Door Luke van Drie en Wout Funnekotter

Een kijkje in het magazijn en eigen pcb's bouwen - Tweakers-vlog #9

06-10-2025 • 17:00

30

In deze vlog stellen we onze nieuwe stagiair voor, nemen we een kijkje in het magazijn waar alle geteste producten terecht komen. Verder gaan we langs bij Joost in ons testlab die pcb's ontwerpt voor onze testopstellingen.

00:00 - Een kijkje in het magazijn en eigen pcb's bouwen
00:20 - Een nieuwe stagiair
00:52 - Printplaten ontwerpen
04:31 - Kijkersvragen
05:33 - Het magazijn

Reacties (30)

Sorteer op:

Weergave:

Wat is de duurste en knulligste oepsie die jullie met een (leen)product hebben gemaakt (dus waar je de fabrikant moet bellen met het verzoek om nog een sample op te sturen en uitleggen wat er gebeurd is)?

heeft Oscar ook een stage project? (Zo ja welke?) Of is het “gewoon” meelopen?

Hier op Tweakers lopen volgens mij ook wel wat mensen rond die een achtergrond in elektrotechniek hebben, is het geen idee om jullie designs te laten reviewen om zo een aantal iteraties te besparen? Scheelt jullie geld en levert betrokkenheid van de community op.
rsnubje Testlabcoördinator @ThaStealth6 oktober 2025 19:54
Ik heb zelf ook enige achtergrond in elektrotechniek, maar meestal is het ook niet perse elektrisch dat een PCB niet goed is. Soms zit er net iets op een onhandige plek of heb je achteraf toch liever een andere belangrijke IC of ben je een trace vergeten of heb je iets omgedraaid(Ja hiervoor werkt 'reviewen' vermoedelijk wel aardig). En soms werkt iets toch niet helemaal zoals je verwacht had.

Zo had ik laatst bijvoorbeeld een PCB gemaakt met WS2812 LEDs, maar ook met een WS2811 LED driver. Op papier zijn ze in principe compatible, in de praktijk blijkt dat toch niet helemaal lekker te werken. Daar kom je pas achter wanneer je het test. Zo kon het RGB signaal wel van de WS2812 naar de WS2811, maar vervolgens niet verder, terug naar een WS2812 LED. Overigens had ik dit wel in een DIY discord community gevraagd, maar daar wisten ze dit ook niet en zeiden ze 'thanks for taking one for the team'.

[Reactie gewijzigd door rsnubje op 6 oktober 2025 19:56]

Lol, hebbie een stomme vraag. Ja die heb ik, en ik hou hem niet voor mijzelf. Want waarom bouwen jullie van de onderdelen die niet opgehaald worden er niet gewoon pc's van en geef deze weg aan degene die een computer niet kunnen betalen?

Voor de rest was dit een leuke vlog :)
Omdat dat gewoon diefstal zou zijn. En als je zegt dat "je moest het maar komen ophalen" stuurt corsair of wie dan ook gewoon geen testsamples meer.

@WoutF Gebeurt het soms ook wel eens dat bij een belronde gewoon antwoord komt dat je het mag veilen op de redactieveiling voor de teambuilding? Of wat is het beleid bij jullie dan?

[Reactie gewijzigd door JeroenED op 6 oktober 2025 17:41]

AuteurWoutF Hoofdredacteur @JeroenED6 oktober 2025 19:31
Als fabrikanten het echt niet meer willen, gaat het naar een bedrijf dat hardware opkoopt. De opbrengsten investeren we dan weer in het testlab of de aankoop van producten om te testen.
Directe quote uit de video:
Dat mag dus niet. Dit is niet eigendom van redacteuren, mogen ze niet houden.
Directe quote uit de video:


[...]
Zijn reactie was van hardware die niet wordt opgehaald

Ik kan me zomaar voorstellen dat je zegt hardware waarvan we 3keer hebben gevraagd of het kan worden opgehaald bij een vierde ronde gewoon kwijtraken

Technisch is dat natuurlijk niet helemaal zuiver maar als jij jouw auto op mijn oprit zet en ik heb je al 3x gevraagd hem weg te halen fan laat ik hem ook wegslepen en mag jij raden wat dat sleepbedrijf zegt als jij daar komt met 'ik wil mijn auto terug'

En eerlijk is eerlijk je kunt het zo'n fabrikant ook zeggen ' he als jullie hem niet meer hoeven mogen we hem dan doneren
als jij jouw auto op mijn oprit zet en ik heb je al 3x gevraagd hem weg te halen fan laat ik hem ook wegslepen
Een auto laten wegslepen is wat anders dan de onderdelen/auto weggeven aan anderen.

In dit geval, ook al heb je het meerdere keren gevraagd, het is niet jouw eigendom dus je mag het ook niet weggeven. In plaats daarvan heb je juridische processen te volgen als je er vanaf wilt maar de eigenaar niks van zich laat weten. Alleen kan ik me voorstellen dat Tweakers daar niet happig op is: als ze dat te vaak doen, ook al is het de schuld van de fabrikant, dan zal de fabrikant uiteindelijk ook zoiets hebben "we sturen Tweakers niks meer want ze doen moeilijk".
En eerlijk is eerlijk je kunt het zo'n fabrikant ook zeggen ' he als jullie hem niet meer hoeven mogen we hem dan doneren
En als ze dat niet hebben gedaan en/of hier geen akkoord op hebben ontvangen ben je terug bij af: de spullen zijn niet van hen.

[Reactie gewijzigd door stuiterveer op 6 oktober 2025 19:00]

Zelfs als het niet wordt opgehaald is het nog altijd geen eigendom van Tweakers. Daar doe je niet zomaar mee wat je wenst. Dat loopt mis op zovele punten trouwens, niet alleen het eigendomsrecht is een probleem, maar ook boekhoudkundig moet alles gewoon kloppen en traceerbaar blijven.

Je kan nauurlijk de vraag stellen aan de fabrikant wat je er mee mag doen, maar ook daar, zolang er geen antwoord komt, en je binnen een redelijke termijn zit dan mag je er niet veel mee doen. En tegen dat je iets eindelijk mag beschouwen als achtergelaten zijn we al snel meer dan een jaar verder.

Op het werk hebben we vorig jaar ook een kast uitgeruimd met hardware die we van onze klanten in bruikleen hadden om verbinding te kunnen maken met hun eigen klantenomgevingen. Die lag daar al zowat 10 jaar niets te doen voordat we eindelijk zeiden: en nu weg ermee.
In een vorige video is al uitgelegd dat ze veel weer terug moeten geven maar ook wat ze houden en zelf gekocht hebben weer in tests kunnen gebruiken. Je moet dan denken aan vergelijkbare tests op dezelfde hardware of nieuwe vergelijkbare tests op nieuwe hardware of na nieuwe firmware.
Wel leuk dat EasyEDA wordt gebruikt. Voor niet al te ingewikkelde zaken is het meer dan prima. KiCAD is ook een goed opensource alternatief om te verkennen en werkt even inituatief.
Wij gebruiken professioneel KiCad. Dit is inmiddels een meer dan volwassen tool - 1992 is het geboortejaar van de software : ) PCB's van 24 lagen en absurde omvang en absurde resolutie is mogelijk. Het is gratis maar donaties worden meer dan gewaardeerd. Onderzoeksinstituut naar fundamentele natuurkunde CERN steekt jaarlijks geld in KiCad sinds 2013. KiCad is voor 97% van de pcb's die in ontwikkeling zijn meer dan genoeg. En ja er zitten bugs in, en wensen. Maar om er even tegenover te zetten; Altium kost 5k per licentie per computer per jaar. En daar zitten ook nog steeds bugs in : )

Wikipedia: KiCad
Jep, gebruik het zelf ook met veel plezier in de hobby.

Jaren geleden ook Altium gebruikt. Die afweging of 5k per seat per jaar het waard is vind ik een steeds lastigere. Ja, ik kan iets productiever in die tool zijn, maar je verliest er ook wat flexibiliteit mee (zoals enkel ondersteuning voor Windows). Tevens, als je tijd investeert in KiCad, dan kan je veel van die Altium features terug verkrijgen dmv plugins of eigen scripts.
Voor een full-time designer of bij bepaalde niches zal Altium nog steeds een goede keuze zijn, maar als een ontwerper ook nog af en toe weken firmware tikt zou ik er steeds meer bij gaan twijfelen eigenlijk. Bepaalde versies van Altium liepen bij mij vaker vast (met name willekeurig) dan KiCad hier doet, hoewel die er ook niet altijd vrij van is (laatst zelfs een edit in plain-text maar gedaan omdat de GUI al 4x er op vastliep)

[Reactie gewijzigd door Hans1990 op 6 oktober 2025 19:54]

Ja, KiCad vindt ik heel fijn en het is open-source, dus je bent niet afhankelijk van een bedrijf.

EasyEDA trekt wat mij betreft iets te veel de richting van JLCPCB.
Maar in dit geval leggen ze ook uit waarom ze dit gebruiken. Aangezien JLCPCB de printen maakt en de onderdelen erop zet voor hen, is dat een begrijpelijke keuze.
Wat leuk, alleen jammer dat d'r niet echt ingegaan wordt op het daadwerkelijk bouwen van een PCB.

Lijkt me erg leuk om een voorbeeld uit de community te nemen en dat ontwerp als voorbeeld te nemen en te verbeteren.

Voor printplaatjes te laten fabriceren kun je overigens ook bij Aisler in Nederland terecht, die leveren een stuk sneller dan de Chinezen (maar zijn ook iets duurder), voor test runs met dus kleine oplage is het wel de moeite waard.

Maar persoonlijk ben ik ook wel geïnteresseerd in het zelf ontwikkelen van PCB's via de 'traditionele' toner-transfer/etch methode of zelfs met een fiber laser.
rsnubje Testlabcoördinator @Accretion6 oktober 2025 19:47
Opzich vind ik een levertijd van een week of soms iets langer niet perse heel erg. Daar houden we vaak ook wel rekening mee. Aisler wel al een paar keer voorbij zien komen, maar die vergeet ik altijd en als je googled zie je ze niet.

Wat betreft je opmerking over JLCPCB en EasyEDA, ik zie daar zelf niet echt een nadeel in. Ik denk dat zolang je het hobbymatig doet en geen hele kritische PCB's maakt die topgeheim zijn, het meer dan prima is. Voor velen zal de geintegreerde componentenblibliotheek wel een grote aanwinst zijn.

Voor de wat serieuzere ontwerpen zou je nog gratis EasyEDA Pro kunnen gebruiken. Die heeft wat meer functies en snelheid.

Wat meer ingaan op PCB's ontwerpen zou wel leuk zijn, maar ik weet niet of ik daar zelf (zover ik weet ben ik de enige binnen de Tweakers redactie die er serieus mee bezig is) de aangewezen persoon voor ben.

Ik heb er in elk geval geen opleiding voor gedaan, al is voor veel dingen gewoon veel doen en ervaring opbouwen voldoende. Tenzij je met hoge data snelheden aan het werk gaat en dat soort dingen.
Het klopt dat Aisler niet zo snel teruggevonden is in Google, maar dat komt door de aggresieve marketing, JLCPCB adverteert op de term 'Aisler' om concurrentie de nek om te draaien. EasyEDA en JLCPCB zijn beide sterk verbonden en verwijzen op en neer op elkaars websites. Maar ook veel YouTubers krijgen geld van JLCPCB voor hun marketing. Als je een beetje in de elektra-hobby zit, wordt je doodgegooid met 'and now we send the design to JLCPCB'.

Volgens Wikipedia staat in de licentie dat EasyEDA niet gebruikt mag worden voor commerciele producten. Het hoofdkantoor van EasyEDA staat ook in China en de Chinese copyright wet telt (volgens Chinese wetgeving) alleen op ontwerpen door Chinese auteurs of werken die in China gepubliceerd zijn.
Dus ik zou d'r niets commercieels mee bouwen.

Het probleem is dat het zelf produceren van printplaten en elektronica in 'de westerse wereld' steeds minder voor komt. Deze video van 'Get smarter every day' laat zien hoe moeilijk het is om een product volledig in Amerika te maken, omdat d'r simpelweg gewoon weinig bedrijven en personeel is met uitgebreide kennis en kunnen van het echte productiewerk.

De combinatie van China en belachelijk goedkoop voelt wat mij betreft toch een beetje aan als een poging om de markt kapot te maken/over te nemen.
Met het oog op de Chinese copyright wetten, is het ook mogelijk dat ze designs 'stelen' en gebruiken voor de namaak-producten die vervolgens weer op Aliexpress komen.

Maar in het kort: "Steun lokale bedrijven, we hebben ze nodig.".

Als we een oorlog zouden krijgen met China (i.c.m. Rusland?), weet ik wel wie de meeste drones kan produceren en wie d'r achter het net vist. Alleen begint het nu meer een politiek verhaal te worden en ik het verhaal wordt zo een beetje anti-China-wappie. Maar het effect is in mindere mate zichtbaar.
Wat meer ingaan op PCB's ontwerpen zou wel leuk zijn, maar ik weet niet of ik daar zelf (zover ik weet ben ik de enige binnen de Tweakers redactie die er serieus mee bezig is) de aangewezen persoon voor ben.
Als ik denk aan 'Tweaken' dan is het wel een eigen versterker bouwen of zo'n voorbeeld als je eigen smart-home modules maken met Arduino/ESP32. Maar toegegeven, het ligt er maar net aan in welke subfora je beland, de hoofdsite (en de redactie) gaat het meeste over computers.

Moet zeggen dat ik dacht dat deze video een stuk ouder was, maar dit vond ik persoonlijk natuurlijk heerlijk:
review: Bouw je eigen draagbare gitaarversterker
rsnubje Testlabcoördinator @Accretion6 oktober 2025 22:08
Over het politieke deel ga ik even niks zeggen, maar het deel over commercializatie klopt volgens mij niet helemaal. Dan is het verkeerd geinterpreteerd, want ik weet vrij zeker dat dit gaat over alle content die je vindt in EasyEDA zoals tutoarials en footprints van andere mensen. Dus als jij voor een onderdeel een footprint gebruikt die staat onder het kopje community/user contributed, mag je het niet verkopen.

Daarnaast staat er ook op de pricing pagina van EasyEDA gewoon dat je de zelf ontworpen PCB's ongelimiteerd commercieel mag gebruiken; 'PCB's designed with EasyEDA are available for commercial use'.

Dat ze mogelijk je IP kunnen jatten, dat verhaal heb ik eerder gehoord en dat is ook waarom ik zei dat je er geen PCB's moet laten maken die je niet uit wilt laten lekken, maar ze zullen ook niet zomaar elk random ding jatten.

Ik ben het met je eens dat je lokale bedrijven moet steunen, of in ieder geval binnen de EU, maar dat is ook gewoon niet te rechtvaardigen als je vervolgens 5 tot 10x meer betaalt, zoals bij een Eurocircuit.

[Reactie gewijzigd door rsnubje op 6 oktober 2025 22:12]

Ik geloof dat de fabs in Europa niet eens zo heel duur zijn, het is meer dat de fabs in China zo ongelofelijk goedkoop zijn.

Vandaar dat ik ook zo skeptisch ben, maar moet toegeven dat ik ook geen expert ben op het gebied van pcb-productie en de globale politiek eromheen, of sterker nog, daar mij ook liever niet al te druk om maak.

Maar verder ben ik het wel met je eens.
Klopt. Bij Aisler kan je al iemand aan het werk zetten om jouw PCBs te bestucken voor 75 euro (en natuurlijk per geplaatst onderdeel). Of voor paar honderd euro voor seriematig werk. Ze rekenen ook altijd gunstig: ze berekenen de kosten voor prototype of serie job, en de goedkoopste betaal je. Geen mogelijkheid om verkeerd vinkje ergens te zetten wat je als klant dan geld kost. En het is europees, wat ik graag steun ook al kost het iets meer..

Ook voor PCBs zijn ze niet onbetaalbaar duur. Misschien niet zo'n grote print die ze in deze video laten zien.. (je betaald per cm^2), maar voor commercieel? Ga eens na hoeveel uren er in zo'n ontwerp zitten maal een uurtarief om het licht te laten branden.. Het mag niet onderschat worden hoeveel het kost om deze zelfbouw testopstellingen te maken die Tweakers hier laat zien. Dan is paar honderd euro niet zoveel meer. Ik schat dat je (business technisch) over (tien)duizenden euro's praat om een project tot volbrenging te krijgen, met name vanwege tijd..
En dat allemaal omdat IT fanatiekelingen willen weten welke CPU, GPU, moederbord, ventilator of kast (enz.) de beste is :)

Maar goed, dat EasyEDA dus zo'n integratie heeft met JLC en dus print assemblage is ook wat waard: want tijd. En JLC is in de basis simpelweg veel goedkoper. Geen idee hoe JLC hun diensten zo goedkoop kan aanbieden. 5 printen 4 laags voor 7$, terwijl PCBs maken een best wel bewerkelijk process is. Voor dat geld kan je in NL er amper nog 2 kopjes koffie van kopen of 1 pakket mee versturen.
Als hobbyist maak ik per project de keuze of ik voor JLC of Aisler ga. Meestal fysiek grote PCBs bundel ik samen in een order en stuur ik naar JLC, de rest naar Aisler ook al is het soms ietsjes duurder.
Maar er is hier geen goed of fout in imo, voor ieder is het rekensommetje net iets anders.

[Reactie gewijzigd door Hans1990 op 7 oktober 2025 01:29]

Zijn er ook nog beperkingen bij de aanbesteding van hardware, zoals budget? Neem aan dat jullie sommige apparaten niet inkopen omdat ze simpelweg te duur zijn?
Haha, bij AV-specialist moest ik eerst aan Anti-Virus denken.. Leuk kijkje achter de schermen!
Leuke video. Mijn oog in het magazijn viel op een EVGA X58 3X SLI moederbord uit 2008. Die is nog niet gereviewed door Tweakers. Maar wellicht gaat dat dus nog komen.
Als jullie van je hardware af willen mag je mij ook wel een PB'tje sturen hoor! :P
Een pcb'tje mag ook wel hoor.
Coole vlog. Waardeer dit wel :-D
Ik ontwierp mijn eerste eigen printplaatjes nog in een tijd dat je ze gewoon met een etsvaste stift op een enkelzijdig vol koper printplaatje tekende en vervolgens etste met een warme ferrochloride oplossing :+ dat waren natuurlijk vrij simpele schakelingen, zoals een FM zendertje of een radio met een paar transistors, van die dingen die je nu gewoon kant en klaar kan bestellen.


Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn