Inleiding
In het kort
De Xiaomi Book S 12,4" is een Windows-tablet en daarvan zijn er maar weinig. Ook de gebruikte Arm-processor is zeldzaam. Hoewel je er meer software op kunt draaien dan op eerdere Arm-apparaten met Windows, zijn de prestaties van de oude Snapdragon niet best, waarbij de emulatie tot nog meer performanceverlies leidt. De Book S 12,4" biedt wel een goede accuduur. Xiaomi heeft zijn platte pc voorzien van een minimalistische vormgeving en er zijn een paar prima accessoires beschikbaar. De aansluitingen zijn wat beperkt, met slechts één USB-C-poort, maar wel is er een prima beeldscherm aanwezig met een hoge helderheid, maar oververzadigde kleuren.
Pluspunten
-
Een van de weinige Windows-tablets
-
Prima beeldscherm
-
Fijne accessoires
Minpunten
-
Trage Arm-processor
-
Beperkte aansluitingen
Xiaomi is overbekend als het om smartphones gaat, maar de fabrikant produceert ook allerhande andere apparatuur, van routers en monitoren tot stofzuigers. Ook tablets behoren tot het aanbod, waaronder één exemplaar dat best bijzonder is: de Xiaomi Book S 12,4". Op grond van de naam zou je misschien denken dat het een notebook moet zijn, maar het is eigenlijk een tablet op basis van Windows. Dat is een zeer zeldzame productcategorie, waar de laatste jaren haast alleen Microsoft zich nog in waagt met zijn Surface-line-up. Convertibles met Windows zijn er genoeg, maar dat zijn vaak apparaten waarbij het toetsenbord niet afneembaar is. De Book S 12,4" is, net als de Surface Go 3 en Surface Pro 8, een echte tablet waarbij de hardware achter het scherm zit.
:strip_exif()/i/2005272890.jpeg?f=imagenormal)
Behalve de formfactor is er nog meer interessant aan de Xiaomi Book S 12,4". In plaats van een x86-processor van Intel of AMD, zoals in vrijwel iedere Windows-laptop of -convertible te vinden is, heeft de fabrikant gekozen voor een Qualcomm Snapdragon 8cx Gen 2-soc. De Arm-processor vertoont grote gelijkenissen met de Microsoft SQ1 in de toen revolutionaire Surface Pro X. Bij de review van dat apparaat, ongeveer twee jaar geleden, bleken er nogal wat haken en ogen te zitten aan Windows-on-Arm, zoals 64bits x86-apps die niet werkten.
Sinds 2020 heeft Windows 10 plaatsgemaakt voor Windows 11, dat wel 64bits x86-software kan draaien op Arm-processors. Bovendien heeft het besturingssysteem een nieuwe scheduler die beter rekening kan houden met processors die een mix van snelle en tragere cores bevatten, zoals de Snapdragon 8cx Gen 2. We zijn daarmee benieuwd hoe de keus voor een Arm-processor anno 2022 uitpakt. Voor 700 euro ligt de tablet in de winkel, waarbij het getoonde toetsenbordje 130 euro extra kost.
Het reviewexemplaar van de Xiaomi Book S 12,4" is afkomstig van Techpunt.nl, waarvoor dank.
Behuizing en scherm
De Xiaomi Book S 12,4" is gemaakt van een combinatie van aluminium en magnesium, met aan de voorzijde Gorilla Glass 3. Het zwart afgewerkte metaal aan de zijkant en achterkant wordt alleen onderbroken door het Xiaomi-logo en een nogal ver uitstekende camera met een resolutie van 13 megapixel. Het materiaal voelt wat plasticachtiger en minder metalig aan dan blank aluminium. Dat gevoel herkennen we van de Surface-apparaten, waarvan er ook veel van magnesium zijn gemaakt. Ook de minimalistische vormgeving van de Xiaomi Book S 12,4" herinnert wat aan de apparaten van Microsoft, maar de bouwkwaliteit lijkt van een iets minder hoog niveau te zijn. Als we het apparaat met twee handen proberen te verbuigen, geeft de behuizing een beetje mee, waarbij ook een licht gekraak is te horen van de knopjes aan de zijkant.
Net als bij de Surface-toestellen lijkt de Xiaomi Book S 12,4" vooral bedacht op het gebruik in de landscapemodus. Hoewel het bootlogo om de een of andere reden in portretstand wordt getoond, zit de 1080p-webcam in de lange zijde van het apparaat, in een rand die net niet even breed is als de bezels aan de boven- en onderkant. Het cameraatje geeft prima beeld voor videogesprekken en ondersteunt bovendien inloggen met gezichtsherkenning via Windows Hello. De speakers zijn gepositioneerd in de korte kanten en geven daarmee stereogeluid in landscapemodus. De klank is niet onaardig, maar heeft wat weinig bas en is niet zo goed als die van een iPad of Surface Pro 8.
Externe schermen: ook 4K
In tegenstelling tot de Acer Chromebook Spin 513 met Snapdragon 7c-processor die we onlangs testten, kan de Xiaomi Book S 12,4" met Snapdragon 8cx Gen 2 wel een 4K-scherm op 60Hz aansturen. Twee 60Hz-1440p-beeldschermen doorgelust over één USB-C-kabel zijn ook geen probleem.
Met de webcam aan de bovenkant bevinden nagenoeg alle knoppen en aansluitingen zich bovenaan de rechterkant. Van boven naar beneden zitten er een microSD-kaartlezer, een USB-C-poort, een 3,5mm-koptelefoonaansluiting, de aan-uitknop en de volumeknoppen. Hoewel de USB-C-poort een fijn multifunctioneel exemplaar is, en eventueel ook gebruikt kan worden voor het aansluiten van een extern beeldscherm en uiteraard voor het opladen van de tablet, hadden we een tweede poort fijn gevonden. Zelfs Microsofts budgettablet, de Surface Go 3, heeft nog meer poorten. Als het gaat om draadloze verbindingen, ondersteunt de Xiaomi Book S 12,4" Wi-Fi 5 en Bluetooth 5.1, maar geen 4G of 5G.
Tegenover de webcam bevinden zich de contacten voor de toetsenbordhoes, die ongeveer 320 gram weegt en bestaat uit twee delen: het toetsenbordje en een apart gedeelte dat magnetisch aan de achterkant klikt. Het donkergrijze toetsenbordje heeft verlichte toetsen. Die hebben een prettige aanslag met redelijk veel travel en een duidelijke feedback, plus een kleine, maar werkbare touchpad aan de voorkant.
In tegenstelling tot de Microsoft Surface-lijn heeft de Book S 12,4" geen ingebouwde kickstand, vandaar dus het aparte uitklapstukje aan de achterzijde, gemaakt van hetzelfde materiaal als het toetsenbord. Het steuntje kan traploos worden versteld, maar dat gaat niet zo soepeltjes als bij de Surface-apparaten. Het is daarmee lang niet zo'n goede oplossing als het speciale scharnier dat Microsoft heeft ingebouwd, waarvan we weten dat het de nodige ontwikkeltijd heeft gekost om de beweging perfect te krijgen. Misschien was die extra moeite Xiaomi een brug te ver, of wilde de fabrikant zijn tablet vooral zo dun mogelijk houden. Het merk schermt op de productpagina met een dikte van minder dan 9 mm.
Zonder hoes weegt de Xiaomi Book S 12,4" 720 gram. Dat is redelijk zwaar voor een tablet, wat het gebruik onderweg minder prettig maakt. Als je de tablet in één hand vasthoudt, krijg je na verloop van tijd een lamme arm. De Book S is tenminste lichter dan de Surface Pro 8, die bijna de 900 gram aantikt, maar de vergelijking met Android- en iOS-tablets valt minder positief uit. Zo is de iPad Pro 12.9" iets lichter, terwijl hij wel een tien procent groter display heeft. De Samsung Galaxy Tab S8+ met precies hetzelfde schermoppervlak is zelfs twintig procent lichter dan de Xiaomi-tablet. Dat is een verschil dat je wel zult merken in de praktijk.
Beeldscherm
Zoals de naam al zegt, is de Xiaomi Book S 12,4" voorzien van een ips-aanraakscherm met een diagonaal van 12,4 inch. De resolutie van 2560x1600 pixels geeft bijna 244 pixels per inch, dus lekker scherp beeld, vergelijkbaar met dat van een Apple iPad. De beeldverhouding is 16:10, wat langgerekter dan bijvoorbeeld de Microsoft Surface-tablets of iPads. Een wat hogere schermverhouding kan prettig zijn als je de tablet vooral voor zakelijke toepassingen wilt gebruiken, maar voor mediaconsumptie vormt 16:10 een mooi compromis. Veel content wordt gemaakt met een 16:9-scherm in gedachten en dan zijn de zwarte balken op een 16:10-scherm niet zo groot.
Net als de Surface- en iPad-line-up is het scherm van de Xiaomi Book S 12,4" geschikt voor een actieve stylus: de Xiaomi Smart Pen, die 80 euro kost en niet wordt meegeleverd, ook niet met ons testmodel. Ontwerp en functionaliteit hebben veel weg van de tweedegeneratie Apple Pencil: de pen kan magnetisch aan de zijkant van de tablet worden bevestigd, waar hij direct wordt opgeladen. De Xiaomi-pen heeft twee knoppen en 4096 drukniveau's, maar de specificaties vermelden niet of de pen kantelgevoelig is.
Om de beeldkwaliteit te beoordelen, pakken we onze SpectraCal C6-colorimeter en Portrait Displays Calman Color Calibration-software erbij. In de onderstaande grafiekserie vergelijken we de Xiaomi Book S 12,4" met diverse andere tablets. Naast de Microsoft Surface Go 3 en Pro 8 staan in onderstaande grafiekserie ook de Samsung Galaxy Tab S8 (+) en Apple iPad Air 2022, tablets op basis van een concurrerend besturingssysteem die ongeveer hetzelfde kosten als de Xiaomi Book S 12,4". Omdat we niet op ieder platform dezelfde benchmarks (kunnen) draaien, duiken ze elders in het artikel niet op bij de prestatie- en accubenchmarks.
- Helderheid wit
- Contrast
- Gemiddelde grijswaardenfout
- Gemiddelde kleurfout
- sRGB-dekking
- DCI-P3-dekking
Uit de testresultaten blijkt dat de Xiaomi Book S 12,4" een meer dan prima display heeft. De maximale helderheid van 547cd/m² is zelfs het hoogst van alle apparaten in de grafiek, en maakt dat je het scherm ook bij wat meer omgevingslicht nog goed kunt aflezen. Het contrast van bijna 1500:1 is goed voor een ips-lcd, al zijn apparaten met een oledscherm uiteraard in het voordeel, doordat zwarte pixels op zo'n scherm kunnen worden uitgeschakeld. De kleurweergave is minder nauwkeurig dan bij de gemiddelde Surface-tablet, met wit dat een klein beetje naar blauw neigt, maar alsnog zijn de gemiddelde kleur- en grijsafwijkingen of ΔE's niet heel hoog.
In tegenstelling tot ieder Surface-apparaat kan het scherm van de Xiaomi Book S 12,4" vrijwel de volledige DCI-P3-kleurruimte laten zien. Helaas levert Xiaomi geen kleurprofiel of andere software mee om het kleurbereik terug te regelen naar het gebruikelijke sRGB-gamut, zodat de kleuren er vaak wat oververzadigd uitzien. Huidtinten ogen bijvoorbeeld een stuk roder dan de bedoeling is. Voor normaal gebruik is het niet heel storend, maar het is wel iets om rekening mee te houden als je het apparaat voor beeldbewerking zou willen gebruiken.
Systeemprestaties en accuduur
Met zijn Qualcomm Snapdragon 8cx Gen 2 heeft de Xiaomi Book S 12,4" zoals gezegd interessante hardware aan boord. Hoewel Xiaomi hem op de productpagina ophemelt als 'sensationele 64bits-Arm-notebookprocessor' valt dat in de praktijk toch wat tegen, al was het maar omdat de chip verre van nieuw is. De 8cx Gen 2 is, op iets gewijzigde kloksnelheden van het cpu- en gpu-gedeelte na, vergelijkbaar met de Microsoft SQ1 in de Surface Pro X, en ook bijna dezelfde chip als de originele Snapdragon 8cx. Alle drie zijn ze uiteindelijk gebaseerd op de Snapdragon 855 van eind 2018.
Xiaomi Book S 12,4" |
Cpu |
Qualcomm Snapdragon 8cx Gen 2 (4x Kryo 495 Gold, 4x Kryo 495 Silver) |
Gpu |
Qualcomm Adreno 680 |
Geheugen |
8GB lpddr4x |
Wifi |
Qualcomm X55, 2x2 Wifi-Ac |
Ssd |
256GB |
Scherm |
12.4", 2560x1600, 60Hz |
Accu |
38Wh |
De meeste Windows-software is niet gemaakt voor een Arm-processor, dus moet worden geëmuleerd om te kunnen werken. In de tijd van de Surface Pro X had Microsoft al een emulator voor 32bits x86-applicaties werkend gekregen, maar 64bits x86-applicaties werkten toen nog niet. Dat verkleinde nogal het potentieel, want veel krachtige software is niet meer gemaakt om op 32bits te draaien. Zoals gezegd in de inleiding, heeft Microsoft dat nadeel aangepakt in Windows 11, waarop 64bits-applicaties wel kunnen werken. Zodoende is de ervaring met de Xiaomi Book S 12,4" een stuk beter, waarbij je soms niet eens merkt dat er een bijzondere processor inzit. We gebruikten zonder problemen 64bits-applicaties als Firefox en WinRAR, maar ook een niet al te zware 3d-game als Stellaris draait zonder morren op dit apparaat.
Het gaat niet altijd goed: zo weigert Malwarebytes Anti-Malware nog steeds dienst, terwijl sommige applicaties met een installer voor 32 en 64bits niet herkennen dat het systeem ook 64bits-software ondersteunt. GIMP is een voorbeeld, dat in 32bits-uitvoering overigens prima lijkt te draaien. De Adobe Creative Cloud is een ander verhaal: Adobe heeft inmiddels speciale Arm-versies van Lightroom en Photoshop ontwikkeld, die native kunnen draaien op de Snapdragon-chip. Daarmee lift het apparaat mooi mee op de beweging die Apple heeft gemaakt in de richting van Arm, waarschijnlijk ook de reden dat Adobe überhaupt de moeite heeft gedaan om zijn applicaties te vertalen. Met Photoshop en Lightroom zijn tenminste twee belangrijke programma's voor creatievelingen beschikbaar op dit systeem, maar veel andere bekende namen zijn niet te installeren en verwijzen nog altijd naar een mobiele variant, denk aan Premiere Pro, Illustrator of InDesign.
- Geekbench 5 - Multi
- Geekbench 5 - Single
Draait je programma niet native, maar via emulatie, dan heb je bovendien te maken met een behoorlijk prestatieverlies. Dat wordt mooi geïllustreerd door Geekbench, dat we zowel in de x86-64 als Arm64-varianten hebben gedraaid. Het emuleren van de x86-code slokt ruim veertig procent van de prestaties op. Wat dat betreft heeft Microsoft weinig vooruitgang geboekt ten opzichte van 2020, toen we met de Surface Pro X en Windows 10 op ongeveer dezelfde resultaten uitkwamen. Zoals te verwachten op grond van het verouderde ontwerp, is de Snapdragon 8cx Gen 2 zelfs in het optimale geval niet zo snel. De goedkoopste iPad van minder dan 400 euro scoort in deze test ongeveer even hoog, een in prijs vergelijkbare iPad Air met M1-chip blijkt meer dan twee keer zo snel in deze test. Ook de Surface Pro 8 met Intel Core-processor verslaat de Xiaomi Book S 12,4" met zeer ruime cijfers, en die heeft nog niet eens Intels nieuwste en snelste cpu aan boord.
- Cinebench 23 - Multi
- Cinebench 23 - Single
Cinebench kan ook niet native draaien op de Snapdragon 8cx Gen 2. Toch is de Xiaomi Book S 12,4" in de multicorebenchmark wel sneller dan de Surface Go 3 in de snellere Core i3-variant, die alsnog met veel tragere rekenkernen is uitgerust dan de 'normale' Core-laptopprocessors van Intel. Per rekenkern presteert de Snapdragon wel een stuk slechter.
De Blender-duurtest, ook deze draait dankzij emulatie op de Xiaomi Book S 12,4", laat zien dat de prestaties over tijd lichtelijk teruglopen, wat logisch is gezien de passieve koeling van het apparaat. De bovenkant, nabij de webcam, wordt tijdens het rekenen behoorlijk warm, maar aan de toetsenbordzijde blijft het apparaat prettig vast te houden. De prestaties lopen ook minder snel terug dan bij de Surface Go 3, wellicht omdat de Intel-processor in dat apparaat meer stroom mag verbruiken.
De Xiaomi Book S 12,4" is, net als de Surface Go 3, vooral een apparaat voor de dagelijkse huis-tuin-en-keukentaken, het soort werk waarvoor je ook een Chromebook zou kunnen overwegen. Het leuke aan een Windows-apparaat is dat je er daarnaast meer apps op kunt draaien, zeker nu Microsoft 64bits x86-applicaties werkend heeft gekregen, maar de prestaties van de Snapdragon 8cx Gen 2 zijn onvoldoende om daar echt van te kunnen genieten. Je hoeft geen zware benchmarks te draaien of intensief te multitasken om de hardware te overvragen. Zet een rij tabs open en scroll snel heen en weer over een zware website zoals The Verge, en de framedrops vliegen je al om de oren.
Accuduur
De Arm-processor in de Xiaomi Book S 12,4" mag dan geen topprestaties neerzetten; je zou er wel van kunnen verwachten dat hij heel zuinig is. Xiaomi heeft zijn tablet een accu van 38,2Wh meegegeven, wat ook niet weinig is, gelet op het compacte formaat.
De PCMark-accutest draait niet op de Xiaomi Book S 12,4", maar we hebben wel de vaste browsetest uitgevoerd. Zeker voor een Windows-apparaat presteert de Xiaomi Book S 12,4" prima. Zo weet hij alle Surface-apparaten in de grafiek te verslaan, waarbij de in prijs vergelijkbare Surface Go 3 ruim het onderspit delft. De convertibles van HP zijn langzamer leeg, maar die vergelijking is niet helemaal eerlijk omdat die apparaten ook veel forser zijn. Ook als we met een schuin oog kijken naar de prestaties van iPads en Android-tablets (waarop we dezelfde test draaien, maar met een hogere schermhelderheid van 250cd/m²) is de score van de Xiaomi-tablet competitief.
Conclusie
De Xiaomi Book S 12,4" is een Windows-tablet met interessante eigenschappen, niet in de minste plaats omdat het een tablet is. Behalve de Surface-line-up van Microsoft heb je niet veel andere keuzes uit detachables waarbij de hardware achter het scherm zit. Het alternatief is een convertible met vastgekoppeld toetsenbordgedeelte. Heb je je zinnen gezet op een detachable, dan is de Book S het overwegen waard.
Xiaomi heeft zijn platte pc voorzien van een vormgeving die haast net zo mooi minimalistisch is als een 'echte' Surface, maar de bouwkwaliteit kan niet helemaal mee met het voorbeeld van Microsoft. Net als bij de Surface-lijn zijn voor een meerprijs een paar mooie accessoires beschikbaar, zoals een toetsenbordhoes met een fijne aanslag. De aansluitingen zijn bij de Xiaomi-tablet wat beperkt, maar de Book S 12,4" heeft een goede webcam, prima speakers en een mooi beeldscherm. Dat is helder en heeft een goede grijsafstelling, maar ook oververzadigde kleuren.
De Book S 12,4" wordt aangedreven door een oude Arm-processor en de beperkte systeemprestaties, en het feit dat je nog weleens tegen compatibiliteitsproblemen aanloopt door de alternatieve architectuur, vormen het grootste nadeel van deze tablet. In de meeste toepassingen is de Book S 12,4" niet trager dan het gelijkgeprijsde alternatief van Microsoft, de Surface Go 3 met Core i3-processor, maar dat zegt meer iets over die tablet dan over het exemplaar van Xiaomi. Een luxere iPad of Android-tablet is zo tientallen procenten sneller, en dat terwijl Windows, meer dan die systemen, is gemaakt op multitasking en een applicatieaanbod heeft dat is gericht op systemen die meer in hun mars hebben. Met de Book S 12,4" kun je daar hooguit van proeven, maar niet voluit van gebruikmaken. De Book S 12,4" biedt echter wel een goede accuduur, zodat je er voor dagelijkse, lichte werkzaamheden goed mee uit de voeten kunt.
Als we zouden moeten kiezen tussen de Surface Go 3 en de Xiaomi Book S 12,4", zouden we voor het apparaat van Xiaomi gaan, maar in vergelijking met andere concurrenten valt de tablet een beetje tussen wal en schip. De Microsoft Surface Pro 8 kost een paar honderd euro meer, maar biedt ook veel betere prestaties en meer uitbreidingsmogelijkheden, waarmee het idee van een tablet die krachtige Windows-applicaties goed kan draaien beter uit de verf komt. Als je niet je zinnen hebt gezet op Windows, heb je rondom hetzelfde prijspunt als de Xiaomi-tablet interessante alternatieven die op andere besturingssystemen draaien. Denk aan de Samsung Galaxy Tab S8+ met zijn fraaie oledscherm en de Apple iPad Air met zijn vloeiendere interface en apps die een stuk beter afgestemd zijn op het apparaat.
Pluspunten
-
Een van de weinige Windows-tablets
-
Prima beeldscherm
-
Fijne accessoires
Minpunten
-
Trage Arm-processor
-
Beperkte aansluitingen