Duke Nukem 3D, Quake en Doom: roepen deze namen nostalgische gevoelens op? Menigeen vindt het leuk om deze oude DOS-games jaren na dato weer eens te spelen. Dat kan in een computermuseum, via een emulator of door middel van een oud systeem. Onder (oudere) tweakers zien we steeds vaker interesse voor dat laatste of zelfs voor het opnieuw bouwen van een retro-pc. Met oude hardware, maar aangevuld met handige accessoires die alles een stuk praktischer maken.
Meer retro
Wie niet alleen oude DOS-games opnieuw wil spelen, maar ook bijvoorbeeld games uit het home computer-tijdperk, kan kiezen uit een groot aanbod van producten. Bekende namen zijn de DE10 Nano FPGA en RetroPie op basis van een Raspberry Pi.
Er zijn talloze mogelijkheden om terug te gaan in de tijd. De gemakkelijkste manier is een emulator of virtuele machine. Via Dosbox kun je eenvoudig weer oude DOS-games spelen; een site als GoG.com, ofwel Good Old Games, is er groot mee geworden. Ook door middel van virtualisatie kun je een oude Windows-versie installeren. Daarnaast is het web tegenwoordig krachtig genoeg om veel software online te emuleren. Voor de meeste mensen zal dat voldoende zijn, maar een ander zal iets missen. Denk aan bepaalde hacks of tweaks die het leuker maakten, uitbreidingen en mods of het geluid van een specifieke geluidskaart, vooral bij spellen met AdLib-geluid. Emulatie komt dichtbij, maar is niet hetzelfde.
Een voordeel van een echte computer is dat oude hardware en randapparatuur er gewoon op werkt. Op moderne computers is dat vaak niet het geval, ofwel omdat de gewenste software niet voor moderne besturingssystemen beschikbaar is of omdat de aansluitingen en adapters simpelweg ontbreken. Als je bijvoorbeeld nog oude 5,25”-floppies wil uitlezen, heb je daarvoor echt een oude diskdrive en bijbehorende computer nodig. Hetzelfde geldt voor oude IDE-harde schijven, zipdrives en software die alleen met een oude Windows-versie samenwerkt. Ook oude DOS- en Windows-spellen werken vaak niet meer onder Windows 10, althans niet zonder hulpmiddelen.
In dit artikel bespreken we waarop je moet letten als je een retro-pc wilt bouwen of kopen, de do's en don'ts evenals nieuwe mogelijkheden en moderne hulpmiddelen die dit een stuk makkelijker maken.
Welk type retro-pc zou je het liefst weer eens willen beleven? Dat is uiteraard zeer persoonlijk en vaak gebaseerd op nostalgie. Mensen die in de jaren tachtig met IBM-pc’s in aanraking kwamen, willen die wellicht weer eens ervaren: 5,25”-floppies, CGA-kleurenkaarten en beeps door de luidspreker. Over het algemeen heeft een 486 vaak de klassieke retro-uitstraling. Hij stamt uit de tijd dat snelheid en betaalbaarheid flink toegenomen waren en het langzaam gebruikelijk werd om de processor of de geluids- en grafische kaart te vervangen. Ook was dat de tijd van een nieuwe generatie grafische games die grote indruk maakten en vaak nog in ieders geheugen gegrift staan. Denk bijvoorbeeld aan Quake, Doom II, Syndicate en de allereerste Command & Conquer. Geluidskaarten met AdLib-synthesizer en ondersteuning voor spraak en geluidssamples waren toen ook vrij gebruikelijk.
Toch was een gemiddelde 486 niet altijd krachtig genoeg om dergelijke games op volle resolutie te spelen. 320x200 pixels was nog gebruikelijk, maar hogere resoluties volgden al snel. Hou er rekening mee dat een 486 op de relatief hoge resoluties van moderne monitoren niet soepel zal werken. Een Pentium, AMD K6-2, of Pentium II of III biedt meer power. Hij is vaak nog steeds compatibel met spellen uit het 486-tijdperk en daardoor een praktischere keuze, zeker als je ook Windows 98 of hoger wilt gebruiken. Bovendien hebben deze systemen nog ISA-slots.
Een Pentium 4-klasse-pc kan ook een optie zijn. Hoewel de eerste generatie cpu’s klok-voor-klok trager waren dan een Pentium III, zijn Pentium 4-systemen tweedehands wat gemakkelijker te vinden. We kunnen ze nog als retro-pc rekenen, maar dan vooral uit het XP-tijdperk. Moederborden van die generatie hebben geen ISA-slots meer en dus ben je afhankelijk van PCI-geluidskaarten, die vaak geen goede fmchip-ondersteuning meer hebben. Windows 98SE laat zich niet altijd goed installeren op een Pentium 4-pc. Dat heeft er onder andere mee te maken dat dit besturingssysteem niet met meer dan 512MB aan werkgeheugen overweg kan. Meer geheugen leidt tijdens de installatie tot een foutmelding. De simpelste oplossing is wat geheugen verwijderen, maar het kan helpen om twee bestanden in de Windows-map te editen en het volgende toe te voegen:
Op Marktplaats en Tweakers Vraag & Aanbod worden vrijwel dagelijks retro-pc’s te koop aangeboden. Soms voor weinig, maar soms ook voor de hoofdprijs. Ideaal zou natuurlijk een pc in je directe omgeving zijn, want opsturen is een risico en niet iedere verkoper is hiertoe bereid. Je bent dan natuurlijk wel afhankelijk van de combinatie van hardware die erin zit, waarbij de kans groot is dat je bepaalde onderdelen moet upgraden. Het mooie van een kant-en-klaar systeem kopen is echter dat je meteen een mooie basis hebt: een kast en bijpassende voeding, plus een moederbord, processor, koeler, geheugen en misschien ook een 3,5”-diskdrive en cd-speler of -brander. De grafische kaart en geluidskaart zijn meestal te vervangen. Let erop of dat echt zo is, want bij compacte systemen zijn die vaak geïntegreerd op het moederbord en zijn er niet altijd vrije slots.
Het grote voordeel van zelf bouwen is natuurlijk dat je exact de hardware kunt gebruiken die je graag wil. Denk bijvoorbeeld aan een 3dfx-grafische kaart of een Soundblaster AWE64-geluidskaart. Het is meer werk en kost je meer verzendkosten, maar alle benodigde onderdelen zijn, zeker met wat geduld, altijd wel te vinden.
Laptop?
Het nadeel van desktop-pc’s is dat ze nogal veel ruimte in beslag nemen. Het kan daardoor ook interessant zijn om uit te kijken naar een tweedehands laptop, met bijvoorbeeld een Pentium II-processor. Deze zijn prima in staat om Windows 98SE of XP te draaien en de drivers voor geluids- en grafische kaarten zijn vaak ook nog wel te vinden. Een fabrikant als Dell biedt nog steeds drivers aan. Een laptop is compact en heeft een eigen scherm, maar kan eventueel ook worden uitgebreid met een extern scherm, een muis en een toetsenbord. Daarnaast hebben de meeste laptops uit die tijd een of twee Pcmcia-slots, waarmee de functionaliteit kan worden uitgebreid, denk bijvoorbeeld aan een wifimodule of USB 2.0-poorten. Wie bereid is de laptop open te schroeven, kan eventueel ook nog het geheugen aanvullen of de harde schijf vervangen. De grootste beperking van een laptop is echter dat een andere processor, grafische kaart of geluidskaart geen optie is. En dat is voor veel tweakers toch wel een minpunt. Daarnaast kampen ze vaak met dode accu's, afwijkende aansluitingen voor harde schijven en grote variaties in schermtypes. Op een DSTN-scherm wil je echt niet gamen, dus heb je dan alsnog een extern scherm nodig.
Grafische kaarten, geluidskaarten en crt vs. lcd
Crt of lcd?
Veel mensen hebben hun crt-monitor van vroeger weggegooid. Crt’s zijn natuurlijk vrij groot en zwaar, en staan daardoor al snel in de weg. Toch hebben ze een meerwaarde voor een retro-pc. De kijkhoek van crt’s is nog altijd beter dan die van lcd’s, ze werken uitstekend op verschillende resoluties en op verschillende refreshrates, en tonen accurate kleuren. Het grootste verschil is echter dat oude games er echt beter uitzien. Een crt is niet ingedeeld in pixels, daarom ziet een enkel beeldpunt eruit als een cirkel met vage rand. Een lcd is wel ingedeeld in pixels en die pixels zijn vierkant. Daardoor ziet het beeld er veel blokkeriger uit dan dat van een crt. Bovendien hebben crt-monitoren een 4:3-beeldverhouding die naadloos aansluit op het oorspronkelijke beeldformaat. Breedbeeldmonitoren rekken dit vaak uit.
3dfx luidde een grafische revolutie in voor games
Grafische kaarten
Bij een bestaande pc werken alle componenten goed samen. Als je zelf de hardware samenstelt, is dat de vraag, want hoe zat het ook al weer? Er zijn grafische kaarten in de vorm van onder andere ISA, Vesa Local Bus, PCI en AGP, maar van die laatste zijn er bijvoorbeeld verschillende varianten met verschillende elektrische spanningen. Vanaf 2004 werd AGP langzaam vervangen door PCI Express, maar dan spreken we eigenlijk niet meer van retro. Voor een retro-pc van de tweede helft van de jaren negentig zijn alleen PCI en AGP van belang.
Aanvankelijk werd de universele PCI-sleuf ook voor grafische kaarten gebruikt. De eerste Voodoo-kaarten verschenen ook in PCI-uitvoering en werden naast een standaard grafische kaart in een PCI-slot geplaatst en via een VGA-kabel onderling verbonden. Dat was het moment dat grafische kaarten intensief rekenwerk van de cpu overnamen ten behoeve van 3d-weergave in games. De bandbreedte van PCI bleek beperkt en de rol van grafische kaarten in een pc werd steeds groter, wat in 1997 leidde tot een nieuwe poort: AGP. In de retrowereld zijn vooral de vroege 3dfx-Voodoo-kaarten geliefd, vanwege de innovatie, ruwe prestaties en Glide 3D-api. Sommige games, zoals Quake, Need for Speed II SE, Unreal en Turok, werkten het best op die Glide-api. Maar voor een retrobuild voldoen de later geïntroduceerde GeForce van Nvidia en de Radeon van ATI, nu AMD, ook prima.
De 3dfx-Voodoo 2-grafische kaart
Wavetable
Veel DOS-games maken gebruik van MIDI-muziek op op basis van een geluidschip met FM-synthese, zoals de Yamaha OPL3 of een van de vele compatibele varianten waarvan de Soundblaster veruit de bekendste is. Slechts een zeer beperkt aantal PCI-kaarten biedt goede ondersteuning voor deze MIDI-muziek. De meeste geluidskaarten emuleren het en lang niet alijd goed. In de PCI-tijd werd gebruik gemaakt van vooraf opgenomen muziek in plaats van MIDI. Je kunt het beste een ISA-kaart gebruiken voor optimale compatibiliteit, idealiter met die originele Yamaha-chip. Sommige kaarten, zoals de SoundBlaster 16, Audician 32, ESS AudioDrive en Aureal Vortex 2 (PCI) hebben ook een Wavetable-aansluiting, waarop een uitbreidingskaart met instrumenten kan worden aangesloten. Het Belgische Serdaco heeft in 2016 de Dreamblaster S2 uitgebracht. Die is compatibel met geluidskaarten met deze Wavetable-aansluiting en biedt een kwaliteit die vergelijkbaar is met die van de high-end kaarten van destijds. Wie echt helemaal retro wil kan ook het web afstruinen naar een originele Gravis Ultrasound.
Creative Soundblaster 16 met Wavetable-aansluiting
Een Wavetable-module op een geluidskaart
Moderne hulpmiddelen
De retro-pc-gebruiker heeft het nu een stuk gemakkelijker dan in de jaren negentig. Niet alleen kost de hardware een fractie van wat die toen kostte, uitzonderingen daargelaten, ook is er een groot aanbod van allerlei handige accessoires. Dat begint vaak met adapters. Oude pc’s gebruiken harde schijven en cd-rom-spelers met IDE-aansluitingen, en die zijn nieuw niet meer te krijgen. Dat geldt ook voor de voedingen en bijbehorende kabels, hoewel er op Amazon, eBay en AliExpress soms nog een paar aanbieders te vinden zijn. Met verloopstekkers kun je vrijwel alles aansluiten.
Hou er rekening mee dat je behoorlijk wat hulpmiddelen nodig zult hebben met een retro-pc, maar misschien heb je die al in huis. Computers uit het Pentium II-tijdperk hadden vaak maar twee USB-aansluitingen en oudere modellen, zoals 486’ers, hadden er geen. Als er een PCI-slot aanwezig is, kun je een USB-insteekkaart toevoegen, waardoor je wat meer poorten tot je beschikking hebt. Ook een USB-hub en/of verlengkabel is erg handig, omdat de aansluitingen zich bij oude computers aan de achterkant bevinden en je er dan wat gemakkelijker bij kan. Dankzij USB kun je ook gebruikmaken van wifi-USB-sticks om verbinding met internet te maken, al is een bekabelde aansluiting door middel van een ethernetkaart vaak eenvoudiger met drivers. Ook kun je toetsenborden en muizen via USB gebruiken. Maar PS2-apparaten hebben de voorkeur, want een USB-muis werkt niet in alle omstandigheden, zeker niet op oude besturingssystemen. Natuurlijk kun je ook USB-naar-PS2-adapters gebruiken.
Oude harde schijven met een IDE-aansluiting
Als je geen oude IDE-harde schijven meer hebt liggen, kun je IDE-naar-SATA-adapters gebruiken. Hiermee kun je ook SATA-harde schijven of ssd’s aansluiten, mits het bios en de Windows-versie de capaciteit ervan ondersteunen. In het DOS-tijdperk waren partities van 2GB bijvoorbeeld het maximum, dus zul je verschillende partities moeten gebruiken. Een grote schijf gebruiken heeft dus weinig zin. Sterker nog, veel grote schijven zijn niet bruikbaar. Tot 2001 was er bijvoorbeeld een maximum van 137GB voor een harde schijf vanwege beperkingen in de oude ATA-specificaties; er werd 28bit gebruikt om een sectornummer te specificeren. Kleinere harde schijven en ssd’s hebben dus de voorkeur. In het kader zie je per processorgeneratie welke hardeschijfcapaciteit gebruikelijk was.
IDE naar SATA-adapter
Wat eigenlijk veel handiger is dan harde schijven of zelfs ssd’s zijn geheugenkaartjes. Er bestaan flink wat IDE-adapters waarin je SD- en CompactFlash-kaarten kunt gebruiken en die ook door het bios worden herkend als harde schijf. Vaak is een paar GB al voldoende, dus met een 2GB- of 4GB-kaartje kom je al een heel eind. Die oude kaartjes zijn voor IDE-moederborden snel genoeg en het grote voordeel is dat je de kaartjes er tijdelijk uit kan halen en er via een moderne pc bestanden op kan zetten. Die adapters werken meestal het best op de traagste IDE-poort op het moederbord. Op Ultra ATA/66-poorten of sneller worden ze meestal niet of niet goed herkend. Afhankelijk van de configuratie kan het zijn dat je de jumper van de bootschijf op ‘master’ moet zetten, in plaats van ‘slave’.
Een SD- of compactflash-kaartje is de beste harde schijf
Voorbeeldspecificaties
486DX4/100
Pentium II
Pentium 4
Tijdperk
1989-1996
1997 - 2000
2000-2006
Snelheid (MHz)
100MHz
400MHz
2GHz
Geheugen
32MB
256MB
2GB
Harddisk
500MB
10GB
120GB
Videokaart
Trident VLB
3dfx Voodoo 2
Nvidia Geforce 3 Ti 500
Geluidskaart
Soundblaster 16
Soundblaster AWE64
Soundblaster Audigy
Besturingssysteem
MS-DOS 6.22
Windows 98(SE)
Windows 2000/XP
Wisselbare media
3,5" / 5,25" FDD
3,5" / CD / ZIP
3,5" / CD-R / DVD
ISA-sloten?
Ja
Ja
Nee
USB?
Nee
Ja
Ja
SATA?
Nee
Nee
Soms
MS-DOS, fdisk en Windows 98SE vs. XP
Als je MS-DOS op een pc wil installeren, gaat dat het gemakkelijkste via diskettes. DOS 6.22 werd geleverd op drie diskettes, waarvan de eerste bootable is. Na het starten wordt geprobeerd de harde schijf te formatteren. Als dat niet lukt, bijvoorbeeld doordat je een sd-kaart gebruikt die in FAT32 of ExFAT is geformatteerd, of doordat de partitie te groot is, moet je eerst fdisk gebruiken. Voor Windows 98 en hoger heb je dit niet nodig. Het gaat te ver om de werking van fdisk compleet te bespreken, maar er moet een minimaal een primaire DOS-partitie gecreëerd worden en optioneel nog een uitgebreide ‘extended’ partitie als je een kaartje van meer dan 2GB gebruikt.
Een primaire partitie maken via fdisk
Als de DOS-installatie voltooid is, kun je de installatieprogramma’s voor de geluidskaart en cd-romspeler doorlopen, waarna config.sys en autoexec.bat automatisch worden aangepast. Vervolgens is het aan te raden het programma Memmaker te starten. Dit optimaliseert het geheugen van de computer en verplaatst besturingsprogramma’s en software die in het geheugen moeten blijven naar het zogenaamde upper memory, of Himem, zodat er zoveel mogelijk overblijft voor DOS. Anders snoepen ze geheugenruimte van het primaire deel weg, met als gevolg dat bepaalde programma’s niet willen starten. Tot slot kun je zelf autoexec.bat nog aanpassen door bijvoorbeeld het commando doskey toe te voegen, dat het laatst getypte commando onthoudt, en de muis automatisch te laten laden. Ook kun je zelf een bootmenu maken met verschillende opties, maar dat kan natuurlijk ook door een flashkaart te gebruiken.
Windows 98SE-installatie
Windows 98SE vs XP
Als je Windows wil installeren, zijn Windows 98SE en XP de beste opties. Windows 95 kent veel beperkingen en is minder stabiel. Windows 98SE ondersteunt MS-DOS nog, in tegenstelling tot latere versies als ME en XP. Verder zijn er veel drivers voor beschikbaar en is er een onofficieel servicepack, SP 2.1A en SP3, dat veel updates en hotfixes bevat. De gebruikelijkste methode om Windows te installeren, is via een bootable cd. Een alternatief is een bootable USB-stick, maar in veel gevallen wordt dat niet door het bios ondersteund. Via een programma als PLoP Boot Manager kan het ook, met enige moeite. Kopieer bij voorkeur de bestanden van te voren naar de harde schijf en installeer Windows vanaf daar, want de installatie-cd is nog vaak nodig. Als je zowel Windows 98SE als XP wil installeren, moet je beginnen met de eerste. XP zal zich dan automatisch als extra optie aanbieden in een automatisch aangemaakt bootmenu.
Na de installatie zul je bij Windows 98 nog flink aan de slag moeten met drivers. Meestal worden bijvoorbeeld de geluids- en grafische kaart niet gedetecteerd of geoptimaliseerd en datzelfde geldt voor randapparatuur als muizen, toetsenborden en USB-hubs. Probeer alle gele uitroeptekens in de device manager weg te werken met de juiste drivers. Voordat je met USB aan de slag kunt, zul je zoals eerder genoemd de USB mass storage drivers moeten downloaden en installeren. Windows XP herkent veel hardware wel automatisch, maar ook in dit geval zijn drivers natuurlijk aan te raden. XP heeft wel moeite met oude (ISA-)kaarten, omdat deze tijdens de introductie in 2001 vrijwel niet meer gebruikt werden.
Bestanden overzetten
Bestanden overzetten - denk aan drivers, games en utilities - is essentieel voor een retro-pc. Er zijn drie manieren: downloaden via internet, een FTP-server op het eigen netwerk of overdracht via mobiele opslag. Hou er rekening mee dat een retro-pc niet direct aangesloten zal zijn op internet, want de browsers van oude Windows-versies kunnen niet overweg met https en andere moderne standaarden, en geven moderne sites dus niet weer. Je kunt wel een nieuwere browser, zoals Firefox of Retrozilla, installeren, maar dan moet je die dus eerst downloaden en overzetten vanaf een andere pc.
Wanneer een sd- of compactflashkaart wordt gebruikt als harde schijf, is het overzetten van bestanden relatief eenvoudig. Er zijn adapters waarbij de kaart aan de achterkant zit, bijvoorbeeld op de plek van een kaartslot, en daardoor gemakkelijk uit te nemen is. Meestal zit de adapter echter met de kaart in de kast, waardoor het nodig is de computer open te maken of open te laten.
Starten via een USB-stick wordt meestal niet ondersteund in een oud BIOS
Een andere methode is het gebruik van een USB-stick, maar in DOS of Windows 98SE heb je daar in eerste instantie niets aan, omdat die out-of-the-box geen USB ondersteunen. Eerst moet je daarvoor een USB mass storage driver downloaden en installeren. Eventueel kun je downloads, games en andere bestanden ook op een cd- of dvd-schijf branden. Een 3,5”-diskette gebruiken is een optie, maar daar past erg weinig data op en moderne computers hebben geen 3,5”-drive. Veel USB-diskettestations werken niet onder Windows 10.
Een USB-diskettestation werkt vaak niet meer onder Windows 10
Voor computers zonder USB-aansluiting en PCI-slot is een Gotek een interessante optie. Dit apparaat doet zich voor als floppydrive en heeft ook dezelfde vorm en connectors, maar met een USB-aansluiting aan de voorkant. Vervolgens moet je een USB-stick geschikt maken door er 360kB- tot 1,44MB-floppy images op te zetten, met behulp van software. Je kunt dus geen USB-stick op een reguliere manier gebruiken.
Voor oudere computers kun je gebruikmaken van een Gotek in plaats van een floppydiskdrive
Aandachtspunten
Tot slot nog een aantal korte aandachtspunten die je retro-ervaring kunnen verbeteren.
Windows 98 is stabieler dan 95, maar heeft toch regelmatig last van vastlopers en blauwe schermen. Windows is ondertussen zo stabiel geworden, dat veel mensen niet meer beseffen hoe gebruikelijk vastlopers destijds waren.
Plaats een ISA-geluidskaart als het kan in het laagste slot dicht bij de metalen kast.
Welkom terug in de tijd van irq’s en dma’s. Onthoud de waarden die genoemd worden in het installatieprogramma van de geluidskaart. In DOS-spellen moet je in het setup-bestand dezelfde waarden kiezen om geluid te hebben. Zet eventueel de parallelle en seriële poort uit als je die niet gebruikt. Dit verkleint de kans op irq-problemen.
Verbind je geluidskaart met de cd-romspeler met een kabel (CD IN) en zet in Windows de bron open in de mixer.
In Windows 98SE is de installatie-cd regelmatig nodig: vrijwel telkens als er iets nieuws wordt aangesloten. Kopieer deze bij voorkeur van te voren naar de harde schijf en installeer Windows vanaf daar, dan heb je de cd niet meer nodig.
Controleer voordat je een oude kaart koopt, of er wel drivers voor beschikbaar zijn.
Als je wifi wilt gebruiken zijn oude wifiadapters handiger omdat er voor nieuwe vaak geen drivers zijn. Dat kan betekenen dat ook oude beveiligingsstandaarden gebruikt moeten worden, zoals WEP- of WPA-encryptie, omdat de moderne WPA2-netwerken niet correct herkend worden. Dat levert een veiligheidsrisico op, dus gebruik zo’n oudere router alleen op momenten dat het nodig is. Je kan bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router aanzetten. Daarmee kan niet je interne netwerk gebruikt worden, maar alleen internet.
Wees sowieso terughoudend met het gebruik van internet op oude systemen, want ze bevatten veel kwetsbaarheden. Het is niet aan te raden de verbinding constant aan te laten staan.
Oude browsers, zoals Internet Explorer, kunnen niet overweg met moderne https-websites. Dat maakt het lastig om drivers te downloaden. Gebruik een alternatieve webbrowser, zoals Firefox of RetroZilla. Daarvan zijn nog oudere versies te downloaden.
Er zijn maar weinig geschikte virusscanners beschikbaar. De meeste vereisten SSE2, oftewel een processor van de Pentium 4-generatie. Ze hebben ook een negatieve impact op de prestaties. Mocht het misgaan, dan kun je gemakkelijk een image terugzetten of een ander flashkaartje gebruiken.
In plaats van bootmenu’s en complexe configuraties kun je beter verschillende flashkaarten gebruiken.
Als jullie ook willen spelen met oude PC's met W98, W95, DOS of zelfs CP/M (en nog veel en veel meer!), dan zou ik een bezoekje plannen naar het homecomputer museum in Helmond. Ik ga daar ontzettend graag naar toe om weer even mijn nostalgie kriebel weg te krassen. Het is echt een fantastisch museum waar je alles kan spelen cq. proberen. Zelf heb ik natuurlijk ook een bak oude meuk staan, maar daar kun je naar alle hartelust zowat alle generaties direct naast elkaar proberen.
Super gaaf museum in Zwolle. Hoewel mijn kinderen me wel een beetje meewarig aan keken toen ik zo enthousiast werd van al die oude MSX-en, ZX Spectrum, noem maar op.
Maar het mooie is dat er zat apparaten staan waar je mee mag spelen. Er gaat toch niks boven het spelen van een oud spul op de originele hardware. En de klassiekers zitten zo goed in elkaar dat mijn kinderen daar ook volop van hebben genoten destijds.
En 's werelds grootste collectie boxed PC Games staat inmiddels mooi opgesteld bij ons, met een computer er naast om enkele spellen ook direct te kunnen spelen.
Even een hele gekke retro vraag. Ik heb helaas niet het eeuwige leven (zie https://twitter.com/jpluimers), dus moet ik langzaam op zoek naar een partij die uiteindelijk mijn collectie software development boeken (pakweg midden jaren '80 tot begin deze eeuw) wil overnemen, met name in de hoek van (Turbo) Pascal en Delphi.
Hebben jullie zo'n bibliotheek en accepteren jullie donaties?
Duke Nukem 3D, Quake en Doom: roepen deze namen nostalgische gevoelens op? Menigeen vindt het leuk om deze oude DOS-games jaren na dato weer eens te spelen. Dat kan in een computermuseum, via een emulator of door middel van een oud systeem.
Dit zijn slechte voorbeelden, want door open-source implementaties van de engines vandezespellen is het niet nodig om ze op oude hardware of via een emulator te spelen. De voorbeelden die ik aanhaal zijn slechts dat. Er zijn veel meer source ports voor de betreffende spellen. Je kan het spel spelen zoals het origineel via de juiste source port, met hooguit wat kleine wijzigingen die niet significant zijn op het geheel. Wat je ook kan doen is kleine verbeteringen toepassen, zoals hogere resoluties (op een moderne LCD is het allemaal toch best wel wat blokkerig op 640x480...), breedbeeld, werkende multiplayer, ...
Spellen draaien op oude hardware is niet zozeer een doel, maar meer een deel van de reis. De interesse verdwijnt snel als men het enkel voor de oude spellen doet, want nostalgie verliest veel waarde bij confrontatie in de werkelijkheid. Al wil je een oud spel spelen, dan zijn emulators en source ports een duurzamere optie. Met retro-pc's moet je alleen aan de slag gaan al heb je een passie voor de oude hardware zelf, niet enkel voor wat erop kan draaien.
Overigens een +1 voor de mensen die hier toch mee aan de slag gaan, en ook aan degenen die bijdragen aan het verbeteren van emulators. Denk bijvoorbeeld aan betere GUS emulatie in DOSBox. Zulke verbeteringen kunnen niet gemaakt worden zonder de originele hardware.
[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 23:14]
Klopt helemaal. Ik speel al meer dan 20 jaar (!) Quake en tegenwoordig kan het via "nQuake" zeer eenvoudig geinstalleerd worden op elk gangbaar OS: Windows, Linux en MacOS. Zelf draai ik het onder Gentoo al vele jaren. Als mensen eens nostalgisch willen fraggen kan het dus op hun modernere hardware via nQuake. Zowel de client als server vind je op https://github.com/nQuake .
Los daarvan is het wel een prachtig project. Ik heb nog een hoop oude hardware staan waar ik niks mee doe. Misschien een leuk projectje voor in de kerstvakantie. Dank je, Tweakers!
Daarom ben ik op zich best wel blij met de DOS-emulatoren. Ik speel af en toe nog wel eens de originele Civilization van Sid Meijer. Jammer genoeg heb ik niet de v1 meer terug kunnen vinden in mijn verzameling oude diskettes (die met de zichtbare map-cheat) en heb ook geen zin de PC waar het op staat weer aan te sluiten. Dat speelde overigens toch echt wel leuker, maar de CRT-monitor heb ik ook al lang niet meer. Man, man wat een berg uren had ik daar in zitten...
Inderdaad leuk project! Haha verlang nog regelmatig terug naar de tijd van Duke Nukem, Wolfenstein en Doom.
Laatst de Duke Nukem 3D 25th anniversary edition daarom ook gekocht! Fantastisch dat ik na 24 jaar sommige levels nog uit mijn hoofd ken haha, de nostalgie!
Haha heb ergens op zolder nog wel mijn oude pentium 2 en ook nog een 3 en 4 staan😁.
Ontopic:
Leuk artikeltje van tweakers!
IDE en DDR en Soundblaster, here I come!
De interesse verdwijnt snel als men het enkel voor de oude spellen doet, want nostalgie verliest veel waarde bij confrontatie in de werkelijkheid.
Dit is zo ontzettend waar. Ik heb prachtige herinneringen aan het spelletje Stunts. Zelf tracks bouwen en erop racen. Ik kon er uren in steken. Maar als ik het nu terug zie dan vraag ik me af waarom ik het destijds zo leuk vond. Interesses veranderen en we zijn ondertussen ook wel erg verwend met grafische pracht waardoor die oude spellen er toch wel heel erg slecht uit gaan zien.
Er is toch een spel wat ik nog wel eens wil proberen, en dat is Expandable. Volgens mij is die ook gewoon op Steam te koop dus ik ga er vanuit dat het ook op een moderne pc wel te spelen is.
Er is toch een spel wat ik nog wel eens wil proberen, en dat is Expandable. Volgens mij is die ook gewoon op Steam te koop dus ik ga er vanuit dat het ook op een moderne pc wel te spelen is.
Titel van video:
"Millennium Soldier: Expendable (1999) - PC Gameplay / Win 10"
Ook ik denk dat het spel op een moderne PC te spelen is.
Stunts, heb ik helemaal grijs gespeeld vroeger. Samen met mijn zussen om de buurt racen, en bij crash dikke barst in de voorruit
Veel oude games zijn ook lastig te spelen tegenwoordig, we zijn zo verwend tegenwoordig met de controls. Heb een aantal jaar terug geprobeerd warcraft te spelen, was niet meer te doen.
Snap niet dat ik daar vroeger uren mee kon vermaken.
Omdat nostalgie niet enkel terugverlangt naar de games van vroeger maar ook de omstandigheden van vroeger.
Tijdens Speed Buggy/Buggy Boy heb ik mij kostelijk vermaakt maar ik moet toegeven dat mijn nostalgische gevoelens naar zo'n game komen uit het beeld dat ik toen had; buggy spelen met vriendjes, met mijn moeder en het feit dat ik toen nog op de basisschool zat zonder financiële zorgen of zelf kinderen.
Een ervaring die je niet kan recreëren door simpelweg Buggy Boy in een emulator te proppen.
Ha! Stunts...! Fantastisch.
Had je dan ook een hele lange baan gemaakt? Want als je met de F1-wagen op volle snelheid was, remde het gras de auto niet meer af en kon je op topsnelheid rondcrossen, totdat je een hard object tegenkwam.
Ik ben het helemaal met je eens. Ik bouw zelf graag retro PC's en voor mij gaat het niet zozeer om het spelen van de games, maar om het bouwen zelf. Net even op zoek naar dat ene onderdeel dat je build afmaakt of op zoek in de autoexec.bat of config.sys om de geluidskaart ook werkend te krijgen in een bepaalde game. Het spelen zelf is maar bijzaak voor mij.
Leuk om te lezen! Vogons is inderdaad een goede website voor retro builds. Ik gebruik vooral Pentium 4 hardware. CHUANGYISU of ITZR zijn fabrikanten voor nieuwe industriële moederborden. Socket 478, ISA & PCI poorten. Vaak ook nog een AGP poort. Geweldig voor splinternieuwe retro-builds.
Daarnaast hebben de ITZR moederborden SATA poorten met IDE support. Dan is het mogelijk om bijvoorbeeld Crucial SSDs te installeren, omdat die met TRIM disabled worden getest. De Max TBW klopt dan ook met Windows 98(SE) en Windows XP + je hebt een SATA connectie!
Vaak kun je ook nog een Pentium 4 CPU of een ram setje voor 5 euro vinden op bijv. AliExpress of Ebay.
PCIe videokaarten werken niet goed samen met Windows 98 is mijn ervaring. Daarom gebruik ik vrijwel altijd moederborden met AGP. Heb nog 2 nieuwe ASUS moederborden liggen die last hebben van de capacitor plague. Iets om rekening mee te houden bij het kopen van een oude voorraad of oude moederborden (dus ook ongebruikt). Die ga ik ooit vervangen (nooit gedaan, dus een nieuwe uitdaging).
Een ding waar misschien aandacht besteed aan had moeten worden zijn voedingen. Voor een retro PC is ''zomaar'' een voeding niet voldoende. Sws kunnen voedingen kapot zijn/brandgevaarlijk zijn. Anyway hier zal ik nog het een en ander vertellen:
- AT PC's: Voedingen van AT PC's zitten vaak vast in de kast en zijn vrij lastig te vervangen. Als je voor een AT build gaat heb je in de meeste gevallen pech. In het ergste geval kan je de voeding van een AT PC maken als je echt wil. Een tip is misschien wel om de fan te vervangen gezien die misschien veel stof hebben gezien. Pak dan meteen een kwaliteitsfan van b.v Noctua gezien deze kwalitatief hoogwaardig zijn
- 5 volt PC's: Eigenlijk alle PC's zonder aparte 12 volt CPU stekkers gebruiken voornamelijk de 5 volt lijn. Vroeger gebruikte CPU's niet zo veel stroom en was 5 volt dus ruim voldoende voor het merendeel van de PC's. Nou en? zou je denken, maar dit kan een probleem zijn als je een moderne voeding wil gebruiken. De meeste moderne voedingen gebruiken maar max 100W in hun 5volt lijn. Voorbeelden zijn de Corsair RM550x met een 5volt lijn van maar 130W (en die word ook nog eens gedeeld door de 3.3V lijn) of de Seasonic S12III met maar 100W. Zelfs een 1600W voeding heeft maar een 5V output van 100W. In theorie is 100W 5V voldoende om een basiscomputer te laten draaien, maar als je hem volgooit met 2 voodoo kaarten, geluidskaarten ect ect kan het krap worden, zeker als het b.v een Athlon XP systeem is dat erg veel 5V gebruikt. Bovendien missen moderne voedingen de -5V lijn op de ATX stekker (dat gat in de ATX stekker zat vroeger de -5V lijn) Deze -5V lijn was bedoeld om bepaalde ISA kaarten aan te sturen wat misschien een probleem kan zijn als je een ISA geluidskaart in je systeem doet, echter gebruikte niet alle ISA kaarten die -5V lijn, meestal oudere ISA kaarten uit begin jaren 90.
Je kan 2 dingen doen: Je kan voor een retro kwaliteitsvoeding gaan. Voedingmakers zoals FSP Group, Seasonic en Hipero waren destijds prima voedingmakers. Antec wat ook vaak prima. Maar onthou dat dit oude voedingen zijn. Ga ook niet blind af op merken die tegenwoordig betrouwbare voedingen maken. Cooler Master en zeker Corsair maakte in het begin vrij sketchy voedingen. Mijn persoonlijke regel is, als een voeding minder dan 1KG weegt kan je hem ver genoeg gooien dat ie in de vuilbak land.
Maar, wat je ook kan doen is een moderne sketchy voeding kopen. Wut? zou je denken, maar hear me out. Tegenwoordig worden voedingen vermarkt op hun 12V prestatie. Een Corsair RM550X b.v is eigenlijk een 650W voeding, maar de 550W is de 12V output en daarom heet die voeding RM''550''X. Echter zijn er ook nog steeds voedingen die hun combined (3,3+5+12V) wattage vermarkten. Vandaar dat je een hele hoop van die goedkope voeding hebt die claimen b.v 550W te zijn. Als de 5V hoog genoeg is (boven de 150W op 5V kan je het meeste wel draaien) zijn dit tevens uitstekende retrovoedingen. Dit is een prachtvoorbeeld. De voeding word vermarkt als een 600W voeding, maar heeft 180W 5V + 25W op 3,3V waardoor het feitelijk een 396W voeding is. Maar je kan met deze voeding wel elke retro PC aansturen. Nu vraag jij je af, waarom zou je een sketchy voeding pakken tegenover een oude kwaliteitsvoeding? Heel simpel, die sketchy voeding van tegenwoordig is veiliger dan die oude kwaliteitsvoeding. 20 jaar is zelfs voor sketchy voedingen genoeg tijd om te innoveren, en vaak hebben deze voedingen basisbeveiligingen die een 20 jaar oude kwaliteitsvoeding misschien niet heeft (mede dankzij strengere veiligheidsnormen). Het nadeel is natuurlijk nog steeds dat je geen -5V hebt, maar dat je misschien ook Molex stekkers te kort komt. Je moet ook zelf onderzoek doen of die voeding die je wil ook inderdaad genoeg 5V heeft.
12 volt PC's: Eigenlijk alle PC's die een 12V stekker hebben voor de CPU. Deze PC's gebruiken voornamelijk de 12 volt lijn, dus je hoeft geen rekening meer te houden met 5V. For the love of god, gebruik voor die systemen een moderne kwaliteitsvoeding. In mijn XP systeem zit ook een RM550X. Er is niks retro's aan, aan een oude plof voeding. Je moet maar zo denken, stoomlocomotieven/machines zijn tegenwoordig ook beveiligd met moderne beveiligingsapparatuur als het kan. Er is niks retro's aan, aan een dode/gewonde machinist Let wel op dat als je een moderne voeding gebruikt, je misschien Molexen tekort komt, dus molexplitters of Sata>molex verlengstukjes zouden een optie kunnen zijn.
Aliexpress kabels: Als laatste nog kort over Aliexpres kabels, als het belangrijk is, for the love of god. Koop ze niet. In mijn win98 bak had ik een ATX verlengkabel van Ali gekocht, maar op een gegeven moment werd mijn systeem onstabiel. Na dagen te hebben gerommeld bleek het dus die kabel te zijn....... Inderdaad, mijn systeem was onstabiel dankzij een dom kabeltje. Molex splitters van Ali voor b.v CD drivers kan je prima gebruiken, maar stop een molex splitter niet in je zeldzame videokaart met Molex aansluiting.
Verder geldt voor alle oude voedingen die je koopt: TESTEN, TESTEN, TESTEN. Liever een testbordje dat naar de filistijnen gaat dan je kostbare retro hardware.
[Reactie gewijzigd door rickboy333 op 22 juli 2024 23:14]
Ik heb er met regelmaat over nagedacht, maar ik denk dat na een maand klooien het plezier er dan wel uit is. En dat ding dan ergens in een hoek komt te staan terwijl ik op mijn workstation veel beter de boel emuleren kan en gelijktijdig andere dingen kan doen.
Bedoel het tweaken zelf ontbreekt het 'm niet aan. Ben met een project van 10x 100W tecs bezig om zo een 1000W water chiller te kweken, en die weer in te zetten op OC pogingen.
Heb exact het omgekeerde: Tweaken op nieuwe meuk is dermate voorspelbaar en saai geworden dat ik daar nagenoeg mee gestopt ben. M'n hoofdPC is een 8 jaar oude Core i7 en voldoet nog prima qua performance. Enige wat ik af en toe doe is proberen dat ding stiller te krijgen, ik ga het binnenkort in een volledig passief gekoelde behuizing inbouwen, icm downgrade van GTX1060 naar GTX1650 (kan ik dochterlief ook weer blij maken met upgrade).
Oude meuk daarentegen... daar maakt het nog echt verschil uit, maar kun je ook veel meer zelf aan de slag gaan. Replica geluidskaarten assembleren (ben nu bezig met eerste eigen ontwerp), VRM's op borden die het missen solderen. Dode batterijen en condensatoren vervangen. Meerdere exemplaren van een moederbord tweaken om eentje te vinden waar een 1400MHz CPU stabiel is, terwijl het officieel max 600MHz ondersteunt. Etc. etc. etc. Veel bevredigender
Ik heb daar wel eens over nagedacht idd. De PCB van mijn UPS bijv heeft best nog wat traces zitten die leeg zijn en waar componenten zoals wat extra transistoren in kunnen. Ik denk dat de PCB gewoon een universeel printje is geweest waar grotere / kleinere uitvoeringen van die UPS op konden.
Maar ja ik speel met 220V enzo dus doe maar niet.
Oude hardware was leuk; de tijd mis ik wel maar anders ook niet. PC's zijn nu eindelijk dusdanig mature geworden (rijp ) dat de vraag naar expertise als in 25 tot 10 jaar terug afneemt; alles staat immers al zo goed als gedocumenteerd op het net, iedere site heeft wel een howto met iets staan etc etc.
Als je echt dat arcade gebeuren wilt of mist; schaf dan een arcade kast aan met Quantum hardware (3dfx). Dat is denk ik nog leuker dan een oudere PC.
Neuh, arcade is nooit echt mijn ding geweest. Sowieso gaat het me niet alleen om gaming, maar ook randapparatuur (trackballs!), networking en geluid. PC's zijn mijn nostalgie, dus daar hou ik het wel bij.
Ja heb ik dus ook in algemeen met dingen van vroeger, of nou games zijn of een ouwe pc.
Ik heb daardoor het gewoon eens in vmware geïnstalleerd, en dan allemaal van MS-DOS tot en met XP.
Zo met allemaal weer eens een beetje kunnen klooien, zonder dat er echt fysiek een kast staat(Die na een tijdje toch stof gaat happen).
Tja, het is natuurlijk gewoon een hobby, en een hobby kost tijd, geld en ruimte.
Ik vind het heerlijk even weer de oude bak aanslingeren, de geluiden van de crt bij het inschakelen, de floppydisk die begint te ratelen, en dan de win 3.11 of 98se geluiden
En iedereen die online was, snapte waar hij/zij toen mee bezig was, en alles nog mocht en kon online
Dat ongezellige gedoe is pas later gekomen, en ik denk niet echt de boomers voor de huidige toxic omgeving online hebben gezorgd, dat is echt toch de latere generaties lijkt me.
Ik was online al voor Internet (BBS, inbellen etc, heerlijk nog met een 1200/75 baud modem ) en toen kreeg ik niets mee van het toxic gebeuren online, in begin van internet ook niet echt.
Pas eind jaren 90 begin 2000 toen internet bij de massa werd ontdekt, ging met toename van gebruik evenredig het gemoedelijke online omlaag.
Anno202 lees de gemiddelde populaire game/sport forum, en het is alleen Haat en nijd, afzeiken voor het kunnen afzeiken, trollen etc etc..
Absoluut niet het internet dat de "Boomers" in de jaren 80 voor de ogen hadden.. Althans ik niet..
Internet heeft absoluut niet gebracht wat we dachten het zou brengen, eerder tegenovergestelde vind ik.
Gelukkig is het niet allemaal doom en gloom online.. alleen je moet er nu wel veel meer moeite voor doen on de normale interacties te hebben met anderen online, o.a stevige moderatie.
Genoeg boomers te vinden op het internet die haat en nijd spuwen. Ik denk dat je u mispakt aan de factor toegankelijkheid, jij spreekt nog van een tijd waar het uitzonderlijk was dat je überhaupt een computer had thuis, laat staan dat je nog internet had, laat staan dat je de kennis ervoor had om dat werkend te krijgen of te houden. Het was overigens ook nogal duur, per minuut te betalen waarbij lange wachttijden de regel was, waar is de tijd dat een afbeelding lijntje per lijntje binnen kwam.
Tegenwoordig vind iedere malloot de weg naar het internet waar die denkt overal zijn mening te spuwen tokkelend van op de bank. Er was ook totaal nog geen algemeen begrip hoe je dat internet moest gebruiken, in het begin van social media zag je dat ook, "ik ga nu naar de winkel", "ik ga nu slapen", "mooi weer vandaag",.. , dat was schering en inslag als posts op pakweg Facebook 10 jaar terug.
Eenmaal je met de massa te maken krijgt dan heb je het vlaggen, als je support moet leveren B2B of je moet support leveren in de lokale mediamarkt, totaal andere wereld. Heeft in mijn ogen dus niets te maken met generaties, zelfs Tweakers is enorm veranderd doordat het een breed publiek kreeg tot op het punt dat men recent aangaf dat dit te ver was doorgeslagen. Of in een gesloten auto forum iets verkopen tov marktplaats, zelfde verhaal, eenmaal je met de massa te maken krijgt heb je het vlaggen.
Liever zou ik mijn 486DX2 opnieuw van Windows 3.11 voorzien om dat retrogevoel terug te halen. Jammer dat de guide daar niet over uitwijdt; ik heb geen flauw idee hoe ik een internet connectie in Win311 zou tot stand brengen..
Draai 3C5X9CFG.EXE op de DOSbak en stel handige resources in (address 0x300 en IRQ 10 werken hier meestal goed)
Draai 3C5X9PD.EXE 0x60 om de packet driver te installeren. Als je succesmelding krijgt, deze regel in AUTOEXEC.BAT zetten om het ook bij reboot werkend te hebben.
Lees de mTCP User Documentation .pdf (op je moderne PC), kopieer SAMPLE.CFG naar MYCONFIG.TXT (of andere handige naam) en pas desgewenst (meestal niet nodig) de inhoud aan.
Maak de set MTCPCFG=C:\MTCP\MYCONFIG.TXT regel aan in AUTOEXEC.BAT
Reboot en draai DHCP.EXE. Als je een IP krijgt werkt alles tot nu toe
Draai PING.EXE 8.8.8.8 - krijg je respons? Dan zit je op het internet \o/
Let wel dat op het internet zitten en webbrowsen twee totaal verschillende dingen zijn. De dagen dat je met een browser die op een 486 zou draaien zinnig iets kan doen zijn al lang voorbij. Maar vooral lokaal FTP gebruiken ipv rommelen met USB sticks, CF-kaarten enzovoorts is een ENORME pre
[Reactie gewijzigd door dion_b op 22 juli 2024 23:14]
Leuk artikel maar er mag zeker wel bij dat je die systemen gewoon niet op internet wilt hebben.... die systemen zijn zwaar end of life en dan adviseer je on spullen van internet te gaan downloaden?
Gelukkig zitten we met zen allen achter NAT te werken over het algemeen, dat stopt al vele aanvallen en aan de andere kant zijn de systemen zo oud dat er waarschijnlijk amper nog malware rondgaat dat deze systemen als doel heeft.
Toch is het inderdaad raadzaam om deze zo min mogelijk te gebruiken in combinatie met het internet. Het feit dat steeds minder sites goed samenwerken met de beschikbare browsers voor deze platformen helpt daar ook bij.
Toch is het inderdaad raadzaam om deze zo min mogelijk te gebruiken in combinatie met het internet. Het feit dat steeds minder sites goed samenwerken met de beschikbare browsers voor deze platformen helpt daar ook bij.
Met de juiste proxy werkt elke moderne site in de meeste oude browsers.
Vergis je er niet in hoeveel 35'ers er nog gericht zoeken naar W98 computers. Die zijn er nog zat. En dan hebben ze een ingang naar de rest van je interne netwerk (want al binnen je domein).
Leuk artikel maar er mag zeker wel bij dat je die systemen gewoon niet op internet wilt hebben.... die systemen zijn zwaar end of life en dan adviseer je on spullen van internet te gaan downloaden?
Er staat niet dat je dat "oude" hobbysysteem aan het internet moet hangen. De drivers en andere benodigde software kun je natuurlijk gewoon met je moderne computer downloaden
Veel aandacht voor USB, maar dat was er destijds helemaal niet of in een beginstadium. Er waren in ieder geval weinig apparaten voor en een simpel USB-kabeltje kostte vaak al 20 gulden. Ze kwamen iig niet met een USB-printer mee.
Vastlopers, dat hing er ook maar helemaal vanaf waar je je PC voor gebruikte. Als je gewoon reguliere toepassingen draaide, dan was ook Windows 98 prima stabiel hoor. Het werd vaak vernaggeld omdat fabrikanten zulke slechte drivers meeleverden. Dat is bij veel fabrikanten trouwens nog steeds zo.
Ik heb zelf nog ergens een AMD K6 op zolder staan met een AWE32 geluidskaart. Geen idee of hij nog werkt, het beeldscherm heb ik niet meer. Ik heb ook nog een Laser XT/3, met een monochroom beeldscherm en 20MB harddisk. Die doet het nog wel! Af en toe even aanzetten zodat de harddisk niet gaat vastzitten. Retro kan best leuk zijn!
Vastlopers, dat hing er ook maar helemaal vanaf waar je je PC voor gebruikte. Als je gewoon reguliere toepassingen draaide, dan was ook Windows 98 prima stabiel hoor. Het werd vaak vernaggeld omdat fabrikanten zulke slechte drivers meeleverden. Dat is bij veel fabrikanten trouwens nog steeds zo.
Precies, het is echt niet zo dat Windows 9x elk uur een blue screen geeft, verre van dat. Ja het was vaker dan nu, maar nu komt het ook echt amper voor. Als je hardware hebt van respectabele leveranciers met goede drivers en IRQ/DMA settings goed hebt staan (ondanks P&P is hier nog wel wat te halen) valt het reuze mee.
USB is verrekte handig om je spullen op je nieuw gebouwde retro PC te krijgen. Wat ik daar ook vaak voor gebruik zijn IDE naar SD kaart adapters. Branden van een CD is weer net iets lastiger.
:strip_exif()/i/2003921060.jpeg?f=imagearticlefull)
:strip_exif()/i/2003921902.jpeg?f=imagenormal)
:fill(white):strip_exif()/i/2003921062.jpeg?f=imagemedium)
Het nadeel van desktop-pc’s is dat ze nogal veel ruimte in beslag nemen. Het kan daardoor ook interessant zijn om uit te kijken naar een tweedehands laptop, met bijvoorbeeld een Pentium II-processor. Deze zijn prima in staat om Windows 98SE of XP te draaien en de drivers voor geluids- en grafische kaarten zijn vaak ook nog wel te vinden. Een fabrikant als Dell biedt nog steeds drivers aan. Een laptop is compact en heeft een eigen scherm, maar kan eventueel ook worden uitgebreid met een extern scherm, een muis en een toetsenbord. Daarnaast hebben de meeste laptops uit die tijd een of twee Pcmcia-slots, waarmee de functionaliteit kan worden uitgebreid, denk bijvoorbeeld aan een wifimodule of USB 2.0-poorten. Wie bereid is de laptop open te schroeven, kan eventueel ook nog het geheugen aanvullen of de harde schijf vervangen. De grootste beperking van een laptop is echter dat een andere processor, grafische kaart of geluidskaart geen optie is. En dat is voor veel tweakers toch wel een minpunt. Daarnaast kampen ze vaak met dode accu's, afwijkende aansluitingen voor harde schijven en grote variaties in schermtypes. Op een DSTN-scherm wil je echt niet gamen, dus heb je dan alsnog een extern scherm nodig.:fill(white):strip_exif()/i/2003921064.jpeg?f=imagemedium)
Veel mensen hebben hun crt-monitor van vroeger weggegooid. Crt’s zijn natuurlijk vrij groot en zwaar, en staan daardoor al snel in de weg. Toch hebben ze een meerwaarde voor een retro-pc. De kijkhoek van crt’s is nog altijd beter dan die van lcd’s, ze werken uitstekend op verschillende resoluties en op verschillende refreshrates, en tonen accurate kleuren. Het grootste verschil is echter dat oude games er echt beter uitzien. Een crt is niet ingedeeld in pixels, daarom ziet een enkel beeldpunt eruit als een cirkel met vage rand. Een lcd is wel ingedeeld in pixels en die pixels zijn vierkant. Daardoor ziet het beeld er veel blokkeriger uit dan dat van een crt. Bovendien hebben crt-monitoren een 4:3-beeldverhouding die naadloos aansluit op het oorspronkelijke beeldformaat. Breedbeeldmonitoren rekken dit vaak uit.
:fill(black):strip_exif()/i/2003921066.jpeg?f=imagemedium)
Bij een bestaande pc werken alle componenten goed samen. Als je zelf de hardware samenstelt, is dat de vraag, want hoe zat het ook al weer? Er zijn grafische kaarten in de vorm van onder andere ISA, Vesa Local Bus, PCI en AGP, maar van die laatste zijn er bijvoorbeeld verschillende varianten met verschillende elektrische spanningen. Vanaf 2004 werd AGP langzaam vervangen door PCI Express, maar dan spreken we eigenlijk niet meer van retro. Voor een retro-pc van de tweede helft van de jaren negentig zijn alleen PCI en AGP van belang.
:strip_exif()/i/2003921072.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2003921146.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2003921074.jpeg?f=imagearticlefull)
:strip_exif()/i/2003921122.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2003921124.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2003921126.jpeg?f=imagenormal)
/i/2003921140.png?f=imagenormal)
/i/2003921142.png?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2003921188.png?f=imagemedium)
Na de installatie zul je bij Windows 98 nog flink aan de slag moeten met drivers. Meestal worden bijvoorbeeld de geluids- en grafische kaart niet gedetecteerd of geoptimaliseerd en datzelfde geldt voor randapparatuur als muizen, toetsenborden en USB-hubs. Probeer alle gele uitroeptekens in de device manager weg te werken met de juiste drivers. Voordat je met USB aan de slag kunt, zul je zoals eerder genoemd de USB mass storage drivers moeten downloaden en installeren. Windows XP herkent veel hardware wel automatisch, maar ook in dit geval zijn drivers natuurlijk aan te raden. XP heeft wel moeite met oude (ISA-)kaarten, omdat deze tijdens de introductie in 2001 vrijwel niet meer gebruikt werden.:strip_exif()/i/2003921226.jpeg?f=imagenormal)
/i/2003921150.png?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2003921152.jpeg?f=imagenormal)
/i/2003921128.png?f=imagenormal)
:strip_icc():strip_exif()/u/2793/crop5bc9e3a38b9f1_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/8830/crop5df8eadcd55ca_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/41058/Tomaat.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78279/crop5a9fe3f83191c.jpeg?f=community){kind=small}
/u/66952/crop5db0b4725a86e_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/20461/crop57d9660f4ca9e_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/104571/crop5a3e1c5a0a13d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/493241/crop61b71b130afa7_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/585119/crop606d74514b715_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/94596/crop643fb12fd4e6d.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/241987/artsen_.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/972647/crop5c7d4d98a8ed3_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/263454/wie%2520dit%2520leest%2520is%2520gek.png?f=community){kind=small}
/u/49769/icon.PNG?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/383145/MLP%2520fluttershy-forum.jpg?f=community){kind=small}
/u/33139/crop61a880c2eab36_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/440790/crop60e0149d5066c_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/481280/Foto%2520van%2520mij%25204.jpg?f=community){kind=small}
/u/12038/crop5a51514a4dec1_cropped.png?f=community){kind=small}
) dat de vraag naar expertise als in 25 tot 10 jaar terug afneemt; alles staat immers al zo goed als gedocumenteerd op het net, iedere site heeft wel een howto met iets staan etc etc.
/u/257022/crop629738e7a7bae_cropped.png?f=community){kind=small}
) en toen kreeg ik niets mee van het toxic gebeuren online, in begin van internet ook niet echt./u/139122/buzz_lightyear2.JPG?f=community){kind=small}
Dikke stress hoor :strip_icc():strip_exif()/u/462612/crop6020053f65e61_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/4634/ratbuddy_ORIGINAL.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/8563/Yinyang60.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/290839/crop5b757283a589c_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78725/train-icon3.jpg?f=community){kind=small}
/u/357965/avatar2.png?f=community){kind=avatar}
/u/441062/crop5b2baea1a371f_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/1435570/crop672c9fd299184_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/15144/delta2_60x60.jpg?f=community){kind=small}
