Check alle échte Black Friday-deals Ook zo moe van nepaanbiedingen? Wij laten alleen échte deals zien

Broncode tekst-based-game Zork uit 1980 wordt opensource beschikbaar gemaakt

Microsoft en Activision maken de drie eerste delen van tekstgame Zork opensource beschikbaar. De broncode van Zork I, II en III komen onder een MIT-licentie op GitHub te staan zodat iedereen het kan compileren en spelen.

ZorkMicrosoft en Activision schrijven dat de broncode van de games uit 1980 publiek wordt gemaakt. Het gaat om de broncode en eventueel beschikbare documentatie en relevante bestanden, maar niet om bijvoorbeeld marketingmaterialen. Spelers kunnen de game zelf compileren en spelen, en onder de MIT-licentie is het zelfs toegestaan die te delen en door te verkopen.

Het gaat om de broncode van Zork I, Zork II en Zork III. Dat zijn tekstbased games uit 1980. In de Zork-serie moeten spelers via tekstcommando's ontsnappen uit een dungeon. Het was niet de eerste tekstgame, maar wel een van de eerste en ook een van de populairste. De serie werd later overgenomen door Activision.

Zork was uniek omdat de originele game te groot bleek te zijn voor thuiscomputers, waarop de makers besloten de Z-Machine-engine te ontwikkelen. Daarom is Zork volgens Microsoft 'een van de eerste echte crossplatformgames'. Zork werkte namelijk zowel op IBM-pc's als op de Apple II.

Om de game te kunnen spelen, moeten spelers die eerst compileren met een tool als ZILF. Microsoft en Activision werkten samen met The Internet Archive om de game te bewaren. De bedrijven zeggen dat de broncode 'het verdient bewaard en bestudeerd te worden'.

Update, 24-11 – In het artikel stond aanvankelijk dat de game kon worden gespeeld via een interpreter als ZILF, maar dat is niet correct; ZILF is de compiler.

Door Tijs Hofmans

Nieuwscoördinator

21-11-2025 • 14:34

39

Submitter: Bas de Bakker

Reacties (39)

Sorteer op:

Weergave:

Zork was niet de eerste maar wel de grootste innovator. Adventuregames beleefden gouden tijden toen de Z-machine het mogelijk maakte om spellen op zo'n beetje iedere computer uit te brengen die tekst aankon, waar eerdere spellen ofwel nog gekluisterd waren aan een enkele architectuur, ofwel in zoiets als BASIC geschreven moesten worden, wat de grootte en complexiteit beperkte. De vroegste games hadden alleen simpele twee-woord commando's ("take lamp"), de interpreter van Zork kon veel ingewikkeldere dingen aan ("take everything except the lamp").

De Z-machine was feitelijk het eerste voorbeeld van wat we tegenwoordig een game engine noemen, of in ieder geval de eerste breed gebruikte game engine. Latere versies konden zelfs dingen met beeld en geluid aan, al bleef het in de basis natuurlijk tekst.
Ze waren niet de enigen met een dergelijke oplossing. Level 9 gebruikte A-Code, en Magnetic Scrolls gebruikte een subset van de Motorola 68k ISA.

[Reactie gewijzigd door hcQd op 21 november 2025 17:01]

Beetje raar om te zeggen dat het "zowel op IBM-pc's als op de Apple II" werkte, het spel werd voor zowat alle populaire thuiscomputers uit die tijd uitgebracht, waaronder de Atari 8-bit machines, de Commodore 64, de Amstrad, de BBC Micro en ik vergeet er vast nog wel een paar.

Het spel was inderdaad te groot om in één keer in het geheugen van die computers te passen, daarom werd alleen de interface van het spel in de computer geladen en de eigenlijke tekst werd in real time van diskette gelezen. Op cassette werd alleen een (buggy) mini-versie van Zork I uitgebracht.

Kortom, Zork was vrijwel op elke bekende computer uit die tijd te spelen. Latere releases waren er ook voor de 16-bit computers zoals de Atari ST en de Amiga.

Je kunt de spellen van Infocom trouwens ook hier online spelen.
Misschien goed om te noemen, aangezien het niet heel duidelijk uit het artikel blijkt: de broncode van deze spellen was al heel lang openbaar beschikbaar. Alles op de gelinkte github-accounts staat er al zes jaar. Het enige wat echt nieuw is, is dat er nu dus een MIT license op is geplakt. Wel mooi natuurlijk!

Er zal denk ik weinig software zijn die zo goed is uitgeplozen als de Infocom-spellen. Zo is al decennia geleden de virtuele machine van Infocom helemaal nagebouwd en gedocumenteerd, de Z-machine, die vervolgens ook op vrijwel elk platform dat er maar is is geïmplementeerd. Graham Nelson heeft in de jaren 90 een taal en compiler uitgegeven, Inform, waarmee nieuwe spellen in Z-machine formaat konden worden gemaakt. Inform was een totaal andere programmeertaal dan die door Infocom werd gebruikt (dat was ZIL), maar compileerde dus wel naar dezelfde virtuele machine. Liefhebbers van bijzondere programmeertalen kunnen ook geïnteresseerd zijn in het nogal slecht genaamde Inform 7, een heel nieuwe taal die op unieke wijze 'natural language programming' implementeert en compileert naar... jawel, de Z-machine. Al gebruiken veel mensen tegenwoordig een latere virtuele machine, Glulx, die veel grotere games aankan.

In het artikel staat nog een foutje: daar world ZILF genoemd als interpreter die je nodig hebt om Zork te kunnen spelen. Dat klopt niet. ZILF is een compiler voor ZIL, en compileert naar Z-machine. Maar het is niet een interpreter voor Z-machine spellen. Daarvoor kan je hier kijken: https://www.ifwiki.org/Z-code_interpreters
https://www.pcjs.org/software/pcx86/game/infocom/zork1/

https://www.pcjs.org/software/pcx86/game/infocom/zork2/

https://www.pcjs.org/software/pcx86/game/infocom/zork3/

Hier heb je speelbare versies op een IBM PC Emulator, direct in je browser. Voordeel is dat de game automatisch opslaat in je browser ipv dat je handmatig moet saven.
Zijn er ook Nederlandstalige versies van dit soort tekst gebaseerde spellen die ongeveer hetzelfde niveau halen ?
Branko's Tekst Adventure Homepage

Die pagina probeert veel van dat soort games te indexeren met in veel gevallen ook downloadlinks naar GitHub etc. Ze hebben er een hele database van aangelegd, met alleen Nederlanstalige tekstgames. Staan er best veel in.

Niet alleen voor PC maar ook voor MSX, Atari, ZX Spectrum, Commodore 32/64/128 etc.
Leuke pagina! Afgelopen week begonnen met Baldur's Gate 3 en ik moest zo denken aan adventures van vroeger (Zork (deel weet ik niet meer), PQ/SQ/KQ (KQ deel weet ik ook niet meer), Nethack, dat ene Castle spel op Windows 3.x, en diverse MUDs). Helaas de originele Dune of Myst nooit gespeeld. Kijk ik terug, heb je nog spellen waarin puzzels en avontuur centraal staan. Maar de graphics van tegenwoordig en mogelijkheden daartoe, plus de wisdom of the crowd van 'het internet', hebben deze oudere games ingehaald. Wat ik mis in spellen van tegenwoordig is de combinatie permadeath plus choices matter. Personages zit wel snor. En wat is gezien die factoren BG3 een pareltje. Dat ik die twee jaar lamg heb laten liggen.
Er is heel weinig! Interactieve fictie is een levendige scene in het Engels en het Spaans, en enigszins in het Frans en Russisch, maar auteurs uit Nederland en Vlaanderen, zoals ikzelf en Onno Brouwer, schrijven altijd in het Engels. Anders schrijf je voor jezelf, ben ik bang. (Mijn allereerste verhaal heb ik wel ook in het Nederlands uitgebracht: De Baron. Maar dat was in 2006!)

Afgezien van het gebrek aan publiek, is het lastige aan parser-spellen (waarin je dus commando's typt zoals "ga west" of "pak alles behalve de banaan") dat je voor een vertaling ook het hele grammatica-model van de programmeertaal moet mee vertalen. Dat is wel gedaan, maar het is niet per se simpel. Wat dat betreft is het veel gemakkelijker om Nederlandstalig aan de slag te gaan met systemen waar e alleen hoeft te klikken op links of keuzes, zoals Twine, ChoiceScript of Ink.
Jawel, maar veel later gemaakt. Ik herinner me "Horror Hotel" van John van der Aart
Je kunt nu de broncode door chatgpt halen 🙂
edit:
Hoezo is dit -1? Je hebt dan letterlijk een Nederlandse vertaling van het spel.

[Reactie gewijzigd door MallePietje op 21 november 2025 14:45]

waarschijnlijk -1 omdat de vraag was of er soortgelijke spellen bestaan in het nederlands. Niet hoe je makkelijk het spel kan vertalen.
Ik denk dat het behoorlijk tegenvalt met automatische vertalingen. Zulke tekst-gebaseerde games zijn vaak gebaseerd op vrij precies taalgebruik en - zeker in het geval van Infocom games - woordspelingen. Denk bijvoorbeeld aan een apparaat wat de letter 'T' weghaalt uit items die je er in stopt. Dat is vrijwel niet te vertalen en al zeker niet door AI.
Leather Goddesses of Phobos! Die was inderdaad hilarisch. Ook alleen maar mogelijk in tekst-gebaseerde adventures.
Ik ben vroeger stukgelopen op "Nord and Bert couldn't make head or tail of it". Vooral het wat ouderwetse idioom en het feit dat Internet nog geen ding was maakte het onbegrijpelijk voor mij ;)
Daar moet je ook veel Amerikaans idioom voor kennen.
Max Vijftigschild heeft indertijd (jaren 80) een aantal boeken geschreven met tekst-based spelletjes. Verder had je Hall Renko en Sam Edwards die een aantal spelletjes hebben gepubliceerd in het nederlands.
Gaaf, The Hitchhiker's Guide to the Galaxy was ook zoiets.
Klopt, die game is ook door Infocom ontwikkeld, samen met Douglas Adams.
Heb nog steeds een walkthrough nodig voor die suffe babelfish puzzel...
Jemig. Het zou niet mijn hobby zijn om die code te moeten schrijven. Je kunt het haast een voorloper van XML noemen.
Gaaf! Mijn eerste ervaring met games, en later ook mijn eerste ervaring met "programmeren" door in Word met verticale hyperlinks in een document een text adventure te maken. Mocht niet in de schaduw staan van Zork, maar leuk was het wel :p
Dat doet me denken aan mijn eerste poging tot zoiets... Het was geen adventure in strikte zin maar een "choose your own adventure", waar iedere node je 3 opties gaf. Ik ben uiteindelijk maar 5 niveau's diep gegaan en dat betekende al 3^5=243 stukjes tekst kloppen, die elk in een eigen sector op de schijf stonden (ik wist toen nog niet wat een boom was, dus ik moest zelf bedenken hoe je die moest opslaan). Heeft niet tot een carrière als gamedeveloper geleid, gek genoeg. :+

[Reactie gewijzigd door MneoreJ op 21 november 2025 15:23]

Die code lijkt een beetje op Scheme..
Zork was oorspronkelijk geschreven in MDL (MUDDLE), inderdaad afgeleid van LISP.
zodat iedereen het met de juiste Z-Machine-interpreter kan bekijken.
Ik neem aan dat je het zonder interpreter kunt bekijken?
Staat er een beetje raar, maar de code is gewoon tekst dus het antwoord is 'ja'.

Ik vermoed dat compileren naar de Z-machine een beste uitdaging is. In tegenstelling tot moderne Z-machine compilers als "Inform" is voor de originele broncode een compiler gebouwd voor een PDP-10 computer uit de jaren 60 nodig.
Nou ja, PDP-10 emulators bestaan natuurlijk gewoon. Daarnaast: een herimplementatie van de compiler bestaat al in de vorm van ZILF. Er is brede kennis over de Z-machine en het blijft een interpreter (in de basis al wat simpeler te reversen dan machinecode), dus in tegenstelling tot veel oude source valt dit reuze mee.

[Reactie gewijzigd door MneoreJ op 21 november 2025 15:57]

Cool! @WHiZZi had ‘m afgelopen weekend (review: Terugblik Abodag 2025 - Van testlab tot pubquiz) nog opgesteld staan op een Altair 8800 tijdens de abo-dag. Wat een ontzettend vet spel (en computer) is dat! :D

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn