Britse overheid raadt aan e-mails te verwijderen om water te besparen

Er zijn voor de hand liggende en laagdrempelige manieren om water te besparen in tijden van droogte: de tuin bewateren met regenwater, korter douchen, de kraan dichtdoen tijdens het tandenpoetsen … Maar in tijden van klimaatverandering raadt de Britse overheid burgers ook aan foto's en oude e-mails uit de cloud te halen, want al die datacenters slurpen water.

Het Verenigd Koninkrijk bracht eerder deze week de National Drought Group bij elkaar. Dat samenwerkingsverband van politici en overheidsinstellingen, zoals het Milieuagentschap komt samen als er grote droogte heerst. Dat is nu het geval in het VK: op sommige plekken heerst daar de ernstigste droogte sinds 1976. In de strijd tegen dat watertekort roept de overheid burgers ook op zelf maatregelen te nemen, waaronder een wel heel unieke maatregel.

Een aantal van de tips die de National Drought Group geeft, is logisch. Burgers kunnen een regenton installeren en zelf regenwater opvangen om dat te gebruiken om hun toilet door te spoelen of de tuin water te geven. Ook wie daar geen ruimte voor heeft, kan dingen doen: korter douchen, de kraan uitzetten tijdens het tandenpoetsen en scheren. Maar het is vooral de laatste tip die opvalt: "Verwijder oude e-mails en foto's, omdat datacenters grote hoeveelheden water nodig hebben om hun systemen te koelen", schrijft de overheid.

Het is maar de vraag hoeveel zoden dat aan de dijk zet. Uit onderzoeken blijkt dat een middelgroot datacenter in sommige gevallen meer dan een miljoen liter water per dag gebruikt, allemaal om servers te koelen die petabytes aan data bevatten. Daar gaan die paar oude vakantiefoto's waarschijnlijk weinig bij helpen …

TikTok-datacenter
Een datacenter van TikTok.

Door Tijs Hofmans

Nieuwscoördinator

13-08-2025 • 09:16

236

Reacties (234)

234
233
99
13
0
113
Wijzig sortering
Volgens dit artikel kan dan beter het gebruik van videostreaming worden afgeraden: Using ChatGPT is not bad for the environment
Het ding is dat het bij gebruik van LLM's (AI) niet blijft bij het stellen van één vraag. In een 'conversatie' stelt men al snel enkele tientallen vragen en dan begint het wel aan te tikken. En wat de grafiek voor het gemak buiten beschouwing laat is de energie die is geïnvesteerd in het trainen van het model. Ja, ze zeggen dat het wordt verdisconteerd over het aantal opvragingen maar dat vind ik dus een obscure manier om de energiekosten en dus het gebruikte koelwater dat voor training is gebruikt onder het tapijt te vegen en bewust niet inzichtelijk te maken. Laat gewoon zien wat de absolute waardes zijn en verberg ze niet.
Ik vind die videostreaming waarde wel heel hoog eigenlijk. Ik heb een thuisservertje draaien met meer dan genoeg 4k films. Die gebruikt echt niet meer dan 100wh voor een complete 4k film, nog geen 10wh bij een 10 minuten filmpje. En datacenters zijn waarschijnlijk een stuk effiecienter door de schaal. Ik kan me niet voorstellen dat 10wh aan energie meer dan 2 liter water verbruikt.
Het is niet alleen het waterverbruik van het datacenter, maar ook het waterverbruik voor het opwekken van de energie wat hierin wordt meegenomen.

Volgens een linkje (uit bovengenoemd artikel uit de reactie van The_Anacrchist):
The researchers found that most water use at data centers is indirect since it takes an average 2 gallons of water to generate 1 kWh of energy in the United States, while an average data center uses 0.48 gallons of water for cooling for every kWh it consumes.
Het is dus net geen 2L per kWh voor het koelen van het datacenter, en ~7,5L om 1 kWh te genereren bij de energiecentrale.

Een avondje Netflixen in Nederland waar 100.000 NL'ers een uurtje in 4K kijken heeft dus ongeveer een waterverbruik van iets meer dan 1,5 miljoen liter.
Een avondje Netflixen in Nederland waar 100.000 NL'ers een uurtje in 4K kijken heeft dus ongeveer een waterverbruik van iets meer dan 1,5 miljoen liter.
Mmmmm... 1.5 miljoen liter schoon water word iets warmer. Als je de reacties hier leest lijkt het alsof veel tweakers denken dat het water dan weg is, of te vuil om mee te douchen. Veel datacentrums leveren hun 'afval' water direct terug aan de leverancier die het dan gewoon weer verkoopt. Vaak is niet eens een behandeling nodig.
Zo werkt het meestal niet. Het water wordt verdampt in koeltorens om de lucht in het datacenter te koelen.
En bij die verdamping verdwijnt het water? ;)
Het gaat dus om 1,5miljoen liter bruikbaar (drink?) water waar veel effort en energie ingestoken is om het in die toestand te krijgen.

Water ansich gaat natuurlijk nooit verloren.
Dat komt weer erg overeen met al die liters water die "verbruikt" worden bij de productie van een kilo rundvlees. Een deel van die hoeveelheid kwam bij een ouder onderzoek uit de hoeveelheid regen die op een weiland viel (geen idee of dat nog steeds in de cijfers die momenteel worden gebruikt in campagnes wordt ingezet). Dan lijkt het ook alsof al die regen door het gras geabsorbeerd wordt, in de koe terecht komt en vervolgens compleet verdwenen is.
Als elke liter die nodig is ook alleen maar koevlees oplevert, en massa niet verloren gaat, hoe werkt dat dan? levert het dan ook minstens 1,5 miljoen kg koeienvlees op/?

En wat dan met koeienleer, kost dat dan net zoveel, of wordt daar ander water voor gebruikt? of is het een gratis bijproduct van een groeien van een koe?

En melk, wordt daar ook ander water voor gebruikt? Of wordt daar geen water maar gras voor gebruikt? Anders is het maar goed dat die koeien het gras opeten, want wat moeten we anders met zoveel gras? of blijft dat water anders op het weiland staan? of gaat het dan "verloren"

Of is overstappen op vis beter, want daar is geen water voor nodig...of juist oceanen vol...maar kost dan vervolgens niks?

Ik vindt dit soort beweringen altijd maar ondoorgrondelijk. met het lezen van zo'n artikel zou het voor de burger niet nodig moeten zijn, om de wetenschappelijke documenten helemaal te doorgronden en uit te pluizen, en mogelijk te moeten gaan aanvullen met alles wat er is weggelaten..

En verder, het gaat bij een datacenter met name om het verwerken van opdrachten. Het op een hardeschijf opgeslagen houden van data kost dus nagenoeg niks.

Een opdracht geven om data te verwijderen daarentegen... als iedereen dat om 24:00 vannacht zou doen.. zou dat goed komen?

Het verwijderen van data kost in mijn ogen dus meer dan het ongemoeid ergens opgeslagen laten staan. dus in tijden van droogte kun je dat nu juist beter niet doen. dat moet je doen als het buiten al koud is e er geen tekorten aan water zijn. dan is er misschien voldoende water voorhanden om data op te ruimen.
Maar jij bent slechts één persoon. Netflix alleen al heeft 300 miljoen gebruikers. Voorzichtige schatting: zeg dat een gebruiker 1 film van 2 uur per week (168 uur) bekijkt. Dan zijn er continu ongeveer 4 miljoen mensen aan het streamen.

Dan hebben we het nog niet over Youtube, Tiktok, etc...
Het artikel gaat ook over 1 persoon; dus hoeveel verbruikt 1 persoon met 10 minuten 4k-streamen.

Ik ben het er helemaal mee eens dat die waarde in het artikel echt nergens op slaat, dat is veel te hoog. Om jouw cijfers te gebruiken; dat zou betekenen dat als er continue 4 miljoen mensen zouden streamen, dat die per persoon 2,5 liter * 6 = 15 liter water per uur verbruiken, en in totaal dus 60 miljoen liter water per uur.

Ter vergelijking, het microsoft datacenter in middenmeer gebruikt 84 miljoen liter. Per jaar.
Ter vergelijking, het microsoft datacenter in middenmeer gebruikt 84 miljoen liter. Per jaar.
En er komt aan de achterkant 84 miljoen liter schoon warm water uit. Per jaar.
Nee. Middenmeer maakt gebruik van free air cooling. Bij temperaturen boven 25 graden celsius gebruiken ze drinkwater om inkomende lucht te koelen door verneveling en verdamping. Het gebruikte water wordt dus grotendeels afgegeven aan de lucht.

Bron: artikel H2O magazine mei 2021
Eens kijken (bierviltje):

Volgens Wikipedia: Joule: 1 gram water 1 ºC stijging kost 4.19 Joule

Voor 1 liter water is dat ~ 4200J, voor 2 liter dus 8400J
En jouw 10 Whr = 36000 Wsec (Joule)

Als ik me niet vergis zijn dat (36000/8400) 4.3 graden stijging, niet alarmerend maar toch ook niet niks voor een stukje video van 10 minuten.

[Reactie gewijzigd door mekkieboek op 13 augustus 2025 11:09]

Mag ik dat dan in mijn buffervat stoppen :)

Tegenwoordig zie je steeds meer warmtenetten gebouwd worden, zo een industrieterrein zou gewoonweg aan een warmte wisselaar moeten komen om het opgewarmde koelwater af te koelen en de warmte naar de douches in woonwijken te vervoeren….

Op zich heeft de Britse overheid wel een punt en hiermee wakkert het wel de discussie aan: we moeten in alles wat we doen nadenken wat het milieu impact is en dan verstandige keuzes maken. Zeker met data opslag en compute, opslaan is niet gratis… en het is niet alleen de harde schijf bestellen en inpluggen, het is het onderhoud, de stroom, koeling, de server, pand huur etc. Er komt een hoop kijken als je de Carbon footprint van cloud opslag gaat berekenen..
Niet meer dan 100Wh gebruiken tijdens het kijken van een film lijkt me heel redelijk, maar dat is natuurlijk niet het hele plaatje; de productie van de server heeft gevolgen en, als je net als ik bent, zet je je server niet uit wanneer je film afgelopen is. Als jij elke drie dagen een film kijkt, zou je dus voor de volledigheid ook 72-ish uur aan idle-draaien (+idle load zoals updates, encoden, etc) moeten bijrekenen, plus de levensduur van hardware van de server. Daarnaast, voor een professionele infrastructuur die niet lokaal draait, moet je ook de netwerkkosten (stroomeverbruik, aanleg, aanschaf, afschrijving, redundancy, etc) meerekenen, en die kosten heb je thuis niet, wat voor jou voordelig is, maar dus niet betekent dat Netflix óók duurzaam is omdat jij dat ook denkt te zijn.

Nou betekent dit waarschijnlijk écht niet dat het feit dat jij een film kijkt maakt dat het klimaat naar de gallemiezen gaat, maar dat was dan ook nooit het punt van de comments hierboven; het punt was dat videostreaming waarschijnlijk meer impact heeft op het klimaat dan andere digitale activiteiten, zoals het archiveren van foto's.
Ik kijk soms films in mijn leven wel 10-30x. Deze koop ik op (4k) blu-ray. Daarmee stream ik 40% en kijk ik 60% op fysieke media van mijn content. Ik ben benieuwd of dit een groene beslissing is ;-) (tenslotte heeft het maken vd disc etc ook milieu impact). Ik heb het artikel gescand. Kon dit niet zo snel terugvinden.

Hopelijk blijft fysieke media om diverse redenen altijd beschikbaar voor consument. Ik zie wel een vermindering in het aanbod van (4k) blu-ray spelers. Waarbij o.a. de consoles ook pogingen wagen om disc-less te gaan. Dit om bv de 2e hands markt (die bestaat overigens ook bij blu-ray films) tegen te gaan. Maar ik denk niet het beste voor het milieu/consument.
Dat artikel is gefundeerd op het verbruik van 1 ChatGPT prompt. Maar dat gaat alleen om de 'inference' fase, namelijk het vragen van een uitvoer op basis van invoer in het getrainde model. Dat gaat voorbij aan de trainingfase waarin veel energie wordt verbruikt. De trainingfase is per versie van het model in principe eenmalig, maar op dit moment wordt dat continu herhaald om steeds betere modellen te maken. Dat gedeelte van het energieverbruik buiten beschouwing laten is dus een grote fout. Wat erover bekend is gaat dat om tientallen Gigawattuur per keer. Dat is dan in de orde van het jaarverbruik van 5000 huishoudens.
Ik zou eerder de focus leggen op video's en grote bestanden als je de opslag wilt reduceren. De impact van de aantallen binnen komende en nieuw verzonden e-mail is hier groter op het energieverbruik dan de opslag van oude mail. Daar iets aan doen lijkt me daarmee nuttiger. In het algemeen verwacht ik dat ook een reductie van het ai gebruik gauw meer helpt als ik de getallen die ik daarover lees mag geloven. Dan zou een verbod om dat overal in te stoppen als standaard ipv opt-in mogelijk meer helpen.
Ik denk dat het stoppen van de oorlogen nog meer helpt, het is maar een idee..
En het gebruik van alle AI varianten, data moet ergens staan en groeit natuurlijk.

https://vu.nl/nl/nieuws/2025/ai-hard-op-weg-om-grootste-energieverbruiker-te-worden

nieuws: 'AI verdubbelt stroomverbruik datacenters, maar kan uitstoot verlagen'

edit; link

[Reactie gewijzigd door GameNympho op 13 augustus 2025 10:34]

Laten we ook meteen verkrachting stoppen.. oh wacht, dat ligt niet in de handen van slachtoffers. Doe dus ajb niet alsof je alle oorlogen 'kan stoppen'.
Je hebt gelijk, er is ook wetenschappelijke literatuur die dat zegt (voor CO2 uitstoot, maar waarschijnlijk correleert dat heel goed met waterverbruik)

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352550922002652

Dit ziet er uit als "bewustwording", die waarschijnlijk een negatief effect heeft. Immers, voor het verwijderen moet de server harder werken dan voor opslag alleen...
De wetenschappelijke literatuur heeft het energiegebruik van LLM's (AI) waarschijnlijk nog niet meegenomen omdat op dit in november 2022 toen het rapport werd gepubliceerd nog helemaal geen ding was!
Ik denk dat die oproep meer schade toebrengt dan dat het iets kan oplossen. Dit is typisch zo'n ding waar klimaatsceptici een enorme heisa over maken om alles wat tegen klimaatverandering*, inclusief alle zaken die wel werken, af te sabelen. Beetje van het niveau "zie je wel, die papieren rietjes werken ook niet en daarmee los je toch niets op".

Ik vraag me echt af hoe ze bij dat advies zijn gekomen en dat er niemand tussen zat die eventjes een sanity check heeft gedaan...


* of in dit geval dus toenemende droogte als gevolg van klimaatverandering
Ik denk dat dit een zinloze oproep is van de VK regering. Het begint al met het simpele feit dat je data wel eens niet eens in het VK staat in een datacentrum. Het kan zo ongeveer overal staan.

Dan denk ik ook dat het verstandiger is om de datacentrums en data opslag eigenaren aan te spreken. Een heleboel data hoeft niet actief continue, direct beschikbaar te zijn. Automatische archivering naar een "cold storage" vorm is mogelijk. Microsoft en alle andere grote mail providers zouden makkelijk alles automatisch naar een mechanische langzame disc kunnen verplaatsen dat een jaar oud is of een jaar niet benaderd en die disk daarna gewoon uit kunnen zetten. Zolang ze een index met wat daar staat actief houden raak je niets zoek.
De impact van de aantallen binnen komende en nieuw verzonden e-mail is hier groter op het energieverbruik dan de opslag van oude mail.
Maar hoe daar wat aan te doen? Stoppen met onbeperkt internet voor een vast bedrag en gaan betalen voor gebruik zoals bij gas / water / elektriciteit? Zal in ieder geval het aantal SPAM mails naar beneden brengen...
Zolang één in de duizend ontvangers van SPAM nog steeds op de link blijft klikken voor informatie over penisverlengers blijven de spammers e-mails versturen, ook al maak je het dataverkeer tien keer zo duur. Nee, helaas gaat dat spam e-mail niet stoppen.
Stoppen met streamen, de CO2 uitstoot daarvan overtreft inmiddels die van het vliegverkeeer.
We gaan pas stoppen met veel social media en streamen als we dat voelen in de portemonnee (*). Dus betalen voor gebruik.. Dan is eindeloos scrollen op tiktok opeens niet zo leuk meer.


(*) Voor de jongere onder ons :) , een portemonnee hadden we vroeger toen je nog niet kon betalen met je telefoon en je geld of een betaalpasje bij je moest hebben
Om vervolgens ipv streamen dan maar veel meer vervuilende dingen te gaan doen.
Heb je daar een (betrouwbare) bron voor? Lijkt me namelijk zeer twijfelachtig.
Zou wel interessant zijn... Nu is het hele verdienmodel opgezet volgens het "data kost niks" principe, dus om een nieuwsbericht van pakweg 200 woorden te lezen krijg je megabytes aan overbodige en vaak ook ongewenste zooi binnen.
Meer data is meer inkomsten, dus er is geen enkele drijvende kracht om het datagebruik wat te temperen.
Daar heb ik niet direct een oplossing voor. Maar de hoeveelheid nieuwsbrieven reduceren of bewuster om gaan met mail kan mogelijk wel helpen. Uitgaand gaat met name om lekke sites waar we ingrijpen. Alles up to date houden en code zo veilig mogelijk helpen hier.
Wanneer je serieus water wilt besparen dan zou ik inderdaad beginnen met het uitzetten van LLM's, ook wel AI genoemd. Die verspillen werkelijk enorme hoeveelheden zoet (koel) water dat houd je werkelijk niet voor mogelijk. Daarna kun je diensten als Netflix en YouTube uitschakelen, de datadoorvoer en dataopslag van zo'n dienst zijn werkelijk astronomisch. Hetzelfde geldt voor reclamenetwerken, advertenties met video of bewegende afbeeldingen, echt enorme energieverspilling. Tot slot zou je een keer naar persoonlijke dataopslag kunnen kijken zoals onze kiekjes (ook wel foto's genoemd) opgemaakte tekst en pdf-bestanden. Helemaal aan het einde zou je een keer wat e-mail kunnen opschonen, maar of dat nu zoveel zoden aan de dijk zet is voor mijn gevoel nog maar de vraag.
Opgeslagen bestanden kosten helemaal geen water of energie. Of opslagruimte nu gebruikt wordt of niet maakt voor het energiegebruik niet uit. Het gaat vooral om het opslaan en opvragen zelf. het opvragen van data via internet kan net zoveel energie (dus water) kosten.

Datacentra verbruiken wel water, maar het gaat om koelwater. Al het water wat binnen gepompt wordt gaat er aan de achterkant weer uit. Het uitgaande water is wel wat warmer en verdampt iets sneller. Daar zit de toename van het watergebruik in. Het netto watergebruik van datacentra is klein.

Vervolgens maakt het natuurlijk wel uit waar je datacenter staat. Staat het datacenter in Ierland, dan is watergebruik totaal niet belangrijk.

Eigenlijk is dit advies gewoon gerommel in de marge. Een paar seconden korter douchen helpt meer.
.oisyn Moderator Devschuur® @WillySis13 augustus 2025 16:23
Of opslagruimte nu gebruikt wordt of niet maakt voor het energiegebruik niet uit
Dat is wat kort door de bocht. Niet dat ik wil stellen dat het verwijderen van wat foto's nou zo effectief is, maar als iedereen massaal minder cloud opslag gaat gebruiken, gaan er uiteindelijk ook minder harddisks draaien.
Als men minder dataruimte inkoopt hoeft er inderdaad minder gekoeld te worden. Het data gebruik (de up- en download) gebruikt ook extra energie en produceert dus warmte die afgevoerd moet worden. Eigenlijk zou het advies moeten zijn om de in de cloud opgeslagen data lekker met rust te laten.
Ja het water komt er weer uit maar dan is het niet meer schoon! Er dreigt een gebrek aan schoon water dus zolang datacenters schoon water (of zelfs drinkwater!) innemen en vuil water uitstoten dragen ze dus bij aan het probleem. En het opwarmen van oppervlakte water is ook een probleem. Als een rivier te warm wordt gaat de natuur er in stuk dus warm water lozen kan ook wel degelijk een probleem zijn.
In Nederland wordt meestal proceswater voor koeling gebruikt. Dit is niet zo schoon als kraanwater. Het proceswater komt ook niet uit de drinkwaterbassins. Een deel van de datacentra neemt zelf oppervlaktewater in en filtert dat en brengt dat na gebruik weer terug. Bij de koeling zullen er geen chemische stoffen worden toegevoegd en zal er hooguit wat bacteriële vervuiling ontstaan.

In Nederland hebben de waterschappen strengen eisen gesteld aan het dumpen van water. De meeste waterschappen eisen dat het water niet meer dan twee graden warmer is dan het oppervlakte water.

Warmtevervuiling is inderdaad ook een vorm van vervuiling en als de water temperaturen boven de ca 15 graden komen te liggen kan de natuur daar gewoon last van hebben.

Mijn punt is vooral dat de datacentra netto eigenlijk maar weinig water verbruiken en het gebruikte water bovendien nauwelijks nauwelijks vervuilen.
Volgens de datacenters zelf gebruiken 1 miljard liter drinkwater per jaar.

Dat is dus 1 miljard liter te veel.

https://www.dutchdatacenters.nl/nieuws/onjuiste-cijfers-watergebruik-datacenters-zaaien-onnodig-paniek/

Edit> de goedpraters van het waterverbruik van datacenters mogen wel wat meer bronnen laten zien. Bijvoorbeeld voor de bewering dat drinkwater geen drinkwater is...

[Reactie gewijzigd door Rrob op 14 augustus 2025 18:54]

Voor een beperkt aantal datacentra geldt dat ze "drinkwater" gebruiken. Dat drinkwater is niet het water wat uit de kraan komt. Dat laatste wordt uitgebreid gecontroleerd, het water wat naar de datacentra gaat niet. Het water gaat na gebruik de natuur in en voorkomt daar verdere verdroging. Het grootste deel van dat water komt uiteindelijk in het IJsselmeer terecht, waar het opnieuw ingenomen kan worden door het waterleiding bedrijf.

1 miljard liter klinkt veel, maar uiteindelijk is dit gelijk aan het gebruik van zo'n 5000 à 6000 huishoudens. Als er een tekort aan drinkwater dreigt te ontstaan gaan huishoudens voor en worden grootgebruikers afgeknepen.

Blijft natuurlijk zonde van het water en het zuiveren. Daarom blijft men zoeken naar alternatieven.
Als youtube default maxt naar 720p ipv 1080p zal dat flink uitmaken, en de meesten zullen het verschillen niet eens merken.

Netwerkapparatuur wereldwijd pakt ook een heleboel resources.
Het zou nog beter zijn als YouTube een middle-out algoritme zou gebruiken.
een middle out altgoritme? als in, die uit die silicon valley serie?
Als je iets weet van de watermarkt in het VK is het enigszins grotesk. Alles om maar niet echt iets te hoeven doen

Zie o.a. https://www.bbc.com/news/articles/cw4478wnjdpo
Daar zitten we dan met onze lege mailbox en natte, slappe, papieren rietjes, terwijl fabrieken liters vervuild water lozen en datacenters voor domme A.I. en vliegtuigen van rijke figuren tonnen CO2 uitstoten.

Dit idee van lege mailbox en is zeker door zo'n domme A.I. bedacht.

Ik ben helemaal voor metalen, wasbare rietjes. Maar ga die dan promoten, in plaats van die onnuttige papieren rietjes verplichten. Geef gewoon een metalen rietje voor een meerprijs en dan kan je daarna drinken zonder rietje kopen voor de normale prijs.

En stop met A.I. gebruiken voor domme dingen. Dan wordt die CO2 uitstoot ook al minder.

En wat je met die rijkelui en hun vliegtuigen moet doen, zou ik niet weten. Daar ben ik niet slim genoeg voor.

- Edit -

Volgens een aantal posts is Netflix kijken erger dan A.I.

Dan moeten we maar minder Netflix kijken (of Netflix duurder maken). Staat toch alleen maar rotzooi op.

[Reactie gewijzigd door Xyphoid op 13 augustus 2025 18:13]

En dat papieren rietje, wordt met PFAS waterbestendig gemaakt, het is maar welk probleem het zwaarst weegt. Overheid is daar goed in, nog steeds komt af en toe de tip voorbij om een pc zonder stroom te zetten na uitschakeling. Staat er een klant in je winkel "ik heb hier een jaar geleden een pc gekocht, en die start niet meer op", tientje per jaar minder stroom, maar lege bios batterij, en dus uiteindelijk meer vervuiling door zware metalen en machines die afgedankt worden omdat ze steeds de instellingen vergeten. Symbool politiek.
Maar gebruiken datacenters in het VK drinkwater dan? Hier in Nederland niet. Hooguit om het circuit eenmalig te vullen, net als bij de CV thuis, maar het is niet zo dat datacenters hier drinkwater gebruiken om te koelen. Het linkje in het artikel gaat ook over datacenters in de USA, niet over het VK.

Zo'n mythe die je steeds vaker terug hoort komen.

[Reactie gewijzigd door jurri@n op 13 augustus 2025 09:23]

Dit is onjuist, ook in Nederland gebruiken datacenters (drink)water voor adiabatische koeling. Daarbij wordt het water daadwerkelijk verdampt. Moderne datacenters gebruiken geen compressiekoeling ('airco') meer vanwege het hoge energiegebruik van die koelmachines.

Dat is goed terug te zien in bijvoorbeeld de Power Usage Effectiveness (PUE - de hoeveelheid totale energiegebruik t.o.v. van het energiegebruik van de IT apparatuur). Bij compressiekoeling ligt de PUE jaargemiddeld tussen de 1,4 en 1,6. Bij adiabatische koeling zijn waarden tussen de 1,1 en 1,2 te halen.

Een aantal regio's in Nederland, waaronder de provincie Noord-Holland hebben een vestigingsbeleid waarbij nieuwe datacenters een PUE van 1,2 moeten hebben.

In Nederland is er een beleid dat er bij voorkeur een niet-drinkwater bron wordt gebruikt: bijvoorbeeld regenwater of industriewater. In de praktijk gebruiken veel datacenters met adiabatische koeling alsnog drinkwater.

Watergebruik bij adiabatische koeling vindt voornamelijk in de zomer plaats (vanwege de hogere koellast - er zijn 'hybride' koelconcepten waarbij 9 maanden per jaar helemaal geen water wordt gebruikt) Er zijn een aantal maatregelen waarmee, bij adiabatische koeling, het watergebruik verminderd kan worden:
- hogere temperaturen in de koudegang. ASHRAE adviseert op dit moment 27 °C. Hogere temperaturen zijn in principe mogelijk, hoewel die tegen een aantal technische barrieres aanlopen. Met name de kleine 40mm fans in servers gaan daardoor meer energie gebruiken dan bijvoorbeeld bespaard wordt door de hogere efficiëntie van de koelmachine.
- Overstap naar immersiekoeling, waarbij servers volledig ondergedompeld zijn in een olie. Hierdoor kan de koeltemperatuur naar 40+ °C (mogelijk zelfs 60 °C), waardoor adiabatische koeling (vrijwel) niet meer nodig is.
- Een tussenoplossing: direct-on-chip koeling, waarbij grote warmteproducerende chips met water worden gekoeld (zoals in je PC), waarbij hoge koeltemperaturen (50+ °C) gebruikt kunnen worden. Heb je alleen nog maar een ventilator op je dak. Voor de rest van de server gebruik je de traditionele adiabatische koeling. Toch kun je hier > 50% van het watergebruik verminderen.
De beste maatregel mis ik nog:

Dit asociale maatschappijontwrichtende gedoe verbieden.

Werkelijk waar, hoe de fuck vinden we het ok dat we afstevenen op een drinkwater crisis, maar staan we wel toe dat amerikaanse techgiganten die ons energienet leegslurpen nu ook nog eens ons drinkwater in het riool kieperen, enkel omdat dat voor hen net wat een goedkopere manier is om miljoenen gpus onzinplaatjes te laten genereren.

Fuck dit. Verbied het.
laten we dan zorgen dat we overvloedige en dus goedkope energie hebben.

70% van het aardoppervlak is water. desalineren is goedkoop, mits je goedkope energie hebt. dan zouden ze ook compressie koeling (airco) ipv adiabatische koeling kunnen gebruiken in die datacenters, want de Power Usage Effectiveness (PUE) zou niets meer uitmaken en dan hoeven ze niet eens meer water te gebruiken. laten we niet dingen gaan verbieden vanwege drogredenen gecreëerd door degrowth mentaliteit.

heel veel komt neer op energie; van gezondheid tot welvaart. er bestaat geen welvarend land zonder goedkope energie. daarom; zonnepanelen op elk dak en een kerncentrale voor elke stad.
1) die situatie hebben we niet. Beetje absurd om je in te stellen op een hypothetisch toekomstscenario, en daarom nu maar de drinkwater crisis op zijn beloop laten. Met die houding kan ik ook zeggem dat ik totaal niet op mijn uitgaven moet letten: als ik miljonair zou zijn is dat helemaal niet nodig! Sure, dat ben ik nog niet, maar hey: gewoon eraan werken ipv te focussen op besparen en het komt goed, toch?

2) we hebben dus al een probleem met drinkwater in Nederland: https://www.nrc.nl/nieuws/2023/04/02/een-drinkwatertekort-is-geen-fictief-probleem-a4161098/appview?app=63d4a38e-0b55-406e-bc77-ec7ad97c316c

En het wordt steeds erger door een stijgende vraag en steeds ergere verontreiniging door voornamelijk landbouw, en daarnaast industrie. Simpelweg denken "wat meer zeewater verdampen en dan komt het wel goed" negeert de problemen waarover het RIVM nu al een tijd het alarm luidt.
er zijn al decennia oplossingen voor alle problemen die je aankaart, maar wat niet de oplossing is; stoppen met bouwen van datacentra, industrie wegjagen, gas putten dichtgooien, boeren uit hun bedrijf zetten en belasting heffen.

de vraag is waarom er niets met de structurele oplossingen word gedaan. er is geld om de hele wereld te redden, maar zorgen voor de eigen bevolking is op de een of andere manier uit den boze. inzetten op het produceren van meer energie, drinkwater of veiligheid? het heeft gewoon geen prioriteit.

en dan komen we weer bij wat ik denk dat het echte probleem is in onze samenleving. de 'degrowth' mentaliteit van; de mensen aan het roer, de (onverkozen) bureaucraten, de radio, de krant en de tv. allen spreken met een opinie sturende stem. het lijkt vooral een veel voorkomende mentaliteit bij mensen met meer empathie voor de out-group dan de in-group.
Aha. Ja hoor: er bestaat al jaren onuitputtelijke goedkope schone energie, maar iets of iemand houdt dat tegen?

Tuurlijk joh.

[Reactie gewijzigd door kiang op 19 augustus 2025 14:05]

ja. en energie word goedkoper als je er meer van produceert.

het is de 'groene' ideologie en de 'degrowth' mentaliteit die de bouw van meer kolen+gas+kerncentrales tegenhoud of zelfs bestaande productie capaciteit uit zet. ja, dan word de energie veel duurder en zijn er veel minder mogelijkheden om problemen op te lossen.

als je tegen energie productie bent, ben je tegen de mens.
Zelf als je het enkel over prijs en niet over vervuiling wilt hebben is eer kolen en gas is het debielste plan dat je maar kan verdedigen, en als je het over goedkope energie hebt moet je al helemaal een ezelsmuts op doen als je nucleaire energie voorstelt :+

Ik zou je aanraden even naar de kost per kWh te kijken voor je zonder een geikntje kennis te gaan fulminerej tegen "groen" en "de growth", want in werkelijkheid verzin je een onbestaande stroman, en maak je vooral jezelf belachelijk.

[Reactie gewijzigd door kiang op 3 september 2025 16:06]

In plaats van een dictatoriale overheid na te streven die alles gebied en verbiedt in naam van het hogere goed, anders gezegd, een fascistische dictatuur, zou je ook, zoals uw medeburgers die de welvaart creëren die je ze graag for granted neemt, eens kunnen een nuttige hogere opleiding van 15 jaar volgen om de technologieën te ontwikkelen die dergelijke problemen oplossen. Als het aan mensen met jouw visie had gelegen waren we sinds 1920 gestagneerd en deden we nog steeds alles met steenkool, die we dan misschien ook maar, fuck, gewoon eens moesten verbieden.
Regels rondom gebruik van grondstoffen in tijden van schaarste zijn nu dus facsisme. Ok :+

[Reactie gewijzigd door kiang op 13 augustus 2025 15:45]

er is geen tijd van schaarste. zeker niet in nederland. er is een tijd van angst. kijk naar water; je leeft in een land waar het om de dag regent, dan kan je geen schaarste van water hebben. kijk naar CO2; er mag in nederland 0,07 gram per hectare neerdalen, in duitsland 300 gram en in denemarken 700 gram. kijk naar energie; gas putten worden dichtgegooid ipv mensen nieuwe huizen te geven of aardbeving bestendige huizen te financieren. wederom energie; er zijn maar 50 mensen in totaal omgekomen door problemen met kerncentrales van 1969 tot 2000. en zo komt het allemaal, door angst.
1) ook in Nederland kennen we periodes van droogte. En die worden erger. Ontkennen dat we hier watertekort kunnen hebben is lachwekkend.

2) je zegt "kijk naar CO2" maar hebt het dan over stikstofnormen. In ieder geval: de reden dat de stikstofnormen in Nederland strenger zijn dan in buurlanden is omdat onze natuurgebieden veel kleiner en daardoor kwetsbaarder zijn. Je lijkt dus niet goed te snappen waar je het over hebt? Best lachwekkend.

3) energie en CO2: beweren dat er ene makkelijke oplossing is is compleet lachwekkend. Je kan dit niet geloven zonder te geloven dat er een globaal complot is waar miljoenen mensen bij betrokken zijn.

4) aantal nucleaire doden: je gebruikt nu letterlijk de propaganda cijfers van de USSR, wederom lachwekkend. Wetenschappelijke studies schatten het aantal doden van enkel Tsjernobyl op ergens tussen de 4.000 en 60.000.

Als ik jouw comment in 1 term zou samenvatten: Dunning-Kruger. Je hebt over al deze dingen duidelijk ergens een paragraaf je gelezen, en denkt nu dat alles simpel is omdat jij het hele plaatje snapt. Je negeert daarbij dat er duizenden experten zijn die in deze vakgebieden fulltime werken om deze problemen aan te pakken, maar dat dit simpelweg niet zo eenvoudig is. Het is beschamende arrogantie ten top.

[Reactie gewijzigd door kiang op 19 augustus 2025 14:25]

"duizenden experten". ja, daar kunnen we het ook over hebben. de vele miljarden die door ambtenaren (oa Timmermans) gepompt worden in NGOs (oa denktanks aka experten) met een hele specifieke 'groene' ideologie, die ook vele 'onderzoeken' de wereld in slingeren en die desbetreffend ambtenaar weer aanhaalt om zijn ideologie erdoor te drukken. of om de EP te lobbyen/beinvloeden? die experten?
  1. nederland heeft geen watertekort. dat er af en toe minder water door de rivieren stroomt, ja. maar als er wel een permanent watertekort dreigt: wederom een reden om veel energie te produceren en ontzilting installaties te bouwen.
  2. het kleine denemarken is nog veel minder streng met stikstof dan duitsland. het kan dus wel.
  3. co2 is het probleem niet. meer co2 zorgt juist voor grotere oogsten. minder co2 en planten groeien minder goed, kleinere oogsten, meer honger in de wereld, juist op plekken waar ze het nodig hebben. de NLse kassen worden volgepompt met co2 voor betere oogsten. het huidige co2 gehalte is is maar 0,04% in de atmosfeer. als dat minder word krijg we juist meer last van meer hongersnood in de wereld. co2 kan ook maar weinig (en tot een max) warmte vasthouden in de atmosfeer. er is een makkelijke oplossing. meer energie produceren. kijk bv naar china, die levert zijn bevolking graag veel en goedkope energie. meer dan 100 kolencentrales en 10 kerncentrales erbij, elk jaar. en wij maar zeuren over een paar super schone kolen+gas+kerncentrales in vergelijking.
  4. dit zijn ideeen, schattingen en modellen. ik lees, over 2005: "there is considerable debate concerning the accurate number of projected deaths that have yet to occur due to the disaster's long-term health effects". in die 20 jaar is er dus nog steeds geen definitieve conclusie bijgekomen? en schildklierkanker is heel goed te behandelen tegenwoordig. nee, als dit nu het meest ernstige ongeluk met kernenergie ooit is, van het meest gevaarlijke kerncentrale ontwerp, dan word ik daar niet bang van. zelfs als de grootste inschatting van overledenen daadwerkelijk waar zou zijn dan nog zijn bv kolencentrales gevaarlijker voor de mens. buiten het feit dat kerncentrales tegenwoordig vele malen veiliger zijn, zeker de nieuwe modellen die ze nu aan het testen zijn.
Na je eerste paragraaf haak ik af. Je hebt in deze sectie constant de allergekste dingen gezegd die totaal niet stroken met de feiten, en nu ga je luidkeels klagen over experten, en om de een of andere reden ha je nu ook klagen over Timmermans.

Behalve dat het vrij beschamend is hoe extreem je je ongeïnformeerde onzin verkondigd, is het mij ook opgevallen hoe onorigineel jij en je medewappies zijn: je herhaalt hersenloos je extremistische standpunt zonder een greintje nuance, en alles is de schuld van een vage ontastebare boeman die je zelf verzonnen hebt: links/woke/groen.

Gaap.
Het is zijn ook vreemde nummers.
All told, a mid-sized data center consumes around 300,000 gallons of water a day, or about as much as 1,000 U.S. households, says Shehabi of Lawrence Berkeley National Laboratory.
Dat komt neer op dat een huishouden 1135 liter per dag verbruikt.
In Nederland, zegt Waternet dat we 141 liter gemiddeld per dag verbruiken.

Edit:
In het rapport staat het wat duidelijker, en het water is niet alleen voor koeling.
Along with electricity demand, data centers require significant water consumption during
operation. Water is consumed at two key points during data center operation. 44 First, water is
required during the generation of electricity from primary energy that is eventually transmitted
for use at the data center site. A national average of 7.6 liters (2.0 gallons) of water are
consumed for each kWh when weighting the water losses at both thermoelectric and
hydroelectric plants in the U.S. 45 Second, in medium to larger size data centers that employ
cooling tower based chillers to improve energy efficiency, water is consumed at the data center
site itself. Cooling towers use water evaporation to reject heat from the data center causing
losses approximately equal to the latent heat of vaporization for water, along with some
additional losses for drift and blowdown. In larger data centers this on site water consumption
can be significant, with data centers that have 15 MW of IT capacity consuming between 80-130
million gallons annually. 46 47 In this study, on-site water consumption is estimated at 1.8 liters
(0.46 gallons) per kWh of total data center site energy use for all data centers except for closet
and room data centers, which are assumed to use direct expansion (air-cooled chillers). With
these assumptions, approximately 626 billion liters of water was estimated to be consumed in
2014 for data centers, with that number reaching 660 billion liters in 2020. Data center water
consumption is shown in Figure 25 and Figure 26. Note that water consumption associated with
the generation of electricity varies significantly by primary energy type and power plant
efficiency, such that the actual water consumption attributable to any individual data center will
depend on its specific location and electricity provider

[Reactie gewijzigd door Christoxz op 13 augustus 2025 09:34]

In Nederland, zegt Waternet dat we 141 liter gemiddeld per dag verbruiken.
Dat is per persoon. Bij een huishouden van 2 ouders en 2 kinderen verbruik je rond de 575 liter per dag gemiddeld.
Je hebt gelijk, maar volgens Waternet, 3-4 personen, 116.5 liter per persoon, dat is 'maar' 466 liter per dag, tegenover 1135 liter per dag die ze vermelden per huishouden in de US.
Het kan best zijn dat het water verbruik per land en cultuur verschilt. Het hebben van een wc met twee standen en klein reservoir, water besparende douchekoppen, het wel of niet besproien van je tuin (in het Nederlandse klimaat nauwelijks nodig, behalve gedurende lange warme periodes).
Wellicht daar dan beginnen i.p.v. fotos verwijderen :)
1135 liter blijkt inderdaad gemiddeld te zijn: https://19january2017snap...ater/water_use_today.html

"Roughly 70 percent of this use occurs indoors". Dus daar valt een hoop te besparen, zeker ook als je kijkt dat thuis, tapwater nauwelijks gebruikt wordt om te drinken in de US.

De bron geeft zelfs aan dat 13.7% verbruik komt door lekkage :+
Lekverliezen bij drinkwater zijn voor de leek (mij inclusief) verrassend hoog. Nederland doet dit heel goed met zo'n 6% (ik heb zelf eens gehoord van iemand die dit presenteerde op een internationaal symposium en gevraagd werd of er niet een 1 vergeten was, omdat zelfs 16% wereldwijd al erg goed is). In Europa is het gemiddelde veel hoger. Bijvoorbeeld, Spanje 22%, Bulgarije zelfs 60%, en Ierland zit op 53%.

Of de lekverliezen meegerekend worden bij het gemiddelde verbruik weet ik overigens niet, want de meeste lekverliezen zitten volgens mij voor de meter.

[Reactie gewijzigd door hoeksmarp op 13 augustus 2025 10:13]

Of de lekverliezen meegerekend worden bij het gemiddelde verbruik weet ik overigens niet, want de meeste lekverliezen zitten volgens mij voor de meter.
Volgens Watersense met de 1135 liter per dag dus wel.
https://19january2017snap...s/water-use-pie-chart.png
Het is dan alleen niet duidelijk of dit alleen lekkages zijn bij huishoudens, of ook in de algemene infrastructuur.

Maar blijkbaar is 13.7% nog helemaal niet zo slecht..
Dit lijkt inderdaad alleen het verlies bij huishoudens te zijn (residential end uses). Overigens is die grafiek wel 26 jaar oud (1999), maar ik was al enigszins verbaasd dat de VS zo'n laag lekverlies zou hebben.
Daar ben ik het absoluut met je eens. Het zijn ook vaak gewoontes, onnodig kraan open laten, lang douchen, waterbesparende maatregelen zoals een kraan die 50% minder water doorlaat dan gewoonlijk en ga zo maar door. Fotos verwijderen gaat nauwelijks helpen. Zeg dan dat mensen minder sociaal media moeten gebruiken, dan ga je dat wel merken ja.

Het blijft een raar advies.
Waterbesparende kranen leiden alleen maar tot meer energieverbruik. Er wordt lucht bijgepompt, en meeste mensen vullen een emmer nog steeds met water, en niet met lucht, dus een warme kraan staat langer aan. Je kan tien keer beter leren aan mensen om de kraan niet door te laten lopen, dan gebruik te maken van fake oplossingen als waterbesparende kranen. Hoe de waterbesparing te verwijderen, is sinds jaar en dag een top zoekterm op Google.
Ik vul nauwelijks emmers, daar heeft zoals je zegt een waterbesparende kraan geen nut. Maar een waterbesparende kraan gebruikt geen energie, ik snap niet hoe je daar bij komt. Als ik mijn handen was dan staat de kraan 15 seconden open. Met waterbesparende kraan komt daar veel minder water uit en ik ga niet langer de kraan open houden omdat er lucht bij zit, ook niet tijdens het douchen. Het levert dus zeker wel wat op.
In mijn opleiding kwam destijds ook al langs dat ze in de VS veel meer water verbruiken dan hier, en dat het drinkwaterstelsel in de UK zo lek als een mandje is (iets van 40-50% verdwijnt in de bodem).
En waar komt het niet-drinkwater vandaan?

Vermoedelijk dezelfde oorsprongals die om drinkwater te maken. Dus hoe meer van het water gebruikt wordt voor koeling, hoe schaarser het ook wordt om er drinkwater van te maken.

Ik denk dat er zinvollere manieren zijn om water te besparen, ook opgelijst in de opsomming, dan oude mails verwijderen.
En waar gaat dat water uit het datacenter weer naartoe? Het enige water wat echt "verdwijnt" is de hoeveelheid water die op één moment in een datacenter past.
In Vlaanderen zijn we kampioen in het oppompen van grondwater voor economische activiteiten. In het beste geval met vergunning, maar in de landbouw ook vaak zonder vergunning. De overheid laat betijen. En dus dat opgepompte grondwater ben je kwijt, want dat wordt na gebruik gedumpt in rivieren, die het zo snel mogelijk afvoeren naar de zee.

Dat leidt (& lijdt) zelfs tot conflicten met onze noorderburen (Nederland dus). De Eindergatloop in Vlaanderen loopt naar de Dommel en zo naar Nederland. Het Belgische/Vlaamse Nyrstar dumpt zoveel chloriden in het (zoete, verse) water dat het water brak wordt (zouter dus). En geen klein beetje hé. 22ton water per dag. En dus is Nederland in beroep gegaan, om de eigen waterlopen te beschermen, tegen de vergunning die Vlaanderen wilde verlengen.

De waterkringloop is gesloten, maar niet alles wat "in" gaat is ook in de "uit" terug bruikbaar of beschikbaar.
Ja, maar dat ligt dus niet aan een willekeurig datacenter, maar aan het watermanagement wat (niet) wordt gedaan. Dit is pure symptoombestrijding (en nog ineffectief ook) terwijl de "ziekte" zijn gang kan gaan.
Ja ik snap ook het hele probleem niet. Zet datacenters aan het IJsselmeer. Die zullen ze echt niet zomaar verwarmen. En als het wel 5 graden warmer wordt. Kunnen heel wat zwembaden dicht. Heerlijk.
Als ze het water van een natuurbron (meer, kanaal, sloot etc) gebruiken is dat volgen milieuactivisten erg belastend voor de natuur vanwege het opwarmen van de natuurbron. Ik kan mij ook voorstellen dat een milieuvriendelijke koelinstallatie de hoeveelheid verbruik reguleert naar wat het nodig heeft. Of het vrij houden van opslagdata hier aan meedraagt betwijfel ik
Warmtevervuiling van water is ook een ding, vraag maar aan de Fransen
Mischien moet jeje eens verdiepen voordat je zo'n ongefundeerde dingen zegt. Het is al vaak zat langsgekomen in het nieuws dat datacenters hier wel met drinkwater koelen.

https://duckduckgo.com/?t=fpas&q=datacenters+gebruiken+drinkwater+&ia=web

[Reactie gewijzigd door Rogers op 13 augustus 2025 11:00]

En jouw reactie kan natuurlijk wel wat genuanceerder. Mijn reactie is zeker niet ongefundeerd. Ik kom met regelmaat in diverse datacentra in Nederland, maar daarvan is er maar 1 waarvan ik weet dat ze gebruik maken van adiabatische koeling met behulp van opgevangen regenwater.

De artikelen die jouw gelinkte zoekopdracht aanhalen gaan vrijwel allemaal over hyperscalers, zoals Google, Microsoft en Amazon. Er wordt totaal niet ingegaan op de datacenters die door Nederlandse ISPs gebruikt worden. Zoals in een van de resultaten van de aangehaalde zoekopdracht ook te lezen is: in Nederland wordt vooral gebruik gemaakt van koeling met buitenlucht; pas bij hele hoge temperaturen wordt gebruikt van andere koelmethoden om bij te springen, waar adiabatische koeling een optie is.

Dus verdiep je eerst zelf even in de materie voor je verwijten richting een ander maakt.
De datacenters zeggen zelf dat ze 1 miljard liter drinkwater per jaar gebruiken. Dus dan zal het sowieso niet minder zijn
Als we in de zomer nou eens alle sociale media en streaming services voor 6 weken stilleggen zodat iedereen even vrijaf heeft? Dat scheelt vast ook wel iets. Voor meer impact zou het in de winter ook mogen omdat er dan minder zonne-energie is. :+

[Reactie gewijzigd door sjaool op 13 augustus 2025 10:42]

Geen kinderen nemen schijnt volgens veel wetenschappers het beste te zijn voor de planeet
Geen kinderen nemen schijnt volgens veel wetenschappers het beste te zijn voor de planeet
Is dan oorlog goed voor de planeet? Of genocide?
Een beetje oorlog of genocide is best wel slecht voor het klimaat. Een min of meer gedwongen geboortebeperking zal al een stuk helpen. Het aanmoedigen door subsidies voor krijgen en houden van kinderen moet worden afgeschaft. Het niet krijgen van kinderen moet worden beloond. Gesubsidieerd doorfokken is niet echt een realistische optie.
Dat zou dan wereldwijd moeten gebeuren...door een soort wereldorde. Dat klinkt best wel eng.

'Natuurlijke' beperking krijg je voor elkaar door ontwikkeling. In hoger ontwikkelde landen is de kindafname het hoogst. Hoger opgeleidden kiezen meestal voor minder kinderen. Landen die nog werkelijk een samenleving vormen, zoals hier in Japan of Zuid-Korea is deze afname zo hoog dat het bedreigend is voor deze samenleving, in Zuid-Korea letterlijk het leger kampt daar nu al met een tekort aan soldaten.

Dus geen kinderen nemen is goed, maar dat moet niet iedereen doen :)
Dan kunnen die wetenschappers mooi initatief tonen door hun emissies tot nul te reduceren.
Ja, laat ons lekker vrijaf nemen. Wie gaat dan alle nodige belastinggeld betalen dat sommigen ze graag rondstrooien?

Bovendien. Het zou toch nuttig zijn eens te kijken om hoeveel water en energie het gaat per persoon per uur, en dan vergelijken met de impact van alternatieve bezigheden.

24u aan een stuk youtube filmpjes kijken op je smartphone is alleszins veel minder milieubelastend dan een krant per dag, of met het openbaar vervoer naar het strand gaan voor een verfrissende natuurwandeling.
Je smartphone is dan ook niet het probleem. De hele wereld erachter die ervoor zorgt dat je die video's kunt kijken of het nieuws dat je kunt lezen wel. ;)

O, en het OV in Nederland is sowieso al een ramp. Zeker in de regio waar ik verblijf. :)
Die snap ik inderdaad ook niet. Al dat drinkwater wordt niet weggegooid ofzo toch? Het is toch net als waterkoeling in je PC? Lijkt me raar om elke dag een miljoen liter water weg te spoelen :P
Daar zat ik toevallig onderlaatst aan te denken, hoeveel liter water we nou werkelijk op verbruiken? Hoeveel verbruikt mens, plant en dier en gaat daadwerkelijk verloren? Alles wat ik verbruik tijdens het douchen word weer gezuiverd, dus daar gaat niets van verloren.

Volgens mij is het allemaal bang makerij onder burgers.
polthemol Moderator General Chat @TheDeeGee13 augustus 2025 09:56
hangt ervan af wat je als verloren ziet, maar je haalt x hoeveelheid uit de circulatie (bv. een koelbassin), je hebt een impact op grondwaterpeil (bv. boeren die met grondwater het land besproeien), water kan ook na gebruik vervuild zijn (bv. erg opgewarmd, stoffen erin die er niet in horen, enz.).

Het meeste kraanwater komt veelal uit grondwaterbronnen, het peil daarvan gaat omlaag bij gebruik. Als jij dus 50 liter gebruikt om te douchen, is er 50 liter weg uit die grondwaterbron. Het rioolwater zal wel gezuiverd worden, maar dat pompt men zover ik weet niet terug in een grondwaterbassin,maar loost men na zuivering in het oppervlaktewater.

Dus: er is 50 liter 'verloren' uit de grondwaterbron, wat zal aangevuld worden door bv. neerslag, maar dan moet het wel voldoende regenen, wat het niet doet. We hebben al een paar jaar neerslagtekort.

Resumerend: er gaat wel degelijk water 'verloren' van je douchebeurt, het is niet verloren als in dat het stopt met bestaan, maar het is wel weg uit een keten.
het is wat genuanceerder, inderdaad blijft er op de planeet aarde altijd evenveel water. Het belangrijke onderscheid zit hier tussen water en drinkbaar water.

Bestrijdingsmiddelen, industriele lozingen en andere verontreiniging maakt het steeds moeilijker om water te zuiveren.

Daarnaast is watertekort mogelijk het grootste klimaatrisico voor Nederland, zie bijvoorbeeld:https://nos.nl/collectie/13871/artikel/2520376-van-alle-klimaatrisico-s-is-waterschaarste-voor-nederland-het-meest-nijpend

Het is dus wel degelijk nuttig om zuinig aan met water te doen, al vind ik dat de druk daarvoor meer bij de industrie moet liggen, die zijn namalijk debet aan veel problemen die hieraan ten grondslag liggen.
En dat zuiveren kost ook een hoop energie. Jouw redenering is er een van: alles wat ik op straat gooi wordt weer opgeveegd.
hoeveel liter water we nou werkelijk op verbruiken?
Ik denk veel meer dan men zich daadwerkelijk bewust is. Persoonlijk lijkt mij het handig om verbruik op de jaar afrekening niet ik kubieke meters uit de drukken maar in Liters. Er zijn genoeg mensen die zich niet (goed) realiseren dat 1 kuub water gelijk staat aan 1000 Liter. Bv je krijgt je overzicht van vorig jaar en dat is, laten we zeggen, 115m3 water, dat lijkt niet zoveel (want een klein getal) maar als je dat vermenigvuldigt met 1000 en dan deelt door 365 dan kom je toch op een gemiddeld gebruik van 315 Liter water per dag.

En dat is nog alleen het watergebruik van eigen bron
De aarde verliest ongeveer 26 m^3 water per dag doordat het verdampt, de ruimte in. Dat is het enige water wat echt weg gaat. (Eigenlijk zijn het zuurstofionen; maar dat wordt vaak gezien als een equivalent van water)

Er is ongeveer 1.35 miljard km^3 water in de oceanen, dus 1.35 E 18 m^3. Aangenomen dat de verdamping in de toekomst niet verandert, gaan we de komende miljard jaar 1e9 x 356 x 26 = 9.26e12 m^3 = 0.0007% van ons water echt kwijt raken. Niet genoeg om echt veel van te merken.
Het onderzoek waarnaar wordt verwezen in het bronartikel gaat over het waterverbruik van datacenters in de VS. Daar gaan ze uit van door water opgewerkte elektriciteit waarbij er 7,6 liter verlopen gaat per opgewekte kWh. Bij de datacenters zelf gaat er 1,8 liter per kWh verloren door verdamping.

Het wordt dus, volgens het onderzoek, niet weggegooid maar het gaat wel daadwerkelijk om dagelijks verbruik, in de VS.
Bij de datacenters zelf gaat er 1,8 liter per kWh verloren door verdamping.
Er bestaat een eeuwenoud proces 'destileren' waarbij je de waterdamp weer laat neerslaan. Het kan nooit volledig verdwijnen, dus je moet op zijn minst een groot deel van de damp weer om kunnen zetten in vloeibaar water. Dat is tenminste wat ik van mijn jarenlange natuurkunde studie op de MAVO hebt onthouden.... Is het toch nog ergens goed voor geweest :+
Ja maar dat kost geld, en dat willen bedrijven niet uitgeven. Beter gewoon afgeven aan de lucht. Dan komt het ooit wel weer naar beneden als regen.

Overigens bedoel je denk ik condenseren.
Ja, condenseren :+ (Ik zei toch MAVO...)
Dat zou een goed idee zijn als het niet om de temperaturen gaat waar het hier om gaat. Doordat het systeem 'buitenom' moet (anders blijft je water warm) gaat er dus een significante hoeveelheid water verloren.
In Nederland (en waarschijnlijk heel Europa, inclusief UK) wel ja. Wij gebruiken een gesloten systeem waarbij het opgewarmde water op het dak door warmtewisselaars gaat om het weer af te koelen aan de lucht. En er zijn ook ontwikkelingen om de restwarmte een warmtenet in te voeren, zodat het nuttig kan worden gebruikt in huizen of kantoren in de buurt.

Het zou me niet verbazen als er in de VS datacenters zijn die het opgewarmd water in een rivier lozen ofzo...
Het bedrijf waar ik werk heeft ook een gesloten koelsysteem maar dan van z.g. ijswater tussen de 2 en 4°C. Dit wordt gebruikt om de inhoud van onze 20 opslagtanks onder de 8 graden te houden. Alle koelmantels aan zo'n tank zijn aangesloten op een leidingsysteem dat centraal met Ammoniak wordt gekoelt.
Dan heb je het alweer over een hele andere schaal natuurlijk. Voor onze datacenters is de doel temperatuur voor 'koude' inblaas tegenwoordig 27C.
Er worden chemicalien aan toegevoegd om aanslag te voorkomen. Het water is na gebruik niet meer geschikt om te drinken.

Dus ik moet in de zomer mijn tuintje laten verdorren terwijl ondertussen de datacenters miljoenen liters verspillen aan koeling om mijn advertentieprofiel bij te houden.

Als we echt om het milieu geven, moeten we eens heel goed nadenken over die datacenters.
Het is niet net als waterkoeling in je PC. Het verschil zit 'm in de hoeveelheid warmte. Je waterkoeling (en Airco, en koelkast) hoeven maar een beperkte hoeveelheid warmte af te voeren en dat kan aan de kant van de radiator gewoon aan de lucht.

Voor een datacenter kan dat niet, daar wordt water verdampt om lucht of koelvloeistof te koelen (adiabatische koeling). Daarbij verdwijnt drinkwater in de lucht.

Nu is dat natuurlijk weer recycelbaar want het regent wel weer een keer naar beneden, maar het geeft dus wel druk op de waterzuiveringsinstallaties.
Het is maar de vraag hoeveel zoden dat aan de dijk zet. Uit onderzoeken blijkt dat een middelgroot datacenters in sommige gevallen meer dan een miljoen liter water per dag gebruikt, allemaal om servers te koelen die petabytes aan data bevatten. Daar gaan die paar oude vakantiefoto's waarschijnlijk weinig bij helpen...
Wat een negativiteit van de auteur. Ja, een paar oude vakantiefoto's gaan niet helpen. Maar als iedereen dat doet dan helpt het misschien wel.

Die petabytes aan data bestaat uit iets natuurlijk, dus dat kun je verminderen.
Vraag me af of het verwijderen niet ook water kost dan.

Daarnaast worden er constant AI datacenters gebouwd, maar nee, de consument moet actie ondernemen. Gekkenwereld.

[Reactie gewijzigd door voxl_ op 13 augustus 2025 09:28]

Daarnaast worden er constant AI datacenters gebouwd, maar nee, de consument moet actie ondernemen. Gekkenwereld.
Onzin! We moeten dat helemaal niet, stop eens (dit gebeurd elke keer, niet perse door jou) te doen alsof het opgelegde regels zijn, het zijn gewoon tips, meer niet!
Maar als we niets doen met die tips dan hadden ze ze niet hoeven te vermelden, maar dat doet deze overheid toch.
Dus er wordt wel degelijk om participatie gevraagd van consument.
Dat het weinig uithaalt staat er los van en ze kunnen beter strenge regels opleggen aan datacenters dat ze ipv drinkwater industriewater gebruiken voor het koelen.
Right. Maar het voelt een beetje raar, dubbel, om tips te geven aan consumenten terwijl dat wel gewoon door gaat. Tips die over 0.00001% van het gebruik gaan, ons potentieel schuldgevoel aanpraten, maar wel vergunningen geven voor gigawatt-gebruikende datacenters.

Het is nogal logisch dat het geen regels zijn.

edit:
voor je weer wil focussen op waar m'n post niet over gaat, misschien zijn het honderden megawatts. Point still stands.

[Reactie gewijzigd door voxl_ op 13 augustus 2025 13:12]

Ik snap het punt wat er met de opmerking over "die paar oude vakantiefoto's" gemaakt wordt juist heel goed.

Laten we eens "gek" doen en een foto op 50 MByte inschatten. Dat zijn ze niet vaak, en al zeker "oude vakantiefoto's" niet. Maar dat houdt dus in dat je een 120 foto's moet gaan verwijderen om het equivalent te hebben van 6 GByte, zeg maar die 4k pr0n film die je in je Dropbox hebt gezet.

Als heel veel mensen vakantiefoto's gaan uitzoeken/wissen, ja, dan heb je het best over veel data, maar als er eens een grote schoonmaak voor ander type bestanden en toepassingen zou gebeuren, of dat beschikbare ruimte eens wat effectiever zouden worden gebruikt, dan zouden we een veel grotere slag maken. Zonder historie te wissen.
Op Tweakers mag je voor zover ik weet gewoon "pornofilm" uittypen. Laten we alsjeblieft stoppen met die idiote zelfcensuur zoals "unalive".
Kijk, in Nederland zijn wij niet zo preuts. Dat is in de VS (land of the free, mind you) een heel stuk anders. En als je als 'influencer' je reclame/sponsor geld wil pakken, dan dans je naar hun pijpen. Hetzelfde zie je nu gebeuren op gameplatformen waar betaalverwerkers opeens gaan bepalen dat bepaalde games niet kunnen. Omdat een of ander clubje geklaagd heeft en er druk op heeft uitgeoefend.
Je krijgt dan altijd figuren die dat verdedigen, want ben jij er dan vóór dat vrouwen in een spel worden verkracht? Nee, ze overhoop knallen, dat is prima uiteraard...

Het begint altijd met iets waar 'niemand tegen kan zijn' en opeens is van alles verboden en krijg je inderdaad dat domme gedoe zoals 'unalive'.

Ik steun je motie, alleen het gaat alleen nog maar veel en veel erger worden.

[Reactie gewijzigd door Lednov op 13 augustus 2025 11:23]

Ja, vind ik ook.

Dat is dezelfde logica als 'dat vliegtuig vliegt toch, met of zonder mij'.

Vele kleintjes maken een groot.
Dat is dezelfde logica als 'dat vliegtuig vliegt toch, met of zonder mij'.

Vele kleintjes maken een groot.
Maar dan wel met het verschil dat die 80(?) kilogram niet verplaatst wordt en dus daadwerkelijk energie niet verbruikt wordt.
Een harde schijf verbruikt niets meer of minder of er nu allemaal nulletjes of ééntjes op staan.
En draaien doet-ie toch wel, want je 'buurman' zit op het zelfde cluster en draait er z'n website.

[Reactie gewijzigd door LooneyTunes op 14 augustus 2025 14:45]

Zolang die schijf draait, moet die toch gekoeld worden en stroom krijgen?
Het gaat om vraag en aanbod natuurlijk: als er minder mensen willen vliegen gaan er ook gewoon minder vliegtuigen vliegen. Men zal (in normale omstandigheden, Corona vliegslots uitgezonderd) geen lege vliegtuigen laten vliegen.

idem voor opslag: als er minder nodig is, dan zullen er ook minder schijven draaien.
Stel dat hier op één of andere manier een beetje gehoor aan gegeven wordt en er wordt 1% van alle data gewist (hopeloos optimistische inschatting), dan gaat alleen het waterverbruik per MB user data omhoog. Er gaat niet ineens een pak minder hitte geproduceerd worden.

Deze oproep is ofwel om mensen aan te zetten hierover te praten en na te denken (wat kan ik wél doen dat impact heeft) ofwel om het publiek bewust te maken dat datacentra enorm veel water verbruiken (in de mate dat het zo is). Wat wel zou helpen is wetgeving die datacentra verplicht om efficient met hun water om te gaan.
Nou, als ik kijk wat een shit er online wordt gezet aan filmpjes... Dan denk ik weleens, zetten we nou echt met elkaar weilanden vol met katten filmpjes en andere mök?

Iemand zet al die data in datacenters natuurlijk. Vraag is wel, staan die datacenters in Engeland?

Ik denk wel dat als we met elkaar wat zuiniger zijn met onze cloudopslag we wel wat minder ruimte nodig hebben. Maar met al die AI farms is dat wel een beetje vechten tegen de bierkaai :(
* Jester-NL checkt datum... Nope, niet in de buurt van de eerste van de vierde maand...

Het hele verhaal gaat een beetje tegen mijn boerenverstand in.

Dat een datacentrum water gebruikt, daar ga ik in mee. En dat doet het het hele jaar.
Plaatjes op die server kosten dus energie (en water). Eh.. ja.
het verwijderen van plaatjes verminderd watergebruik... Daar wringt het een beetje. Volgens mij zijn er een paar momenten waarop je data impact heeft op het energiegebruik van het datacentrum, namelijk de momenten dat je toegang wilt. Dus, bij het uploaden, opvragen en verwijderen. Op alle andere momenten is jouw data eigenlijk alleen passief aanwezig op de hardware van de server.

Als je je data wilt verwijderen (1 plaatje, of meerdere terabytes) geef je een opdracht waar de server van moet werken en daarmee laat jij, als eigenaar van die data, de server harder werken (en dus meer energie verbruiken, ergo meer warmte creëren, en dus meer water gebruiken) dan toen je plaatje alleen maar een beetje passief aan het idle-en was.
Die passieve data staat toch echt op een harde schijf die aan staat, en dus koeling nodig heeft.
1x stroom gebruiken om het te verwijderen scheelt een oneindige toekomst waar die harde schijf aan hoeft te staan. En geeft ruimte op de schijf voor nieuwe data, zodat er geen nieuwe datacentra bijgebouwd hoeven te worden.
Nee, dat helpt helemaal niet, Het kost het zelfs meer energie, waardoor er meer water nodig is om te koelen.

Data die opgeslagen is kost geen/ amper vermogen om bewaard te blijven. Bij verwijderen van foto's bestanden moeten de bestanden van de SSD harddisk verwijderd worden. In geval van een harddisk kost dat echt meer dan een harde schijf in rust. Ook een SSD zonder die verwijderacties gebruikt minder vermogen als een SSD met die acties. Ook moet de SAN harder werken, dus meer koeling.

Verder staat die data ook nog eens in één of meer databases die gebruikt worden door de cloud software. Ook daar moeten die wijzigingen in verwerkt worden. Dat is ook een belasting die meer vermogen kost en gekoeld moet worden.

En wat doen mensen later, die uploaden die foto's / data weer naar de cloud, want dat was toch wel handig. Weer meer data processing.

Met andere woorden, lekker laten staan.

[Reactie gewijzigd door Marc H op 13 augustus 2025 10:12]

Dit dacht ik eerst ook. Maar in principe als iedereen dat doet zijn er gewoon minder harde schijven nodig om het op te slaan en er zit wel degelijk een stroom verschil tussen 1 of 2 harde schijven.
Wat denk je dat deze post aan water kost...? Had je die dan wel moeten plaatsen?
Werken datacenters niet met een gesloten systeem dan? Waarom zou het watergebruik stijgen?
Hangt jou watergekoelde PC dan niet aan een tuinslang? :+

Is wel duidelijk dat de overheid heel out of touch is met data en computers.

Daarom ook totaal geen vertrouwen in Stop Killing Games.

[Reactie gewijzigd door TheDeeGee op 13 augustus 2025 09:29]

Ik denk dat je zelf misschien niet helemaal “in touch” bent met computers en data.

Twee opties voor het koelen van datacenters met verdamping (dat kan in een gesloten en een open systeem waardoor je het water wel of niet kan hergebruiken)


A. Directe verdampingskoeling (Direct Evaporative Cooling)

• Warme lucht uit de serverruimte wordt rechtstreeks door een bevochtigingsmedium of sproeiers geleid.

• Het water verdampt in de luchtstroom, waardoor de temperatuur daalt (typisch enkele graden boven de natteboltemperatuur).

• De afgekoelde, nu vochtige lucht wordt terug de serverruimte in geblazen.

• Voordeel: Zeer energiezuinig, geen aparte koelmachines.

• Nadeel: Voegt vocht toe aan de lucht → luchtvochtigheid moet binnen acceptabele grenzen blijven.

B. Indirecte verdampingskoeling (Indirect Evaporative Cooling)

• Warme lucht uit de serverruimte stroomt door een gesloten warmtewisselaar.

• Aan de andere kant van die wisselaar stroomt buitenlucht die wordt gekoeld door waterverdamping.

• De gekoelde buitenlucht raakt de datacenterlucht niet direct, maar koelt die via het metalen oppervlak.

• Voordeel: Geen vocht of vervuiling in de datacenterlucht.

• Nadeel: Iets minder efficiënt dan direct contact.
Wat cijfers:

1 gram water met 1 graad C verhogen kost 4.2 Joule

1 gram water verdampen kost 2260 Joule. Dus ruim 500 keer meer.

Als er evaporative cooling wordt gebruikt (waarbij je water verdampt), kost dat per gram water 2260J (The heat of vaporization of water is about 2,260 kJ/kg). Dat water ben je dan kwijt, maar je hebt wel voor iedere liter water 2260kJ kunnen koelen.

De meeste moderne datacenters gebruiken evaporative cooling.
Niet in geval van de Google Datacenters in Groningen. Hiervoor is speciaal een industriewater (niet geschikt voor consumptie) fabriek gebouwd bij Garmerwolde die voorziet in water voor de Google Datacenters in Groningen. Het is dus in dit specifieke geval geen gesloten systeem.
Wat gebeurt er dan met het water wanneer het gebruikt was om te koelen?
Zie filmpje in mijn onderstaande reactie
Die fabriek "maakt" geen water, dus zal het uit de grond of uit een rivier halen. Datzelfde water hebben we nodig voor ons drinkwater.

Of zit het anders in elkaar?
Het betreft bij Gamerwolde oppervlakte waterwinning vanuit het Eemskanaal. Ik zou dat water niet gaan drinken als ik jou was ;-) De gehele zuiveringsinstallatie is ingericht voor industrie- en niet voor consumptiedoeleinden. Filmpje van North Water over de installatie van Garmerwolde
Goed idee, misschien kun je ook AI inzetten om te helpen bepalen welke foto's je nog wil bewaren en welke niet :Y)
Hold your pitchfork Satan. (grapje natuurlijk).
Punt is inderdaad dat alles cpu kracht gebruikt en dus verbruik van energie.

Moet me zelf bedenken dat ik nauwelijks mails heb verwijderd van mijn Google mail accounts. Daar staat best wel wat data in. Dan is het ondertussen weer teveel om daar doorheen te schiften. Moet daar nog eens een goede oplossing voor vinden.
Alles gebruikt CPU kracht? Dus mijn laptop is constant CPU aan het gebruiken om de data op de SSD vast te houden?

Het verwijderen van bestanden gebruikt CPU. Het laten staan niet.
Data in rust gebruikt ook stroom. Het storage systeem staat altijd aan, de disks draaien constant (ook ssd gebruikt constant stroom), de CPU van dat storage systeem is constant bezig om de gezondheid van systeem, disks en data te bewaken. In ons DC gaat dat toch gauw om 10 a 20W per TB continu, alleen voor de storage.
Veel clouddiensten hebben "cold storage" waar data op gearchiveerd wordt die niet vaak nodig de schijven waar de data op staat zijn uitgeschakeld. Je kan de bestanden daarom niet direct benaderen.

Als ik bijvoorbeeld bij Google Photos oudere video's probeer af te spelen begint dat niet meteen maar kan het wel een minuut duren voordat de data binnenkomt. Het lijkt er dus op dat Cloud providers ook data van consumenten automatisch in cold storage zetten.

Cold storage disks worden wel af en toe opgestart om data te verifiëren maar het idee dat het opslaan van data continu significant energie verbruikt is gewoon niet waar.

[Reactie gewijzigd door Johnny op 13 augustus 2025 13:45]

Dat zal allicht voor hyperscalers wel een ding zijn ja. Nog steeds ver overversimpeld om te zeggen dat dat geen energie verbruikt. De metadata moet wel constant beschikbaar zijn (anders weet jij niet eens dat je die afbeelding nog hebt en het systeem moet ook weten waar die afbeelding precies staat) en ook het storage systeem gebruikt nog steeds stroom, ook als alle disks uit zijn.
Dan nog is het nodig om te vergelijken: wat kost meer stroom?
  • actief 10.000 oude foto's verwijderen, of bladeren door je oude foto's om te kijken welke je wilt verwijderen, of
  • passief 10.000 foto's laten staan
En dan kijken over een periode van 1, 5, 10 jaar.

Ik gok dat als een deel van de bevolking massaal actief door foto's gaan bladeren om te kijken welke ze willen verwijderen, dat dat veel "erger" is dan het gewoon laten staan.
Ik reageerde dan ook specifiek op jouw stelling
Het laten staan niet.

[Reactie gewijzigd door anboni op 13 augustus 2025 13:30]

Oké, duidelijk. Bedankt voor je reactie.
Verkeerd verwoord inderdaad. Ging mij meer om het gebruik van AI om het door te lopen.
Het kost waarschijnlijk meer stroom om die paar gig aan mails te verwijderen dan om het de rest van je leven online te laten staan...
Verkeerd verwoord inderdaad. Ging mij meer om het gebruik van AI om het door te lopen.

[Reactie gewijzigd door Arunia op 13 augustus 2025 09:42]


Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn