Het verhogen van de pixeldichtheid door een toename van het aantal pixels kan negatieve bijwerkingen hebben. Op de vorige pagina werd duidelijk dat meer pixels zichtbaar leiden tot meer details en daardoor bepaalde voordelen bieden, zoals de mogelijkheid om een uitsnede te maken met behoud van een fatsoenlijke resolutie. Een hogere pixeldichtheid kan echter ook negatieve effecten hebben voor de signaal-ruisverhouding en het dynamisch bereik. Op deze pagina gaan we in op het laatste.
Het dynamisch bereik betreft de minimale en maximale hoeveelheid licht die een camerasensor kan vastleggen. Simpel gezegd: de zwarte en witte tonen, oftewel de mate waarin de sensor in een contrastrijke situatie de details in schaduwen en hooglichten kan vastleggen. Je hebt vast wel eens gemerkt dat een deel van je foto te licht of te donker was. Overbelichten helpt om schaduwen beter uit te lichten, onderbelichten om fel licht te onderdrukken, maar het is altijd een uitdaging om beide facetten in één enkele foto goed te krijgen.
Als licht zo fel is dat het als 100% wit wordt opgeslagen, dan is dat deel van de foto overbelicht. In het geval van een jpeg-foto is dit niet te corrigeren. Wie foto's in het rawformaat opslaat, heeft meer speelruimte en kan waarschijnlijk nog wel wat redden, maar ook hier geldt dat 100% wit echt wit is. De mate van over- en onderbelichting is terug te zien in het histogram; de pieken aan de linker- en rechterkant. Hoe goed een camera in staat is beeldinformatie in zowel schaduwen als hooglichten vast te leggen wordt het dynamisch bereik genoemd. Dit is grotendeels afhankelijk van de sensor en wordt mede bepaald door de pixeldichtheid en het sensorontwerp.
In onze tests merkten we dat de Nikon D810 en Sony A7R II beter in staat waren om details in schaduwen en hooglichten vast te leggen dan de twee Canons. Vooral met hooglichten hebben zowel de 5D Mark III als de 5Ds R het moeilijk en ook in raw zijn overbelichte delen lastig te corrigeren in vergelijking met de concurrentie. Onze bevindingen worden gestaafd door DxOMark, dat volgens eigen tests het hoogste dynamisch bereik, 14,8 EV, toekent aan de Nikon D810, gevolgd door de Sony A7R II (13,9 EV). Canon loopt wat achter met 12,4 EV voor de 5Ds R en 11,7 EV voor de 5D Mark III, waarbij het dus wel positief is dat het dynamisch bereik er in ieder geval niet op achteruit is gegaan. Desondanks vonden wij onze 5Ds R wat minder accuraat met de belichting en wat gevoeliger voor overbelichting. Dat is ook aan de onderstaande beelden te zien.
:fill(black)/i/2000735499.jpeg?f=imagegallery)
Een geoptimaliseerde foto van de entree van het Groninger Museum
De bovenstaande foto van de entree van het Groninger Museum toont een contrastrijke situatie met fel licht dat door de ramen komt. Deze foto, gemaakt met de Nikon D810, was oorspronkelijk 2 stops onderbelicht om de details in de ramen goed te tonen, waarbij in Lightroom de belichting, schaduwen en hooglichten zijn aangepast. Het resultaat is vergelijkbaar met een hdr-foto met verschillende belichtingen die samengevoegd zijn. Daardoor zijn er details te zien in het raam links en de gang achter de trap. In een enkele opname met automatische belichting hadden de camera's daar aanmerkelijk meer moeite mee, zoals je aan de onderstaande foto's kunt zien.
:strip_exif()/i/2000735480.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000735481.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000735482.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000735483.jpeg?f=imagegallery)
Groninger Museum met native 16-35mm f/4 op f/5.6 en 100 iso
Hetzelfde geldt voor een nachtscène van de Reitdiephaven, waarbij de Canon 5Ds R een langere sluitertijd koos en waardoor de felle lampen op de huizen, die vanwege een festival waren opgesteld, tot overbelichte delen leidde. De overbelichting van +1 EV was achteraf niet te corrigeren. Deze beelden hebben we overigens niet gebruikt voor de beoordeling, vanwege de inconsistente belichting, maar we willen ze wel tonen.
/i/2000735484.png?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/1330680642.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2002219711.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2000544617.png?f=thumbmedium)
/i/1354102800.png?f=fpa)
:fill(white):strip_exif()/i/2000639824.jpeg?f=thumbmedium)