Inleiding
Codemasters heeft al lange tijd een van de beste racegameseries ter wereld in huis. Jarenlang droeg DTM, de Formule 1 onder de toerwagens, het vaandel. De ontwikkelaar annex uitgever kiest met Race Driver Grid voor een andere weg. Meer arcade en meer afwisseling moeten zorgen voor een grotere doelgroep. Want hoewel de Race Driver-serie altijd hoge ogen gooide in de media, vielen de verkoopcijfers vaak wat tegen. De vraag is natuurlijk of de koerswijziging niet tot kwaliteitsverlies leidt.
Bij mijn eerste kennismaking met Grid was ik sceptisch. Het spel deed voornamelijk denken aan games als Project Gotham Racing en Need for Speed, terwijl ik juist gecharmeerd ben van het racen op circuits, waar Codemasters nu dus duidelijk van af is gestapt. Een eerste hands-on nam een deel van de twijfel weg. Toch bleef de angst overeind dat in Grid de variatie waar Codemasters naar zoekt, zou worden gevonden in het achter elkaar plakken van zoveel mogelijk verschillende soorten races. Een tamelijk inspiratieloze werkwijze.

Die angst is vreemd en eigenlijk ook ongegrond, als het om Codemasters gaat. De Britten laten al jaren zien uitstekende racegames te kunnen maken. Bovendien onderging een andere succesvolle spelserie, Colin Mcrae, eenzelfde evolutie. Het laatste deel, Colin Mcrae Dirt, werd zeer positief ontvangen. Het spel biedt allerlei nieuwe vormen van rallyrijden, die met dezelfde diepgang zijn uitgewerkt als het racen met de World Rally-bolides. Codemasters voorzag Dirt zo van extra diepgang, zette een gloednieuwe engine in, en beloofde die engine ook te gebruiken voor Race Driver Grid.
Globaal komt de verandering die Codemasters doorvoerde in Colin Mcrae Dirt erg overeen met die in Grid. Ook in Grid is voornamelijk sprake van verbreding. Niet langer staan enkel races op officiële circuits centraal, ook straatraces en driftraces maken hun opwachting in Race Driver.
Grid World
Het spel draait voornamelijk om Grid World, een wereld waarin je de rol van een onbekende coureur op je neemt. Wat dit betreft is Race Driver dus niet veranderd ten opzichte van zijn voorgangers. Hoewel er niet echt een overkoepelend verhaal is, geeft Grid World de speler duidelijke doelen mee. Allereerst moet je voor andere teams rijden, om zo startkapitaal te verzamelen waarmee je een eigen team samen kunt stellen. Dat houdt in dat je een reeks races rijdt in allerlei verschillende auto's en zo de benodigde zestigduizend euro bij elkaar sprokkelt.

Hoewel het racen voor andere teams steeds weinig oplevert, zijn er wel degelijk voordelen aan verbonden. Het is immers een gemakkelijke manier om, zonder ervoor te hoeven betalen, veel verschillende auto's te besturen en veel verschillende circuits te zien. Bovendien is het zinvoller dan het rijden van een losse race. Het racen voor een ander team is weliswaar niet lucratief, maar het levert toch altijd wat geld en reputatie op.
Geld en reputatie heb je beide nodig. Geld is noodzakelijk om je team te starten en auto's te kopen voor iedere race die je wilt rijden, want je hebt per klasse weer een andere auto nodig. Geld geeft bovendien de waarde van je team weer, wat zich vertaalt naar een ranglijst. Je reputatie als individuele coureur wordt ook bijgehouden op een ranglijst. Bovendien bepaalt je reputatie waar je mag rijden. Voor 'betere' rijbewijzen heb je een goede reputatie nodig, dus voor je de écht leuke races kunt rijden zul je eerst flink wat reputatiepunten moeten verdienen.
Bepalen waar je rijdt moet je daarbij zeer letterlijk nemen. Voordat je gaat racen, kies je eerst een continent. Omdat je voor ieder continent apart punten moet verdienen, kom je uiteindelijk overal te rijden, dus de volgorde is niet al te belangrijk. Codemasters heeft de verschillende regio's een eigen karakter gegeven, door er specifieke races aan te koppelen. Zo rijd je in Japan verschillende driftraces, terwijl brute motorkracht centraal staat in Amerika. In Europa blijft Grid wat dichter bij de roots van de Race Driver-serie - daar vinden de races voornamelijk op officiële circuits plaats.

De afwisseling zorgt ervoor dat er tempo in de game blijft. Bovendien kun je zelf bepalen welke races je op welk moment rijdt, zolang je maar genoeg geld hebt om de auto te kopen die je nodig hebt. Zo reed ik in Japan een race waarin ik mijn tegenstander moest inhalen zonder hem daarbij aan te raken. Op iedere touché tussen beide wagens stond straftijd. Lastig, uitdagend en vooral ook origineel. Daarna reed ik in Noord-Amerika een Destruction Derby, waarbij degene die als eerste zes rondjes uitrijdt heeft gewonnen, zonder dat er regels aan vastzitten. Het leuke is dat deze circuits altijd een kruispunt hebben waar de leiders het achterveld nog even tegenkomen, wat zeer interessante situaties oplevert in de laatste rondjes van een race.
Je rijdt steeds een aantal kampioenschappen, tot het seizoen erop zit. Elk seizoen wordt afgesloten met de 24 Uur van Le Mans - in dit geval de 24 minuten van Le Mans. Hier kun je ook als team aan deelnemen, maar als je nagaat dat de kosten voor een goede LMP1-klasse auto in de tientallen miljoenen lopen, kun je nagaan dat het geen slecht idee is om eerst voor andere teams te rijden. De 'Le Mans'-race vormt een uitdaging op zich. Zeker 's nachts is het moeilijk om foutloos te rijden, omdat je op sommige plaatsen geen hand voor ogen ziet. Na Le Mans begint het volgende seizoen, en kun je weer verder gaan waar je was gebleven in de overige races.
Echte racegame
We hebben nog geen aandacht besteed aan het belangrijkste onderdeel van Race Driver Grid: het racen zelf. Racegames met veel verschillende spelopties zijn immers niet nieuw. Het spel onderscheidt zichzelf op dat vlak dan ook nauwelijks, maar met het racen zelf gebeurt dat des te meer. Grid schotelt de fan een perfecte mix voor, van realistische elementen in een arcade-totaalplaatje
Die mix vertaalt zich in een meeslepende racegame. De auto's gedragen zich niet allemaal op en top realistisch, tenzij je dat zelf wilt en de speciale realistische modus aanzet. In dat geval is gas geven in de bocht verleden tijd en zul je echt op je rijstijl moeten letten. Persoonlijk haal ik meer lol uit de standaard manier van racen. Echt 'raggen' is het niet, maar Grid geeft je vooral de kans om zorgeloos te racen. Het gaat om snelheid, om inhalen en om winnen. Wel loop je schade op als je fouten maakt en ergens tegenaan knalt. Die schade is niet alleen te zien, maar ook merkbaar aanwezig. Als je veel schade oploopt zul je harder moeten werken om te kunnen winnen.

Voordat je teveel in de problemen komt is er nog een uitweg. Grid biedt de speler een mogelijkheid die bekend is uit een spel als Prince of Persia: The Sands of Time. In Grid kun je namelijk, als je een fout hebt gemaakt, een klein stukje terug in de tijd gaan. Op die manier kun je net die ene bocht of die ene inhaalactie waarbij het fout ging overdoen. Het aantal keren dat je dat kunt doen is beperkt en hangt af van de moeilijkheidsgraad die je hebt gekozen, maar het is een ideale feature. Hij zorgt ervoor dat je een race niet helemaal over hoeft te doen, als het net in die allerlaatste ronde fout gaat.
Er komt echter een moment dat het mis gaat en je geen tokens voor de instant replay meer over hebt. In dat geval zit er niets anders op dan de race opnieuw te starten of, als je auto niet volledig in de kreukels ligt, met schade door te racen. De Neon-engine is ijzersterk als het gaat om het simuleren van schade aan de auto's. Ik zou bijna willen aanraden om gewoon eens met een rotgang een bandenstapel in te duiken en dan in de replay te kijken hoe de crash tot schade aan je auto leidt. In veel games zie je dat, als de engine een schademoment 'herkent' er ineens wat wielen wegvliegen en de auto her en der kreukels vertoont. In Grid gaat dit veel realistischer. Bij een frontale botsing kreukelt de motorkap in elkaar en springt de voorruit eruit. Bij een impact met een hoek van ongeveer 45 graden draait de auto na de botsing nog even door, en kunnen de beschadigde onderdelen losvliegen. Het is iets dat je tijdens racen zelf niet direct door hebt, maar er blijkt wel uit hoe goed het spel is uitgewerkt.

Ook grafisch zit het spel prima in elkaar. Gran Turismo op de PS3 tovert bijvoorbeeld scherpere auto's in beeld, maar bij Grid spat de sfeer veel meer van het scherm. Dat komt voornamelijk doordat Codemasters goed is in het opwerpen van een gevoel van snelheid: iets dat ik in Gran Turismo heb gemist. In Grid had ik echter meerdere malen de neiging mijn gas uit voorzorg even los te laten omdat ik bang was de controle over de bolide te verliezen.
Als je zelf de controle over je auto niet verliest, dan kan de computer je daar altijd bij helpen. De AI-bestuurde coureurs zijn agressiever dan ooit. Laat je een klein gaatje open, dan zul je al snel de voorkant van de auto achter je zien opduiken en als hij jou daarbij raakt... dan is dat maar zo. De coureurs zijn actief bezig met racen: ze verdedigen hun lijn, kiezen andere lijnen om in te kunnen halen en komen daardoor ook wel eens in de problemen. Ook dit draagt enorm bij aan het gevoel dat je echt aan het racen bent.
Online
Behalve Grid World biedt Race Driver Grid ook een aantal andere modi. Natuurlijk is er de optie om snel te racen zonder je ergens anders druk over te hoeven maken. Interessanter is echter de online spelmodus. Onlangs sloot Codemasters een deal met Formule 1 om in 2009 exclusief een Formule 1-game te mogen maken. Daarbij gaven beide partijen aan dat de overeenkomst met name tot stand was gekomen, omdat Codemasters ook online een goede racegame kan afleveren.

In Grid lukt Codemasters dat ten dele. Laat ik vooropstellen dat het racen probleemloos kan verlopen en je best goede races kunt rijden. Met twaalf man online scheuren kan spannende races opleveren. In mijn ogen hebben de makers echter een fout gemaakt door full contact als enige optie in te bouwen. Je kunt dus naar hartenlust tegen elkaar botsen. Persoonlijk houd ik erg van zogenaamde 'ghost cars' online - waarbij je dus door je tegenstanders heen kunt rijden. Dan gaat het puur om wie het snelst is, terwijl nu een beuk op het juiste moment het verschil is tussen winnen en verliezen. Bovendien mist de online modus iets om de speler aan zich te binden. In Forza Motorsport 2 werkt het bijvoorbeeld zo, dat alles wat je online doet ook in singleplay in je voordeel werkt, doordat je bijvoorbeeld online geld verdient dat je ook offline kunt gebruiken. In Grid helaas niets van dit alles. Een smetje op een verder keurig blazoen.
Conclusie