Intel plaatst desktop-Alder Lakes met tot 16 cores in laptops

Intel introduceert een nieuwe HX-serie laptopprocessors als onderdeel van zijn twaalfde generatie Core-cpu's. Deze HX-serie gebruikt hetzelfde die als de Alder Lake-desktopchips die Intel in november vorig jaar uitbracht. Het topmodel heeft acht P- en acht E-cores, net als de 12900K.

Intel heeft in feite de LGA1700-socket vervangen door een vastgesoldeerde BGA-interface. De afmetingen en mogelijkheden van de chip zijn onveranderd ten opzichte van de desktopserie. Daardoor heeft de chip acht P-cores, in plaats van de maximaal zes die Intels laptopprocessors tot nu toe hadden, en de mogelijkheid om tot vier M.2-ssd's te verbinden. Ook ondersteunen de HX-processors PCIe 5.0.

Op de achterkant zijn de pinnetjes vervangen door bolletjes,
maar verder is de chip identiek aan de desktopversie.

Ten opzichte van de reguliere H-serie zet de HX-reeks echter ook een aantal stappen achteruit. Zo hebben de desktop-cpu's een veel minder krachtige geïntegreerde gpu, die nu dus ook in de HX-serie terechtkomt, en ontbreekt geïntegreerde Thunderbolt-ondersteuning, waarvoor dus extra controllerchips benodigd zijn. Daarnaast ligt de pbp met 55W hoger dan bij de reguliere H-serie, met tdp's van 35 of 45W. Tijdens het turboboosten kunnen de HX-processors zelfs maximaal 157W verbruiken.

Volgens Intel is de HX-serie, waarvan de X staat voor 'expanded', bedoeld voor zowel gamers als professionele gebruikers. Voor die laatste groep zitten er dan ook modellen met ondersteuning voor vPro en ECC-geheugen tussen. Bovendien zullen alle laptops met een HX-processor ook een losse videokaart aan boord hebben.

In de loop van volgende week zullen de eerste laptops met een HX-processor worden uitgebracht. Het merendeel daarvan zal gaminglaptops betreffen, maar onder andere Dell werkt ook aan meer zakelijk ingestoken workstationlaptops met de nieuwe chips.

Nieuwe modellen in HX-serie

	Cores		L3	Kloksnelheden				Gpu	Stroomgebruik		vPro / ECC
	P	E		Base P	Turbo P	Base E	Turbo E		Base	Turbo
i9 12950HX	8	8	30MB	2,3GHz	5,0GHz	1,7GHz	3,6GHz	UHD 770 (32 EU's)	55W	157W	Ja
i9 12900HX	8	8	30MB	2,3GHz	5,0GHz	1,7GHz	3,6GHz	UHD 770 (32 EU's)	55W	157W	Nee
i7 12850HX	8	8	25MB	2,1GHz	4,8GHz	1,5GHz	3,4GHz	UHD 770 (32 EU's)	55W	157W	Ja
i7 12800HX	8	8	25MB	2,0GHz	4,8GHz	1,5GHz	3,4GHz	UHD 770 (32 EU's)	55W	157W	Nee
i7 12650HX	6	8	24MB	2,0GHz	4,7GHz	1,5GHz	3,3GHz	UHD 770 (32 EU's)	55W	157W	Nee
i5 12600HX	4	8	18MB	2,5GHz	4,7GHz	1,8GHz	3,3GHz	UHD 770 (32 EU's)	55W	157W	Ja
i5-12450HX	4	4	12MB	2,4GHz	4,4GHz	1,8GHz	3,1GHz	UHD 710 (16 EU's)	55W	157W	Nee

Ter referentie: bestaande topmodellen

	Cores		L3	Kloksnelheden				Gpu	Stroomgebruik		vPro / ECC
	P	E		Base P	Turbo P	Base E	Turbo E		Base	Turbo
i9 12900K (desktop)	8	8	30MB	3,2GHz	5,2GHz	2,4GHz	3,9GHz	UHD 770 (32 EU's)	125W	241W	Ja
i9 12900HK (laptop)	6	8	24MB	2,5GHz	5,0GHz	1,8GHz	3,8GHz	Iris Xe (96 EU's)	45W	115W	Ja

Reacties (42)

[Balance]

Grofweg ruil je 64 graphics EUs (van 96 naar 32) voor twee extra P-cores. Ook ontbreken ingebouwde Tunderbolt controllers en de lijkt Image Processing Unit (IPU) (gedeeltelijk) te ontbreken. De turbo-frequentie ligt met 5,0 GHz niet hoger dan de reguliere i9-12900HK voor de P-cores, en van de E-cores zelfs 200 MHz lager. De P- en E-cores zijn dan wel weer los van elkaar over te klokken.

Naast processor zelf dus al wat meer verbruikt, heb je er ook een apart chipset (PCH) bij nodig. Die verbruikt stroom, eveneens als de extra PCIe 4.0 x8 verbinding waarmee hij met de processor communiceert.

Ook belangrijk om te noemen, LPDDR5 en LPDDR4X zijn niet ondersteund op het HX-platform, waarbij dus ook het geheugen minder zuinig wordt. Het DDR4 en DDR5 geheugen kan dan wel weer beter overgeklokt worden.

Voor de desktop-vervangers klasse laptops die de meeste multi-core performance moeten hebben en alles grafisch uitbesteden aan een dedicated GPU kunnen deze processoren geschikt zijn, maar ik denk wel dat het een redelijke niche is.

Verder kan ik het artikel van AnandTech aanraden.

[Reactie gewijzigd door Balance op 23 juli 2024 06:26]

[obimk1]

Dus accuduur wordt een paar uur?

[SG]

Nou eerder tusse 1 a 2 uur denk aan die ouwe desktop P4 in desktop vervangers. Als ze de 5 uur kunnen aantikken voor licht web surfen zou mooi zijn.

[Dreamvoid]

Probleem is dat AMD en Intel zich nu vol op "nu nog meer cores" marketing gaan richten, en zich niet meer focusen op zuinige dual/quadcores met hoge per-cpu performance. Bakken met paralleliseerbare cpu power is leuk, maar op mijn laptop draai ik geen databases of zware simulaties, en als ik naar mijn performance monitor kijk had ik het ook met de helft van mijn huidige 8-core afgekund. Natuurlijk kan in theorie de chip cores afschakelen, maar het wordt nooit zo efficient als gewoon minder cores + hogere per-core performance.

Nou ja, laten we iig maar hopen dat het RAM/SSD/display verbruik naar beneden blijft gaan.

[LongTimeAgo]

Nouja ergens doet Intel dat nu met hun "BigLittle" concept. Krachtige cores wanneer nodig (voor games oid) en zuinige cores wanneer niet nodig en wanneer koeling het toelaat, allemaal gebruiken.

[Darkstriker]

Met andere woorden, het wordt tijd dat softwaremakers eindelijk weer betere software maken ipv alsmaar slechtere software die leunt op de prestaties per core. Want er is niet oneindig rek in per-core performance, terwijl dat bij het aantal cores dat je kunt hebben veel meer rek heeft.

[joco]

wat 1 van de moeilijkste dingen is die bestaan (in het programmeren)
er zijn vele dingen gewoon heel slecht te parallelliseren

[Darkstriker]

Een van de moeilijkste dingen is gewoon erg hoog gegrepen. Het is moeilijker, dat zeker wel, maar er is in veel software ruimschoots optimalisatiepotentieel op dit vlak dat geen genies vereist. Dat we nu met CPUs zitten die 200W verbruiken in laptops ligt gewoon eraan dat grote delen van de softwareindustrie nog steeds 2-4 thread software bouwt, terwijl 8 threads al een decennium gemeengoed zijn en inmiddels 12 en 16 threads de meest voorkomende varianten zijn. We zouden achterlijk veel energie kunnen besparen als meer softwaremakers op meer threads zouden optimaliseren, want het verbruik schaalt met meer thread lineair, terwijl bij meer prestaties per core, het verbruik exponentieel schaalt.

[SG]

Nou het hangt van probleem af. In veel pro toepassingen of vak gebieden is de sequential makkelijker er uit te werken. Of het mijden van data sharing . Anders gezegd de computation zijn van oorsprong al onafhankelijk dan is makkelijk. In zo een geval kan je makkelijker extreem schalen als het sequentieel deel nagenoeg 0 is.

Maar bij andere is sequentiele juist aanzienlijk aanwezig en moeilijk te reduceren.
En beetje meer sequentieel hakt zwaarder in op paraleliseerbare.
Games is zo een gebied dat veel data verwerkt en zeer moeilijk paralleliseerbaar is. En dat verschild ook sterk per game.
Als 100% ervan 10% sequentieel. 90% met 10 cores naar 19% met 90 cores naar 11%
Als 30% seq 70% 10 cores naar 37%. 90 cores 30+% 700 cores 30.1%

In pro wereld is bv functional paradigma en data oriented wat kwa design data sharing en side effect mijd.

[akooijman]

Als je je dan ook realiseert dat (meer dan) de helft van de softwareontwikkelaars minder dan vijf jaar ervaring heeft - het aantal verdubbelt elke vijf jaar, ervaren mensen stromen uit of worden manager, dan begrijp je dat.
Applicaties leunen ook steeds zwaarder op het werk van anderen - welke toepassing moet niét met een server praten via het netwerk? Dan snap je dat de nadruk niet ligt op het nog complexer maken van de uitdaging.

[SG]

Met al die dieshrink is grens bereikt om cores steeds vetter te maken. Op gegeven moment hpud het op ipv 2 threads smp kan je gaan voor 4 of 8.
Je kan avx1024 gaan of enorm veel cache. Je kan systeem memory on die doen.
Of zeer grote L4 cache je kan grote igpu erbij pleuren. Tot oplslag.

We zijn op punt gekomen dat je geen grote die kan maken op een kleine node 2nm met twee joekel van cores.

Direct gelinkt met dit probleem is dat blijkbaar ook software is dat niet geschikt is om goed parallel te schalen. Games vallen daar onder. Ook meestal omdat voor games time to market belangrijker is en minimum en recommended zat is. En de content pipeline voor efficient game productie van grote teams het belangrijkste is.
Want je moet binnen die 100mil en 3 jaar binnen budget en deadline een 100GB game opleveren die speelbaar is op minimum req. en goed draaid op recommended. En dat is mainstream target.

[Dreamvoid]

De meeste dingen die je op een client doet zijn dan ook niet echt paralleliseerbaar. Maar dat is dan ook mijn grootste issue hiermee: we stoppen geparalleliseerde cpu's die ideaal zijn voor databases en simulaties in client devices, waar ze voornamelijk stroom zuipen en niks doen - enkel om op de specs sheet te kunnen schrijven "nu nog meer cores".

[hoi3344]

157 watt turbo

[Tadango]

Is wel lekker in de winter toch? Zo'n schoot warmer.....

[DennisH82]

Ja in de winter wel
Kun je gas besparen

[Brent]

Moeder, ik moet gamen om het warm te houden.

[Ashketchum22]

Ze kunnen je in ieder geval niet verwijten dat je de verwarming te hoog gestookt hebt.

[Robby517]

Leuk, weer zo'n mobile i9 debacle waarbij je zodanig gaat throttlen dat je nooit iets hebt aan die cores.

[gertvdijk]

Ja, puur de CPU, de GPU moet er nog bij ook. pffff

Bovendien zullen alle laptops met een HX-processor ook een losse videokaart aan boord hebben.

* denkt terug aan de 280W adapter die ik meezeulde met mijn HP Elitebook in 2012 *

[Jeffrey2107]

Dat is best idioot. Mijn pc verbruikt dat in een gemiddeld spel.

En dat is gewoon een r5 2600 en een gtx 1060. Niet een fantastische pc maar ook zeker niet slecht

[Sebazzz]

Leuk, het zal wel weer in zo'n idioot dun model laptopje gestopt worden (vooral Lenovo is daar een ster in met hun zakelijke modellen) waardoor zelfs de base clockspeed niet volgehouden kan worden.

[LongTimeAgo]

De Legion 5i (Pro) modellen zijn anders nog best wel goed om de zooi cool te houden.
Ik vermoed dat Lenovo de HX processoren in de Legion 7 modellen zal stoppen. Die gebruiken ook nog eens vapor chamber koeling.

[SG]

Je kan niet alles hebben ultra thin en top-end gaming performance en zeer lange accu duur gaan niet samen.
Als persee ultra thin laptop moet hebben die ook sterk is in gamen en niet throttled.
Nou misschien intel zooi wat in 2024 uitkomt op intel5 procede of tsmc.
Als gamen zo belangrijk is is de trade of
Of ultra fat desktop replacement. Lever je in op ultra thin.
Of korte batterij duur en performance.
Of je levert in op game performance.

In mij. Geval is dat hele mobile niet van toepassing. Dus desktop.

[LongTimeAgo]

Momenteel draai ik de i7-12700H in een laptop. Wat ook al een BEEST is aan performance.
Ik gok dat Lenovo de HX processoren zal stoppen in de Legion 7 gen 7 modellen. Die hebben vapor Chamber koeling.
Ik kan mij niet voorstellen dat een "standaard" koel oplossing dit adequaat kan koelen zonder thermal throttlen of de core speeds laag te houden.

[Cinemaskoop]

Ja dat zie je op die slide van de modellen. Daar staat de Legion 7i bij.

[slamhk]

Mooi dat het een HX serie is ipv maar 1 high-end SKU, want de H series hebben geen support voor wat tuning (voornamelijk undervolting) en daar haal je nog best vaak voordeel mee uit. Vooral ook als je de processor op 20W kan zetten en de dgpu kan uitschakelen, De laatste twee generaties doen het wel veel beter kwa efficiente op batterij.

Ik ben wel benieuwd naar modellen met een i7!

[lordawesome]

Mooi om te zien dat Intel hard concurreert met AMD. Lang leve concurrentie!

[neowulf]

Als ze nu ook eens concurreren met Apple…

[LongTimeAgo]

Want?
De 12e generatie Intel H processoren blaast de M1's momenteel uit het water.
Dan zal de HX serie dat ook wel doen.

[SG]

Nou game ondersteunen apple niet zo.
Maar buiten games m1 pro en m1-max kan je aardig mee en ben redelijk ultra mobiel.
Bij AL laptop moet dan even aanzienlijk meer verstoken om m1 te overtreffen en aparte gpu erbij.
Bij laptop wel belangrijk minpunt, niet zo probleem voor desktop.

[LongTimeAgo]

Weet je dat wel zeker?
Heb je de nieuwe 12e generatie i7 U en P processoren al gezien? die kunnen met respectievelijk 9W(!) en 25W in de buurt komen van de M1 die ze in hun tablets stoppen. De 12e generatie H series verslaan de M1 Pro en Max met 2 vingers in de neus (ook grafisch met de iGPU, laat staan met dGPU) en dan denk ik dat deze HX serie met z'n 55W écht wel in de buurt zal komen van de M1 Ultra (60W).

Maar dat zullen we nu nog niet zeker kunnen weten.

[1Mark]

Dat is een ander soort apparaat van apple: 35 watt ongeveer voor cpu+gpu op maximale load?

[Jan Onderwater]

Als ik een warme schoot wil, bestel ik een lapdance. 55 Watt base TDP? Hell, die CPU nog geeneens in turbostandje neemt meer dan een hele Macbook

[eL_Jay]

Een bulldozer verbruikt ook meer dan een scooter. Wat is je punt?

Non-intel Macs zijn als eens scalpeltje. Vlijmscherp voor operatie maar om ook een blik te kunnen openen of om wat kleins te zagen heb ik toch echt liever een Victorinox.

De m1's zijn heel goed in een zeer beperkte toolset waar X86-64 veel breder inzetbaar is

[Jan Onderwater]

Volgens mij leggen de Apple Silicon gebaseerde SoC het alleen maar af tegen high end grafische kaarten van Nvidia of AMD als het om raytracing gaat in redering en in AAA Games, waarbij dan veel meer stroom verbruikt wordt. maar hoor het graag.

[Reactie gewijzigd door Jan Onderwater op 23 juli 2024 06:26]

[germania]

In games is het een mixed bag hoor, ik ga even van best case naar worst case scenario (voor de M1):
In Metro Exodus is een m1 pro 10+16 (60W) ongeveer gelijk aan een 3050TI (80-95W). Daar moet je dan natuurlijk ook nog de CPU bij optellen, die maximaal 45W gebruikt. Dit is hier te zien: https://youtu.be/0sWIrp1XOKM?t=999
In Shadow of the Tomb Raider is het gelijk aan een 1650TI (50W) met alweer een CPU van maximaal 45W. Dit is hier te zien: https://youtu.be/0sWIrp1XOKM?t=941
In Borderlands 3 is het slechter dan de combo hierboven. Dit is hier te zien: https://youtu.be/0sWIrp1XOKM?t=962
En als laatste is de M1 in Civilization 6 ongeveer gelijk aan een 5700u/5800u (beiden 15W). Dit is hier te zien: https://youtu.be/0sWIrp1XOKM?t=1013

Qua CPU performance vind ik zelf dit beeld het beste inzicht geven: https://youtu.be/X0bsjUMz3EM?t=728. Op de ingestelde 35W is de M1 inderdaad echt heel snel. Echter is de 12xxx serie van intel vanaf 45W al sneller en kan vanaf daar nog veel sneller.

[Reactie gewijzigd door germania op 23 juli 2024 06:26]

[SG]

De 12 serie kan je tegen de M1 serie zetten en dan is er 4 tiers low mid high ultra.
Naast de lichte M1 met lichtere igpu bied de 12 serie al binnen de lijn meer cores.
Vanaf de m1pro is kwa cpu in lijn met de midden van de 12 serie. En top AL kan met gkaart tegen m1 ultra zetten. Alleen is porbleem dat meeste games apple niet targeten als game platform. Die paar die dat wel doen zijn dus ook niet zwaar geoptimaliseerd en kan zijn dat ze op de m1-ultra in +/- 60watt power curve draaien ipv +/- 128watt.

Ook is nogal wat -pro software niet optimaal voor mac-studio.

Voor gamen is voor mij Win.PC en playstation en xbox de rest hobbeld erbij linux mac . En Nintendo rich zich meer op de meer abstracte gamer. Voor mij meer niche/alernative.

Ook al zit ik zwaar in de apple ecosystem. Mijn gaming voorkeur ligt bij Playstation en win.PC.

[germania]

Meer cores boeit natuurlijk vrij weinig op zichzelf. De optimalisatie van games laat te wensen over, daar gaat windows gewoon ruim overheen. In sommige games is de M1 wel zuiniger (per fps).

Nintendo als niche/alternatief bestempelen is imo kortzichtig. Maar dat is een hele andere discussie!

[DennisH82]

Komt er een model met waterkoeling, inclusief gardena koppeling om die 157W te koelen ?

[uiltje]

Dat is aan de system integrators, en natuurlijk bestaat dit al, met een externe waterkoeler voor gebruik ter plekke. Zie Linus techtips op YouTube. De prototype deed het niet zo best, maar de nieuwe werd een stuk beter getest.

[arithcoder]

Kachels, no thanks