Zweeds bedrijf activeert van hout gemaakte windturbine van 150 meter hoog

De Zweedse start-up Modvion heeft zijn houten windturbine donderdag in gebruik genomen. De constructie is 150 meter hoog en is daarmee de hoogste van hout gemaakte windturbine ter wereld, zegt het bedrijf. De windturbine voorziet 400 woningen van stroom.

De houten windturbine van 2 megawatt staat buiten de Zweedse plaats Skara, ten noordoosten van de stad Göteborg, schrijft de BBC. Deze is gebouwd voor het elektriciteitsbedrijf Varberg Energi en is donderdag begonnen met het leveren van stroom aan het Zweedse elektriciteitsnet.

De windturbine heeft een toren van 105 meter hoog en met de punt van de hoogste wiek is de constructie 150 meter hoog. De wieken zijn overigens niet van hout gemaakt, maar van gvk. De Deense windturbinefabrikant Vestas heeft de turbine op de houten toren gemonteerd.

Aan de buitenkant ziet de windturbine eruit als de windturbines die zijn gemaakt van staal, maar de muren van de toren bestaan uit 144 lagen fineerhout. Elke laag bestaat uit 3mm sparrenhout. Voor deze toren zijn er 200 sparren gebruikt, die afkomstig zijn van duurzame houtkap. Dat wil zeggen dat voor elke gekapte boom er meerdere bomen worden geplant.

Het hout zorgt ervoor dat de toren stevig, maar flexibel is, zegt Modvion-medeoprichter David Olivegren tegen de BBC. "Hout en lijm is de perfecte combinatie. Dat weten we al eeuwen. En omdat hout lichter is dan staal kun je met minder materiaal grotere turbines bouwen." Modvion wil in 2027 een fabriek openen die jaarlijks 100 houten windturbines moet produceren.

De bouw van de windturbine. Bron: Modivon
De windturbine is op locatie gemonteerd. Bron: Modivon

Door Loïs Franx

Redacteur

29-12-2023 • 14:18

219

Reacties (219)

219
219
96
18
0
102
Wijzig sortering
Er wordt nog iets niet vermeld.
de onderdelen worden als een bouwpakket, plat, vervoerd. en terplaatse in elkaar gezet. net ikea.
https://hackaday.com/2023...ines-with-swedish-modvion

Maar of zoveel lijm met wat hout milieu vriendelijk is?
Wat zou de precieze milieuimpact van zo'n molen dan zijn dat je er die vraag bij stelt? Ik zie het verschil niet met een andere houten mast of gebouw?
Traditionele houten gebouwen maken gebruik van massief hout. Je neemt een boom, zaagt hem in stukjes, en klaar. De milieu-impact van de bewerking is verwaarloosbaar.

Deze windmolens maken gebruik van een soort multiplex (LVL). Hierbij schaaf je de boom in dunne plakjes, die je vervolgens aan elkaar lijmt om een sterk geheel te krijgen. Dit is een vrij intensief bewerkingsproces. Volgens dit paper is per volume de CO2-impact hiervan zo'n 20x groter dan "traditioneel" hout.

Volgens het laastgenoemde paper is de CO2-impact van staal per volume alsnog ruwweg 7x zo groot als LVL. Hierbij zeggen ze wel leuk "omdat hout lichter is dan staal kun je met minder materiaal grotere turbines bouwen", maar per volume is staal wel een héél stuk sterker. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar de foto's op deze pagina: de wanden van de molen zijn rustig 30-40 cm dik. Volgens dit paper heb je voor een vergelijkbare stalen toren een wanddikte van 12-30 mm. Als je met hout 20x minder CO2 uitstoot maar vervolgens wel 20x meer materiaal nodig hebt, schiet je dus nog geen drol op.

En dan is het vervolgens nog maar de vraag wat er aan het einde van de levensduur met de toren gaat gebeuren: staal is relatief triviaal CO2-neutraal om te smelten, maar bij hout is dat een heel stuk lastiger. Voor een houten balk is makkelijk een nieuwe toepassing te vinden, voor een houten "buis" is het nog maar de vraag wat je er van kan maken.

Op het eerste gezicht lijken houten windmolens inderdaad een briljante oplossing, maar voordat we massaal overstappen zou ik toch liever wel eerst een uitgebreide lifecycle analysis van een onafhankelijke organisatie willen zien.
Gekapt hout verliest sterkte nadat het gekapt is. Hier in Paraguay heb je 1 boomsoort welke harder is dan staal. Heel veel van die bomen zijn via dynamiet ontworteld en daarna verscheept naar Europa om dienst te doen in kerktorens. 150 jaar na de kap zijn balken van deze boom net zo hard als staal.

Dit is een exceptionele boomsoort. Andere boomsoorten verliezen hun interne verbinding tussen vezels veel sneller. Sommige zelfs heel veel sneller.

Ja, je kan van zulke dunne lagen hout een heel sterk geheel maken door elke laag 90 graden te draaien voordat je ze verlijmt. Maar de interne binding tussen houtvezels blijft een probleem. Maak je binnenshuis gebruik van dit verlijmde hout, buiten bereik van weer en wind, dan gaat dat verlijmde hout tientallen jaren mee.

Of dat ook zo is met een 105 meter hoge mast met een relatief zware generator en minstens 3 wieken van 45 meter lang, dat waag ik te betwijfelen. Sparrehout is best sterk en flexibel. Maar blootgesteld aan weer, wind en topzware bewegingen, dan denk ik niet dat het zo heel lang duurt voordat vervanging van delen in de mast nodig zijn.

Sparrehout groeit redelijk snel, dat is vaak ook de reden waarom het eerder/sneller uit elkaar valt dan de Paraguayaanse boomsoort eerder besproken in deze post. Door die snelle groei/vervanging van sparrehout, denk ik niet dat het veel aan de zoden zet als het gaat om Co2 opslag.

En zoals je al aangaf, het maken en verlijmen van dunne houtschillen kost veel moeite en energie. Dat lijkt me wel (ecologisch) te verantwoorden in huizenbouw. Voor windmolenmasten heb ik mijn twijfels. Zou graag meer cijfers hierover hebben gezien.

Conceptueel ben ik er niet op tegen dat hout word gebruikt voor windmolenmasten. Maar denk dat het qua onderhoud en ecologie bitter weinig uit zal maken met conventionele stalen masten. Verwacht ook dat als en stalen mast was gebruikt, dan had de mast misschien wel een 4 MegaWatt generator kunnen dragen. Of een nog zwaardere. Meer generator per mast betekent minder masten die het uitzicht en levenskwaliteit van mensen negatief beinvloeden, welke dicht in de buurt van zo'n mast (of in het schaduwveld) wonen.
Dat moet de "Schinopsis balansae" zijn met een hardheid van 4,570 IBF, australisch ijzerhout is overigens nog harder, de Buloke komt tot 5000+ IBF
Sorry, hoeveel onzin kan je in 1 bericht schrijven? Er klopt geen letter van.
ier in Paraguay heb je 1 boomsoort welke harder is dan staal.
Please, er bestaat geen boomsoort harder dan staal. Mogelijk aluminium maar geen staal. Het zal wel een gezegde zijn.
En zoals je al aangaf, het maken en verlijmen van dunne houtschillen kost veel moeite en energie. Dat lijkt me wel (ecologisch) te verantwoorden in huizenbouw. Voor windmolenmasten heb ik mijn twijfels. Zou graag meer cijfers hierover hebben gezien.
Maakt het uit of het gaat over een windmolenmast een tuinhuis of huizenbouw? Plots als het over windmolens gaat heb je twijfels of het wel ecologisch te verantwoorden is. Wat raar niet? Een productieproces staat los van wat je ermee doet.

Op de koop toe moet je het niet vergelijken met een de bouw van een huis maar met een stalen windmolenmast. --> "Producing a wooden tower generates 90% less CO2 emissions than a traditional one in steel of the same height and load." https://modvion.com/the-future-of-wind-power/
Verwacht ook dat als en stalen mast was gebruikt, dan had de mast misschien wel een 4 MegaWatt generator kunnen dragen.
Meer generator per mast betekent minder masten die het uitzicht en levenskwaliteit van mensen negatief beinvloeden, welke dicht in de buurt van zo'n mast (of in het schaduwveld) wonen.
Kan je uw verwachtingen toelichten? Waarom zou er in de toekomst geen zwaardere mast gebruikt kunnen worden om hoger te gaan of een zwaarde last te dragen?

"There are plans for a 6 megawatt wind turbine, one of the largest platforms for land-based wine power, while scaling up Modvion's production capacity."

https://modvion.com/news/...er-kronor-i-nytt-kapital/
Ja, je kan van zulke dunne lagen hout een heel sterk geheel maken door elke laag 90 graden te draaien voordat je ze verlijmt. Maar de interne binding tussen houtvezels blijft een probleem. Maak je binnenshuis gebruik van dit verlijmde hout, buiten bereik van weer en wind, dan gaat dat verlijmde hout tientallen jaren mee.

Of dat ook zo is met een 105 meter hoge mast met een relatief zware generator en minstens 3 wieken van 45 meter lang, dat waag ik te betwijfelen.
Weer buikgevoel? Dit hout krijgt een coating waardoor het niet afziet van het weer buiten. Ze zeggen zelfs dat offsore mogelijk is mis minimale aanpassingen.
Conceptueel ben ik er niet op tegen dat hout word gebruikt voor windmolenmasten. Maar denk dat het qua onderhoud en ecologie bitter weinig uit zal maken met conventionele stalen masten.
bron? 'just trust me, i am ingeneer?'
Door die snelle groei/vervanging van sparrehout, denk ik niet dat het veel aan de zoden zet als het gaat om Co2 opslag.
"The life cycle emissions from a 110m tall wind turbine tower of steel is approximately 1 250 tonnes of carbon dioxide. The corresponding tower in wood emits 90% less emissions, which means around 125 tonnes of carbon dioxide. The wood is also storing carbon and therefore acts as a carbon sink. When you take that into account, the tower stores more CO2 than it emits."


Ik denk dat je veel denkt en verondersteld zonder te weten over wat het gaat. Een houten windmolen, dat moet wel slechter zijn niet? Gooi daar dan nog wat zelfverzekerd buikgevoel op en je hebt de ideale mix voor onzin.

[Reactie gewijzigd door Coolstart op 22 juli 2024 13:51]

Leer eerst eens jezelf te informeren, voordat je beledigingen rond gaat slingeren en aannames maakt die nog verder gaan dan diegene waarvan je mij beschuldigd.

Er zijn wel degelijk een aantal boomsoorten met een hogere densiteit dan staal. Dat jij jezelf dat niet voor kan stellen...dat is geen gebrek aan mijn kant. Er zijn meer dan genoeg tabellen online te vinden, met gedegen onderzoek, die dat aangeven.

Ook is het zo dat na verloop van tijd de structuur in houten planken/balken verandert nadat het hout is gekapt. Dit gebeurt een stuk sneller met hout dat in (relatief) korte tijd hoog groeit. De bomen waar ik het over had, groeien erg langzaam. Er zijn in dit land flink wat van die bomen verwijderd om gebruikt te worden in Europese kerktorens.

Er zijn meerdere ruines in dit land te vinden waar Jezuieten zich lang geleden hadden gevestigd, omdat dit land flora en fauna huisvestte waar in Europa geen alternatief voor bestond. En dat wist men al in de 17e eeuw. Naast een heleboel zielen welke de "juiste" religie moest worden geleerd.

Dat een boom Co2 opslaat gedurende de groei, dat zorgt ervoor dat er geen extra Co2 in de atmosfeer terechtkomt. Maar als een boom snel groeit en daarna snel word gekapt, dan houd dat meteen op. Dan moet er veel energie worden verstookt om die boom in dunne schillen te zagen. Dus meer Co2 in de atmosfeer. Daarnaast moet er een hoop lijm worden aangemaakt, wat ook niet Co2 neutraal gebeurt. Dan moet je genereuze hoeveelheden van die lijm gebruiken om alle lagen hout te verlijmen. Dat gaat dus machinaal. Dus ook verre van Co2 neutraal.

Dan moet je het met 1 of meerdere lagen lak aanbrengen, lak is niet Co2 neutraal, voor de weersbescherming. Een generator op de top van die toren heeft behoorlijk wat gewicht. En op een hoogte van 105 meter zorgt de wind ervoor dat de toren heen en weer beweegt, want deze is topzwaar en geplaatst in een regio waar het vaak waait.

Of jij ooit met hout hebt gewerkt, dat weet ik niet. Gezien je commentaar waag ik dat te betwijfelen. Hout dat is vers gekapt, is flexibel. Maar dat blijft het niet. Hier in de Paraguayaanse zon kun je hout aan net zoveel lakken als je wil, Stel je het bloot aan het weer hier, dan moet je elke 2 jaar opnieuw lakken. Let wel, ik heb het dan over massievie balken welke in en om een woonhuis worden gebruikt om een dak te dragen.

De toren van dit artikel staat in Zweden, dus de zon is flink minder sterk, maar temperatuurschommelingen zijn daar groter. Vocht en vorst doen "wonderen" met hout. En lak helpt daar lang niet zo goed tegen dan jij denkt.

Daardoor zal dat hout in die toren relatief snel moeten worden vervangen. Het nieuwe hout dat daarvoor gekapt, verwerkt en verlijmt moet worden, dat heeft te weinig tijd gekregen om de Co2 toename op te slaan. Dat is dus ecologisch niet slim.

Staal is ook geen wondermiddel, maar je hebt er veel minder van nodig voor dezelfde structurele sterkte, moet net zo vaak worden geverfd als de houten toren, maar houdt het daardoor een flink stuk langer uit. En als puntje bij paaltje komt, dat staal kan weer worden hergebruikt. Hout is dat in de meeste gevallen niet. Maar omdat het het zo vaak is gelakt tegen het weer, kun je het ook niet opstoken. Of hergebruiken in huizen, omdat al die lagen lijm en lak niet zo goed zijn voor luchtwegen van de timmermannen die dit hout moeten bewerken voor toepassingen binnenshuis. Ook is het niet geweldig voor de inwoners van dat huis. Ontgassen is namelijk echt een ding dat je gezondheid en kwaliteit van leven flink nadelig kunnen beinvloeden. En helaas maar waarnee, dat ontgassingsprocess kan met sommige materialen echt jaren in beslag nemen.

En dan heb ik het in dit betoog niet eens gehad over het gewicht van de wieken die de toren ook moet dragen en de krachten die op de toren worden uitgeoefend wanneer deze wieken draaien om energie op te wekken.

Dit bedrijf denkt een groen voetje te halen door (heel veel) hout i.p.v staal te gebruiken. Dat hout was beter gebruikt voor (veel) langere Co2 opslag en daarna voor meubels. Of als met de dunne lagen en verlijming methode als dragende binnenmuur in (prefab-)huizenbouw. Want dan hoeft het maar 1 keer elke 20 jaar te worden gelakt met een lak welke chemisch heel wat vriendelijker is voor de inwoners.

Kortom, in plaats van je tirade af te steken, had je die tijd beter besteed aan een internet zoektocht en jezelf te informeren over boomsoorten, hun materiaal densiteit, waar deze boomsoorten kunnen groeien. Daar was je tenminste wat wijzer van geworden en misschien had die zoektocht wat inspiratie opwekt.

Maar je moest zo nodig de (ongeinformeerde) negatieveling uithangen. Ook iets om trots op te zijn natuurlijk.
Tropisch hardhout is denser dan gewoon hout en rot minder snel. Dat klopt maar het is niet harder of denser dan staal.

Hout is lichter dan staal en mits ze hout verlijmen kan je zo stabiele, lichtere constructies maken die met staal zwaarder zouden wegen. Zeker als je in de hoogte werkt neemt dat voordeel enkel maar toe. Hout is dus sterker per gewicht.

Om de hardheid van hout te bepalen gebruiken ze een stalen bol (ja staal want staal is harder dan hout) en drukken die tot het midden in het hout. De kracht die je nodig hebt resulteert in een janka-score in nm. Kom maar af met uw tabellen.

In dit geval gebruiken ze die eigenschap op masten hoger te maken.

Samengesteld constructiehout heeft een minder grote co2 impact dan staal omdat staal heel erg energie-intensief om om te maken. Staal moet je net zoals hout coaten of corrosie te voorkomen.

In het geval van windmolenmasten loopt die co2 besparing blijkbaar op tot 90%. Dat is hun claim, niet de mijne maar de grootordes lijken wel te kloppen. Staal in gewoon heel erg energieintensief.

Zolang uw hout van duurzame bossen komt is er toch niets aan de hand? Het gaat over de totale CO2 VS staal. ik begrijp niet dat je dat niet gebruikt.

Je voelt je beledigd maar als je totaal onzinnige claims de wereld instuurt dan mag je toch tegenwind verwachten? Voor de rest dwaal je wel heel erg af van de essentie. Lastig communiceren zo.

[Reactie gewijzigd door Coolstart op 22 juli 2024 13:51]

Als je de website een beetje leest zeggen ze zelf dat de lifecycle emission 30 % lager ligt dan bij staal. Is wel interessant om te lezen allemaal, tussen alle poeha staan wel mooie dingen.
Ah, dank je voor die Info! Ik zou ook inschatten dat een houten mast wat beter scoort, maar ‘30% verschil” vind ik erg weinig, met name omdat milieubelastingenschattingen ( er is nog wat wat maar dan alleen de CO2 footprint, b.v. zware metalen en andere giftige stoffen, die ook heel erg afhankelijk zijn van aannames, zoals: “komt het hout uit het bos ernaast, of is dat vanuit de andere kant van de wereld geïmporteerd”? Al met al een aardig initiatief, maar niet echt iets waar we nou een doorbraak mee zouden kunnen bereiken, zoals een betere batterietechnologie.
Maar dan heb je het puur over CO2, terwijl die me sowieso niet echt relevant lijkt. Als 1 vliegtuig met 1 vlucht een orde van grootte meer CO2 uitstoot dan de windturbinefabriek voor een windturbine ongeacht of die nou staal of hout toepast, dan is CO2 uberhaupt niet het aspect waarom je wel of niet hout moet gaan gebruiken. Druppels op de gloeiende plaat. Mij lijkt dan eerder het totaalplaatje van milieu-impact relevant, dus wat kost het en wat levert het op. Met name dus die lijm waar ik op reageerde, want dat wordt dan gelijk naar voren gebracht als misschien milieuonvriendelijk, maar ik zou wel willen weten waarom dan precies. Reguliere houtlijm heeft geen schadelijk milieuimpact (wordt zelfs voor korstjes van de kaas gebruikt).

Daarnaast zie ik maar weinig mensen beweren dat het een briljante oplossing is? Het is toch gewoon een poging om iets meer biobased te werken dan met klassiek staal?
Krijg er een beetje het nare gevoel van pallethout bij, veel gifstoffen en lijm toegevoegd omdat het anders te snel vergaat onder normale omstandigheden, steek maar eens een pallet in de fik en kijk naar de kleur van de vlam.. die slaat groen uit door het kopersulfaat en andere milieugevaarlijke troep die toegevoegd word om het te beschermen tegen ongedierte.

[Reactie gewijzigd door RobLemmens op 22 juli 2024 13:51]

En ondertussen steken we voor 100 miljoen vuurwerk af met nog exotischere kleurtjes.. lees (giftige) metalen
Het lijkt erop dat de duurzaamheidsclaims rond windturbines een schaduwkant hebben die niet vaak belicht wordt. Ondanks de positieve vooruitgang in groene energie, blijven kritische aspecten over het hoofd gezien. Een belangrijk punt van zorg is de samenstelling van windturbines, met name de wieken die nog steeds van kunststof lijken te zijn gemaakt, hoogstwaarschijnlijk met een PFAS-bevattende coating.

Deze coatings dragen bij aan de vervuiling van het milieu met PFAS, een stof die bekend staat om zijn schadelijke effecten op mens en milieu. Deze verontreiniging staat haaks op het beeld van windturbines als schone energiebronnen. Het lijkt erop dat we, in onze haast om over te stappen op duurzame energie, de impact van de productie en het onderhoud van deze turbines over het hoofd zien.
Ik vind de toepassing van pfas op een windmolen nog wel te rechtvaardigen als dat de werking ten goede komt (geen algen en mos die de aërodynamica verstoren?). Hij gaat 25 jaar mee.
Ik heb meer moeite met toepassing in kort cyclische producten en wegwerpartikelen zoals pizzadozen, regenkleding en koekenpannen.
De Europese Commissie heeft in 2022 een richtlijn gepubliceerd die ervoor moet zorgen dat windmolens op een duurzame manier worden gerecycled. De meeste materialen moeten een recyclingpercentage halen van 95%.

De wieken van windmolens zijn meestal een composietmateriaal, een combinatie van glasvezel, koolstofvezel en een hars.

Siemens, Vestas en Neocomp leveren al wieken die beter te recyclen zijn.
Bij de transport van een metalen molen, wordt er ook best veel CO2 uitgestoot.
de productieketen is wel een pak korter. Sparren groeien daar lokaal en het proces om van hout fineer te maken is veel simpeler dan om van ijzererst ergens in een mijn staal te maken en dan naar Zweden te verschepen.
Erm, de grootste en meest moderne ijzererts mijn staat in Zweden... Daarnaast heeft Zweden ook een behoorlijke staal industrie...

Bron:
https://en.wikipedia.org/wiki/Kiruna_mine
https://www.jernkontoret....try/companies-and-plants/
Zelfs binnenkort een staalfabriek op H2 en onze gieterij is inmiddels ook klimaat neutraal.
Staal maken en verwerken kost energie, deze toren is CO2 negatief, hoewel ik dat altijd een beetje een rekenkundig trucje vind. Het valt niet te ontkennen dat staal smelten, buigen en lassen veel energie kost.

Het is alleen wel beter recycleerbaar, want met verlijmd hout kun je niet zoveel. Verbranden misschien of in stukjes zagen en als bouwmaterialen gebruiken, maar het is niet zo vrij herbruikbaar als staal. Maar staal omsmelten kost veel energie...
Aangezien de wanden van de toren nu zo’n 30-40cm dik zijn kun je dit nog prima verwerken tot balken voor bouw materiaal. Hier kun je namelijk kaarsrechte 2x4s uit halen die gigantisch stabiel zijn doordat het een gelamineerde balk is. Daarnaast kun je het altijd verwerken tot OSB of MDF. Daar gebruiken ze nu immers ook zaagafval voor.


Het grootste probleem met windmolens zijn de wieken. Die zijn gewoon niet recyclebaar en het enige bedrijf wat daarvoor wat aan recycling doet versnipperd ze en verbrand het daarna voor cementproductie

Desalnietteplus wel een mooie prestatie om zo’n ding te bouwen van hout.
In het artikel staat
de muren van de toren bestaan uit 144 lagen fineerhout. Elke laag bestaat uit 3mm sparrenhout.
De wanden zijn volgens het artikel dus 43,2 cm dik. Maar wellicht dat de basis dikker is dan de top? Daar kunnen idd nog flinke balken van gezaagd worden.

Toevoeging:
Op de site van Modvion staat:
High steel towers need extra enforcement to carry their own weight – which wooden towers don’t need.
Dus blijkbaar is de dikte van de wanden constant.

Ze zeggen trouwens ook dat ze houten torens maken voor windturbines, dus geen complete windturbines.

En over die balken zeggen ze dit:
04 – Decommissioning
After the technical life of the turbine is over the tower will be dismounted and the tower wall can be reused as high-strength beams for the building industry. In that way carbon can be stored for hundreds of more years! We like to see our towers as vertical storage of future building material. And storage of carbon, of course.

[Reactie gewijzigd door Bas-w op 22 juli 2024 13:51]

[q] After the technical life of the turbine is over the tower will be dismounted and the tower wall can be reused as high-strength beams for the building industry. [q]

Precies dit. En omdat de lagen allemaal anders verlijmd worden krijg je de stabiliteit van multiplex. Dat hout blijft kaarsrecht. Ook op lengtes van tientallen meters. Die 2x4s is alleen voor de restjes ;).
Klopt bij ons geen rekenkundige trucjes ;) onze missie is een duurzame infrastructuur voor transport voor de hele keten. Dus voor de productie, het gebruik, hergebruik. Maar er is nog een hele lange weg te gaan. Maar bij ons zijn ze van mening als je straks niet duurzaam bent heb je geen bestaansrecht meer ook je klanten niet.

[Reactie gewijzigd door Skywalker27 op 22 juli 2024 13:51]

Energie verbruik/gebruik betekend niet meteen CO2 positief.

En hoe creatief zijn ze net de CO2 negatief berekening geweest? Zoals anderen al aangeven, een product gebruikt meer dan alleen het materiaal in het eindproduct.

Ik vraag me ook af hoe lang een houten vs een metalen/plastic windmolen toren mee gaat? Hoeveel meer onderhoud vergt het een of het ander? M'n onderbuik zegt dat hout minder lang mee gaat en meer onderhoud nodig heeft, maar m'n onderbuik heeft er wel eens vaker naast gezeten... ;)
Energie verbruik/gebruik betekend niet meteen CO2 positief.
Dat zegt ik ook niet, maar in tijden van energieschaarste is minder energie toch echt een voordeel. Nog even los van het feit dat energie gewoon geld kost.
En hoe creatief zijn ze net de CO2 negatief berekening geweest? Zoals anderen al aangeven, een product gebruikt meer dan alleen het materiaal in het eindproduct.
We kunnen wel gewoon allerlei vragen stellen, maar hier zal op t.net niemand antwoord op kunnen geven. Ik heb geen idee hoe de CO2 berekening is gedaan, maar mijn gezond boeren verstand zegt dat de analyse van de CO2-uitstoot van een houten toren vs. een stalen toren positief uitvalt voor hout. Staal wordt ook gezaagd, geverfd, etc.
Ik vraag me ook af hoe lang een houten vs een metalen/plastic windmolen toren mee gaat? Hoeveel meer onderhoud vergt het een of het ander? M'n onderbuik zegt dat hout minder lang mee gaat en meer onderhoud nodig heeft, maar m'n onderbuik heeft er wel eens vaker naast gezeten... ;)
Gelukkig staat het antwoord op die vraag letterlijk in het artikel: onderhoud is vergelijkbaar. Ook wel logisch: staal en hout moeten allebei met verf beschermd worden tegen de elementen. Ik zou niet weten waarom dat voor de een of de ander significant duurder zou uitvallen. En hout kan net als staal decennia lang mee, mits goed beschermd...
Honderden jaren hoor, zie gebouwen in noordelijke landen of Tsjechië, Polen enz.
Gelukkig staat het antwoord op die vraag letterlijk in het artikel: onderhoud is vergelijkbaar.
Ik kan het niet vinden in 'het artikel' kan je quoten wat daar exact staat?
Een windturbine wordt vaak maar uitgerekend op een levensduur van 25 jaar in plaats van de gebruikelijke 50 of zelfs 100 jaar voor civiele constructies. Dat moet voor hout prima te doen zijn.
Het is het bewegende deel dat slijt, net als de bladen (door vermoeiing). Dat is prima vervangbaar na 25 jaar.
Het is het bewegende deel dat slijt, net als de bladen (door vermoeiing).
In principe beweegt de hele constructie. En doordat het zo hoog is en er een windturbine bovenop staat komen er toch behoorlijke krachten op veel punten te staan.

Vroeger maakte men ook vliegtuigen van hout, dat gebeurd nog steeds tot op zekere hoogte... ;) Maar voornamelijk hele kleine toestellen en niet een toestel van 150m lang. Er is een reden waarom dat is vervangen door aluminium (en tegenwoordig nog modernere materialen).

Momenteel is het "Wij van WC Eend..." en net als met andere producten zie ik liever eerst onafhankelijke 'reviews' voordat ik zoiets zou aanschaffen. En ik gok ook dat dit de reden is waarom er 1 windturbine wordt geactiveerd gebouwd op dit principe, beta testing... Als dit echter op lange termijn haalbaar blijkt, wellicht heel interessant. Zo een windmolen in een sparrenbos of een sparrenbos aanleggen om de windturbine, kan je direct de vervangende materialen groeien om het product heen.
Zweden barst toevallig van het ijzererts...

Maar ik vind het wel een goede oplossing.
Zweden wel, maar veel landen niet ;)
Dit. Ik ken iemand die jarenlang windmolen onderdelen van Denemarken naar Spanje heeft gereden. Best wel jammer, maar begrijpelijk.
Niet veel, vooral hier op tweakers zijn de hoofden nogal statistisch ingesteld dat de meesten een bevestiging willen hebben over de verzadigde variabelen.
Wat de uitstoot is van de zaag die gemaakt moet worden om het hout te bewerken, tot de laser wat de zaag snijd en alle onderdelen van de windmolen tot in de verre economische uithoeken van het productie process in kaart moet brengen, transport, elecktronica, etc etc, de variabelen.

Net zo lang de windmool kan meegaan todat het gebruikte hout weer terug is gegroeid tussen de bomen.
Als je je bekommerd over het mileu, koop maar zo min mogelijk en hergebruik tot alles aan toe.

Je kan net zo goed een houtkachel nemen om je woning te verwarmen, het kost wat meer moeite dan een knop om te draaien maar in het tijdsbestek tussen moeder aarde en de primaat mens zal dat niets uitmaken.
Nou, met de fijnstof uitstoot van de houtkachel kan het zijn dat de primaat iets eerder de geest geeft ;)
Net zoals het ontginnen en verwerken van aardolie, dan verschepen, opslag, transport en al het restafval maar ergens zien kwijt te geraken.
Dus, kies idd zelf maar, of zelf je hout kappen, transporteren naar je huis, klieven en stockeren om dan na 2+ jaar drogen te gebruiken. Kortere keten dan dat wordt het in elk geval niet.

Maar idd, fijnstof... en dat is voor onze eigen deur. Wat er gebeurt voor die ander zijn deur in Verweggistan hoeven we natuurlijk niet te zien.
I.p.v. veel CO2 uitstoot heb je nu flink wat CO2 opslag in het hout van de windmolen en dus (veel?) minder CO2 uitstoot.
Het gaat vooral over het recyclen van materialen.
Traditionele windturbines zijn zeer lastig te recyclen, en wordt voornamelijk verbrand.
Hout is daarmee milieuvriendelijker na gebruik.
Het gaat dus om het totale plaatje, niet alleen de bouw en gebruik, maar vooral wat je er daarna er mee doet.
Bij traditionele windmolens EN bij deze windmolens zijn de wieken glasvezelversterkte kunststof.
Die wieken zijn niet of moeilijk recycleerbaar.
Staal is 100% recycleerbaar. Staal is beter/vaker recycleerbaar dan hout.
Dat is waar, kun je beter houten bladen hebben zoals bij https://www.eazwind.nl/
Wat je in het noorden van het land regelmatig bij boerderijen ziet.
Wieken zijn tegenwoordig best te recyclen, en dit is verplicht door de EU.

Bijvoorbeeld Vestas heeft een chemisch proces ontdekt waarmee de epoxy hars uit bestaande windturbinebladen gehaald kan worden, zodat de grondstoffen opnieuw gebruikt kunnen worden
"Reduce, Reuse, Recycle". Dat is de volgorde van wenselijkheid.

Wat dit project doet is de componenten die herbruikbaar (reusable) zijn vervangen met componenten die (at best) recycable zijn (als compost), en de componenten die niet herbruikbaar of recycleerbaar zijn blijven hetzelfde. Zoals ik het zie is dit dus zuiver greenwashing.
Ik kan me goed voorstellen dat juist voor een gebruik als houtlijm deze lijm gemaakt wordt van zetmeel? Zowel de lijm als de te lijmen materialen bestaan uit lange suikers dus dat zal goed plakken?
Ga er maar vanuit dat hiervoor resorcinol of een andere twee componenten lijm gebruikt wordt. Geeft met goede bescherming een enorm lange levensduur. Maar is niet milieu vriendelijk te recyclen.
Hoeveel vervuiling de productie van lijm teweeg brengt, weet ik niet. Ongetwijfeld is het niet verwaarloosbaar. Maar het zou me verbazen als het meer is dan bij de productie van staal.
Je slaat veel koolstof op. De lijm is idd een vraagteken. Transport is verder om het even en verwaarloosbaar tov wat het oplevert gedurende zijn leven.
De metalen molen wordt naar verloop van tijd in de grond begraven. Ik denk dat de verwerking van een houten molen milieuvriendelijker kan.
Nee hoor, het metaal van een windmolen is prima te recyclen. Het probleem is juist de wieken - en bij deze houten molen gebruiken ze precies hetzelfde materiaal als bij metalen windmolens.
Ik wist niet dat de wieken van ander materiaal waren. Eigenlijk wel logisch. Dankje
Doe je dit van snelgroeiend hout dan is het een minder probleem, maar is snelgroeiend hout wel zo stevig als in dit exemplaar? Bamboe?
Interessant, de Havilland Mosquito was een in de tweede Wereldoorlog een vliegtuig, grotendeels gemaakt van hout. Behalve dat het hout veelvuldig voorradig was en er voldoende vakmensen beschikbaar waren (tov metaal want dat zat overal in) had het gebruik van hout een aantal verrassende voordelen waaronder het heel goed overweg kunnen van schokken en trillingen, veel beter dan metaal. Het vuren van .50mm gaf geen enkel probleem. Daarna hebben ze een kanon gemonteerd zodat de Mosquito (ook) als tank destroyer dienst ging doen.

[Reactie gewijzigd door Floor op 22 juli 2024 13:51]

Hoe is deze windturbine maar voor 400 huishoudens? (ik lees op site van greenchoice dat een molen van 2-3 MW genoeg levert voor ca 2000 huishoudens.. ) verbruiken zweedse huizen dan zoveel meer?
In zweden gebruiken de meeste huizen een warmtepomp (elektrisch) voor verwarming. In nederland verwarmen de meeste mensen (nog) met gas.
Dat niet alleen, het aandeel electrische/hybride auto's in Zweden is ook hoog.
Volgens mij klopt dat echt niet. Als dat zo zou zijn, dan zouden we helemaal niet veel windturbines nodig hebben om alle huizen in Nederland te voorzien van stroom. We hebben 8,1 miljoen woningen, gedeelt door 2000 woningen per turbine, kom ik uit op in totaal 4050 turbines om alle woningen in Nederland te voorzien van stroom. Dit lijkt mij heel haalbaar, zeker als ook nog eens veel woningen zonnepanelen hebben. Blijft eigenlijk alleen nog de industrie, overheid, bedrijven etc over voor overige methoden om stroom op te wekken.

Dus omdat dit allemaal te mooi om waar te zijn is, zal dit wel niet kloppen wat GreenChoice zegt.
Huishoudens verbruiken maar een relatief klein deel van ons totale elektraverbruik (14,3%), verreweg de grootste verbruiker is de industrie (43,6%).

Als we de achterkant-van-een-servet berekening even doorzetten en zeggen dat een 3MW windmolen zo'n 4000MWh opwekt in een jaar dan heb je voor 2000 gezinswoningen zo'n 2000kWh aan verbruik. Gezien een gemiddeld verbruik volgens milieucentraal 2.479kWh is, is dat nog niet zo'n vreemd getal dus.

https://www.clo.nl/indica...nergieverbruik-per-sector
Volgens mij zijn die cijfers inclusief gas en brandstof. Interessant zou zijn om te weten hoeveel elektra industrie verbruikt tegenover huishoudens (is vast wel te achterhalen met de referenties van TenneT e.d.), maar ook het stijgende aandeel van elektrische auto's de afgelopen jaren, om te kunnen zien voor hoeveel (of hoe weinig) elektrische rijders verantwoordelijk zijn voor stijgende energiekosten voor huishoudens.
Rabobank heeft een paar jaar geleden becijferd dat als alle auto's elektrisch rijden het energiestroomverbruik in Nederland met ongeveer 20% zou stijgen. Dat valt nog best mee dus...

Gros van het verbruik komt door industrie, kantoren.

Warmtepompen zullen het verbruik van huishoudens doen stijgen. Maar zelfs als we al die elektra opwekken met gasturbines besparen we minstens de helft aan gas (en dus uitstoot) voor die huishoudens (mede afhankelijk van efficiënt gebruik van de restwarmte van.

De plannen zijn om in de Noordzee tegen 2050 voldoende windenergie te installeren om 3x de totale huidige elektriciteitsvraag te kunnen voorzien. Dat gaat dus hand in hand met een 100% elektrisch wagenpark en verregaande elektrificering van de industrie.

Belangrijkste bottleneck is het verzwaren van het net en het organiseren van opslag (batterijen, H2, al die EVs slim inzetten op pieken en dalen, interconnects naar andere landen, etc).

[Reactie gewijzigd door bilgy_no1 op 22 juli 2024 13:51]

Kleine correctie, het STROOMverbruik zou stijgen, maar het energieverbruik zou juist dalen want elektrische auto’s zijn een stuk efficiënter met energie dan verbrandingsmotoren die veel van de energie direct als warmte verliezen.
Correct. Heb het aangepast.
Oké, maar als we groen willen gaan dan gaat industrie, ook de zware industrie op elektriciteit moeten draaien. Wat zeker niet gemakkelijk gaat zijn en ik neem aan voor sommige processen zelfs onmogelijk.

Ah en verkeer is, als ik me goed herinner, verantwoordelijk voor ongeveer 25% van ons energieverbruik. Dus een volledig elektrisch wagenpark zou 1 op 1 iets minder dan het dubbele verbruiken dan alle huishoudens. Maar een elektrische wagen springt veel efficiënter om met energie. Dat getalletje kan denk ik meer dan gehalveerd worden. Dus wagenpark volledig elektrisch maken verbruikt evenveel als alle huishoudens tezamen.

De grootste uitdaging lijkt me toch de elektrificatie van zware industrie.

[Reactie gewijzigd door BlaDeKke op 22 juli 2024 13:51]

Elektrificatie van zware industrie kan vaak niet zoals je zelf aangeeft, maar daar zou eventueel waterstof een rol in kunnen spelen. Elektrificatie is heel mooi, ik vind het alleen zo jammer dat onze overheid niet het vooruitzicht had dat dit allemaal ging gebeuren, waardoor we nu met enorm hoge energieprijzen zitten. Elektriciteit hoort als maar goedkoper te worden; niet duurder.
In Nederland gebruikt een huishouden gemiddeld 2479kWh per jaar. Dus dat is gemiddeld 283W. Dus met 1000W per huishouden zit je ruim.
Dan weet ik niet hoe vaak zo'n molen stilstaat door gebrek (of een teveel) aan wind.
Dat gemiddelde is aan het stijgen door de. toename van de elektrische auto. Die overigens 4 keer zo weinig energie verbruikt als een benzine/diesel auto.
Een windmolen op land in Nederland draait gemiddeld zo'n 2500-3000 'vollasturen' (afhankelijk van de plek natuurlijk, en allerlei aspecten van de molen zelf). Als je een 1MW windmolen hebt, betekent dit dat de molen per jaar 1MW*2500h=2500MWh opwekt. Een Nederlands huishouden gebruikt (momenteel! Dus meestal zonder EV en warmtepomp) zo'n 2500kWh per jaar. Daarmee zou een 2MW windmolen inderdaad ongeveer 2000 huishoudens van stroom kunnen voorzien.
Zou kunnen als deze huizen allemaal
All-electric zijn (ik meende dat er weinig gas woningen zijn in Zweden)
Verwarming met elektriciteit, je wagen opladen enzo van die dingen :D
"In 2021, the Netherlands (71.2 %), Italy (52.6 %), Hungary (51.8 %) and Luxembourg (50.1 %) relied more than 50 % on natural gas for meeting their needs in the residential sector. Malta (73.6 %) and Sweden (50.4 %) mostly rely on electricity."
Eurostat - Energy consumption in households

Zweden gebruikt veel meer dan Nederland elektriciteit om mee te koken en voor het verwarmen van huizen en water.

[Reactie gewijzigd door Propheticus op 22 juli 2024 13:51]

Een gemiddelde Zweedse huishouden verbruikt 16.000 kWh/j, een Nederlands 3400 kWh/j en dat verklaart het verschil in 'huishoudens' per MW nameplate capaciteit wel zo'n beetje.
Een zweeds (vrijstaand) huis zal ergens tussen 10000 en 15000 Kwh per jaar zijn. Rijenhuizen en appartementen gebruiken flink minder en zijn meestal aangesloten op stadsverwarming, electriciteits verbruik zal dan vergelijkbaar zijn met een Nederlands huishouden (2000-3000 Kwh per jaar)
De toren wordt normaal van staal gemaakt en dat is uitstekend te recyclen. Die wieken zijn het grootste probleem en daar gebruiken ze dan weer gvk voor |:(

En bij het hout is nu zoveel lijm gebruikt, dat dat ook niet helemaal ecologisch verantwoord is.

Kortom "Looking good, while doing evil" ;-)
Dat was ook wat mij direct te binnenschoot, maar als ik er wat langer over nadenk is dat toch echt te makkelijk.

Bedenk je eens hoeveel energie kost het om staal te smelten. Bovendien kun je met het hout van zo'n toren ook talloze zaken doen, van hergebruikt tot recyclen en misschien zelfs wel upcyclen.

En hoeveel en wat voor soort 'lijm' er gebruikt wordt kan ik niet uit het artikel halen, maar ik kan me voorstellen dat er tegenwoordig voldoende alternatieven zijn die gewoon de verbrandingsoven in kunnen zonder te grote milieubelasting terwijl er energie teruggewonnen wordt.
Maar bij verbranding komt alle co2 die die 200 bomen hebben opgenomen ineens weer terug in de natuur. Dus dat is sowieso geen optie, hoe milieuvriendelijk die lijm nou is of niet. Hergebruik zal afhankelijk zijn hoe dat hele spul aan lijm en hout weer te verwerken is. En die lijm kan daar wel eens een stokje voor steken.

Staal is recylcebaar zonder of zwaar verminderde carbon voetprint tegenwoordig (smelten zonder co2 uitstoot, iets wat ze in Zweden zelfs al doen)

[Reactie gewijzigd door SunnieNL op 22 juli 2024 13:51]

En de hoeveelheid co2 die wordt uitgestoot bij verbranding is precies gelijk aande hoeveelheid co2 die vrij zou komen als de boom om zo vallen in het bos en zou verteren.

Als je het verbrand kun je er, voor de laatste keer, energie mee opwekken.

Staal recyclen zonder co2 uitstoot.... ik neem aan met groene energie, maar die had anders ook voor een ander doel kunnen worden ingezet.

Anyway, 200 bomen, waar praten we over
De wieken zijn overigens niet van hout gemaakt, maar van gvk
Moeten ze niet even samen gaan werken mat dat bedrijf dat pas in het nieuws was en houten bladen maakt.

Dan is alles van natuurproduct en recyclebaar
Op zich klinkt dat als een goed idee... maar
Voor deze toren zijn er 200 sparren gebruikt, die afkomstig zijn van duurzame houtkap. Dat wil zeggen dat voor elke gekapte boom er meerdere bomen worden geplant.
Dat klinkt toch een beetje als bijdrage aan bomen planten als je gaat vliegen. Een beetje Fijnspar doet er ongeveer 8 jaar over om 2 meter hoog te worden. Een Nordman spar doet daar meer dan 13 jaar over. Leuk dat je er 200 kapt voor zo'n turbine en dan mss 300 terug plant, maar dat duurt jaren en jaren voordat het weer is aangegroeid. Als ze jaarlijks 100 van deze turbines willen maken dan kappen ze in een jaar tijd 20.000 bomen en die hebben ze vast niet 5-10 jaar geleden al gepland voor dit plan.
Zweden heeft al een tijdje een overschot aan hout en export veel

https://www.forestindustr...and-key-figures-2022-.pdf

Als je zin hebt om erin te duiken. Er staat dat ze 380 miljoen bomen per jaar planten.
Een overschot aan houtproductie wil natuurlijk niet zeggen dat er hout te veel is, waarschijnlijk wordt er gewoon te veel gekapt. Ze hebben enorm veel bossen daar, maar wat er nu gebeurt is dat op grote schaal oude bossen worden gekapt en monocultuur nieuw bos wordt aangeplant, wat schadelijk is voor de biodiversiteit [1] [2] [3] (dit zijn maar een paar random linkjes, er is genoeg over te vinden)

Op zich kan je best duurzaam hout produceren door telkens nieuw bos aan te planten, maar als de vraag toeneemt dan betekent dat dus dat je uiteindelijk alleen nog maar bossen voor houtkap over houdt en niks anders, dat lijkt me niet ok.

[1] https://e360.yale.edu/fea...ainable_logging_practices
[2] https://news.mongabay.com...rg-and-staffan-widstrand/
[3] https://www.theguardian.c...iversity-sami-environment
Ik heb een paar hectare grond in Zweden met een bos. Hoe het werkt: je laat je bos gewoon natuurlijk groeien, een bedrijf haalt elk jaar een deel weg en plant hiervoor bomen terug. Zij zorgen ervoor dat dit weer een ecosysteem wordt, wat inhoudt dat ze een variëteit aan native bomen terugplaatsen. Geen monocultuur dus, en daar zijn de bedrijven die dit doen het streng op.

Ja, hout is niet meer zo stevig als pak m beet 80 jaar terug, maar helaas is dit de manier hoe de wereld werkt en gaat het alleen maar om productie. Desondanks komen er elk jaar meer bomen bij in Zweden en zijn er vele initiatieven om biodiversiteit en ecosystemen zo goed mogelijk te herstellen; aldus mijn vrouw die aan een universiteit in Zweden onderzoekt doet naar ecosystemen.
Het voor deel van hout gebruiken voor bouw is dat de CO2 in de gebouwen zit en door nieuwe bomen te platen er weer CO2 opgenomen wordt. Waar door dus het cO2 verminderd in de natuur
Precies dat. Heb ooit eens een documentaire gezien dat hout gebruiken in de bouw ipv cement en beton een behoorlijke impact op de klimaatopwarming kan hebben. Die CO2 zit voor tientallen jaren opgeslagen in de woning dan
Het lijkt me wel een open deur om te zeggen dan het stuk bos dat gekapt wordt ook alleen maar voor houtkap was. Daar is op zich niets mis mee. Het gaat er ook om wat je met de rest doet, vooral de schimmels enzo. Ze laten meestal stronken staan, wat ervoor zorgt dat er meer goede aarde blijft liggen voor een volgende generatie boom. Dit zijn niet complete debielen die voor herbeplanting zorgen. Hier komen echt wel biologen bij kijken die studies af hebben gerond op dit soort onderwerpen.
Het probleem is dat door de toegenomen vraag/export, er telkens nieuwe stukken bos worden gebruikt als ‘houtkap bos’, en daarvoor wordt bestaand oud bos dus vernietigd.

Als je de gelinkte artikelen leest dan wordt daar geclaimd (en ik heb geen reden om aan te nemen dat dit niet waar is), dat de regels voor houtkap in Zweden juist bijzonder laks zijn, en bestaand bos dus slecht beschermd wordt. Dit is ook niet verwonderlijk als je ziet hoeveel oppervlak aan bos Zweden heeft. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat het een goed idee is om de hout industrie overal maar vrij spel te geven…
Wij denken als wandelende mens al gauw dat we in een 'oud bos' lopen.

Lokaal weet men echter vaak meer, en is er een inschatting te maken van het tijdstip waarop het perceel gerooid zal worden.

Hier een ervaringsdeskundige over de Zweedse situatie (98% productiebos): https://naarzweden.vhtt.se/?p=7
Ik volg @amigob2 volledig.

Het is beter bomen voor bouw te gebruiken dan het na kap op te stoken.

Monocultuur is een probleem alsook niet alle hout is geschikt voor bouw. Bomen die te snel groeien is niet altijd een succes.
Zweden had in 1830 bomen gepland om haar marine weer op te bouwen.

Die bomen waren pas in 1975 volledig volgroeid.

Het is leuk allemaal maar op schaal die wij (in het westen) nodig hebben is niet te doen zonder ecologische schade.
"Volgroeid" om voor de scheepsbouw van 1830 te gebruiken .

Bomen zijn gemiddeld volgroeid na 20-30 jaar, dus ja dat is perfect mogelijk om dit redelijk ecologisch te doen.

Daarbij gebruik je het hout en verbrand je het dus niet, je haalt dus effectief co2 uit de lucht in die nieuwe bomen.

[Reactie gewijzigd door k995 op 22 juli 2024 13:51]

Je verwart de korte en lange koolstofketen.
Hier blijven ze netjes in dezelfde korte keten, dus dat zit wel goed.

Het verbranden van kerosine compenseren met nieuwe bomen is inderdaad pure greenwashing. Bij hout als constructiemateriaal niet.
Nou, die nieuw geplante bomen kunnen wel al die tijd weer lekker CO2 uit de lucht trekken (om hout van te maken). Wat is het probleem?
Oude bossen nemen significant meer co2 op dan jonge bossen.
Mijn veronderstelling:
Hij heeft denk ik het punt dat een groot en oud bos tijdens de lente en zomer meer koolstof uit de lucht haalt, omdat deze grote kruinen hebben en een massa blaadjes en vruchten maken. Jonge bomen hebben een veel minder grote kruin en sommige soorten maken zelfs amper vruchten de eerste jaren.
Wat hij er vergeet bij te zeggen is dat deze vruchten en blaadjes er tijdens de herfst en winter terug afvallen en je de koolstof dus terug in de lucht krijgt.

In essentie heeft hij dus mogelijk gelijk dat oude bossen meer koolstof kunnen opnemen, alleen is dat tijdelijk en niet permanent zoals bij jonge en nieuwe bomen/bossen.

Toevoeging:
Je hebt ook iets als bodemopslag. Koolstof van de blaadjes/takken die gevangen blijft in de grond omdat de lucht er niet aan kan. Het is logisch dat een oud bos meer van deze opgeslagen koolstof heeft dan een nieuw bos.
De belangrijke toevoeging hieraan is dat het niet gaat om "nieuw geplante bomen", maar "nieuw geplante bomen op een geografische locatie waar eerder geen bos was". Een effectief nieuw bos dus. Als je vervangende bomen plant op de locatie waar je de eerdere bomen gekapt hebt, dan blijft deze bodemopslag dus in grote lijnen gelijk.

[Reactie gewijzigd door Prince op 22 juli 2024 13:51]

Jouw artikel spreekt er over dat oude bossen meer koolstofopslag hebben en dat ontbossing dus meer impact heeft dan "gewoon ergens anders evenveel boompjes planten". Dit is zoals ik hierboven zei de bodemopslag die dan verstoord wordt. Bij ontbossing voor gebouwen, industriezones, ontginning van "whatever" er in de grond zit,... laat je die bodemopslag dus vrij komen.
Er is in dit artikel echter geen sprake van ontbossing. Ze planten de kapzones terug vol waardoor de bodemopslag maar minimaal verstoord wordt en ze breiden het bos zelfs uit. Deze bodemopslag zijn de kolen die ze er in honderden jaren -natuurlijk hopelijk niet- uit halen om te verbranden.

toevoeging:
Jouw artikel linkt haar het researchdocument. Hier de url:
https://www.rff.org/publi...-carbon-dioxide-removals/

Lees vooral in de titel het:
land use change

=> ontbossen om iets anders met het terrein te doen.

[Reactie gewijzigd door Prince op 22 juli 2024 13:51]

Waarom planten we dan gewoon niet meer bomen i.p.v. dat we de hele energieketen zo'n geweld aan doen waar veel mensen, voornamelijk arme mensen, onder leiden en/of sterven? Niemand sterft aan het planten van meer bomen. Maak de Sahara woestijn gewoon geheel groen. Daar hebben veel Afrikaanse landen veel aan, en de gehele planeet.

Daarnaast, is het nog maar de vraag of opwarming op lange termijn echt zo'n probleem is. Ja, mensen moeten misschien verhuizen en zich aanpassen aan de nieuwe kustlijnen. Maar er gaan nog steeds meer mensen dood aan kou dan aan warmte.

Ook is het planten van dezelfde bomen ook een probleem voor het milieu vanwege monocropping. Je moet juist variatie hebben.
Ga je gang zou ik zeggen. Maar het antwoord is natuurlijk gewoon 'geld'...

En ja met je eens dat het niet zo duidelijk is wat nou echt goed of slecht is, heb ook argumenten gezien dat de CO2 in onze atmosfeer historisch juist nog heel laag is en naar een gevaarlijk punt ging voor het plantleven wat juist een beetje opgelost is doordat wij meer CO2 de lucht in zijn gaan blazen. Maar dat is een punt dat hier bijna niet besproken kan worden want je wordt al snel als klimaatveranderingontkenner weggezet en de grond in gemind.
Maak de Sahara woestijn gewoon geheel groen.
Uh, door er zeewater in te pompen? Of wil je zoals gebruikelijk dat eerst met olie desalineren? Misschien wordt de sahara wel groen overigens, grappig genoeg zorgt een hogere temperatuur daar voor veel meer regen. En dat betekend eerst meer overstromingen, maar daarna ook meer groen.
Niemand sterft aan het planten van meer bomen.
Wel als hun vee dan opeens geen water meer heeft, lijkt me zo.
Daarnaast, is het nog maar de vraag of opwarming op lange termijn echt zo'n probleem is. Ja, mensen moeten misschien verhuizen en zich aanpassen aan de nieuwe kustlijnen
Bijna alle grote steden zijn aan de kust. Het meeste van Nederland is aan de kust en onder zeeniveau. Dat soort volksverhuizingen gaat niet zomaar, en we zijn een oorlogzuchtig volkje. Als je denkt dat we momenteel problemen hebben met vluchtelingen dan moet je eens kijken hoe de toekomstige Nederlandse vluchteling zich gaat gedragen. Want dan is de hele wereld opeens van ons, niet alleen Nederland.

Buiten dat spoelde een overstroming misschien wat houten of aardewerk huizen weg. Tegenwoordig ligt er iets meer onder de zeespiegel, al ons nucleair afval bijvoorbeeld.
Ook is het planten van dezelfde bomen ook een probleem voor het milieu vanwege monocropping. Je moet juist variatie hebben.
Mee eens; alleen het planten van wat bomen is niet voldoende.
Heb je enig idee hoeveel bomen we verbranden om staal te maken voor 1 windmolen?
Geen, dat heet kool, cokes om precies te zijn.
En wat waren dat voor ze onder druk kwamen te staan?
Waarschijnlijk voor het grootste deel varens.

[Reactie gewijzigd door arbraxas op 22 juli 2024 13:51]

Het grootste deel van kolen is afkomstig van de eerste houtachtige planten en varen-achtigen. In de periode van miljoenen jaren dat hout nog niet verwerkt werd door bacteriën (niets kon lignine afbreken). Er is toen een hele dikke laag houtachtig materiaal op de bodem komen te liggen dat niet verweerde of gegeten werd door andere levensvormen. Dat is de grootste bron van kolen.
Dinosaurussen.
:+

[Reactie gewijzigd door jeroen79 op 22 juli 2024 13:51]

Dat is olie.

[Reactie gewijzigd door Bender op 22 juli 2024 13:51]

Ook niet. Olie is voornamelijk plankton en plantenresten. Dinosaurussen zullen maar een fractie van een fractie deel uitmaken van fossiele brandstoffen
Dus toch een beetje Dinos
Ik moest eens glimlachen toen ik je bericht zag. Geen idee wat anderen hier dermate offensief aan vinden dat ze je een -1 geven. Ik denk dat er een hoop mensen nog steeds niet weten wat het verschil is tussen -1, 0 en 1.
Zonder een smiley of /s of zo is het voor veel mensen niet duidelijk of het een grapje is of niet (ik durf het eerlijk gezegd ook niet met zekerheid te zeggen of @jeroen79 het zo bedoelt). Veel mensen zullen het dus als een serieus antwoord opvatten en de laatste tijd is het in de mode om het idee dat olie ontstaan is uit dino's te corrigeren en mensen zullen zo modereren uit een frustratie van 'neeee heb je dat nou nog niet door? Stop met dat stomme idee te verspreiden!' of zoiets. Oplossing als het wel een grapje is is dus gewoon om er een :+ achter te zetten.
Boom = co2 opslag, dus in dat opzicht wel goed
Totdat je het bos kapt natuurlijk. De CO2 blijft nog wel in het hout zitten maar dat heeft wel een levensduur en zal uiteindelijk weer vergaan waarbij de CO2 weer vrijkomt.
Nog steeds wel beter voor de natuur dan staal e.d., maar goed.
Feitelijk gezien doet een bos niet zo veel met CO2. Het wordt opgeslagen in het hout maar zodra de boom sterft en verteert komt het weer vrij. Netto is er geen CO2 reductie. Door het hout te gebruiken in een constructie wordt de CO2 langer opgeslagen dan normaal gesproken in het bos zou gebeuren. CO2 technisch gezien is dit een heel goede oplossing. Veel, maar dan ook veel beter dan staal.
Die misconceptie had ik ook. Alleen is het niet correct. Zelfs oude bossen waar minder nieuwe bomen groeien nemen significant meer co2 op dan nieuwe bossen met jongere bomen.
Kan je dat even "wetenschappelijk" uitleggen?

Hoe ik het begrepen heb, is het dat bomen, net als wij, op koolstof gebaseerde levensvormen zijn. Het hout is dus in grote mate koolstof. De boom haalt deze koolstof uit CO2. Als je koolstof uit CO2 haalt, dan heb je dus O2 over. De zuurstof gebruikt de boom namelijk niet.

Per "kg" boom dat erbij komt, heb je dus honderden grammen aan koolstof die uit de lucht gehaald zijn. De rest bestaat uit andere stoffen, waar de grootste wellicht vocht is.

Wanneer een tak, blad, bloem,... afvalt en vergaat, dan betekent dit dat deze met O2 reageert en deze O2 terug bindt met het koolstof. Dus je hebt terug CO2.

Het is net als je een boom omhakt en uitdroogt dat je deze koolstof "vangt".
Als je een nieuwe boom plant, dan zal deze groeien en dus koolstof uit de lucht halen.

Blaadjes die elk jaar groeien en er terug afvallen hebben op een jaar tijd dus een 0 effect. Alle koolstof die uit de lucht gehaald is tijdens de lente/zomer, gaat er ook terug in tijdens de herfst/winter.

Des te meer hout je droogt en ergens lang bijhoudt (balken in je huis, platen op je dak, poten van je bed,...) gebruik je dus koolstof uit de lucht.

Hoe het komt dat we zoveel koolstof hebben in de lucht? Wel, we halen olie en kolen uit de grond en verbranden deze. We halen gevangen koolstof uit de grond en pompen deze in de lucht. De enige methode om dit terug naar beneden te krijgen, is door deze hoeveelheid ook terug uit de lucht te halen en ergens op te slaan.

Dat is dus hoe ik het begrijp. Zou jij kunnen aangeven wat het proces is dat een "oud bos" - met volgroeide bomen neem ik aan - meer CO2 opneemt dan een nieuw bos waar bomen net volop aan het groeien zijn?
Wat je schrijft klopt.
De boom groeit van C’tjes (de O2tjes zijn z’n ‘afval’). Wanneer hij sterft en rot gaat het weer andersom.
(In een notendop)

Ofwel. Een groeiend bos neemt meer op dan het uitstoot. Een oerbos is stabiel.

Tot zover de TLDR van jou 😊

Het enige dat een oerbos netto laat opnemen is dat de bodem dusdanig verzadigd is met rottende boom- en plantstukjes (in de vorm van aarde, humus, turf en dergelijke) dat er ook de voorvormen van aardolie en steenkool ontstaan, die dus over een lange tijd vormen in de diepere grondlagen.

Dit geldt dus bij oude oerbossen. Jongere bossen onttrekken meer voedingsstoffen en leveren dus minder aan de grond.
De oerbossen ontvangen zelf ook nieuwe grondstoffen over invloed van wind, rivieren en andere (on)natuurlijke processen.

Ook wanneer een stervende boom in een rivier valt en de oceaan in gaat gebeurt hetzelfde. Uiteindelijk zakken de houtdeeltjes naar de zeebodem waar ze een soortgelijk traject doorlopen als bovenstaande.

(Let wel. Bovenstaande is uiteraard erg versimpeld verwoord, maar het dekt wel ongeveer de lading)
komt omdat je niet alleen moet kijken naar de bomen maar ook de grond die slaat ook co2 op en als je die verstoord (door bomen bij te planten of te kappen) dan kan de carbon sink omslaan naar co2 uitgifte ipv opslag
En alle meubels van hout.
Wonen en leven in en op langdurige CO2 opslag.
Roep ik al 20 jaar, lijkt me een zo simpele win.
In dit kader: de olie die we nu gebruiken is de CO2 die lang geleden als oerbos, inclusief varens, in opslag is gegaan...meer dat 60 miljoen jaar geleden (lees ik op de site van de NAM).
Maar nu zijn er allerlei organismes gespecialiseerd in het verteren van die bomen.
Die waren er toen niet. Als die er toen waren zat alle CO2 nog in de levens-'kringloop'.
Met het netto resultaat dat die CO opslag in de atmosfeer beland en niet meer onder de grond verdwijnt.
Ja, dat was mijn punt.
Het is niet zo dat er 'co2 in het hout blijft zitten'. Planten gebruiken co2 voor de koolstofjes waarmee ze allerlei stoffen bouwen waaruit ze bestaan (cellulose, suikers, eiwitten,...). Die stoffen zouden grotendeels terug omgezet worden naar vanalles +co2 als die boom verbrand wordt. Maar dat gebeurt niet altijd, en zeker niet onmiddellijk. Denk maar aan hoe aardolie ontstaat en hoe schimmels, dieren en andere planen hout kunnen omzetten naar voor andere organismen bruikbare stoffen en hoe wij anderzijds hout hergebruiken, recycleren en soms zelfs uiteindelijk als 'bodemverbeteraar' gebruiken.
Als we een boom kappen en boompjes terugzetten die hetzelfde of grotere co2 opnamevermogen hebben, blijft een hoop koolstof (niet co2) langdurig opgesloten in hout en de recyclageproducten daarvan,... terwijl we gewoon co2 blijven opnemen. Zelfs als we na gebruik/herbruik/recyclage alles botweg verbranden, is er nog altijd een deel van de co2 die in de bosbouw/gebruikscyclus zit - en dus niet in de atmosfeer.
Dat is het/een principe van 'duurzame' bosbouw. Hoe ecologisch dat werkelijk uitdraait is een andere discussie.

[Reactie gewijzigd door the_stickie op 22 juli 2024 13:51]

Ik heb de berekening niet gemaakt maar het lijkt me dat 200 sparren kappen om er een 150 meter hoge windturbine met een vermogen van 2 MW van te maken, waar je vervolgens jarenlang honderden warmtepompen mee kunt aandrijven, een veel energie-efficiëntere benutting is van hout dan bomen maar gewoon in een kachel in de hens steken. De co2-besparing ten opzichte van de sparren laten groeien lijkt me ook veel groter.

[Reactie gewijzigd door Femme op 22 juli 2024 13:51]

Efficienter is het zeker want als de windmolen 'op' is kun je m waarschijnlijk alsnog grotendeels in de kachel gooien.
Ja, dat kan, maar ze gaan het dan herbruiken als dragende delen voor gebouwen. Gelamineerd hout is supersterk zoals je ook uit het artikel kon opmaken.
04 – Decommissioning

After the technical life of the turbine is over the tower will be dismounted and the tower wall can be reused as high-strength beams for the building industry. In that way carbon can be stored for hundreds of more years! We like to see our towers as vertical storage of future building material. And storage of carbon, of course.
Bron: https://modvion.com/the-product/
Anoniem: 1981708 @SunnieNL29 december 2023 14:41
Als aanvulling op andere reacties: je moet toch ergens beginnen? :) Helemaal als je meer plant dan kapt zit je over 10 a 20 jaar weer met bossen vol en kan je rustig aan de productie blijven opvoeren. Lange termijn visie is wel handig dan maar dat heb je met alle vormen van energieopwekking nodig.
Ik denk dat je je ook wat verkijkt op hoeveel bomen ze in Zweden hebben ;) Volgens de Uni Wageningen ongeveer 70.000 per km2.

Maar het gaat er hierbij om dat ze meer bomen planten dan dat ze kappen, dat lijkt me een prima idee. Maakt niet uit hoeveel bomen je kapt voor turbines, netto houdt je altijd meer bomen over. Dat de boom er dan "met vertraging" is doet er niet zoveel toe. Plus je energie is duurzaam.

Dat is echt heel wat anders dan CO2 uitstoot van een vliegtuig (deels!) te compenseren door bomen te planten. Als ze dit bomensysteem op vliegen willen toepassen zouden ze meer CO2 uit de lucht moeten halen dan uitgestoten en daar meer Kerosine/olie van maken dan verbrand.
Ja maar bomen die groeien halen meer CO2 uit de lucht dan volwassen bomen
Maar wel pas na een aantal jaar en niet als ze nog klein zijn. Boompje van 1 jaar: 7kg/j, volwassen boom nog in groei: 21kg/j.
En een volwassen boom niet meer in groei?
Euh je verbrand die bomen niet he? Die behouden dus gewoon een co2 maar dan in de vorm van een windmolen. ALs je dan bomen plant zal je meer uit de lucht halen dan zonder dit, heel ecologisch dus.
Op zich klinkt dat als een goed idee... maar

[...]

Als ze jaarlijks 100 van deze turbines willen maken dan kappen ze in een jaar tijd 20.000 bomen en die hebben ze vast niet 5-10 jaar geleden al gepland voor dit plan.
Waarom zouden ze die vooraf moeten planten?
Omdat je het aantal bomen in de wereld niet eerst wilt verlagen.
Het kappen van het regenwoud is nog steeds slecht, ook als je er 2x zo veel bomen voor terug plant.
Vliegen wordt niet ineens beter als je er bomen voor terug plant.

Een volwassen boom neemt zo'n 21kg co2 op, een net geplantte boom van een jaar oud maar rond de 7kg co2. Dus je moet minimaal 3x zo veel bomen planten als je kapt, wil je dezelfde hoeveelheid co2 opnemen uit de lucht dat jaar.
Nee want de CO2 die in het hout zit komt niet direct vrij. Dat is alleen bij houtkap voor verbranding. In dit geval blijft het hout in zijn vaste vorm jaren lang bewaard in de structuur van de windmolen.

Regenwoud is natuurlijk een hele andere discussie. Daar worden enorme gebieden platgebrand ten behoeve van de agrarische sector met daarbij los van het verlies van die CO2 opslag allerlei vervelende bijwerkingen waaronder bodem erosie.
Die co2 komt niet vrij, maar een gekapte boom neemt ook geen co2 meer op. Daarvoor heb je dus minimaall 3 bomen van een jaar nodig om dat op te vangen. Dus als je kapt en je plant minder dan 3 bomen van een jaar terug, dan wordt er minder co2 opgenomen voor de eerst komende jaren voor het omslagpunt komt. Daar gaat het om.
Al zouden alle bomen en bossen van de wereld vandaag gekapt worden dan zal dat nauwelijks invloed hebben op de CO2 en O2 in de atmosfeer. De productie (en winst) zit vooral in micro-organismen in de oceanen die O2 produceren en wanneer ze sterven geen tot nauwelijks CO2 terugleveren omdat ze naar de bodem van de oceanen zakken en daar lekker blijven liggen.
De bomen, bossen en regenwouden zijn wel van wezenlijk belang voor de bodem en andere aspecten van de luchtsamenstelling zoals fijnstof, vocht en temperatuur. Zonder bomen kunnen we prima ademen alleen wordt het toch een heel stuk minder aangenaam, om het maar zo te zeggen.
Al zouden alle bomen en bossen van de wereld vandaag gekapt worden dan zal dat nauwelijks invloed hebben op de CO2 en O2 in de atmosfeer.
Dat lijkt me logisch. Die CO2 is namelijk gedurende een periode van tientallen jaren opgenomen en omgezet in het hout in de vorm C. Ga je alle bomen en bossen morgen in een overn verbranden dan ga je een behoorlijke toename in het CO2 gehalte zien.
Als je dit soort windmolens met hout uit het regenwoud gaat maken dan doe je ook wel iets verkeerd natuurlijk...
Mensen vergeten ook vaak dat we naar plastic zakken zijn overgestapt omdat papieren zakken zo vervuilend waren, nu bleek plastic op de lange termijn nog erger te zijn maar het is niet alsof het originele probleem ineens niet meer bestaat.

Als we ineens weer alles van hout gaan maken dan gaan we nu we met veel meer mensen zijn dan voordat plastic was uitgevonden tegen een nóg groter probleem aanlopen, De overschotten die er zijn in de houtmarkt zijn dan zo weg en we gaan weer lekker bossen kappen..
Dit heb ik nog nooit gehoord. Plastic zakken zijn veel 'beter' omdat ze watervast, waterdicht, vet dicht, sterker, makkelijker te verwerken, makkelijk zijn af te sluiten met warmte, enz, Zoveel praktische voordelen boven papier.
Ik kan me wel nog herinneren dat er een tijd was dat ik op school zelf papier moest leren maken, want bomen waren schaars en papier moest zoveel mogelijk herbruikt worden. Daar hoor je zoveel jaar later ook nog maar weinig van :).
Heb ik ook wel gedaan (jaren 70)
Ons bron materiaal was WC papier en het was gewoon net als kleien, gutsen, batikken, vingerverf niets om het lijf hebbende oefening waarbij je wat dingen leerde. In dit geval hoe papier gemaakt wordt gecombineerd met een knutsel opdracht. Er was 100% geen diepere boodschap bij.
Dat kwam misschien later. Ik kan in elk geval al je me een hor geeft, een kinderbadje met water en wat WC papier een A4'tje voor je maken.
Toch is het wel zo, een van de voornaamste redenen waarom we plastic zijn gaan gebruiken is omdat het zo makkelijk was en er geen bomen gekapt hoeven te worden.

Het vraagstuk over welke beter of slechter is voor het milieu wordt steeds breder hoe dieper je erin duikt, maar in verhouding tot het produceren van een papieren zak is het produceren van een plastic zak nog best heel goed voor het milieu.
Het probleem is dat we het proberen te zien als ééndimensionaal "beter" of "slechter". Vanuit een CO2-perspectief is voor éénmalig gebruik plastic een héél stuk beter. Vanuit een zwerfafval-perspectief is papier een stuk beter. Beide argumenten kan je gebruiken om het "goed voor het milieu" te noemen.
Maar vanuit het zwerfafval-perspectief zouden beiden gewoon gerecycled moeten worden, want ook papieren zakken zijn (met alle extra's die ze erbij stoppen om ze niet uit elkaar te laten vallen) niet na een paar dagen ineens verdwenen.
Het feit dat papier zoveel vervuilender is (gat echt om een factor 3-4) om te produceren en óók nagenoeg niet gerecycled wordt is toch wel kwalijk.

Uiteindelijk is het een spelletje dat op niveau van de overheden over de hele wereld gespeeld moet gaan worden, maar ik zou bijv. liever zien dat de EU geld gaat verzamelen om in landen als India filters in de rivieren te gaan plaatsen (of dat bedrijf steunen dat van die boten met netten maakt om afval te verzamelen) zodat de zee niet vol loopt met afval, dan dat ze de consumenten die hier heel weinig invloed op hebben gaan lastig vallen met meer belasting op plastic tasjes.
ook papieren zakken zijn niet na een paar dagen ineens verdwenen
Het grote verschil is dat papier heel slecht tegen water kan. Het verdwijnt niet, maar het valt al wel snel uiteen. Hierdoor is het minder schadelijk voor de dieren die het opeten. Géén zwerfafval is uiteraard een heel stuk beter, maar papieren zwerfafval is in ieder geval minder schadelijk dan plastic zwerfafval.
Ik heb geen idee of je berekening steek houdt of niet, maar het lijkt mij dat je niet zo maar de absolute kost mag berekenen, maar je moet vergelijken ten opzichte van de alternatieven. Dus pas als je berekent of deze windturbine milieuvriendelijker is (in productie) dan de meer conventionele stalen-mast-windturbine, kan je pas de conclusie trekken dat dit al dan niet een goed idee is. Als je het helemaal goed wilt doen, dan neem je in je milieu-kostenberekening er de hele levenscyclus bij, want het zou wel eens kunnen dat een stalen mast langer meegaat dan een houten mast.
Even een raar idee maar kunnen we hier niet de kerstbomen voor gebruiken die medio januari massaal buiten worden gegooid??
zolang de turbine toren maar langer in gebruik blijft dan dat de geplante aanwas er over doet om weer een turbine van te bouwen is het een prima idee?
Als ze jaarlijks 100 van deze turbines willen maken dan kappen ze in een jaar tijd 20.000 bomen en die hebben ze vast niet 5-10 jaar geleden al gepland voor dit plan.
dat is dus iets dat je uitbesteed aan de duurzame houtteler, daarvan verwacht je dat ze continue bezig met bedenken hoeveel hout ze over x jaar nodig hebben. was het te weinig, dan gaat de prijs omhoog, was het teveel dan gaat de prijs omlaag. die hebben gewoon roterende bossen die ze eens per x jaar kappen.
En als er één regio goed bezig is met duurzame bossen en houtkap dan is het wel Scandinavië. Daar zijn ze vorige eeuw al mee begonnen, o.a. voor de papier industrie maar ook constructiehout.
Houtproductie is een grote inkomstenbron daar en de bossen groeien daar i.p.v. dat ze krimpen.
Een grote tegenstelling t.o.v. wat er helaas met het regenwoud in Zuid America gebeurd.
Maar zo sla je de co2 die de bomen opgeslagen hebben, op in een windmolen.
Die nieuwe bomen gaan ook weer CO2 opslaan.

Als een boom doodgaat en wegrot komt de CO2 weer vrij.

Op een mega schaal is houtbouw misschien niet handig. Maar we doen nu veel te weinig houtbouw. Want het is een hele slimme manier van CO2 opslaan, als je het op een bewuste manier doet.
In zweden hebben ze zelfs een overschot.

En vergis je niet hoeveel bos stroken in Nederland (van die smalle stroken) eigenlijk voor houtbouw bedoeld waren.

Nu zou ik vooral naar Zweeds en frans hout kijken. Maar het is zeker interessant om weer meer met hout te gaan bouwen. Zolang het bewust gedaan wordt.
Ooit wel eens in Zweden geweest? Daar ligt niemand wakker van 200 boompjes. De nieuwe aanplant Ze hoeft echt niet volgroeid te zijn voordat de volgende molen gefabriceerd wordt, meer dan genoeg voorraad om voor eeuwen productie te garanderen.
Gelukkig denken we niet over alle grondstoffen zo... Er is genoeg van alles, laten we het vooral nu allemaal opmaken. We zetten er nieuwe kleine boompjes voor terug zodat over 10-20 jaar meer bomen hebben. Wat we in die tussentijd doen.. ach... we zien wel.
Daarnaast valt te bezien of Zweden met de aanplant wel zo goed bezig ik. Ik dump deze even hier: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7067718/

Daarnaast zijn er nog zo veel andere redenen waarom deze windturbines van hout mogelijk niet zo'n goed idee zijn. Waar wordt de lijm van gemaakt? Hoelang gaan deze turbines mee tov stalen versies en wat gaan we er dan mee doen? Is dat hout nog herbruikbaar op dat moment ivm de lijm die er doorheen zit? En als het niet herbruikbaar is, wat gaan we er dan mee doen?

Stalen windmolens kun je bv. weer volledig hergebruiken en staal smelten kan met natuurlijke energie. Dus daar hoeft geen carbon voetprint aan te zitten. Ik vraag mij af hoe dat zit met dit hout/lijm mengsel.
Fijn dat je dit inziet en expliciet maakt. Het verbaast me al langer dat duurzaamheid aanhangers zo selectief zijn in hun definitie ervan...
Zelfde verhaal als dat stoken op hout/pellets co2 neutraal is. Ook een leuk verkoopspraatje maar in realiteit stook je in mijn ogen nog altijd sneller het hout op dan dat diezelfde boom er over gedaan heeft om die co2 op te nemen.
Maar als zo'n windturbine 20 of 25 jaar meegaat, is dat lang genoeg om tegen die tijd weer die sparren te "oogsten" voor een nieuwe turbine. Je kan het als bedrijf nooit goed doen, lijkt het. Toch willen we wel energie verbruiken.
Ja maar elke niet houten molen produceerd afval waar we niks meer mee kunnen dan een stuk aarde verontreinigen met een gat waar we het in dumpen.

Dus na 100 jaar nogsteeds verontreinigd. Het bos is dan weer dik aangegroeid.
Wat ik mij vooral afvraag. Het staal van de toren zelf is opzich al goed recyclebaar. Maar de wieken van glasvezel helemaal niet. Dus lijkt me veel interessanter om die van hout te hebben dan de rest
Waarom heeft iedereen het idee dat bomen kappen voor het hout milieu vriendelijk is? (los van het verbranden voor warmte)

[Reactie gewijzigd door roger1984 op 22 juli 2024 13:51]

Milieu en klimaat worden vaak door elkaar gehaald.

Voor het klimaat is houtkap gunstig omdat een boom CO2 uit de lucht opneemt en omzet in vaste vorm. Hiermee neemt de hoeveelheid CO2 in de lucht af. Bij gebruik van aardolie komt CO2 in de lucht die eerst diep onder de grond zat waardoor de hoeveelheid CO2 in de lucht toeneemt.
Voor het klimaat is houtkap gunstig
Je bedoelt denk ik ongunstig?
Nee gunstig. Bomen slaan CO2 op. Pas wanneer je het hout gaat verbranden/rotten komt de CO2 weer vrij.

Groeiende bomen nemen daarnaast meer CO2 op. Er is wat discussie over de exacte getallen maar onderzoek houdt het tegenwoordig op 10kg CO2 per jaar voor de eerste 20 jaar. Overigens scheelt dat enorm per klimaat, zo doet een conifeer richting de 30 KG per jaar in een droog tropisch klimaat. Hoe dan ook heb je een netto surplus op de hoeveelheid CO2 in de lucht wanneer je hout gaat gebruiken en daar bomen voor terug plant (mits je beetje normaal doet met olie verbruik gedurende vervoer en verwerking).
die 10kg is wel gemiddeld per jaar over 20 jaar gemeten.
Dat houdt in dat een net geplantte boom veel minder doet (7 kg/j) en als hij ouder en groter is juist meer doet (21 kg/j), en daarna neemt het weer af als die klaar is met groeien, maar een gemiddelde spar wordt in de natuur wel wat ouder dan 20 jaar voor hij volgroeit is. Als je de bomen gaat kappen daalt dat gemiddelde van 10kg/j dus enorm.
Tevens houdt dat in dat als je nu 20.000 volwassen bomen kapt er minimaal zo'n 60.000 gepland moeten worden om de co2 opname van dit moment neutraal te houden. Doe je dat niet, dan neemt de totale opname van co2 voor de eerst komende jaren dus eerst af voordat het positieve effect van meer bomen optreedt (bij minder dan 1:3 aanplant) of voor je weer neutraal bent (bij 1:1 aanplant).

Dan laten we allerlei andere aspecten van volwassen bomen tov nieuwe aanplant even buiten beschouwing (dieren bv.)
Je maakt IMO een fout in de redenatie. Je moet CO2 in de atmosfeer zien als een aquarium. Een aquarium met een slang waarmee je water (CO2) in een glas (boom) druppelt. Je haalt nu een glas weg dat al 20 jaar gevuld door een druppelslang en deze zet je ergens anders weg. Vervolgens zet je een nieuw glas neer. Hierbij gaat in eerste instantie de druppelstroom trager. Maar de stroomsnelheid creëert voor de totale hoeveelheid CO2 in de lucht géén negatief effect. Totdat je het oude glas terug giet (verbanden/composteren) blijft het aquarium leger, óók al zou het nieuwe glas minder snel vullen.

Dat gezegd hebbende wordt in het artikel je 'probleem' reeds ondervangen:
Voor deze toren zijn er 200 sparren gebruikt, die afkomstig zijn van duurzame houtkap. Dat wil zeggen dat voor elke gekapte boom er meerdere bomen worden geplant.
Er worden dus meerdere bomen terug geplant. Dus los van het punt dat het bij klimaat om totale hoeveelheden CO2 in de atmosfeer gaat is het 'probleem' dat jij beschrijft niet aan de orde.

Eindstand is dit een commercieel verdien model waarmee we uiteindelijk met méér bomen eindigen dan waar we mee begonnen én we hebben naast die extra bomen ook meer commercieel houtgebruik waarin C vast zit. Ik zou dit vooral toejuichen.

[Reactie gewijzigd door sdk1985 op 22 juli 2024 13:51]

Een boom slaat geen CO2 op. De boom zet CO2 om in suikers (waar de boom van groeit) en O2 (waar wij weer wat aan hebben). Hak je de boom om, dan stop je dat proces.
Ongeveer 50% van het droog gewicht van hout bestaat uit koolstof (C). De reactie is 6 CO2 met 6 H2O (water) wordt C6H12O6 (vaste vorm) en 6 O2 (zuurstof gaat de lucht in). Zie bijvoorbeeld https://www.woodworks.org...0structural%20materials..

[Reactie gewijzigd door sdk1985 op 22 juli 2024 13:51]

Precies, je slaat dus geen CO2 op. Verder denk ik dat het netto wel uit zal komen hoor, als je voor iedere gekapte boom er meerdere plant. Economische activiteit om dat te stimuleren is goed

[Reactie gewijzigd door langestefan op 22 juli 2024 13:51]

CO2 wordt omgezet in O2 en C. Het C wordt opgeslagen in het hout. Pas wanneer je het C gaat verbranden/rotten wordt het weer CO2. Dat bedoelt men met CO2 opslaan in bomen.
Vergeleken met staalproductie is houtkap + herplant gunstig, zeker als het hout niet in de fik gaat (want dan komt de CO2 die is opgeslagen in het hout niet in de atmosfeer).
Het gaat niet om de vergelijking maar om het punt dat CO2 uit de lucht wordt gehaald en wordt opgeslagen in vaste vorm binnen het hout. Zo lang dat hout niet verbrand wordt of gaat rotten blijft die CO2 in vaste vorm opgeslagen. Door een nieuwe boom op de plek van de oude boom te plaatsen kun je vervolgens weer opnieuw CO2 uit de lucht halen en opslaan in vaste vorm.
Maar die oude boom was daar ook al mee bezig? Die nieuwe boom zal veel minder co2 uit de lucht kunnen trekken dan die oude boom al aan het doen was. Al met al gaat het klimaat dus achteruit.
Maar de CO2 die in de boom zit, blijft in de boom (in de windmolen) tot de nieuwe boom weer groot is en gekapt wordt voor een windmolen. Het is misschien niet optimaal / perfect maar het is zeker wel een "kringloop".
Maar die oude boom was daar ook al mee bezig? Die nieuwe boom zal veel minder co2 uit de lucht kunnen trekken dan die oude boom al aan het doen was. Al met al gaat het klimaat dus achteruit.
Het punt is dat het C van CO2 in het hout in vaste vorm is opgeslagen. Ondertussen plant je een nieuwe boom die ook weer CO2 uit de lucht gaat verwijderen en gaat omzetten in C en O2.

Dus nee het klimaat gaat daar niet van achteruit. Daarnaast nemen uitgegroeide bomen veel minder CO2 op dus ook daar zit een nuance. Of een jonge boom veel CO2 opneemt hangt echt af van het soort en het klimaat. Maar dat is nogmaals het punt niet. Het punt is dat de oude boom reeds CO2 heeft gebonden in het hout.
Eens, maar dan klopt de rest van de zin alsnog niet.
Hoe meer hout er gekapt wordt om te gebruiken in windmolens, gebouwen, meubels,... hoe meer bos we nodig hebben die we duurzaam moeten beheren.

Klinkt een beetje paradoxaal, ik weet het.
Ligt er dan maar net aan wat er na het kappen met het hout gebeurd en hoeveel bomen je er na de kap weer voor terug zet. Een kleine nieuwe boom neemt veel minder co2 uit de lucht dan een volwassen boom. En als je de boom vervolgens verbrand, komt al die co2 die hij heeft omgezet gewoon weer terug de lucht in en ben je ook terug bij af.
Het gaat hier over bomen gebruiken in plaats van staal voor de palen van windmolens. Dus verbranding is niet aan de orde.
Mensen denken vaak dat het kappen van bomen voor hout milieuvriendelijk is omdat hout als een hernieuwbare grondstof wordt beschouwd. En inderdaad, als het op een verantwoorde manier gebeurt, kan het goed zijn voor het milieu. Sommige bomen groeien zo groot dat ze andere bomen hinderen en het zonlicht wegnemen van planten eronder. In dergelijke gevallen kan doordachte houtkap helpen om het bos gezond te houden.

Goed bosbeheer betekent dat bomen zorgvuldig worden geselecteerd voor kap, en er worden tegelijkertijd nieuwe bomen geplant. Hierdoor blijft het ecosysteem in balans en wordt de biodiversiteit gestimuleerd. Dus, als we bomen kappen op een duurzame manier, dragen we bij aan het behoud van gezonde bossen en het gebruik van hout als een milieuvriendelijke hulpbron.
Exact. Een boom planten om je uitstoot te compenseren kan je 1 keer doen (op hetzelfde stukje grond).

Een boom kappen en opnieuw planten kan je oneindig vaak doen. Als je daarmee steenkool of staal kan vervangen wordt de wereld er stukje beter van.
Een boom absorbeert CO2 en groeit vaak niet boven een bepaalde hoogte als hij een oudere leeftijd bereikt. Als je het niet verbrand heb je materiaal dat CO2 heeft opgenomen en tegelijkertijd als windmolen fungeert.

Enige wat ze moeten doen is nieuwe bomen planten
Omdat je een nieuwe terug kan planten?
Maar de lijm. die uit olie gemaakt wordt. en heel veel in deze constructie zit. is dat zeker niet.
Staal dat wordt gemaakt op kolen of gas ook niet.

Dit is een optie die minder Co2 uitstoot dan de vorige optie. Beter is beter. Perfect is de vijand van goed.
dat kan, alleen duurt het vele, vele jaren voordat die nieuwe boom dezelfde functie vervult als de gekapte boom. Je hoort wel vaker het makkelijke argument: "maar we planten wel een boom voor terug", als ergens een boom sneuvelt voor een commercieel project.

Wat vaak vergeten wordt is dat zo'n boom ook een positieve invloed heeft op alle natuur rondom de boom (in en op de grond). Haal die boom weg, verstoor je dat evenwicht. Dan is maar de vraag of de volgende boom die functie volledig kan opvullen.
In productiebossen heb je niet echt een "evenwicht", daarvoor staan die bossen er te kort. Uiteraard heb je wel enige vorm van fauna maar als je niet alles in 1x kapt kan die zich nog wel wat verplaatsen. Als zo'n boom in 8 jaar groeit en de windmolen 20 jaar meegaat, is de nieuwe boom alweer groot genoeg.
Bomen zijn duurzaam en biologisch. Zo lang je ze niet verbrand komt er geen CO2 in de lucht en het herplanten van bomen neemt CO2 op uit de atmosfeer. Je moet natuurlijk niet te veel bomen kappen maar zolang dat niet het geval is, is het een goed materiaal.
Ligt er aan op welke manier het hout gekweekt is en wat het alternatieve materiaal is
Waarschijnlijk milieu vriendelijker dan staal maken. Maar schoon nee zeker niet.
Omdat staal ook ergens gewonnen moet worden. En staal verwerken kost energie.

Een eigenschap van bomen is dat ze op een zeker moment dood gaan. Dan kan je hout opstoken, waardoor je weer CO2 in de lucht krijgt of met een (vermoedelijk) hogere COP de koolstofverbindingen gebruiken om energie op te wekken. Ik ben wel benieuwd naar de LCA van deze molen.

Bomen kappen in een duurzaam beheer (waarbij er dus ook herplant plaatsvindt op de plaatsen waar gekapt is) wordt in Scandinavië al lang gedaan. Dat ze maar 200 bomen nodig hebben valt me niet tegen, zal ermee te maken hebben dat ze het omzetten naar fineer? Hopelijk is de lijm die ze gebruikt hebben in het fineer ook milieuvriendelijk...
Je heb wel verschillende bomen. Sommige worden alleen gepland voor hout en nemen niet zoveel co2 op. En als er bomen voor terug komt die wel veel co2 opnemen en niet verbrand wordt er co2 opgeslagen en blijft her opgeslagen waar het neer gezet wordt. Als die ook niet verbrand wordt en door gaat zit er steeds minder co2 in de lucht. Dat is toch goed voor het milieu?

[Reactie gewijzigd door Calamor op 22 juli 2024 13:51]

Anoniem: 1981708 @roger198429 december 2023 14:43
Wat maakt dat je dat idee niet hebt dan? :)
Mee eens het is niet milieuvriendelijk.
Het blijft wonderlijk hoe we allemaal toch gefixeerd zijn geraakt op enkel (hoe groot het ook is) co2 uitstoot. En ondertussen stoken we de wereld naar de knoppen.

Bij een recent bezoekje aan Schotland werd ik persoonlijk niet blij van hoe waanzinnig veel daar productiebos is, met alle enorme machines, houtzaagherrie, en kale landschappen die voormalig bos waren. Hoe dat in Scandinavië is weet ik niet, daar groeien nogal wat bomen. Maar in m'n eigen woonomgeving, een van de weinige plekken met best wat bos, schrik ik de laatste jaren ook van hoeveel men denkt te moeten kappen.

Natuurlijk, je kunt zeggen het is beter dan slechtere alternatieven, maar we vergeten daarmee allemaal voor het gemak even dat we eerst moeten minderen en dan pas naar alternatieven kijken - dat is niet enkel voor de co2, dat is ook omdat we alle ecosystemen in de war hebben geschopt.

Leuk als we straks alle co2 braaf compenseren maar als er amper nog insecten zijn, als de grond niet meer leeft, etc etc - dan kunnen we nog zo trots rondlopen met een sticker omdat we zo goed co2 hebben bespaard maar dan is er alsnog geen leefbare planeet over.
Geld en lobby is een heel gevaarlijke combinatie. Zie hier het resultaat.
Dat we een duurzamere weg in moeten slaan is een feit, maar niet gedreven door mega corporaties en holle politiek bedrijven. Enkel met focus voor het greenwashing label voldoet het momenteel.
Toen ik de titel van het bericht las, werd ik even enthousiast. Ik vermoedde dat ze hout ingezet hadden ter vervanging van kool- of glasvezelcomposieten, zoals die in bijna in alle moderne wieken gebruikt worden. Dat is typisch zo'n onderdeel van het verhaal waarbij de groene lobby even de andere kant op kijkt. Dat spul laat zich nauwelijks recyclen. Het belandt op de vuilstort, wordt gedowncycled tot vulmateriaal, of gaat de verbrandingsoven in.

Het enthousiasme was helaas van korte duur. Staal in de toren is het probleem niet wat milieubelasting betreft. Dat is prima te recyclen en bestaat vermoedelijk al uit een flink deel gerecycled ijzer.

Dit project klinkt als een typische subsidiespons. De publieke geldschieters zijn niet op de hoogte van de beperkte toegevoegde waarde van deze bouwmethode en private geldschieters geven vooral om "corporate green", een PR deugverhaal voor de bühne.
Zonder FRP's, voor ingenieurs één van de meeste prachtige materialen, is het bouwen van Windturbine überhaupt niet mogelijk. Er worden ook onderzoeken gedaan om de mast zelf te vervaardigen met FRP's.

En wat is het percentage FRP verbruik wat de windturbine industrie voor rekening neemt in vergelijking met andere industrieën De windturbine industrie is tevens een jonge industrie. Turbine's die aan het eind van hun levensduur zijn, worden gesloopt. Simpelweg omdat nieuwere modellen op alle vlakken beter zijn. Nu deze industrie ook volwassen wordt, is slopen misschien helemaal niet nodig maar is een grondige revisie wellicht rendabeler. Bladen kunnen tevens hergebruikt worden voor diverse andere toepassingen. Een Nederlands bedrijf heeft er bijv. een speeltuin van gemaakt. https://www.superuse-studios.com/projectplus/blade-made/

Een kritische blik richting FRP's is zeker op zijn plaats. Maar FRP's zijn alomtegenwoordig. Ook in producten met een veel korte life span. Dus kijk eerst even naar auto en vliegtuigindustrie. Twee misschien wel grotere gebruikers van FRP’s.
Dat het bouwen van windturbines zonder FRPs überhaupt niet mogelijk zou zijn lijkt mij sterk. Het legt hooguit ontwerpbeperkingen op. We konden ook decennialang vliegtuigen bouwen zonder.

Dat ze ook elders gebruikt worden is mij zeker bekend. Ik heb zo snel geen quantitatieve data voorhanden om het gebruik ervan in de windindustrie te vergelijken met dat van bijv. de autoindustrie, maar dat hoeft ook niet. Een LCA zou het gebruik ervan mogelijk best verdedigbaar kunnen maken. Daarnaast, het beperken van het gebruik ervan in één industrie, hoeft het beperken ervan in de ander ook niet te bijten. Mijn punt was echter dat het gebruik van hout, nu niet is waar het echt zoden aan de dijk zou zetten (maar dat daar aan voorbij gegaan wordt om niet technisch-inhoudelijke redenen).

De speeltuin is feitelijk een andere variatie op het thema downcyclen. Mijn hoop is meer gevestigd op de ontwikkelingen in de chemie. Met name polymeren die zich onder gebruiksomstandigheden als thermoharder gedragen, maar onder invloed van katalysatoren (bijv. licht of chemicaliën), de ketens in de matrix weer opbreken, zodat deze zich van de vezels laat scheiden.
Zolang er op aarde bevolkingsgroei is zal er altijd behoefte zijn aan meer.

Houtbouw is een mooie en duurzame manier van werken. Los van de co2 opslag in hout, zorgt het juist voor biodiversiteit in de aangelegde bossen. Een boom groeit namelijk enkele tientallenjaren alvorens deze wordt gekapt.

Houtbouw ja dus echt nodig om steeds duurzamer te worden.
Precies, ik geloof ook dat we niet handig bezig zijn. Keek trouwens toevallig een autoshow op Amerikaanse tv (LA Motorshow). Daar voornamelijk heel veel grote brandstof auto's. Is maar een klein voorbeeldje. Maar de machten en het geld beslissen wat er gebeurd. Dus we kunnen alleen maar toezien hoe het zich ontwikkeld.
Anyway, bomen/natuur is een grote helper in het verbeteren van het klimaat en ook milieu. Maar we kappen bossen bij de vleet en nog niet zo lang geleden hadden we hier enorme groei in biomassacentrales. Knettergek!
Zeker weten. Veel politici en zelfs vele wetenschappers zijn gefixed om 1 ding op te lossen en vergeten dat 1 ding een onderdeel is van een zeer complex keten. De windmolens op zee: vooraf was het al bekend onder hen die logisch denken dat dit impact zou hebben op zeedieren en hun trek naar delen waar zij eieren leggen etc, ook het onderhoud op zee een gigantische operatie is waar veel zeeschepen gestookt op olie voor nodig zijn; Windmolens op land impact zouden hebben op de vogeltrek en natuurlijk horizonvervuiling + vaak veel boomkap benodigd in de directe omgeving. Tegelijkertijd stroomt Nederland vol, meer dan we aankunnen, daarvoor zijn volgens sommigen nieuwe woningen voor nodig, dus halen we dat laatste beetje natuur weg, om lelijke betonnen hoogbouw te plaatsen. Allemaal zogenaamd groenbeleid en sociaal bezig zijn. Het zal mij liggen, maar de logica is ver te zoeken.

Dit land heeft juist meer natuur en dus ook bomen nodig, we hebben boeren en veehouders nodig om zelfstandig te kunnen zijn, of importeren we dat uit een ander land? en dat is dan wel goed voor het milieu? Dit land heeft ook geen huizen nodig, het probleem met overschot lost zich vanzelf wel op. De bevolking krijgt steeds minder kinderen, behalve wat uit andere landen hierheen komt. Als er geen woningen zijn, houdt de toestroom vanzelf wel op, verder heb je vergrijzing en ja die mensen overlijden ook. Je krijgt vanzelf een nieuwe stabiele situatie, waarbij de impact niet zo negatief op de natuur hoeft te zijn zoals dit nu is.
Nu je dit aanhaalt met het kappen van bossen moet ik ook denken aan die warmtenetten die ze dan zogenaamd met afvalhout wilden gaan stoken. In de praktijk is dat ook een gigantisch fiasco geworden zeker al in een land zoals Nederland met maar een beperkt aantal bossen. Daarnaast ook een goed punt dat bomen gekapt moeten worden en weer vervoerd moeten worden.

Zeker ook mee eens dat we eerst eens moeten gaan minderen, hetgeen ik ook zo vaak zeg als het om EV's gaat. Wat voor zin heeft het als je dan alle fossiel gestookte auto's gaat vervangen door EV's want ook die hebben weer energie nodig. Het is pas zinvol als daadwerkelijk het aantal auto's af neemt en oke, dan heeft het pas nut door die te vervangen door EV's.
Jammer dat de buitenkant er niet als hout uitziet maar dat zal wel een bepaalde laag zijn om het hout te beschermen.
Anoniem: 1981708 @michielvz29 december 2023 14:42
Houtprintje erop plakken zou het wel afmaken ja :P
Uitgerekend de wieken niet van hout maken, terwijl dat nou juist de niet of nauwelijks te recyclen onderdelen zijn |:(

Ben benieuwd of ze hun Life Cycle Analysis openbaar maken en hoe die zich verhoudt tot een conventionele windturbine.
En omdat hout lichter is dan staal kun je met minder materiaal grotere turbines bouwen.
Als een oude professor van mij dit zou lezen, moeten ze hem in een dwangbuis afvoeren vrees ik. En als dons lichter is dan staal, kun je dan ook met minder materiaal, grotere windturbines bouwen? Zucht...
Misschien zijn ze doorgegaan met dat superwood
144 Lagen fineerhout, zat zijn toch 143 lijmlagen over de hele constructie? Lijkt me lastig te recyclen.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.