Kaasschaafmethode
Inleiding
De aankondiging van de Pentax K-m op de Photokina-beurs in september 2008 kwam als een verrassing: de dslr-instapper K200D was zes maanden eerder aangekondigd. Hoewel de K200D destijds al een van de goedkoopste dlsr's in dit segment was, vond Pentax dat er nog ruimte was voor een nieuw, nog goedkoper model voor de beginnende gebruiker met een kleine beurs. Dat werd de K-m, die in de Verenigde Staten is uitgebracht onder de naam K2000.
De introductie ging gepaard met de aankondiging van twee nieuwe, goedkope instaplenzen: een 18-55mm f/3,5-5,6-lens en een 55-200mm f/4,0-5,6-telezoom. Deze DA L-lensen, waarbij de 'L' voor lichtgewicht staat, hebben een lensvatting van plastic, waar DA-lenzen normaal gesproken een metalen vatting hebben. Ook is de groene ring van de DA L-lenzen vervangen door een zilveren band.
In totaal heeft Pentax nu drie actuele dslr-modellen onder de 600 euro. Tweakers.net nam de compacte K-m onder handen en werd positief verrast.
Wijzigingen ten opzichte van de K200D
Hoewel de K-m en de iets grotere K200D sterk op elkaar lijken, is een groot aantal veranderingen te bespeuren. Om de K-m goedkoper te kunnen aanbieden, heeft Pentax de K-m voorzien van een minder geavanceerd autofocussysteem. Ook mist het nieuwe toestel de weather-sealing, waar de K200D wel mee is uitgerust. De K-m is daardoor minder goed bestand tegen waterdruppels en stof. Het weglaten van de rubber afdichtingen van de naden betekent ook dat de K-m 65 gram lichter is. Op de Photokina 2008 konden we de twee camera's al even kort met elkaar vergelijken en de K-m lag daarbij net iets prettiger in de hand, ondanks minder grip voor de duim.
Het iso-bereik van de K-m is uitgebreid met een iso 3200-stand en er is een 'Shadow Compensation'-optie toegevoegd voor het uitlichten van donkere delen in een scene. Ook is de K-m met maximaal 3,5 foto's per seconde sneller dan de K200D, die hooguit 2,8 foto's per seconde maakt. De interne buffer van de K-m is vergroot, waardoor in de burstmodus een foto extra kan worden genomen. Als laatste heeft Pentax de top-lcd bij de K-m weggelaten, zijn er knoppen aan de achterkant verplaatst en is de interface aangepast voor de beginnende gebruiker.
'Old Faithful'
De beeldchip in de K-m is een oude bekende. Deze beeldsensor met 10,2 megapixels is nog van het ccd-type en was al terug te vinden in onder meer de Pentax-dslr's K10D en K200D, de D60 en de D80 van Nikon en de Sony Alpha A100, A200 en A300. Pentax heeft de K-m voorzien van beeldstabilisatie waarbij door het bewegen van de beeldsensor het effect van trillende handen wordt verminderd. De beeldstabilisatie is vanwege het sensorshift-mechanisme niet zichtbaar in de zoeker en kent maar twee niveaus: aan en uit.
Focuspunten op de gok
Het autofocussysteem is met vijf focuspunten minder geavanceerd dan het elfpunts-systeem in de K200D. De gebruiker kan het middelste punt gebruiken of de K-m automatisch het beste focuspunt laten uitzoeken. De laatste stand is de snelste. Het nadeel van de automatische keuze van focuspunten is dat in de zoeker niet wordt aangegeven welk van de punten is gekozen. Ook is de precieze locatie van de punten wat onduidelijk, aangezien het 'klavertje vier'-af-systeem daarvoor slechts een indicatie geeft. Wel is de K-m in combinatie met de DA L 18-55mm-lens verrassend venijnig met scherpstellen. De lens, die wordt aangedreven door middel van een schroef in de K-m-body, stelt snel scherp. Mogelijk heeft de lichte constructie van de lens daarmee te maken.
Specificaties en prijzen
| Technische specificaties Pentax K-m |
| Sensortype |
10,2-megapixel ccd-beeldsensor (3872 bij 2592 pixels) met stofreductiesysteem |
| Sensorformaat |
23,5x15,7mm, cropfactor 1,53x |
| Beeldverhouding |
3:2 |
| Lensbevestiging |
Pentax K, compatibel met K-, KA-, KAF-, KAF2- en KAF3-lenzen |
| Lcd |
2,7", 230.000 subpixels |
| Zoeker |
pentamirror, 96% beelddekking, 0,85x vergroting, -2,5 tot +1,5 dioptrie-aanpassing |
| Iso-bereik |
iso 100-3200 in 1/3EV-stappen |
| Autofocussysteem |
Pentax SOFAX VIII, vijf autofocuspunten |
| Focusmodes |
automatisch, continu, enkelvoudig, handmatig |
| Autofocuspuntkeuze |
automatische keuze of middelste punt |
| Lichtmeting |
multisegment (met 16 segmenten), centerweighted, spot |
| Belichtingsmodes |
automatisch, portret, landschap, macro, actie, nachtportret, zonder flits, nacht, 'surf & snow', eten, zonsondergang, kinderen, huisdieren, kaarslicht, museum, podium (2MP-jpeg) en nachtopname (2MP-jpeg) |
| Belichtingsaanpassing |
+/- 2EV (in stappen van 1/2EV of 1/3EV) |
| Aansluitingen |
mini-usb |
| Opslag |
sd- en sdhc-kaarten |
| Bestandsformaat foto's |
jpeg, pef, dng |
| Batterij |
4xAA-batterijen van 1,5V of 2xCR-3V van 3V |
| Afmetingen |
122,5x91,5x67,5mm |
| Gewicht |
525g exclusief batterij, geheugenkaart en accessoires |
Knoppendans
Behuizing
De K-m-behuizing is opgetrokken uit een chassis van roestvrij staal, dat is bekleed met plastic. Hoewel de K-m sterk lijkt op de K200D, is eerstgenoemde op een aantal punten gewijzigd. Deze veranderingen zijn vooral aan de achterkant zichtbaar. Pentax gebruikt nog steeds een 2,7"-lcd met 230.000 subpixels, maar heeft deze, net als Canon bij de Eos 450D en 500D, meer naar links verplaatst. Hierdoor moesten echter wel wat knoppen verhuizen. Zo zijn de knoppen voor het bekijken van foto's, de info- en de menuknop, en de deletetoets verhuist naar de rechterkant van het scherm. Als gevolg van deze 'knoppendans' is de Fn-toets gesneuveld, evenals de beeldstabilisatie-schuifknop. De stabilisatie is via het menu op de lcd te bedienen.
:fill(white)/i/1242206764.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242206765.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242206766.jpeg?f=thumb)
De locaties van het instelwiel en de knoppen voor de autofocus en het opklappen van de flitser zijn grotendeels gelijk gebleven, maar de AF-knop is meer naar de rechterhoek verplaatst. Deze knop, die ook kan worden gebruikt om de belichting te vergrendelen, vergt bij gebruik wel een tweede hand ter ondersteuning. De grip is sowieso wat minder dan bij de K200D vanwege het ontbreken van het rubberachtige materiaal ter hoogte van de duim. Bij de K-m is de gehele achterkant van hard plastic.
Vanwege de extra knoppen rechts van het scherm is de D-pad meer naar beneden verplaatst. Een ongelukkige keuze, want om het menu te bedienen of bepaalde instellingen te doen moet de duim nu een onnatuurlijke beweging maken. Ook dit zorgt ervoor dat voor de bediening van de K-m twee handen nodig zijn.
:fill(white)/i/1242207939.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242207940.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242207941.jpeg?f=thumb)
Pentax heeft echter wel een aantal functies sneller toegankelijk gemaakt door deze op de D-pad te plaatsen. Zo kunnen nu de witbalans, de lichtgevoeligheid, de flitsmodus en de zelfontspanner-optie direct benaderd worden. Plaats en bediening van het instelwiel verdienen alle lof: niet te stug, niet te slap en op een ideale afstand voor de duim.
Op de bovenkant van de K-m is de top-lcd verdwenen en deze ruimte wordt nu opgevuld door de modusknop. Pentax heeft bij deze laatste de 'bulb'-modus verwijderd. Deze is weer in het menu terug te vinden. Het zoekerhuis van de K-m is kleiner dan dat van de K200D. Mogelijk is dit een gevolg van de ingebouwde flitser van de K-m, die een lager richtgetal heeft dan de flits van de K200D. Om de sluiterknop is de aan-/uit-draairing geplaatst; daarachter vinden we de knoppen voor de belichtingscorrectie en de helpfunctie. Het nut van deze laatste knop is volgens ons beperkt.
:fill(white)/i/1242213198.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242213199.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242213200.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242213201.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242213202.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242213203.jpeg?f=thumb)
Aan de voorkant vallen twee zaken op. Ten eerste is de raw-knop aan de zijkant verdwenen. Dit was een handige feature van de K200D omdat het de gebruiker in staat stelde om alleen in selecte gevallen naast de jpeg-afbeelding ook een raw-bestand op te nemen. Gebruikers sparen hierdoor ruimte uit op hun sd- of sdhc-geheugenkaartje. Overigens biedt Pentax als enige dslr-maker de optie om naast het eigen PEF-raw-formaat ook Adobe's DNG-formaat voor beelden te gebruiken. Met de K-m kunnen verder rudimentaire raw-bewerkingen worden uitgevoerd, zoals het aanpassen van de witbalans, de kleurruimte en de sterkte van de ruisreductie.
Net als de K200D wordt de K-m gevoed door vier AA-batterijen die via een klepje aan de onderkant worden ingebracht. De K-m springt zuinig met energie om: we hebben het meegeleverde setje lithiumbatterijen van Energizer niet leeg kunnen krijgen. Overigens beschikt de K-m niet over live-viewfunctionaliteit, een van de grotere energieslurpers.
:fill(white)/i/1242212369.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242212370.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242212371.jpeg?f=thumb)
Bediening en menu
Menu
De bediening van de camera laat een overwegend positieve indruk achter. Zo is een overzicht van de camerainstellingen, waaronder gekozen iso-waarde, belichtingsmeting, autofocusstand en de witbalans, op te roepen door de info-knop in te drukken. Met de ok-knop van de D-pad zijn deze instellingen vervolgens aan te passen. Alleen voor de geavanceerdere opties zal je in het menu moeten duiken.
Dit menu bevat maar vier tabs, waarbij de 'Custom'-tab de interessantste opties biedt. Hier kan de stapgrootte van de belichtingscorrectie ingesteld worden, is de mate van ruisreductie in te stellen, kan de functie voor de AF-knop gekozen worden en kan de belichting gekoppeld worden aan het gebruikte autofocuspunt. Aan het cijfer achter een menu-item is te zien welke optie is gekozen. Verder kan in het menu onder meer het stofreductiesysteem worden geactiveerd, waarbij de camera klinkt als een naaimachientje, en kunnen eenvoudige bewerkingen op foto's worden uitgevoerd. Prettig is de optie om bij het verwijderen van foto's alleen de jpeg- of de raw-bestanden te verwijderen.
Ook kunnen in de K-m twee beelden met elkaar vergeleken worden. De bediening van deze 'Image Comparison'-functie werkt helaas niet erg intuïtief. Ook was het prettiger geweest als er eenvoudig tussen twee foto's gewisseld had kunnen worden voor een snelle vergelijking van de scherpte van beide.
:fill(white)/i/1242215757.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242215759.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242215761.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242215762.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242215763.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242215764.jpeg?f=thumb)
Dat niet wordt aangegeven wanneer een foto op honderd procent grootte op de lcd wordt afgebeeld, is ronduit vervelend. Alleen de vergrotingsfactor ten opzichte van het lcd-formaat wordt getoond. Verder valt op te merken dat het infoscherm niet meedraait als foto's in de portretstand worden genomen, en onthoudt de camera niet waar je een vorige keer in het menu was gebleven.
Op de lcd kunnen foto's in vijf verschillende standen worden getoond. Zo kan alleen de foto getoond worden, maar zijn ook luminantie- en kleurhistogrammen en verschillende hoeveelheden informatie beschikbaar. Met de info-knop kan tussen de afzonderlijke standen geschakeld worden.
:fill(white)/i/1242217373.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242217374.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242217375.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242217376.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1242217377.jpeg?f=thumb)
Scene-modes
De K-m beschikt over een groot aantal scene modes. Zo zijn er settings voor kinderen, zonsondergangen en sneeuwpret en kan er gepoogd worden om bij romantisch kaarslicht te fotograferen. Ook is er een stand voor gebruik in ruimtes waar niet geflitst mag worden en er is een 'night snap'-modus aanwezig waarbij 2-megapixelfoto's gemaakt worden. Wegens de hoge iso-waarde is deze mode eigenlijk alleen geschikt voor noodgevallen.
In de Auto Picture-modus bepaalt de camera zelf welke scene-instelling gebruikt wordt, maar de keuze is daarbij beperkt tot 'portret', 'landschap', 'macro', 'bewegend voorwerp' en 'nachtportret'. Zijn deze modes niet van toepassing, dan wordt de standaardbelichting gebruikt.
Iso-prestaties
Om te kijken hoe de Pentax K-m presteert bij hogere iso-waarden, hebben we de camera op een statief geplaatst en de beeldstabilisatie uitgeschakeld. De onderstaande test is niet gericht op absolute scherpte, maar is bedoeld om de beeldruis bij verschillende iso-waarden weer te geven.
Uit bovenstaande uitsnedes blijkt dat de K-m van iso 100 tot en met iso 400 uitstekende jpeg-bestanden voorschotelt, maar vanaf iso 800 is het duidelijk dat de ruisreductie details laat vervagen. Toch zijn de foto's bij die lichtgevoeligheid nog steeds zeer acceptabel.
Een ander verhaal zijn iso 1600 en iso 3200. Details zijn zeer uitgesmeerd en het dynamisch bereik is gezien de getoonde kleuren merkbaar afgenomen. Iso 3200 geeft in onze ogen geen acceptabel beeld.
Hieronder tonen we het verschil tussen foto's met en zonder ruisreductie bij iso 1600 en iso 3200. Opvallend is dat de ruisreductie bij iso 1600 geen zichtbare verbetering oplevert - onze voorkeur gaat zelfs uit naar de variant zonder ruisreductie.
Bij iso 3200 schiet de ruis in het beeld zonder ruisreductie omhoog. Bij het activeren van de ruisbestrijder probeert de K-m er nog wat van te maken, maar het uitgangsmateriaal is eigenlijk van te slechte kwaliteit. Ook verdwijnen de kleuren in rap tempo.
Wat verder bij de genomen foto's opvalt is het hoge saturatieniveau in de jpeg's. Dit niveau doet denken aan compactcamera-instellingen. Op het eerste gezicht zijn de kleuren 'levendiger', maar de kleurechtheid is ver te zoeken als de jpeg's vergeleken worden met de raw-afbeeldingen. Dit is vooral zichtbaar bij rode kleuren. Bij jpeg's gaat door de hoge saturatie detail in bijvoorbeeld stofstructuren verloren.
Ook de schoorsteen van een huis op onderstaande foto wordt, hoewel deze ongeveer een uur voor zonsondergang is genomen, vanwege de hoge saturatie te geel weergegeven. Het raw-bestand geeft een natuurgetrouwere weergave.
Instapper met pit
Conclusie
De Pentax K-m heeft ons positief verrast. We hadden een uitgeklede variant van de K200D verwacht, waarbij op allerhande zaken beknibbeld was om de kosten omlaag te brengen - maar het toestel mag er zijn. Vooral de uitstekende ergonomie en de bediening - afgezien van de wat minder goed bereikbare D-pad - springen eruit.
Minpunten zijn het archaïsche autofocussysteem en de verouderde ccd-beeldsensor. Ook is het ruisreductiesysteem wel erg lawaaiig. Hoewel met de meegeleverde DA L 18-55mm-kitlens snel kan worden scherpgesteld, is het toch tijd dat Pentax een betaalbare kitlens met ingebouwde focusmotor ontwikkelt.
De concurrenten van de K-m zijn, als we naar onder meer de prijs kijken, de Alpha A200 van Sony, de D60 van Nikon, de E-420/E-450 en de E-520 van Olympus en de Eos 1000D van Canon. De eerste twee hebben dezelfde oudere ccd-beeldsensor als de K-m, terwijl de Olympus-camera's en de Eos 1000D een streepje voor hebben op de K-m vanwege de live view-functionaliteit. In dit prijssegment is een video-opnamemogelijkheid nog geen gemeengoed en ook een draai- en kantelscherm is te duur.
De goedkoopste camera in dit segment is momenteel de A200, die voor minder dan 300 euro te koop is. De Canon, de Olympussen en de Sony zijn in het voordeel als naar het aantal autofocuspunten wordt gekeken. Wie op zoek is naar een dergelijke camera, doet er goed aan om ook de K200D in de vergelijking te betrekken: die is maar vijftig euro duurder dan de K-m en is beter bestand tegen weersinvloeden en zand. Net als de K200D en de E-520 van Olympus kan de K-m overigens draadloos flitsers aansturen.
Al met al is de K-m een prima instap-dslr met een uitstekende prijs/kwaliteit-verhouding. Het zou echter mooi zijn als een toekomstige versie van de K-m is uitgerust met een beter autofocussysteem en een modernere beeldsensor, die live view ondersteunt.
Fotogalerij
De onderstaande K-m-foto's zijn uit de hand genomen met matrix-belichting en zijn verkleind naar 1024 pixels breed. De resulterende foto's zijn met een jpg-kwaliteit van 70 procent opgeslagen. De originele jpeg-bestanden uit de camera zijn via de links onder de thumbnails te bereiken. De belichting is ongemoeid gelaten.
:strip_exif()/i/1229520522.jpg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1226331104.jpg?f=thumbmedium)
/i/1236345219.png?f=fpa)
/i/1224772926.png?f=fpa)
/i/1231329190.png?f=fpa)
:fill(white):strip_exif()/i/1226330505.jpg?f=thumbmedium)
/i/1222106447.png?f=fpa)
Maar voor de rest, die NR is werkelijk verschrikkelijk, wat een meuk 
:strip_icc():strip_exif()/u/291761/Agfa%2520Vista%252050x65-2kb.jpeg.jpg?f=community){kind=small}
/u/151149/crop5fde11d32f663_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/126276/crop66f3fa6d57347_cropped.jpg?f=community){kind=small}
)
:strip_exif()/u/90936/hitman-47-_small.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/182506/crop5c1cef952de8e_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/111342/crop59c23ae9896fe_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/71414/images.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/39/crop618f9b0fdf48e_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/7689/Copicon.gif?f=community){kind=small}
/u/155722/Looneytunes.png?f=community){kind=small}
