Debian 13 Trixie is uit

Debian heeft Debian 13 uitgebracht. De distro heeft de naam Trixie en heeft onder andere ondersteuning voor RISC-V-processors. Ook is de packagemanager geüpgraded naar APT 3.0 en zijn er beveiligingsupdates doorgevoerd.

Debian zegt dat het Debian 13 Trixie beschikbaar heeft gemaakt. Gebruikers kunnen een nieuwe versie downloaden, maar ook upgraden vanaf versie 12. In de releasenotes schrijven de ontwikkelaars dat het besturingssysteem het eerste is dat met KDE's Plasma 6-desktopomgeving wordt geleverd. Daarnaast is het mogelijk uit andere desktopomgevingen te kiezen, specifiek KDE Plasma 6.3, GNOME 48, Xfce 4.20, Cinnamon 6.4, LXQt 2.2, MATE 1.26.1 en LXDE 13.

Versie 13 van het OS heeft ondersteuning voor meerdere chiparchitecturen. Dat zijn niet alleen amd64, arm64, armel, armhf, ppc64el en s390x, maar voor het eerst ook RISC-V, waardoor Debian ook op die processors te gebruiken is. De ontwikkelaars hebben een lijst online gezet met alle socs die worden ondersteund.

Debian 13 heeft verder ook de packagemanager bijgewerkt naar APT 3.0. Ook is er ondersteuning voor HTTP Boot en voor wcurl en HTTP/3 in curl. Daarnaast zijn er meerdere beveiligingsupdates toegevoegd, zoals bescherming voor Return-, Call- en Jump-Oriented Programming-aanvallen op bepaalde processors.

Reacties (107)

[BasHouse]

Gelukt!

je moet wel eerst de repo in sources.list of debian.sources veranderen van bookworm naar trixie..

sudo sed -i 's/bookworm/trixie/g' /etc/apt/sources.list

of

sudo sed -i 's/bookworm/trixie/g' /etc/apt/sources.list.d/debian.sources

controleer of het is gelukt:

nano /etc/apt/sources.list

of

nano /etc/apt/sources.list.d/debian.sources

en dan..

sudo apt update

sudo apt full-upgrade

sudo apt dist-upgrade

sudo apt autoremove

cat /etc/debian_version

13.0

Done!

let op! php versie is naar 8.4 gegaan dus aanpassen in nginx/apache config!

[Jerryy]

apt dist-upgrade is hetzelfde als full-upgrade, dus dit is niet nodig. Alleen full-upgrade voldoet.

Verder als je third party repos hebt moet je die ook upgraden:

sudo find /etc/apt/sources.list.d -type f -exec sed -i 's/bookworm/trixie/g' {} \;

Goede is ook om DEB822 format te gebruiken voor de apt repos:

sudo apt modernize-sources

En uiteraard rebooten als je klaar bent!

[crypt0rr]

Hier nog even ter ondersteuning: https://gist.github.com/crypt0rr/34dc436c6e869b69421dc08edc3ffe4d

[Prince]

Nu pas valt het me op, dus voor diegenen die dit ook nog niet wisten:

Debian gebruikt namen uit de Toy Story film. Dit omdat de toenmalige Debian Project leider (Bruce Perens ook bij Pixar werkte)

• buzz (Debian 1.1) was the spaceman Buzz Lightyear,
• rex (Debian 1.2) was the tyrannosaurus,
• bo (Debian 1.3) was Bo Peep, the girl who took care of the sheep,
• hamm (Debian 2.0) was the piggy bank,
• slink (Debian 2.1) was Slinky Dog, the toy dog,
• potato (Debian 2.2) was, of course, Mr. Potato,
• woody (Debian 3.0) was the cowboy,
• sarge (Debian 3.1) was the sergeant of the Green Plastic Army Men,
• etch (Debian 4.0) was the toy whiteboard (Etch-a-Sketch),
• lenny (Debian 5.0) was the toy binoculars,
• squeeze (Debian 6) was the name of the three-eyed aliens,
• wheezy (Debian 7) was the rubber toy penguin with a red bow tie,
• jessie (Debian 8 ) was the yodeling cowgirl,
• stretch (Debian 9) was the rubber toy octopus with suckers on her eight long arms.
• buster (Debian 10) was Andy's pet dog.
• bullseye (Debian 11) was Woody's wooden toyhorse.
• bookworm (Debian 12) was a green toy worm with a built-in flashlight who loves reading books.
• trixie (Debian 13) was a blue plastic triceratops.

[Reactie gewijzigd door Prince op 11 augustus 2025 06:29]

[hackerhater]

En Sid (unstable) is de jongen die altijd alles kapot maakt

[curry684]

Debian 14 Forky is vernoemd naar de knutselspork uit Toy Story 4.

Debian 15 Duke is vernoemd naar een stuntmotor uit Toy Story 4.

Debian Unstable is een rolling release met de permanente codename Sid, naar de buurjongen uit de eerste film die al zijn speelgoed sloopt.

[HollowGamer]

Ik weet het soms niet met Debian Stable: https://www.debian.org/releases/trixie/release-notes/whats-new.en.html#plasma-6

Plasma 6 is bijvoorbeeld toch al flink wat maanden geleden uitgebracht, daarnaast zitten er allemaal oude stuff voor legacy reasons in. Benieuwd dus of Wayland wel correct werkt, want dat is pas stabiel op de huidige versies die ze maintainen.

Sommige vinden Debian rete stabiel, .. misschien voor servers, maar voor de desktop vind ik het eerder een security hell (met veel backports) en komen users daarna met allemaal issues die allang gefixed waren in iets als Fedora/OpenSUSE (ik noem maar even mesa/DNS-issues - die opgelost waren in de nieuwere versies).

Nee, geen Debian voor mij - raad het ook niet aan voor nieuwkomers, enkel voor Docker containers.

[Reactie gewijzigd door HollowGamer op 10 augustus 2025 11:02]

[wimdebok]

Draai een desktop op Debian stable en dat is een uitstekende Desktop, nu met de nieuwe versie krijg je de meest nieuwe versies van de software en het meeste werk kan je daarmee af. Het hangt natuurlijk af wat je ermee doet en wat je nodig hebt. Services en programmeertalen (behalve javascript dat staat er haaks op....) zijn goed recente versies waar je alles mee kan. Bookworm voldoet nog. Wil je echt meer recente versies, dan heb je de backports en de flatpacks.

Of anders zijn er Debian gebaseerde distributues te vinden die passend zijn, gebruikersvriendelijker door keuzes te maken voor een bepaalde desktop of het soort toepassing (media, security). Of als je hele moderne hardware hebt een distibutie die zoveel mogelijk up to date is. Alles komt met een prijs, iedere distributie heeft zijn beperkingen en release cycles. Ook Fedora, (Red Hat gebaseerd) en OpenSuse zullen dat hebben.

Kan me alleen maar voorstellen dat je de meeste nieuwe versies van iets wil hebben ivm moderne hardware of funcionaliteit die je mist. Gebruik nu 1 backport op de desktop, yt-dlp, het programma om youtube fimpjes te downloaden. De rest funcioneert uitstekend en is modern. Nieuw alleen om het meest nieuwe is geen argument.

Vind Debian een heel elegant systeem, het meeste kan je af met de meegeleverde packages. Het zit strakker in elkaar dan het ooit gebruikte Red Hat/Centos/Rocky.

Wat nu het beste voor nieuwkomers is, eerst veel keren installeren in een VM om er gevoel voor te ontwikkelen. Probeer wat distributies uit en je moet je erin verdiepen. Dat kan ook met Debian. Linux is niet voor iedereen en MacOS en Windows zijn ook hele mooie systemen.

[hackerhater]

Ik gebruik ook voor mijn workstations (pc & laptop) Debian stable met de aanpassingen om de nieuwste Firefox en Thunderbird te krijgen.
Ja de software loopt wat achter, care. Belangrijker is dat de machines blijven werken zodat ik mijn werk kan doen.

Ik heb wel 1 probeem ontdekt met Bookworm: er zit iets niet lekker met de AMD drivers & Wayland waardoor ie soms vast loopt onder GPU load. Naja terug gezet naar X en probleem voor nu opgelost.
Binnenkort maar eens testen of dit probleem met Trixy weg is.

[moimeme]

--off topic

Dank voor de tip voor de backport van yt-dlp: op een moment deed ie (2024-04-09) het niet meer en moest ik terug naar videodownloadhelper in ff. Nu opgelost, dom dat ik zelf niet aan dacht, maar ik had een workaround.

Verder ben ik ook tevreden op mijn desktop zonder de nieuste versie's

[Hero of Time]

Plasma 6.0 is in Februari 2024 uitgebracht. 6.3 is idd enkele maanden geleden uitgebracht. Versie 6.4 is al wel uit, maar die kwam te laat om voor de freeze om nog mee genomen te kunnen worden.

Wayland werkt prima. Draai zelf Sid en heb de huidige (en voorgaande) staat van Trixie dus al langere tijd. Gebruik KDE Plasma met Wayland voor meer dan een jaar zonder problemen.

Je opmerking mbt DNS issues herken ik niet. Mesa valt wat voor te zeggen, versie 25.0 is nu meegeleverd en zal geen nieuwere versie krijgen. Dat is te verwachten bij Stable. Fedora is net als Ubuntu en komt elke paar maanden met een nieuwe release. En tijdens de major versie van Fedora krijg je nog wel nieuwere versies. Compleet andere filosofie, je kan het dus niet vergelijken met Debian. Je gaat je desktop Windows toch ook niet vergelijken met Server?

[HollowGamer]

De vergelijking met Fedora maak ik omdat Debian kiest voor oudere versies, en daar dan van maakt 'oudere is stabieler!'.

Ik geloof daar niet zo in. Je hoeft geen bleeding edge te zijn, maar je kunt ook zover achterlopen, dat je ontwikkeling tegenhoudt. Gelukkig kunnen de meeste nu via Docker of Flatpak's werken, en daar dan wel de laatste libraries aan mee geven. Debian zal dat nooit doen, tenzij je kiest voor unstable, maar dan krijg je geen ondersteuning.

[Hero of Time]

Maar wat is 'oud'? 3 maanden? Een jaar? Weken voor de soft freeze is het meeste wel erg recent. LibreOffice was de meest recente bijvoorbeeld, KDE Plasma had net na de freeze 6.4, maar daarvoor was de huidige 6.3.6 het nieuwste. Postgresql is versie 17, terwijl 18 nog in ontwikkeling is.

Zoals gezegd, je kan Debian Stable niet met Fedora vergelijken. Doe dan Fedora met Ubuntu's normale releases. Want over Ubuntu LTS hoor je niemand klagen dat het oude software heeft, terwijl het net zo werkt als Debian. Maar een select aantal packages hebben een andere optie, maar dat is vergelijkbaar met Debian Backports.

[HollowGamer]

Oud is tegenwoordig al een maand. De ontwikkeling gaat zo snel, dat je vrijwel niet meer wegkomt met een oude Pipewire, mesa, systemd, kernel en al die andere stuff eromheen.

Ik denk dat er genoeg klagen over Ubuntu, en ook zien dat ze hele gekke keuzes maken. Zoals een oude Nautilus versie bijvoorbeeld. Uiteindelijk trekken ze dit allemaal recht, maar er is een reden waarom Gnome en KDE met hun eigen distro komen. Ze zijn klaar ermee hoe andere hun software verpakken, en ik deel die mening wel.

[Eärendil]

Oud is tegenwoordig al een maand. De ontwikkeling gaat zo snel, dat je vrijwel niet meer wegkomt met een oude Pipewire, mesa, systemd, kernel en al die andere stuff eromheen.

In welke use case? Wat werkt er allemaal niet als je software van bijv twee jaar geleden draait?
En wat werkt er in de nieuwe versie beter dan in die van 2 jaar geleden?

Ik zie nou niet echt significante verschillen in de Linux Desktop die ik nu draai vergeleken met die van 2 jaar geleden of zelfs 5 jaar geleden.

[kabelmannetje]

Ik zie nou niet echt significante verschillen in de Linux Desktop die ik nu draai vergeleken met die van 2 jaar geleden of zelfs 5 jaar geleden.

Je ziet geen verschillen tussen Linux nu en 2020?

- Gnome 3.38 was toch echt wel heel wat minder. 3pple buffering, 5 jaar aan optimalisaties.

- geen vrr, hdr, multi monitor, wayland

- games? Nope.

- ontbreken ladingen moderne codecs

- BTRFs? Snapshotting? Nope.

- nog aardig wat slechte ondersteuning hardware (Nvidia,..)

- Ladingen apps die enorm verbeterd zijn of er niet waren (Zen, Blender, Webapps, FF, Inkscape, Gimp3, Signal, Discord, VScode, Slack, enz enz).

[deadinspace]

Je ziet geen verschillen tussen Linux nu en 2020?

Ik gebruik al zo'n 25 jaar Linux op de desktop. Natuurlijk zie ik wel verbeteringen ten opzichte van 5 jaar geleden, maar dat verschil is echot niet wereldschokkend.

- geen vrr, hdr, multi monitor, wayland

Ik gebruik al 20 jaar multi-monitor onder Linux.
En Debian heeft sinds 2019 default Wayland en dat gebruik ik ook al sindsdien.

- games? Nope.

Games? Yep.

ontbreken ladingen moderne codecs

Daar had ik in 2020 anders geen last van. h265, AV1, VP9, werkte allemaal gewoon. Welke moderne codecs heb je het over dan?

BTRFs? Snapshotting? Nope.

BTRFS zit al sinds 2009 in de mainline kernel, en Debian biedt vanaf Buster (2019) goede out-of-the-box support voor BTRFS.

Veel bullshit dus.

En nee, niemand zegt dat er niks verbeterd is de afgelopen jaar, maar de context van dit gesprek was:

... dat je vrijwel niet meer wegkomt met een [paar maanden] oude Pipewire, mesa, systemd, kernel en al die andere stuff eromheen.

En dat is gewoon onzin. Mijn desktop draait nu nog op Debian 12, met dus 2+ jaar oude kernel, systemd, mesa en pipewire. En dat werkt gewoon nog prima.

Ga ik upgraden? Sure. Is het nodig omdat "ik niet meer wegkom met die oude software"? Nah.

[Eärendil]

- Gnome 3.38 was toch echt wel heel wat minder. 3pple buffering, 5 jaar aan optimalisaties.

Ik gebruik KDE, maar voor wat ik mee doe is dat niet heel veel anders dan een paar jaar geleden.

- geen vrr, hdr, multi monitor, wayland

VRR en HDR gebruik ik niet bewust en/of mis ik niet.
Multimonitor werkt toch al jaren? Wayland is ook niet iets waar je per se de versie van vorige maand van moet hebben.

- games? Nope.

Ik doe niet aan games.

- ontbreken ladingen moderne codecs

Nog nooit tegenaan gelopen

- BTRFs? Snapshotting? Nope.

BTRFS zit sinds 2014 in Debian, en volgens de Debian Wiki hebben ze er sinds Buster (2019) goede support voor.

- nog aardig wat slechte ondersteuning hardware (Nvidia,..)

Laatste keer dat ik display driver problemen had was 8 jaar geleden.

- Ladingen apps die enorm verbeterd zijn of er niet waren (Zen, Blender, Webapps, FF, Inkscape, Gimp3, Signal, Discord, VScode, Slack, enz enz).

Vast, maar veel van de toepassingen die je noemt (signal, discord, vscode, etc.) zitten toch in hun eigen repo buiten de distro. Firefox (ESR) wordt gewoon geüpdatet binnen een Debian stable release.


Ik wil niet zeggen dat je maar een distro van 5 jaar oud moet gaan draaien, maar twee jaar op Debian stable of Ubuntu LTS blijven tot de volgende stable werkt prima. Onderstaande quote, dat het na een maand al verouderd is is wat mij betreft dan ook ook echt onzin:

Oud is tegenwoordig al een maand. De ontwikkeling gaat zo snel, dat je vrijwel niet meer wegkomt met een oude Pipewire, mesa, systemd, kernel en al die andere stuff eromheen.

[HollowGamer]

Ben het met je eens, maar dit zijn mensen die 'if it works, don't fix it' principe werken.

Voor hun werkt Xorg nog prima, ook al wordt het niet meer onderhouden en zit het vol met security holes. Het zijn dezelfde mensen die blijven hangen op Windows 10, want updates maakt dingen alleen maar slechter. Voor hun is VRR/HDR, snapshoting, etc. echt niet een dealbreaker, ze blijven op wat ze kennen en wat werkt voor hun.

Dat is prima, gelukkig kun je in Linux backporten, maar het is ook niet mijn filosofie hoe een distro zou moeten worden. Backporten vind ik slecht, tenzij het echt niet anders kan. De recente issues met Btrfs op Debian, waren er ook omdat backporten waren gemist.

[mbbs1024]

Toen ik enkele jaren geleden een nieuwe laptop kocht, ben ik toch moeten overschakelen van Kubuntu naar Manjaro, Omdat Kubuntu niet draaide op die laptop, wegens te oude drivers.

Voor een media server/htpc, die ik net gebouwd heb, ga ik wel de nieuwe Debian Trixie testing gebruiken, omdat er voor Debian een zeer grote package basis aanwezig is, en omdat software die niet in de repositories staat, of als er een driver of applicatie ontbreekt, er veel kans is dat bedrijven daarvoor een .deb aanbieden, hetgeen niet het geval is voor Arch based distro's.

Het verbaasde me wel dat ze KDE op Wayland laten draaien, en ik heb ook goed moeten zoeken naar een remote desktop oplossing die goed onder Wayland werkt.

[zordaz]

Dat is dan jouw perspectief, ik gebruik Debian Stable al jaren gewoon op een desktop systeem. Wil of moet je bleeding edge dan moet je niet bij Debian Stable zijn. Voor server installaties is het al helemaal een ander verhaal.

Zoals eerder geschreven hierboven; het is een discussie die al zo oud is als Debian zelf.

Berichten dat ze bij Gnome en KDE 'klaar zouden zijn met' etc. ken ik niet en lijken me heel erg sterk. Mocht het kloppen dan wens ik ze veel succes, want een volledige distro bouwen en onderhouden is heel wat anders dan een Desktop omgeving ontwikkelen.

[Reactie gewijzigd door zordaz op 10 augustus 2025 17:47]

[HollowGamer]

Over dat laste twijfel ik heel erg. Steeds meer gaat naar containers, Flatpak's of snaps.

Systemd heeft al min of meer ondersteuning voor een eigen distro op te bouwen, en dat zal de komende jaren alleen maar groeien. Ik denk dat de wildgroei aan distros, ook een stop gaat krijgen, zeker doordat meer mensen naar Linux lijken over te stappen.

Dus zoveel werk heb je eigenlijk niet meer. De base is dan al prima, de rest haal je binnen.

[zordaz]

Ook het bouwen van een immutable distro of een distro die voor de gebruikerssoftware Flatpak, Appimage of Snap aanhoudt is een vak apart en vraagt serieus resources.

De meeste distro's die dit nu al doen zijn voor de basis -voor zover ik ze ken- allemaal gebaseerd op een van de mastodonten zoals Debian, Fedora of Arch. Ik zie dat echt niet zo snel veranderen.

Flatpak en Appimages zijn natuurlijk nu al een goede oplossing om bleeding edge versies van bepaalde software te draaien op Debian Stable. Snap op Debian vind ik eerlijk gezegd vloeken in de kerk... 🤪

[Reactie gewijzigd door zordaz op 10 augustus 2025 17:40]

[HollowGamer]

Ben het met je eens hoor. Voor Debian is er een usecase en zal dat ook altijd zo blijven. Het zit goed in Docker, en gezien ze slow moving zijn, is het vaak fijn voor enterprise (al gok ik dat een webdeveloper beter af is bij CentOS Stream of Fedora Core).

Het verschil is bij desktop users wel meer usecases zijn voor edge, vooral als het gaat om gaming en launchers bijvoorbeeld. Windows 11 gaat bijvoorbeeld ook veel sneller, dan Debian (als je de updates erbij neemt).

[maevian]

verander jij je hardware zo vaak dat je elke maand een nieuwe pipewire nodig hebt?

[HollowGamer]

Nee, maar ik heb wel helaas veel bugs met pipewire, zoals o.a. mijn hoofdtelefoon die ik al jaren heb.

[maevian]

Misschien ben je dan beter dat je op een stabiele versie blijft eens het werkt in plaats van elke keer te updaten :p

[Q-collective]

Deze discussie is al letterlijk zo oud als Debian. Debian bestaat uit verschillende branches. Versie 13 is de stable branch. De testing branch wordt de volgende stable (14 dus, deze heet Forky). Dan is er nog de unstable branch, (deze heet Sid) waar je wel degelijk op de bleeding edge zit. Neem dit ook letterlijk, want er gaan dingen kapot in deze branch. Niet ideaal voor servers, maar vaak prima voor desktops.

[donkerlicht]

Ik gebruik zelf op mijn desktop een dual boot met een Debian stable en Debian unstable. Wanneer ik ga zitten, start ik vrijwel altijd eerst unstable. Wanneer na een update blijkt dat er iets stukloopt ga ik afhankelijk van mijn tijd en zin die ik op dat moment heb het proberen op te lossen en melden. Als ik even geen tijd en/of zin heb, start ik de stable.

In de praktijk ervaar ik echter weinig echt onoverkomelijke problemen in unstable. Als er al iets optreedt, is het vaak snel te verhelpen, gelukkig.

[Reactie gewijzigd door donkerlicht op 10 augustus 2025 11:23]

[sus]

Ik werk idd op diverse systemen met sid en heb zelden issues. Mijn server wel stable uiteraard, die ga ik op het gemak eens naar 13 upgraden binnenkort

[Reactie gewijzigd door sus op 10 augustus 2025 14:02]

[Hydranet]

Ik gebruik Debian stable op mijn werkstation op het werk, zit dan niet te wachten om constant nieuwe updates die iets zouden kunnen slopen. Voor de desktop thuis gebruik ik liever Arch Linux of gewoon Fedora, vooral omdat het met gamen wel handig is om up-to-date software en drivers te hebben.

[HollowGamer]

Ik wil daar niet mijn vingers aan branden, Lunduke is namelijk ook controversieel. Nu ben ik geen NU.nl redacteur, dus luister ik ook naar zijn mening, en vind in geval bij Mozilla - dat hij zeker op een aantal vlakken gelijk heeft.

Mij gaat het dus niet om de huidskleur enzo, maar ik vind het ook lastig dat investeren in dit soort dingen, maar niet in je developers en hun werkplek (die ook veilig voor iedereen moet zijn).

[nldls]

Benieuwd of Debian stabieler is dan Fedora op gebied van draadloze verbindingen. Met fedora 42 heb ik issues met zowel wifi als bt. En zo vaak dat het echt irritant begint te worden.

Zou de overstap naar Debian wel willen maken als dat daar geen issue is.

[appollonius333]

Debian is qua OS stabieler, want het is geen bleeding edge net als Fedora. Waarbij Fedora dat wel is en je sneller nieuwe updates krijgt.

Heb je al gekeken of de issues die je hebt met WiFi al bekend zijn bij Fedora? En of dit ook geen issues heeft in Debian?

Wij kunnen namelijk niet zien welke problemen jij ervaart. :)

[TheVivaldi]

Fedora is geen bleeding edge, althans, Fedora 42 niet. Maar wel van een iets andere orde dan Debian 13, dat is waar.

Maar goed, ook stabiele OS'en kunnen kapot; niks is 100% gegarandeerd.

[desalniettemin]

Inderdaad, want Fedora krijgt elke 6 maanden een nieuwe release. Elke distro kan kapot en zeker als je veel experimenteert. Daarom altijd backuppen of het gebruiken in een virtuele omgeving.

[HollowGamer]

Fedora pushed in die 6 maanden wel nieuwe stuff. Zo krijg je kernel en mesa updates. Iets dat in Debian vrij zeldzaam is.

Recent was er Btrfs corruptie bug. Aangezien Debian niet de laatste kernel pushte (of de fix), hebben mensen dus daardoor corruptie gehad.

Ik twijfel dus echt om Debian stabiel te noemen. Persoonlijk noem ik het liever zelf slow moving.

[Blokker_1999]

Hoewel Debian probeert om versienummers stabiel te houden, steken ze wel veel tijd in het backporten van bugfixes. Maar de stabiliteit van Debian is dan ook primair net bedoeld om iets 1x te kunnen configureren en dan zeker te zijn dat die config zal blijven werken zolang deze versie van het OS gebruikt wordt.

[T. van Riel]

Ik twijfel dus echt om Debian stabiel te noemen. Persoonlijk noem ik het liever zelf slow moving.

Stabiel staat in deze context voor ABI stability. Dus programma's die getest zijn voor het Debian 12 systeem, blijven werken voor het Debian 12 systeem. Niet per se voor systeemstability. Ik denk dat we het eens zijn over het feit dat de meesten niet deze interpretatie hebben als ze de kreet "Debian is stabiel" horen. Maar wat doe je er aan...

[Mortov Molotov]

Je krijgt bij Fedora wel telkens maximaal 13 maanden om te upgraden, dus zo bleeding edge is het nu ook weer niet. Ik vind Fedora voor mijn gebruik (drivers, gaming) een mooi compromis tussen arch based distro's (Manjaro) en Ubuntu based. Ging als windows vluchteling vorig jaar met Linux Mint 21 aan de slag, en meteen issues met TP WiFi dongle, want geen drivers. Zucht... Dan maar Fedora. Kubuntu was strikt genomen ook een optie, maar daar werd snap door m'n strot geramd, en ik ondervond er daardoor net iets teveel microsoft vibes bij.

Goed nieuws voor de Ubuntu based distro's is wel die riscv compatibiliteit.

[bzzzt]

Ik begrijp dat 'shoppen' van distributies voor stabiele drivers niet zo. Je bent het eens met de richting achter een specifieke distributie en zorgt voor de juiste hardware om daar gebruik van de maken. Maar random distributies proberen en je hele manier van werken ophangen aan een suffe wifi dongle klinkt niet heel erg productief.
Je moet gewoon geen 'bleeding edge' hardware kopen als je zeker wil weten dat iets goed gesupport wordt.

[Mortov Molotov]

Grotendeels eens, maar enkele kleine kanttekeningen hierbij.

1. Die TPlink dongle had ik me snel ad hoc aangeschaft toen mijn ISP platlag, waardoor ik via de hotspot van mijn Android het web op moest. Mijn moederbord had geen WiFi, destijds bespaard hierop, niet gedacht hebbende aan dit scenario.
2. Dit probleem vond een tweetal jaar geleden plaats, voor ik tijd had om werk te maken van overstap naar Linux
3. Heb voor de lol eens een later uitgebrachte versie van Mint uitgetest, waarbij die dongle dus wel herkend werd. Maar goed, ik was Fedora KDE toen al gewend, dus heb het maar zo gelaten.

[nldls]

Ik heb een wifi kaart in het mobo van mijn laptop zitten die kennelijk issues geeft met Fedora. Dit is helaas een bekend probleem. Soms werkt het uren wel, soms maar 10 of 15 minuten. Enige wat werkt is rebooten (soms ook dat niet eens). Het betreft een Realtek Wifi / BT kaart.

Het schijnt dat de hardware upgraden nog wel een optie is, maar dat vind ik niet echt een eerste stap. Ik hoef niet perse Fedora te draaien.

Het betreft een HP Elitebook 640 G9, redelijk recent dus.

[The Zep Man]

Het betreft een HP Elitebook 640 G9, redelijk recent dus.

De ArchWiki kan jou mogelijk op weg helpen, ook al draai je geen Arch Linux.

[psychicist]

Over welke Realtek Wifi/BT chip gaat het precies? Ik heb hier verschillende Realtek chips in gebruik, die overigens prima werken. Bij de HP Elitebook 640 G7 zie ik hier in de Pricewatch een Intel Wi-Fi DE AX211 chip, die blijkbaar dus niet in jouw laptop zit.

[nldls]

RTL8852BE Deze kaart specifiek.

[The Zep Man]

Dan zou ik zeker de link lezen die ik in een andere reactie heb geplaatst. Waarschijnlijk is power management je probleem. Daar is een workaround voor.

[specs2021]

aspm uitzetten is een lapmiddel, geen oplossing.

Uberhaupt ben ik makkelijk met RealTek: werkt het? dan mag het blijven.

Werkt het niet? MediaTek. (De MT7927 wordt nog niet ondersteund maar de MT7925 wel, maar ik kan me prima redden met de MT7922/wifi6). Voor clients vind ik de Intel ax210 ook goed (ook wifi6, werkt prima met arm64, maar ik hoor slechte geluiden over de samenwerking met AMD maar dat kan ook een aversie tegenover Intel-producten zijn).

PS bij de MT7921 zie je ook de "oplossing" disable_aspm=1, maar dat zou sinds 5.16 opgelost moeten zijn. In tegenstelling tot RealTek levert MediaTek wel support. Bij de Arch website staat dat nog steeds vermeld als noodzakelijk, dus die wordt opgeruimd als de kaart niet meer te krijgen is,

Voor netwerkkaarten zoek je liever op morrownr (github) voor uptodate informatie, dat is tegenwoordig meer info dan drivers. Voor configuratie is Arch nog niet zo slecht. De region-instelling voor hostap vond ik ook niet bij Arch.

[The Zep Man]

aspm uitzetten is een lapmiddel, geen oplossing.

Daarom schrijf ik over een "workaround", niet over een oplossing.

[psychicist]

Ik heb pas geleden RTL8852CE aangeschaft en ga ik in één van mijn laptops stoppen om mee te testen. RTL8822CE is wat trager, maar die werkt in ieder geval uitstekend in meerdere laptops. Ik weet niet wat de verschillen precies zijn tussen RTL8852BE en RTL8852CE.

[Reactie gewijzigd door psychicist op 10 augustus 2025 15:03]

[gerwim]

Je kan in elk geval proberen een live CD te draaien om te kijken of dat wel werkt (jammere is dat je zegt dat het een paar uur kan duren, wellicht dat je hem 's nachts aan kan laten?).

En over het algemeen: Debian shipped oudere drivers dan Fedora. Doorgaans werkt nieuwere hardware beter op Fedora dan Debian.

[HollowGamer]

Ik heb mogelijk dezelfde.. het ligt niet aan de distro, maar aan Realtek.

Ooit wil ik de laptop openmaken en de chip vervangen door een van Intel. Hopelijk werkt daardoor mijn Bluetooth wel stabiel, geluid is nu niet te doen.

[nldls]

BT muis is ook al eens uitgevallen maar veel minder frequent. Ik zie het wel als een Linux issue, aangezien het onder Windows nog nooit een issue is geweest. Het is een compatibility issue tussen Linux en Realtek. Jammer dat er geen goede drivers zijn om dit op te lossen.

[HollowGamer]

Het probleem is dat Realtek gewoon niet zo goed is.

[Pineka]

Onder Windows wel, maar onder Linux vaak niet.

[HollowGamer]

Klopt, zelfs nu met hun nieuwe RTW-driver voor de kernel, is het nog een puinzooi.

Het is denk ik ook niet perse de driver, maar de firmware. Kennelijk werken oudere versies beter, dat is waarschijnlijk de reden dat het onder Debian beter werkt.

Ik wil nog eens een poging doen bij Realtek, anders ga ik de laptop toch eens openmaken.

[readefries]

Heb je al geprobeerd de nieuwste u-code uit linux-firmware te kopiëren naar /lib/firmware? Dat heeft mij ook al een paar keer geholpen apparaten goed te laten werken.

[kabelmannetje]

Fedora is echt geen "bleeding edge".

[MsOnalicious]

Mijn ervaring met drivers en distributies is dat Fedora redelijk goed is met drivers, maar Ubuntu iets sneller. Ik denk dat Debian daar iets achter loopt, gewoon op basis van de ontwikkelsnelheden.

Ik heb desktops en laptops gehad waar ik de WiFi pas in werking kreeg na een update van Fedora Silverblue (de immutable variant), maar waar Ubuntu er vanaf het begin mee weg was.

Debian heb ik enkel nog maar op oudere hardware of virtueel geïnstalleerd, hetzelfde met RHEL. Rocky Linux als RHEL afgeleide had ook bvb niet de juiste drivers, maar Linux Mint als Ubuntu variant ook niet. Je merkt gewoon welke distributie actieve developers heeft, welke distributie zich toewijdt aan een snelle ontwikkelingscyclus en welke distributie gericht is op de end user desktop experience vs server experience.

[Clemens123]

Debian stable blijft dezelfde kernel versie voor 2 jaar gebruiken...dus ja bij nieuwere hardware heb je issues. Maar Debian biedt ook backports aan in het backports channel van nieuwere kernels en firmware...en daarmee krijg je dan ook telkens nieuwere hardware aan de praat, ook als je debian stable gebruikt.

[Cybersaturn]

Dit klinkt als iets wat je makkelijk zou kunnen testen door het even vanaf een USB'tje te booten. Of misschien kun je ergens de software die erachter zit vergelijken

[nldls]

Verkeerde reply. Excuus

[Reactie gewijzigd door nldls op 10 augustus 2025 11:26]

[Hero of Time]

Kijk daarvoor eerder naar de chip zelf dan de distro. Ik heb de MediaTek wifi+bt module vervangen voor een Intel AX210 omdat de bluetooth (gebruik de wifi niet) constant problemen gaf. Met het Intel kaartje 0 problemen. En ik draai Debian Sid.

[nldls]

Dit heb ik idd ook meer gelezen. Gaf ik ook al aan, dan moet je dus de hardware updaten. Iets wat in windows nooit een issue was, helaas....

[youridv1]

Omdat je dan de driver van de fabrikant installeert. Dat heeft niks met Windows te maken. Het is in jouw geval ook gewoon uitzoeken waarom de kernel die jij gebruikt blijkbaar jouw wireless chip niet goed ondersteunt.

In plaats van distro hoppen en blind hopen dat het beter wordt, kun je ook gewoon even kijken of een nieuwere kernel het beter doet.

[Reactie gewijzigd door youridv1 op 11 augustus 2025 11:12]

[StackMySwitchUp]

Toevallig gisteravond geupgraded omdat ik issues had met een AX200 kaart van Intel, met de standaard wpa_supplicant had ik nog steeds gedoe, maar na wat 5-en en 6en iwd geinstalleerd en daarmee stukken betere snelheid en stabiliteit.

[Oudecomputer]

Heb je realtek troep dan kan ik garanderen dat het nog net zo K@@te is. En mocht het kunnen de wifi kaart te upgraden naar iets recents van Intel. Heb al jaren problemen met div realtek wifi zooi wat gewoon uitvalt. Met Intel heb je die problemen namelijk niet.

[nldls]

Intel Wi-Fi 6E AX210 No VPro zou dan een goede kaart zijn als ik het zo zie. Voor 15 euro ook nog wel de moeite waard. Had verwacht dat het een stuk duurder zou zijn.

[Katsunami]

Benieuwd of Debian stabieler is dan Fedora op gebied van draadloze verbindingen. Met fedora 42 heb ik issues met zowel wifi als bt. En zo vaak dat het echt irritant begint te worden.

Zou de overstap naar Debian wel willen maken als dat daar geen issue is.

Dat ligt aan de kernel. De drivers voor de WIFI-kaart zitten in de kernel als modules. Debian draait 6.12 LTS voor de komende twee jaar; als dat nieuw genoeg is voor je hardware, kun je dat proberen. Je zou ook Debian kunnen proberen met de Xanmod kernel, zodat je op dat gebied sneller updates krijgt. (Maar Xanmod werkt niet met Secure Boot, zou je dat nodig hebben of willen gebruiken.)

Het gaat in elk geval niet liggen aan Fedora vs. Debian of het wel of niet goed werkt. (Fedora 42 draait blijkbaar kernel 6.14.)

[TheVivaldi]

Vreemd, ik heb Xanmod langere tijd met secure boot gedraaid, en mijn vader ook. Is dat iets wat onlangs veranderd is (laatste keer dat ik Xanmod gebruikte was vorig jaar)?

[Katsunami]

Geen idee, maar als ik Xanmod installeer, dan moet ik secure boot uitzetten.
Kan zijn dat het een fout of bug was in het verleden en dat het nu wel (weer) werkt met secure boot. Dan moet ik dat weer eens aanzetten en zien wat er gebeurt.

Dan nog, zodra dat trixie-backports minstens kernel 6.15 krijgt, stap ik daarheen over. Ten tijde van Forky stap ik over op de stable LTS kernel. Op dat moment is deze computer 4.5 jaar oud. Daarna zullen er waarschijnlijk geen verbeteringen meer komen voor AM5 / 7950X en de RX 9070 XT behalve misschien bugfixes in de drivers.

Vanaf dat punt gaat deze computer dan nog een jaar of 5-6 draaien. (Hij is zwaar over-specced voor 90% van de dingen die ik doe, en de grafische kaart is veel te zwaar voor 90% van mijn spellen, dus ik verwacht dat dit systeem heel lang mee gaat.)

[Valium]

Goede opmerking. Hoe nieuwer de kernel, hoe waarschijnlijker dat je "nieuwe" hardware beter werkt, maar op een gegeven moment is de kernel nieuw genoeg en is nieuwer niet meer beter.

Kanttekening: de steeds belangrijker wordende firmware blobs zitten apart en zou je kunnen upgraden direct van kernel.org, of van het chromiumos project, mits de driver module deze nieuwe firmware ondersteunt (Het zoeken naar firmware kun je zien in de kernel bootlog. Als de firmwareversie niet ondersteunt wordt, wordt die firmwareversie genegeerd. Je kunt meerdere versies naast elkaar installeren omdat ze versienummers in de naam hebben. Ze staan in /lib/firmware.)

offtopic:
Nieuwe kernel van xanmod kun je gebruiken met secureboot door ZELF een custom certificaat te importeren met mokutil en de kernel tijdens installatie te ondertekenen (ik doe dat alleen met zelfgebouwde kernels):

/etc/kernel/postinst.d/0sign
#!/bin/sh
script=$0
kernel=$1
set -e
# if the kernel already has a signature (for whatever reason), don't add another
sbverify --list /boot/vmlinuz-${kernel} | grep -q "^signature" && {
echo "${script}: kernel already signed, skipping signature"; exit 0;
}
echo "${script}: signing /boot/vmlinuz-${kernel}"
sbsign --key /etc/secureboot-myown.key --cert /etc/secureboot-myown.pem /boot/vmlinuz-${kernel} --output /boot/vmlinuz-${kernel}-signed
mv /boot/vmlinuz-${kernel}-signed /boot/vmlinuz-${kernel}

[Eymas]

Zojuist geïnstalleerd op een laptop waarvan de CPU (Core Ultra 9 185H) niet door de kernels van Debian 12 werd ondersteund, en het werkt(e)...

...totdat het bleek dat elke vorm van audio playback na 2 seconden er uit viel en na vijf seconden terug kwam met gekraak en gesis. Tot nu toe oorzaak noch oplossing gevonden ondanks het sleutelen met Pipewire, Wireplumber, Pulseaudio, potvolperen, pruikenwikkelaar, ga zo maar door. Audio blijft soms een achilleshiel van Linux.

Op de overige workstations geen last verder!

[Clemens123]

Als je nieuwere hardware hebt maar Debian stable wilt gebruiken: gewoon debian backports sources toevoegen en nieuwere kernel installeren die je CPU/Chipset wel al kent. Ook firmware van Debian backports installeren. "dmesg" helpt je te vertellen welke apparaten nog firmware missen, dan is het kwestie van juiste firmware package te vinden.

Trixie zou out of the box moeten werk normaal gezien.

Pas wel op: als je firmware installeert van backport, best niet met recommended/suggested packages...trekt te veel dingen binnen die je niet nodig hebt en zorgde hier voor bricks op intel gebaseerde laptops (denk lag aan nvidia zaken die geinstalleerd werden zonder dat ze nodig waren)

[Reactie gewijzigd door Clemens123 op 10 augustus 2025 11:56]

[Sn0wy]

Nice! Van de week even de NAS updaten!

[Microwilly]

Zo gelijk op de laptop installeren.

[donkerlicht]

Gisteravond wilde wilde ik Debian op mijn desktop updaten, maar vond wel erg veel upgrades klaarstaan. Even gekeken en bleek Trixie klaar te staan. Direct daarna voor mijn gebruikte applicaties gekeken of er complicaties zouden ontstaan, maar dat bleek niet het geval te zijn. Direct daarna de update gedraaid.

In de tussentijd ook hetzelfde gedaan voor mijn servers, maar er leken geen grote problemen te zijn. Nu draaien mijn desktop en servers op Trixie. Kan ik weer eventjes vooruit.

[JSBach]

En nu maar afwachten wanneer Raspberry Pi Trixie als basis inbouwt voor hun volgende versie van RPi OS. Ik verwacht vóór het einde van dit jaar. Dan ga ik zeker m’n home servers updaten met Trixie als basis.

[dennis_rsb]

Ik draai nog op een pi 3b. Het is er de laatste jaren niet beter op geworden, dus ik ben benieuwd of de nieuwe release veel zwaarder wordt voor de pi. Nu is het wel zo dat ik hem alleen gebruik als samba-share, en updates voer ik uit. Maar het is niet zo dat ik er mee ga browsen ofzo.

[avdongen]

Plain Debian draait hier ook op twee RaspberryPi's, een 3b en een 4b. Volgens mij initieel geinstalleerd met een Bookworm image van https://raspi.debian.net/tested-images/ en daarna gewoon bijgewerkt. De 4 heeft nu de update naar Trixie gekregen, zonder problemen.