Buitenaardse technologie
Consolegamers keken massaal uit naar Assassin's Creed. Het leek er even op dat dit het spel van het jaar zou worden, maar qua gameplay viel het volgens sommigen toch tegen. Minder mediaophef was er rond de rpg Mass Effect van Bioware. Tweakers.net kwam erachter dat het Xbox 360-spel zeker niet over het hoofd moet worden gezien, maar hebben we ook daadwerkelijk een topper in handen?
Mass Effect is een sciencefiction rpg, exclusief op de spelcomputer van Microsoft verkrijgbaar. Het spel is een mengeling van Star Wars en Gears of War, met een snufje Star Trek en Blade Runner. Op basis van een beperkt aantal screenshots zouden gamers wellicht besluiten dat het om een shooter gaat, maar niets is minder waar; Mass Effect is een pure rpg, maar wel eentje met heel wat actie-elementen. In het genre is ontwikkelaar Bioware geen onbekende. De studio was verantwoordelijk voor bekende titels als Baldur's Gate, MDK2, Neverwinter Nights, Star Wars: Knights of the Old Republic en Jade Empire.

Buitenaardse technologie
In het jaar 2148 ontdekt de mensheid buitenaardse technologie, waardoor de technologische ontwikkeling een sprong van zo'n twintig jaar vooruit kan maken. Hierdoor wordt het mogelijk om sneller dan het licht te reizen en verschillende sterrenstelsel te ontdekken. Het ligt natuurlijk voor de hand dat de gewelddadig aangelegde homo sapiens een ontmoeting met buitenaards leven laat uitlopen in een oorlog. Het mensenvolk en de buitenaardse Turians worden uit elkaar gehaald door de Citadel Council, een regeringsinstantie bestaande uit meerdere rassen die gezamenlijk de vrede handhaven in het sterrenstelsel.

Testvlucht met SSV Normandy
Bovenstaande is slechts een onderdeel van het uitgebreide achtergrondverhaal, geschreven door Drew Karpyshyn. Karpyshyn schreef het verhaal voor eerdere Bioware-games en enkele romans, waaronder Star Wars - Darth Bane: Path of Destruction en Mass Effect: Revelation. Laatstgenoemde boek speelt zich af voor de gebeurtenissen in het spel.
Het spel speelt zich af in het jaar 2183, waar je Commandant Shepard onder de knoppen hebt. Al snel kom je erachter dat een op het eerste oog simpele testvlucht met het ruimtevaartuig SSV Normandy niet is wat het lijkt. Het is ook vreemd dat er een afgevaardigde van de Citadel Council aanwezig is bij deze testvlucht en het feit dat hij van het Turian-ras is, zit de bemanning ook al niet lekker.
Waar het daadwerkelijk om draait is de vondst van nieuwe buitenaardse technologie. Je wordt samen met twee teamgenoten op de planeet Eden Prime gedropt om de technologie te bemachtigen. De Turian gaat mee om de kwaliteiten van Shepard te beoordelen - hij maakt namelijk kans om de eerste mens te worden met een plaats in de Citadel Council. Ook dit is maar een nietig deel van het groots opgezette verhaal, dat zich gedurende het spel ontvouwt.
Karakterklassen en planeten
Mannetje of vrouwtje
Eerder verwezen we bewust naar Commandant Shepard en niet John Shepard. Je kunt namelijk zelf bepalen of je als mannelijk of vrouwelijk hoofdpersoon door het leven gaat. Hierbij kun je kiezen uit een reeks standaard lichamen of kun je jezelf helemaal vormgeven. Daarna wordt de keuze voorgelegd welke vaardigheden je tot je beschikking wil tijdens je strijd. De vaardigheden zijn verdeeld over zes klassen, met elk unieke mogelijkheden. Bovendien kunnen er zes nieuwe klassen vrijgespeeld worden.

May The Force Be With You
Het verschil in klassen zit in de nadruk die gelegd wordt op vechtkunsten, techniek en biotische krachten. Een gekozen klasse bepaalt welke wapens en bescherming je kunt gebruiken en welke vaardigheden je kunt trainen. Ervaringspunten kunnen gebruikt worden om gedurende het spel nieuwe dingen te leren.
De eerste klasse is de Soldier, die als vechtspecialist ideaal is voor de frontlinies van een vuurgevecht. De soldaat kan zich bekwamen in het gebruik van alle wapens en kan tevens worden voorzien van de zwaarste bepantsering. Er kan echter geen gebruik worden gemaakt van techniek of biotische krachten. Voor een technische specialist kies je de Engineer. Deze jongens zijn in staat om beveiliging te decoderen, technische uitrusting te repareren en vijandelijke wapens of schilden te verstoren. De specialist in biotische krachten is de Adept. De ware kracht van de Adept zit in de te upgraden implantaten die hem zijn biotische krachten geven. Deze krachten kunnen worden gebruikt om objecten op te tillen om ze vervolgens weg gooien, vergelijkbaar met The Force uit Star Wars.

Infiltrators combineren vechten en technische vaardigheden en specialiseren zich in het doden of uitschakelen van vijanden op lange afstand. Zij kunnen op den duur met een sniper rifle schieten. Dan is er nog de Vanguard, een biotische krijger. Deze combineren verdedigende biotische vaardigheden en wapens om tegenstanders snel uit te schakelen. Deze klasse is voornamelijk dodelijk op korte afstanden. Als laatste is er de Sentinel, die biotische en technische mogelijkheden combineert. Ze gebruiken biotische technieken en genezende krachten om teamgenoten te verdedigen. Hun vaardigheden kunnen ook gebruikt worden om tegenstanders mee dwars te bomen. De klasse is efficiënter met techniek en biotische krachten dan andere klassen, maar dit ten koste van de vechtkunsten.

Het uitgaansleven van Eden Prime
Met het ruimtevaartuig de SSV Normandy vlieg je naar de planeet van je keuze. Het in de lucht houden van je ruimteschip hoef je overigens niet zelf te doen: je kiest een planeet waar je heen wil en de rest gaat vanzelf. Wel kun je het gehele vaartuig verkennen of een gesprekje aanknopen met de piloot of met andere karakters die de Normandy bevolken. Een groot aantal planeten kan bezocht en verkend worden, met elk hun eigen problemen en omgevingen. De werelden komen erg tot leven doordat ze ruim bevolkt zijn door verscheidene levensvormen. In een wandeling over Eden Prime zagen we personages op bankjes zitten, voorbijlopen of in gesprek met andere wezens. Andere figuren genieten van het uitzicht of werken achter een computer. Eden Prime is zelfs voorzien van een bar en nachtclub voor mannelijke bezoekers, waar men kan genieten van een ander soort uitzicht.
Actie en dialogen
Gears of Star Wars
Samen met twee teamleden verken je het universum en vecht je tegen het ruimte-uitschot. Later in de game kunnen teamleden ingewisseld worden voor nieuw gemaakte vrienden en kan op deze manier een goede balans in klassen gevonden worden. In totaal kan er uit zes personages gekozen worden om aan het team toe te voegen.

Het is mogelijk om instructies te geven aan teamleden. Zo kan een computergestuurd duo alvast vooruit gestuurd worden om de boel te verkennen of instructies krijgen om te blijven staan. Je teammates zijn voornamelijk van belang in de shooter-achtige gevechten. Dit is enigszins vergelijkbaar met de actie uit Gears of War. Zo kan er dekking gezocht worden achter obstakels om vervolgens om het hoekje te schieten. Omdat je al vrij snel een soortgelijk actiemoment voor je kiezen krijgt, zal het voor sommigen onduidelijk zijn waar de nadruk ligt in dit spel.
Dat wordt later echter wel duidelijk: het spel is een rpg met actie-elementen, waarbij veel geüpgraded kan worden qua wapens en uitrusting en waarbij elk karakter ervaringspunten verdient. De gevechten op verschillende planeten worden vaak onderbroken door gesprekken met de interessante bevolking, al is het misschien beter te zeggen dat de gesprekken onderbroken worden door gevechten. In ieder geval houden de vele actiemomenten de vaart lekker in het spel, iets wat bij turn-based-gevechten minder het geval zou zijn geweest.

Als er geschoten mag worden, moeten ook hier keuzes gemaakt worden. Wat voor vaardigheden laat ik mijn teamgenoten gebruiken - geef ik mezelf een ander wapen of gooi ik de vijand een stuk de lucht in met de biotische krachten? Door middel van een selectiewiel maak je keuze uit de gevechtsmogelijkheden per teamlid. Indien het wiel op het scherm getoverd wordt, staat de spelactie stil en kan er een keus gemaakt worden, wat dus toch nog een scheutje turn-based indrukken aan het spel toevoegt. Het selecteren werkt echter slecht, doordat het gebruikte pookje van de Xbox controller te onnauwkeurig is om een precieze keus te maken om een bepaald vakje uit het wiel aan te klikken.

Opnieuw uitvinden van het gesprekswiel
Net zoals bij Knights of the Old Republic is het spel voorzien van meerdere gespreksopties, weergegeven in een 'gesprekswiel'. Hierbij staan de gespreksopties rond het wiel en kunnen deze met het pookje op de controller geselecteerd worden. Hier levert het selecteren overigens geen problemen op, in tegenstelling tot het selectiewiel bij het vechten. De aardige antwoorden bevinden zich altijd bovenaan het wiel, terwijl de negatieve onderaan staan. Neutrale antwoorden staan altijd in het midden en dan is er nog de mogelijkheid dat er aan weerszijden van het wiel dialoogopties staan. Deze bediening is goed uitgevoerd en werkt erg intuïtief. De keuzes worden weergegeven in gedachten van je hoofdpersoon en nooit in voluit geschreven zinnen. Hierdoor kies je het antwoord wat bij je gevoel past. Wil je meer weten over een onderwerp of ben je de persoon zat? Ben je het eens met de persoon of vindt je dat hij zijn mond moet houden?

Als Shepard aan zijn overtuigingskracht en charme werkt, is het bovendien mogelijk om gespreksopties te openen die voorheen niet toegankelijk waren. Een deel van de keuzes resulteert ook daadwerkelijk in een andere uitkomst. Bovendien bepaal je zelf of je liever als nobele held door het spel gaat of als norse soldaat die geen tegenspraak duldt. Zo had ik genoeg van het paniekerige gebazel van een persoon en sloeg ik hem knock-out. Meestal is een beslissing niet goed of fout te noemen, wat ze des te interessanter maakt.
Graphics en muziek
De lift
In het jaar 2183 is de mensheid in staat om op supersnelheid het sterrenstelsel te verkennen en futuristische wapens te ontwikkelen. Toch is men er nog niet in geslaagd om de snelheid van liften maar enigszins van een upgrade te voorzien. Het ding is niet vooruit te branden en ook het knullige wachtmuziekje is over dik honderdvijftig jaar nog niet verdwenen. Al snel wordt ook duidelijk dat de liftgedeeltes verkapte laadschermen zijn. Op zich is er niets mis mee om creatief om te gaan met het inladen van nieuwe spelgedeeltes, maar omdat het toch enige tijd duurt, terwijl je enkel rond kunt kijken en niet kunt lopen, voelt het nog steeds aan als wachten.

Graphics en muziek
Mass Effect is ontwikkeld met schoonheid hoog in het vaandel. Niet alleen de graphics zijn van sublieme kwaliteit - ook de aankleding, decor, kleding en details zijn uitstekend verzorgd. De verschillende rassen zouden niet onderdoen in een Star Wars-film en ook over de kleding van de karakters is goed nagedacht. Ieder ras heeft zijn eigen stijl en achtergrond. De prachtige textures in de omgeving en van de karakters zijn erg gedetailleerd. Al dit moois wordt echter niet zonder problemen op je scherm getoverd. Niet alleen de framerate heeft er soms onder te lijden, vooral het inladen van textures is een probleem. Het komt te vaak voor dat textures nog ingeladen moeten worden; zo verspringt er regelmatig een texture in de achtergrond. Veel erger is echter als gehele karaktermodellen en omgevingen het zonder textures moeten doen. Het gaat slechts om fracties van seconden dat dit te zien is, maar feit is dat dit je uit het spel haalt en laat nadenken over kwesties als gameontwerp en laadtijden. Hier hebben we dan ook het grootste nadeel van Mass Effect te pakken.

Het beeld wordt standaard voorzien van een 'grain filter', waarmee de spelbeelden worden voorzien van een soort filmkorrel, waardoor het een verouderde filmlook meekrijgt. Het valt dan ook aan te raden om de filter ook even uit te zetten en te oordelen of je het spel wel met dit filter wil doorlopen. Niet iedereen zal het waarderen.
Ook aan de stemmen heeft Bioware uitermate veel aandacht besteed. De personages zijn voorzien van professioneel klinkende stemgeluiden. Hiervoor is onder andere een beroep gedaan op acteurs als Seth Green, bekend van de tv-series Buffy the Vampire Slayer en Family Guy en Lance Henriksen uit de Alien-films en de Millennium tv-serie. Als je je realiseert hoeveel gesproken tekst in het spel zit en dat in gesprekken er soms gekozen kan worden gekozen uit drie of vier gespreksmogelijkheden, wordt dus een groot deel van de dialoog nooit gebruikt. Bovendien is het mogelijk het spel te doorlopen met een man of een vrouw en moest de tekst voor de hoofdfiguur dus twee maal opgenomen worden. De lip-sync van de spelfiguren is uitstekend, waardoor de gamer zich niet hoeft te storen aan vreemd bewegende monden. De muziek zou zo uit een jaren tachtig sci-fi-film kunnen komen. De muziek in de introductie van het spel deed ons denken aan de geweldige klanken uit de klassieker Blade Runner.
Conclusie
Het spel is volgens ons een grotere aanrader dan bijvoorbeeld Assassin's Creed, dat ook problemen heeft met de framerate en het laden van textures, maar waar de gameplay de zwakste schakel is. Mass Effect heeft ondanks zijn framerateproblemen en zelfs nog grotere texturenarigheid niet het belangrijkste en zwaarwegende onderdeel vergeten: de gameplay. Hierin blinkt het spel dan ook uit en dat zonder een Jade Raymond.
Gamers worden voorzien van een geloofwaardig sci-fi universum met aansprekende karakters die echt tot leven komen in de spelwereld. Het verhaal zit buitengewoon goed in elkaar en er zijn meerdere verhaallijnen en aflopen mogelijk. De sfeer druipt eraf en wij vragen ons af of George Lucas niet stiekem meegewerkt heeft aan het spel. Vol lof zijn we over de aankleding van de locaties en vooral de karakters.
Verschillende rassen en wezens komen echt tot leven en zijn voorzien van unieke kledingstijlen en accessoires. De herspeelbaarheid is groot, zo kan het spel met een andere klasse gespeeld worden, zijn er alternatieve verhaallijnen en queesten en kan je ervoor kiezen om alle charme aan de kant te gooien en als lompe soldaat de levels te doorlopen. Voor traditionele rpg-gamers zal het actie-onderdeel even wennen zijn en niet altijd in de smaak vallen. Ik heb alvast zin in de twee aangekondigde vervolgen en nieuw te downloaden content. Voorlopig vermaak ik me met ouderwets analoog lezen van Mass Effect: Revelation.
Pluspunten
+ Geweldig verhaal
+ Grafisch overweldigend
+ Geloofwaardige sci-fi wereld
+ Uiterlijk en aankleding karakters
+ Muziek en dialogen
+ Fijn dialoogmenu
Minpunten
- Problemen met textures laden
- Framerate problemen
- Teveel shooter elementen voor sommigen
Cijfer: 9
Titel | Mass Effect |  |
Platform | Xbox 360 |
Ontwikkelaar | Bioware |
Uitgever | Microsoft Game Studios
|
Releasedatum | 23 november 2007 |