Debuut van vrouwenvoetbal
Samengevat
FIFA 16 slaagt erin realistisch voetbal te tonen in een game, maar daarbij hoort de vraag of ultiem realisme wel een garantie is voor ultiem spelplezier. Bij vlagen lijdt het laatste onder het eerste. Dat maakt de gameplay niet minder goed, maar heel af en toe wel iets minder leuk. Verder is het jammer dat de eredivisiespelers zo matig nagemaakt worden, dat het niveau van het commentaar al enige jaren stilstaat en dat de carrièremodus nog steeds met hetzelfde omslachtige scoutingssysteem werkt. Los daarvan kan FIFA nog steeds leunen op een uitstekende basis en een zeer breed spelaanbod, met daarin onder meer vrouwenvoetbal en een nog wat verder verfijnde Ultimate Team-spelmodus. Dat heeft tot gevolg dat FIFA 16 een goede game is, maar om aan de absolute top te blijven is meer nodig.
Eindoordeel
Nadat de FIFA-serie rond 2010 het stokje van Pro Evolution Soccer als beste voetbalgame op de markt overnam, begon het voetbalspel van EA Sports aan zijn meest succesvolle periode ooit. In de vijf jaar die volgden, zagen we FIFA uitgroeien van een wereldwijd populaire game tot een merknaam die veel breder wordt ingezet. Ultimate Team, waarbij je een team samenstelt van spelers die je aantreft in digitale pakjes kaarten, werd een doorslaand succes en via social media hield EA de interesse van de fans van de spelserie continu vast. Dat alles heeft ertoe geleid dat miljoenen gamers wereldwijd jaarlijks uitkijken naar de nieuwste release. Hun wachten werd deze week weer beloond, want vanaf donderdag ligt FIFA 16 in de winkels.
Dit is geen traditionele videoreview, maar een video waarin we FIFA 16 en PES 2016 tegenover elkaar hebben gezet om de sterke en zwakke punten van beide games duidelijk naar voren te laten komen. De tekst in de geschreven review gaat wel alleen over FIFA 16.
De game borduurt in alle opzichten voort op FIFA 15. Dat komt terug in het aanbod aan spelmodi, in de graphics en in de gameplay. FIFA 16 beschikt echter ook over een geheel nieuw onderdeel, dat niet eerder in een voetbalspel zat en tot nog toe exclusief is voor de FIFA-serie. In FIFA 16 kunnen gamers namelijk voor het eerst aan de slag met vrouwelijke spelers. EA Sports heeft twaalf nationale vrouwenteams toegevoegd aan FIFA 16. De gedachtegang daarachter is dat als vrouwenvoetbal een plaats heeft in het mondiale voetbal, het ook een plaats moet krijgen in FIFA. Dat is nu dus gebeurd.
Wat daarbij direct opvalt, is dat het Nederlands vrouwenelftal ontbreekt. Dat is voor ons jammer, maar wat de internationale verhouding betreft: onze dames vlogen er op het WK voor vrouwen dit jaar in de achtste finales uit tegen Japan, dat later de finale speelde en verloor van de Verenigde Staten. Wat dat betreft is het opvallender dat de verliezende finalist evenmin in het aanbod zit. Spanje zit er dan weer wel in, maar dat land overleefde de groepsfase niet. Op de selectie van landen valt dus best iets aan te merken. Maar goed, met FIFA 16 wordt een begin gemaakt. Waarschijnlijk zal het aantal vertegenwoordigde landen in de komende jaren toenemen.
Wie eenmaal aan de slag gaat met de vrouwenteams zal merken dat de gameplay niet opvallend veel anders is. De vrouwen hanteren in het spel min of meer hetzelfde tempo als de mannen en de beste spelers hebben dezelfde hoge beoordelingen. Of dat betekent dat de beste spelers van Duitsland en de Verenigde Staten inderdaad net zo goed zijn als Messi, Ronaldo en Robben weten we niet. Dat testen kan helaas niet, want vrouwenteams mogen alleen tegen andere vrouwenteams spelen. Begrijpelijk, maar ook wel jammer; met het Duitse vrouwenteam van het Duitse mannenteam winnen zou best leuk zijn geweest. Die beperking heeft mede tot gevolg dat gamers snel uitgekeken zullen zijn op de vrouwenteams; steeds hetzelfde toernooi met dezelfde twaalf teams spelen gaat natuurlijk snel vervelen.
/i/2000761441.jpeg?f=imagenormal)
Spelmodi: niet veel wijzigingen
Gelukkig is de aanwezigheid van vrouwenteams meer een extraatje dan een vervanging van al het andere, want dat blijft natuurlijk aanwezig. Wie de FIFA-serie jaarlijks volgt, heeft alle afzonderlijke onderdelen er langzaam bij zien komen en uit zien groeien tot wat ze nu zijn. Dat geldt in het bijzonder voor dingen als Ultimate Team en Career Mode, waarin in de loop der jaren diverse veranderingen zijn doorgevoerd. Dat heeft zeker in het geval van Ultimate Team geleid tot een ijzersterke spelmodus, die niet voor niets is uitgegroeid tot de populairste spelmodus van FIFA. Je moet ervan houden om met 'nepteams' te spelen, maar dan heb je ook wat.
Wat was Ultimate Team ook alweer?
In den beginne verzin je een clubnaam en open je je eerste pakjes, waar dan in elk geval één speler tussen zit waarmee je echt iets kunt. Vervolgens ga je je eerste potjes en toernooitjes spelen, offline of online. Met die wedstrijden verdien je ingame-geld, dat je weer kunt uitgeven aan nieuwe pakjes met kaarten. Hoe duurder het pakje dat je koopt is, hoe groter de kans is dat er topspelers tussen zitten. De realiteit is wel dat het een tijdje duurt voordat je genoeg ingame-geld hebt om de gouden pakjes te kopen. Met een bescheiden investering van een paar euro gaat dat een stuk sneller, maar niet iedereen heeft zin om nog meer geld uit te geven aan FIFA.
/i/2000761443.jpeg?f=imagenormal)
Het team dat je bouwt wordt beter met de kwaliteit van de spelers en de mate van overeenkomst tussen hen. Spelers hebben een nationaliteit, spelen in een bepaalde competitie en bij een bepaalde club. Hoe meer overeenkomsten spelers onderling hebben, hoe hoger de Team Chemistry uitvalt en hoe beter jouw team als geheel is. Een minder goede speler opstellen die toevallig in dezelfde competitie speelt als veel van de spelers om hem heen kan zodoende effectiever zijn dan simpelweg de beste spelers opstellen. Met je team kun je allerlei toernooien spelen en zelfs online seizoenen spelen, zoals dat al langer kon met normale teams in FIFA.
Wijzigingen met dank aan de community
Aan die basis, die er vorig jaar al was, heeft EA niet veel veranderd. Wel heeft EA naar de community geluisterd en wat kleine wijzigingen doorgevoerd. Handig is bijvoorbeeld dat je op de transfermarkt nu kunt filteren op spelers die in vorm zijn. Daarnaast zijn er wat wijzigingen aangebracht in de interface, waardoor het wisselen van spelers makkelijker en sneller verloopt dan voorheen. Er is een aantal nieuwe legendarische spelers, maar die zijn alleen te krijgen op de Xbox One of Xbox 360. Persoonlijk houden we niet van dit soort exclusives. We kunnen ons goed voorstellen dat PlayStation 4-gamers ook best Jari Litmanen, Ryan Giggs of Deco hadden willen hebben, maar die vissen mooi achter het net.
/i/2000761434.jpeg?f=imagenormal)
Buiten bovengenoemde veranderingen blijft Ultimate Team dus aardig ongewijzigd. Er is echter wel iets nieuws en dat is FUT Draft. Dit is een simpel spelletje waarin je steeds een keuze maakt uit vijf spelers, terwijl je de eerdergenoemde regels voor Team Chemistry in acht neemt. Met dat bij elkaar gekozen team kun je wedstrijden spelen. Het is een iets makkelijkere variant van Ultimate Team, geschikt voor gamers die geen zin of tijd hebben om een heel team bij elkaar te sparen, maar het wel leuk vinden om zelf een team samen te stellen. Anders dan die lol is er niet heel veel uitdaging aan. Het is vooral een leuke extra binnen FUT.
Scouting in carrièremodus niet veranderd
In de overige spelmodi zijn niet overdreven veel veranderingen te vinden. De traditionele carrièremodus heeft een paar kleine vernieuwingen. Zo kun je nu, in de voorbereiding op een nieuw seizoen, een vriendschappelijk Europees toernooi spelen waarmee flink wat prijzengeld te verdienen is. Ook nieuw is de mogelijkheid om spelers te trainen via skill games. Die optie komt terug als je als manager bezig bent, maar in een carrière als speler kun je op diezelfde manier je eigen vaardigheden trainen.
Leuke toevoeging, maar ondertussen is het scoutingsysteem, waarop we in voorgaande jaren al veel kritiek hadden, ongewijzigd gebleven en dat vinden we toch wel erg jammer. Het maakt het zoeken van spelers in FIFA 16 omslachtiger dan nodig. Je scouts moeten de spelers zoeken en dan moet je zelf nog aangeven welke spelers je nader gescout wil hebben voordat je hun eigenschappen kunt zien en dat duurt dan weer een paar extra dagen tot weken. Realistisch? Vast wel, ja. Leuk? Nee.
Gameplay: is realistischer ook leuker?
Nu hebben we ook in de Career Mode van FIFA 15 genoeg tijd gestopt, dus het feit dat scouting niet gaat zoals we het graag zouden zien hoeft niet het einde van de wereld te zijn. Uiteindelijk is het belangrijker dat de game gewoon lekker speelt. Daarin gooit FIFA al jarenlang hoge ogen, al wordt in de laatste jaren steeds vaker de vraag gesteld of FIFA nog wel innoverend genoeg is. De vernieuwingen en nieuwe features ten spijt, leken de versies van de afgelopen jaren uiteindelijk toch nog best veel op elkaar. De kritiek die EA daardoor kreeg, kan deels verklaard worden doordat de marktleider de spreekwoordelijke hoge boom is die veel wind vangt, maar een kern van waarheid zit er wel in.
Herkenbare patronen
Wie vond dat FIFA 15 veel op FIFA 14 leek, zal misschien eenzelfde conclusie trekken na het spelen van FIFA 16. De verschillen zijn er absoluut en wie bekend genoeg is met de games zal begrijpen dat die veranderingen wel degelijk veel verschil maken in de gameplay, maar veel is ook hetzelfde gebleven. Zo zagen we in FIFA 16 veel van de patronen die we al een paar jaar zien. Denk aan de steekpassjes door de lucht, de een-tweetjes om iemand diep te sturen, et cetera. Natuurlijk horen ze bij voetbal en zijn ze niet helemaal weg te denken, maar in FIFA blijven ze vrij dominant aanwezig, ook in FIFA 16.
/i/2000761450.jpeg?f=imagenormal)
Dat soort 'standaardaanvallen' zijn niet altijd even succesvol meer en daar zijn verschillende redenen voor. In de eerste plaats is de ai in defensief opzicht sterk verbeterd. Spelers begrijpen beter waar ruimte ligt en hoe de tegenstander die kan gebruiken, wat leidt tot beter positie kiezen van die verdedigers. Daarnaast nemen spelers de bal vaker niet zomaar goed mee, waardoor een strakke steekpass door de lucht niet vanzelf leidt tot een één tegen één met de keeper.
Strakke passes
De combinatie van die twee zaken heeft tot gevolg dat FIFA 16 soms om een andere aanpak vraagt. Zeker als je tegen de ai speelt op Professional of hoger niveau, staat de verdediging vaak best goed. Een mannetje kunnen passeren of op het juiste moment een beslissende pass geven wordt dan nog belangrijker. Die pass kun je op een speciale manier geven. Door R1 ingedrukt te houden bij de pass geef je een 'pass with purpose', oftewel: een harder ingespeelde, strakkere pass. Voordeel is dat die bal lastig te onderscheppen is, maar een nadeel is dat je eigen spelers een dergelijke pass soms ook niet helemaal lekker kunnen controleren. Desondanks is het een fijne toevoeging, alleen al omdat het gewoon lekker is om zo'n pass over enkele tientallen meters te versturen.
De manier waarop je een mannetje passeert, is in FIFA 16 net iets anders of beter gezegd: kan anders zijn. Nog steeds kun je gewoon kappen en draaien en allerlei schijnbewegingen doen die effectief kunnen zijn. Nieuw is echter dat je lichaamsschijnbewegingen kunt doen. Zo kun je met het lichaam van je speler naar een kant dreigen om de bal daarna een tikje de andere kant op te geven. Wanneer je dit met de juiste timing doet, vlieg je langs verdedigers alsof ze er niet staan. Keerzijde: het is best moeilijk om dit helemaal in de vingers te krijgen, wat soms tot onlogische bewegingen en koddig balverlies leidt.
/i/2000761431.jpeg?f=imagenormal)
Dat alles samen leidt tot realisme. FIFA 16 laat voetbal zien dat veel lijkt op voetbal zoals het er op televisie uitziet. Ploegen moeten moeite doen om ruimte te vinden, fouten van tegenstanders af te straffen en overtalsituaties te creëren. Dat is een compliment aan de simulatie, maar niet per definitie aan de game als geheel. Het komt bijvoorbeeld voor dat de ai de bal minutenlang in de ploeg houdt. Dat is misschien realistisch, maar niet echt leuk. Daarnaast spelen ploegen de bal soms lang achterin rond, waarbij zelfs de keeper in een positiespel wordt betrokken. Dat een ploeg als Ajax dat soms doet, is tot daar aan toe, maar hoe vaak zie je Willem II of Excelsior zulke grapjes uithalen? In FIFA 16 net iets te vaak.
Strenge scheids
Wat in FIFA 16 trouwens eveneens te vaak gebeurt: gele kaarten. Toevallig schreven we in de review van PES 2016 dat we de scheidsrechters daar niet streng genoeg vonden. Die laten veel toe, maar daardoor blijft het tempo wel lekker in de wedstrijd. In FIFA 16 leiden de minste schouderduwtjes soms al tot vrije trappen en niet zelden krijg je er meteen een gele kaart bij. Dat had van ons best een beetje minder gemogen.
Toch zijn we over het algemeen goed te spreken over de gameplay van FIFA 16. Zo af en toe doen het realisme en het trage tempo dat daar bij hoort afbreuk aan het spelplezier, maar meestal is dat niet het geval. Ook dit jaar is de gameplay van FIFA 16 prima in staat miljoenen spannende wedstrijden te faciliteren in Seasons, FUT, de Career en in losse potjes, gewoon thuis met vrienden op de bank, en daar gaat het uiteindelijk om.
Prima sfeer en animaties
De kritiek op de gameplay, dat er te weinig zou veranderen, was ook wel eens te horen op de audiovisuele aspecten. En in alle eerlijkheid, toen wij FIFA 16 dit jaar voor het eerst aan het werk zagen, zagen we niet direct extreem veel verschil met FIFA 15. Inmiddels is de game een paar maanden verder en die maanden zijn kennelijk gebruikt voor wat extra poetswerk, want FIFA 16 vormt grafisch zeker een stap vooruit ten opzichte van FIFA 15. Dat komt terug in de sfeer in de stadions, in de bewegingen van de spelers en in alle secundaire elementen die bij wedstrijden in beeld worden gebracht.
Geloofwaardige bewegingen
De bewegingen van spelers zijn het belangrijkst. Eerder prezen we PES 2016 voor zijn animaties, die met dank aan de FOX Engine een flinke stap vooruit hadden gemaakt. EA heeft niet die engine, maar FIFA 16 doet in dit opzicht niet onder voor zijn concurrent. De bewegingen zijn soepel en geloofwaardig, en het arsenaal aan bewegingen is uitgebreid. Zo hebben aanvallers de eerdergenoemde lichaamsschijnbewegingen en kunnen verdedigers na een mislukte sliding veel sneller opstaan en de achtervolging inzetten. Met de collision detection gaat het af en toe nog fout - we hebben een speler ín een doelpaal zien liggen - maar de idiote taferelen van enkele edities geleden, waarbij spelers flink over elkaar heen struikelden, zijn in elk geval verdwenen.
Ook wat sfeer betreft valt er weinig op FIFA 16 aan te merken. Sterker nog, deze game ademt misschien nog meer voetbal dan alle eerdere voetbalgames. Of het nu de nieuwsberichten uit het echte leven zijn in Match Day Live, de wekelijkse updates voor FUT of gewoon de manier waarop de sfeer in de stadions bij wedstrijden wordt neergezet, het is allemaal heel herkenbaar. Scheidsrechters zetten hun scheerschuimstreepjes bij vrije trappen en bij wissels houdt de vierde man het bord met rugnummers omhoog, terwijl de fans van de thuisclub nog eens een liedje van hun club inzetten. Op dit vlak heeft FIFA voorlopig weinig van de concurrentie te vrezen.
/i/2000624097.jpeg?f=imagenormal)
Eredivisiespelers onherkenbaar
Toch liggen er op audiovisueel vlak best kansen voor uitdagers. FIFA 16 beschikt bijvoorbeeld over prima nagemaakte topspelers, maar in de eredvisie gaat het fout. Spelers lijken daar vaak totaal niet op zichzelf en dat is jammer. Hartstikke leuk dat je zoveel licenties en echte clubs en namen hebt, maar het nogal generieke uiterlijk dat veel spelers hebben, doet daar wel afbreuk aan. We snappen wel dat de rest van de wereld liever de precies nagemaakte tatoeages van Lionel Messi wil zien dan een herkenbare Davy Klaassen of Luuk de Jong, maar voor ons is dat natuurlijk wel een beetje jammer.
Nog geen #SierdInFIFA
Net zo jammer is het dat we nog steeds opgescheept zitten met Evert ten Napel en Youri Mulder. Het commentaarduo verzorgt sinds jaar en dag het Nederlandstalige commentaar in FIFA en ook in FIFA 16 is dat het geval. Op internet krijgt '#SierdInFIFA' kennelijk nog steeds niet genoeg voet aan de grond, want menig gamer zou liever Sierd de Vos in FIFA zien, maar vooralsnog is daar geen sprake van. Evert en Youri doen het als vanouds, met matige teksten die je grotendeels al kent, vaak niet overdreven goed aansluitend op wat er op het veld gebeurt. "Vrije trap voor Real Madrid", kan bijvoorbeeld goed betekenen dat het juist de andere partij is die een vrije trap krijgt. Dat gezegd hebbende, het is goed dat er tenminste Nederlands commentaar in FIFA zit. Daarin is de voetbalgame van EA momenteel de enige.
Wat het overige geluid betreft, het Engelse commentaar is grotendeels ongewijzigd, op een aantal nieuwe verhaaltjes en een sloot nieuwe zinnen die gericht zijn op vrouwelijke spelers na dan. De soundtrack blijft als vanouds een sterk punt van FIFA, met een uitgebreid en uiteenlopend aanbod aan muziek. De FIFA-soundtrack heeft door de jaren heen zijn sporen wel verdiend, hetgeen blijkt uit het volgende: EA Sports maakte ongeveer twee weken geleden een FIFA 16 Soundtrack-playlist aan in Spotify en binnen de kortste keren had die playlist 20.000 volgers te pakken.
Conclusie
FIFA 16 is, met uitzondering van het vrouwenvoetbal, in alles een verdere ontwikkeling van FIFA 15. Dat levert een voetbalspel op waarin het voetbal zeer realistisch wordt neergezet. In grote lijnen betekent dat dat er meer zorg nodig is bij het opbouwen van een aanval en dat het spel net wat trager verloopt. Dat gaat af en toe ten koste van het spelplezier, bijvoorbeeld als de ai de bal lang achterin rondspeelt, maar gelukkig gebeurt dat niet overdreven vaak. Aan het aanbod van spelmodi is weinig veranderd en binnen die spelmodi heeft EA met kleine aanpassingen her en der nog wat winst geboekt, maar een wereld van verschil levert het nergens op.
Grafisch is FIFA 16 absoluut een stap vooruit, maar het wordt zo langzamerhand tijd dat de spelers in de eredivisie wat beter te herkennen worden. Leuk dat je zoveel licenties hebt, maar gebruik die licenties dan ook optimaal. Het gebrek aan innovatie op dat gebied, alsmede de stilstand in de kwaliteit van het commentaar, is gegroeid van een klein minpuntje naar een doorn in het oog van gamers die FIFA elk jaar in huis halen. Dat maakt van FIFA 16 uiteraard niet ineens een slecht spel, maar er mag best iets meer van de mannen uit Vancouver verwacht worden. Wellicht dat een puike prestatie van de concurrent de boel weer op scherp weet te zetten.
Eindoordeel