Nieuwe Linux-telefoon van Furi Labs FLX1s is downgrade vergeleken met voorganger

Furi Labs heeft de FLX1s aangekondigd. Dat is een smartphone die op Linux draait. Het gaat om een aangepaste versie van Debian. Opvallend is dat de telefoon op hardwaregebied op sommige punten een downgrade is ten opzichte van zijn voorganger.

Furi Labs kondigt de FLX1s aan. Het toestel is een vervolg op de FLX1 uit 2024, maar het is een downgrade. Wat daarbij echter opvalt, is dat Furi Labs de FLX1 helemaal niet meer verkoopt en alleen de FLX1s nog gaat verkopen, terwijl dat nieuwe, minder goede toestel dezelfde prijs krijgt. Het apparaat gaat 550 dollar kosten, omgerekend en inclusief btw 566 euro. Daar komen verder nog een kleine dertig euro aan verzendkosten bij.

De FLX1s draait, net als het vorige model, op Linux. Het gaat om FuriOS, een variant van Debian die door Furi Labs zelf is ontworpen. Daarnaast is het mogelijk andere besturingssystemen op de telefoon te zetten, zoals Ubuntu Touch. Die kunnen dan via een multibootmenu worden geselecteerd. De telefoon is daarnaast gericht op privacy en heeft bijvoorbeeld drie fysieke switches waarmee het mogelijk is de microfoon, de camera of de gps-module uit te schakelen.

Het toestel heeft een MediaTek Dimensity 900-soc en 128GB aan opslag. Verder zit er een 20-megapixelcamera op de telefoon. Het apparaat heeft een 6,7"-display met een resolutie van 1600x720. Er zit een microSD-slot in de telefoon. Op veel vlakken, waaronder het scherm, is de telefoon een achteruitgang. Zo is de verversingssnelheid lager, is de camera minder goed en is de IP68-rating verdwenen. Ook kan het nieuwe apparaat niet meer draadloos worden geladen en heeft het geen 3,5mm-aansluiting meer.

	FLX1Ss (nieuw)	FLX1 (oud)
Display	6,7" 1600 x 720 pixels 90Hz Dragontrail Glass	6,59" FHD+ IPS-lcd 120Hz Gorilla Glass 5
Processor	MediaTek Dimensity 900 2 x ARM Cortex-A78, 2,4 GHz 6 x ARM Cortex-A55, 2 GHz Mali-G68 MC4-gpu
Geheugen	8GB LPDDR4x	6GB LPDDR4x
Opslag	128GB UFS	128GB UFS 2.1
Camera's	20-megapixel primaire camera 2-megapixelmacrolens 13-megapixelfrontcamera	50-megapixel primaire camera met optische beeldstabilisatie w/OIS 2-megapixelmacrolens 16-megapixelfrontcamera
Accu	5000 mAh Alleen bedraad laden	5000 mAh Verwijderbaar Bedraad en draadloos laden
Aansluitingen	USB 2.0 Type-C Micro-SD (tot 1TB)	USB 3.0 Type-C 3,5mm Micro-SD (tot 1TB)
Verbindingen	Wi-Fi 6 Bluetooth 5.2 Dualsim 5G
IP-rating	Spatwaterdicht	IP68
Afmetingen	170x76x8mm 201 gram	171x82x12mm 280 gram
Prijs	550 dollar (omgerekend 566 euro)

Reacties (151)

[Kun]

Ik hoop echt dat we meer Linux telefoons gaan zien, het wordt tijd dat we in Europa minder afhankelijk worden van Google/Apple/Microsoft/Etc...

[xxdeb]

Nu de vraag is dat developers echt voor linux apps willen developen. Ik denk niet dat veel grote apps die veel data verzamelen zoals meta, x, ect. Met allemaal rijke vriendjes waaronder google en Microsoft. Echt een app voor linux gaat uitbrengen. Hoe irritant zou jij het vinden als je een docx file wilt openen maar dat kan niet door je linux telefoon. Maar als je het interessant lijkt check calyxos uit. Het is gebaseerd op de opensource versie van Android zonder closed source apps zoals de playstore, maps, ect.

[Pyronick]

Nu de vraag is dat developers echt voor linux apps willen developen.

Waarom niet? Het probleem zit niet bij de ontwikkelaars zelf, maar bij het gebrek aan incentives.

De meeste Europese consumenten zijn volgzaam richting Amerikaanse Big Tech. Vooral Nederlanders, Denen en in mindere mate Britten en Ieren worden vaak als eerste testmarkt gebruikt om te peilen of iets in Europa kansrijk is.

Daarom zal de eerste grote push niet uit de consumentenhoek komen, maar vanuit overheid en grootbedrijf. Alleen: in het bedrijfsleven heerst meestal een lame duck-mentaliteit op het gebied van ICT-pionieren (op ons MKB na). De echte impact kan en moet komen van Defensie en andere overheidsinstanties. En dat zijn nu precies de partijen die als eerste digitaal soeverein zouden moeten worden.

Een écht open smartphone zou moeten draaien op mainline Linux, idealiter bovenop bestaande distributies zoals postmarketOS of Ubuntu. Daarbij horen niet alleen goed werkende basisapps, maar ook een volwaardige open IDE/SDK. Cruciaal is een gecertificeerd auditsysteem, want dáár worden overheden en grootbedrijven pas echt warm van. In plaats van alles te laten draaien rond Android- en iOS-ecosystemen, kan zo’n certificering bijvoorbeeld ook prima door de Defensie Beveiligingsautoriteit zelf worden opgezet.

Anders zie ik weinig kans van slagen.

[DefaultError]

Voor defensie en het bedrijfsleven zou de FLX1s wel een PEN test ondergaan lijkt me. Een certificaat is een mooie selling point.

Met Linux, een goed werkende cloud (Proton) en AI uit de EU klinkt als een mooie deal.

De camera downgrade is wel jammer.

[meesje]

Ondergaan of doorstaan?

[DefaultError]

Dat zal moeten ondergaan en zullen doorstaan zijn, en met vlag en wimpel slagen.

[BitWeasel]

Als voormalig pentester.... wat is een PEN test? Dat is een three letter acronym (TLA) die ik niet ken. Hoewel ik tegenwoordig voor de overheid werk en ze hier echt dol zijn op afkortingen.

Mijn vermoeden is dat je een penetration test, ofwel een pentest bedoeld.

... voordat iemand op een Pee Ee Enn test gaat vragen, wat nog verwarrender gaat zijn.

[markwiering]

Ik had graag een mobiele telefoon gekocht zonder troep erop van Google, maar zulke telefoons kosten 400+ euro, terwijl de Oppo A18 mét ColorOS (aangepaste versie van Android, mét Google-troep) maar 109 euro kostte.

Dáár zit het probleem. Het liefst heb ik een mobiele telefoon zonder Google-troep erop, maar om dan vier keer zoveel te gaan betalen... Dat wordt mij te veel.

Bij computers en schootcomputers is dat anders. Jij hoeft geen computer of schootcomputer te kopen met Linux voorgeïnstalleerd: dat kun jij na aankoop er mooi zelf op zetten, gratis. En zelfs als jij de luie manier pakt en kant-en-klaar een Linuxdistributie naar keuze geleverd wilt krijgen op de computer of schootcomputer die jij bestelt, dan kost dat hooguit 10 euro extra. Op het volledige aankoopbedrag van meestal 400 tot 1500 euro is dat echt niks.

De oplossing hier is simpel: gewoon een goedkope, simpele doch functionele mobiele telefoon op de markt brengen met Linux erop. Dan slaat het vanzelf aan.

[hachee]

Ik heb hier nog de Pinephone gehad en ruim een jaar dagelijks gebruikt voor telefonie Matrix en tests(Postmarket OS), tot deze een keer op straat stuiterde....

Zo goedkoop als de Oppo is wel lastig, goedkoper als genoemd wel...

Ik gebruik nu een gelikter OS op een Sony Experia 10 Mk3 dualsim met Sailfish OS(Sony device behoeft idealer een Jolla supportive hardware licentie van een paar tientjes voor optionele Android App support, updates, e.d) voor <300 euro met al in huis *moeiteloos vanuit Italië kant en klaar geflashed via jolla-devices.com.
Je kunt ook de Jolla C2 van hun zelf nemen(geproduceerd door het Turkse Reeder), maar de specs zijn wat lager voor ongeveer de zelfde prijs.

[Reactie gewijzigd door hachee op 22 september 2025 11:48]

[Venix1990]

Sorry hoor maar een telefoon van 109 euro? Dat is niet veel soeps. Ik zou mij dood ergeren aan de traagheid en slechte camera.

400 vind ik persoonlijk niet veel voor een telefoon. Ik koop er altijd 1 voor 700-800 maximaal en zie wel hoe lang ik er mee doe. Duurder hoeft voor mij ook niet, maar moet me er niet aan gaan ergeren. Als ik er 2-3 jaar mee doe is het prima en ben ik wel toe aan een andere.

[markwiering]

Hiervoor had ik een Xiaomi Redmi 10. Die kostte 129 euro. Qua specificaties was de Xiaomi Redmi 10 in alle opzichten superieur: betere camera, betere verwerker en precies evenveel werkgeheugen (4 GiB).

Ondanks dat ik nu een mobiele telefoon heb die qua specificaties inferieur is aan wat ik had, start de Oppo A18 een stuk sneller op (de Xiaomi had 3 minuten nodig...) en is hij razendsnel in gebruik.

Foto's maken kan de Oppo A18 ook prima, al is de resolutie lager dan bij de Xiaomi Redmi 10, maar dat stoort mij niet. Ik maakte toch nooit maximale resolutiefoto's op mijn Xiaomi Redmi 10 toen ik deze nog had.

Ik zocht juist een zo goedkoop mogelijke doch functionele telefoon, juist omdat ik al die superspecificaties toch niet nodig heb. Wat moet ik met een 8K-camera? Of 8 GiB of zelfs 16 GiB aan werkgeheugen?

Ik wil Telegram kunnen gebruiken (met videobellen) + mijn bankprogramma voor Internet bankieren + Opera Mini. Al die drie programma's doen het uitstekend.

Overigens, een spelletje dat ik gemaakt heb (Blazium Rijder) doet het overigens perfect op mijn Oppo A18 met Opera Mini, zowel de lage resolutie als de hoge resolutiemodus.

Ik mag echt niet klagen. De Oppo A18 is een supertelefoon!
Naar mijn mening beter dan de Xiaomi Redmi 10, omdat hij sneller opstart en sneller navigeert, ondanks de slechtere specificaties.

Om, zoals jij, 700 euro of zelfs 800 euro uit te geven aan een telefoon, welke specificaties zoek jij dan?
Wil jij een telefoon die sneller is dan jouw PlayStation 5?

En dan ook nog eens na drie jaar een nieuwe kopen!

Voor mij zou dat geldverspilling zijn.

[Venix1990]

Doe er heel veel mee. Dagelijks.

Camera moet goed en snel zijn, ook voor Fotos van de kinderen etc. Telefoon mag van mij wel 16GiB hebben. Hoe meer hoe beter. Moet allemaal soepel werken. Standaard zonder dat ik wat doe is er al paar GiB in gebruik.

Ding mag daarbij lekker snel laden en wil gewoon een snelle telefoon. Ik wed dat die van jou super traag ga vinden..en ga ik me aan ergeren.. ik blij erbij dat een telefoon van 109 niet veel soeps is..maar als jij er niet veel mee doet en je red je ermee,. prima. Ik hou van technologie en na 4 jaar max. Wil ik wel weer wat anders proberen en verkoop ik deze tel

[uiltje]

Ik heb jaren geleden een telefoon met een IP-rating gekocht die 130 euro was. Zonder alle rommel erop draait dat ding nog steeds goed. Het scherm is niet bijzonder (geen OLED) maar verder is het ding prima in staat om alles te doen. Kan je een betere camera krijgen? Vast, maar het voldoet allemaal redelijk.

Prima om een snelle telefoon te willen hoor, maar zoveel verschil maakt het niet meer qua gebruikerservaring. Een beetje 2D-menutjes tekenen werkt al snel immers. Voor de meeste mensen ruim zat, ik ken geen productiviteit- of vid-app die er niet op draait. Vroeger had je meteen onwerkbaar traag flash geheugen, een onleesbaar scherm of geen 3G/4G enzo, maar die tijd is voorbij.

[Zanthr]

Lineage OS is geen optie? Zo was ik voor 35 euro klaar voor een mooie Sony Experia met OLED scherm..

[markwiering]

Daar had ik wel naar gekeken, maar ik zag dat de lijst met telefoons die door LineageOS ondersteund werd beperkt was. Als in: de Oppo A18 stond daar helaas niet tussen...

[leon0013]

Maar als je het interessant lijkt check calyxos uit.

Dat draai ik momenteel op mijn Pixel 7a, maar zou ik momenteel niemand aanbevelen om te installeren voor dagelijks gebruik.

Initieel daarvoor gekozen omdat het een soort middenweg lijkt te bieden tussen bruikbaarheid en flexibiliteit zonder richting GrapheneOS te gaan, die -zoals ik meekreeg- de privacy/security waarborgde soms ten kostte van bruikbaarheid.

Lineage OS had ik eerst geprobeerd ( op mijn p4a) en lijkt een wat bredere ondersteuning te hebben, maar je lijkt daar vast te zitten aan meer noodzaak om te configureren/uitvogelen. Ik ben wel een techneut, maar van oorsprong is dat Werktuigbouwkunde, geen IT achtige achtergrond. Dus dat kreeg ik niet lekker aan de praat.

/e/ kon ik nooit hoogte van krijgen wat nu hun intentie was- al is dat bij meerdere alternative ROMs een issue...

CalyxOS leek dus de gulden middenweg. Redelijke userbase, en re-locking van de bootloader. Dat is i.v.m. bankieren wel makkelijk.
Helaas kreeg ik laatst bericht dat Rabobank overstapt naar de google standaard van beveiligen... dus ik verwacht wat dat betreft vroeg of laat een keer last te krijgen dat m'n rabo app na een update vertikt te werken.
Ook is er bij Calyx recent in het team wat verschuiving geweest en de projectleider en tech-lead zijn opgestapt. Momenteel brengen ze geen updates uit, en -als- ze besluiten verder te gaan worden sowieso alle keys vervangen, wat inhoudt dat voordat ik überhaupt weer kan updaten. ik opnieuw e.e.a schoon moet installeren.

Dit naast het recente gedrag van Google richting AOSP en je zou bijna een iPhone gaan overwegen ...

[killercow]

Ja, want docX openen op linux is onmogelijk?

[hsb85]

Nu microsoft die hele office applicatie copilot heeft genoemt en zo ongeveer alles van office er moeilijker in heeft gemaakt heb ik het juist van mijn S23 gegooid.

ik gebruik dus ook gewoon Libreoffice viewer op mijn android om .docx te openen..

[flaskk]

Je kunt ook gewoon Android krijgen zonder Google. Fairphone(nl) heeft bijvoorbeeld optie met e/os.

[wiseger]

Ja en nee. Het is gebaseerd op AOSP en die zijn afhankelijk van de bijdragen van Google.

Zonder Google valt het onderhoud van AOSP weg en daarmee ook het onderhoud van e/OS.

[Pyronick]

Ja en nee. Het is gebaseerd op AOSP en die zijn afhankelijk van de bijdragen van Google.
Zonder Google valt het onderhoud van AOSP weg en daarmee ook het onderhoud van e/OS.

Klopt, maar dat is precies het punt: AOSP = legacy. Android sleept al sinds 2008 een Java-runtime en een berg workarounds mee. Het voelt modern omdat iedereen het gebruikt, maar technisch is het al jaren ingehaald door regulier Linux.

Neem een willekeurige distro: systemd, dracut, drivers voor praktisch alles in de mainline kernel, multi-arch support (x86, ARM, RISC-V). Android (AOSP) blijft daarentegen leunen op Google’s kernelpatches en energie-tweaks. Ja, dat maakt het zuinig, maar dat is vooral TLC, geen fundamentele innovatie.

Met een kale mainline Linux plus wat gerichte power-management kun je Android allang voorbijstreven. De afhankelijkheid van Google is dus niet zozeer een natuurwet, maar een keuze die we blijven accepteren.

[The Zep Man]

Met een kale mainline Linux plus wat gerichte power-management kun je Android allang voorbijstreven.

Enkel mainline Linux heeft geen drivers voor alles wat de gebruikelijke smartphone SoC's nodig hebben. De ongebruikelijke smartphone SoC's zijn te oud, hebben brakke prestaties en/of zijn niet energiezuinig genoeg om te overwegen.

Dit is overigens makkelijk op te lossen: dwing als EU bij bestaande smartphonefabrikanten af dat zij GPL respecteren, omdat zij anders de markt links moeten laten liggen. Die smartphonefabrikanten gaan dan vanzelf hun eisen richting hun leveranciers aanpassen.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 september 2025 08:01]

[MSalters]

Dat laatste idee lijkt me vrij kansloos. Om maar iets simpels te noemen: welke GPL? Voor Linux is dat de verouderde v2. Die is geschreven voor Amerikaans recht. De v3 is expliciet herschreven voor internationaal recht maar geldt niet voor Linux.

[Hydranet]

En als zonder GAPPS heb je ook het probleem dat sommige apps gewoon niet goed werken. Heb een tijd LineageOS gedraaid en liep er toen tegen aan dat de app van mijn sportschool die goed werkte zonder GAPPS, dus lijkt er dan op dat sommige apps meer afhankelijk zijn van Google frameworks dan andere apps.

[William_H]

Met MicroG is Google Play Services goed te spoofen en werken de meeste apps, zelfs banken apps, wel.

Het enige wat je niet hebt is Google Pay, maar dat lijkt me geen ramp.

[Hydranet]

Zelfs met MicroG had ik problemen dat mijn sportschool app niet goed werkte toen, het is al weer een wat jaren geleden dus misschien is het nu verbeterd.

[Reactie gewijzigd door Hydranet op 22 september 2025 07:47]

[William_H]

Waar liep je tegenaan. Er zijn maar weinig apps die problemen ervaren.
Of had het niet te maken met Google Play Services maar met iets anders?

[Hydranet]

Dat was al weer voor corona, weet het niet meer precies. Iets met dat de ik mezelf niet kon inchecken door de camera niet werd geactiveerd vanuit de sportschool app. Toen ik daarna weer een telefoon had met normaal Android erop werkt het gewoon wel.

[William_H]

Dat lijkt mij eerder met iets anders te maken te hebben dan met Google Play Services. Dat laatste gaat meer over beveiliging. Jou geval gaat meer over ondersteuning, dus waarschijnlijk een obscure implementatie om de camera aan te roepen die niet standaard is op Android en daardoor niet goed gaat.

[TweakerEend]

Helaas zijn puur Linux telefoons niet de oplossing vanwege extreem gebrek aan veiligheid (En dus privacy) en compatibiliteit.

En trouwens, android is Linux, maar probeert zo veel mogelijk weg te gaan van Linux omdat het problematisch is.

[Houtenklaas]

Zou het niet zo zijn dat bestaande apps wellicht teveel leunen op Android/iOS qua veiligheid? Dat is een keuze en heeft niet zoveel met *ux te maken. Daarnaast heb ik ook niet het idee dat mijn Debian spul thuis minder privacy biedt dan mijn W11 werk-PC of minder veilig is. Integendeel eigenlijk ...

[TweakerEend]

Zou het niet zo zijn dat bestaande apps wellicht teveel leunen op Android/iOS qua veiligheid?

Wat bedoel je daarmee preices?

Windows en Debian gekeken op een puur veiligheidsgebied zijn allebei ondermaats door gebrek aan veiligheids hardware en door de ontwikkel cultuur. Windows is super bloated, ontwikkelaars praten niet met elkaar hoe kan het OS dan onderling praten? Linux heeft niet een cultuur om veiligheid te bevorderen. Google draagt enorm veel aan de veiligheid van (desktop) Linux tijdens het ontwikkelen van android.

Er is dus niet echt een goed keuze voor desktop, maar weten waar je OS in staat is kan je helpen om betere veiligheid (= dus betere privacy) te bereiken.

[tweaker29789]

[...]

Wat bedoel je daarmee preices?

Windows en Debian gekeken op een puur veiligheidsgebied zijn allebei ondermaats door gebrek aan veiligheids hardware en door de ontwikkel cultuur. Windows is super bloated, ontwikkelaars praten niet met elkaar hoe kan het OS dan onderling praten? Linux heeft niet een cultuur om veiligheid te bevorderen. Google draagt enorm veel aan de veiligheid van (desktop) Linux tijdens het ontwikkelen van android.

Er is dus niet echt een goed keuze voor desktop, maar weten waar je OS in staat is kan je helpen om betere veiligheid (= dus betere privacy) te bereiken.

Je maakt een fundamentele denkfout hier. Het is niet het besturingssysteem dat hardware ondersteunt. Het is de hardwarefabrikant die een besturingssysteem ondersteunt. Deze rare gedachten kronkel zie ik telkens weer terug. OS ontwikkelaars zijn afhankelijk van hardwarefabrikanten voor ondersteuning. Het alternatief is reverse engineering en dat is bepaald niet makkelijk.

Het probleem is dat Google het voor elkaar heeft gekregen om deze ondersteuning voor telefoonhardware gesloten te houden. Dit is de voornaamste reden dat er bijna geen telefoons zijn met alternatieve besturingssystemen.

[wiseger]

En dat is dus precies waar het om gaat, de grote smartphone makers maken de combinatie van hun hardware en hun OS superveilig.

Dat ontbreekt bij de Linux alternatieven, de integratie van de hardware en het OS t.b.v. de veligheid.

[RSpliet]

En dat is dus precies waar het om gaat, de grote smartphone makers maken de combinatie van hun hardware en hun OS superveilig.

Dit is niet waar. Er zijn twee fundamentele problemen met het Android ecosysteem:

1. Drivers worden veelal niet gemainlined; het grootste deel van de device drivers op je android telefoon is niet door de bredere Linux community gereviewed. En daar worden regelmatig lekken in gevonden.
2. Het gebrek aan mainlining en de enorme customisation maakt dat Android telefoons vaak op stokoude kernels leunen. Mag dan wel een LTS kernel zijn, maar ook het rebasen naar een nieuwere minor release is veel te duur en tijdrovend door al die out-of-tree drivers en patches. In plaats daarvan worden fixes uit de nieuwere kernel selectief gebackport naar die specifieke kernel. En dat voor elke SoC apart. Hierdoor komt het regelmatig voor dat fixes voor securitylekken in de Linux kernel pas maanden of zelfs jaren later naar Android telefoons worden gebackport.

Leuk dat Android een aantal security features ondersteunt, maar het fundament is rot. En de enige manier waarop dat verbetert is als Google en SoC-fabrikanten hun werk upstream gaan ondersteunen.

[Theswitch]

Sinds de Android GKI kernel is sinds Android 12 alle linux kernels hetzelfde, dus Samsung, Pixel etc. Daardoor kunnen ze dus met 1 kernel alles goed bijhouden qua security en patches en hoeven ze niet honderden varianten bij te houden. Bij release van de device staat je linux kernel vast. Bij updates naar nieuwere android OS krijg je geen kernel update en mis je soms functies die latere devices wel hebben.

[Reactie gewijzigd door Theswitch op 22 september 2025 17:38]

[RSpliet]

@Theswitch Bedankt, dit heb ik totaal gemist. Als het mocht, had ik je er graag een +2tje voor gegeven. Inderdaad een interessante ontwikkeling die puntje twee grotendeels kan oplossen, dus in die zin een goede stap vooruit. Out-of-tree drivers zullen echter in de "loadable vendor modules" bak zitten, en ik verwacht dus dat GKI geen kwaliteitsverbeteringen oplevert voor deze drivers.

[TweakerEend]

het grootste deel van de device drivers op je android telefoon is niet door de bredere Linux community gereviewed.

Linux kernel zelf heeft 40 miljoen regels aan code. Als je een groep van experts tientallen jaaren de code zal laten reviewen met een eindeloze budget, zullen ze alsnog niet alle bugs eruit kunnen vissen.

.... dat Android telefoons vaak op stokoude kernels leunen

Android 16 heeft Linux Kernel versie 6.12LTS, het laatste LTS versie.

Het klopt dat er grote veiligheidsproblemen zijn met oudere of goedkopere android telefoons. Maar een recente google pixel heeft geen rivaal wat betreft veiligheid (behalve ios).

[RSpliet]

Linux kernel zelf heeft 40 miljoen regels aan code. Als je een groep van experts tientallen jaaren de code zal laten reviewen met een eindeloze budget, zullen ze alsnog niet alle bugs eruit kunnen vissen.

@TweakerEend Uiteraard. Maar het is al zo lang als ik mij kan herinneren (15+ jaar) het geval dat elke patch richting de Linux kernel tenminste één code review krijgt van de maintainer van het subsysteem, en mogelijk meerderen. Dus het grootste deel van de code is gereviewed. Daar vang je niet alles mee op, en zeker niet alle integratieproblemen, maar het is veel strikter dan de interne reviews van (de meeste) SoC vendors. En daardoor is de kwaliteit van upstream drivers aanzienlijk hoger dan dat van out-of-tree drivers.

[TweakerEend]

Ik weet niet of we over hetzelfde hebben.

Mijn kennis komt voornamelijk vanuit de ontwikkelaars van GrapheneOS.

MTE (Memory Tagging Extension) is bijvoorbeeld een hardware functie die veiligheid enorm verbeterd. Dit is een functie met arm v9. Google heeft dit functie met de nieuwe Tensor chips, maar gebruikt het functie niet heel veel, wat GrapheneOS wel doet.

Veel processors hebben dit functie niet. Zelfs snapdragons niet, ook al lijkt dat te veranderen met snapdragon elite gen 5 volgende jaar.

Het probleem is dat Google het voor elkaar heeft gekregen om deze ondersteuning voor telefoonhardware gesloten te houden. Dit is de voornaamste reden dat er bijna geen telefoons zijn met alternatieve besturingssystemen.

????

Elke telefoon ontwerper heeft de keuze om de bootloader open te doen of niet. Dat is hun eigen keuze om dat te beslissen. En je weet dat de telefoons die het meest open zijn voor 3e OS'en google pixels zijn?

[morphje]

kleine correctie: Waren.

Voor de nieuwe pixels heeft google besloten OASP dus niet meer te ondersteunen: nieuws: Google verwijdert ondersteuning voor Pixel-telefoons uit AOSP

Embrace, extend, and extinguish

[Llopigat]

Het probleem is dat Google het voor elkaar heeft gekregen om deze ondersteuning voor telefoonhardware gesloten te houden

Dat ligt niet echt aan Google maar meer aan Qualcomm, MediaTek, Broadcom enz.

Die bedrijven zijn echt mega paranoide, je moet allemaal hele enge NDA's tekenen als je informatie over hun hardware wil hebben. En sourcecode van drivers openbaar maken gaat hem zeker niet worden.

[bzzzt]

Die bedrijven zijn echt mega paranoide, je moet allemaal hele enge NDA's tekenen als je informatie over hun hardware wil hebben. En sourcecode van drivers openbaar maken gaat hem zeker niet worden.

Wat op zich een heel logisch standpunt is. Als je alles open gooit is het makkelijker om veiligheids en patent issues te spotten wat eigenlijk alleen je concurrentie en vijanden helpen is.
Die paar mensen die een eigen Linux distributie willen draaien wegen daar helaas niet tegen op.

[Llopigat]

Bepaald niet. Het is allang duidelijk dat dit niet werkt, peer review is de standaard op security gebied. Omdat de slechte actoren en staten altijd over meer geld beschikken (immers is malware erg lucratief) en het wel open kunnen breken, terwijl white hat organisaties geen kans maken.

Er is ook wel een tegenbeweging hier aan het opkomen, zoals RISC-V, een open architectuur.

De redenen zijn gewoon commercieel.

[Houtenklaas]

[...]
Wat bedoel je daarmee preices?

Exact wat er staat. Bank apps als voorbeeld controleren steeds vaker of jouw telefoon niet geroot is, of de versie van Android/iOS wel hoog genoeg is, of Google Integrity het juiste vlaggetje terug geeft. Van een app verwacht ik dat veiligheid afgedwongen wordt in die app en niet leunt op kenmerken van het onderliggende OS. Een laptop of PC heeft verder ook geen 'veiligheidshardware' zoals jij dat noemt, maar toch kan je prima (en veilig) inloggen op bijvoorbeeld DigiD of bankieren. En ja dat vergt vaak een extra stap, maar het punt is dat je geen vertrouwd OS nodig hebt om iets te kunnen.

[TweakerEend]

Een laptop of PC heeft wel veiligheids maatregelen (secure boot) en zelfs hardware (tpm 2.0), maar die zijn vergeleken met de hardware op mobiels niks waard.

Je hebt inderdaad geen veilig OS nodig om iets te kunnen. Niemand houd je tegen om Windows XP te gebruiken om op DigiD in te loggen. Of dat slim is mag je zelf bepalen, ik wil alleen dat mensen weten waarmee ze bezig zijn.

[bzzzt]

Denk je nou echt dat de 17 miljoen Nederlanders die een DigiD gebruiken allemaal weten waar ze mee bezig zijn? Kijk eens naar de gemiddelde computerkennis en bedenk dat de helft van de mensen er nog minder van weet...

[Wim De Winter]

Je hebt wel degelijk een veilig os nodig! Ik moet onwillekeurig aan de xz-backboor denken. Je app kan op dit stukje software, geleverd door het os, steunen voor zijn werking. Onveilig os > onveilig gebruik van "veilige" app.

[jbhc]

Debian is niet veilig?

[bzzzt]

Ligt er aan hoe je 'veiligheid' definieert. Alle grote OS-en hebben CVE meldingen, maar het security model van desktop Linux is echt een slag minder dan dat van Win/Mac. Alle applicaties die je opstart hebben volledige toegang tot je bestanden, maar ook tot scherm data en invoer van andere applicaties.
Ook is er geen standaard oplossing zoals TPM/secure enclave om te voorkomen dat sleutels kunnen uitlekken bij een hack.
Veel dingen zijn in theorie mogelijk op Linux systemen, maar worden in de praktijk matig tot niet gebruikt of uitgeschakeld omdat gebruikers er geen zin in hebben (zie SELinux).

[morphje]

Sorry, maar dit is je reinste gaslighting. Heel veel beveiliging waar je naar refereert is onderdeel van iets dat we security by obscurity noemen.

Neem bijvoorbeeld de opslag van certiticates in de store. Je kan alsnog je private keys uitlezen als je de boel manipuleert, kwestie van wat services uitzetten en klaar. Natuurlijk triggert hier je XDR op en krijg je systeembeheer op je dak. Echter kan je ook een backup maken (geen trigger) en die op een aparte machine die JIJ beheert uitlezen. Geen XDR die triggert en je key is gelekt. Ik heb dit nog recent op een congres gedemonstreert.

Maar vervolgens lees je dan dit bericht en dan merk je pas hoe erg je afhankelijk bent van Microsoft en hoe kinderlijk eenvoudig de grootste hacks soms zijn. https://dirkjanm.io/obtai...tenant-with-actor-tokens/

Security is zo sterk als je zwakste schakel. Maar om het security model van Linux zwak te noemen. Nee, dan heb je het echt bij het verkeerde eind.

[bzzzt]

We hebben het hier over desktop Linux voor eindgebruikers. Ik ga er vanuit dat grote bedrijven extra inrichting en lagen beveiliging kunnen uitrollen. Eindgebruikers zijn afhankelijk van de default settings.
En de default settings zijn vaak niet zo veilig als die van andere OSen. Macs komen 'out of the box' met disk encryptie met de private key in een secure enclave. Ik hoop dat Microsoft systemen iets vergelijkbaar doen met TPM. Bij de meeste Linux distributies vereist het inrichten van disk encryptie extra handelingen.
Ook het equivalent van secure boot/signed volumes wordt niet 'out of the box' aangeboden.
Dat zegt niet dat het niet kan, maar wel dat de standaard eindgebruiker het in ieder geval niet gaat gebruiken. In die zin zijn Linux distributies toch echt minder veilig.
Als je dan verder kijkt naar de desktop is het X11 model dat alle applicaties bij al je bestanden kunnen maar ook elkaar kunnen bespieden/manipuleren. Dat is natuurlijk heel mooi voor bv screen readers maar daar mist echt een degelijke manier om het onderscheid tussen legitieme gevallen en malware te maken.

[sassas]

Je zit er weer naast. De meeste distributies gebruiken default Wayland ipv X11. Ook bestaan er Linux distro's met containerized applications zoals: CoreOs of Android.

Allemaal veel veiliger dan dat windows. SeLinux zorgt er trouwens ook default voor dat je veel niet mag als gebruiker. Als je dan ook nog eens je $HOME mount met noexec geef ik je malware weinig kans.

[Sandor_Clegane]

Dit is gewoon praten in de ruimte.

[pascoa341]

Dit is de logica die continu op Graphene OS forums rond gaat. Is enorm gefocust op hardware based veiligheid die, imho, alleen noodzakelijk is voor mensen enorme veiligheid nodig hebben (journalisten, politici, criminele organisaties). Is tevens natuurlijk potentieel nuttig voor vendor lock in. /cynische pet op Maar goed als je maar met genoeg mensen hard genoeg roept dat dit de enige manier is om veiligheid te garanderen, dan denken mensen vanzelf dat ook gewone gebruikers het nodig hebben. /cynische pet af

[De Vliegmieren]

dus GrapheneOS is gebaseerd op Android, gebruikt android drivers - vaak binary blobs die beperkt worden ondersteund door de chipset fabrikanten en geen mogelijkheid om de gebruikte driver code te reviewen.

Veel succes met veiligheid als je netwerk provider een AT commando kan versturen naar je modem in de telefoon die wordt uitgevoerd met dezelfde rechten als de driver in het OS.

[dimdek]

Ik vind veiligheid altijd zo'n apart marketingbegrip. In de regel betekent het dat het risico dat onbekenden data weten te onderscheppen 'onveilig' betekent en dat de zekerheid dat de ontwikkelaar van je OS met je data aan de haal gaat 'veilig' heet. In mijn beleving is het echter precies omgekeerd.

[3dmaster]

Kun je verder toelichten wat er dan onveilig is?

[Wim De Winter]

@Terracotta , @Sandor_Clegane , @Brupje , Hier een beetje leesvoer.

[Reactie gewijzigd door Wim De Winter op 21 september 2025 14:27]

[The Zep Man]

Dat is een wat algemeen verhaal. Niet onwaar, maar alles wat genoemd wordt kan voor een smartphone OS opgelost worden zonder in te leveren op gebruiksvriendelijkheid. De technieken bestaan daar al voor. Een distributie hoeft dat alleen maar te combineren. Ongetwijfeld bestaat er al zo'n distributie.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 21 september 2025 22:39]

[bzzzt]

Ongetwijfeld bestaat er al zo'n distributie.

Ik bewonder je zekerheid, maar heb 'm zelf nog niet gevonden.

[lenwar]

En deze als aanvulling:

YouTube: Why phones are more secure than desktops

[TweakerEend]

Linux is niet ontworpen met veiligheid in gedachte. Android en iOS zijn wel veilige systemen. En voor veiligheid is hardware ook belangrijk. Google Pixels en iPhones hebben zeer goed veiligheids hardware.

Goedkope android telefoons hebben die veiligheids hardware elementen meestal niet, en lopen vaak achter met updates. Die hebben zeer slecht veiligheid, dit soort puur Linux mobielen hebben vrijwel niks om veiligheid te verbeteren.

Als je wilt kan ik paar links bijvoegen.

[KeiFront]

TweakerEend: Linux is niet ontworpen met veiligheid in gedachte. Android en iOS zijn wel veilige systemen

Android is an operating system based on a modified version of the Linux kernel

Wikipedia: Android (operating system)

Vertaling naar het Nederlands: Android is gebouwd op de Linux-kernel, wat het een op Linux gebaseerd besturingssysteem maakt. Dus Linux is volgens jouw niet ontworpen met veiligheid in gedachte maar Android is opeens wel veilig.

Jouw stelling "Linux is niet ontworpen met veiligheid in gedachte" is manifest onjuist. Beveiliging is al sinds het prille begin een belangrijk onderdeel van het Linux-besturingssysteem. Hoewel diverse functies de veiligheid voor Linux helpen te garanderen inclusief hardware features (die meestal ook nog software/driver support vereisen), is geen enkel besturingssysteem volledig veilig.

[Reactie gewijzigd door KeiFront op 21 september 2025 15:07]

[lenwar]

Deze discussie is hierboven gevoerd wordt is vrij ingewikkeld, omdat er maar weinig mensen zijn die 'echt' weten hoe een besturingssysteem werkt. (want dit is tenslotte waar we het over hebben.)

Het vergelijken van Linux(distros) als (veelal desktop-besturingssysteem, of server-besturingssysteem) is een lastige vergelijking met een telefoon/tablet-besturingssysteem, omdat die veelal anders gebruikt worden en andere functionele eisen hebben.

offtopic:
Of Android nog echt 'Linux' is, is eigenlijk zelfs nog te betwijfelen. Na hoeveel patches kun je nog zeggen dat het, het origineel is? (Vraagstuk van het Schip van Theseus), maar dat even terzijde.

Voor servers in VMs is het vrijwel nooit interessant welke app/software er wel of niet bij de foto-database kan, of de webcam wel of niet kan benaderen. Linux distributies hebben hier overigens geen eens mechanismen voor. Telefoon-besturingssystemen wel, omdat dit nodig is. Een applicatie op een telefoon, kan 'out of the box', niet bij de data van een andere applicatie, omdat die data in een eigen 'zandbakje' zit.

De Linux-kernel heeft uiteraard heel veel mechanismen aan bord die veiligheid waarborgen en verbeteren. Alleen is in veel gevallen de rest van het besturingssysteem niet zo ontworpen. Kijk naar mechanismen als SELinux of AppArmor (afhankelijk van welke distro-reeks je fijn vindt.) Het feit dat die mechanismen software 'unconfined' (in het geval van SELinux) kunnen laten draaien, vanwege compatibiliteit, is natuurlijk heel fijn. Maar het zorgt er ook voor dat softwaremakers er geen moeite in steken om er mee te werken. Als je naar software kijkt die niet door de distro-maker is geleverd, dan zie je heel vaak dat SELinux (en AppArmor) niet toegepast wordt voor die applicaties.

Linux-distros kennen geen Secure Boot-mechanismen. (je kunt de schijf uit een pc trekken, kopiëren en hem in een andere pc stoppen en hij boot gewoon. Dit kun je bij een telefoon niet voor elkaar krijgen.) Zaken als full-disk-encryption, zonder het wachtwoord ergens plain-text op te slaan, maar wel een automatische boot krijgen is iets dat je onder Linux niet voor elkaar krijgt.

De gesloten aard van telefoons (beperkt aantal driver-combinaties, enz.) helpt daar overigens ook bij. Een bedrijf als Xiaomi of Apple hoeven maar een beperkt aantal drivercombinaties te ondersteunen en veilig te houden. De Linux-drivers moeten relatief generiek zijn met alle gevolgen van dien. (niet de 'schuld' van Linux, maar wel een inherent gegeven)

Enzovoorts, enzovoorts.

N.B. Ik zeg dus nergens dat Linux distros op alle vlakken onveilig zijn. Er zitten hele goede mechanismen, maar als we het objectief bekijken zijn telefoons "over het algemeen" in de praktijk veiliger qua besturingssysteem.

[KeiFront]

Linux-distros kennen geen Secure Boot-mechanismen. (je kunt de schijf uit een pc trekken, kopiëren en hem in een andere pc stoppen en hij boot gewoon. Dit kun je bij een telefoon niet voor elkaar krijgen.) Zaken als full-disk-encryption, zonder het wachtwoord ergens plain-text op te slaan, maar wel een automatische boot krijgen is iets dat je onder Linux niet voor elkaar krijgt.

Er is al jaren support voor Secure Boot in Linux. En full-disk encryptie is ook al jaren mogelijk (zonder plain-text password) google even op LUKS

[lenwar]

Ik ben bekend met LUKS, maar op je linkje hebben ze het zelf al over 'the boot key problem':Wikipedia: Disk encryption

Als ik er naast zeg, word ik graag terecht gewezen hoor, maar zover bij mij bekend heeft LUKS echt beperkingen hierin, en is het bewerkelijk om aan de praat te houden. (bij iedere kernel-update moet je weer zaken regelen, enzovoorts.)

Secure Boot was inderdaad een vergissing aan mijn kant. Het is er wel, maar kan ook rottig zijn om op te zetten. (sommige distro's hebben het geregeld, maar het leeuwendeel niet zover bij mij bekend.)

[bzzzt]

Kijk eens naar het werk wat je er aan hebt om het werkend te krijgen en te houden. En kijk dan eens naar bijvoorbeeld een Mac waar dergelijke functionaliteit al - correct met de hardware geintegreerd - ingeschakeld is vanaf het moment dat het spul uit de doos komt, alle apps er mee overweg moeten kunnen en je er als gebruiker helemaal niets mee hoeft te doen.
Security oplossingen zijn waardeloos als alleen de 1% mensen met buitensporige kennis en tijd er iets aan hebben.

[Aphelion]

Ik denk dat men ook een beetje Userspace verwacht.
Userspace is op android veilger. Maar vanuit de kernel gezien maakt het niet zoveel verschil.

Op ubuntu ga ik geen closed source game van uit een appstore installeren. Maar wel mijn open source software waar bug bounties op gebaseerd zijn. Ik mis dan weer wel een sandbox, app permissies etc.

[Brupje]

Linux is slechts een kernel, de distributie zal de veiligheid moeten bieden. Je kan niet stellen dat ljnux niet met veiligheid in gedachte is ontworpen als je in dezelfde zin zegt dat er wel veilige distributies zijn

[TweakerEend]

Waarom niet? Een distributie kan veel doen om veiligheid te verbeteren, zie Fedora Silverblue.

En de kernel heeft zeker invloed op het veiligheid, het staat niet los van het rest van de OS.

[PureTryOut]

Je noemt Android als een veilig systeem en Linux als een niet veilig systeem. Maar Android is gebouwd op Linux, dus die vergelijking gaat niet op.

Je kunt het hebben over de Linux desktop en Linux mobile zoals het genoemd wordt, wat niet Android is maar het meer traditionele Linux-distributie model volgt, dan gaat de vergelijking met Android wel op. En fair enough, GrapheneOS is inderdaad heel veilig, maar om te zeggen dat alternatieven geen optie zijn omdat ze nog niet zo ver zijn vind ik niet een eerlijk verhaal. Alleen al omdat het ook niet de mogelijkheid krijgt om zo veilig te worden als niemand er aan gaat werken en maar bij GrapheneOS e.d. blijft. Intussen zit je dan nog steeds aan de afhankelijkheid van Google en AOSP. Gelukkig wordt er wel hard aan die beveiliging gewerkt, het is gewoon een kwestie van tijd.

Persoonlijk vind ik privacy (waar Linux distributies dan weer wel erg goed in zijn) en geen afhankelijkheid van de grote techgiganten hebben een veel belangrijker punt dan de hoge security die een Android ROM zoals GrapheneOS bied.

[TweakerEend]

Wat meer info over linux en android:

https://privsec.dev/posts/linux/linux-insecurities/

https://privsec.dev/posts/android/android-tips/

ROM is een verouderde term. Custom OS'en zijn al lang geen ROM meer.

En het enige doel van een goed veiligheid is om privacy te beschermen. Zonder veiligheid, heb je geen privacy.

[PureTryOut]

Ok, "Android distributie" dan. Tomato tomato, je snapt wat ik bedoel.

[Baardmeester]

Dit is waarom Linux autisten het altijd over GNU/Linux hebben. Android/Linux gebruikt dezelfde kernel als een GNU/Linux distro zoals Fedora. De veiligheid van Android is dus ook afhankelijk van de Linux Kernel, want die is gewoon hetzelfde. Verschil zit hem in onderdelen die daarboven op worden gebruikt zoals bijvoorbeeld Bionic vs glibc of musl of uClibc.

[Sandor_Clegane]

Wat? Een normale Linux installatie is gewoon 100X beter qua privacy alleen al omdat er geen Google SDK of een Playstore in zit.

Het zijn allemaal gewoon Operating Systems en er zit inherent niks in Android of iOS dat Linux niet zou kunnen.

[TweakerEend]

Je houdt sommige dingen door elkaar. Als we over privacy hebben, heb je dan over privacy tegenover enkel Google? In dat geval, badness enumeration is zinloos.

Er is heel veel in Android en iOS die desktop linux niet heeft. Je zou Linux enorm kunnen hardenen, maar of het zelfs dan gebruikelijk blijft en zelfs beetje competitief wordt met ios en android...

[The Zep Man]

Er is heel veel in Android en iOS die desktop linux niet heeft.

Zoals de hoeveelheid shovelware en badware in de standaard applicatiewinkels.

[bzzzt]

In plaats daarvan krijg je een enorme hoeveelheid half afgemaakte projecten met een slechte user interface die net niet doen wat je wil in de applicatie repository.

[Terracotta]

Dus volgens jou zijn alle grote hyperscaled datacentra onveilig? die draaien voor een gigantisch deel op linux, al dan niet met een gui.

Google is android-linux meer en meer aan het dichttimmeren zodat ze hun eigen producten kunnen pushen, het zou geen kwaad kunnen om terug een op web-based technologieën gnu-linux omgeving op poten te zetten.

[Marctraider]

Dat is idd onzin.

Elk OS is (connectivity wise) 100% veilig als de netwerk stekker er uit ligt, of de firewall is gesloten.

Heb je een Linux server, en draai je alleen SSH naar het www, dan heb je een mogelijke exploit vector.

Ga je een webserver openzetten op een andere port, komen er allemaal mogelijke exploit vectors bij.

Linux wordt gestaag minder veilig hoe meer je host als server.

Het is idd per definitie onveilig als smartphone of desktop gebruik. (de gangbare distro-like setup)

[Reactie gewijzigd door Marctraider op 21 september 2025 14:54]

[The Zep Man]

Elk OS is (connectivity wise) 100% veilig als de netwerk stekker er uit ligt,

Stuxnet zegt hallo, met een verbonden ("connectivity") USB stick.

of de firewall is gesloten.

Dat is nogal een claim gezien de firewalls waar je over spreekt software betreffen, en dergelijke software nooit gegarandeerd bugvrij is.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 21 september 2025 18:29]

[Marctraider]

Hhmm ja, ik heb het nu even niet over USB sticks. Ja, je kan ook iemands smartphone uit zn handen rukken en er een usb stick in douwen. (Tegenwoordig is hier DMA beveiling voor)

[R_Zwart]

Maar voordat die in productie gaan is er een heel securitycircus aan vooraf gegaan. Server hardening, micro segmentation, firewalling, etc etc. Als je een Linux server "zomaar" aan het netwerk hangt kan je bij bljjven wachten om de eerste aanvallen te zien. Je krijgt dan geeneens je wel verdiende kop koffie leeg.

Maar dat is tegelijkertijd het mooie van Linux: je kunt het inrichten zoals je wilt.

In Android en iOS zijn al voorzorgsmaatregelen ingebakken.

[Jack Flushell]

Aanvallen heeft elk apparaat binnen een minuut op internet. Dat een apparaat wordt aangevallen zegt niets natuurlijk. Een standaard up-to-date mainstream linux distro out of the box aan internet hangt is veilig. En specifieke server Linux helemaal zoals RHEL. Ik snap niet zo goed waar mensen hier lopen te neuzelen voor onzin eerlijk gezegd.

[GertMenkel]

Android draait op Linux, dus Linux zelf is het probleem niet. Chromebooks worden ook, ondanks hun aanwezigheid in zo'n beetje elke derde onderwijsinstelling in het Westen, amper gehackt, en die draaien nagenoeg standaardlinux.

Ook zijn er diverse isolatiesystemen gebaseerd op cgroups2 en andere sandboxen die je [i]kunt /i] gebruiken op Linux, al zullen de meeste ideologische Linuxgebruikers vrijheid hier boven beveiliging stellen.

Ja, technologieën van Google en Apple voor het taggen van geheugen en hardwarematige bescherming tegen allerlei geheugenexploits is indrukwekkend, maar het zit ook niet in je PC of je router. Ik zou graag de veilige implementaties van TPM's en dergelijke op de desktop zien, maar ik vind het onzin om dat als harde eis te stellen voor een "veilig" systeem.

Qua security-updates is elke Linux-distro die ik ken beter dan zowel Android als iOS, op het massageproduceerd elektronisch afval in de vorm van ARM-minicomputers waarvan de fabrikant weigert ondersteuning te mainlinen of onderhouden na.

UBPorts (afgeleid van Ubuntu touch) en Sailfish OS bieden prima veilige Linux-distributies voor op telefoons, mits je telefoon open drivers heeft. Daar ontbreekt het helaas aan, maar ook daar wordt vooruitgang geboekt met bijvoorbeeld Qualcomm-processors en Adreno-GPU's in mainline Linux.

Linux is zo veilig of onveilig te maken als je zelf wilt. Met Flatpak en Snap wordt dit ook op de desktop steeds makkelijker. De luidste stemmen in Linuxland zien dit als een poging om hun vrijheden te onderdrukken, maar een commerciële telefoon die normale gebruikers probeert te bereiken zal eerder een SteamOS-achtig systeem aanbieden dan Manjaro of Endavour of Gentoo.

[bzzzt]

Android draait op Linux, dus Linux zelf is het probleem niet. Chromebooks worden ook, ondanks hun aanwezigheid in zo'n beetje elke derde onderwijsinstelling in het Westen, amper gehackt, en die draaien nagenoeg standaardlinux.

De waarde van de werkstukken van basisschoolleerlingen is dan ook niet zo hoog dat ik zou verwachten dat daar bijzonder veel werk van het hacken wordt gemaakt. Daarnaast pushed Google zelf vlot updates dus de window voor exploits is gewoon heel kort, en de gevoelige data staat doorgaans niet op het device. Sleutels zitten in de TPM ipv op schijf en het OS is een stuk gestroomlijnder (bv geen X11 wat een bron van security hoofdpijn is).

Ook zijn er diverse isolatiesystemen gebaseerd op cgroups2 en andere sandboxen die je [i]kunt /i] gebruiken op Linux, al zullen de meeste ideologische Linuxgebruikers vrijheid hier boven beveiliging stellen.

De ideologie van mensen die zonder gordels autorijden.

Ja, technologieën van Google en Apple voor het taggen van geheugen en hardwarematige bescherming tegen allerlei geheugenexploits is indrukwekkend, maar het zit ook niet in je PC of je router.

Intel en AMD hebben al jaren vergelijkbare features. En routers draaien veel op ARM processors die dezelfde tagging opties hebben als de hardware van Apple.

Ik zou graag de veilige implementaties van TPM's en dergelijke op de desktop zien, maar ik vind het onzin om dat als harde eis te stellen voor een "veilig" systeem.

Als hardware geen TPM heeft is het onmogelijk hetzelfde niveau van veiligheid te halen als wat met TPM mogelijk is. Daarom leidt het verplicht stellen van een TPM uiteindelijk tot veiliger systemen.

Qua security-updates is elke Linux-distro die ik ken beter dan zowel Android als iOS

Wat is je definitie van 'beter' hier? Meer updates? Snellere reactie op CVE's?

De luidste stemmen in Linuxland zien dit als een poging om hun vrijheden te onderdrukken,

Dat is imo de voornaamste reden dat Linux stagneert. Het wordt door bepaald figuren vrijwel onmogelijk gemaakt om dingen te verbeteren zonder ladingen commentaar. Kijk naar kritiek op Lennart Poettering of het Wayland project. Of naar de weerstand tegen Rust in de kernel. Allemaal pogingen om dingen beter, flexibeler of veiliger te maken maar daar is in de community kennelijk helemaal geen behoefte aan. Linux is volgens sommigen perfect zoals het is en daar mag niemand meer aan komen.

[dimdek]

Ik vind helemaal niets veilig aan het idee dat Google geld verdient met alle data die ze via Android (kunnen) verkrijgen doordat ze overal bij kunnen.

[sassas]

Lees je eigen zin nog eens: "Linux is niet ontworpen met veiligheid in gedachte. Android en iOS zijn wel veilige systemen."

Domme opmerking want Linux is alleen een kernel en Android gebruikt Linux als kernel. Daarnaast is Linux zeker wel ontworpen met veiligheid in gedachten anders zouden de ransamware incidenten niet alleen windows based zijn in de praktijk. Je kan het zo secure krijgen als je wilt zodat het aan de hoogste standaarden voldoet. Tijdens de installatie kan je ook een security model opgeven die je dan met OpenSCAP kan testen

[rko4u]

Om minder afhankelijk te worden van de Amerikanen is denk ik meer nodig dan een linux systeem uitbrengen. Om te beginnen moet je dan verplichten dat belangrijke apps beschikbaar zijn. Uiteindelijk moeten we dan naar een systeem die volwaardige functionaliteit levert voor een standaard ambtenaar. Dat zal namelijk na de tweakers de eerste groep zijn die onafhankelijk moet worden.

[You119]

Dat hoop ik ook, maar dan zullen ze toch met iets beters dan dit moeten komen vrees ik. Ik ken het bedrijf niet, en ze zullen hopelijk weten welke markt ze willen bedienen, maar dit lijkt een allegaartje met hardware die de grote merken na tig jaar in een opslag dolgraag kwijt wilden.

Ik ben/ken geen persoon die met dit soort spullen bezig is, dus wellicht is de killer feature van deze telefoons enkel voor mij een raadsel?

[Bigg Balls]

Geneuzel in de marge, we hebben al verloren op alle gebieden. At best zijn wij zometeen een leuk museum op mondiaal niveau.

Onze Europese politici denken alleen in sancties, regels etcetera. Er is helemaal geen plan of idee, nu alleen een beetje ‘concurrerend plan zijn’ van Braghi.

[pimlie]

Jouw reactie geeft pas het echte probleem weer, dat veel mensen een verliezersmentaliteit hebben en op voorhand al niets ondernemen omdat het 'geen zin zou hebben' om vervolgens de problemen op politici af te schuiven.

Maar zo werkt de wereld niet, ken je het gezegde 'verbeter de wereld begin bij jezelf'? Dat bestaat niet voor niets. Politici en het beleid dat ze maken zijn vaak volgend, niet leidend. Dat is hoe een gezond systeem ook zou moeten werken.
Dus stop met zeuren en draag er zelf aan bij dat er serieuze Europese alternatieven komen. Koop Europese producten en bij Europese winkels. Wees een early adaptor, ook als dat betekent dat je gebruikservaring voor een periode wat minder is en je (gezien je profiel) dus niet meer de stoere fan boy bent met altijd maar de nieuwste Amerikaanse Apple gadgets. Verandering komt niet vanzelf.

[Sissors]

Ook dat is imo symptoom bestrijding. En daarmee wil ik niet zeggen dat het niet goed is om meer Europese producten te kopen, maar er is achterliggende reden dat we allemaal primair Amerikaanse en Aziatische producten kopen als het iets met tech te maken heeft: Omdat vanaf Europese bodem zeker voor B2C er eigenlijk niks is. Zeker niks tov de schaal waarop het in de VS en Azië is.

[Sissors]

Zelfs op een Tweakers, ja het begint een beetje te dagen nu met het gedoe met Trump / VS dat we wel erg afhankelijk van ze zijn. Dan is de vervolgstap om te realiseren dat we afhankelijk van ze zijn, omdat we hier ver achterlopen op een heleboel tech / IT gebieden. En je dan afvragen waarom we zover achterlopen, en in landen zoals de VS, maar ook een China, er wel gemiddeld genomen meer innovatie is in veel gebieden is helemaal iets wat nog geen onderwerp is in het publieke debat.

Dan is het een stuk makkelijker te zeggen dat de ambtenaren maar een linux distro moeten gaan gebruiken die de EU dan sponsort. En hoewel dat misschien best een valide keuze kan zijn, lost het niet het daadwerkelijke probleem op, het is symptoom bestreiding.

[Reactie gewijzigd door Sissors op 21 september 2025 13:58]

[Llopigat]

We hebben juist te weinig regels. Hierdoor kan Google, Amazon Facebook enz ons overal tracken zonder problemen. En omdat het nu al een miljardenbusiness is geworden, is het heel moeilijk om getrackte reclame van de markt te krijgen door al het gelobby. Dit hadden we in de kiem moeten smoren.

Ik ben heel blij dat ze dat met AI wel doen.

[Sissors]

En in de praktijk is nu AI alweer een markt daarbij waar Europa compleet irrelevant is een afhankelijk van primair Amerika, en secundair China. Ik vind dat niet zon geweldige ontwikkeling.

[Llopigat]

Dat ligt meer aan onze economische instelling. In Amerika is er veel durfkapitaal waarbij ze er niet zo om geven als het een flop wordt. Het is een soort gokken daar.

Europese beleggers zijn veel voorzichtiger.

Bovendien, we hebben Mistral (Le Chat) 😸

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 21 september 2025 17:48]

[theduke1989]

Moet je geen telefoon uitbrengen wat een downgrade is van de voorganger.

Hiermee help je niet echt de sales mee.

[Reinier 182]

Hier werken belangrijke apps niet zonder goedkeuring van Google dus wat heb je aan deze smartphone? Huawei met microg werkt al niet 100 procent laat staan met linux. Zal eerst apps systeem bij Google weggehaald moeten worden.

[wiseger]

Apps systeem bij Google weghalen? Hoe dan?

[Reinier 182]

Toch makkelijk. Loskoppelen van Google. Anders doen net als China helemaal los koppelen met Android.

[wiseger]

Dat heb je al, diverse AOSP leveranciers bieden een Googlevrije Android variant aan.

Zo kan je een Googlevrije Android telefoon kopen bij Fairphone.

[Reinier 182]

Googlevrij betekent wel MicroG op het toestel om apps te laten werken en vele werken niet honderd procent. Heb het op mijn Huawei smartphone.

[wiseger]

Dat is een keuze van de app leverancier, niet van Google.

[Reinier 182]

Worden gedwongen door Google dus geen keuze. Wettelijk zelfs geregeld.

[wiseger]

Dat begrijp ik niet. Een app maker kiest toch zelf voor welk OS die wel of niet ontwikkeld?

Als ik een app alleen voor e/OS onwikkel en alleen uitbreng via F-droidt, hoe kan Google mij dan tot iets dwingen? Hoe zou dit dan wettelijk geregeld zijn?

[Reinier 182]

Google bepaald of een app veilig is. Wanneer een app geen goedkeuring krijgt of Google kan bereiken werkt de app gewoon niet. Geen playstore aanwezig krijg je dan door.

[wiseger]

/e/OS is Google vrij.

Daarom gebruik je F-droid als app store.

Google kan geen app blokkeren vanuit f-Driod want je gebruikt geen Play services maar Micro-G.

[Reinier 182]

Klopt maar met MicroG werken niet alle apps honderd procent. Heb zelf Huawei en MicroG maar heel vaak doen bepaalde functies het niet in een app. f- Driod apps die werken bijna altijd wel daar zit het probleem niet. Meer Apps waar geen andere keuze voor is doen ze het bij. Afas app van mijn werk werkt maar half bijvoorbeeld.

[wiseger]

Dat is de keuze van de app bouwer. Die kan ervoor kiezen dat zijn app uitstekend werkt op Micro-G en vanuit de f-Droid of niet.

Dat is waar onze discussie mee begon, het probleem zit dus niet bij Google, maar bij de keuzes die de app bouwers maken. Zij maken de keuze wat ze wel en niet ondersteunen.

[Reinier 182]

Het is geen discussie alleen een probleem waar je tegen aanloopt door een smartphone te nemen zonder Google.

[wiseger]

Hier werken belangrijke apps niet zonder goedkeuring van Google dus wat heb je aan deze smartphone?

Dit heeft dus niets met Google te maken. De app bouwer kiest ervoor zijn app wel of niet voor f-Droid te maken.

Huawei met microg werkt al niet 100 procent laat staan met linux. Zal eerst apps systeem bij Google weggehaald moeten worden.

Ook dit heeft niets met Google te maken. Ook hier kiest de app bouwer ervoor om MicroG wel of niet te ondersteunen.

[Reinier 182]

Zit dwang achter. Het is verplicht het zo te doen.

[wiseger]

Verplicht door wie? Hoe kan Google een ander bedrijf verbieden om ook een app voor e/OS met micro-G ondersteuning uit te brengen via f-Droid?

[Reinier 182]

Google kon ook Microsoft kapot maken met Windows phone door te verbieden apps er voor te ontwikkelen. Google is machtig en de Europese wet steunt het ook.

[wiseger]

Huh? Heb je daar ook een bron van?

Ik heb echt nog nooit gehoord dat Google bedrijven verbood apps te ontwikkelen voor Windows Mobile.

[Warchetype]

Op zich zijn er al best wat Linux based OS'sen beschikbaar voor Android-telefoons, alleen staan die nog (steeds) wat in hun kinderschoenen geloof ik.

Maar een Ubuntu Touch lijkt me zeker steeds interessanter worden, vooral in deze tijden, in combinatie met Waydroid waar je veel Android apps mee kunt draaien op deze Linux OS'sen.

Denk alleen wel dat het gigantisch wennen is als je altijd Android hebt gehad, daar zie ik wel tegenop. Maar gezien er ook een port bestaat voor mijn Fairphone 5.... fuck it, ik ga het gewoon een keer proberen. Android was ook ooit wennen toen ik van de dumb-phones af kwam.

[Microwilly]

Ik ook!!

[witstert]

Why?

[Dutchzilla]

Krimpflatie maar dan op een telefoon. Deze is wel extreem.

[GertMenkel]

Het is een beetje gissen waarom, maar dit bedrijf is lang niet groot genoeg om krimpflatie toe te passen. Het is niet alsof ze de concurrentie ook in handen hebben zoals de P&G's en Nestlés van deze wereld.

Als het op een Linuxtelefoon aankomt, zou ik persoonlijk liever bijvoorbeeld goed power management hebben dan veel megapixels. Ja, deze telefoon is hardwarematig minder goed dan de vorige, maar als de software met deze stack beter werkt dan acht ik dat de moeite waard.

Ik denk dat we de reviews zullen moeten afwachten, maar als ze meer geld hebben gestopt in een chip met goede drivers en laag stroomgebruik en de rest daarom hebben moeten inkorten, dan denk ik dat hier een beter product uit komt.

[Sissors]

Ik zie zelf eigenlijk niet wat het verband tussen een ander camera en power management is. Was het nou een andere processor of modem, sure. Maar gezien dus de soc niet gewijzigd is lijkt het mij niet dat er een hele nieuwe stack is die helaas deze camera heeft.

[Bedge85]

Het kan inderdaad inflatie zijn, maar het kan ook zijn dat ze op basis van feedback andere afwegingen hebben gemaakt. Ik zie bijvoorbeeld dat de camera is verbetert, draadloos opladen is toegevoegd en dat de telefoon nu een IP68 rating is.

[markimarc]

Het is precies andersom. Ze zijn van draadloos opladen en de IP rating afgestapt.

[Bedge85]

Owja, verkeerd gekeken .

[P1nGu1n]

Een 6,7" scherm met 720p resolutie is volstrekt kansloos anno 2025...

[baseoa]

Ieder z'n ding. Ik vind het niet alleen prima, ik zie het omdat het voor mij voldoet ook als voordeel dat er geen geld naar een onnodige resolutie gaat en die pixels niet steeds gerenderd moeten worden op een batterijgedreven apparaat. Dat het niet voor iedereen voldoet is jammer maar voor mij is dit dus juist een pluspunt

[keejoz]

Bij simple browsing/calling/standby zal dit nauwelijks verschil maken. Enkel bij GPU heavy stuff (video/games) zal dit een kleine verbetering opleveren. Of dat verschil genoeg is om soft beeld te tolereren is nog een andere discussie volgens mij.

[dasiro]

Zoveel dingen die ze zelf moeten doen, een heel kleine userbase, hoge prijs en niet in staat om met zichzelf te concurreren. Klinkt als een bedrijf dat moeite heeft om de kop boven water te houden en misschien nu de prijs betaalt voor een te ambitieuze voorganger waarmee ze hoopten wat marktaandeel te kunnen krijgen.

[baseoa]

Ik vind de prijs overigens niet hoog. Een Fairphone is niet beduidend goedkoper. Dit lijkt me een eerlijke prijs voor een telefoon wanneer je schaalvoordeel weghaalt en wat custom ontwikkelwerk toevoegt (in dit geval het OS; in het geval van Fairphone de fabricage, waarbij FP zelfs al een flinke stap groter is dan Furi)

[dasiro]

de value-proposition van FP is me ook niet genegen, dus da's niet echt een goeie vergelijking imho. Mijn huidige toestel is al ruim 5 jaar oud, kostte me toen amper 170€ en ik loop nog steeds niet tegen de limieten van de hardware aan, simpelweg omdat mijn gedrag niet veranderd is.

Ik snap hun situatie, maar ben gewoon benieuwd of er in dit type toestellen een levensvatbaar business-model te vinden is en of ze het dan ook nog eens 5 jaar uit houden met een degenererend product. Ik hoop voor hen en de niche die ze bedienen van wel, maar als gewone user zie ik mezelf dit nooit nog maar overwegen, gezien de zware beperkingen die het toestel heeft (bankieren is waarschijnlijk de grootste).

[PureTryOut]

En weer gebaseerd op Halium (en dus proprietary Android drivers) i.p.v. mainline Linux. Ik vind dit (weer) niet "mobile Linux" waardig, helaas.

[laptopleon]

De telefoon is gericht op privacy en kost € 566, dus ergens in het middensegment.

Nogal een smalle doelgroep die dit zal kopen, maar anderzijds zal die het draadloos laden minder belangrijk vinden en maar weinig mensen zullen qua camera het verschil tussen 20 en 50 megapixels merken.

Ondanks dat het een stap terug is, is ook 1600x720 op 6,7” nog steeds voldoende, 260 ppi, voor een scherp beeld.

Het zal geen populaire keuze zijn, maar dat was de vorige versie ook niet en dat komt vooral doordat je met Debian etc aan de slag moet.

[HuubdJ]

Tot nu toe allemaal geklooi in de marge. En om een acceptabel resultaat te krijgen, moet je -bizar genoeg- een Pixel kopen en die vervolgens asap voorzien van GrapheneOS. Vaag herinneren ik mij dat er een aantal jaar terug het gerucht ging dat HTC die kant op zou kunnen gaan. Hoor ik niets meer over. En werken met bijvoorbeeld LineageOS is het toch niet als veiligheid het belangrijkst is.

[baseoa]

Alles is geklooi in de marge of een gek idee tot het aanslaat in een community!

In dit geval zullen dat in eerste instantie ontwikkelaars moeten zijn, en het ding kan Androidapps draaien (ik heb niet geverifieerd hoe soepel dat werkt) dus de overstap is mogelijk niet eens zo groot. Het momentum van Android die zich tegen diens eigen gebruikers keert bereikt langzamerhand een hoogtepunt, laten we vooral de nieuwe opties in het oog behouden ookal is het nog niet je van het

[Wolfos]

Android emulatie werkt in principe heel betrouwbaar. Eigenlijk maf dat er nooit een alternatief van de grond gekomen is want het applicatie ecosysteem neem je zo over.

[Rogers]

Eigenlijk raar dat er geen serieuze speler is die een privacy georiënteerde Android maakt. Ipv daarvan gooien ze allemaal een nutteloos sausje er overheen terwijl stock vaak nog beter zou zijn.

[Reactie gewijzigd door Rogers op 22 september 2025 02:08]

[Bongoarnhem]

We hebben al jaren een europees alternatief, SailfishOS alleen komt dat niet echt van de grond. Ik heb het jaren gebruikt, het werkt echt prima alleen er moet meer hardware voor komen dan volgen vanzelf de aantallen en vervolgens de devs met hun apps…

[baseoa]

Enig idee waarom Furi niet dat OS gebruikt als je zegt dat het al bestaat en prima werkt? Ze zouden toch niet voor de lol het wiel opnieuw uitvinden wanneer de oplages en marge's al zo klein zijn, zou ik verwachten

[Wolfos]

Tja, dat is Linux. Tien ontwikkelaars, elf distro’s

[Tri Force]

Mooi dat er alternatieven zijn zoals deze Furi Labs met een Linux variant maar er zijn te weinig opties in Linux en via de pricewatch kan ik deze telefoons niet vinden onder ''besturingssysteem'' dus hoeveel doet Tweakers eraan om Linux te promoten of zoek ik verkeerd ? er zijn ook telefoons van populaire merken zoals Samsung die wel een Linux variant ondersteunen maar het niet geïnstalleerd heeft.

Android is ook gebaseerd op Linux is android based on linux - Search maar het lijkt mij een verkeerde kant van Linux ontwikkeling te zijn als het bijvoorbeeld om privacy gaat en ja Android is ook van Google maar is het niet de moeite waard voor Tweakers om Android op te splitsen zoals Ubuntu, Sailfish, Mobian etc. of hun als Linux toe te voegen ? zouden mede tweakers de interesse hebben om die moeite te nemen ?

Niet alleen vinden is een probleem ook installeren is een probleem en ik zou wel de moeite willen nemen maar ik begrijp zelf weinig van programma's en de gemiddelde consument kan of wil het niet dus bepaalde besturings systemen zullen de overhand houden en klagen over monopolie en privacy heeft dan weinig zin want het wordt die bedrijven op een serveer bord gegeven door de consument zelf.

Ik vindt het jammer dat Linus Torvalds goede bedoelingen had om een open source te maken met zoveel potentie en dat er zo weinig mee gedaan wordt en diegene die wel een populaire Linux variant maakt zoals M.Suckerburg die er misbruik van maakt en zelfs vijandigheid toont tegen Linux varianten zoals Ubuntu ik denk niet dat dit de bedoeling was van Linux..

[Yzord]

Schijnt ineens hip te zijn ofzo. De Solana Seeker is ook een flinke downgrade tegenover de Saga. Weet niet waar deze koers ineens vandaan komt.