TNO en providers: overheid moet helpen bij maken toekomstige netwerken

De Nederlandse overheid moet helpen en een coördinerende rol spelen bij de ontwikkeling van toekomstige netwerkinfrastructuur. Dat stellen de providers, TNO en universiteiten in een donderdag gepubliceerde paper.

Daarbij gaat het onder meer over het doen van trials voor netwerkstandaarden, schrijven de partijen in de Future Network Services-position paper die donderdag is overhandigd aan Jeannine Peek van Topsector ICT. Als bijvoorbeeld zelfrijdende auto's moeten gaan communiceren met alle drie de mobiele netwerken in Nederland, dan hebben de onafhankelijke providers er weinig belang bij om het voortouw te nemen. Als de overheid dat doet, kunnen de providers wel makkelijk meedoen.

Bij toekomstige netwerken gaat het over bijvoorbeeld 5G en 6G, maar ook LoRA, wifi en satelliet, backbone-netwerken en cloudinfrastructuur. "Het gaat niet alleen meer om bandbreedte, maar ook over toepassingen voor zelfrijdende auto's, edge computing voor 5G en kunstmatige intelligentie dat in het netwerk zit," zegt Paul Wijngaard, sectormanager Telecom van TNO tegen Tweakers. Meer over dit onderwerp is te lezen in een Plus-artikel van Tweakers over dit onderwerp.

Reacties (33)

[Freakster86]

Prima, wijzen we de infrastructuur gelijk aan als nutsvoorziening en nationaliseren we die handel.

[kodak]

Te makkelijke reactie door loos maar wat anders daarbij te gaan noemen. Het maken en beheren van netwerken is niet hetzelfde. Daarbij noem je niet op wat dat moet oplossen waar dat betrekken van de overheid een oplossing voor zou zijn.

[Freakster86]

Ik ben niet links of rechts, maar ik ben wel van mening dat cruciale voorzieningen die voor het algemeen belang noodzakelijk zijn niet moeten worden overgelaten aan "de markt". Want "de markt", getuige ook dit artikel weer, wil vaak maar één ding:

dan hebben de onafhankelijke providers er weinig belang bij om het voortouw te nemen. Als de overheid dat doet, kunnen de providers wel makkelijk meedoen.

M.a.w. "lieve overheid (burger), trek s.v.p. de portemonnee en (semi) reguleer ons. Zelf zien we er nu namelijk geen droog brood in en met slechts 3 'concurrenten' is er ook geen marktwerking om dat te veranderen. Als de keuzes zijn gemaakt en de investeringen (door de overheid) zijn gedaan, dan zijn we er natuurlijk wel weer als de kippen bij om abonnenmenten/diensten aan te bieden om er geld aan te verdienen!"

Het is dezelfde situatie als met glasvezel; sommige huizen hebben nu 2 kabels. Van elke provider één... Andere gebieden moeten het nog doen met 5Mbit ADSL. Slaat werkelijk nergens op in deze tijd. En met mobiele infra geldt hetzelfde. We willen "vrije marktwerking" en "concurrentie", maar vergeten dat we dan wel de omstandigheden moeten creëren om dat mogelijk te maken. Alles loslaten is gewoonweg niet de oplossing. Partijen hebben een gelijk speelveld nodig. Dat is er nu gewoonweg niet. Elke nieuwe partij moet zijn eigen netwerk opbouwen en enorm veel geld neerleggen voor wat frequenties. Veel succes. Nee, gewoon één (of twee, backup of overheidsdiensten bv.) landelijk dekkend netwerk (beheerd door de overheid en waar marktpartijen naar rato bijdragen aan vernieuwingen/onderhoud etc.) waar marktpartijen hun diensten op aan kunnen bieden.

Afijn, alweer een te lang betoog, maar het stoort mij dat dit soort 'artikelen' een sugarcoated marketing bericht naar buiten brengen, terwijl het gewoonweg het falen van "de vrije markt" aantoont. Wel de lusten, niet de lasten. En geen vernieuwingen, want te duur en geen concurrentie.

[Reactie gewijzigd door Freakster86 op 23 juli 2024 20:47]

[GamingZeUs]

We hebben de frequenties vooraf GEVEILD aan alle bestaande marktpartijen. Die moesten dus zoveel mogelijk uitgeven om de frequenties te krijgen, en het kapitaal overbruggen tot wij het aan abonnementen betaalt zouden hebben. De overheid had achteraf kunnen 'microveilen', waarbij de providers/zendtijdaanbieders zelf aangeven hoeveel zendtijd ze verdelen over welke drukte-tijden.

Verder zou een huis' aansluiting bij het huis moeten toebehoren, wijkkasten een soort VVE-complex mogen hebben - dat complex heeft dan een dienstverlener. Iemand om de kabels in te graven, de hokjes te bouwen en de BGP in te stellen. Zegmaar, alsof we volwassenen zijn met ons eigen netwerk.

Dat een TNO rapport en de providers zeggen 'we hebben dure rare moeilijke markt' is an sich niet verbazend, maar ze hebben het er wel zelf zo naar gemaakt. Het probleem dat ik zie, is dat er simpelweg geen complexiteit zit in het aanbod (apparatuur aanschaffen, op het juiste geachte tempo, en installeren, met de juiste dichtheid). Dat doen zonder het politieke onwelwezen dat een ISP heet kan, en zou de normale uitkomst zijn van 'overheidsinmenging'.

[Groningerkoek]

En waar halen we het geld vandaan om de netwerken over te nemen?

[ashwin911]

Lenen door nieuwe staats obligaties uit te schrijven, hoeven ze bijna geen rente over te betalen. Ik hoor iedereen al denken "maar dan loopt de staatsschuld op", maar zo erg is dat ook weer niet zolang het maar in infra word geïnvesteerd.

[Groningerkoek]

Klinkt allemaal leuk, maar toch zul je over een paar jaar het geld moeten hebben om die obligaties terug te kopen of je moet herfinancieren en niemand die nu weet hoe de rente er over 5 of 10 jaar bijstaat.

Daarnaast verdient de staat nu lekker op de partijen die netwerken willen aanleggen.

[engessa]

Je kunt ook prima nationaliseren in het landsbelang. Dat is echt niet zonder precedent en hoeft geen geld te kosten.

En wat betreft je tweede argument: het kost ook geld. Denk aan mensen die via 4G in noodgevallen geen 112 kunnen bellen. Die kosten kun je mogelijk weg strepen. En het kan best zijn dat de kosten voor de eindgebruiker lager worden (kijk naar de prijs van water uit de kraan vs flessen in de winkel).

[Groningerkoek]

Je denkt er allemaal wel heel erg gemakkelijk over.

De netwerken/masten zijn eigendom van verschillende bedrijven waaronder buitenlandse partijen, dit in beslag nemen zonder daar een redelijke schadeloosstelling voor te betalen is volgens onze eigen wetten, volgens de EU en volgends internationale verdragen niet mogelijk.

Kraanwater en water uit de fles kun je natuurlijk niet zomaar vergelijken qua prijs/kosten. Daarnaast hoe groot zijn de kosten en de baten van de netwerken? Kun je puur op verhuur van de capaciteit winstgevend zijn of nemen de bedrijven een deel verlies op de netwerken voor lief omdat ze dit goedmaken met het uitgeven van abonnementen.

En je kunt de bedrijven niet simpel overnemen, die moet je dan allemaal splitsen om de netwerken los te weken tenzij je wilt dat de overheid ook de uitgifte van telefoons en al die winkels erbij neemt.

[engessa]

Het zal zeker niet zonder slag of stoot gaan maar ik zie wel opties. Onze 'de markt lost alles op'-regering is hier geen fan van maar doet het toch al in bepaalde bedrijfstakken. Zie de Volksbank en de stappen die rondom Prorail gezet zijn

Ik zie wel wat in een systeem waarbij 'het netwerk' van ons allemaal is en providers daar diensten op mogen leveren. Denk aan hoe we het elektriciteits- en gasnetwerk geregeld hebben. En dat kan dan ook prima voor mobiel én vast. Verbinding met de wereld als nutsvoorziening. Zoals we ooit ook telefonie geregeld hebben.

[Reactie gewijzigd door engessa op 23 juli 2024 20:47]

[africangunsling]

Je hebt dan.toch een winstgevend bedrijf in handen?

[FreezeXJ]

Dat printen we even... Er wordt elke maand 85 miljard bijgeprint (door de ECB), de NL overheid leent tegen negatieve rente (!) dus dat geld hebben ze zo bij elkaar. Het nadeel is dat als je dat gaat doen er opeens ook geld is om te investeren in heeeeel veel andere dingen, en mij een loonsverhoging te geven. Dus dat gebeurt niet, tenzij er een goede reden is om dit wel te doen en de rest niet.

[BamiJamJam]

Dat printen we even... Er wordt elke maand 85 miljard bijgeprint (door de ECB), de NL overheid leent tegen negatieve rente (!) dus dat geld hebben ze zo bij elkaar. Het nadeel is dat als je dat gaat doen er opeens ook geld is om te investeren in heeeeel veel andere dingen, en mij een loonsverhoging te geven. Dus dat gebeurt niet, tenzij er een goede reden is om dit wel te doen en de rest niet.

Het hele grote probleem met constant geld er bij printen, is dat geld steeds minder waard woord, en dat alles steeds duurder daardoor woord, zie ook heel goed in Amerika, en dat gebeurd overal waar ze dat doen.

[DavidM]

Minder geld naar Rutte en zijn bedrijven lijkt me een goed idee, weg met het koningshuis hoppa 100+ miljoen per jaar beschikbaar.

[Black Tern]

Je hoeft ze helemaal niet te nationaliseren!
Het is voldoende als je op de zelfde manier in een reguleringsregiem brengt als is gebeurd met de energienetten!

Edit, ik schreef "reguleren" waar ik bedoelde "nationaliseren" in eerste zin! sorry.

[Reactie gewijzigd door Black Tern op 23 juli 2024 20:47]

[Groningerkoek]

Niet reguleren maar onderbrengen in een reguleringsregime..??? Wat is het verschil?

[Black Tern]

Ja sorry, zie aangepaste tekst @Groningerkoek .
Ik bedoel juist dat de reacties over de problemen met nationaliseren oid helemaal niet nodig zijn als het voorbeeld uit de energiesector wordt gevolgd: netwerken afsplitsen en onder effectieve regulering brengen.

[latka]

Met de liberale kabinetten van de afgelopen tig jaar is dat volledig kansloos.

[!GN!T!ON]

Was het maar geen leugen...

Zie het gebeuren dat de providers flinke 'steun' krijgen die vervolgens in de zakken van de aandeelhouders verdwijnt, om vervolgens de prijzen weer omhoog te gooien 'om het netwerk te verbeteren'.

[Amanoo]

Zolang we rechtse coalities hebben, al helemaal met partijen als VVD en CDA erin, vrees ik dat dat niet gaat gebeuren. Als er in Nederland partijen met een vrijemarktfetisj zijn, dan zijn het de VVD en het CDA wel.

Ik vind het zelf wel prima, aanwijzen als nutsvoorziening en nationaliseren, maar tenzij complete volksstammen SP gaan stemmen zie ik dat niet gebeuren. En zelfs die zijn een stel knuffelsocialisten geworden die bang zijn voor alles dat een beetje rood is. Zo erg dat McCarthiaans hun eigen partij aan het ontmantelen zijn.

[Reactie gewijzigd door Amanoo op 23 juli 2024 20:47]

[xavalon]

Energie (elektriciteit, gas) en water netwerken zijn in Nederland al erkent als vitale infrastructuur en worden al extra beschermd.

[Reactie gewijzigd door xavalon op 23 juli 2024 20:47]

[Verwijderd]

Het gaat niet alleen meer om bandbreedte. Maar ook over toepassingen voor zelfrijdende auto's, edge computing voor 5G en kunstmatige intelligentie dat in het netwerk zit,

Tesla's zelf rijdende auto's hebben geen internet verbinding nodig... Edge computing ga je echt niet doen over een 5G verbinding want het hele idee van Edge computing is dat je dicht bij de servers zit... Waarom jezelf dan bottlenecken met een verbinding?.. Kunstmatige intelligentie bestaat helemaal niet (marketing term) en draait helemaal niet 'op' een netwerk. We zien ook steeds meer dat dit verhuist naar on-device machine-learning wat een veel betere oplossing is alleen al op privacy gebied.

Men is hier volgens mij een oplossing aan het zoeken voor een buzzword probleem dat helemaal niet bestaat...
Er zullen best edge-cases zijn waar het handig is maar een overheid ergens bij betrekken betekend meestal alleen meer vertraging. Geen idee wat men hier wil bereiken...

[Guynio]

Ik ben het in de kern overwegend eens met wat je zegt, maar het idee van toekomstige zelfrijdende auto's is dat ze met het wegennetwerk en met elkaar kunnen gaan communiceren. Zo kunnen beslissingen vooruitgenomen worden (bijvoorbeeld: vertragen of versnellen bij stoplichten, of elkaar vermijden bij bochten door op het juiste moment op de kruising te komen) en kan verkeer oneindig veel efficiënter worden. Het is voor dat specifieke onderdeel dus wel een stukje futureproofing. Ik gok dat dat voor de andere zaken ook zo is. We zien overal het gebruik en de vereiste van lagere latency netwerken vandaan komen, want hoe meer we kunnen vertrouwen op high bandwidth/low latency, hoe meer diensten er gebruik van kunnen gaan maken die die stabiliteit nodig hebben.

Of dit de juiste manier is om dat te gaan voorzien laat ik in het midden. De overheid en ICT gaan vaak niet goed samen.

[PrismSub7]

Kleuren zoals de mens ze zien en 5g zijn beide onderdeel van het elektromagnetisch spectrum.

Voordeel van je sensoren op kleuren af te stellen is dat je niet eerst een signaal moet verzenden en moet wachten op een reactie, maar dat het signaal direct vanaf het andere object in de sensor gaat.

[xavalon]

Een Tesla is wel degelijk verbonden met een internet (privé verbinding maar ala). Laatst heeft het NFI nog aangetoond dat er meer wordt gelogd dan we dachten. Er komt allerhande data continue binnen aan verkeersinformatie en ook worden de navigatie kaarten zo up to date gehouden. Je hebt ook 3D data nodig.

[Verwijderd]

Ik zeg niet dat Tesla’s niet verbonden zijn met het internet, ik zeg dat het zelfrijdende gedeelte geen internet nodig hebben. Dus ook buiten telefoon bereik kan je autopilot nog gewoon inschakelen.

Verder heeft het NFI niets aangetoond. Je schakelt telemetry zelf in als je akkoord gaat met de voorwaarden van Tesla om deze te delen. Een tesla (en iedere andere moderne auto) logt alles. De NFI heeft enkel een tool gemaakt waarmee men de data lokaal kan uitlezen. Deze data kunnen ze ook bij tesla zelf opvragen maar het is een mooie onafhankelijke optie. De NFI is ook erg blij met Tesla's logging want het maakt hun werk veel eenvoudiger bij ongelukken. Ze kunnen zelf toegang krijgen tot de data zonder verzoeken aan tesla (en daarmee de nodige belangen problemen voorkomen).
‘Het helpt de waarheidsvinding na ongevallen.’

De navigatie werkt ook niet zoals je zegt. Dit is Google maps in combinatie met open straat data en wordt dus live gestreamed. De autopilot werkt echter met een offline navigatie kaart (versie te vinden onder de software instellingen). Die kaart is dus ook weer offline beschikbaar. Verder doet Tesla helemaal niet met ‘3D data’ in navigatie. De enige 3D data die gegenereerd wordt zijn de 3D point clouds gemaakt van de live camera beelden in de nieuwe full self driving beta. Die is enkel in de US beschikbaar. Autopilot werkt hier gewoon met radar (oude modellen) of ‘zicht/vision’ (nieuwe modellen zonder radar).

[Transferno]

Waarom zou edge computing niet kunnen met 5G? Lijkt me prima haalbaar om bepaalde functionaliteit naar je base station te verplaatsen en niet centraal in je core netwerk? 5G biedt dat soort opstellingen en je hebt nog altijd een draadloze verbinding nodig dus waarom geen 5G verbinding?

Het gaat in het artikel ook juist om standaarden af te spreken (dwingen). Dat Tesla zijn eigen opzet heeft en iedere fabrikant en operator ook, is juist wat je niet wil. Je wil een standaard waar ze allemaal op in kunnen haken.

Of de overheid daar het ideale orgaan voor is, vraag ik me af. Wel om een gekozen standaard af te dwingen, maar om deze nu mee gaan uit te werken lijkt me nogal een uitdaging.

[Verwijderd]

Waarom zou edge computing niet kunnen met 5G?
Ow, het kan zeker maar het ondermijnt het doel van Edge computing.
De edge computing oplossingen van Amazon en Microsoft zetten juist hardware lokaal neer voor die razendsnelle toegang en lokale verwerking. Daar kun je wel 5G achter gooien om data door te sturen voor verdere verwerking maar waarom? Een 5G locatie is niet op het platteland en je hebt dan zeer waarschijnlijk betere opties. Persoonlijk denk ik dat je in die (zeer prijzige) situaties ook helemaal niet meer voldoende hebt aan 5G.

Het gaat in het artikel ook juist om standaarden af te spreken (dwingen).
Ik ben een groot voorstander van standaarden maar waarom moet de overheid zich hier mee bemoeien? Laat de industrie hier eerst zelf mee bezig gaan. Dat is sneller en kost geen klauwen belastinggeld.

Wel om een gekozen standaard af te dwingen, maar om deze nu mee gaan uit te werken lijkt me nogal een uitdaging.
Precies, laat de fabrikanten eerst zelf tot een standaard komen dan wint de beste oplossing vanzelf. Zie ook CCS laden of USB-C

[synoniem]

Wil je als overheid een bepaalde techniek stimuleren dan kan zij optreden als launching customer.
Alleen nutsvoorzieningen mogen eventueel geld blijven kosten voor alle andere netwerkvoorzieningen is er of een business case of wordt niet gerealiseerd. Zo simpel zou het moeten zijn maar lobbyisten in Den Haag weten het altijd zo te draaien dat er een flinke subsidie van EZ bij moet.

[sympa]

Ik zou denken dat er eisen moeten zijn over onderhoud in eigen land (of de EU), techniek die compatibel en multi vendor is, robuustheid (self contained), veiligheid.
Dat het 3GPP is hebben we al maar zo'n open norm regelt de overheid dus ook al.

[Cypher_Nine]

lijkt mij niet zo'n goed idee de overheid hier uberhaubt een rol in te geven..... projecten duren eeuwen, worden gestald bij de logge bekende Indiase clubs, budgetten die ruim overschreden worden van ons belastinggeld en gekke Gerrit maar betalen. Uiteraard weet ik niet wat wel beter is, maar een overheid en een ICT project....

[dakathefox]

Je wordt zwaar gemind, maar ik snap eigenlijk niet waarom. Ik ben nauw betrokken bij de ontwikkeling van een nieuw project. Vanuit de overheid en met name de EU wordt er met geld gesmeten alsof het niets is en de overheid pretendeert ook een dikke vinger in de pap te hebben. De praktijk is dat je eens per kwartaal iemand ziet, die dan met de vuist op tafel slaat maar eigenlijk niet weet waar het over gaat. En da's jammer.