Raad: ''Reacties vallen onder verantwoordelijkheid journalist'

Op veel journalistieke internetsites is het mogelijk om onder de nieuwsberichten al dan niet anoniem reacties te plaatsen. Het was tot nu toe niet duidelijk wie de verantwoordelijkheid droeg voor eventueel geplaatste laster. Het is aan de beheerders van de site of daar wel of niet actie op ondernomen wordt. De Raad voor de Journalistiek heeft nu na een klacht echter beslist dat de reacties de verantwoordelijkheid zijn van de internetsite. Arie Gerla, oud voorzitter van de Vereniging Effecten Bezitters (VEB), heeft een klacht ingediend tegen een aantal reacties op de site Klokkenluideronline.nl. Deze klacht is gegrond verklaard omdat het toelaten van dit soort grievende reacties volgens de raad niet maatschappelijk aanvaardbaar is.

Klokkenluideronline.nl is een journalistieke site omdat de schrijvers zichzelf journalist beschouwen en de publicaties journalistiek noemen. De uitspraak zal Gerla echter niets opleveren, de Raad voor de Journalistiek is een opinie-orgaan. Micha Kat, de freelance journalist die achter de site Klokkenluideronline zit vind de uitspraak van de Raad echter maar "stompzinnig" en is niet van plan de reacties te verwijderen. Hij geeft aan dat hij geen tijd heeft om alle reacties te lezen.

Reacties (42)

[Rembert]

Ik beheer ook een forum waar reacties geschreven kunnen worden. Ik zie het ook als mijn verantwoordelijkheid om toe te zien dat er geen ongewenste berichten komen op het forum, en om de posters van deze ongewenste berichten ook aan te spreken op hun postings. De postings zijn in principe ook anoniem, maar op basis van IP adres en tijdstip kom je vaak een heel eind. Waarom ik het zo zie? Simpel: ik verzorg dat er een mogelijkheid ontstaat dat mensen hun berichten kunnen plaatsen. Daarvoor zijn zij in principe zelf verantwoordelijk, maar het is mijn verantwoordelijkheid toe te zien dat zo veel mogelijk aan de afgesproken regeltjes wordt gehouden.

Zo werkt het toch ook op tweakers? Als hier iets staat dat niet door de beugel kan, dan wordt volgens mij tweakers zelf aangesproken hierop, waarna tweakers de betreffende poster aan kan spreken.

Vrije meningsuiting is een belangrijke waarde, maar bv. smaad en laster mogen niet worden getolereerd.

De reactie van Micha is kinderachtig: als je een dergelijke site opent, dan moet je ook de verantwoordelijkheid voor zo'n site op je willen nemen. Het initiatief van de site is goed, maar blijf er dan wel achter staan. En het betreft hier niet de klokkeluider artikelen zelf, maar een aantal, kennelijk grievende, 'anonieme' reacties op deze artikelen. Een stukje modereren lijkt me hier eigenlijk vanzelfsprekend.

[Garyu]

In theorie ben ik het met je eens. Het is jouw verantwoordelijkheid dat je site leesbaar is en dat er geen onzin op staat. Dit heeft echter zijn grenzen, met name in de praktijk. Een site waar veel reacties op staan die niet door de beugel kunnen, zou ik persoonlijk gewoon mijden. Wil een website mij als bezoeker houden, dan zullen zij content moeten leveren die ik wil lezen. En dus geen smaad en laster. Op die manier heb je al een soort marktwerking die het een-en-ander uitsluit. Daarnaast is het uiteraard ook moreel onverantwoord om een dergelijke website onbeheerd te laten. Onder het mom van JPdeMP z'n waarden en normen mogen ook beheerders van websites zich best eens achter de oren krabben.

Juridische aansprakelijkheid vind ik echter een tweede. Dit is gewoonweg niet haalbaar. Stel dat iemand anoniem een bericht plaatst dat niet door de beugel kan. Hoe lang mag het dan blijven staan tot het weggehaald wordt? een uur? een dag? een week? Misschien lees ik het binnen een minuut en vind ik het te schokkend voor woorden. Kan ik dit de beheerder van de website aanrekenen, dat hij het in zo'n korte tijd nog niet heeft weggehaald? Of moet hij intelligente scripts gaan gebruiken om schadelijke posts te weren? Of gewoon geen posts meer plaatsen totdat een moderator ernaar gekeken heeft? Zou me een janboel worden zeg.

Mijn punt is simpel: moreel & markttechnisch gezien is een moderator een zeer goede oplossing. Posts "censuren" op schadelijk en lasterlijk op inzicht van de moderator (bepaalde standaardregels in acht nemende). Juridisch gewoon níet aan beginnen.

[El Cid]

Hoe erg een gedachte ook is, ik heb liever dat ie in het openbaar wordt geuit, dan in het verborgene.

[Anoniem: 55933]

Rustig aan mensen, de Raad voor de Journalistiek heeft eigenlijk helemaal niets te zeggen, pas als een rechter oordeelt is het officieel

[arbraxas]

Wat heeft de raad van journalistiek te maken met replies? Als ik deze reply post ben ik ineens een journalist? Alle mensen met forums waar je kunt reageren zijn journalisten? Volgens mij gaat die raad buiten zn boekje. Misschien niet met de website die hier bedoeld worden omdat daar journalisten posten, maar voor bv tweakers gaat t wel op

[Remenic]

Dus straks moet je nog oppassen als je een site hebt waarop men reacties kan achter laten? Leuke boel.

[Maurits van Baerle]

Dat is toch ook niet meer dan logisch? Bij sommige zaken komen nou eenmaal bijbehorende verantwoordelijkheden om de hoek kijken. Als jij deelneemt aan het verkeer met een auto ben je ook verantwoordelijk voor het opletten op andere weggebruikers, je kunt niet auto willen rijden maar dan niet op willen letten. Je mag niet auto rijden met een blinddoek.

Als jij er voor kiest om reacties mogelijk te maken moet je er ook op toezien dat dat op een beetje fatsoenlijke manier gebeurt. Je stelt namelijk een platform ter beschikking wat het mogelijk maakt dat zo'n reactie al dan niet anoniem geplaatst kan worden waardoor je dus feitelijk meewerkt aan het plaatsen van bijvoorbeeld smaad.

[Remenic]

Dus de ministerie van Verkeer en Waterstaat is verantwoordelijk voor alle ongelukken die gebeuren, omdat zij het mogelijk maken mensen deel te laten nemen in het verkeer? Nee, ik vind dat jouw vergelijking niet helemaal op gaat.

Maar je hebt wel gelijk dat het logisch is dat je tot op zeker hoogte verantwoordelijk bent voor wat er geplaatst wordt op jouw website.

[FiRePaTH]

Eens te meer een reden voor de "internetjournalisten" om meer genuanceerde verhaaltjes te schrijven voor het op internet te plaatsten. Vaak worden korte (nieuws / roddel) artikelen zonder er goed over na te denken snel op internet geplaatst, zodat ze maar het eerste zijn met het nieuwtje... Echter kom je zelden goed geschreven artikelen tegen waar beiden partijen aan het woord komen en de feiten goed naar voren worden gebracht.

Een goed voorbeeld is theinquirer.net, via deze site komen absurd veel geruchten op het internet, welke mensen vaak voor waarheid aannemen... Hierdoor ontstaat ontzettend veel onzin op internet en kunnen er veel misverstanden ontstaan die weer kunnen leiden tot problemen...

Ik ben er daarom ook voor dat t.net in de toekomst beter de bronnen moet onderzoeken, voordat ze iets als "nieuws" plaatsen, vooral in het geval van theinquirer.net, EN er duidelijk bijzet dat het van een betrouwbare, danwel een niet-zo-betrouwbare bron komt...

[Cookie]

Wat heeft dat in godsnaam met de inhoud van reacties onder een artikel te maken? Een journalist was altijd al verantwoordelijk voor zijn eigen stukje, maar dit bericht gaat over de verantwoordelijkheid voor de reacties van derden eronder. Misschien moet jij iets genuanceerder lezen voor je reageert?

[AlterEgo]

Mag ik aub zelf uitmaken wat ik van een bepaalde bron vind?

[garagaholic]

Als dat op dezelfde manier gebeurt als in de Pricewatch, dan bepaal jij mede of een bron betrouwbaar is of niet. Dat is een stukje democratie .

[lasermen]

helemaal mee eens.
Ze kunnen hier bij t.net een database opbouwen van de bekende bronnen en dat erbij staat of het betrouwbare is ja of nee (beetje het zelfde systeem als voor de winkels in de pricewatch) dit lijk mij niet erg moeilijk om te realiseren.

[oeLangOetan]

hopelijk leidt dit niet tot het sluiten van reactie-mogelijkheden , ik dacht dat de interactiviteit het sterke punt was van het internet en nu willen ze die aan banden leggen

[n4m3l355]

volledig mee eens. ondanks dat op sommige sites de reacties niet altijd even keurig zijn.. en zelfs tot haat kunnen aanzetten zou dit nog steeds geen enkele reden mogen zijn om reacties te sluiten.

ik snap zowieso niet waarom iemand/een organisatie zich ermee bemoeit... mensen zijn zelf toch wel in staat om te denken en als ze iets niet aanstaat.. lees het dan gewoon niet?

[Olaf van der Spek]

Hoe kun je nou weten of iets je aanstaat voordat je het gelezen hebt?

[Cookie]

Maar als ik nu eens diezelfde mening ga verkondigen op het raadhuisplein? Dan is dus de gemeente verantwoordelijk, die stelt immers het plein ter beschikking?

Ja, als jij daar 24 uur lang nazistische leuzen gaat scanderen en de gemeente/politie (de orde en wethandhavers dus) grijpen niet in, zijn die verantwoordelijken laakbaar ja. Niet ingrijpen waar ingrijpen geboden is en kan, maakt je nog niet onverantwoordelijk voor je niet-handelen. Natuurlijk kan een overheid niet alles voorkomen, maar wel achteraf ingrijpen als nodig/wenselijk is. Laat een sitehouder bijvoorbeeld duidelijk anti-semitische reacties langer dan nodig online staan, is dat diens verantwoordelijkheid ja.

Een leraar in een klas kan ook niet voorkomen dat iemand iets onoorbaars roept, maar is wel verantwoordelijk voor de ontstane situatie als hij tijdens zijn lessen iedereen uren achtereen hatelijke en discriminerende leuzen laat schreeuwen zonder in te grijpen. In feite kan en mag een sitehouder wel dingen voorkomen, door reacties via een toetssteen te laten lopen (WebWereld) op inhoud, maar dat vertraagt en vermindert de interactiviteit. Tweakers.net grijpt achteraf in waar nodig/wenselijk. Kwestie van kiezen voor meer en snellere interactie.

[Anoniem: 14842]

Hoe kun je nou weten of iets je aanstaat voordat je het gelezen hebt?

Dat kun je meestal wel opmaken uit de eerste paar regels, verder lezen hoeft dan niet.

Ik vind het trouwens belachelijk, ook al staat een mening mij niet aan, dat wil niet zeggen dat ik hem niet zal lezen. Zelfs als is een uitspraak te belachelijk voor woorden, het geeft wel de gevoelens van de schrijver weer. Dat lijkt me toch een belangrijk goed in een 'vrij' land...

Jammer genoeg is censuur al gewoon toegestaan in NL. Ik kan me een rechtzaak van een jeugdige moordenaar herinneren waarbij alleen "positief schrijvende" journalisten werden uitgenodigd om de reputatie van de jongere niet te schaden.

Nederland word gewoon hersendood gemaakt op deze manier, eigen gedachten mag schijnbaar niet meer. En het ergste is nog wel dat de meerderheid van de mensen dit soort dingen normaal schijnt te vinden

Ik kan het niet anders samenvatten dan dat dit een aanval is op (wat ik zie als) de belangrijkste voorwaarde voor een democratie: vrijheid van meningsuiting.

[Maurits van Baerle]

Smaad is al decennia strafbaar en wordt tegenwoordig juist alleen maar minder bestraft.

Er is hier geen sprake van censuur, dat zou namelijk betekenen dat jou verboden wordt iets te zeggen. Hier gaat het niet om een verbod om bepaalde dingen te zeggen maar om degene die een platform ter beschikking stelt zodat iemand anders een bepaalde reactie kan plaatsen. Deze persoon heeft een verantwoordelijkheid.

Als een beheerder een site maakt met honderdduizenden bezoekers dan is de beheerder degene die mogelijk maakt dat een bepaalde reactie een platform heeft waar duizenden mensen het kunnen zien. Als iemand dan een mening heeft die hij nergens anoniem kwijt kan dan moet hij maar een eigen site beginnen waar hij hem plaatst, dan verschuilt de eigenzinnige spreker zich ook niet laf achter de site van iemand anders. Vrijheid van meningsuiting is bij dit bericht niet in het geding.

[Anoniem: 14842]

Als iemand dan een mening heeft die hij nergens anoniem kwijt kan dan moet hij maar een eigen site beginnen waar hij hem plaatst, dan verschuilt de eigenzinnige spreker zich ook niet laf achter de site van iemand anders

Wat een onzin!
Dan zal degene die zijn eigen site is begonnen dus zelf zijn reactie moeten verwijderen. Dat is het enige verschil. En degene die deze website onderhoudt is helemaal niet van plan om deze reacties te verwijderen, hij/zij word gedwongen door de rechtbank.

Maar als ik nu eens diezelfde mening ga verkondigen op het raadhuisplein? Dan is dus de gemeente verantwoordelijk, die stelt immers het plein ter beschikking?

Als er echt iets gezegd word wat niet door de beugel kan (en dat is in mijn optiek echt iets dat pertinent onwaar moet zijn) dan is de auteur verantwoordelijk, niet degene die de middelen ter beschikking stelt. Dat zou leuk worden zeg; ik klaag Volkswagen aan omdat ik laatst ben aangereden door iemand in een VW Golf. Te belachelijk voor woorden.

Maar zoals ik al zei: "de meerderheid van de mensen schijnt dit normaal te vinden". . .

[Anoniem: 14842]

Hmm, dat is dan weer een beetje overtrokken.
24 uur lang leuzen staan roepen is een inbreuk op de openbare orde.

En waarom haal je nu in des hemelsnaam weer discriminatie erbij? Ik heb het over reacties gericht op 1 persoon, 1 persoon discrimineren is knap lastig hoor (niet onmogelijk).

Maar als je het daar over wilt hebben: als ik Turken criminelen noem ben ik fout, noemt een Turk echter alle Nederlanders crimineel mag hij/zij dat gerust zeggen.

Sorrie hoor, maar ik blijf erbij dat de bevolking monddood maken discriminatie, haat en allerlei andere zaken alleen maar in de hand werkt. Zo f*ckin' wat als iemand daar nazi leuzen staat te schreeuwen, laat hem lekker. Zolang hij/zij geen Joden probeert af te slachten of bezig is met een prive gaskamertje zie ik het probleem niet. Fouten moet je van leren, niet vergeten.

Ik blijf het gek vinden dat mensen elke vorm van vrijheid altijd meteen in proberen te dammen. Het lijkt wel alsof het volk tegenwoordig niet zelfstandig meer wil denken, daar hebben we immers een paar honderd dik betaalde heren in 's Gravenhage voor...

Mijn laatste reactie trouwens, een volgende reactie zou waarschijnlijk toch worden verwijderd op straffe van rechtsvervolging.

EDIT:
Aangezien ik postte dat dit mijn laatste reactie is moet ik het maar doen met een edit

...je wordt door regels juist gestimuleerd om eerst een goed na te denken over wat je vindt...

Regels die mij stimuleren om anders te denken. Need I say more?

...i.p.v. maar hormonen direct een verbale uitweg te geven zoals dat in bepaalde voetbalstadionvakken...

Om daar even op verder te breien: ik zie daar het probleem niet? Okee, dat ze de scheids voor vanalles en nog wat uitmaken, en willekeurige mensen dood willen maken kan niet door de beugel. Maar als ik 2 groepen supporters zie die met elkaar op de vuist gaan zie ik dus niet in waarom de overheid daar zou moeten ingrijpen? Laat ze elkaar lekker de harses in slaan, beide partijen lijken het ermee eens te zijn. Als daarbij gemeenschapseigendom word gebruikt is het uiteraard een ander verhaal, maar ik ben best bereid te sponsoren

Het komt er dus op neer dat er IEMAND is die beslist welke mening wel en welke mening niet door de beugel kan. En dat zie ik dus als een verschrikkelijk iets. (En nee, begin nou niet over regeltjes maar denk zelf even na).

En dat je me vergelijk met een puber, tja, zoals ze zeggen; de jeugd heeft de toekomst...

* 786562 Mecallie

[Cookie]

En waarom haal je nu in des hemelsnaam weer discriminatie erbij?

Het is maar een voorbeeldje om een situatie te schetsen waarbij er dingen gezegd worden die niet door de beugel kunnen. Dat voorbeeld heb ik nodig om jou te laten (in)zien waar en/of bij wie verantwoordelijkheid ligt, ook bij niet-ingrijpen, ook in zogenaamd openbare situaties. Daarmee wilde ik antwoorden op jouw vraag, die tussen de regels lijkt te suggereren dat een raadhuisplein een soort niemandsland is voor het verkondigen van meningen.

Sorrie hoor, maar ik blijf erbij dat de bevolking monddood maken discriminatie,

Je overdrijft schromelijk. Ten eerste wordt er helemaal niemand monddood gemaakt en er wordt ook niemand verboden om na te denken. Integendeel, je wordt door het bestaan van bepaalde regels juist gestimuleerd om eerst eens goed na te denken over wat je vindt en hoe je dat zegt, i.p.v. maar hormonen direct een verbale uitweg te geven zoals dat in bepaalde voetbalstadionvakken te doen gebruikelijk lijkt. Als jij je mening niet op een genuanceerde en fatsoenlijke manier kunt formuleren, hebben anderen het goed recht jouw gefulmineer uit hun oorkanaal te willen verwijderen. Je doet nu net alsof regelgeving alleen maar hindernissen opwerpt en verder nergens goed voor is. Als de puber die zich nog verzet tegen iedere vorm van 'beperking', terwijl de beperking waarschijnlijk meer zit bij degenen die (nog) niet weten hoe ze met grenzen moeten omgaan, met niemand rekening wensen te hoeven houden, of niet weten hoe ze adequaat en genuanceerd moeten communiceren.

Het bericht gaat verder helemaal niet over 'indammen van denken of meningen', maar gaat over het verantwoordelijk zijn voor publicaties.

[jwpmzijl]

Als dit bestendige jurisprudentie wordt dan kan dat grote gevolgen hebben voor alle fora (dus ook Tweakers.net). Ik kan mij bijv. indenken dat bedrijven dit soort jurisprudentie gaan gebruiken. En wel om sites aan te klagen waar consequent producten van het betreffende bedrijf de grond in worden getrapt.
Zou dat daadwerkelijk gaan gebeuren dan is het einde zoek en zouden openbare fora nauwelijks nog kunnen bestaan. Gelukkig is het zover nog niet maar hoe e.e.a. over 10 jaar is durf ik niet te voorspellen.

[Anoniem: 106947]

vind dit ook geen nette ractie op die, site, wie gaat daar over klagen??
ik denk dat mensen moeten leren dat het internet niet een vrij plaats is om alles op te schrijven. dat je niet altijd wordt gecorigeerd betekend nog niet dat je alles mag. er is ook nog zoiets als een moreel bewust zijn, en gebruik dat dan ook. Houd ook rekeningen met mensen, en zeg het netjes. Netjes vind ik met argumenten. Ik vind dat iedereen tegen mij mag zetten dat ik een lul ben, als je het maar weet te onderbouwn met argumenten ide echt degelijk zijn, en niet van die slappe argumenten. Oftwel, mensen houd je aan je fatsoen (nee ben niet van de normen en waarde. zit een andere beredenatie aan, maar is even te lang om uit te leggen).

maar het is verkeerd, dat de RvJ hier uitspraak over doet, laat dat een echte rechter doen, en niet een nep-rechter, want dit geeft ondudelijkheid. En je gaat mensenvermanen, zoder dat je echt iets zegt(want je hebt geen macht). Dus ik vind als je het vind ga, naar de rechter, en niet naar een nep-orgaan(vind het niet als ze de onahankelijkheid garanderen, maar met smaat hebben ze niks te maken, dat is een straafbaar feit, dus is niks voor zoiets)

[Cookie]

maar het is verkeerd, dat de RvJ hier uitspraak over doet

Vind ik niet; de RvJ spreekt tegen zijn leden, de journalisten. Het is een beroepsorganisatie en die hebben hun eigen code en nemen een eigen verantwoordelijkheid voor wat ze doen, bovenop wat de wet schrijft. Net als medici en ingenieurs ook ziets als een gedrags- of beroepscode hebben.

[Countess]

is het nou zo dat het onder de verandwoordelijkheid valt van de person die het verhaal schreef of die van de internet site die hem plaatst (en je kan ook meerdere websites hebben die het zelfde verhaal plaatsen namelijk)

[Anoniem: 69450]

Ik snap niet waar iedereen moeilijk over doet. Is toch niet zo lastig om na een aantal klachten een reactie te verwijderen als dit gegrond is? Op deze manier zorg je als beheerder van een forum ook dat de 'cultuur' ervan gewaarborgd is.

[Spheroid]

In principe is dit een begrijpelijke uitspraak, echter hij is volgens mij inconsistent met bestaande jurisdictie. Er zijn namelijk meer media die de mogelijkheid bieden tot het geven van reacties op nieuws, denk aan ingezonden brieven, of columns in kranten. Hier wordt de schrijver in de eerste plaats verantwoordelijk gehouden en niet de krant die hem plaatste.

Het probleem hierbij is natuurlijk de mogelijkheid die het internet biedt tot anonimiteit. Echter dan nog zitten er haken en ogen aan deze uitspraak, want na dreigbrieven of -telefoontjes wordt de post of het telefoonbedrijf ook niet verantwoordelijk gehouden.

Ik denk dat dit soort fora zich dmv modjes en een duidelijke policy moeten inspannen om excessen te voorkomen. Ik denk echter niet dat je redelijkerwijs alle verantwoordelijkheid bij de aanbieders van de site kunt leggen.

[Anoniem: 94772]

zie ook het artikel van zwarte kip op geenstijl:

http://www.geenstijl.nl/mt/archieven/002502.html