Goede processor voor een scherpe prijs
We staan aan de vooravond van de komst van AMD's Zen3-processors; de aankondiging is gepland op 8 oktober. Veel hardwareliefhebbers kijken reikhalzend uit naar deze Ryzen 4000-serie voor de desktop. Het is echter nog niet zover en bovendien volgen de budgetvarianten van een nieuwe processorreeks doorgaans pas maanden later. Dat betekent dat de huidige line-up met bijbehorende prijzen op dit moment nog razend relevant is voor wie nú een pc wil samenstellen. Zeker voor wie niet per se het nieuwste van het nieuwste wil en liever de kosten wat probeert de drukken, zal een goedkope processor de voorkeur genieten boven een duurder, state-of-the-artmodel.
In deze review bekijken we het huidige aanbod van consumentenprocessors tot 200 euro, om daarmee een overzicht te geven van de prestaties die je kunt verwachten van de betaalbare modellen van Intel en AMD. De Core- en Ryzenmodellen van deze twee voorzien voor veel 'gewone' gebruikers vaak al prima in de benodigde rekenkracht en andere behoeften, maar hoe ze zich precies tot elkaar verhouden, belichten we in dit artikel.
Omdat Intel en AMD elkaar goed in de gaten houden, zijn de prijzen van verschillende goedkope cpu's in hun portfolio's doorgaans goed op elkaar afgestemd. Daarom besteden we in de volgende pagina's extra aandacht aan de vergelijkbaar geprijsde rivalen van AMD en Intel.
:strip_exif()/i/2003880564.jpeg?f=imagearticlefull)
Aanbod tot 50 euro
In de categorie tot grofweg 50 euro hebben AMD en Intel ieder een courante processor in het huidige aanbod.
Intel Celeron G5900
Bij Intel gaat het daarbij om de Celeron G5900 die gemiddeld 44 euro kost. Dit is een dualcoreprocessor zonder HyperThreading, op Socket 1200. Deze instapper heeft een kloksnelheid van 3,4GHz en daarbij is geen turboclock aanwezig. De cpu wordt net als Intels hele huidige desktopaanbod op 14nm gebakken en valt onder de Comet Lake-architectuur. Hoewel de G5900 slechts twee cores heeft, markeert Intel de cpu toch met een tdp van 58 watt. Wel krijg je daarvoor een ingebouwde gpu in de vorm van de Intel UHD 610, een igpu met 96 rekenkernen die draait op maximaal 1050MHz. Deze biedt ondersteuning voor maximaal DirectX 12 en Vulkan. Daarnaast weet de igpu volgens verwachting moderne videocodecs hardwarematig te decoderen.
AMD Athlon 3000G
Het aanbod van AMD bestaat uit de Athlon 3000G, die gemiddeld 55 euro kost. Dit is eveneens een dualcore-cpu maar dan met smt, waardoor vier threads beschikbaar zijn. Niet geheel verrassend moet de cpu op de AM4-socket worden geplaatst, waarbij de tdp van 35 watt een indicatie geeft dat er amper iets van de voeding zal worden gevraagd. Omdat de Athlon 3000G nog op dezelfde Raven Ridge-chip is gebaseerd als de Ryzen 3 2200G en Ryzen 5 2400G, gaat het om een processor met een 14nm-productieprocedé op basis van de Zen-architectuur. Géén Zen+ of Zen2 dus, maar voor dit bedrag mogen we wellicht niet al te veel klagen.
Net als de Celeron G5900 is ook de Athlon 3000G voorzien van een igpu, in dit geval de Vega 3. Zoals de naam doet vermoeden, beschikt hij over drie compute-units, wat onder de streep 192 rekenkernen oplevert. De kloksnelheid ervan is met 1100MHz iets hoger dan die van zijn concurrent en hoewel we wat ondersteuning voor DX12, Vulkan en de videocodecs betreft geen verschillen zien, heeft de Vega als bonus wel zijn FreeSync-support. Voor enigszins serieus gamen is de Athlon 3000G niet bedoeld, maar als het dan toch moet, verloopt de spelervaring een stuk soepeler als je de Athlon aan een FreeSync-monitor koppelt.
Aanbod tot 100 euro
Schroeven we het budget voor de processor op van 50 naar 100 euro, dan komen er, in ieder geval ten tijde van het schrijven van dit artikel, slechts twee min of meer courante modellen bij. Echt nieuw zijn ze niet, maar gezien de prijs kunnen ze toch het overwegen waard zijn.
Intel Core i3 9100F
Voor gemiddeld 83 euro ligt de Intel Core i3 9100F in de winkel. Als Coffee Lake-processor is de 9100F te combineren met een Socket 1151-moederbord, maar dan alleen met een 300-serie chipset. De processor zelf is een quadcore zonder smt, dus blijft het bij vier threads. De klokfrequentie van de i3 9100F is met 3,6GHz gelijk aan die van zijn voorganger, de Core i3 8100, maar bij de nieuwere generatie wordt de turboclock weer wél ondersteund, waardoor de i3 9100F op maximaal 4,2GHz draait bij singlethreaded belasting. De tdp van 65 watt is amper hoger dan wat we bij de Celeron G5900 zagen; zodoende krijg je ook dezelfde koeler in de doos meegeleverd.
Zoals de naam voor kenners al prijsgeeft, heeft de i3 9100F met zijn F-suffix geen geïntegreerde, actieve gpu aan boord. Je bent dus genoodzaakt om zelf een losse videokaart toe te voegen. Wie een budgetgamesysteem samenstelt, zal hier geen probleem in zien, maar wie geen behoefte heeft aan een losse videokaart, kan beter naar de Core i3 9100 (zonder F) kijken. Die processor komt wat verdere specificaties betreft overeen, maar kost momenteel gemiddeld 118 euro, duidelijk duurder dan de 9100F dus. Wie geen losse videokaart heeft liggen en hem om redenen van beeldkwaliteit ook niet echt nodig heeft, is beter af met de laatstgenoemde versie.
AMD Ryzen 3 3200G
Onder de honderd euro had AMD lange tijd met de Ryzen 3 3200G ook iets in te brengen voor de budgetbewuste koper, al is de prijs van deze cpu sinds kort wat aan het schommelen. De 3200G kost namelijk momenteel gemiddeld 110 euro en kan zich wat specificaties betreft redelijk meten met de Core i3 9100. Ook dit is een quadcore zonder smt, maar wel met iets lagere maximale kloksnelheden. Ten opzichte van de hiervoor besproken Athlon 3000G is de Ryzen 3 3200G iets nieuwer, Zen+ tegenover Zen, en gemaakt op een iets nieuwer proces, 12nm tegenover 14nm. De officieel maximaal ondersteunde geheugensnelheid is met 2933MHz niet alleen hoger dan die van de Athlon, maar ook flink hoger dan wat de Core i3 9100 biedt, want die komt uit op 2400MHz. Dat is gunstig voor de geïntegreerde gpu van de 3200G. Deze Vega 8, die met 512 rekenkernen al aardig uit de kluiten is gewassen voor een igpu, lust daarmee wel wat geheugenbandbreedte. Het gebruik van dit ingebouwde grafische monstertje op de 3200G ligt voor de hand. Wie toch al een losse videokaart gebruikt, kan veel beter nog net een paar euro meer uitgeven.
Aanbod tot 150 euro
AMD Ryzen 3 3100
Voor nagenoeg hetzelfde bedrag als de hiervoor besproken Ryzen 3 3200G, kun je ook voor een modernere Ryzen-processor kiezen. Met vier Zen2-cores is de rekenkracht van deze Ryzen 3 3100-cpu een stuk groter en dankzij de aanwezigheid van smt is dat niet alleen voor singlethreaded prestaties het geval. Ook in multithreaded workloads is de 3100X een stuk sneller dan de 3200G. De kloksnelheden mogen dan vrijwel gelijk zijn, de op 7nm geproduceerde Ryzen 3 3100 krijgt met zijn flink grotere hoeveelheid cachegeheugen en hogere maximaal ondersteunde geheugensnelheid veel meer werk gedaan in dezelfde tijd. Bovendien is het aantal beschikbare PCI Express-lanes hoger, waardoor je een videokaart beter kunt benutten. Laatstgenoemd onderdeel aansluiten is overigens wel noodzakelijk, aangezien de Ryzen 3 3100 niet over een geïntegreerde chip beschikt. Dat maakt de gemiddeld 110 euro kostende 3100 voornamelijk geschikt voor budgetgaming. Wie weinig grafisch intensieve taken uitvoert, is waarschijnlijk beter af met een andere processor met igpu.
Intel Core i3 9100
Dan is er de Intel Core i3 9100, met een gemiddelde prijs van 116 euro. Die werd al eerder besproken en heeft specificaties die gelijk zijn aan die van de 9100F, met uitzondering van de igpu. Deze Intel UHD 630 beschikt over 192 rekenkernen en is daarmee op papier een stuk krachtiger dan de UHD 610 die onder andere in de Celeron G5900 zit.
AMD Ryzen 5 1600AF (12nm)
De Ryzen 5 1600AF van 110 tot 140 euro gemiddeld is een lastigere processor om te beoordelen. Dat komt door zijn sterk fluctuerende prijs en onvoorspelbare beschikbaarheid. Dit is het iets tragere broertje van de Ryzen 5 2600 met iets lagere kloksnelheden. Het goede nieuws is dat de overige specificaties gelijk zijn. Je krijgt dus zes cores en twaalf threads, die zijn opgebouwd rondom een 12nm-processor met Zen+-cores en een gelijke hoeveelheid L3-cachegeheugen. Dit in tegenstelling tot de normale Ryzen 5 1600, die op 14nm is gemaakt en over de eerste generatie Zen-cores beschikt. Of je de 1600AF daadwerkelijk kunt bestellen en voor welke prijs, verschilt echter bijna van dag tot dag.
AMD Ryzen 3 3300X en Intel Core i3 10100
Voor 134 euro heeft zowel AMD als Intel nog een moderne quadcoreprocessor met smt in het aanbod. Het gaat dan om de Ryzen 3 3300X, de snelste Ryzen 3 van dit moment, en de Intel Core i3 10100. Beide processors gaan wat specificaties betreft behoorlijk gelijk op. Een voordeel van de i3 10100 is dat hij een ingebouwde igpu heeft, terwijl die op de 3300X afwezig is. Een groot struikelblok van de Ryzen 3 3300X is de nog altijd voortdurende schaarste. Het lijkt erop dat geen enkele webshop deze processor goed in voorraad weet te krijgen.
AMD Ryzen 5 3400G
Voor gemiddeld 163 euro is van AMD ook nog een processor te koop die na lange tijd weer wél goed leverbaar is: de Ryzen 5 3400G. Op het moment van schrijven is het nog steeds het topmodel van de apu’s voor de desktop wegens het uitblijven van de volgende Ryzen 4000G’s voor consumenten. De Ryzen 5 3400G is net als de 3200G opgebouwd uit vier cores op de Picasso-die, maar bij dit model is smt wel ingeschakeld, waardoor er acht threads aan het besturingssysteem worden gepresenteerd. De kloksnelheden liggen met respectievelijk 3,7 en 4,2GHz voor de base- en boostclocks iets hoger dan bij de 3200G. Ook de igpu is op de 3400G volledig ingeschakeld, met elf compute-units, wat 704 rekenkernen betekent, die op 1400MHz draaien. De hoeveelheid cachegeheugen is gelijk gebleven aan die van de 3200G, maar de 3400G heeft van AMD wel wat extra aandacht gekregen in de vorm van een gesoldeerde heatspreader en een luxere meegeleverde koeler.
Aanbod tot 200 euro
Tussen de 150 en 200 euro valt er tegenwoordig heel wat te kiezen in processorland, dankzij de toegenomen concurrentie tussen Intel en AMD.
AMD Ryzen 5 2600
Allereerst is er een oude bekende: de Ryzen 5 2600 voor gemiddeld 159 euro. Deze processor is inmiddels al geruime tijd op de markt en ingehaald door zijn opvolger. De 2600 bleef nog enige tijd een van de favorieten voor betaalbare game-pc’s, dankzij een goede balans tussen prijs en prestaties. Net als de 1600AF staat de 2600 met zes cores en twaalf threads zijn mannetje, in zowel single- als multithreaded taken. Dat zijn opvolger het een heel stuk beter doet, was voor de geldbewuste koper doorgaans geen groot probleem; de prestaties van de Ryzen 5 2600 waren voor velen ‘goed genoeg’. De Ryzen 5 2600 heeft in de afgelopen weken echter flinke prijswijzigingen gezien, vermoedelijk als gevolg van afnemende voorraden. Waar de 2600 eerder amper meer kostte dan de 1600AF, kruipt de prijs nu in de richting van een nieuwere generatie van Intel en AMD.
Intel Core i5 10400(F)
De Core i5 10400 voor 193 euro gemiddeld en de i5 10400F voor 167 euro gemiddeld zijn Comet Lake-processors met zes cores. Met deze generatie heeft Intel nu echter ook in deze i5-reeks smt geactiveerd, wat het totale aantal beschikbare threads op twaalf brengt. De basiskloksnelheid van 2,9GHz lijkt nogal aan de lage kant, maar met adequate koeling kan consistent een snelheid boven de 4GHz worden gehaald in de turbomodus en met een enkele core belast gaat de i5 10400 tot 4,3GHz. Helaas heeft Intel de officieel maximaal ondersteunde geheugensnelheid beperkt tot DDR4-2666. In de doos van de i5 10400 en 10400F is een boxed koeler meegeleverd.
AMD Ryzen 5 3600
Als laatste in onze vergelijking is er de AMD Ryzen 5 3600, een hexacoreprocessor met Zen2-cores en dankzij smt in totaal twaalf threads. De cpu draait op maximaal 4,2GHz en heeft een basisklokfrequentie van 3,6GHz. De ingebouwde geheugencontroller ondersteunt officieel ddr4-geheugen tot en met 3200MT/s. Een igpu ontbreekt, maar de Ryzen 5 3600 heeft wel een bijzonder grote hoeveelheid L3-cachegeheugen van 32MB. Ondanks deze vrij indrukwekkende specificaties heeft de cpu een tdp van slechts 65 watt meegekregen, wat onder andere het resultaat is van het gebruikte 7nm-productieprocedé. Ook de Ryzen 5 3600 krijgt in de verpakking een koeler meegeleverd. Bij dit model is dat de Wraith Stealth.
Specificaties
De onderstaande tabel geeft een overzicht van de voor deze review geteste processors met bijbehorende (primaire) specificaties.
| Processor |
Kloksnelheid base/boost |
Cores/ threads |
Geheugencontroller |
Tdp |
Productie-procedé |
Igpu |
L2-cache |
L3-cache |
| Intel Celeron G5900 |
3,4GHz |
2c/2t |
DDR4-2666 |
58W |
14nm |
Intel UHD Graphics 610 (1050MHz, 96 kernen) |
512kB |
2MB |
| AMD Athlon 3000G |
3,5GHz |
2c/4t |
DDR4-2666 |
35W |
14nm |
AMD Radeon Vega 3 (1100MHz, 192 kernen) |
1024kB |
4MB |
| Intel Core i3 9100F |
3,6/4,2GHz |
4c/4t |
DDR4-2400 |
65W |
14nm |
- |
1024kB |
6MB |
| AMD Ryzen 3 3200G |
3,6/3,85GHz |
4c/4t |
DDR4-2933 |
65W |
12nm |
AMD Radeon Vega 8 (1250MHz, 512 kernen) |
2048kB |
4MB |
| AMD Ryzen 3 3100 |
3,6/3,9GHz |
4c/8t |
DDR4-3200 |
65W |
7nm |
- |
2048kB |
16MB |
| Intel Core i3 9100 |
3,6/4,2GHz |
4/c4t |
DDR4-2400 |
65W |
14nm |
Intel UHD Graphics 630 (1100MHz, 192 kernen) |
1024kB |
6MB |
| Intel Core i3 10100 |
3,6/4,3GHz |
4c/8t |
DDR4-2666 |
65W |
14nm |
Intel UHD Graphics 630 (1100MHz, 192 kernen) |
1024kB |
6MB |
| AMD Ryzen 3 3300X |
3,8/4,3GHz |
4c/8t |
DDR4-3200 |
65W |
7nm |
- |
2048kB |
16MB |
| AMD Ryzen 5 1600 (12nm) |
3,2/3,6GHz |
6c/12t |
DDR4-2933 |
65W |
12nm |
- |
3072kB |
16MB |
| AMD Ryzen 5 3400G |
3,7/4,2GHz |
4c/8t |
DDR4-2933 |
65W |
12nm |
AMD Radeon RX Vega 11 (1400MHz, 704 kernen) |
2048kB |
4MB |
| AMD Ryzen 5 2600 |
3,4/3,9GHz |
6c/12t |
DDR4-2933 |
65W |
12nm |
- |
3072kB |
16MB |
| Intel Core i5 10400F |
2,9/4,3GHz |
6c/12t |
DDR4-2666 |
65W |
14nm |
- |
1536kB |
12MB |
| Intel Core i5 10400 |
2,9/4,3GHz |
6c/12t |
DDR4-2666 |
65W |
14nm |
Intel UHD Graphics 630 (1200MHz, 192 kernen) |
1536kB |
12MB |
| AMD Ryzen 5 3600 |
3,6/4,2GHz |
6c/12t |
DDR4-3200 |
65W |
7nm |
- |
3072kB |
32MB |
Testverantwoording
Het cpu-testparcours dat we voor deze round-up hebben toegepast, hebben we begin dit jaar in gebruik genomen. Daardoor gebruiken we bijvoorbeeld de een-na-laatste Windows 10-versie (1909), maar het heeft wel als voordeel dat we een compleet beeld van de markt kunnen bieden, simpelweg omdat we vrijwel elke courante processor op deze wijze hebben doorgemeten. We hebben uiteraard alle beschikbare bios-updates en microcodepatches doorgevoerd.
Van igpu tot RTX 2080 Ti
Alle processors in deze vergelijking zijn getest met het energieprofiel op 'High performance'. Bij processors met een geïntegreerde gpu draaien we het gros van onze benchmarks zonder extra videokaart, terwijl we cpu's zonder igpu, zoals de meeste AMD Ryzens en Intel F-modellen, combineren met een Nvidia GeForce GTX 1650.
Alle gamebenchmarks draaien we in combinatie met de tot voor kort snelste videokaart, een Nvidia GeForce RTX 2080 Ti, in full-hd-resolutie (1920x1080) met Medium en Ultra-settings. We kiezen juist voor de relatief lage full-hd-resolutie om de cpu zoveel mogelijk de beperkende factor te laten zijn. In de eerste grafieken vind je het gemiddelde aantal beelden per seconde (fps) dat berekend wordt.
Frametimes
Nog interessanter is het 99e percentiel frametijd, te zien in de laatste grafiek. Dit is de tijd waarbinnen 99 procent van alle beelden in de test berekend kon worden. Een lager 99e percentiel frametijd betekent een lagere maximale vertraging bij het berekenen van een nieuw frame. Het is een betere methode om de worstcaseprestaties van een cpu-gpu-combinatie in kaart te brengen dan de minimale fps, die door sommige andere publicaties wordt getoond. Vergeet niet: minimum-fps is het laagste aantal frames binnen ieder gemeten tijdbestek van een seconde, maar zegt weinig over negatieve pieken die minder dan een seconde duren.
Testconfiguraties
Alle testsystemen zijn voorzien van 8GB G.Skill Trident Z-geheugen per kanaal, 16GB bij dualchannel en 32GB bij quadchannel werkend op de hoogste officieel door de processors ondersteunde klokfrequentie. Verder gebruiken we Samsung 970 EVO-ssd's van 1TB, Seasonic Prime Titanium 650W-voedingen en een NZXT Kraken X62-cpu-koeler.
We meten het stroomverbruik met een zelfontworpen stroommeter, die rechtstreeks het verbruik via de cpu-stroomkabels meet. Op die manier kunnen we nauwkeurig het stroomverbruik van processors in kaart brengen. We doen zowel stroomtests in idle als onder diverse belastingen.
Een lijst van de gebruikte benchmarks:
- Contentcreatie
- Adobe Lightroom 9.0
- Adobe Photoshop 21 - Fotobewerking
- Adobe Photoshop 21 - Panorama
- Adobe Premiere Pro 14 - 4k-export
- Video- en audiocodering
- x264-codering (r2969)
- x265-codering (3.2.0.5)
- FLAC-codering (1.3.2)
- Streaming (F1 2019 met x264 6Mbit)
- 3d-rendering
- Blender 2.81a
- Cinebench 10
- Cinebench 20 (single- en multithreaded)
- Datacompressie en -encryptie
- 7-Zip v19.00
- AIDA64 (6.20.5300) - Zlib
- AIDA64 (6.20.5300) - AES
- AIDA64 (6.20.5300) - SHA3
- Compute
- AIDA64 (6.20.5300) - Hash
- AIDA64 (6.20.5300) - Julia
- AIDA64 (6.20.5300) - Mandel
- AIDA64 (6.20.5300) - FP32-raytrace
- AIDA64 (6.20.5300) - FP64-raytrace
- Webbrowsing en Microsoft Office
- Chrome 79 - Jetstream 2
- Microsoft Word 2019 - 1000 pagina's naar pdf
- Microsoft Excel 2019 - Monte Carlo-aandelenanalyse
- Geïntegreerde-gpu-benchmarks
- 3DMark Night Raid (DirectX 12)
- Dota 2 (Vulkan)
- F1 2019 (DirectX 11)
- Gamebenchmarks (RTX 2080 Ti)
- Battlefield V (DirectX 12)
- Dirt Rally 2.0 (DirectX 11)
- Factorio (DirectX 11)
- GTA V (DirectX 11)
- The Division 2 (DirectX 12)
- Total War: Three Kingdoms (DirectX 11)
- Stroomverbruik
- Cinebench 20
- Adobe Premiere Pro 14
- Idle
| Platform |
LGA1151-v2
|
LGA1200
|
Socket AM4
|
| Moederbord |
Gigabyte Z390 Aorus Master |
MSI MPG Z490 Gaming Carbon WiFi |
Gigabyte X570 Aorus Master
Asus ROG Crosshair VII Hero WiFi
APU's: Gigabyte X570 Aorus Elite |
| Chipset |
Intel Z390 |
Intel Z490 |
AMD X570 |
| Geheugen |
G.Skill
16GB DDR4-2666/2400 CL13 |
G.Skill
16GB DDR4-2933/2666 CL14/13 |
G.Skill
16GB DDR4-3200/2933/2666 CL14 |
| Ssd |
Samsung 970 EVO 1TB |
Samsung 970 EVO 1TB |
Samsung 970 EVO 1TB |
| Voeding |
Seasonic Prime Titanium 650W |
Seasonic Prime Titanium 650W |
Seasonic Prime Titanium 650W |
| Videokaart (overige tests) |
Nvidia GeForce RTX 2080 Ti |
Nvidia GeForce RTX 2080 Ti |
Nvidia GeForce RTX 2080 Ti |
| OS |
Windows 10 x64 1909 Update |
Windows 10 x64 1909 Update |
Windows 10 x64 1909 Update |
Foto- en videobewerking
Om de prestaties van de processors voor contentcreatie te analyseren, doen we diverse tests met voornamelijk Adobe-software. In Adobe Lightroom 9.0 exporteren we een groot aantal raw foto's naar JPEG met diverse effecten. In Adobe Photoshop 21 meten we hoe lang het duurt om via een script een groot aantal veelgebruikte bewerkingen los te laten op een grote afbeelding.
In Lightroom lijken de hoeveelheid threads en de kloksnelheid van een processor lang niet zoveel uit te maken als de hoeveelheid cachegeheugen. De nieuwere Ryzens met veel L3-cache eindigen hoger dan de Core-processors. In de Photoshop-test is het beeld wat genuanceerder, al staat de Ryzen 5 3600 ook hier bovenaan.
- Lightroom Export
- Photoshop Bewerkingen
Voor de tests met Adobe Premiere Pro 14 en DaVinci Resolve exporteren we een videoproject in 4k-formaat, zonder gebruik te maken van gpu-acceleratie. De Premiere Pro-test bestaat uit het renderen van een deel van een Hardware Info-video en maakt gebruik van vier bronkanalen met elk kleurcorrectie en diverse andere effecten.
Veel threads zijn doorgaans gunstig om video zo snel mogelijk te coderen. In onze benchmarks zien we dat DaVinci Resolve hiermee nog wat beter schaalt dan Premiere Pro, waardoor de verschillen daar iets groter zijn dan in de software van Adobe.
- Premiere Pro
- DaVinci Resolve
Video- en audiocodering
Door middel van Staxrip zetten we full-hd-video om in H.264 of H.265 met de processorcores. Voor beide maken we gebruik van de veel gebruikte x264- en x265-codecs. Daarnaast meten we hoelang het duurt om een uur ongecomprimeerde audio om te zetten in FLAC.
Het omzetten van video in H.264 gaat de Ryzens erg goed af ten opzichte de concurrentie. Bij H.265 is die voorsprong minder uitgesproken. In onze audiocoderingstest, die vrijwel volledig singlethreaded is, hebben Zen2-processors met hoge kloksnelheden het voor het zeggen, al blijven de Core-processors niet ver achter.
- Staxrip - x264
- Staxrip - x265
- Flac - WAV naar Flac
3d-rendering
Om de prestaties bij 3d-rendering in kaart te brengen, benchmarken we Cinebench (gebaseerd op Maxons Cinema 4D-software) en Blender. Cinebench rendert tijdens de test een fotorealistische afbeelding door middel van raytracing, aan de hand van duizenden objecten en honderdduizenden polygonen. Met Blender renderen we het Barcelona Pavillion-project, dat je hier kunt downloaden.
In de multithreaded test van Cinebench zijn de uitkomsten vrij voorspelbaar. Meer threads en in iets mindere mate de processorarchitectuur en kloksnelheid dragen allemaal bij aan de uiteindelijke score. In de singlethreaded test liggen de verhoudingen iets anders door Intels sterke singlecoreprestaties. Desondanks staan ook in deze test de Zen2-processors bovenaan. In Blender zien we amper een verandering in hiërarchie ten opzichte van CB20MT. Enkel de Ryzen 5 3400G en Core i3 9100 wisselen van plek.
- Cinebench 20 - MT
- Cinebench 20 - ST
- Blender
Datacompressie en -encryptie
We draaien vier datacompressie- en encryptiebenchmarks. Allereerst comprimeren we 4GB aan data met 7-Zip. Daarnaast draaien we drie onderdelen van de AIDA64-benchmark. Zlib is een populaire compressiemethode die door veel software gebruikt wordt. AES is een van de meestgebruikte encryptie-algoritmes en is bijvoorbeeld de basis voor de SSL-encryptie van Https-websites. Met AIDA64 meten we ook hoe snel data gehasht kan worden met SHA-3.
In Zlib wegen de multicoreprestaties zwaarder dan in Z-Zip, maar in beide benchmarks zijn de resultaten aardig volgens de segmenten van Intels en AMD's line-up. Bij encryptie met AES is dat anders, daar is de Zen-architectuur overduidelijk dominant, terwijl het hashen met SHA-3 op de Intel Core-architectuur een stuk vlotter gaat.
Compute
We draaien in AIDA64 enkele computetests die naast de floating point units ook geavanceerde instructiesets zoals x87, SSE, SSE2, AVX, AVX2, FMA, FMA4 en AVX-512 benutten.
Op de Hash-benchmark van AIDA64 na, waarin AMD bijzonder goed scoort, zien we geen sterk variërende verhoudingen tussen Intel en AMD in de verschillende benchmarks.
- Hash
- Julia
- Mandel
- FP32 Raytrace
- FP64 Raytrace
Web-browsing en Office
In de Google Chrome-browser versie 79 draaien we de Jetstream 2.0-benchmark om te bepalen hoe snel de processor JavaScript-berekeningen kan uitvoeren. Verder draaien we twee tests met Microsoft Office 2019. In Word converteren we een duizend pagina's tellend document naar een pdf-bestand en in Excel draaien we berekeningen in een complexe sheet die de toekomstige waarde van een aandelenportefeuille voorspelt op basis van het Monte Carlo-algoritme.
In de Jetstream-test zet Intel doorgaans goede resultaten neer, maar sinds Zen2 weet AMD deze probleemloos te evenaren. In de tests met Word en Excel zijn de Core-cpu's nog wel koploper, al zijn deze verschillen in absolute zin niet echt significant.
- Chrome 79
- Word 2019
- Excel 2019
Gaming: igpu
We hebben de processors met geïntegreerde graphics enkele benchmarks laten draaien. Allereerst 3DMark's Night Raid, een synthetische benchmark gericht op igpu's die gebruikmaakt van DirectX 12. Daarnaast Dota 2 en F1 2019, elk op een resolutie die nog zinnige framerates produceert.
De graphics-score van Night Raid komt voor alle AMD-processors met geïntegreerde Radeon-graphics veel hoger uit dan die van Intel. Zelfs de Athlon 3000G weet de luxere UHD 630's nog te verslaan en voor de Ryzen-apu's is de voorsprong behoorlijk groot. In Dota 2 worden de igpu's pas vanaf Medium-instellingen echt aan het werk gezet en daar zien we vergelijkbare verhoudingen. In F1 2019 is dat ook het geval, al is het spel zelfs op 720p met lage instellingen daar al zwaar genoeg voor.
- 3DMark
- Dota 2 - Low
- Dota 2 - Med
- F1 2019 - Low
- F1 2019 - Med
Gaming: Battlefield V
In dit deel van de review beginnen we met de gamebenchmarks, waarbij voor elke processor een GeForce RTX 2080 Ti als videokaart is gebruikt. Battlefield V is het nieuwste deel in de langlopende serie firstpersonshooters van EA DICE. We hebben het spel getest in de standaard DirectX 12-modus.
Battlefield V heeft een lichte voorkeur voor Intel-processors; de framerates zijn hierop iets hoger en de frametimes net iets strakker. Dat wil niet zeggen dat dit spel op AMD Ryzens echt minder goed draait, zolang er maar voldoende threads beschikbaar zijn.
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
Gaming: Dirt Rally 2.0
Dirt Rally 2.0 is de nieuwste iteratie in de langlopende serie rallyracegames van Codemasters. De game draait in de zelfontwikkelde EGO-engine en maakt gebruik van DirectX 11.
In Dirt Rally 2.0 is Intel nipt sneller op Medium-instellingen, terwijl AMD op Ultra-settings juist weer net de winst pakt. De nieuwere processors doen het over het algemeen wat beter dan de oudere cpu's.
Gaming: GTA V
Grand Theft Auto V mag dan inmiddels de nodige jaren beschikbaar zijn voor de pc, het blijft een uiterst populaire game, die ook nog eens een zware wissel trekt op je processor. Het spel schaalt niet bijzonder ver door over een groot aantal cores en heeft vooral graag snelle cores.
Zowel Intel als AMD's Zen2-processors zetten goede prestaties neer in dit spel. Op Ultra-instellingen zijn de verschillen klein, zowel wat framerates betreft als in de frametimes.
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
Gaming: The Division 2
The Division 2 is een actie-rpg en vanzelfsprekend de opvolger van het eerste deel. De engine is nog altijd Snowdrop, maar het spel werkt nu wel out-of-the-box met DirectX 12.
Op Medium-instellingen doen de Intel-processors het nog net iets beter, op Ultra is het verschil kleiner en komen vooral de Zen2-processors goed mee met de concurrentie.
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
Gaming: Total War: Three Kingdoms
De turn-based, realtime strategiegame Total War: Three Kingdoms is gebaseerd op de Warscape Engine, maar ondersteunt in tegenstelling tot zijn voorganger uitsluitend DirectX 11.
De meeste fervente Total War-spelers zullen iets beter af zijn met een Intel-processor, getuige de resultaten op zowel Medium- als Ultra-instellingen.
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
Gaming: Factorio
In het strategiesimulatiespel Factorio ben je beland op een buitenaardse planeet. Om die planeet te kunnen verlaten, moet je grondstoffen zien te verkrijgen door zo groot en efficiënt mogelijke machines en fabrieken te bouwen. De simulatiesnelheid, uitgedrukt in ups, is vrijwel volledig afhankelijk van de cpu-snelheid. Als de game onder de zestig ups zakt, verloopt de tijd in de game langzamer dan real time. Wij benchmarken een grote map, die tienduizend 'science per minute' produceert.
Een hoge singlecorekloksnelheid levert de beste scores in Factorio, maar daarbij zien we ook dat het spel een lichte voorkeur heeft voor Intel. Alle geteste processors hieronder blijken echter prima in staat om in-game, in real time te blijven werken.
Streaming: F1 2019
In de streamingtest benchmarken we het spel F1 2019 terwijl we een videobestand coderen met de x264-codec, om zo het streamen van gameplay te simuleren. Hiervoor gebruiken we de 'very fast'-kwaliteitsinstelling van de codec, met een bitrate van 6Mbit en een framerate van 60fps. We rapporteren een gemiddelde van drie runs.
Wie van plan is om regelmatig te gaan streamen met behulp van cpu-codering, heeft aan de meeste Ryzens een betere keus dan aan de Core-processors van Intel. Daarbij zijn veel threads geen overbodige luxe; gecombineerd met zijn Zen2-architectuur loopt de Ryzen 5 3600 hierdoor ver voor op de concurrentie.
Cpu-index
We gebruiken alle hiervoor besproken benchmarks om een gemiddelde prestatiescore te berekenen in de vorm van een index. De prestaties zijn ingedeeld in drie categorieën: de gameprestaties in combinatie met een losse videokaart, de prestaties in de synthetische benchmarks en de prestaties in de praktijktests.
Wat gemiddelde gameprestaties betreft gaan de direct concurrerende processors van Intel en AMD aardig gelijk op; de Ryzen 5 3600 en Core i5 10400 zitten erg dicht op elkaar en hetzelfde zien we bij de Ryzen 3 3300X en Core i3 10100. De i3 van een generatie eerder komt nog goed mee en weet hier nipt de oudere Ryzen 5 2600 te verslaan.
Tussen de gemiddelde scores in de synthetische benchmarks en de praktijktests zijn weinig verschillen. De Ryzen 5 3600 loopt hier verder uit op de i5 10400 en niet alleen de Ryzen 3 3300X is sneller dan de i3 10100, ook de 2600, 1600AF en 3100 eindigen hoger. Ook is de Athlon 3000G ruim 10 procent sneller dan de Celeron G5900.
- Cpu-index synthetisch
- Cpu-index praktijk
- Cpu-index games
Stroomverbruik
Het laatste onderdeel van onze test betreft het stroomverbruik. We meten rechtstreeks het verbruik aan de cpu-stroomkabels tijdens verschillende scenario's. Allereerst tonen we het gemiddelde en maximale verbruik tijdens de Cinebench 20-benchmark. Verder bepalen we het gemiddelde verbruik tijdens de Adobe Premiere Pro-benchmark. Ook meten we het gemiddelde idle-verbruik over een periode van vijf minuten.
Cinebench 20 is in staat om alle cores en threads van moderne processors te belasten. Tijdens deze benchmark verbruiken de processors met meer cores en threads dus ook meer energie, waarbij AMD in relatieve zin duidelijk meer verbruikt. Omdat alle processors in dit prijssegment tegenwoordig vrij zuinig zijn, is het verschil in absolute zin lang niet meer zo noemenswaardig. In het idle-verbruik is deze verdeling nog wat sterker terug te zien.
- Verbruik - Cinebench 20
- Verbruik - Premiere Pro
- Verbruik idle
Conclusie
Als we alle testresultaten bij elkaar zetten en de veertien processors daarbij tegelijk afzetten tegen hun huidige prijzen, komen we tot een eindoordeel.
AMD Athlon 3000G en Intel Celeron G5900
Om te beginnen bij de instappers: de Celeron G5900 versus de Athlon 3000G. Naast het winnen van de meeste cpu-benchmarks heeft de Athlon 3000G een veel krachtigere igpu aan boord waarmee framerates in games al snel twee keer zo hoog liggen als bij de Celeron G5900. Laatstgenoemde processor is in relatieve zin wel een stuk zuiniger, maar in absolute zin zijn de betere prestaties van de Athlon 3000G voldoende om hiervoor te corrigeren. Bovendien is de processor te overklokken, wat bij de Celeron niet kan.
Intel Core i3 9100(F)
De Intel Core i3 9100 en 9100F zitten in lastig vaarwater. De processors zijn al wat ouder en voor het platform zullen geen nieuwe upgrademogelijkheden meer uitkomen. Hoewel de processors nog goed leverbaar zijn, bieden ze voor het geld geen baanbrekende prestaties. Wie het F-model van deze Core i3 nog voor een scherpe prijs tegenkomt, kan hem overwegen als onderdeel van een budgetgame-pc. Het extra geld neerleggen voor de normale variant met werkende igpu ligt gezien de huidige prijs niet voor de hand.
AMD Ryzen 3 3200G en Ryzen 5 3400G
Bij de Ryzen 3 3200G en de Ryzen 5 3400G is het jammer dat wij deze ten tijde van het schrijven van dit artikel nog steeds niet hebben kunnen vergelijken met de Ryzen 4000G-processors. Deze opvolgers zijn al enige tijd geleden aangekondigd en moeten wat cpu-prestaties betreft een flinke upgrade zijn. Of ze interessant kunnen zijn voor hun geld, hangt mede af van wat je ervoor moet gaan betalen. Het lijkt erop dat de igpu-prestaties van de 4000G’s lang niet zoveel zullen toenemen als die aan de cpu-kant. Wie dus zonder videokaart toch graag af en toe een eenvoudig of ouder spelletje speelt, kan de 3200G en 3400G zonder zorgen overwegen. De Ryzen 5 3400G ziet in onze igpu-benchmarks geen schrikbarend grote voorsprong op de 3200G, dus gezien zijn prijs-prestatieverhouding geniet de Ryzen 3 3200G de voorkeur voor de prijsbewuste koper.
AMD Ryzen 5 1600AF en Ryzen 5 2600
Voor weinig geld voldoende threads bemachtigen is een optie met de voorheen scherp geprijsde Ryzen 5 2600 en 1600AF. Deze processors zijn echter lang niet altijd meer goed verkrijgbaar en vooral de 1600AF schommelt behoorlijk in prijs. Kun je hem voor een scherpe prijs op de kop tikken, dan is hij nog steeds een aanrader, mits je niet met hoge refreshrates gaat gamen. Op de Ryzen 5 2600 is eigenlijk hetzelfde van toepassing, al lijkt de prijs van dat model eerder te stijgen dan te dalen.
Intel Core i3 10100 en AMD Ryzen 3 3300X
Gezien de vergelijkbare prijzen zijn de Ryzen 3 3300X en Intel Core i3 10100 directe concurrenten van elkaar. Van die twee is de 3300X in veruit de meeste tests vlotter en in sommige gevallen is de voorsprong aanzienlijk. In de benchmarks waarin de i3 10100 juist sneller is, loopt de 3300X niet significant achter. Voor wie een goedkope (game)processor zoekt en daar toch al een losse videokaart aan koppelt, is de Ryzen 3 3300X dus de betere keus. Dit zou een gemakkelijke keuze zijn geweest, ware het niet dat het daadwerkelijk bemachtigen van een AMD Ryzen 3 3300X al lange tijd erg lastig is. Geen enkele webshop heeft de processor op voorraad of lijkt hem spoedig te kunnen leveren. Dat maakt de Core i3 10100 specifiek voor budgetgaming plots het overwegen waard. Wij hebben AMD meermaals om een statement over de verkrijgbaarheid van de 3300X gevraagd, helaas zonder resultaat.
Intel Core i5 10400 en AMD Ryzen 5 3600
Dan is er ten slotte nog de strijd tussen Intel en AMD in deze vergelijking: de Core i5 10400 versus de Ryzen 5 3600. Beide processors kosten evenveel en presteren over de hele linie ook erg vergelijkbaar. Het voordeel van de i5 10400 is dat hij een ingebouwde gpu heeft. Wie veel betaalbare threads wil zónder losse videokaart, kan deze processor daarom overwegen. Ook is de Intel de zuinigere cpu van de twee en is hij nipt sneller in gemiddelde framerates. De lijst met voordelen van de Ryzen 5 3600 is echter evenmin verkeerd: betere multithreaded prestaties, veel geschikter voor streaming, overklokbaar en geen beperking van geheugensnelheid op mainstream-moederborden. Daarnaast doen de gameprestaties dermate weinig onder voor die van de i5 10400 dat je het verschil doorgaans niet zult merken. De Ryzen 5 3600 geniet de voorkeur, maar beide processors zijn het overwegen waard, waarbij de keuze afhangt van wat het belangrijkste doeleinde is.
:strip_exif()/i/2003880564.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2003532750.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2001936105.png?f=thumbmedium)
/i/2004072044.png?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2003847926.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/292344/pclinde.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/1268076/crop5e6fc05f64baa_cropped.jpeg?f=community)
:fill(white):strip_exif()/i/2005466450.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2006074960.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2006074956.webp?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2002827260.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2003201630.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2003607488.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2003553326.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2003553340.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2003269424.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2003647050.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2002725860.gif?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2003607512.jpeg?f=thumbmedium)
/u/38782/crop6146c7a29805d_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/179809/crop5a1fd8f8b493a.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/324515/crop627103b05ba2e_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/1097677/crop5f803f77b3f08_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/464107/monkey2.jpg?f=community){kind=small}
/u/381607/have%2520a%2520nice%2520day%2520-%2520small.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/211274/bestabstractwallpapers5.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/225583/crop5db1b1fd1ec4a_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/322053/wit.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/295699/crop609bc9a510a14_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/1435570/crop672c9fd299184_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/148738/crop56ff7585390b7_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/208684/crop5d9c7a25578e1.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1412516/crop625216a99a4ae_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/305786/crop583d93254a881_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/153144/crop5c6665bc7e4f6_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1343338/crop67adf165a5572_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/93026/crop5710f70890ba1_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/89655/crop598723fb7c8a7_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/296445/crop5dc080c91c573_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/298/pinguinlinux.jpg?f=community){kind=small}
