Inleiding
Als je een stuk of wat plantjes hebt gezaaid en wacht tot ze uitkomen, is er altijd wel eentje als eerste. Je ziet tot je vreugde een klein stukje boven de grond uitkomen en misschien volgen er meer. Enige tijd later weet je of het planten succesvol is geweest of niet; het is al snel duidelijk of er veel of weinig goed aan het groeien zijn.
Het kijken naar en verzorgen van groeiende plantjes is een hobby van velen, zeker in het voorjaar. Op de redactie van Tweakers houden we op ongeveer dezelfde manier telefoonreleases in de gaten. Het grote verschil is dat de plantjes van alle smartphonemakers wel opkomen, maar zich onderscheiden wat uiterlijk betreft.
Dit jaar is specifiek interessant. Wat gebeurt er met de prijs? Er is nu weliswaar sprake van een wereldwijde pandemie en als gevolg daarvan sterke economische teruggang, dus geen gunstige periode om je telefoons duurder te maken. Tijdens de ontwikkeling van al deze modellen was daar echter nog geen zicht op. In een eerder artikel bespraken we al de opkomst van smartphones met een adviesprijs ver ten noorden van duizend euro. Maar, zo reageerden veel mensen terecht, ook onder de duizend euro zijn er prijsstijgingen te zien.
:strip_exif()/i/2003614606.jpeg?f=imagenormal)
De prijsontwikkeling van telefoons
We kwamen de trend van stijgende prijzen op het spoor door aankondigingen van de afgelopen maanden, waarbij de hogere prijzen opvielen. Laat we eerst kijken of het echt zo is. Om te beginnen zetten we wat telefoonseries van bekende fabrikanten op een rij. Sommige fabrikanten hebben geen duidelijke jaarlijkse serie, zoals Oppo en Realme. Die hebben we dus niet mee kunnen nemen.
Telefoonprijzen |
Gemiddeld |
Samsung |
Huawei |
Xiaomi |
OnePlus |
Sony |
Telefoon 2019 |
|
S10 |
P30 |
Mi 9 |
7 |
Xperia 1 |
Prijs bij release |
721 |
899 |
749 |
449 |
559 |
949 |
Telefoon 2020 |
|
S20 5G |
P40 |
Mi10 |
8 |
Xperia 1 II |
Prijs bij release |
889 |
999 |
799 |
749 |
699 |
1199 |
Verschil |
+27 procent |
+11 procent |
+7 procent |
+67 procent |
+25 procent |
+26 procent |
Zelfs op dit rijtje valt iets af te dingen. Hier staat de S20 5G in plaats van de S20 zonder 5g, die net als de S10 899 euro kost. Aan de andere kant: vorig jaar bracht Samsung ook een S10e uit voor 750 euro als kleinere en goedkopere optie, en die ontbreekt nu. Apple konden we niet meenemen, want dat heeft dit jaar nog geen opvolgers uitgebracht voor de iPhone 11-telefoons. De iPhone 11 is wel een paar tientjes goedkoper dan voorganger XR was bij release.
Er ontstaat een duidelijk beeld: alle fabrikanten staan in de plus, sommige zelfs fors. Maar ja: dit zijn maar vijf telefoons en allemaal high-end. Is dit een trend die je door de hele markt heen kunt zien? Om dat te beantwoorden, heeft een van onze datacrunchers gegevens verzameld over alle telefoons die in de Pricewatch zijn gekomen. Niet alleen in het afgelopen jaar, maar ooit. Voor het overzicht zijn dit cijfers vanaf 2011. Het is een gemiddelde van de prijs van een telefoon op de dag van de eerste prijsvermelding, vrijwel altijd de adviesprijs van de fabrikant.
De trend is vrij duidelijk. Hij begint bij 230 euro en eindigt bij 530 euro. Telefoons zijn dus inderdaad fors duurder geworden in de afgelopen jaren. Nu kun je tegenwerpen dat in deze tabel de inflatie niet is meegenomen; dit zijn de prijzen zoals je ze destijds betaalde. Gelukkig kunnen we de inflatie ook gemakkelijk wél meenemen.
Het beeld verandert daardoor niet. Er is nog steeds een verdubbeling zichtbaar in de afgelopen tien jaar. We zien gelijk dat deze stijging niet uniek is: in 2015 waren telefoons ineens ook een stuk duurder dan in 2014.
Hier zouden legio verklaringen voor kunnen zijn en die zijn er ook. Wellicht is de keuze breder geworden, ook in prijs, en trekt dat het gemiddelde omhoog. Daarom hebben we tot slot ook gekeken naar de mediaan; als je alle telefoons van goedkoop naar duur op een rijtje zet, hoe duur is dan de middelste? Ook dat laat hetzelfde beeld zien: een piek in 2016 en een prijs die nu weer snel stijgt.
Hoeveel dure telefoons we kopen
Nu kunnen fabrikanten proberen ons honderdduizend verschillende modellen aan te smeren, maar als we die met ons allen in de winkel laten liggen, heeft dat niet veel zin. Dus rijst de vraag: kopen we ook meer dure smartphones? Die vraag kun je voorleggen aan IDC, dat die gegevens wereldwijd bijhoudt en daarover rapporten publiceert. Om hier een licht op te schijnen, zochten en vonden we contact met het vermaarde analistenbureau. Tot onze verbazing lag er een paar uur later een tabel met gedetailleerde data over de afgelopen jaren in de mailbox.
IDC schat dat het segment boven 800 euro fors is toegenomen, ten koste van de verkopen van vooral telefoons tussen 200 en 600 euro. Telefoons tussen 600 en 800 euro bleven in de afgelopen jaren in Nederland ongeveer even populair. In België is om en nabij dezelfde trend te zien, al blijven goedkope smartphones daar veruit het populairst, terwijl in Nederland de duurste telefoons het best worden verkocht.
Om het helemaal vergelijkbaar te houden, hebben we de boel nog even omgezet in percentages. Daarbij is duidelijk te zien dat het aandeel van dure smartphones stevig is toegenomen in de afgelopen jaren, terwijl midrangetelefoons juist minder belangrijk zijn geworden.
Tot slot nog even een grafiek om te laten zien dat er niet alleen veel dure smartphones bij zijn gekomen, maar dat we die ook meer zijn gaan kopen. Het is hierbij wel goed om aan te tekenen dat de totale verkopen zijn afgenomen volgens IDC. De verkopen daalden in Nederland met bijna 23 procent, in België met 26 procent.
Waarom telefoons duurder worden
Het beantwoorden van de vraag waarom de prijzen stijgen, is ingewikkeld. Een klein deel is prima verklaarbaar: inflatie. Aan de tabel kunnen we ook wat aflezen: Huawei stijgt het minst, Xiaomi en OnePlus het meest. Dat duidt erop dat minstens een deel van de gestegen prijzen iets te maken heeft met de marktpositie van de fabrikanten.
Huawei zit in een lastige positie als gevolg van het verbod voor Amerikaanse bedrijven om zaken te doen met de Chinese fabrikant. Het wil veel telefoons blijven verkopen om relevant te blijven en heeft daarom vermoedelijk veel moeten investeren in zijn eigen ecosysteem rond Huawei Mobile Services. Het kan dat niet echt doorberekenen aan consumenten; hogere prijzen leiden vaak tot lagere verkopen en Huawei-smartphones zijn zonder Google-diensten voor minder mensen aantrekkelijk.
Daar komt bij dat andere fabrikanten juist hogerop willen komen. Xiaomi en OnePlus zijn begonnen als prijsvechters, en zeker Xiaomi is dat deels nog steeds. Nu lijkt het er echter op dat er een gat kan vallen als Huawei niet meer kan meekomen in de high-end markt. Daarom en omdat het een volgende logische stap is in zijn bedrijfsontwikkeling, heeft Xiaomi ervoor gekozen om zijn high-end modellen duurder te maken.
:strip_exif()/i/2003564514.jpeg?f=imagenormal)
Dat zit hem deels in het optuigen van marketing en distributie. OnePlus is niet langer de prijsvechter met louter online verkoop en geen marketing, maar heeft deals met providers en maakt commercials met bekende acteurs. Die betalen zichzelf niet; daarvoor moet je meer marge maken. Voor Xiaomi geldt ongeveer hetzelfde. Het heeft zijn smartphonedistributie uitgebreid naar steeds meer landen en werkt bovendien met fysieke winkels. Daarvoor moet het huur betalen, personeel werkt ook niet gratis en er komen nog meer kosten bij. Bovendien is een lage prijs niet langer noodzakelijk voor het halen van marktaandeel: dat is al gelukt.
Ook zonder die meerkosten zijn er elementen die de kosten opdrijven. Het belangrijkste is vermoedelijk 5g. Veel klanten van smartphonemakers - niet jij, maar providers - verwachten 5g in een dure smartphone anno 2020, omdat veel providers beginnen met die netwerkgeneratie en telefoons in het assortiment willen hebben die dat ondersteunen.
:strip_exif()/i/2003593998.jpeg?f=imagenormal)
Daarvoor heb je in een telefoon een modem nodig, en naar verluidt is de combinatie Snapdragon 865 en X55-modem van Qualcomm hartstikke duur. Daar blijft het niet bij; je hebt ook antennes nodig voor veel frequenties en zeker als je mmwave-frequenties van bijvoorbeeld 26GHz wilt ondersteunen, is daar veel ruimte voor nodig. Hoe maak je een telefoon met veel ruimte van binnen? De behuizing én de bezels groter maken leidt ertoe dat je vlaggenschip er onmiddellijk ouderwets uitziet, dus is ook een groter scherm nodig. Dat zien we ook: een 5g-telefoon met een schermdiagonaal onder 6,5" is een zeldzaamheid.
Een groot scherm en 5g zijn bovendien elementen die redelijk wat accusap kunnen opslurpen, dus een accu met veel capaciteit inbouwen is óók aan te raden. Daardoor zien we zelden 5g-telefoons met minder dan 4200mAh aan capaciteit.
Met kleine camerasensors kun je evenmin nog aankomen, tenzij er een appeltje of Google-logo op de behuizing staat en veel gebruikers vertrouwen hebben in de software. Dus zitten er grote en dure camerasensors in. Bovendien is één camera anno 2020 net als één ei: pas met drie of meer tel je mee. Dat alles leidt zonder twijfel tot een hogere rekening voor de gebruikte componenten en dus tot een hogere prijs aan de kassa.
Uiteraard spelen er nog andere factoren mee, waaronder andere economische aspecten dan de gebruikte onderdelen. Kennelijk hebben fabrikanten geraamd dat een prijsstijging van meer dan twintig procent niet leidt tot een daling van de leveringen van meer dan twintig procent en netto dus meer omzet oplevert. Of dat klopt, zullen we niet snel van ze horen, maar de uitbraak van het coronavirus heeft vermoedelijk veel mensen doen besluiten om de aankoop van een smartphone even uit te stellen. Sterker nog: er kwamen in de afgelopen weken steeds vaker geruchten naar buiten over het uitstel van de release van smartphones. Niet vanwege een probleem met de productie, maar omdat de release nu tot minder verkopen zou kunnen leiden dan anders het geval zou zijn. Dergelijke geruchten gingen onder meer over de Google Pixel 4a en iPhone 12.
Tot slot
Het lijkt alsof in alle directiekamers van smartphonemakers vorig jaar hetzelfde sommetje is gemaakt. "Onze nieuwe telefoons worden duurder, maar onze klanten geven dat vermoedelijk graag uit, omdat ze er veel voor terugkrijgen: 5g, een hogere accucapaciteit, meer en betere camera's, en vaak een scherm met een hogere verversingssnelheid."
Dat zag er eind 2019 ongetwijfeld uit als een goed plan, maar nu de zomer van 2020 nadert, ziet de wereld er anders uit. De uitbraak van het coronavirus heeft veel economische gevolgen en er komt volgens alle prognoses een diepe recessie aan. Iemand die net zijn baan heeft verloren of die als zelfstandig ondernemer een onzekere toekomst tegemoet gaat door alle maatregelen, zal wellicht twee keer nadenken voordat hij of zij een stapel bankbiljetten op de al dan niet digitale toonbank legt voor een dure, nieuwe smartphone.
De meesten zullen, zelfs als hun telefoon stukgaat en dus vervangen moet worden, afwegen wat echt belangrijk is. Kan ik ook toe met een telefoon die veel goedkoper is? En in veel gevallen zal het antwoord 'ja' zijn. Toegang tot 5g is leuk, maar in de komende jaren verre van noodzakelijk. Betere camera's zijn nooit weg, maar sommige goedkopere modellen maken ook prima foto's en video's. En niet erg veel mensen zien andere upgrades die vooral in high-end modellen zitten, zoals schermen met hogere verversingssnelheden, als doorslaggevend argument.
Het grootste gapende gat in de markt is nu voor telefoons die goed genoeg zijn en veel minder duur. Die telefoons, die in de afgelopen jaren in Nederland juist in populariteit terugliepen, zullen nu meer in de belangstelling staan. Die belangstelling is alleen maar groter nu vrijwel alle fabrikanten de prijzen voor hun high-end modellen in de afgelopen tijd hebben verhoogd.