MSX viert dertigste verjaardag

MSX, een industriestandaard voor homecomputers, viert donderdag zijn dertigste verjaardag. Op 27 juni 1983 kondigde een aantal Japanse bedrijven aan dat zij thuiscomputers op basis van de MSX-standaard gingen uitbrengen om zo de aanval op Commodore te openen.

De MSX-standaard werd door de ASCII Corporation ontwikkeld om software op homecomputers van diverse merken te laten draaien. Microsoft schreef onder andere de basic-interpreter en het onderliggende besturingssysteem MSX-DOS. Onder andere Philips en Sony begonnen MSX-computers te bouwen in een poging marktaandeel te veroveren op de machtige positie van de Commodore 64.

Homecomputers op basis van MSX draaiden op een Zilog Z80-processor. Veel games voor het platform werden dan ook geport vanaf de ZX-spectrum die ook deze processor draaide. Hoewel MSX-computers op hardwareniveau goed meekonden met C64-homecomputers, werden de MSX-machines niet de grote hit waarop was gehoopt; in totaal werden er circa vijf miljoen verkocht, waarvan de laatste computers in 1992. Met name in de VS bleef de verkoop ver achter bij de verwachtingen. MSX-homecomputers deden het wel weer goed in Japan, Zuid-Korea en Zuid-Amerika. In Europa waren Nederland en Spanje landen waar MSX-systemen het ook redelijk deden.

Als opvolger van de MSX-standaard werden de MSX2- en MSX2+-specificatie ontwikkeld. Deze moesten een antwoord vormen op de Atari ST en de Commodore Amiga, maar omdat de MSX2-standaarden nog steeds op 8bit-architectuur waren gebaseerd en de concurrentie al had gekozen voor 16bit-architectuur, was het moeilijk om een voet tussen de deur te krijgen. Het aantal fabrikanten dat MSX2-machines uitbracht, was bovendien verder geslonken. Er waren nog plannen om een MSX3-standaard uit te brengen, maar deze zijn niet doorgezet. Inmiddels draaien MSX-fans nog veel software op emulators. Deze zijn voor een groot aantal besturingssystemen beschikbaar. Verder werkte een aantal Japanse bedrijven in 2005 nog aan een One Chip MSX-computer.

Reacties (162)

Hoewel er nog plannen waren om een MSX3-standaard uit te brengen, maar deze zijn niet doorgezet.

Geld de msx turbo R niet als de msx 3? tenminste, ik meen te herinneren dat deze een 16 bit cpu had. (maar alleen in japan uitgebracht, dat dan weer wel)

Maar vijf miljoen verkocht!? het leek vroeger of iedereen er wel een had liggen . Zelfs mijn middelbare school heeft er een tijdje een gebruikt om op de crt's in de hallen informatie weer te geven terwijl we dan al ergens mid jaren 90 zitten. De spellen waren een stuk leuker imo, dan wat ik bij vrienden speelde op hun snes of sega, ondanks de mindere prestaties.

edit: ok, bedankt voor de info @hieronder !

[Reactie gewijzigd door earvaag op 28 juni 2013 11:55]

De turbo r had een veel snellere CPU dan de gewone MSX, maar met nagenoeg dezelfde instructie set, dus geen 16bit CPU. De fanatieke msxers in NL hebben er 1 geïmporteerd. Tegenwoordig gaan ze voor 300 euro of meer weg op ebay. De turbo r had de msx 3 kunnen zijn, er zou namelijk ook een andere video chip in komen. Die was echter niet op tijd af, en dus kreeg de turbo r dezelfde video chip als de msx 2+.

Die nieuwe video chip is later in aangepaste variant wel weer als cartridge beschikbaar gekomen, de GFX9000. Maar daar is bijna geen software voor te vinden

[Reactie gewijzigd door Creepy op 27 juni 2013 19:15]

Voor MSX3 zou er inderdaad een nieuwe VDP (wat we tegenwoordig GPU noemen) komen, een stuk krachtiger dan de V9958 van MSX2+, maar wel nog steeds 100% compatible. Die is er nooit gekomen, door geknoei van Yamaha (aldus wiki), waardoor heel MSX3 begraven werd. Die videochip is er later in uitgeklede, niet-compatible manier, wel nog gekomen: de V9990 wat idd in de GFX9000 gebruikt werd.

De MSX was toen al ten dode opgeschreven. De MSX architectuur, zeker het geheugenbeheerd, was altijd al een kludge. Erg jammer, ik weet nog dat ik toen een 386 kreeg, en dat ik dat toen een enorme stap *terug* vond. Het had wel meer geheugen en een snellere CPU, maar verder zat je in DOS met een inferieure videokaart en ik zat eerst *zonder* geluidskaart. Maar in een zakelijke setting kom je er gewoon niet met 16 bits en 64KiB adresseerbaar geheugen. Dat switchen van geheugenbanken was natuurlijk gruwelijk, ondanks dat je er bij het hacken toch wel wat aan had

Eigenlijk één van de mooiste machines geweest om mee te knutselen.
Een memory-mapper inbouwen die tot 4MB aankon in een tijd dat een 8086 pc met 1MB al een dikke bak was.
Processor met wat extra chips opvoeren tot dubbele snelheid ,
laters zelfs een MSX2+ vidochip ingebouwd in een NMS8250

Als hij van de zolder afkomt werkt hij waarschijnlijk nog als een zonnetje.

Geschiedenis van Nederland en de MSX
^{Korte samenvatting van artikel "Opkomst en ondergang MSX" van de MSX Club Friesland.}

1984: Grijze import
Rond deze tijd beginnen de eerste partijen MSX1 computers uit ander landen in Nederland te verschijnen.
De Engelse importeurs vingen liever de helft van de inkoopprijs terug dan een magazijn vol computers die ze niet kwijt raken op de Engelse Markt. Die gingen liever voor build in England.

1985: Philips stort zich op de MSX
Op de Personal Computer RAI intoduceerd Phillips de MSX standaard en vele magazines zoals MSX computer Magazine, MSX-Info worden opgericht.
De Japanners besluiten dat er iets moet gebeuren want de MSX verkoop in Europa gaat niet volgens verwachtingen ondanks de inzet van Philips.
Op de Berlijnse Firato verschijnen grote namen die de MSX moeten promoten.
Kai Nishi (Mr MSX), Bill Gates, Frank Lech (Phlips), Konami's Peter McKenna en Massao Morita (Kleinzoon van Sony’s Big Boss)
Sony verklaart dat MSX de nieuwe standaard word voor Audio en Video in de woonkamer en Philips introduceerd het NMS concept (New Media System)
Helaas maakt Kai Nishi een grote fout, hij begint over de geweldige mogelijkheden van de onaangekondigde MSX2 waarop de markt besluit om voorlopig maar even te wachten op de nieuwe MSX2 standaard.
Mede hierdoor begon de MSX standaard nu echt flink af te koelen en Sony was niet blij met de dominante rol van Philips op de Nederlandse markt.

1986/1987: 3 Overgebleven spelers in Europa: De grote 2 (en 1 kleintje)
Alleen Sony, Philips en Spectravideo waren nog over als Europese spelers maar ondertussen was de MSX ontzettend populair in Nederland.
Begin 1987 werd de MSX2 standaard geintroduceerd, een flinke verbetering op grafisch vlak en Philips was nu een leider op MSX technologie.
Dankzij modem's gebruikten 1500 huisartsen een gedeelde data bank en er waren 100 tuinders die er de veiling prijzen mee bijhielden.
Sony kon dit niet bijhouden en begon zich stilletjes terug te trekken van de Nederlandse markt.
Rond deze tijd gingen talloze firma's die op verschillende tereinen voor MSX bezig waren failliet of stapten over op de sterk opkomende PC markt.

1988: Einde verhaal
De MSX sloeg niet aan in de rest van Europa; Duitsland en Engeland zagen niets in de MSX en alleen in Nederland, Italie, Portugal en voornamelijk Spanje was het een hit.
In Japan werd nog fanatiek door ontwikkeld maar de Europeze importeurs vertikten het om machines met verlies te verkopen en Philips was niet in staat om het alleen te doen.
Nederlandse MSX ontwikkelaars gingen failliet (Aackosoft) en ondanks de 300.000 MSX-en in NL loonde het niet meer om winst te behalen uit de gemaakte investeringen.
Wat zeker meespeelde is dat gebruikers voornamelijk ilegaal kopieen maakten.
Philips zag de bui aankomen en in het midden van 1988 werd de productie stilletjes gestopt, in December 1988 maakten ze het officieel bekend.

Einde verhaal voor de MSX in Nederland (en Europa)

_{BTW mijn eerste PC was een Philips NMS9115 XT met een ATI CGA Wonder, de eerste grafische kaart van ATI!}

//Off-topic maar wel relevant: Goede boeken over klassieke HW en Games:
"Welcome to the Classic Videogames Hardware Genius Guide"
"Replay: The Ultimate History of Video Games"
"The Ultimate History of Video Games: From Pong to Pokemon and Beyond"

[Reactie gewijzigd door Zanac-ex op 27 juni 2013 23:35]

Ondanks dat MSX-computers op hardwareniveau goed mee konden met C64-homecomputers werden de MSX-machines geen grote hit waarop was gehoopt

Dat was omdat de standaard te laat kwam; de Commodore 64 had al het grootste deel van de markt veroverd.

Als opvolger van de MSX-standaard werden de MSX2- en MSX2+-specificatie ontwikkeld. Deze moesten een antwoord vormen voor de Atari ST en de Commodore Amiga, maar omdat de MSX2-standaarden nog steeds op 8bit-architectuur waren gebaseerd en de concurrentie al had gekozen voor 16bit-architectuur was het moeilijk om een voet tussen de deur te krijgen.

Nog veel later dan te laat en ook nog eens met een architectuur die toen al verouderd was.

Ik had vroeger een Commodore 64 en daarna een Amiga 2000.

MSX 1 liep grafisch gezien achter op de commodore 64. Per rij van 8 horizontale bits mochten maar 2 kleuren uit een palet van 16 kleuren gebruikt worden. Konami lukte het desondanks toch mooie grafische spelen op de markt te brengen, maar Engelse productiehuizen maakte hun hele scherm al snel 2-kleurig. Met de komst van de MSX2 was dit euvel verdwenen en werd het palet uitgebreid naar 256 kleuren.
Het geluid op de MSX was met zijn 3-kanaals PSG ook niet denderend. Pas met de komst van de FM-PAC kwam hier grote verbetering in.

[Reactie gewijzigd door ignitem op 28 juni 2013 00:09]

Ik vind dat op deze 30e verjaardag alle MSX liefhebbers een taartje moeten eten uit de Comic Bakery!

Ik heb een Toshiba HX-10 MSX1 en een Sony Hit-Bit MSX2, geweldige machines, wat een lol heb ik ermee gehad. Speel nu nog zeer regelmatig via een emulator favoriete games als Yie Ar Kungfu, Kings Valley, Metal Gear, Eggerland, Boulderdash en Hyper Sports (op vrijdagmiddag was op mijn vorige werk een half uur bestemd voor Hyper Sports Friday )

MSX Gefeliciteerd !!

Ik heb overigens ook nog altijd een Commodore Plus4 met datarecorder (C16 met meer geheugen en interne tekstverwerker....nutteloze machine), Commodore 64 met diskdrive en Amiga 500. De MSX is samen met de Amiga toch echt mijn favoriet. De Konami games op de MSX waren van zo'n goede kwaliteit dat de kwantiteit van de C64 er bij lange na niet aan kon tippen.

[Reactie gewijzigd door Padre_Abraham op 27 juni 2013 16:31]

(UK import) V&D Toshiba HX-10 set met bijgeleverde Altai Datarecorder en (crap) Panasonic joystick?

Toshiba was 100% MSX1 compatibel en een van de weinigen die alle MSX1 meuk van Tape draaide zonder Peeks en Pooks, super set.

Altai was een ander verhaal, data lezen deed hij perfect maar de plastic knoppen braken 1 voor 1, uiteindelijk geen werkende knop meer over.

Paar favorieten:
Penquin Adventure
Road Fighter
Raid on Bungling bay (het begin van Sim City)

Ponica/Compile shooters:
Zanac (en natuurlijk Zanac-Ex op de MSX2)
Aleste serie

Konami's Metal Gear was een openbaring, Top-Down spel en de voorloper van een hoop 3D-Shooter/Spy Games. Een interactief boek.


Het beste stukje Software voor mij was "Tonus" om casettes mee te kopieren.
Een soort van Clone disk voor Cassettes met het voordeel dat je ook nog eens kon saven op dubbele bitrate zodat laden met dubbele snelheid ging.
^{(Sorry Moderator, ik wil geen adviezen geven om ilegaal te kopieren)}


Maar kopien voor "vrienden" gingen op het dubbele cassette deck op de "HiFi"
el Cheapo", TDK-D60 tapes waren het beste, Stabiel en Betrouwbaar.

Stukje hardware dat eigenlijk bij de MSX hoort is de beste (Nederlandse!) Joystick ooit!
Suzo arcade joystick


En we mogen ook het "Peek, Pooks en Truuks Boek" niet vergeten.
4 delen met informatie om spellen aan het draaien te krijgen (Peeks & Pooks) en walktroughs (Truuks)

Maar de grootste Ode:
De MSX2 was ook aan boord van de MIR in de Ruimte


Dat waren nog eens tijden!
MSX Forever, Compile Forever

[Reactie gewijzigd door Zanac-ex op 27 juni 2013 23:59]

In plaats daarvan heb ik met een paar andere MSX'ers een biertje gedronken in café Bavaria 1920. ;-)

Erg leuk, ik had een MSX1 van Mitsubishi. Heel wat code op zitten kloppen. Was een leuke community destijds, net als C64 en Amiga overigens.
Rivaliteit bestond wel maar was niet zo heftig als je tegenwoordig ziet...
30 jaar alweer....

Ik herinner me anders nog wel de demo-groep FAC (fedaration against Commodore) die eens in de zoveel tijd een (vaak schitterende) demo uitbrachten waarbij de C64 werd afgebrandt. Vele meetings meegemaakt op computeravonden (in Hilversum) waarbij er vele C64/ Amiga's in een zaaltje zaten en in een hoekje van die zaal een groepje MSX-fans met 4 a 5 machines. Toen al werd er veel software uitgewisseld.

Geinig, dat wist ik niet. Ach, het was leuk om deel uit te maken van een kamp en tegelijk ook te kijken wat de rest deed. Werd toch altijd wel veel kennis uitgewisseld...

En dan ook nog FAF: Federation against FAC

POKE 53280,1 voor de echte liefhebbers..

POKE -1,170!

Zit in mijn hoofd gebrand, geen idee meer waar het voor was

Edit: 170 idd. Mis het wel, de msx club in groningen met al die rare nerds en bakken vol met japanse software.

[Reactie gewijzigd door CopyCatz op 27 juni 2013 15:15]

Die poke diende om het secundaire slot-register goed te zetten op machines met een afwijkende geheugen-layout dan de meeste MSX-computers van de eerste generatie. Als de poke nodig was, was de software eigenlijk niet volgens de standaard geprogrammeerd en kon die niet genoeg geheugen vinden om in te draaien, wat bij veel cracks het geval was, maar ook met veel software van Britse makelij.

Voor Philips-computers was het poke -1,170, op de Sony HB-F700P was het poke -1,255. De Philips-poke was vooral nodig op MSX2-machines, maar ook op latere revisies van de VG8020, een MSX1. Als je echt compatibel wilde zijn, gebruikte je de universele formule: poke -1,(not(peek(-1)&hf0)*1.0625).

POKE -1,170 bedoel je, om in de regel kopietjes beter te laten draaien op een Philips MSX. POKE &HFFFF,&HAA was er ook zo een.

Ik heb niet zo geweldig veel spannends op een MSX gedaan maar ik zie wel dat AA(hex) == 170(dec) en dat FFFF gewoon alle bitjes 1 is (dus -1)

Achtergrond kleur zwart.. op de C64

Eeh..poke 53280, 1 zet de buitenrand kleur, maar dan wel op een C64. Of was dat op MSX hetzelfde soms? Nee toch?

Nee idd niet hetzelfde, maar ja was ook geen MSX fan.
Maar Poke blijft Poke

Euh, dat was de achtergrondkleur op de Commodore C-varianten, niet op MSX.

"POKE 53280,1 voor de echte liefhebbers.."

ehmm dat is toch Commodore 64 en geen MSX ;-)

MSX had een veel uitgebreidere BASIC dan de C64 waar je gewoon color en lijnen vanuit Basic kon aanroepen ipv pokes met datablokken te tikken zoals op de C64.

Aan de andere kant had de C64 over het algemeen veel betere en mooiere games (muv de Konami Cartridges die weer heel vet waren op de MSX)

Heb hier nog 2x MSX in de verhuisdoos staan en 1 C64 in de kast, ik voel me echt oud, 30 jaar... woei!

Poke649,0 zette je keyboard uit op een C64

sys64761 of 64738

Had vroeger ook een MSX van Philips, waar ik mijn eerste regels code op heb getikt in BASIC. Helaas hebben mijn ouders dat apparaatje bij het opruimen van hun zolder weggegooid (samen met de Commodore 16) 'want het was oude troep'.

[Reactie gewijzigd door gday op 27 juni 2013 14:53]

Grappig dat er zo veel tweakers zijn met een vergelijkbare historie

Same here, op de VG8020 m'n eerste basic code geschreven. Op een MSX VG8235 mn eerste assembler progsels en zelfs een C en Pascal compiler in MSX-DOS Ik had er een Suzo Arcade 2 knops joystick bij. Destijds had ik alles verkocht voor een Amiga 500, daarna deze verkocht voor een Amiga 1200 met harddisk, 80MB
Daarna overgestapt op een PC: pentium 75 met Win3.11.

Veel later op een rommelmarkt een Toshiba MSX1, MSX2 vg8250 en vg8245 gekocht (elk minder dan 10 euro). De 8250 heb ik zelf uitgebreid met een simm naar 1MB. Daarna een splinternieuwe Arcade jostick gevonden, een FM-PAC en een SCC cartridge. De floppy drive was stuk (de v-snaar was lam). Deze vervangen door een PC drive en werkt weer. De oude floppen zijn inmiddels zo versleten dat deze niet meer werken.

Favoriete games:
Zanac, Zanax EX en Aleste
HyDeFos
Feedback
Quinpl
Usas
Boulder Dash 1 en 2
Golvellius 2
Aufwiedersehen Monty
Salamander

Op de PSP (met firmware hack voor homebrew) heb ik Golvellius 2 english eindelijk eens uit kunnen spelen dmv save game state.

Good times!

Het mooie van de MSX was dat er een soort USB achtige standaard was ontwikkeld. Of je nu een muis, een toetsenbord of een joystick had, het kon allemaal op dezelfde universele poort.

Voor de mensen die nog eens met een MSX willen werken kan ik openMSX aanraden, tegenwoordige de beste emulator, die streeft naar een perfecte ervaring, dus inclusief bugs die ook al op de MSX waren, zoals max. 4 of 8 sprites op een horizontale regel. Het is toch wel geweldig om weer eens Metal Gear 1 of 2 te spelen.

die 'universele' joystick aansluiing was meestal gewoon een aantal schakelaars: 4 voor vooruit, achteruit, links en rechts en 2 voor vuurknoppen. Daarmee heb ik ooit een kastje gemaakt a-la de game-controllers.

Daarnaast waren er inderdaad 2 aders (die 2 voor de vuurknoppen) die met een 8 bits (256 waarden) ad controller konden worden gevoed. Bijvoorbeeld met chips als '555' en '556' (sorry, ik herinner alleen de nummers nog).

Wat veel mensen niet weten is dat die joysticks ook 1 of 2 uitgangen hadden. Daarmee heb ik ooit nog eens een I-R afstandsbediening gemaakt. Daarmee kon ik de video en tv programmeren tot ver voorbij de mogelijkheden van de meeste recorders.

Voor de echte hobby-isten heeft good old Electuur ook een special geweidt aan de msx. Heerlijk.

Geweldig, nooit gedacht dat ik na 30 jaar nog wat nieuws kon leren over de MSX. +1

Ik heb om dezelfde reden een paar jaar geleden nog een HB-F9P gekocht.. Heb gelukkig al mn casettebandjes nog.,..

De Philips VG8020 was mijn eerste computer. Daar heb ik leren programmeren in Basic en Assembler, was toen rond de 10 jaar schat ik. Geduldig 90 min wachten totdat het spelletje op een cassettebandje geladen was

Ha, ik had meer gedult met kopen, dus met een vg8235 met floppydrive hoefde ik minder gedult te hebben met laden. Overigens de spellen in een cartridge, dat was nog eens snel beschikbaar, lijkt wel ssd ;-)

Wij hadden een MSX van Toshiba
Mooi dingetje, leuk ook dat er een cassettespeler/recorder was waar je de spellen van kon laden. Het laden van sommige spellen duurde een kwartier en vervolgens stelde het ook nog nauwelijks iets voor

Ik heb mijn eerste programmatjes geschreven op de C64, later ook spelletjes gaan kraken voor dat machien.

Gelukkig wisten mijn ouders mijn C64 wel op waarde te schatten. Vorige maand kreeg ik twee exemplaren terug die op zolder lagen bij mijn ouders. Die mooie oude lompe, compleet met turbomodules en drive. Ik moest alleen even een kabeltje maken om ze weer aan te sluiten, maar nu speel ik weer Ugh Olympics, Oerm, Lady Tut en Oils Well.

Ik had een NMS8250.. Die heb ik met mijn domme kop verkocht begin jaren 90 Bij dit soort berichten krijg ik er altijd weer spijt van.

Wat nog erger is, jij zegt NMS 8250 en ik weet precies over welke machine het gaat.

Listings bent ik snel mee gestopt, dat ging niet foutloos. opnemen van de radio was wel weer leuk.

Ik had toen bij het overtypen van listings werkelijk geen idee wat een "syntax error" was maar de ervaring leerde me dat ik dan een typfout gemaakt had

Ik heb hier nog een NMS8255 staan.. wat bied je ervoor? :-)

Ik heb nog een NMS8250 die gratis mag worden opgehaald.

Geïnteresseerde hier... Waar kan ik hem ophalen? En waarom doe je hem weg? Enig idee of hij nog werkt?

Als het te ver weg is wil ik de verzending + een vergoeding voor het inpakken en naar het postkantoor brengen ook wel betalen.

[Reactie gewijzigd door ThePendulum op 27 juni 2013 18:39]

Zelfde hier. NMS8250 (van Philips, msx2). Als ik er nog iemand gelukkig mee kan maken.

Er zijn overigens een paar toffe games voor de msx2 uitgebracht. Ik denk bv aan Zanac Ex, Vampire Killer, Knightmare, Laydock, Aleste...

Ik heb er vorige week eentje opgepikt voor 25 euro bij de lokale kringloopwinkel en dat vond ik al een koopje Lollig om dit bericht vandaag te lezen terwijl ik gisteren mijn eerste spelletjes op het ding heb gespeeld (Zanac Ex ). Jeugdsentiment!

Maar nu nog een "nieuwe" joystick vinden, de bijgeleverde is gaar Iemand eentje over, liefst met 2 knoppen? van... dat ene merk... Suzo "The Arcade". De tweeknopsversie hier.

[Reactie gewijzigd door Bundin op 27 juni 2013 23:48]

Die heb ik nog steeds, maar ik pieker er niet over om hem weg te doen. Het is mijn laatste relikwie uit die periode.

in die tijd heb ik ooit een nms 8280 gekocht. Vergelijkbaar maar met video-mogelijheden. Niet zoals tegenwoordig met opnemen en zo, maar wel overlay zodat video's van titels en dergelijke konden worden voorzien... Enige jaren geleden weer weg gedaan. De liefhebber die ze kwam ophalen was er blij mee.

Ik heb er vroeger eentje gehad en hem in de jaren 90 helaas weggegeven. Je moet voor de grap eens kijken wat ze nu voor zo een MSX vragen op Ebay...

Vragen is anders dan krijgen....Ik heb pas een vg 8020 verkocht voor 15 euri (was wel met een kapotte joystick poort).

maarja, dat is simpel te fixen gelukkig... hardware toen was nog makkelijk zelf aan te passen...

Ik heb nog een Sony Hit Bit MSX (1) staan, pure nostalgie.
Vroeger nog in assembler programmaatjes gemaakt, kom daar nog maar eens om!

Ik kan mij herinneren dat er een foto was van het interieur van de Space Shuttle met daarin meerdere Sony HitBit computers. De msx-computers, zeker de sony-s en helemaal de Z80 cpu waren dermate robust dat ze bijna zonder aanpassingen mee omhoog konden.

Grijns - was geen Space Shuttle, was de Russische MIR. Daar werden HitBits gebruikt voor beeldbewerking...