een gecomprimeerde JPG omdat je geen geld wil uitgeven aan een grotere HDD??

Ermee eens dat 30 identieke versies bewaren van hetzelfde onderwerp niet hoeft, maar de mooie unieke shots die je wel houd hoeven toch echt niet gecomprimeerd te worden met de prijzen van opslag.
Ik bewaar ook alle foto's vcan mijn Canon in het originele ruwe formaat, omdat ik graag de ultieme kwaliteit wil bewaren. Na een jaar bewerk je ze meestal niet meer, maar waarom zou je het weggooien? Zoveel kost opslag tegenwoordig niet meer.

Wel zoek ik foto's uit en gooi ik onscherpe foto's, waareloze composities en duplicaten weg. Verder markeer ik de echt goede foto's en plaats die in een album, zodat je er ook ooit naar terug kan kijken. Onze Google Hub toont al deze albums en het is heel leuk om ook foto's van 10-20 jaar terug te zien. Door ze goed uit te zoeken blijft het ook leuk en kan je foto's ook presenteren aan familie/vrienden, zonder ze te vermoeien met een te lange fotosessie.

Overigens heb ik wel eens een 5 jaar oude foto later gebruikt om af te drukken op fotobehang. Dan is een goede kwaliteit echt prettig. Hoe beter het bronmateriaal, des te beter kan je het bewerken.
Precies, jij zoekt ze goed uit, dat was mijn punt.
Waarom maak je 30 foto's van iets om ze vevrvolgens niet te gebruiken? Met Photoshop is het mogelijk deze automatisch goed aan elkaar te plakken om zo een foto van veel hogere definitie te krijgen. Dit kan vervolgens worden verkocht als stock foto. En, zoals hierbeneden werd aangegeven, .NEF is Nikon's RAW format, wat grote bestanden oplevert.
Het gaat zo hard niet meer, maar welke resolutie zouden monitoren/tv's over 20 jaar hebben? 16K? Dan toch fijn als je de selectie mooiste foto's wel in de hoogste kwaliteit bewaard hebt!

Ik heb er spijt van dat ik als tiener niet meer geïnvesteerd had in dure geheugenkaartjes voor mijn 3,2MP camera van €460 van destijds. In plaats daarvan heb ik om ruimte te besparen sommige foto's maar in 1MP geschoten zodat ik meer foto's kon maken op vakantie. |:(
Ik zou jouw collega kunnen zijn.

Ok, ik probeer na een vakantie wel te filteren door mijn foto's om niet te veel duplicaten te bewaren, maar vaak loop je er toch tegen aan dat je meerdere vergelijkbare foto's hebt waarvan er niet één duidelijk mooier is dan de andere.
Dan kun je natuurlijk zeggen dat het niet uitmaakt welke je bewaart en een willekeurige bewaren en de rest weggooien, maar ik heb zelf besloten dat ik beter slaap als ik ze allemaal bewaar, zodat ik later altijd nog mijn definitieve keuze kan maken. (Als het me meer dan 3 seconden kost om te beslissen of ik een foto weg "mag" gooien, dan bewaar ik hem.)

Het wordt ook niet makkelijker nu er ook nog foto's van verschillende telefoons bijkomen. Vroeger waren die geen alternatief voor DSLR foto's, maar tegenwoordig zijn die vaak ook goed genoeg, zeker sinds ook de telefoons RAW ondersteunen.

Ik heb voor mijn foto's een - jawel - 4 GB HDD en die is ruim halfvol, dus ik schat dat ik nog wel een decennium vooruit kan. Tegen die tijd zijn de 8 GB SSDs hopelijk wel betaalbaar.
Honderden? Welke camera is maakt zulke grote foto's?
Een Nikon. NEF is Nikon Electronic Format RAW-afbeeldingsbestand.
Ik bedoel welke? Mijn d750 produceert nefs van ongeveer 25MB max.
Heeft er waarschijnlijk mee te maken hoe de NEF files worden opgeslagen; ongecomprimeerd, gecomprimeerd zonder kwaliteitsverlies of gecomprimeerd. E.e.a. zal ook nog per camera verschillen, ik weet niet of jouw camera vergelijkbaar is met diegene die @Shoarmadad aanhaalt.
De grootste censoren van Nikon met zo’n 50mpixels aan boord zullen bestanden tot ongeveer 100mbit produceren. In de honderden zal je niet gaan. Tenzij je ze als Photoshop of tif formaat en 16bit opslaat, en eventueel met meerdere aanpassingslagen dan wel. Maar een pure .nef bestand zal niet in de honderden mb’s lopen.
50 mega (M) pixel @ ~3 bytes/pixel (mogelijk meer indien de sensor meer data genereerd per pixel — hier ga ik uit van 8bit elk in r, g, en b) geeft 150 Megabyte (MB) aan data.

Da's 900 Mb (megabit), ook bekend als 900.000.000.000 mb (millibit)

De website van Nixon geeft aan dat sommige van hun digitale cameras zowel 12 als 14 bits data kunnen produceren. Met dat in elk RGB kleurkanaal, levert dat voor een enkele foto 262,5 MB aan data op voor een enkele foto (50Mpixel * 14 bits * 3 kleurkanalen / 8 bits/byte), en 225 MB voor de 12-bits variant.
Precies dit, waar gebruikt men al die opslag voor?
Mijn GOG-com bibliotheek alleen al is al 2.6 TB; en ik weiger om die enkel en alleen bij GOG.com te laten staan. Ik heb er zelf 2 kopieën van. Dan heb ik het niet eens over muziek (zelf geripte CD's naar FLAC), van rond de 600 GB, en foto's in RAW-formaat. Ik heb wel een kleine 4 TB aan data die ik actief gebruik. (Niet constant natuurlijk, maar als ik bijvoorbeeld een spel ga installeren en GOG.com heeft geen nieuwere update dan die uit mijn eigen downloads, dan installeer ik die vanaf de backup-schijf.)

[Reactie gewijzigd door Katsunami op 20 oktober 2025 11:33]

Mijn GOG.com bibliotheek is nog veel groter, al zou ik niet precies weten hoe groot, want ik heb er geen aparte map voor (ik maak ook van Steam- en andere clients soms backups van de gamebestanden om ze te kunnen herinstalleren zonder opnieuw te downloaden). Maar alle game installatie-bestanden die ik bewaard passen zijn nu meer dan 6 TB en dan heb ik er al voor gekozen bepaalde games niet te bewaren.

Eigenlijk zou ik van game installatiebestanden meerdere versies willen bewaren: het GOG Preservation Program heeft updates gemaakt voor veel oude games om ze aan te passen zodat ze 'beter' op moderne systemen draaien, maar soms breekt dat juist compatibiliteit door voor een bepaalde specifieke oplossing te kiezen (zoals Dragon Age Origins beperken tot 2 cpu cores wat zeer nadelig is voor cpu's met heel veel cores, die an sich niet zoveel capaciteit hebben) dus zou ik van al die games liefst ook de 'pre-preservation' versies bewaren, maar ik heb geen ruimte om van met name de grote games meerdere versies te bewaren.

Ik zie er echter tegenop om al mijn harde schijven te vervangen door grotere (ik bewaar alles dubbel als backup naast ook op mijn PC zelf, dus meer bewaren betekent 3x de grootste schijf vervangen door een nog grotere, inclusief de interne). Dat kost nogal wat, zowel uit financieel als uit milieu-oogpunt als uit tijdsinvestering om alles over te zetten.

[Reactie gewijzigd door FairPCsPlease op 20 oktober 2025 06:30]

Gelukkig ga ik niet zo ver dat ik meerdere versies van 1 spel wil bewaren.

Ik heb besloten dat ik geen spellen meer ga aanschaffen van vóór 2010, ook niet als het klassiekers zijn, als ik ze niet al heb. Ik ben vaker terug gegaan naar oudere spellen (2005, 2000) omdat het 'klassiekers zijn die je gespeeld moet hebben', maar als het spellen zijn waar ik geen nostalgische binding mee heb, dan is het sentiment al snel: 'Wat -is- dit voor onspeelbare crap?' Veel spellen op een hedendaagse monitor gewoon niet meer te doen, en mods / texture-mods en upgrades maken die spellen vaak onstabiel.

Op het moment ben ik bezig met een Baldur's Gate 1 en Icewind Dale 1 run (respectievelijk 75% en 85% compleet), gebruikmakend van de originele versie met een minimum aantal mods. Als ik daar doorheen ben, zal ik deze spellen waarschijnlijk nooit meer spelen. (Ik speel deze af en aan al ruim 25 jaar.) Mocht ik me ooit bedenken, dan pak ik wel de enhanced versions (met de nieuwe characters eruit geript) om ze beter speelbaar te maken, want die heb ik ook.

Met andere woorden: ik speel nog 1x door de oude spellen heen waarmee ik nostalgische binding heb, en dat is het dan. Dan zie ik daarna wel wat ermee gebeurt, maar ik zie me niet tot mijn 70ste spellen uit 1998-2005 spelen.
Ik heb Baldur's Gate 1 van voor tot achter heel veel keren gespeeld, eerst met Tutu en daarna als Enhanced Edition. Heel veel 'quality of life' verbetering, die het spelen prettiger maakte. Maar het zijn juist de nieuwere games van de laatste 10 jaar die veel ruimte op harde schijven innemen, als je backups van de installatiebestanden maakt.
Maar het zijn juist de nieuwere games van de laatste 10 jaar die veel ruimte op harde schijven innemen, als je backups van de installatiebestanden maakt.
Vertel mij wat. Pasgeleden had ik bij GOG 4 updates staan en de complete downloads van die 4 spellen waren ruim 300 GB.
Backups van de laptops, data, NAS. Je hebt nooti teveel opslag.
Cloud is, zeker voor consumenten, geen garantie dat de data niet verloren kan gaan. Het is een best effort service. Zelfs als b2b gebruiker moet je zelf vaak redundantie inregelen. Als consument is cloud leuk om via diverse devices bij je data te kunnen, maar als het belangrijke data is moet je daar echt iets meer voor regelen.
Waarom uitzoeken? Gewoon bewaren, en een nieuwe schijf kopen als de huidige vol zit is beduidend minder werk... Dus het hangt er maar net vanaf of je meer tijd of meer geld hebt.
Waarom uitzoeken? Gewoon bewaren, en een nieuwe schijf kopen als de huidige vol zit is beduidend minder werk... Dus het hangt er maar net vanaf of je meer tijd of meer geld hebt.
Het 'bladeren' door fotos die uitgezocht zijn vind ik leuker dan bladeren door fotos waarvan een deel niet boeiend is of dubbel is. Vaak maak ik veel fotos tegelijk, maar ook van de kinderen die op dat moment leuk zijn. Maar 100 gekke bekken doet niet zo veel, 10 per jaar is meer dan genoeg :+

Het zorgt er verder voor dat mijn data compact blijft. Dat maakt backups snel en ik kan zelfs mijn telefoon nog als extra apparaat gebruiken. Ik hou van programmeren, maar hoe ouder ik inmiddels wordt hoe meer ik weg wil blijven van de digitale wereld. Niet alleen op het gebied van fotos, maar alles. Ik probeer ook minder fotos te maken en uberhaupt meer te genieten door er te zijn ipv achter een lens te kijken. De fotos die ik wil maken mogen wat mij betreft iets voor me betekenen. We gaan bijvoorbeeld wel vaker naar een dierentuin, maar ik heb het inmiddels wel afgeleerd om van alle dieren fotos te maken. Wat moet ik met tien of meer mappen met nagenoeg dezelfde fotos.. Tijger in 2020. Tijger in 2022. Andere tijger in 2023.. het doet me niet zoveel. Ik moet er wel bij zeggen dat de kwaliteit ook niet perfect is. Ik maak altijd fotos met de camera die ik bij me heb: mijn telefoon. Op een gegeven moment heb ik het meeste wel gezien. En het is op dat moment wel leuk om die tijger erop te zetten en dat even naar mijn moeder te sturen met een babbeltje erbij. Maar daarna gaat ie weg.

Ik was in het verleden best wel een hoarder, iedere serie bewaarde ik, iedere film etc. ik downloade zelfs de blurays die ik had voor vakanties. Maar ik deed er al jaren niks meer mee en toch bleef het knagen dat ik er wat mee moest doen. Het blijf staan op een todolijst in mijn hoofd. "Map X nog uitzoeken", "Serie Y is niet compleet", "Gedownloade inspiratieafbeeldingen beter indelen". Nu is het gewoon weg. De downloads map op mijn laptop is leeg. Bureaublad heeft maar een paar icoontjes. Totaal anders dan 10 jaar geleden en ik vind het heerlijk.
Van de verschillende reizen en mooie momenten maak ik een selectie, een album in mijn foto album folder. Soms zelfs een papieren album. Daar blader ik vaker doorheen, digitaal of analoog. Maar er zijn toch ook altijd een hoop leuke foto's die de selectie van het album niet halen.

Daarom blijven alle originele foto's netjes per jaar, maand en reis, allemaal ergens opgeslagen staan. En daar zitten ook veel slechte foto's bij. Maar het nadenken bij elke foto of hij slecht genoeg is om te verwijderen, dat zou me gigantisch veel tijd kosten elk jaar. Veel beter om alles gewoon te laten staan, en elke 5-10 jaar een grotere schijf te kopen. De oudere kleinere schijf word dan een van de vele back-up schijven.

En binnenkort kan een lokaal draaiende AI nog eens mooi door alle foto's heen zoeken, en er vast mooie dingen mee doen.
Ja ik had ook een mp3 verzameling op mijn hade schijf staan maar na lang scrollen en kijken toch maar weggedaan want het werd bijna nooit gebruikt en als ik muziek wilde hebben dan zet ik youtube aan.

format e:\ weg ermee


En ik heb er tot nu toe nog geen spijt van gehad.

[Reactie gewijzigd door rjmno1 op 19 oktober 2025 22:25]

Grappig, aan de ene kant wordt op dit forum kritisch gedaan richting grote hardwareleveranciers die onnodige hardware produceren maar als het iets is waar we zelf invloed op hebben maakt het niet uit om nog meer hardware te kopen.
Met harde schijven is er sowieso een onderhoudsstap. Ze hebben een eindige levensduur, zeker als je NAS of server 24/7 aan staat.

Wanneer je bij die onderhoudsstap vervangende schijven zoekt dan is de economische grootte in de regel groter dan de schijven die je moet vervangen. Groei van opslagcapaciteit kan dus gewoon worden verwerkt in je lopende onderhoud.

Voor mijzelf sprekende haalt mijn behoefte aan dataopslag deze groei van de economische drive grootte niet in. Groei in dataopslag hoeft dus niet per se het kopen van "meer" hardware te betekenen. Maar dit is natuurlijk n=1 :)
Op fotovlak ben ik wel een hoarder. Ook al zijn er heel wat technisch niet interessant, ze zijn goed gecatalogeerd en we kijken er regelmatig naar als we het over een bepaalde periode of activiteit hebben. Soms denk ik wel eens dat er wel een deel weg zouden kunnen maar het zou een enorm grote klus worden.
En omdat het zo'n grote klus is stel je het maar uit, en zo groeit de klus, en de datablob ;) Dan is een HDD erbij goedkoper, het is tenslotte geen werk...
Ben het hier volledig mee eens... En die bewaar ik dan nog in de cloud. Geen omkijken naar, en makkelijk opzoekbaar en opvraagbaar van overal.
Je weet dat je geen garantie hebt dat data niet verloren kan gaan?
Ik raak thuis al alles kwijt... het zit veiliger in de cloud dan :p

En dit gaat over privé zaken toch. Waarom zou het dan erg zijn die kwijt te zijn.
Ik weet nog dat ik iets van 20 jaar geleden een Lacie externe HDD van 400GB had gekocht, voor rond de 500,- euro. Was bijna zo groot als een baksteen en kwam met een eigen voeding. Dat was toch wel "lux" voor die tijd. Als je naar de mogelijkheden en de prijzen nu kijkt, is het echt snel gegaan qua technologie.
Zeker, mijn eerste harde schijf was voor mijn Commodore Amiga rond 1989; 500 gulden voor 20 Mb. Klinkt absurd nu, maar op dat moment was dat even grote stap vooruit. De winst in snelheid en opslag was enorm ten opzichte van de diskettes die toen gangbaar waren
Mwoah, betaalde ooit 1498 gulden voor een 20 MB SH204 voor de Atari ST.... ;)
En het kan nog "gekker" : Fl 2000 voor een 5 MB schijf.
Klopt een vriend van mij die had ook een amiga en alles werd gedaan met de opstartbare 3,5 inch diskettes.

Met name de spelletjes die we erop speelden.

[Reactie gewijzigd door rjmno1 op 19 oktober 2025 23:03]

In de tijd ook aan overkill gedaan, in mijn Pentium 133 MMX uit 97 of 98 stak een HD van 3.2 GB die meer dan 12.000 BEF (300 euro) kostte en dat ding was veel te groot want Windows 95 nam amper 100 MB in. Er konden heel wat spelletjes op maar dat was het dan ook.
ik had vroeger een 486dx2 66 mhz met een harde schijf erbij van 40 mb.

Als ik dos 6.2 en windows erop geinstalleert had was die schijf bijna vol.
Vreemd, dat was ook de tijd van de MP3-tjes. Nou ja, voor mij, want ik zat toen op de uni met glasvezel. Arme /tmp, de admins werden er gek van :P
Ik ben IT gaan studeren in 98 en was een van de enige sukkels daar die nog met een 56k modempje zat, ik heb daar meet blootfoto's (scans) dan MP3's mee binnengehaald via mIRC dan met Napster want dat was echt een half uur wachten, gezien de upload bij sommigen ook redelijk kut was, behalve dan bij knakkers die het geluk hadden in een stad te wonen waar Telenet was uitgerold en men niets van controle op opladen deed qua snelheid of volume, dus sommigen draaiden vlot open FTP'servers vol met warez... :D

En het enig wat we hadden was ZIP-drives, 100MB op een schijfje, woehoe! Nog via de parallelle poort verbonden, fabelachtige overdrachtsnelheden!

Als ik besef hoe veel geld ik toen vergooid heb aan hardware, telkens makkelijk 1200 euro voor een beetje PC die ik zeker om de 2 jaar verving, dan nog een bijpassende CRT van 300-400 euro en HP CD-branders die brak waren voor 300 euro toen ze uitkwamen.

En we hadden enkel Windows op school, helaas. Ook wel een gedeelde tijdelijke map, maar als je daar mp3's of illegale software op parkeerde, had je het gegarandeerd aan de stok met iemand want die waren onder jouw gebruikersnaam aangemaakt.

[Reactie gewijzigd door Wim Cossement op 20 oktober 2025 20:38]

Die Lacie 400gb draait hier nog steeds :)
Damn, na al die jaren ... vrij hardcore van je :*)

Had pas later door dat die 400GB twee HDD's van 200GB waren in een RAID config ... die Lacie (des tijds) kwam in een mooi blauwe omhulsel, had het net nooit geopend.
Het geruststellende gereutel van een harde schijf vertelde je precies hoever je pc was in het opstartproces.
Zeker nog nooit een Kalok schijf gehoord? Dan had je het idee dat in de schijf een slager iets groots aan het hakken was. Overigens kan je vandaag de dag zowel in hardware als software de HDD sound bij een SSD simuleren. HDD Clicker - Serdashop
Seagate Quantum bigfoot anyone? 5,25" en wat een teringherrie.
Quantum was zijn eigen merk, Seagate weer een ander. En ja, die herinner ik me zeker nog, die waren erg goedkoop (en traag) voor de hoeveelheid opslag.
Toen ik erop zocht kwam ik bij een Seagate site uit die de PDF met specificaties had 🤷🏼‍♂️
Ah! Quantum is overgenomen door Maxtor, en die zijn weer overgenomen door Seagate later, dat zal het wel verklaren.
Die heb ik destijds ingebouwd in de computerwinkel ja. Was echt waardeloze rommel. Als we een doos binnen kregen dan was 10% zo out of de box al DOA (kapot). Het was zo erg dat we ze moesten testen voor we de klanten gingen bellen dat we eindelijk de onderdelen voor hun bestelde PC binnen hadden want we hadden te vaak teleurgestelde klanten als er toch niet genoeg werkende waren.

Het enige goede eraan was dat je met die schijf de speling uit die goedkope computerkasten van die winkel schroefde.

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 19 oktober 2025 17:01]

Mijne heeft het toch wel een aantal jaren gedaan, maar kreeg wel al vrij snel restricties over "computer tijden" vanwege de jongere kinderen in huis....
Die was niet best. Ik heb ook nog een Raptor liggen (10k schijf met machnetisch verplaatsbare heads voor versneld zoeken, i.e. een enterprise-SSD in consumenten formaat met dezelfde enterprise level herrie. Was wel een goede schijf verder, maar mijn god wat een herrie.
/nostalgie :)

Letterlijk en figuurlijk 'BigFoot' _/-\o_
Kalok, wat een meuk was dat. JTS kon er ook wat van qua herrie en betrouwbaarheid
Goeie oude tijd....
Kalok, Kalok, Kalok.....
Kalot
Kapot
-----
;)

[Reactie gewijzigd door LooneyTunes op 19 oktober 2025 10:07]

Leuk artikel. Net een NAS geïnstalleerd en kon maar geen schijven kiezen door al het recente “gedoe” met firmwares. Langer naar schijven gezocht dan naar de NAS.

Uiteindelijk de NAS begonnen met 2 X 4 TB SSDs, meer dan genoeg voor mijn belangrijkste data, nu en in de toekomst. En heerlijk snel, voor applicaties en data. Mocht een ssd ooit falen dan is de array ook supersnel hersteld met een nieuwe.

Pas na twee maanden alsnog twee harde schijven geplaatst (12 TB, ik kwam van 4) vooral voor een extra incrementele backup zodat ik ook bestandswijzigingen kan terugdraaien. Schijven staan meestal in slaapstand. Maar wat een gepuzzel rondom betrouwbaarheid, geluid en SMARTwaardes.
Interessant. Welk gedoe met firmwares bedoel je? En op welke schijven ben je uitgekomen?
Dat smartwaardes worden overschreven om gebruikte schijven als nieuw te verkopen. Van het ene merk is dat te achterhalen. Bij het andere merk niet. Uiteindelijk gekozen voor Toshiba MG09 schijven. 5 jaar garantie, online gecheckt en volle 5 jaar staat.
Hier inderdaad ook gedaan, maar ik heb 4x2TB (dat was 5 jaar terug prijstechnisch de meest gunstige configuratie als ik voldoende opslag wilde). Ik vind het echt fijn, want de NAS is een heel stuk stiller en een heel stuk sneller. Maar daarnaast ook veel betrouwbaarder. De SSD’s hebben nog zo’n 70% lifetime over, dus zolang er elektronisch niks defect raakt kunnen ze prima nog eens 5 jaar mee.

Door het lagere stroomverbruik en doordat er minder vervangingen buiten garantie nodig zijn, verdienen ze zichzelf nog grotendeels terug ook, misschien zelfs volledig.
Waar komen al die exabytes aan opslag terecht, als we onze pc's (en laptops natuurlijk) primair met ssd's uitrusten? Het logische antwoord zou dan ook netwerkopslag moeten zijn, of dat nu een nas of een privéserver is.
Komt bekend voor.
Mede gezien de populariteit van die 4TB-categorie – en de opkomst van 8TB – denk ik echter dat menige hdd-platter in een nas verdwijnt. Daarin wil je immers drives die een uitstekende prijs-prestatieverhouding hebben en dat hebben de grootste modellen notoir niet. Nieuw is altijd duurder en 'volwassen' modellen hebben ook in de uitermate volwassen hdd-wereld niet alleen die prijs-prestatie, maar ook het vertrouwen. Als je een harde schijf als back-up gebruikt, wil je immers hdd's die zich bewezen hebben. Van oudere drives zijn veel statistieken en ervaringen bekend, bijvoorbeeld van Backblaze, waar dat bij nieuwere modellen nog moet groeien. Misschien zit er in je achterhoofd ook wel: als een kleine schijf vol met data het begeeft, ben je 'maar' 4TB kwijt, maar als zo'n spiksplinternieuwe 20+TB-drive stukgaat, ben je een stuk meer data kwijt.
Soms is de data niet zoveel waard, maar heb je gewoon veel capaciteit nodig. Neem bijvoorbeeld een mediaserver. Met redundantie en tijdige vervanging zal een array niet snel de geest geven (lage kans). Als dan toch de data verloren zou gaan dan is het niet het einde van de wereld, want het gaat "slechts" om media die in het uiterste geval grotendeels of volledig opnieuw opgehaald kan worden (lage impact). Dat zorgt ervoor dat het risico niet heel groot is. De foto's van je eerstgeborene kan je beter niet (enkel) op die disken zetten. ;)

Een tijdje geleden heb ik nog een 6x4 TB array via een in-place upgrade vervangen met 6x16 TB m.b.v. ZFS. Ging prima. Op naar de volgende (betaalbare) upgrade. :)

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 19 oktober 2025 07:17]

Maar het probleem met die hele grote schijven is wel ook dat ze niet echt sneller worden en als je je array moet rebuilden dat dat dus evenredig langer duurt. Dat verhoogt ook weer de kans dat een van de andere schijven tijdens die rebuild de geest geeft en dan ben je wel alles kwijt (als het niet ook elders staat).

Daarnaast... Die grote schijven zijn zo duur... Wie heeft er nou echt 100+ TB nodig in een array en geeft daar wel even een paar duizend euro aan uit? Ik denk dat dat de grootste rem is, de prijs per TB zakt gewoon maar langzaam en meer geld uitgeven voor meer capaciteit houdt bij de meeste mensen toch ook vrij snel op.
Maar het probleem met die hele grote schijven is wel ook dat ze niet echt sneller worden en als je je array moet rebuilden dat dat dus evenredig langer duurt.
Met ZFS in een RAID1+0-configuratie valt dat wel mee. Een beetje 16 TB disk leest en schrijft 250 MB/sec. Dat is ongeveer 18 uur aan werk al zou een volle disk vervangen worden en minder tijd als er minder data is om te herstellen. Dat klinkt als een lange periode, maar het is niet alsof het array in die tijd niet bruikbaar is of dat ik constant naar een scherm moet staren. :+
Daarnaast... Die grote schijven zijn zo duur...
De disken die ik heb kon ik in een aanbieding kopen (16 TB voor 166 EUR/stuk, dus met verzending in totaal ongeveer 1000 EUR). Ze zouden "refurbished" zijn. Dit betekent in dit geval dat ze al een tijdje op de plank liggen, maar dat er verder niets mis mee is. Zelfs de Seagate test om te kijken of dit sjoemeldisken zijn gaf een goed resultaat. Dat is een prima prijs per GB/TB.

Het is natuurlijk ook hobby. Sommigen geven duizenden euro's uit aan postzegelverzamelingen, treinenbanen of LEGO. Ten opzichte van dat is dit relatief goedkoop en bijzonder functioneel (voor mijzelf en naasten). :)

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 19 oktober 2025 07:09]

Precies :-) Hier staat al jaren een DS1517+ met expansion unit en 10x 10TB die inmiddels ~70% vol is. Met name door een inmiddels flinke film- en seriebibliotheek die we opvissen uit de zeven zeeën. In de base unit draaien nog steeds de originele WD Purple schijven en in de Expansion units draaien gerefurbishte HGST Ultrastars die ik voor ~€100,- de stuk op de kop kon tikken.

In de maanden na aankoop van die laatste disks heb ik twee schijven moeten vervangen, maar sindsdien draait de boel stabiel. Rebuilden (Synology Hybrid Raid) duurde dan een dag of 3.

Naast "voor de leuk" werken we ook vanaf de NAS. Hij is daarvoor gepimpt met een PCIex 10Gbit kaart en extra geheugen. De belangrijke data staat dan in sync met wat SharePoint sites (géén immutable backup) en een backup op een flinke externe USB schijf.

De NAS wordt al wel oud. Zo begint de arme Intel Atom soms wat te zweten bij de transcoding in Plex als de TV te lui is om het zelf te doen.

Misschien in de komende jaren eens kijken voor een machine met vier grote disks en courantere hardware.
Verschillende merken HDD in raid, is synology daar voldoende vergevingsgezind voor?
Toen ze erin gingen werkte het prima. Bovendien heeft Synology die gekke limitering weer teruggedraaid voor alle "Plus" devices, dus ook mijn ouwe gebakkie :-)
Merk maakt volgens mij helemaal niks uit (even los van dat maffe plan van ze laatst om alleen goedgekeurde schijven te ondersteunen), maar ook verschillende formaten gaat prima bij Synology Hybrid raid. Als ik me niet vergis doet die iets als het volgende... Stel je hebt twee 4 TB drives, een 6 TB en twee 8 TB en je gooit ze allemaal samen met een redundantie van 1. Dan heb je 5 x 4 TB waarvan 1 redundant, dan pakt hij 3 x 2 TB van de drie grotere schijven en uiteindelijk nog een keer 2 x 2 TB van de grootste schijven. En bij elk van die groepen ben je dan dus een zo'n blok kwijt aan redundantie. Effectief kun je zeggen dat je de grootste schijf in de set kwijt bent aan redundantie en de rest kun je gewoon bij elkaar optellen.
Mijn ZFS bestaat nu al 5-6 jaar ongeveer. Ik heb 10 disks van 12-14 TB in mirroring. In die tijd heb ik 2x een disk moeten vervangen.

Ik heb zelfs al een keer heel de server moeten vervangen en de disks over moeten steken. En geswitched van freebsd naar Ubuntu.

Probeer dat eens met een hardware raid :)

Echt prachtige software.
Met grote disken kan je ook nog kiezen voor Draid van ZFS. Durf het zelf nog niet aan. Wacht nog een paar jaar.
Het klopt dat je array beschikbaar blijft, maar dus in een degraded status. En als je dan een setup hebt met een redundantie van 1 schijf dan heb je op zo een moment dus geen reundantie meer. Gaat er dan nog iets mis, ben je mogelijks alsnog al je data kwijt. Al moeten we daar natuurlijk direct bijzeggen: RAID is geen backup, die moet je inderdaad nog altijd zelf voorzien.

Zelf ook a rebuilds gezien van meerdere dagen, simpelweg omdat de storage in gebruik is en rebuild een taak met lage prioriteit is. Performantie in de productieomgeving is belangrijk, dus dat krijgt voorrang. Dan ben je ineens blij dat alles is ingericht met meerdere redundanties totdat een cluster upgraden niet meer gaat omdat er niet genoeg opslag meer is in de cluster en het neerbrengen van 1 node ervoor zorgt dat 2 node redundantie onmogelijk wordt |:( . Gaat daar het systeem weer komen klagen.
Het is ook gewoon goedkoper om een nas te bouwen met meer slots voor HDD's en die volledig benutten dan die grote dure schijven te gebruiken.
De prijs per TB is juist weer omhoog gegaan in plaats van naar beneden, als ik een vervanging wil kopen van mijn 8 schijven in mijn NAS ben ik zeker te weten nu meer kwijt voor mijn formaat schijven.

Denk dat dit is ontstaan door het wegvallen van echte concurrentie maar beken er niet naar te kijken

De kans dat een schijf in mijn NAS sterft is erg klein en er is meer dan voldoende vrije ruimte over.

Dus bij kleinere defecten of een schijf uitvallen merk ik er anders dan de waarschuwing dat een schijf niet goed werkt helemaal niets van

Ik heb mijn redelijk dikke NAS gekocht omdat blijkt dat gekochte DVD's letterlijk spontaan defect blijken te gaan, waardoor je deze niet meer kan afspelen.

Heb het over de oudere DVD sets die ik heb/had, en weet ook van andere met DVD sets dat deze als je ze al langer tijd hebt letterlijk kapot kunnen gaan, dit terwijl ze netjes opgeslagen zijn in een droge goede opberg box

Want als er een bit niet meer gelezen kan worden dan kan je niets meer bekijken. De enige optie is een backup maken van je DVD's bij aankoop of zoals een vriend heeft gedaan een abo nemen op een van de online film aanbieders

Als je zegt deze DVD's gaan echt lang mee gaan kan ik dit dan helaas ook ontkrachten want enkele van mijn startrek serie DVD's bleken na 3 jaar ineens niet meer af te spelen

Zelfs het menuutje komt niet meer in beeld en krijg dan een fijne read error te zien op de speler

Dus het sprookje dat DVD's een lang leven zouden moeten hebben gaat ook niet altijd echt op.

Mijn geluk is dat ik de image backups heb gemaakt toen ik deze sets kocht waardoor ik nog steeds kan genieten van de inmiddels nostalgische series

[Reactie gewijzigd door rschwartnld op 24 oktober 2025 17:53]

Ach wat men toch niet allemaal beweerd lol

Maar misschien ben ik een vreemde eend in de club
HDD freaks mijn pc heeft toch echt 12 TB ssd EN een 20 TB seagate hdd welke backups bevat en de images van enkele van mijn gekochte films en series op DVD

Van te voren denk ik er over na welke ik wil gaan kijken en haal dan de deze images van jawel mijn dikke nas met 8 vette schijven en geniet wanneer ik er weer zin in heb.

De external HDD is snel genoeg om de films lekker soepel te bekijken en de nas is verbonden met een 10 Gbit nic naar de pc

Dus effe een van de images over zetten gaat snel genoeg en als ik meerdere images over wil zetten start ik dat voor ik ga slapen :)

De grap is dat ik meerdere mensen ken die een vergelijkbare setup thuis hebben met een redelijk snel externe opslag aan de pc alhoewel sommige nog met een usb2 poortje veel tijd nodig hebben om wat van en naar de pc te krijgen

Daar heb ik met mijn TB3 hdd geen last van :)
Er is ook een trend om meer lokaal te draaien. Ik heb camera’s met lokale opslag en dat zou lastig zijn met ssd’s omdat die snel stuk zouden gaan omdat die camera’s 24/24 data verzenden.

Ook de prijs speelt mee. 4Tb hdd is vele malen goedkoper dan een ssd.
Volgens Backblaze gaan HDD's en SSD's ongeveer even lang mee in de praktijk. Zou best nog wel het overwegen waard kunnen zijn omdat het stroomverbruik van een HDD fors hoger is. Zeker als ie 24/7 aan het schrijven is.
Volgens Backblaze gaan HDD's en SSD's ongeveer even lang mee in de praktijk.
Dat lijkt me heel erg straf. Als je vol continu op 100% zit (dat is standaard voor camera opnames, je overschrijft de oudste opname.

Het kan wel zijn dat er specifieke SDD’s zijn die een veborgen ruimte heben om aan wear leveling te doen. Bijv in servers. WD red SSD met 4TB kost toch al snel €300.
Dat hebben alle SSD's naar mijn weten. Het probleem is dat ze ook andere blokken gebruiken om de volle snelheid te halen. En je kan natuurlijk altijd een kleinere partitie gebruiken.
Maar tot hoeveel jaar ver bewaar je al die beelden dan??
Geen idee. Dat hangt van uw aantal camera’s en resolutie, en fps af. Maar het gaat niet over jaren.
@willemdemoor kan aan het model ook nog worden afgeleid dat het waarschijnlijk nassen zijn? Sommige modellen / series zijn daar meer geschikt voor (en worden daar dan ook vaker voor gekocht)
Jazeker, daarom schreef ik in de conclusie
Mede gezien de populariteit van die 4TB-categorie – en de opkomst van 8TB – denk ik echter dat menige hdd-platter in een nas verdwijnt.
Maar ook als je naar de namen/modellen kijkt, zijn de NAS-drives het populairst: de Seagate IronWolf NAS HDD 4TB en diverse WD Red-drives (ook voor NAS dus) zijn populairst. Al is het daarmee natuurlijk niet gezegd dat ze ook daadwerkelijk in een NAS zitten: je kunt een NAS-drive ook prima in je pc stoppen en hem daar zeg maar als NAS-drive gebruiken (dus voor storage en niet om BF6 vanaf te draaien :) )
Even advocaat van de duivel:
Mede gezien de populariteit van die 4TB-categorie – en de opkomst van 8TB – denk ik echter dat menige hdd-platter in een nas verdwijnt.
Ik snap deze quote niet. Waarom kijk je überhaupt naar de capaciteit om te gokken of het ding in een NAS verdwijnt - of als "locale NAS" gebruikt wordt als je ook de namen / modellen weet? Het feit dat vooral NAS-schijven verkocht worden mag best in het artikel, liefst met een percentage van het totaal of een staatje (PC / NAS / surveillance-modellen) ofzo.
Dat 4TB‑drives zo lang het populairst zijn gebleven komt doordat rond die capaciteit de verschillen relatief groter zijn dan bij grotere capaciteiten. Daarom is het beter om naar de gemiddelde capaciteit te kijken, zoals verderop in het artikel gebeurt.
Dat 4TB‑drives zo lang het populairst zijn gebleven komt doordat rond die capaciteit de verschillen relatief groter zijn dan bij grotere capaciteiten.

De verschillen in wat precies?
Ik denk dat de prijs doorslaggevend is die 4tb schijven zijn ook nu nog relatief goedkoop.


Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn