Inleiding
Samengevat
De 935 is het topmodel onder de oledtelevisies van Philips. Hij is voorzien van vierzijdig Ambilight, draait op Android TV van Google en heeft een audiosysteem van Bowers & Wilkins. Hij ondersteunt alle belangrijke hdr-formaten, maar is niet voorzien van HDMI 2.1-ingangen. De prestaties qua beeld en geluid behoren tot de beste van dit moment.
In 2019 kondigde TP Vision, de fabrikant van Philips-televisies, aan te gaan samenwerken met Bowers & Wilkins. Deze van oorsprong Engelse audiofabrikant was al een aantal jaren bezig om zijn werkgebied uit te breiden en werkte al samen met diverse autofabrikanten, maar een televisie met B&W-geluid was er tot dan toe niet. Over het resultaat van deze samenwerking, de Philips 903, waren we erg te spreken en ook de modellen die daarop volgden, konden we zeer waarderen. Het spreekt dan ook voor zich dat we veel verwachten van de televisie die we in deze review bekijken, de Philips 935.
:strip_exif()/i/2004044246.jpeg?f=imagearticlefull)
De 935 is de eerste oled-tv van Philips die verkrijgbaar is in de relatief kleine beeldmaat van 48". Daarnaast is deze tv te verkrijgen in 55", de maat die we voor deze review hebben getest, en 65". De oledpanelen zijn uiteraard afkomstig van LG Display en aangezien er ook een 77"-versie van dit beeldpaneel bestaat, zou het ons niet verbazen als we deze maat volgend jaar ook bij Philips gaan zien.
Deze televisie is het topmodel van Philips. Dat betekent dat er niet alleen naar de kwaliteit van beeld en geluid is gekeken, maar dat er ook veel aandacht is besteed aan de afwerking. Zo is de akoestisch transparante stof voor de soundbar afkomstig van het Deense Kvadrat en is de afstandsbediening niet alleen voorzien van toetsverlichting, maar aan de achterkant ook nog eens bekleed met Schots leer van Muirhead.
Voor de beeldverwerking is deze tv voorzien van de nieuwste versie van de P5 Perfect Picture Engine, die volgens de fabrikant nu ook dingen doet met deep learning. De tv is uiteraard voorzien van smart-tv, in de vorm van Googles Android TV versie 9 (Pie), en natuurlijk mag ook Ambilight niet ontbreken. Omdat de 935 het topmodel is, krijg je de vierzijdige variant die desgewenst ook de muur onder de tv kan verlichten.
Uiterlijk en aansluitingen
Het beeldpaneel van alle oledtelevisies is afkomstig van LG, waardoor er grote gelijkenissen zijn tussen de verschillende merken. De schermen worden allemaal met een metalen achterkant en een randje rond het scherm aangeleverd. De grootste verschillen zitten dan ook in de voet en die wordt in dit geval gevormd door de soundbar van Bowers & Wilkins. Rond het scherm zien we dezelfde smalle bezels als bij de meeste andere oleds.
Rechts onder het scherm zit een subtiele uitstulping met daarin de infraroodontvanger, statusled en omgevingslichtsensor. Recht van voren is nergens een Philips-logo zichtbaar. Dit staat namelijk links op de bovenkant van de soundbar. Aan de rechterkant daarvan vinden we het logo van Bowers & Wilkins. De verbinding tussen de luidsprekerbehuizing en het scherm is gemaakt van mooi verchroomd metaal en voorzien van een kabelgeleider aan de achterkant.
Ook de bovenkant van het luidsprekergedeelte is gemaakt van mooi afgewerkt metaal, waarin vele kleine gaatjes zijn gemaakt waardoor de omhooggerichte luidsprekers het geluid naar het plafond kunnen uitstralen. Het meest in het oog springende detail is de losse tweeter van het centerkanaal, die zijn eigen verchroomde behuizinkje heeft. Aan de voorkant wordt hij beschermd door een prachtig ontworpen, bol stuk gaas met daarin een soort sterpatroon.
Aansluitingen
De 935 wordt geleverd met een handig lang netsnoer van tweeënhalve meter dat bovendien afneembaar is, zodat je het eenvoudig kunt vervangen als je een nog langer snoer nodig hebt. De aansluitingen zitten achter een klepje waarmee een gedeelte van de draden kan worden weggewerkt. Ze zitten onder een hoek, zodat ze ook goed zijn te gebruiken bij muurmontage. Rechts treffen we bovenaan een slot voor een CI+module. Daaronder zitten twee USB-aansluitingen, waarvan de onderste een USB 3-aansluiting is voor een harde schijf waarmee je kunt opnemen. We treffen er ook een seriële connector voor servicedoeleinden. Daaronder zitten een 3,5mm-koptelefoonaansluiting en drie HDMI 2.0-aansluitingen.
Onderaan zit links een tulpconnector voor een actieve subwoofer. Daarnaast zit een aansluiting voor een bedraad netwerk. Rechts daarvan vinden we een F-connector voor rechtstreekse aansluiting op een schotelantenne. Uiteraard is er ook een gewone antenneaansluiting, die geschikt is voor kabel en Digitenne. Daarnaast zit een optische, digitale Toslink-audioaansluiting en helemaal rechts zit de vierde HDMI 2.0-connector. Alle HDMI-ingangen zijn voorzien van een audio return channel. Dit betreft overigens de oudere versie en niet de meest recente enhanced-versie.
Android TV en afstandsbediening
De 935 draait Android TV versie 9 (Pie) van Google. Als soc is gekozen voor de mt5887 van MediaTek. Deze is voorzien van vier Arm Cortex A53-cpu-cores die op maximaal 1,5GHz draaien. De soc is voorzien van een Mali G51-gpu en 2,5GB ram. Er is in totaal 16GB flashopslag aanwezig, maar daarvan is slechts 3,6GB beschikbaar voor de gebruiker om apps te installeren. De interface wordt gerenderd op 1920x1080 beeldpunten en vervolgens voor weergave naar 3840x2160 pixels geschaald. We vinden het jammer dat de interface anno 2020 nog steeds niet op de eigen resolutie van het scherm wordt gerenderd, maar hierin is deze tv niet uniek. Er is nog geen enkele tv te koop met een echte 4k-interface.
:strip_exif()/i/2004050930.jpeg?f=imagenormal)
De homepage van Android TV ziet er op alle apparaten die dit besturingssysteem draaien hetzelfde uit. Hij is gevuld met horizontale balken met daarin de meest gebruikte apps, aanbevelingen voor streamingdiensten zoals Netflix en live televisiekanalen. Bovenaan zitten een zoekfunctie, een icoon voor de externe ingangen en het instellingenmenu. Helemaal onderaan heb je de mogelijkheid om balken die je niet gebruikt, van het homescreen te verwijderen.
:strip_exif()/i/2004050958.jpeg?f=imagenormal)
Alle andere onderdelen hebben een geheel eigen Philips-look-and-feel gekregen. Zo is er een handig snelmenu, waarvoor een knop met veelgebruikte instellingen op de afstandsbediening is gereserveerd. Ook de normale instellingenmenu's zijn ingericht in de typische Philips-stijl. Dat betekent wel dat sommige instellingen wat diep in de menustructuur zijn verstopt. Dat is wat minder handig voor powerusers, maar de meeste gebruikers zullen deze geavanceerde instellingen niet vaak nodig hebben.
:strip_exif()/i/2004050960.jpeg?f=imagenormal)
De elektronische programmagids ziet er overzichtelijk uit, maar als je hem raadpleegt, verdwijnt het huidige programma uit beeld. Bij de meeste concurrenten blijft de huidige zender zichtbaar in een hoek van het beeld. Op de menustructuur na vinden we de interface prettig werken. Daarbij reageert de tv vlot op commando's van de afstandsbediening. Bovendien is het aanbod aan apps voor Android TV vele malen groter dan bij de andere besturingssystemen voor televisies.
Afstandsbediening
Omdat de 935 een topmodel is, krijg je er een luxe afstandsbediening bij, die aan de achterkant is voorzien van echt leer van het Schotse Muirhead. Daarnaast is dit model voorzien van leds waarmee de toetsen in het donker worden verlicht. Uiteraard is er ook een microfoon aan boord waarmee Googles spraakassistent kan worden gebruikt. Helaas is de achterkant niet langer voorzien van een mini-qwertytoetsenbordje; een feature die we bij eerdere Philips-modellen altijd erg waardeerden.
Hij ligt prettig in de hand en het leer aan de achterkant zorgt voor een goede grip, waardoor je hem niet snel uit je handen zult laten vallen. De indeling is redelijk traditioneel, maar de positie van sommige knoppen is net even anders dan je wellicht gewend bent. Zo zit de d-pad redelijk bovenaan en zijn de volume- en zapknoppen hoger geplaatst dan de cijfertoetsen. Wij konden er redelijk snel aan wennen, maar we hadden de veelgebruikte knop voor de externe ingangen liever in een bovenhoek gezien. Ook hadden we liever zelf te programmeren toetsen gezien in plaats van gesponsorde knoppen.
Inputlag en chroma subsampling
Als je graag games speelt op een tv door middel van een pc of gameconsole, moet je goed letten op de inputlag. Een hogere inputlag betekent namelijk dat de tv er langer over doet om de beelden te vertonen, waardoor het spel voor je gevoel langzamer reageert op jouw commando's. Hierdoor worden actiegames moeilijker en neemt het spelplezier af. We hebben de inputlag in de afgelopen jaren bij de meeste fabrikanten zien afnemen, maar de Philips-televisies bleven een beetje achter.
:strip_exif()/i/2004055744.jpeg?f=imagenormal)
Gemeten in de gamemodus met onze Leo Bodnar-lagtester kwamen we uit op een inputlag van ongeveer 37ms. Daarbij maakte het niet uit of we 2160p60- of 1080p60-beelden naar de tv stuurden. Deze waarde zou een paar jaar geleden nog acceptabel zijn, maar doordat andere fabrikanten in de afgelopen jaren beter zijn gaan presteren op dit vlak, behoort deze tv nu tot de langzaamste. De televisie doet er dusdanig lang over dat het scherm meer dan twee beeldjes achterloopt bij wat de console uitstuurt. Dat maakt dat deze televisie geen aanrader is voor fanatieke gamers. Daarbij zijn Philips-televisies nog niet voorzien van HDMI 2.1 en dus zijn ze niet geschikt voor 120fps en variabele framerate. Hierdoor is deze tv niet aantrekkelijk voor gebruik met de nieuwste generatie consoles en grafische kaarten.
Chroma subsampling
Het verwerken van uhd-beelden kost veel bandbreedte en rekenkracht. Een enkel beeldje heeft namelijk meer dan acht miljoen pixels en als je er ook nog eens zestig per seconde van moet afhandelen, loopt de benodigde bandbreedte hard op. De meeste televisies proberen de beeldverwerkingschips wat te ontlasten door chroma subsampling op het binnenkomende signaal toe te passen bij het weergeven van 2160p60-beelden. Hierbij wordt kleurresolutie opgeofferd, maar doordat de resolutie van het helderheidssignaal behouden blijft, valt het bij de meeste natuurlijke beelden niet op.
Omdat alle codecs die voor de distributie van video worden gebruikt, ook gebruikmaken van chroma subsampling, heb je er geen last van bij het kijken naar video. Als je echter naar computerbeelden van een pc of gameconsole kijkt, levert het een duidelijke vermindering van de beeldkwaliteit op. Hier kun je wat aan doen door in het menu te navigeren naar Alle instellingen > Algemene instellingen > HDMI Ultra HD. Daar kun je voor alle vier de ingangen kiezen tussen Standaard en Optimaal. Helaas blijft de 935 ook in de stand Optimaal 4:2:2-chroma subsampling toepassen. Het ziet er veel beter uit dan 4:2:0-subsampling, maar er gaat nog altijd wat kleurinformatie verloren.
Ambilight, energiegebruik en geluid
Voor veel mensen is Ambilight de reden om voor een Philips-televisie kiezen. Ambilight laat de muur achter de tv meekleuren met het beeld door middel van rgb-leds die op de wand schijnen. De goedkopere modellen hebben alleen leds aan de zijkanten en de bovenkant, maar de 935 heeft als topmodel ook leds die naar onder schijnen. Veel mensen hangen de tv echter niet op en dan kan het bij sommige tv-meubels wat minder mooi zijn als daar licht op schijnt. Om die reden zijn de leds aan de onderkant uit te schakelen via het menu.
:strip_exif()/i/2004055920.jpeg?f=imagenormal)
Ambilight werkt het best als er zich een witte muur achter de tv bevindt, maar je kunt het systeem in het menu aanpassen aan andere muurkleuren. Dat moeten dan wel lichte tinten zijn, want op een felgekleurde muur werkt Ambilight niet goed. Je kunt kiezen of het systeem een vaste kleur moet weergeven of de kleuren moet volgen die in beeld zijn, zoals het ooit bedoeld was. Ook kun je, als je een feestje geeft, de kleuren op het geluid laten reageren.
:strip_exif()/i/2004055936.jpeg?f=imagenormal)
Er is een snel reagerende stand voor games, maar de meeste mensen zullen dat wat te veel van het goede vinden. Ook voor mensen die helemaal geen gekleurd licht achter hun tv wensen, kan Ambilight nuttig zijn. Voor hen is er namelijk de ISF-stand, die zorgt voor constant wit licht achter de tv, met dezelfde kleurtemperatuur als van een correct afgesteld scherm. Hierdoor is kijken in een donkere kamer minder vermoeiend voor je ogen en ervaar je de kleuren op het scherm zoals ze bedoeld zijn. De ISF-stand is af-fabriek nogal blauw afgesteld, maar gelukkig is dit in het menu aan te passen.
Energiegebruik
De Philips 935 heeft energielabel B meegekregen, waarmee hij tot de minst zuinige televisies van dit moment behoort. De zuinigste oleds hebben energielabel A.
Zo uit de doos, in de standaardmodus, verbruikt ons 55"-testmodel 145W gemiddeld. Daarbij produceert het scherm een gemiddelde helderheid van 156cd/m². Als we de helderheid opvoeren tot 250cd/m², loopt het verbruik op tot 184W. Afgesteld op 120cd/m² zakt het tot 117W gemiddeld. Als we overschakelen naar de ISF Dag-modus, die het beste beeld oplevert, verbruikt de televisie 137W, waarbij het oledpaneel ongeveer 150cd/m² licht produceert. Als je Ambilight gebruikt, loopt het verbruik afhankelijk van de instelling op met 5 tot 15W. De televisie is voorzien van een lichtsensor waarmee de helderheid automatisch aan het omgevingslicht kan worden aangepast.
Geluid
De 935 is een dure televisie, maar het grootste gedeelte van de meerprijs ten opzichte van goedkopere modellen zit natuurlijk in het luidsprekersysteem van Bowers & Wilkins, met maar liefst tien drivers. Het is bekleed met stof van de Deense fabrikant Kvadrat en dat ziet er naar ons idee prachtig uit. De verschillende beeldmaten worden allemaal geleverd met dezelfde soundbar, maar de afstelling ervan verschilt enigszins. Er worden dsp-trucs toegepast die ervoor zorgen dat het geluid uit het scherm lijkt te komen en bij de grotere maten moet de virtuele luidspreker dus hoger zijn gepositioneerd.
Hoewel het luidsprekersysteem op een gewone soundbar lijkt, is het niet los te gebruiken, want de voeding en de versterkers zijn in de behuizing van de televisie ondergebracht. Dat heeft als voordeel dat alle ruimte in de luidsprekerbehuizing kan worden ingezet als klankkast, zodat een beter geluid mogelijk is dan bij een soundbar van dezelfde afmetingen. Vooral het laag kan hierdoor worden verbeterd. De bassen worden verzorgd door een ovale luidspreker van 100x65mm, geholpen door een basreflexpoort aan de achterkant.
Er zijn drie kanalen aan de voorkant die op je oren zijn gericht. Dit zijn allemaal tweewegluidsprekers met 19mm-tweeters met een bolle, titanium conus. De middelste tweeter is in een losse behuizing boven de soundbar geplaatst. De hoge tonen kunnen door interactie met een luidsprekerkast namelijk vertroebelen. Vooral de hoeken van de kast hebben een negatief effect op de geluidskwaliteit. Dat is ook de reden waarom wat duurdere luidsprekers vaak zijn voorzien van afgeronde hoeken. Door de tweeter on top te plaatsen, weet Bowers & Wilkins het afstraalgedrag te verbeteren. Dit is een truc die de fabrikant al sinds eind jaren zeventig van de vorige eeuw toepast op zijn hifi-luidsprekers.
Aan de zijkanten zijn twee omhoog en naar voren gerichte luidsprekers aangebracht voor de hoogtekanalen van Dolby Atmos. De conussen van deze luidsprekers, met een doorsnede van 50mm, zijn extra diep gemaakt om het het geluid minder breed te stralen. Zo ontstaan twee smalle bundels geluid die niet rechtstreeks zijn te horen, maar alleen weerkaatst via het plafond je oren bereiken.
Over het resultaat van al dit technisch vernuft zijn we zeer te spreken. Je kunt goed horen dat de ontwerpers een hifi-achtergrond hebben. De ontwerpers wilden niet goedkoop scoren door zoveel mogelijk bas uit de relatief kleine luidspreker te peuteren, maar wilden de lage tonen vooral strak laten klinken. Daar zijn ze naar ons idee prima in geslaagd. De mensen die van erg diep doorlopend laag houden, kunnen desgewenst een subwoofer aansluiten. Dat hoeft er niet per se een van Bowers & Wilkins te zijn. Elke actieve subwoofer is te gebruiken, dankzij de standaardaansluiting op de tv.
Het geluid klinkt erg prettig, zowel bij films en series als muziek. Stemmen zijn echt veel duidelijker te verstaan dan bij andere televisies en de Dolby Atmos-hoogtekanalen voegen veel toe voor de filmbeleving. Het 70-wattaudiosysteem kan wellicht geen compleet homecinema-luidsprekersysteem met veel losse luidsprekers vervangen, maar als je een alles-in-een-oplossing zoekt, moet je deze tv zeker eens beluisteren. Wij vinden geen enkele andere tv zo prettig klinken als deze, of het moet de Philips 984 van vorig jaar zijn.
Beeldeigenschappen
Omdat alle oledtelevisies gebruikmaken van beeldpanelen van LG Display zijn de prestaties erg vergelijkbaar. Dat is positief, want op veel fronten kunnen televisies die gebaseerd zijn op andere technieken niet op tegen de prestaties ervan. Zo biedt oled bijvoorbeeld veruit de beste kijkhoeken.
De twee bovenstaande foto's zijn genomen met een identieke belichting. De linkerfoto recht van voren en de rechterfoto onder een hoek van vijfenveertig graden. We zien dat de helderheid onder een hoek een heel klein beetje terugloopt, maar dat is zo weinig dat het in de praktijk niet opvalt. Wat wel opvalt is dat de kleurweergave en het grote contrast onder een hoek onveranderd mooi zijn.
Doordat oledtelevisies geen backlight hebben is ook de uniformiteit veel beter dan bij alle andere televisies die op dit moment te koop zijn. Geen enkele backlight is namelijk perfect en dat levert dus donkere plekken in beeld op. Bij oled speelt dit probleem niet en is het beeld zeer uniform qua helderheid. Dat is goed te zien op bovenstaande foto's, die van een wit scherm zijn gemaakt en zijn belicht voor middengrijs.
Oled is de enige momenteel verkrijgbare techniek die echt zwart kan weergeven. Alleen bij een volledig zwart scherm kunnen lcd's met local dimming zwart correct weergeven. Maar als er, zoals op bovenstaande foto's, wat witte tekst moet worden weergegeven, levert dat zelfs op dure fald-modellen duidelijk zichtbare halo's in beeld op. Vooral bij ondertitels kan dit effect erg storend zijn. Omdat bij oled de pixels volledig kunnen worden uitgeschakeld is de zwartweergave perfect. Ook is het lokale contrast door de aansturing op pixelniveau veel groter, zodat het beeld er bovendien veel scherper uitziet.
Beeldverwerking
Dit jaar lijkt het erop dat de marketingmedewerkers van alle televisiefabrikanten gezamenlijk hebben besloten dat de verkoop het beste wordt gestimuleerd door nadruk te leggen op artificiële intelligentie. Ze roepen om het hardst dat hun producten beter zijn dan die van de concurrent - die uiteraard hetzelfde roept - omdat ai allerlei zaken verbetert. In het geval van televisies wordt volgens marketeers het beeld verbeterd door er ai op los te laten die alle onvolkomenheden wegpoetst. In werkelijkheid heeft de beeldkwaliteit over het algemeen alleen maar te lijden onder automatische aanpassingen, maar met een dergelijk verhaal verkoop je geen televisies.
:strip_exif()/i/2004070646.jpeg?f=imagenormal)
De Philips-televisies maken al sinds 2017 gebruik van de zelf ontwikkelde P5-chip voor beeldverwerking en dus was het logisch om daar dit jaar 'ai' aan toe te voegen. Om de consument de toegevoegde waarde van ai te laten zien, is er een speciale demo in de tv ingebouwd. Deze laat zien hoe 'deep learning neurale netwerken' worden ingezet om beelden te classificeren om er vervolgens 'intelligente verwerking' op los te laten. Het resultaat van de 'nieuwe' aanpak is naar ons idee niet of nauwelijks beter dan de beeldverwerking die we al jaren op televisies zien en waarvan je het grootste deel maar beter kunt uitschakelen.
De algoritmes verhogen de kleursaturatie, vergroten het contrast, passen sharpening toe, gaan colour banding tegen, enzovoort. Trucs die alle fabrikanten al jaren toepassen om hun televisie hun eigen look mee te geven. Het moet gezegd worden dat de aanpassingen aan het beeld in dit geval een stuk subtieler zijn dan bij sommige concurrenten, maar nog altijd gaan beelden van goede kwaliteit er duidelijk minder natuurlijk uitzien.
:strip_exif()/i/2004070652.jpeg?f=imagenormal)
Een nieuwe feature die wel nuttig is, is de nieuwe anti-inbrand-oplossing. Deze gaat op zoek naar statische content in het beeld en past daar de intensiteit van aan. Hierdoor wordt het risico op inbranden volgens tp-vision met 95 procent verminderd. De functie werkt prima bij zenderlogo's en dergelijke, en gaat redelijk onopvallend te werk. De feature mag nieuw zijn op Philips-televisies, bij de concurrentie was hij al langer beschikbaar.
Er is een nieuwe preset toegevoegd genaamd Pure Cinema. Deze stand doet wat de Movie-modus voorheen deed, namelijk het beeld weergeven zonder interpolatie. De huidige preset Movie past wel de-judder en de-blur toe, maar levert geen artefacten en soap opera-effect op. Ook is in deze stand de Filmmakermodus beschikbaar die automatisch alle beeldverwerking uit kan schakelen. De eerste keer krijgt de gebruiker de vraag of hij of zij dit inderdaad wil.
Wat ons betreft is dat laatste een goede ontwikkeling, want hoewel geen enkel beeldinterpolatie-algoritme perfect is, behoort Perfect Natural Motion van Philips tot de minst goede. Er zijn nog altijd meer artefacten in beeld te zien dan bij schermen van andere merken. Er bestaan tegenwoordig best goede algoritmen voor interpolatie, maar geen van alle heeft genoeg aan de rekenkracht die beschikbaar is in televisies om in realtime te kunnen werken.
Metingen en hdr
Als het gaat om de impact die een scherm maakt, is de grootte van het scherm misschien wel de belangrijkste eigenschap. De afmeting wordt over het algemeen echter niet gezien als graadmeter voor de beeldkwaliteit. Het contrast wordt dat wel, en daarmee is het de belangrijkste indicator voor de beeldkwaliteit. Het globale contrast is verantwoordelijk voor de punch van het beeld, en het lokale contrast is, meer nog dan de resolutie, bepalend voor de ervaren scherpte. Dit is ook de reden waarom verscherpingsalgoritmen meestal het lokale contrast verhogen en niet het aantal pixels vergroten.
Van alle beschikbare schermtechnieken die bij hedendaagse televisies worden gebruikt, levert oled veruit het beste contrast op. Doordat de individuele (sub)pixels volledig kunnen worden uitgeschakeld is de zwartweergave perfect en dat levert een oneindig hoge contrastverhouding op. Daardoor is de ervaren beeldkwaliteit de best mogelijke van dit moment. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat dit alleen geldt als je in een verduisterde kamer kijkt, want reflecties in beeld verstoren het zwartniveau en daarmee het contrast. In een kamer met veel omgevingslicht kan een felle lcd een betere keuze zijn, omdat je vooral een hoge maximale helderheid nodig hebt om het contrast niet te veel te laten afnemen. Ook zijn sommige lcd's beter ontspiegeld dan oleds, waardoor eventuele reflecties minder scherp worden en daardoor minder storen in beeld.
Een correcte kleurweergave is iets minder van belang dan het contrast, maar daarmee zeker niet onbelangrijk voor een mooi beeld. We hebben de kleurweergave gemeten met onze SpectraCal C6-colorimeter, die we in Calman hebben voorzien van een meterprofiel door middel van een X-Rite i1Pro 2-spectrometer.
Een meting van de grijstinten levert een goed beeld op van de kleurweergave, want als alle tinten zonder kleurzweem worden getoond, wordt het grootste deel van de kleuren ook correct weergegeven. Bovendien zien we aan deze meting of de helderheid met de juiste stappen oploopt, zodat er geen details in het beeld verloren gaan.
/i/2004071994.png?f=imagenormal)
Van alle presets levert de 'ISF dag'-modus het beste resultaat op. Deze stand doet precies waarvoor hij gemaakt is en geeft het beeld vrijwel exact weer zoals het bedoeld is. Met een gemiddelde ΔΕ2000 van 0,9 liggen alle afwijkingen ver onder de grens van 3, waardoor ze met het blote oog onzichtbaar zijn. Ook het gammaverloop is zeer goed en volgt de 2,2-lijn nagenoeg perfect. Met een kalibratie valt dus eigenlijk geen zichtbare winst te behalen.
De wat meer verzadigde kleuren meten we aan de hand van de kleuren van de ColorChecker-kaart, die sinds jaar en dag in de fotografie wordt gebruikt om de kleurweergave te controleren.
/i/2004071996.png?f=imagenormal)
Ook hier zien we slechts zeer geringe afwijkingen, waardoor het beeld in de 'ISF dag'-stand keurig wordt weergegeven zoals de makers het hebben bedoeld. Een gemiddelde ΔΕ2000 van minder dan 1 betekent een zo goed als perfecte afstelling.
Hdr
De Philips 935 kan hdr weergeven in de formaten HDR10, HDR10+, HLG en Dolby Vision. Alle hdr-formaten die ertoe doen worden dus ondersteund. Dit is ook het geval bij Panasonic, maar bij LG en Sony ontbreekt HDR10+ en Samsung ondersteunt het veelgebruikte Dolby Vision niet. Met de 935 zit je qua hdr dus altijd goed.
Oled mag dan zwart perfect kunnen weergeven, de maximale helderheid van deze techniek loopt achter bij die van de duurste lcd-modellen. Bovendien loopt de maximale helderheid terug naarmate een groter deel van het scherm fel moet worden verlicht.
/i/2004071998.png?f=imagenormal)
Doordat de maximale hoeveelheid energie die naar het scherm kan worden aangevoerd beperkt is, wordt er gebruikgemaakt van een automatic brightness limiter (abl) die ingrijpt als de gemiddelde helderheid in beeld te hoog oploopt. Dit zien we terug in bovenstaande grafiek: bij een wit vlak dat 5% van een zwarte achtergrond beslaat, is de maximale helderheid 829cd/m², maar bij een volledig wit scherm zakt het maximum naar 139cd/m². Dat is een enorm verschil, maar in de praktijk heb je hier nauwelijks last van en doet de abl redelijk onopgemerkt z'n werk.
Bij het meten van hdr drukken we de afwijkingen niet meer uit in ΔΕ2000, maar gebruiken we ΔΕITP. Hier is voor gekozen omdat ΔΕ2000 nooit is ontworpen om afwijkingen van licht-uitstralende beeldschermen uit te drukken en er bij hogere helderheden grote afwijkingen optreden. Meer over dit onderwerp lees je hier en hier. De hdr-modus HDR Film levert het beste resultaat op.
/i/2004072004.png?f=imagenormal)
Bij het weergeven moeten hdr-beeldschermen helderheidspieken die boven het maximaal mogelijke liggen, afkappen en weergeven met de piekhelderheid van het scherm zelf. Daarbij gaan dus details in de hooglichten verloren. Om wat meer detail in de helderste delen van het scherm te behouden, passen televisiefabrikanten een bepaalde mate van roll-off toe bij het knikpunt in de electro-optical transfer function. Dat is de functie die, vergelijkbaar met gamma bij sdr-beelden, bepaalt hoe fel een bepaalde signaalwaarde daadwerkelijk moet worden weergegeven.
Door deze roll-off van de helderheid ontstaan er wat grotere afwijkingen rond het kantelpunt. Dit zie je terug in de middelste grafiek. In de bovenste grafiek zie je de afwijkingen waarbij de helderheidsfout buiten beschouwing is gelaten. De gemeten kleurafwijkingen liggen gemiddeld onder een ΔΕITP van 0,6 waardoor ze met het blote oog niet waarneembaar zijn. In middelste grafiek zijn helderheidsfouten wel meegenomen. Het kantelpunt is hier goed zichtbaar, maar de gemiddelde afwijking is klein, zodat het beeld zo goed als perfect overeenkomt met de intenties van de makers. De hdr-weergave van de 935 behoort tot de beste van wat er op dit moment te koop is.
Conclusie
De Philips 935 is niet voor iedereen een optie. Alleen al zijn hoge prijs maakt hem al onbereikbaar voor een grote groep mensen. Ook als je gebruikmaakt van een av-receiver met losse luidsprekers kun je beter een andere tv kopen, want waarom zou je in dat geval meer willen betalen voor een goed geïntegreerd audiosysteem? En ook fanatieke gamers kunnen beter verder kijken, want de 935 is niet voorzien van HDMI 2.1 en kan dus geen 4k-beelden met 120fps weergeven, en bovendien is er geen ondersteuning voor variabele framerates. Daarnaast is de inputlag naar moderne maatstaven aan de hoge kant.
Als je afgezien van die situaties echter geld wil en kunt besteden aan kwaliteit, moet je de Philips 935 zeker meenemen in je overwegingen. Zo is de afwerking prachtig en zijn er uitsluitend hoogwaardige materialen gebruikt. Zelfs de afstandsbediening doet luxe aan, door het gebruik van leer voor de achterkant en de toepassing van verlichting voor in het donker. Ook vierzijdig Ambilight zal voor veel mensen een pluspunt zijn.
Als het op de belangrijkste eigenschappen aankomt, zit je goed met de 935. De beeldkwaliteit behoort tot de beste van dit moment. Dankzij het oledpaneel is het contrast enorm, is het beeld zeer uniform en zijn de kijkhoeken groot. Ook de geluidskwaliteit van het Bowers & Wilkins-audiosysteem is uitmuntend, zodat een los audiosysteem achterwege kan blijven. Mocht je alsnog meer laag in je geluid willen, dan kun je altijd een losse subwoofer toevoegen voor extra beleving bij films, series en muziek. Deze tv is allesbehalve goedkoop, maar levert wel het beste beeld en geluid van dit moment, zodat een excellent-award op zijn plaats is.
:fill(white):strip_exif()/i/2003849434.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004044270.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004044268.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004044290.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004044264.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004044286.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004044284.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004044288.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004044280.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004044282.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004055582.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004055584.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004055586.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004055580.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004055578.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004058450.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004058462.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004058452.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004058464.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004058466.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004068810.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004068812.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004068818.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004068820.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004068822.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004068824.jpeg?f=imagegallery)
/i/2004071994.png?f=imagegallery)
/i/2004071996.png?f=imagegallery)
/i/2004071998.png?f=imagegallery)
/i/2004072004.png?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2003845746.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2004574384.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/u/164595/crop65a5203ef165d_cropped.webp?f=community)
/u/295372/crop62c2de4e919dd.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/234059/crop68c311ae9a0c7_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/517503/crop602112b4ac9cb_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/664291/crop55c885bd3122a_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/305320/crop5f76ef32000c2_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/343842/crop5b6c756225ee6_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/257022/crop629738e7a7bae_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/189401/crop5a5e7beb70a42_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/875067/crop5c470b6f6af76_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/357567/crop5dfcfaa04d0e8_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/471406/crop5e4d06b8b3d49_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/530419/crop68625863b70dd_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/197786/crop64b2f2dc4d188.png?f=community){kind=small}
/u/94596/crop643fb12fd4e6d.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/392910/crop66a34a733c59a.jpg?f=community){kind=small}
/u/37560/crop625a752b51e9d_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/157485/ava.jpg?f=community){kind=small}
/u/288743/crop5c1136fbd00df_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/385930/crop5e32981d468c0_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/217510/crop660db19c1cf7b_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/35873/sim_icon.jpg?f=community){kind=icon}
/u/263454/wie%2520dit%2520leest%2520is%2520gek.png?f=community){kind=small}
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/1526940/crop5ff8c14ec4256_cropped.png?f=community){kind=small}