Inleiding
De release candidate van Windows 7, de nieuwste telg uit de familie besturingssystemen van Microsoft, is sinds begin mei als download beschikbaar. Al verschillende malen is op Tweakers.net ingegaan op de nieuwe functies en features van de nieuwe Windows-versie, maar de prestaties zijn tot nog toe niet getest. Nu Build 7100, zoals RC1 van Windows 7 bekend staat, is verschenen, is het de hoogste tijd om op dit aspect van het nieuwe OS in te zoomen.

Daartoe vergeleken we Build 7100 met de twee meest recente voorgangers van Windows 7: Vista en XP. De keuze voor Vista ligt voor de hand: het is de laatst uitgekomen Windows-versie.
Toch hebben we Build 7100 ook vergeleken met Windows XP, omdat dit OS nog steeds zeer veel gebruikt wordt. Immers, onder meer vanwege de negatieve publiciteit rond Vista hebben vele Windows-gebruikers nog niet willen overgaan op Vista en hopen ze direct van XP naar de opvolger van Vista, Windows 7 dus, over te kunnen stappen.
Testsysteem
De prestaties van de drie Windows-versies werden op identieke hardware getest. De gebruikte processor, een Intel Core 2 Duo met als typeaanduiding E8400, werd op zijn standaardsnelheid van 3GHz geklokt. Het systeem beschikte over 4GB werkgeheugen, maar aangezien Windows XP Professional een 32bit-OS betreft, beschikte dit OS niet over de volle 4GB, terwijl de door ons gebruikte 64bit-edities van Windows Vista en 7 dat wel deden.
Build 7100 van Windows 7 werd geïnstalleerd, gevolgd door de beschikbare patches, waaronder een update voor de grafische kaart. Verder werden geen aanpassingen aan het besturingssysteem uitgevoerd. De Windows XP-configuratie betrof een standaard-installatie met SP3, die van alle relevante updates werd voorzien en met Nvidia-driver versie 182.50 werd uitgerust. De 64bit-versie van Windows Vista Ultimate werd van SP1 voorzien. Ook dit systeem kreeg de relevante updates en de videokaart werd eveneens met de 182.50-drivers aangestuurd.
Testsysteem Windows-shootout |
Moederbord |
Asus P5K Pro |
Processor |
Intel Core 2 Duo E8400 |
Geheugen |
2x Corsair 2GB ddr2 PC2-6400 CM2X1024-8500C5D |
Harde schijf |
Samsung Spinpoint HD501LJ en HD103UJ |
Videokaart |
Asus GeForce 8800 GTS 512 |
Koeler |
Cooler Master Hyper 212 |
Voeding |
EarthWatts EA 500 |
Cinebench R10
De OpenGL-prestaties van het testsysteem werden, net als de rekenkracht van een enkele processorkern en die van beide kernen, gemeten onder Build 7100 van Windows 7, en vervolgens onder Vista en onder XP Professional. De test werd zes maal uitgevoerd, waarna de hoogste en laagste scores doorgestreept werden en het gemiddelde van de vier overgebleven runs werd berekend. Onder de beide 64bit-besturingssystemen, Vista en Windows 7, werd zowel de 32bit- als de 64bit-versie van Cinebench gedraaid.
Cinebench R10 Opengl (Cinebench-score) |
Windows 7 build 7100, Cinebench 32bit |
  4768,5 |
Windows 7 build 7100, Cinebench 64bit |
  4948,8 |
Windows XP Prof., Cinebench 32bit |
  6413,4 |
Windows Vista Ultimate, Cinebench 32bit |
  4930,4 |
Windows Vista Ultimate, Cinebench 64bit |
  4962,4 |
Cinebench-score: hoger is beterWindows 7 loopt, kennelijk bij gebrek aan officiële Nvidia-drivers, behoorlijk achter op de OpenGL-prestaties van Windows XP. Vergeleken met de 64bit-scores onder Vista presteert de videokaart onder Windows 7 bijna identiek; de 32bit-score blijft echter duidelijk achter.
Cinebench R10 single cpu (Cinebench-score) |
Windows 7 build 7100, Cinebench 32bit |
  3298 |
Windows 7 build 7100, Cinebench 64bit |
  3702,4 |
Windows XP Prof., Cinebench 32bit |
  3297,6 |
Windows Vista Ultimate, Cinebench 32bit |
  3302,8 |
Windows Vista Ultimate, Cinebench 64bit |
  3697,8 |
Cinebench-score: hoger is beterDe verschillen tussen de OS'en zijn verwaarloosbaar wanneer naar de 32bit-resultaten wordt gekeken. Wanneer de scores van de 64bit-versie van Cinebench als maatstaf worden genomen, weet Windows 7 een fractie beter te scoren.
Cinebench R10 multicpu (Cinebench-score) |
Windows 7 build 7100, Cinebench 32bit |
  6297,3 |
Windows 7 build 7100, Cinebench 64bit |
  7138,4 |
Windows XP Prof., Cinebench 32bit |
  6353,8 |
Windows Vista Ultimate, Cinebench 32bit |
  6337,6 |
Windows Vista Ultimate, Cinebench 64bit |
  7174 |
Cinebench-score: hoger is beterHet testsysteem presteerde in de 32bit-tests onder Windows XP net iets beter dan onder Windows 7, waarbij de score voor de OpenGL-test onder Windows 7 behoorlijk achterbleef. Deze afwijking is vrijwel zeker aan de drivers te wijten: onder XP en Vista werden doorontwikkelde drivers van Nvidia gebruikt, terwijl Windows 7 het met een voorlopige versie van de driver moest doen. Zoals te verwachten zetten beide 64bit-besturingssystemen aanzienlijk betere scores neer met de 64bit-versie van Cinebench. Windows 7 kan zijn voorganger Vista heel aardig bijhouden; de OS'en geven elkaar vrijwel niets toe.
Super Pi Mod 1.5
Winrar 3.80
Het compressieprogramma Winrar heeft een interne benchmark, die via een druk op de toetsen Alt-B toegankelijk is. De test comprimeert en decomprimeert willekeurig gegenereerde data en geeft aan hoeveel kB per seconde door het systeem kan worden verwerkt. Daarbij zijn zowel de processor, het geheugen als de harde schijf betrokken.
Winrar 3.80 interne benchmark, in kB/s |
Windows 7 build 7100 |
  1240 |
Windows XP Professional |
  1301,2 |
Windows Vista Ultimate |
  1275,8 |
Scores in KB/s, hoger is beterDe verschillen tussen de prestaties van Winrar onder de drie Windows-versies zijn gering, waarbij ook nu Windows XP de snelste is, gevolgd door respectievelijk Vista en Windows 7. Overigens werden, voorafgaand aan de test, onder XP en Vista relevante chipsetdrivers geïnstalleerd; voor Windows 7 waren nog geen specifieke drivers beschikbaar.
Atto Diskbench
De snelheid waarmee de interne harde schijf, een SpinPoint F1 van Samsung, over de sata-bus werd aangesproken, is met Atto Disk Benchmark getest. De lees- en schrijfsnelheden van de harde schijf werden met datablokken van 0,5kB tot 8192kB getest, waarbij de test met verschillende instellingen werd doorlopen.
Atto Diskbench sequentieel, in MB/s |
Windows 7 build 7100 lezen |
  115 |
Windows 7 build 7100 schrijven |
  113 |
Windows XP Prof. lezen |
  111 |
Windows XP Prof. schrijven |
  111 |
Windows Vista Ultimate lezen |
  117 |
Windows Vista Ultimate schrijven |
  116 |
Scores in MB/s, hoger is beter
Atto Diskbench piek, in MB/s |
Windows 7 build 7100 lezen |
  248 |
Windows 7 build 7100 schrijven |
  235 |
Windows XP Prof. lezen |
  249 |
Windows XP Prof. schrijven |
  235 |
Windows Vista Ultimate lezen |
  246 |
Windows Vista Ultimate schrijven |
  233 |
Scores in MB/s, hoger is beterDe sequentiële schrijfsnelheid onder Windows 7 bedroeg ongeveer 113MB per seconde, terwijl de sequentiele leessnelheid op ongeveer 115MB per seconde uitkwam. De pieksnelheden, afkomstig van de kleinere bestanden, liggen op maximaal 235MB/s voor schrijven en 248MB/s voor lezen. Die cijfers bedragen onder Windows Vista respectievelijk 117MB/s en 115MB/s voor sequentiële acties, wat een vrijwel verwaarloosbaar verschil is.
Windows XP Pro scoorde op de sequentiële test iets lager, met zowel voor lezen als voor schrijven een snelheid van 111MB/s, maar scoorde juist gemiddeld iets hogere pieksnelheden dan de beide nieuwere Windows-versies. De onderlinge verschillen zijn echter in alle gevallen erg klein.
Conclusie
Welke benchmark we ook gebruiken, het testsysteem presteert onder Windows Vista, XP en 7 bijna identiek. De oudste Windows-uitgave, XP, lijkt op veel punten net iets sneller, maar daarbij moet natuurlijk worden aangetekend dat Build 7100 van Windows 7 geen retail-versie is. Duidelijk is wel dat er geen reden is om naar Windows 7 over te stappen omdat de prestaties onder dit OS beter zouden zijn: dat zijn ze vooralsnog niet. Waarschijnlijk zal Windows 7 iets beter uit de bus komen wanneer de drivers voor grafische kaarten voor dit OS verder zijn uitontwikkeld, maar daarvan mogen ook weer geen wonderen worden verwacht. Vergeleken met Vista presteert Windows 7 door de bank genomen hetzelfde.
Los van de prestaties biedt Windows 7 een ontegenzeggelijk voordeel ten opzichte van het inmiddels acht jaar oude Windows XP: de nieuwe Windows-versie is beschikbaar als 64bit-besturingssysteem, terwijl XP het in de praktijk met 32 bits moet doen. Hoewel er wel een 64bits versie van XP is uitgebracht, is deze versie door de matige driverondersteuning nooit echt aangeslagen. Vandaag de dag is een gemiddeld systeem met zeker 4GB ram uitgerust, en alleen al het feit dat die totale hoeveelheid alleen met een 64bit-OS kan worden aangesproken, kan een reden zijn om over te stappen.
Daarnaast kent Windows 7 tal van verbeteringen op functioneel gebied; die zijn, zoals opgemerkt, al eerder op Tweakers.net aan de orde gekomen: zie daarvoor 'Windows 7 nader bekeken', deel 1 en deel 2.
In een notendop: wat betreft de prestaties is er nog geen reden om naar Windows 7 over te stappen, maar dit OS zal zeker nog wat aan prestatiekracht winnen waneer de retailversie uitkomt en wanneer de drivers ervoor verder ontwikkeld zijn. Ondertussen kan het feit dat Windows 7 in een 64bit-versie beschikbaar is, tezamen met de verbeterde functionaliteit, best een reden zijn om toch al op de nieuwe Windows-telg over te stappen.