Toen uitgever Electronic Arts de eerste beelden van het originele The Godfather liet zien, stokte de adem van de gamepers. Ook de - zij het beperkte - medewerking van kopstukken als James Caan en Robert Duvall versterkte het gevoel dat het hier om iets heel bijzonders moest gaan. Marlon Brando zou zelfs, al rochelend vanaf een ziekenhuisbed, zijn tekst voor Don Vito Corleone in de game hebben ingesproken. Helaas waren die opnames te slecht, een voice-alike moest het daarna overdoen.

EA's The Godfather viel uiteindelijk wat tegen. Menig gamer stond het spel Mafia van Illusion Softworks nog helder voor de geest als de ultieme Cosa Nostra-game, en daar kwam The Godfather niet overheen. Het spel hinkte een beetje teveel op twee gedachten. Enerzijds moest het een maffioso-variant zijn op GTA en anderzijds wilde EA de Mafia-sfeer in beeld brengen, waabij de bekende filmmomenten moesten worden herbeleefd.

Voor The Godfather II is een duidelijker concept gekozen. Het is niet zozeer de zoveelste sandbox-game, het is een 'organised crime empire building game' waarbij het overnemen van zaken en het vergroten van je macht een centrale rol speelt. Grootste vernieuwing is de Don's View, een strategische map waarop je precies ziet welke zaken en gebouwen in jouw bezit zijn en hoe de concurrentie ervoor staat. Het uiteindelijke doel is alle concurrerende misdaadfamilies uit de weg te ruimen en hun zaken over te nemen. Zo vergroot je je macht en kun je meer mensen aannemen die vuile zaakjes voor je opknappen.
Natuurlijk vindt de gameplay nog steeds plaats in een open wereld, waarin je kunt gaan en staan waar je wilt. De actie vindt plaats in New York, Panama en Miami en in alle drie de locaties is het zaak om de grootste boevenbaas te worden. Daarvoor kun je verschillende methoden toepassen. Zo kun je naar een casino gaan en de eigenaar afpersen, maar je kunt er ook een paar mannetjes naartoe sturen om de tent met de grond gelijk te maken. Die laatste optie lijkt gemakkelijker, maar wordt vooral ingegeven door korte-termijnbelang. De zaak overnemen levert namelijk meer geld op, en personeel dat eventueel naar jouw organisatie overloopt.

Soms is het overnemen van een casino of zaak vrij gemakkelijk. Je stapt in een mooie wagen uit de jaren zestig, tuft naar een winkel van de tegenpartij, slaat de boel met wat handlangers kort en klein en neemt de eigenaar even goed onder handen. Dat laatste kan gewelddadiger dan ooit, en executies zullen de game waarschijnlijk een 18+ rating bezorgen. Via een interactief menu kun je de arme ziel net zo lang pijnigen tot hij zich overgeeft, zodat je hem een aanbod doet dat hij 'onmogelijk kan weigeren'. Daarna is het van belang om de zaak in goede handen achter te laten. Je doet er dus goed aan om wat breedgeschouderde types achter te laten die de zaak beschermen. Een beetje nadenken kan geen kwaad daarbij, je beschikt namelijk over een beperkte hoeveelheid mankracht, die over de verschillende klussen moet worden verdeeld.

Lastiger wordt het wanneer je bijvoorbeeld een fabriek over wilt nemen, waarvan het personeel tot de tanden toe bewapend is en bovendien niet zit te wachten op een wisseling aan de top. In zo'n geval moet je een klein leger aan mannetjes naar de plek in kwestie dirigeren. Je manschappen hebben verschillende functies, die, dankzij een vleugje rpg in het spel, kunnen verbeteren. Zo is de een goed in het openknippen van hekken, zodat je niet door de voordeur naar binnen hoeft te stormen, en is de ander handig met explosieven. Je zult ook over een aantal scherpschutters moeten beschikken. Grote overnames leiden vaak tot heftige shoot-outs en er zullen onherroepelijk slachtoffers onder je vrienden vallen. En dan nog is de strijd niet gestreden. Door jou overgenomen gebouwen en zaken kunnen op hun beurt ook weer worden ingepikt. Het leven van een Don wordt er in The Godfather II een stuk strategischer en tactischer op.