Inleiding
De ATI Radeon HD 4890 kwam al enkele malen voorbij op Tweakers.net, maar ditmaal wordt een exemplaar getest dat over een door de kaartenfabrikant ontworpen koeler beschikt. De Sapphire HD 4890 Toxic beschikt over de Vapor-X koeler, die door velen als een van de betere koelers voor ATI-kaarten wordt gezien. Sapphire voorzag de videokaart ook van een stevige overklok: de gpu tikt op 960Mhz in plaats van de standaardwaarde van 850MHz.
Zoals gebruikelijk loodsen we de videokaart door een zestal benchmarks, waarna het verbruik en de geluidsproductie van de kaart wordt bepaald. Om het spannend te maken laten we de HD 4890 Toxic wedijveren met een licht overgeklokte HD 4890 van MSI en met een GTX285 Superpipe van wederom MSI, die eveneens een speciale koeler heeft. De twee videokaarten van MSI werden eerder al getest op Tweakers.net, in Windows Vista en Windows 7.
Aan de hand van de resultaten zullen we trachten te concluderen of de meerprijs van de Sapphire HD 4890 Toxic gerechtvaardigd is.

Prijzen en specificaties
Zowel de HD 4890 van MSI als de HD 4890 van Sapphire zijn vanuit de fabriek al voorzien van een overklok, maar Sapphire ging een flinke stap verder dan MSI. MSI overklokte de GTX285 ook, maar die overklok is net zoals bij de HD 4890 van MSI aan de behoudende kant. De GTX285 werd echter wel voorzien van een speciale koeler met extra dikke heatpipes. Uit de vorige review bleek echter al dat de ventilatoren stug op één snelheid draaien, waardoor de videokaart in idle-stand onnodig luid is.
| HD 4890 OC | HD 4890 Toxic | GTX285 |
Gpu |
RV790
|
RV790
|
G200b |
Productieprocedé |
55nm |
55nm |
55nm |
Gpu-snelheid |
880MHz |
960MHz |
680MHz |
Geheugensnelheid |
4000MHz |
4200MHz |
2484MHz |
Geheugentype |
gddr5 |
gddr5 |
gddr3 |
Geheugen-interface |
256bit |
256bit |
512bit |
Streamprocessors |
800 |
800 |
240 |
Rops |
16 |
16 |
32 |
Texture-eenheden |
40 |
40 |
80 |
Tdp |
190W |
190W |
183W |
Chipoppervlak |
256mm2 |
256mm2 |
487mm2 |
Transistors |
959 miljoen |
959 miljoen |
1400 miljoen |
Testopstelling
Het testsysteem is opgetrokken rond een Core i7 920-processor, die op 3,2GHz werd geklokt door de bclk tot 160MHz te verhogen. We streven ernaar om altijd de nieuwste drivers te gebruiken, en als er bèta-drivers gebruikt zijn, wordt dat vermeld. Bij deze review zijn de ATI-kaarten met versie 9.7 van de Catalyst-drivers aangestuurd en de Nvidia-kaarten met versie 190.38 van de Nvidia-drivers. Voor de benchmarks zijn de volgende games van de plank gehaald: Call of Duty: World at War, Crysis: Warhead, Far Cry 2, Stalker: Clear Sky, Race Driver: GRID en Tom Clancy's H.A.W.X. Ook van deze games zijn, voor zover beschikbaar, alle patches geïnstalleerd. Indien mogelijk is van de interne benchmarks van de games gebruikgemaakt.
Testsysteem |
Moederbord |
DFI LP JR X58-T3H6 |
Processor |
Intel Core i7 920 @ 3,2GHz |
Geheugen |
6GB ddr3: 3x OCZ3X1333LV6GK 8-8-8 |
Harde schijven |
500GB Samsung Spinpoint F1 HD502IJ |
Videokaarten |
Sapphire Radeon HD 4890 Toxic MSI Radeon HD 4890 OC MSI Geforce GTX285 Superpipe |
Koeler |
Thermalright Ultra Extreme 120
|
Voeding |
OCZ Silencer 750EPS12V |
Intels X58-platform zal naar verwachting nog geruime tijd de prestatiekroon in handen houden. Dit platform zal bij het uitvoeren van de benchmarks niet snel een bottleneck vormen. Ook biedt het platform de mogelijkheid om videokaarten in sli- en in CrossFire-modus te draaien.
Elke game is getest op de resoluties 1680x1050, 1920x1200 en 2560x1600. De instellingen verschillen per game en zullen daarom telkens vermeld worden. In principe wordt altijd anti-aliasing toegepast, tenzij dit resulteert in onspeelbaar lage framerates. Hetzelfde geldt voor sommige ingame-settings, die naar beneden worden bijgesteld als de videokaart anders onvoldoende fps produceert. Wel is er altijd 16xAF toegepast; bij games die dat niet ondersteunen is deze instelling afgedwongen met behulp van ATI's CCC of Nvidia's Control Panel.
In het Catalyst Control Center is de adaptive aliasing op de hoogste kwaliteit gezet, wordt de toepassing van AA/AF waar mogelijk aan de applicatie overgelaten, en is mipmapping op de hoogste kwaliteit ingesteld. In Nvidia's Control Panel staat de anti-aliasing transparancy-modus op multisampling en is de texture quality op high quality ingesteld. Ook hier wordt AA/AF waar mogelijk door de applicatie verzorgd.
Bij alle tests wordt zowel het minimale als het gemiddelde aantal frames per seconde gegeven, waarbij een hogere score uiteraard altijd beter is.

Race Driver: GRID & Far Cry 2
Race Driver: GRID
In Race Driver: GRID worden verschillende rondes gereden op een van de vele racetracks die het spel rijk is. De minimale en de gemiddelde waarden worden met fraps opgeslagen, waarna het gemiddelde van de verschillende rondjes is genoteerd.
De Toxic is ruim tien procent sneller dan de OC-versie, die op zijn beurt marginaal sneller is dan de Superpipe.
De OC-versie en de GTX285 zijn ook hier aan elkaar gewaagd en de Toxic is beide ruimschoots te snel af.
Op 1920x1200 leek het verschil af te nemen, maar op de allerhoogste resolutie is de Toxic de concurrentie wederom ruimschoots te snel af. De GTX285 weet de OC nu voorbij te streven, zij het marginaal.
Far Cry 2
In Far Cry 2 wordt gebruikgemaakt van de ingebouwde benchmark. Er worden een aantal runs doorlopen in de Small Ranch-benchmark, waarbij alle settings op zijn hoogst staan terwijl 4xAA en 16xAF zijn ingeschakeld.
Zoals we vaker gezien hebben neemt de Nvidia-kaart het voortouw in Far Cry 2. Het verschil tussen de Toxic en de OC-versie is minimaal.
De rangorde blijft intact: de GTX285 is het snelste en de Toxic en de HD 4890 OC doen niet voor elkaar onder.
Op 2560 bij 1600 beeldpunten wordt het kaf van het koren gescheiden. De GTX285 zet speelbare framerates neer, terwijl de HD 4890's ruim onder de 30fps duiken.
Tom Clancy's: HAWX & Stalker: Clear Sky
Tom Clancy's: HAWX
HAWX kan net als Clear Sky gebruikmaken van DirectX 10.1, dat dan ook is ingeschakeld voor de ATI-kaarten. De GTX285 ontbeert DirectX 10.1 compatabiliteit, waardoor HAWX met het DirectX 10-renderpath draait. We gebruikten de ingebouwde benchmark, zonder AF.
De drie videokaarten zijn in ieder geval op 1680x1050 aardig aan elkaar gewaagd.
Op 1920x1200 laten beide HD 4890's de GTX285 met gemak achter zich. De Toxic is net geen tien procent sneller dan de HD 4890 OC en onderscheidt zich met name in de minimale fps.
Op de allerhoogste resolutie weet de Toxic nog maar amper speelbare framerates neer te zetten. De HD 4890 OC en de GTX285 OC duiken onder de magische grens van 30fps.
Stalker: Clear Sky
Sinds korte tijd is de benchmarkmethode voor Stalker: Clear Sky aangepast. Het gebruik van de downloadbare benchmark nam erg veel tijd in beslag en vormde bovendien geen goede afspiegeling van de graphics in het spel. Daarom doen we nu een normale run in het begin van het spel, waarbij de zwaarste graphics, zoals sunrays, volop te zien zijn.
De GTX285 zet de hoogste gemiddelde framerates neer, maar de Toxic zet net iets hogere minima meer. De HD 4890 OC is wederom de hekkensluiter.
Het mag duidelijk zijn dat Stalker: Clear Sky met hoge instellingen te veel van de videokaarten vraagt: de minimale framerates zakken tot minder dan 20. De Toxic weet zich weer positief te onderscheiden met hoge minima.
Op de hoogste resolutie neemt de Toxic brutaal de leiding bij zowel het gemiddeld als het minimaal aantal fps. Het spel is echter verre van speelbaar: een tweede videokaart zou hier geen overbodige luxe zijn.
Call of Duty: World at War & Crysis Warhead
Call of Duty: World at War
Call of Duty: World at War is de nieuwste telg van de Call of Duty-serie, en zal pas vervangen worden wanneer Call of Duty: Modern Warfare 2 uitkomt. Tot dan zullen er handmatige runs gespeeld worden in het eerste level, dat meer dan genoeg explosies en acties telt om de gpu's flink op de proef te stellen.
De videokaarten mogen in de overige benchmarks redelijk aan elkaar gewaagd zijn, zoals gebruikelijk is Nvidia's GTX285 in Call of Duty: World at War stukken sneller. Wel presteert de Toxic ruim tien procent beter dan de HD 4890 OC.
Bij 1920x1200 neemt het procentuele verschil tussen de GTX285 en de beide HD 4890's alleen maar toe. Het verschil tussen de Toxic en de HD 4890 OC neemt echter af.
De GTX285 zet met gemak speelbare framerates neer, maar de HD 4890's laten het afweten. De Toxic is sneller dan de HD 4890 OC, maar met een minimum framerate van 22 niet snel genoeg voor gebruik bij 2560x1600 beeldpunten.
Crysis Warhead
Crysis of Crysis Warhead mag eigenlijk in geen enkele review van grafische kaarten ontbreken, aangezien het nog steeds een van de mooiste en tegelijkertijd een van de meest veeleisende games op de markt is. Voor de benchmarks maken we gebruik van recorded timeruns, die automatisch de minimale en de gemiddelde fps-scores bijhouden.
Ook in Crysis Warhead is de GTX285 beide HD 4890's te snel af, al zijn de verschillen nu wat minder groot. De Toxic stelt enigszins teleur door nagenoeg hetzelfde te presteren als de HD 4890 OC.
De Toxic maakt bij 1920x1200 een kleine comeback door de GTX285 het vuur aan de schenen te leggen en afstand te nemen van de HD 4890 OC.
De laatste benchmark was, met framerates die soms zelfs onder de 10 zakten, amper meer dan een slideshow. Crysis Warhead doet alledrie de kaarten door hun knieën zakken en geen enkele videokaart kan zich positief onderscheiden. Het mag wederom duidelijk zijn dat exotische CrossfireX- of sli-opstellingen niet altijd overbodig zijn, al moet dan natuurlijk worden aangetekend dat het draaien van Crysis Warhead op 2560x1600 pixels wel zo'n beetje de zwaarst denkbare klus is voor een grafische kaart.
Geluid en energieverbruik
Zoals gebruikelijk werden de geluidsproductie en het energieverbruik van de videokaarten eerst in idle-modus gemeten, waarbij alleen de desktop van Windows Vista weergegeven hoefde te worden. Vervolgens werd Furmark gedraaid, waarin de videokaarten tot hun uiterste gedreven worden. De geluidsproductie werd gemeten op een afstand van 20 centimeter van de kaart. Het verbruik werd geregistreerd aan de hand van een Voltcraft Energymeter 3000. Het omgevingsgeluid bedroeg 38,0dBA

Geluidsproductie
Op het gebied van geluidsproductie heeft Sapphire een naam hoog te houden, en met de Toxic doet de fabrikant dat met verve: in idle-modus is de videokaart fluisterstil. De standaardkoeler op de HD 4890 is in de idle-modus echter nauwelijks luidruchtiger. De ventilatoren van de GTX285 daarentegen draaien met een vast toerental, en zijn daardoor in de idle-stand niet echt stil te noemen.
Onder load kan de standaardkoeler op de HD 4890 OC zijn ware aard niet langer verhullen: de videokaart imiteert het geluid van een flinke stofzuiger. De GTX285 geeft geen kik en blijft stug evenveel geluid produceren. De Vapor-X koeler doet wederom wat ervan verwacht werd: ondanks een marginaal sneller ronddraaiende fan blijft de gpu onder load erg koel en maakt de koeler amper extra geluid.
Energieverbruik
In idle-modus is de GTX285 aanzienlijk zuiniger, omdat deze kaart het gdd3-geheugen dan terugklokt, in tegenstelling tot het gddr5-geheugen op de HD 4890's. Het terugklokken kan tot flikkeringen leiden, maar bespaart wel al gauw 25W.
Onder load verbruikt de Sapphire ongeveer 20W meer dan de MSI, wat niet verwonderlijk is vanwege de hogere kloksnelheid van de eerstgenoemde kaart. De GTX285 zit tussen beide videokaarten in.
Conclusie